2014ko uztailaren 10a | XXXIV. urtea | 618. zenbakia www.ttipi.net

Herriko bestakArano, Elgorriaga,Elizondo eta Ituren

LANA � 20Langabeen erdia bainogehiago prestaziorik gabe

SENPERE � 42Errugbi taldea ohorezkopromozio txapeldun

BERTIZ � 27Artzainen bizitza biltzenduen erakusketa ikusgai

ARESO � 3524 etxebizitza egitekobaimena jaso du Udalak

ZOZKETAK � 52Hasier LARRETXEA GORTARI | Arraiozko idazlea

«Iraganarekin eta hein batean, Baztanekinbaketzeko balio izan dit liburuak»

«Kronika sentimental baten kontakizun» gisa aurkeztu diguHasier Larretxeak bere azken liburua: Larremotzetik.

Gauza intimoak kontatzera ausartu da, eta liburua idatzitalasaiago gelditu dela aitortu digu: «iraganarekin elkarrizketa

bat izan da eta leinuaren zama kitatzeko modua».

ELKARRIZKETA � 3

Haurren gizentasuna:mundu mailakoosasun arazo larria

Urtetik urtera indarra hartzen ari den gaixotasunada haurren gehiegizko pisua. Nafarroako egin denazken ikerketaren arabera, gure eskualdea haurobeso kopuru haundiena duen eremuen arteandago. Tratamendurik onena gizentasuna saihesteadela diote adituek, elikadura egokiarekin etaariketa fisikoa eginez. ERREPORTAJEA � 4-5

Baztandarren Biltzarrauztailaren 20an

� 37

2 | PUBLIZITATEAttipi-ttapa | 618 zk.

2014.07.10

ELKARRIZKETA | 3ttipi-ttapa | 618 zk.

2014.07.10

Azken zortzi urteotan Madrilen bizi da HasierLarretxea Gortari (Arraioz, 1982), eta errandigunez, gustura. Duela gutti, ordea, EuskalHerrian izan da bere azken liburua aurkezte-

ko: Larremotzetik (Erein). Gauza intimoakkontatzera ausartu da, eta Hasierrek berakaitortu digu «kronika sentimental baten konta-kizuna» izan dela. «Leinuaren zama kitatzeko

modua» ere badela gaineratu digu, eta aldiberean, «iraganarekin eta hein batean, Bazta-nekin baketzeko» balio izan diola. Martxoanzendu zitzaion amatxi Leonitari eskaini dio.

Hasier LARRETXEA GORTARI | Arraiozko idazlea

«Inoiz bizkarreratu dudan harririkpisutsuena izan da liburu hau»G. PIKABEA | ARRAIOZ-MADRIL

Zergatik idatzi duzuliburua?AbiapuntuaamatxiLeo-nitaizanzen.Amatxikga-raibateko istorioakkon-tatzeko trebezia baino,argitasuna izaten zuen,ez zuen gaur egungokontuei buruz ilusiorik,bainagaraibatekobase-rri ingurukogertaera,ohi-turaetakontakizunenin-gurukomamiaizatenzu-en. Bere etxera joan etagrabazioakosatzenhasinintzen, baina hasierahartan liburua idaztekoasmorik gabe. Herriariatxikitutakoamatxirenis-torio zaharrak izan zirenliburua idazteko abia-puntuaetahorregatikes-kainidiotberari.Baina li-burua ez da garai bate-kousadioieiburuzbaka-rrikari.Albumfamiliarba-tengisaereegindut,au-sentziaketapresentziakageri dira, eta galdemo-du aunitz era bai, zen-baitgertakari latzeningu-ruankustionamendubatere badago. Niregandikesperozenazerearinaiz.Ttikitatik aizkora eta ha-rria goititzen nituen aita-renirakaspenarenondo-rioz.Eznaizaizkolariedoharri-jasotzaile fina izan,eta alde horretatik libu-rua nire aita eta irakatsi-takoaomentzekomoduaerebada,bainaezaizko-rarenbitartez, literatura-ren bitartez baizik.Begientzat ederra be-zain pertsona sentsi-bleentzat gordina deninguruanjaiotakoaza-

rela dio editoreak...Sakonean, norberarenbilaketa pertsonalarenetanorberaonartzeareneta inguruak onartzea-ren ariketa sakona da,etanerabezarokoargilu-nak ere ageri dira. Libu-ruan intentsitate haun-diadagoetahainbatetanzuzenean zuzendu na-tzaio herrian bizi izan di-tudangertaerei.Aipamenetapentsamendubatzukere biltzen ditut, gauregun ere ume baten ga-rapenosoaneragindeza-ketenak.Ariketapertso-nal haundia da, gogorraeta nire aldetik ausarta,nire identitateaagertzendudalako.Niretokiaaur-kitzeko beharra badagoeta hor kokatu behar di-raMadril eta asebete ez

nindueningurunebat.Bi-daia luzea eta sakonaegina naiz eta liburuanhori islatzen da.Gauzaintimoakkonta-tzera ausartu zara...Familiaren nondik nora-koakkontatzenditudala-kokezkaerebanuen,bai-na ez inondik inora arin-keriatikedosentsaziona-lismotikbegiratuta.Pro-posamen serio eta trin-kotik egina dago. Kontukitatzeariketabatbaino,kronika sentimental ba-ten kontakizunada libu-rua,edozeinharanetakoedozein familiaren isto-rioa izan zitekeena. Ba-koitzaren ongizatearenaldekoaldarriaerebadaliburua.Liburuaidatzitalasaia-go gelditu zara?

Bai, iraganarekin edohein batean Baztanekinbaketzeko modua izanda.Mingarria izandaite-ke, baina ez dut nahitaegin. Bakoitzak beremunduantokiaaurkitze-ko zailtasun eta gerta-kari horiek ere hor dau-de.Prozesusakonaizanda, batzuetan gogorsamarra. Iraganarekinelkarrizketa bat izan daeta leinuaren zama kita-tzeko modua. Gaztetannireabizenakpisuhaun-diazuen,niregandikber-tze zerbait espero zeneta horrek ez ninduen niizatenuzten. Liburuabiz-karreratu dudan harririkpisutsuena izan da, bai-najauzieginetabotadut.Baketze eta baretze ari-keta bat izan da. Iraga-neko korapilo edo unelatz eta goibelak hortxedaude,bainapoziknagoliburuarenibilbidearekin.Duela zortzi urte Ma-drilera joanzenHasierhura eta oraingoa zer-tan aldatu dira?Gauzaaunitzetan.Bazta-nen bizi nintzenean, eznuen gaur egun dauka-dan barne baretasuniketalasaitasuniklortunireburuarekin. Zenbait gai-ren inguruan adierazte-ko beharra nuen, bainanirebaitarakobaino,kan-porako bizi nitzen, heinbatean errenka. Orain,zentzuguztietan,askea-goa naiz. Hutsetik has-tea gogorra izanda ere,gure baitan daude alda-ketaketahobetzeproze-suak.

ARGAZKIA: PEDRO MARTINSHasier Larretxea Larremotzetik bere azken liburua esku artean duela.

IZENBURUAREN ZERGATIA«Larremotzetik libu-ruaren izenburua aitariegindako omenaldizuzena da, berak larre-motzekoa dela erratenbaitu. Larrea testubatzuetan parajea erebada eta testu motzakdira. Hitz indartsua etaesanguratsua irudituzitzaidan, eskualdekonekazari jende umilentaupadak bildu ahalizateko».

BAZTANEKIN HARREMANA«Deskantsatzera etalasaitzera hurbiltzennaiz. Hiriko bizimoduagogorra zaidaneanindarrak hartzekobaliagarri zait»

4 | ERREPORTAJEAttipi-ttapa | 609 zk.

2014.03.06

G. PIKABEAMilakahaurhiltzendi-

raeguneandesnutrizioa-gatik, etaaldiberean,ur-tetikurteranabarmenigo-tzenaridagehiegizkopi-suadutenhaurrenkopu-rua. Ekonomia Lankide-tzaetaGarapenerakoAn-tolakundeakberrikiemandituen datuen arabera,mundukoherrialdegehie-netanhaziegindaobesi-tatekopuruaazkenbortzurteotan, eta epidemiahitza ere aipatu du.Osa-sunerakoMunduErakun-deak,berriz,XXI.mende-koepidemiagisadefinituizan du obesitatea.

Nafarroan, haurrenhistoria klinikoak azter-tuz, pisuaren gaineanegindenazkenikerketakdio,15urtetikbeheitikoe-tan %28k gehiegi pisa-

tzen duela, horietatik19,9k gehiegizko pisuaduelaeta8,1obesoade-la. Eta eskualdean datu-ak ez dira hobeak. Izanere, ikerketa horrek be-rakondorioztatuduNafa-rroakomendialdeandau-dela haur obeso gehien:Lesaka,Doneztebe, Lei-tzaetaElizondokopedia-triazerbitzuetatikpasatudiren0eta14urtebitarte-koneska-mutikoakmul-tzohorretansartuakdau-de. Konparazio batera,Lesakakopediatriazerbi-tzuko haurren%23k ge-h ieg izko p isua du,%11,5ek obesitatea,%65 normaltasunarenbarrenean daude eta%0,5 meharrak dira.

PREBENTZIO LANABehin baino gehiagotan

jakinarazi izan dute gi-zentasuna ez dela itxuraestetikoaridagokionkon-tusoila.Horibainoharata-go doala. Hortaz, gaiarizenbat eta lehenagotikheldu, orduan eta hobe.Lesakako Osasun Zen-troko pediatria zerbitzu-an, erraterako,ohikoaz-terketamedikuetankon-trolatzen dituzte haurra-renaltueraetapisua. Etabeharrarenarabera,pro-gramak abian paratzendituztela azaldu diguteBelen Compains pedia-traketaMariaJesusEtxe-berria erizain pediatriko-ak:«gehiegizkopisuadu-ten kasuekin ahal dugu-na egiten saiatzen gara,baina denekin jarraipenprograma bat egitera ezgaraailegatzen».Halaere,beti izaten dute obesita-tearen plana martxan.

Bularraematearenga-rrantziarenberriereema-ten diete gurasoei Com-painsek eta Etxeberriak:

GIZARTEA � GEHIEGIZKO PISUA HAURRETAN

Obesitatea:XXI. mendekogaixotasunaAdituen ustez, ttikitatik elikaduraegokia eta ariketa fisikoa egiteaezinbertzekoak diraNafarroako mendialdean haurrengizentasun indizea handiagoa deladiote ikerketek. Lesaka, Leitza,Doneztebe eta Elizondoko pediatria

zerbitzuetatikpasatu diren haurrakmultzo horretan sartuakdaude.

«amaren esneak patolo-gia batzuk prebenitzenlaguntzenbaitu».Etaho-netan datu onak dira es-kualdean: Bortziriak etaBaztangohaurgehienaklehenbizikoseihilabetee-tan amaren esnearekinbakarrik elikatzen dira.

Estatu espainiarreanindarrean dagoen Nutri-zioaren, Ariketa Fisikoa-ren eta ObesitatearenPrebentzioaren aldekoNaos Estrategia ere lan-tzendute.«Naosestrate-giaren arabera, obesita-tea arazo globala da etaezin zaio osasun sailetikbakarrik aurreegin: osa-sungintzatik,hezkuntza-tik, medio sozialetaik...landu behar da, baliabi-deguztiakaprobetxatuz».

Lesakako OsasunZentrokopediatriazerbi-tzuan,eskolakojantokie-kin jarria dute arreta etajangelenikerketadeskrip-tiboa egiteko datuak bil-tzen ari dira: «duela ha-marbaturteelikadurareningurukomakrojardunal-di batzuk egin genituenetaondotik,bertzejardu-naldi ttikiagoak ere egin

genituen bi urtez. Horie-tan eskolako jantokiakaztergai izanziren,esko-letako menuen gaia ezbaitagokonpondua.Hu-tsune legal haundia da-go,ezda inorarduratzenzuzenean horretaz. Jar-dunaldihorietatikabiatu-ta, jantokietarakomenu-ak egin genituen». Osa-sun Sailetik bertze pro-gramabatzuklantzendi-rela ere kontatu digute:«Europako Batasunekodiruarekin hamaiketakoosasuntsua programamartxan dago eta HaurHezkuntzakoei fruta bi-daltzen diete». Beraienirudiko,«kanpainaaunitzegin dira Naos estra-tegiaren baitan ere, bai-tagosariarekinere».Bai-naCompainseketaEtxe-berriak garbi dute «baz-karia dela erregulatu be-harko litzatekeena, horidelakogarrantzitsuena».

ONGI JAN, BAINA AUNITZCompais eta Etxebe-

rriaren hitzetan, «gehie-gizko pisua dutenen in-dizea altua da hemen,

ITURRIA: OSASUNBIDEAREN LEHEN

MAILAKO ARRETA ZERBITZUARN

ARDURAPEAN MANUELA SANCHEZ

ETXENIKE PEDIATRAK

EGINDAKO IKERKETA.

Belen Compains eta Maria Jesus Etxeberria, LesakakoOsasun Zentroko pediatra eta erizain pediatrikoa.

KOPURU HAUNDIA«Bertze toki batzuetanobesitatea gaizki ja-tearekin lotuta dago,baina hemen ez. He-men aunitz jaten da»

Belen COMPAINS etaMª Jesus ETXEBERRIAPediatra eta erizaina

ERREPORTAJEA | 5ttipi-ttapa | 609 zk.

2014.03.06

«Haur eta nerabeen gehiegizko pisuaeta loditasuna osasun publikoan dagoenarazorik zail eta garrantzitsuenetariko batda. Ez bakarrik azkeneko urteotan moduadierazgarribateanhaunditudelakoz,baitahaurraren gehiegizko pisua nerabezaroanetahelduaroanmantentzeko joeradagoe-lakoz ere». Halaxe adierazi digu AmaiaMeoki dietistak.

2010ean egin zuen Haurrak Mugimen-duan ikastaroaetaprogramahorretanoina-rritzendaElizondokokontsultatikpasatzenzaizkiongeroetahaurgehiagorenloditasu-na lantzeko. Helburua «loditasuna bultza-tzendutenbizi eta elikadura ohiturak alda-tzea» dela erran digu, eta hori ariketa etajokoen bidez egiten du: «haurrak elikagaidesberdinekin ohitu daitezen, ariketa fisi-koa egitearen garrantzia ikas dezaten etainplikadaitezen.Baitagurasoedozaintzai-leakere». Izanere,Meokikdenekkolabora-tzearen garrantzia azpimarratu du: «hau-

rrei bizi ohitura egokiak zein diren erakutsibehardiegu.Bai osasunpublikotik, bai es-koletatik eta garrantzitsuena, bai etxetikere.Familiakoguztiek inplikatubehardute.Ez du balio haurrari bizikletan ibiltzera joa-teko errateak gu sofan edo etxean geldi-tzen garen bitartean, edo loditasun arazoaduen haurrari janari desberdinak presta-tzea... Haurrek ingurukoengandik ikastendutenolaelikatuetaaktiboak izatenala ez.Haurtzaroanikastendirenohiturakheldua-roan mantentzeko aukera aunitz daude».

Egoera «larria» da Meokiren ustez, eta«elikaduraohituretanaldaketak,ariketafisi-koa bultzatzea eta laguntza emozionala

dira loditasunaren tratamenduko eta pre-bentziorakooinarrisendoenakhelduaroanetahaurtzaroan.Gainera, haurtzaroan fak-tore bat gehitu behar zaio: giro familiarra».

Bere irudiko, «herrietan hirietan bainohobeki jaten da, baina hala ere, okerreragoaz.Haur aunitz dira gosaldugabeesko-lara joaten direnak eta litxarreria aunitz ja-ten dituztenak.Gainera, gero eta sedenta-rioagoak dira. Hirietan herrietan bainogutiago mugitzen dira, baina herrietan eregeroz eta gehiago ikusten da joera hori.Kontuz ibili behar dugu haurrek telebistaedoordenagailuaitzinean,bideojokoekin...denbora gehiegi pasa ez dezaten. Kan-poan egon behar dute: bizikletan, baloia-rekin... jolasten».

Amaia MEOKI PLAZA | Elizondoko On Egin Herbodietetika eta Ekodendako diestista

«Ez du balio haurrari bizikletan ibiltzerajoateko errateak gu sofan edo etxeangelditzen garen bitartean»

� DIETISTAREN AHOLKUA

EGOERA LARRIA«Haur eta nerabeengehiegizko pisua osasunpublikoan dagoen arazorikgarrantzitsuenetariko bat da»

Amaia Meoki Elizondoko dietista.

bainahalaere,ongi jatenda. Bertze herrialde etatoki batzuetan, obesita-teagaizki jatearekin lotu-tadago,bainahemenez.Hemen haurrak ez du li-txarreriarik jaten, bainakopuruari dagokionez,aunitz jaten du».

Hortazaparte,ariketafisikoaren garrantzia ereazpimarratu dute, aunitzjateaz gain, sedentaris-moa ere hemengo hau-rrenarazoadelaustebai-tute pediatrak eta erizai-nak:«landaeremuanhau-rramugiarazteaerrazadi-rudi, baina hemen euriaunitzegitenduetaetxe-ak hagitz haundiak dira.Ez bada hori aldatzen,udazken eta neguan,haurrak sofan gelditzendira, lehentelebistaaitzi-nean eta orain bideojo-koetan». Kirol eskaintzaduela urte batzuk murri-tza zela ere gaineratu di-gute: «orain dela 15-20urte hemen zegoen kirolaukerakpilota eta futbo-la ziren mutilentzat etaneskentzat jarduerapun-

tualbatzukbainoez.Gauregunaukeragehiagosor-tu dira. Argi izan behardugu obesitateari aurreegitekomodubat jendeamugiaraztea dela».

Baina badira bertze-lakofaktoreakere:klima-renondorioz,gureeskual-deaalergia eremuadela,adibidez.Asmarenkasuada hori: «biztanleriaren%10ek asma du eta ho-rrek ariketa fisikoaegite-rakoan eragina du. As-maduenbatek esfortzubikoitza egin behar du».

HELDUAROAN EREARRISKU BERA

Haurretan pisu haun-diegia dutenak etorkizu-neanerearriskuhoridute-laohartarazidigute:«hau-rretan obesoa dena hel-dua denean ere obesoaizanen da kasurik gehie-netan.Hartzendirenohi-turakkentzeazailadaetahaur batek ezduongi ja-nen bere etxean ez ba-da ongi jaten».

Pisu altuegia izatea-ren ondorioez ere aritu

zaizkigu: «gehiegizkopi-suakartikulazioakhonda-tzenditu,etakolesterola,hipotiroidismoa, arazokardiobasularraketadia-betesasortu».Horrenai-tzinean, tratamendurikegokienakirolaegiteaetadieta kontrolatzea direla

diote,bertzela,haurrazir-kulu itxi batean sartukodelako: «bertzeak bainolodiagoadenakezduber-tzeek adina lasterka egi-ten,ezinduelako.Horrela,ez diote baloia pasakoeta ez badiote pasatzenez da jokatzera joanen.

Ezbadajokatzerajoanenzereginendu? Badajarrieta palmera bat jan. Zir-kulu itxi bat da eta horihautsi egin behar da.Egoera horretara ailega-tu aitzinetik prebenitubehar daeta hori ttiki-tti-kitatik egin behar da».

ITURRIA: OSASUNAREN MUNDU ERAKUNDEA

Pisua egokia den ala gehiegizkoa den jakiteko Gorputz Masaren Indizea (GMI) hartzen dakontuan, adinaren arabera. Indize hori kalkulatzeko eragiketa hau egin behar da: pisua(kilotan) zati altuera ber bi (metrotan). Adibidez: 20 kiloko pisua eta 1,09 metroko altueradituen 5 urteko haur baten indizea hau da: GMI = 20 / 1,09 x 1,09 = 16,83.

ttipi-ttapa | 618 zk.

2014.07.106 | IRITZIA

Argitaratzailea Ttipi-Ttapa Fundazioa • Egoitza Koskontako bidea, 07-1 • 31770 LESAKATel. (+34) 948 63 54 58 • Faxa (+34) 948 63 54 57 • info@ttipi.net

Zuzendaria Aitor Arotzena Erredaktore burua Gurutze Pikabea Erredakzioa Eneritz Iraola Publizitatea Usoa Vicente, Amaia Odriozola Berriemaileak Esteban Arotzena,Juana Mari Saizar, Kontxi Klaber, Ainhoa eta Maider Ansa, Arkaitz Mindegia, Franck Dolosor, Margari Etxenike, Koro Iratzoki, Nerea Altzuri, Joseba Urrotz, Irune eta Itsaso Eli-zagoien, Maite Oteiza, Maider Petrirena, Markel Lizasoain, Fermin Etxekolonea, Fernando Etxeberria, Izaskun Goñi, Joana Guerendiain, Martin Bertiz, Nerea Telletxea, MattinLarralde, Juan Mari Barriola, Joxean Ortega, Iñigo Imaz

Fundazioaren Presidentea Pello Apezetxea Kudeatzailea Joxemanuel Irigoien Administrazioa Amaia GoiaLege Gordailua NA-1324/85 • ISSN 1578-4673 • Tirada 6.000 ale

Erakunde laguntzaileak Etxalar, Leitza, Goizueta, Arano, Areso, Baztan, Sara eta Senpereko udalak, Zugarramurdiko Akelarre elkartea, Malerrekako ZerbitzuMankomunitatea

2013ko harpidetza sariak

Hego Euskal Herria . . . . . . . . . . . .40€ Europa . . . . . . . . . . . . . . . . .59,50€ Baztan, Urdazubi eta Malerreka . . . . . . . . . . . . . . . .34€

Ipar Euskal Herria . . . . . . . . . .59,50€ Amerika eta Australia . . . . . . . . . .124€ Leitza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .17€

Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailakdiruz lagundutako aldizkaria

Nabarmentzekoak

Atzera begira � 2004-VII-15 / TTIPI-TTAPA 378 zk.

Fernando Ballarena, Elizondoko ONCEko boleto saltzailearekin«Eskurik gabe baldin bada ere bizimodu normala egiten dut». Hala erran zigunduela hamar urte Fernando Ballarena, ONCEko boleto saltzaile elizondarrak. 17urterekin teilatu batean lanean ari zela, gerrako bonba lehertu zitzaion eta bi es-kuak galdu zituen, baina familia eta lagunen animoek, bizimodua eskurik gabeegitea posible zela erakutsi diote. «Ez dut problema handirik jateko, beztitzeko,hor barna ibiltzeko, lanean aritzeko… nik zer dakit, baserrian, traktorearekin,belarretan… mila gauzatan aritzen naiz lasai ederrean», zioen. Salmentari da-gokionez, «lehenago gehiago saltzen zen, baina jendea aspertu egiten da».

Bizitzeko momentu gogorrena, bizitza buka-tzendenekoa izatenda.Diote, sortzekomo-mentua ere zaila izaten dela, eta horregatik

negarrez sortzen garela. Hiltzeko momentuan ezdugu negarrik egiten, eta behar bada, hiltzen aridenak ez du uste dugun bezain bat sofritzen, bai-nadudarik gabe, familiarendako,bizipen latza iza-ten da.Gure gizartean heriotza modu traumatikoan bizi-tzen dugu, eta pertsona bat hiltzen denean, ger-tatzen ahal zaion txarrena dela pentsatzen dugu.Baina ez da beti hala izaten, eta batzuetan, herio-tza deskantsua eta askatasuna da. Bizi kalitatealarria denean, eta batez ere esperantzarik gabedagoen gorputz batentzat, hoberena “bertze al-dera” pasatzeko bidea errextea da.Aitzinekoegunhorietan, Baionakoospitalekosen-dagile bat epaitua izan da, arras eri ziren batzukbide horretan lagundu izanagatik. Zorionez, erru-gabea ikusi dute, eta libre gelditu da. Honi buruz,JoanMariTorrealdai idazleak,hau idatzi zuen: «He-riotzaren etxe ona, gaur egun frantsesez idaztenda: le bonne maison». Aipatutako mediku horrekBonemaison du izena.

Azken momentuak

Nire txandaKoro IRAZOKI

Antonio ITURRIALiburua aitaren izenean

Memorias de guerra li-burua argitara emandulesakarrakGernikaFun-dazioareneskutik.Ger-nika eta Durangokobonbardaketetan leku-ko izanzenJoxeaitarentestigantzak bildu ditu.

ENDIKA UrrutiaDena irabazi du ekainean

Aurrelari izateariutzi etaatzelarimoduanhasize-netik progresio handiaegindusaldiastarraketaekainean jokatu dituenpartida guziak irabaziditu. Hilabeteko onenaizan da B multzoan.

Xabier PERURENALuzemetraia aurkeztu du

Parle vu euskara berelehen film luzea herri-tarrei erakutsi nahi izandie lehenik. Ekainekoazkenasteburuanegin-dako bi emanaldietanjendez gainezka izanzen Leitzako zinema.

Bortzirietako EuskaraMankomunitateak diruz lagundua

Gure aszensorean denentzako lekua bada’,erran du adeitsu nagusi berriak. Pilar haur-dunak eta Santiagomainguak gustura har-

tu dute gonbitea. Baina kirol pixko bat egiteko es-kailerak oinez igotzeko asmoa duen Jordik, klaus-trofobiaduenMikeleketa igobaino jautsinahiduenMaruxakbertzealderabegiratudutenean,segurida-dekoak goxo-goxo bulkaka sartu ditu igogailuan.

Altza Felipe trulalai (2)

EzpalaAitor AROTZENA

IRITZIA | 7ttipi-ttapa | 618 zk.

2014.07.10

Kolaborazioak

Jende aunitz pobretzen ari omen da. Soldatakttikitzen, etxebizitzarik gabe gelditzen, hau-rrentzat ere jatekoa eskasten. Azkenaldiko

berrietan, hauxe da bat, ikastetxeetako jantokiakudan haurrentzat irekiak edukitzea. Gure hurbile-an, lehen ez bezala, janari biltegiak eta jantokiakplantatzen ari dira, hiri handietan batez ere, egu-neroko otordua jendeari eskaintzeko, adineko etaez adineko jendeari. Izan ere, beharrean daude-nak ugaritu ahala, laguntza ere gehiago plantatubeharra ikusten baita.Baina, egokia da jokaera hori? Laguntzarena ale-gia? Batzuen ustez ez, behintzat. Hemen norbe-rak saiatu eta moldatu behar duela erraten dute.Eta badela hainbat jende lasaikerian eta alferkeri-an bizi dena. Behar bada, arrazoi horrek ere era-ginen du plantatzen di-ren eskeetan erantzunmurritzak izateko. Edoeta,beharbada, laguntzabiltzaileez ez dira fida-tzen. Izan ere, zoaz jaki-tera, diote, biltzen denanora joanen den.Dena den, ez dugu uka-tzenahalbehartsuak,ge-hiago edo gutiago, betiizanen direla, adin han-diaedoosasun txarraga-tik batzuetan, ustegabe-koetanahigabekoegoe-rak gertatzen direlako,bertzeetan. Ez baita jen-de guztia bere buruz ba-liatzenahaldenerako.Etaarriskuabadabatzuk,edoaunitz, beren borondateeskasa estaltzeko aitza-kiak adierazten aritzekoa. Bertze aldetik, hori bai,ez laguntzeko arrazoiak ematen ari garen hainbatjende bertzeek egiten dutenaz aski lasai probex-ten gara.Azkeneko TTIPI-TTAPAn, boluntarioei buruzko ida-tzia etorri da, adineko, eri, ezindu eta bakarrik bi-zi direnei modu batera edo bertzera laguntzen ari-tzen diren jendeez, alegia. Ez dut uste hori aisagaitzesten ahal denik, baina laudatu bai. Nola ez,bada, laudatu borondate hutsez egiten den gau-za bat?.Hartu eta eman, elkarrengandik hartu eta elkarrieman. Jendarteko funtsezko arau bat dela iduri-tzen zait hau. Gaur egun hainbertze aipatzen denkalitatezko bizimoduak eskatzen duena. Pentsa-molde eta jokamolde berekoiak giroa zaildu etadesatseginabihurtzenduelaedozeinohartzenahalda.

Eman behar da?

Pello APEZETXEA

Gureaitazenak1950ekomunduko futbol ko-pakopartiduak aditzeko erosi zuenbere le-henbiziko irratia. Orduan ere Brasilen joka-

tu zen, eta Uruguaik irabazi zuen finala. Aita aisaemozionatzen zen, eta bihotza saltoka hasi izanenzitzaion, aparatu berriari beharria iratsita, TelmoZarrak Ingalaterrari gola sartu ziolarik, konparaziobatera. Nik bederatzi urte nituela izan zen Ingala-terrako munduko kopa, 1966an. Etxera telebistaekarri berria zen, eta pantailan ikusi genituenmun-dial hartako iduriak. Gogoan dut Espainiako San-chisek nolako gola sartu zion Suitzari, zelai osoabururen buru korritu ondotik. Oroitzen naiz txa-peldun izanen zen Alemaniako Helmut Haller kas-kahoriaz,nolakosasoiazuen,buruz inorkezinken-dubaloiahari.Aurten,alegeratunaizEspainiaetxe-rat bidali dutela jakinik, horrela agintariek ez bai-tute baloi borobila ibiliko gure errealitate beltza ta-patzeko: langabezia, ustelkeria, errege familiarennegozio zikinak. Aldi berean, pena pixka bat har-tu dut Uruguairekin, aurten ere haiek irabaztea na-hi nuelakoz, han ditugun jendakiengatik eta orainduten Gobernukopresidentearenga-tik, ez baitu ezFrançoisHollande-ren ezta, are gu-ttiago,MarianoRa-joyren batere an-tzik. Lerro hauekidazten ari naizentenorean, Frantzi-ak aitzinera segi-tzen du, eta entre-natzailea baiona-r ra du te , Des-champs, baina ezdit halako berorikematen; EuskalHerriaren izenean ariko balitz nahiago. Hain zuzenere, joan den maiatzean aritu zen Euskadiko fut-bol selekzioa, Irlandaren kontra, eta irabazi eginzuten, gailenduginen.Etabertanbidasotarbat ari-tu zen: Ane Bergara, Donostiako Errealeko joka-lari fina. Ane lehenago Gure Txokoan aritu zen,baina orain nesken talde nagusirik ez Bortzirietan;Donezteben bai, Ttipi Ttaparen eskualdeko taldebakarra; zerbait ere egin beharko da. Heldu denurtean ere izanen da munduko futbol kopa, Kana-dan arituko baitira emakumeen selekzioak. Ez da-kit Euskadik edo Euskal Herriak parte hartuko du-en (hori ere ikusiko dugu noizbait ere), baina ba-dut esperantza gure hurbileko norbait ariko dela,bertze kamisetarekin bada ere. Orduan bai, gureaita aspaldi bezala, ni ere beharriak eta begiak er-ne jokalariei begira.

Munduko Kopa,heldu den urteanMikel TABERNA IRAZOKI «Kapi»

«Heldu den urtean ereizanen da mundukofutbol kopa, Kanadanarituko baitiraemakumeen selekzioak.Ez dakit Euskadik edoEuskal Herriak partehartuko duen, bainabadut esperantza gurehurbileko norbait arikodela, bertzekamisetarekin bada ere»

«Hartu eta eman,elkarrengandikhartu eta elkarrieman. Jendartekofuntsezko arau batdela iduritzen zaithau. Gaur egunhainbertzeaipatzen denkalitatezkobizimoduakeskatzen duena»

8 | IRITZIAttipi-ttapa | 618 zk.

2014.07.10

Enaitzenfamiliareneskertza

Nagore ARRETXEA (Enaitzenama, familiaren izenean)

Enaitz 2009ko ekai-nerako jaiotzea esperogenuen ilusio eta zorion-tasun handiz etxekoguztiok. Baina 2009komartxoaren 31n amarenbarrenetikateribeharizanzuten larri, bai Enaitzek,baita bere amak ere, hil-tzekoarriskuhandiabai-tzuten.

I lus ioz bete takoproiektua erabat aldatuegin zitzaigun eta modupolitbaterapentsatuage-nuen istorioa guztiz za-puztua gelditu zen.

Hasierakobihilabete-ak inkubagailuanpasatubehar izan zituen infek-zioeikontraegiteneta bi-zitzari atxikitzen, eta be-hinpisuetatamainaego-kia lortu zuenean, etxerajoateko baimena emanzioten. Etxerat etorrita,Enaitzen erantzunakde-segokiakzirelaohartuta-koan, medikuak frogakegitenhasiziren.Egunakpasatu ahala, berri txa-rrakailegatzenhasiziren.Lehenengobiurteak,ino-ri opa ez dizkiogun urte-ak izan ziren. Alde bate-tik,Enaitzezzegoengus-tura(egunosoanegarrezematenzuen)etabertze-tik,medikuekbetierezer-bait berria ikusten zuten(oxigeno gabeziaren on-dorio txarrak).

Diagnostikoaemanzi-gutenean, mundua ber-tan akabatzen zela irudi-tu zitzaigun, baina garaihagitz txarren ondotik,aitzineratbegiratzenikas-

tenda.Gauregun,bada-kigu Enaitzek garun pa-ralisiaduelaetahasieranpentsatuak genituenproiektuakaldatuetaproi-ektuberriakilusiozeraiki-tzen hasiak gara. Gai-nera,Enaitzzoriontsuadaeta bizitzeko ilusio han-dia du eta horrek indarizugarria ematen digu.

Maldaneketsueta go-gorrez betetako bideaizan arren, buru-belarrilanean jarraitzen duguEnaitzek ahalik eta bizi-kalitatehoberenaetaau-tonomia handiena izate-ko. Baina Enaitzen bizi-baldintzakhobetzeakso-sak balio ditu. Horrega-tikhasiginentapoienproi-ektuarekin eta nahiz etaekonomikoki irabazihan-dirik ez izan, ekimenare-kinhasteakjendearenbo-rondatea eta hurbiltasu-nazeinhandiakdirenera-kutsi zigun eta zerbaitekurrea balio baldin badu,jendearenELKARTASU-NAda,horiguztiaezbai-ta diruarekin ordaintzenahal.

Nola eskertu Enaitzgara guraso taldekoekegindako lana?Beraien-gatik ez balitz, martxanjarridituztenproiektuau-nitz ez lirateke aitzineraateriko.Beraieiesker, iku-si dugu jendeak lagun-tzeko gogoa duela; jen-deak krisi garaia izan a-rren, bihotza taupakaduelaetaelkar laguntze-koprestdagoela;ezgau-dela bakarrik.

Hitz eta lerro hauenguztien bidez, Enaitzeketa bere familiak eske-rrak eman nahi dizkizuemodu batera edo ber-tzeraparte hartu duzuenguztiei. Aunitz zarete la-gundu diguzuenak. Es-kerrak eman gisa bere-

an, egin diguzuen harre-ragatik, eman diguzuenelkartasunagatik eta es-kainitakodenboraguztia-gatik. Zueiesker,Enaitz-ekurteosobaterakoerre-habilitazioa finantzatzealortudu,etahorrekin,be-rebizikalitateahobetzensaiatuko gara eta berezoriontasunagatik jarrai-tuko dugu lanean.

Bihotz-bihotzez, milaesker!!!

Saharaztanenzenbaki sarituak

Saharaztan Elkartea

Saharako haurrakekartzeko laguntza gi-sarazozketaeginduSa-haraztanek.Zenbakisa-ritubakoitzakbipertso-nentzako otordua iza-nen du jatetxe haueta-ko batean:

Irakurleak mintzo

IRAKURLEAK MINTZO Orrialde honetan ahalik eta gutun gehien kabitze aldera, ez da komeni1.900 karaktere edo 24 lerro baino gehiagoko gutunak bidaltzea. TTIPI-TTAPAk eskubidea du gu-tuna laburtzeko. Gutunarekin batera bidali beharko dira datu hauek: egilearen izen-deiturak, he-rria eta harremanetarako telefonoa. Egilearen izen eta abizenarekin argitaratuko dira gutunak.

m e-Posta: info@ttipi.nete Posta: Koskontako bidea, 07-1, 31770 LESAKA

d Tel.: 948 63 54 58 o Faxa: 948 63 54 57

Bota bertsoaMaddalen LOPEZ TAPIA • Doinua: Haizak hi mutil mainontzi

Baztan-Bidasoko XXVII. bertsopaper lehiaketan 1. saria (15-18 urte)

1.Bost letraren esanahiaikaslegoan etsaiaEspainiako Gobernuarenreforma lasaiahezkuntza on baten nahialortzen behar dugu saiaeskubideak defendatzekoheldu da garaia.

2.Egoera dugu grabeindartsu gaude halareikasleria baita betitikhezkuntzaren jabehasi gaitezen suabeeskubide denen aldeez baitaukagu deus egiterikborrokarik gabe.

3.Euskara ez da garatukoartea dute kendukoerlijioa azkar dutelaklasetan sartukoWert-en aginduei ukoez gaitu engainatukoikasleria ez baitu inoizinork garaituko.

4.Nahiz bagenun esperantzaokertu zaigu balantzaeta legea aurrera doaegun bere kasabaina gazteria altxakenduaz hainbat zalantzaaizu ikasle altxatu zaitezhasi da iraultza!

LOMCE

1. BEOLA (ALMANDOZ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33012. ATERPE (ARANTZA) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 04203. PABLOENEA (ARANTZA) . . . . . . . . . . . . . . . . 37964. ORDOKI ERRETEGIA (ARIZKUN) . . . . . . . . . . 38325. BIXTA-EDER (ARIZKUN) . . . . . . . . . . . . . . . . . 06566. BEINTZAKO OSTATUA (BEINTZA) . . . . . . . . . 29867. ERREKALDE (BERA) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20008. XUGA (BERA) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24089. ZALAIN (BERA) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 047910. HERRIKO OSTATUA (DONAMARIA) . . . . . . . 096411. DONAMARIAKO BENTA (DONAMARIA) . . . . 110112. IRATXO (DONAMARIA) . . . . . . . . . . . . . . . . . 059213. BELARRA (DONEZTEBE) . . . . . . . . . . . . . . . 219314. ELBETEKO POSADA (ELBETE) . . . . . . . . . . 310115. HILARION (ELGORRIAGA) . . . . . . . . . . . . . . 295316. GALARZA (ELIZONDO) . . . . . . . . . . . . . . . . . 357917. ESKISAROI ( ELIZONDO) . . . . . . . . . . . . . . . 241318. ITZALARGIKOBORDA (ELIZONDO) . . . . . . . 276219. KASTONEA (ERRATZU) . . . . . . . . . . . . . . . . 317320. ELUTSA (ETXALAR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 076221. FRANSENE (GARTZAIN) . . . . . . . . . . . . . . . . 088422. LA VILLA (IGANTZI) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 371023. ALTXUNEA ERRETEGIA (ITUREN) . . . . . . . . 168824. TRESANEA (ITUREN) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 010925. HERRIKO OSTATUA (ITUREN) . . . . . . . . . . . 121326. AURTIZKO OSTATUA (ITUREN) . . . . . . . . . . 294927. KATTALIN (LEGASA) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141628. LARRALDEA sagardotegia (LEKAROZ) . . . . 215129. ETXEBERTZEKOBORDA (LEKAROZ) . . . . . . 395830. BEREAU (LESAKA) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155131. LINDDURRENBORDA sagardotegia (LESAKA) 326732. PIERRESENEA (ORONOZ-MUGAIRI) . . . . . . 258833. URGAIN (ORONOZ-MUGAIRE) . . . . . . . . . . 036734. OITZKO OSTATUA (OIZ) . . . . . . . . . . . . . . . . 310035. ITTURBURU (SUNBILLA) . . . . . . . . . . . . . . . 102636. BUSTITZ (SUNBILLA) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 392237. ARIZTIGAIN KANPINA (SUNBILLA) . . . . . . . 362238. HERRIKO OSTATUA (ZUBIETA) . . . . . . . . . . 2385

IRITZIA | 9ttipi-ttapa | 618 zk.

2014.07.10

Prentsatik bildutakoak

«Jende askok galdetudit semeari euskarazerakutsiko ote diogun.Eta bai, badaukaguasmoa erakusteko.Gainera, ama euskal-duna da, eta horreklagunduko du (...)Zailagoa izanen da nikeuskaraz ikastea. Hitzbatzuk ulertzen ditut,baina hizkuntza zailada ikasteko eta uler-tzeko. Saiatu izannaiz, baina alferrik.Hori bai, inork ez dakizer gerta daitekeen».

Julen RETEGIEratsungo pilotariaBERRIA 2014.06.25

«Orain dela lau urtefilm labur bat eginnuen; ez zen gustu-koa atera, ordea, etaez genuen estreinatu;baina jarraitu dutlanean eta atera zai-dan film luzearekineman dut pauso bataurrera».«Ez nuen aukerarikizan ikasketak egite-ko, baina urte batzukdaramatzat nire kabuzikastaroak egiten,etxetik eta Internetbidez».

Xabier PERURENALeitzako zine zuzendariaBERRIA 2014.06.27

Nor dugu Xabier Irisarri?Malerrekako traste eta saltserobat.

Zein afizio dituzu?Denbora librearen arabera... (irriz)

Sekretu asko ikusten dira barra-ren gibeleko aldetik?Bai, soberan! aunitzetan hobe ezjakitea, gero nerekin etortzen bai-tira etxera.

Elgorriagakobestetakoedari iza-rra zein da?Garagardoa dudarik gabe.

Zein da zuretzat bestetako egu-nik politena?Ez dut bereziki bat gustuko, bai-na bat esatearren, akaso lehen-biziko eguna, jendeagogotsuagodagoelako.

Eta ekitaldirik ederrena?Herri bazkaria, urtean behin ba-da ere denak elkarren oso lagu-nakgarelako.Herriko jendeaksor-tzen duen giroa ederra da.

Pestetan zer ordutan hasten databernari lana eta noiz bukatu?Hau parranda bezala da, badaki-zu noiz hasten zaren baina ez da-kizu noiz bukatuko duzun.

Tabernan zenbatetan aritu zarapsikologo lanetan?Uf! Askotan egiten dut baina niriezagutzen nautenetatik, askokpentsatuko dute psikologoa be-har duena ni naizela (irriz).

Zerk egiten ditu berezi Elgorria-gako bestak?Elgorriagakobestakberezdirabe-reziak.

Jai egun baterako planik hobe-rena?Asko ditut, baina bat esatekotan.Sua, nere zaldia, hartu eta boka-ta eta zatoa hartuta mendialderajoatea.

Amets bat?Herrien askatasuna.

11 galdera labur

� Xabier IRISARRI � Elgorriagako gaztea

10 | HERRIZ HERRIttipi-ttapa | 618 zk.

2014.07.10

Diru-laguntzakpartzuergo etaelkarteeizuzendurikoakziren batez ere

TTIPI-TTAPANafarroako Gober-

nuko Turismo eta Mer-kataritzaZuzendaritzakebatzidudagoenekotu-rismoa garatzeko ekin-tzetarako elkarte, toki-ko erakunde eta par-tzuergoentzako lagun-tzen deialdia. Deialdihorretarako, 2013ko u-rriaren1etik2014ko irai-laren 30era egindakoekintzakhartudirakon-tuan. Horrez gain, mar-ketin-jardueretarakodi-ru-laguntzak ere ebatziditu.

Lehen de ia ld ian270.000eurobanatudi-ra guztira diru-laguntzagisa, turismo-elkarte,Partzuergo eta tokikoerakundeen artean.

Eskualdearidagokio-nez,PlazaolakoPartzu-e rgo Tu r i s t i koak25.332,50 euroko diru-laguntza jasodu(62.500

eurokoaurrekontuaaur-keztua zuen): 2.299,40euroko laguntza BideBerdeen Eguna antola-tzeagatik, 3.431,94 eu-ro Lekunberriko Aitzi-nako Azokarengatik,1.304,14 euro Imotze-koBidaxkenEgunaren-gatik,1.715,97euroLei-tzakoTaloEgunarenga-tik, 1.544,37 euro BTTibilaldia etaMaratoi Er-d i a renga t i k e ta15.036,68 euro kudea-keta lanengatik.

Bertizko PartzuergoTuristikoak 28.703,28euroko laguntza jasodu(59.401 euroko aurre-kontutik): 2.049,69 Pi-lotaren Unibertsoa an-tolatzeagatik, 1.861,32euroUrdazubikoBurdi-naren Egunarengatik,3.311,29 Artzaina: Na-farroako ofizio bat egi-tasmoarengatik eta21.480,98 euro kudea-keta lanengatik.

Elkarteei dagokie-nez,NafarroakoOnddo

eta Zizen Kofradiak5.226,48eurokodirula-guntza eskuratu du2014anMikologia Hila-betea antolatzeko El-gorriagan etaDantxari-neakoMerkataritza,Os-talaritza eta ZerbitzuenElkarteak 1.909,94 eu-rokoaMendekosteEgu-na antolatzeko.

MARKETINATurismo Zuzendari-

tza Nagusiak 175.054euroko diru-laguntza

emanduazokaetaaur-kezpen turistikoetarajoatea,publizitate-kan-painak,webguneaketasarean marketin-ekin-tzak egitea, marketinalorreko prestakuntza-ekintzak eta sektorekoteknologia berriak etaberrikuntza bezalakoproiektuetarako.

107marketin-jardue-ra onartu dira eta guzti-ra 139.377,92 euro ja-so dituzte. Erraterako,Hiruak Bat LandetxeenElkarteak 7.797,13 eu-roko laguntza jaso du,Baztan-BidasoaldekoBaliabideTuristikoenGi-da argitaratzeko (5.500euro),Baztan-Bidasoanzer bisitatu hiruorrirako(330 euro), publizitate-rako (1.637,13euro)etaelkartearen webguneahobetzeko (330 euro).

Bostpartzuergotako19 eskaera onartu etaf i nan t za tu d i r a63.645,35eurokoaurre-kontuarekin. Plazaola-koPartzuergoari13.575euroko dirulaguntzaeman zaio eta BertizkoPartzuergoari14.615,36euroko laguntza.

ARGAZKIA: JUAN MARI ONDIKOLUrdazubiko Burdinaren Eguna antolatzeko diruz lagundu dute Bertizko Partzuergoa.

TURISMOA � JOAN DEN URTEKO URRIAREN 1ETIK 2014KO IRAILAREN 30ERA BITARTEKO EKINTZAK HARTU DIRA KONTUAN

Turismoa sustatzeko 445.000 euroeman ditu Nafarroako Gobernuak

GIZARTEA

20 | HERRIZ HERRIttipi-ttapa | 618 zk.

2014.07.10

1.177 langabetuzeuden ekainhondarrean,hilabetelehenago baino102 guttiago

TTIPI-TTAPA1.177 lagun zeuden

Doneztebeko EnpleguBulegoan izen emanakekain hondarrean, ma-iatzean baino 102 gu-ttiago. Nafarroa osoan%4,17 jautsi da lan-gabezia ekainean etaeskualdeanoraindikge-hiago, %7,97. Kontu-an hartu behar da urtea220 langabetugehiago-rekin hasi zela, baina il-beltzeko igoera borti-tzaren ondotik, pixka-naka duela bi urtekomailara jautsi da lan-gabetu kopurua.

Ekainean 607 kon-tratueginzirenDonezte-bekoEnpleguBulegoa-ren bitartez, horietatik

36bakarrikmugagabe-ak.

ADIN ETA SEKTOREGUZIETAN BEHEITI

Adinaetasexuarida-gokionez, 25 urtez goi-tikogizasemeenartean539 lagun daude lan-gabezian, maiatzeanbaino 45 guttiago. Adintarte horretako emaku-meen artean 530 lan-gabetu daude, maia-tzean baino 39 guttia-go. 25 urtez beheitikogizasemeen artean ere3 lagun guttiago daudelangabezian, 69 lan-gabetu, eta adin tartehorretako emakumeenartean ere maiatzeanbaino 15 emakume gu-ttiago daude lanik ga-be, 39 emakume dene-ra.

Zerbitzuenarloakse-gitzen du langabe ge-hien izaten, baina jau-tsierarik nabarmenenaizanduensektorea izanda,828tik755 langabe-tura pasatuz, 73 guttia-

go. Industria arloan 21langabetuguttiagodau-de, 200 denera. Erai-kuntzan ere 6 langabe-tu guttiagodaude, 124.Nekazaritzan ere bi la-gun guttiago daude

langabezian, 18 lagun,eta aitzinetik lanik eginezdutenenartean80 la-gun daude langabezi-an,maiatzeanbezalaxe.

Halere,bertzeondo-riogoibelagobatereba-

dute ekaineko datuek,izan ere, langabezia-prestaziorik kobratzenezdutenak(%54,38)ge-hiago baitira kobratzendu tenak ba ino(%45,62).

LANA � EKAINEKO DATUAK

Langabetuenerdiak bainogehiagok ez duprestaziorikkobratzen

UTZITAKO ARGAZKIA

Azpikontratetako lan baldintzak hobetzeko 834 sinaduraLegegintzako Herri Ekimena babesteko jaso dituen 14.635 sinadura aurkeztu zi-tuen ekainaren 18an ELAk Nafarroako Gobernuan. Nafarroako parlamentuaneztabaidatuko den Legegintzako Herri Ekimen honen bitartez, enpresak alda-tzen direnean langile azpikontratatuen subrogazio-eskubidea izatea eta gutxie-neko lan eta soldata baldintzak bermatu nahi ditu ELAk. Azken hilabeteetan lan-toki eta herri ezberdinetan ibili da ELA sinadurak jasotzen eta behar zuten kopu-rua bikoiztu egin dute. Baztan-Bidasoaldean ere 834 sinadura bildu dituzte.

GIZARTEA

LANGABEZIA-DATUAK HERRIKA | 2014ko ekaina

HerriaPopulazioa

2013Lanik gabe

guztiraLangabezi-prestaziorik kobratzen dute?

EZ BAIARANO 120 5 3 2ARANTZA 634 16 8 8ARESO 271 8 4 4BAZTAN 7.974 278 143 135BEINTZA-LABAIEN 240 13 8 5BERA 3.829 160 82 78BERTIZARANA 614 45 32 13DONAMARIA 437 19 12 7DONEZTEBE 1.681 101 70 31ELGORRIAGA 225 11 6 5ERATSUN 159 16 8 8ETXALAR 829 31 14 17EZKURRA 151 8 2 6GOIZUETA 763 40 20 20IGANTZI 627 16 7 9ITUREN 513 36 23 13LEITZA 2.889 149 73 76LESAKA 2.784 135 75 60OIZ 144 4 2 2SALDIAS 114 6 2 4SUNBILLA 627 37 21 16URDAZUBI 380 5 3 2URROZ 181 5 4 1ZUBIETA 316 22 13 9ZUGARRAMURDI 220 11 5 6Denetara 26.722 1.177 (%54,38) 640 (%45,62) 537

1.5001.4501.4001.3501.3001.2501.2001.150

13-XII 14-I 14-II 14-III 14-IV 14-V 14-VI

� LANGABEZIAREN BILAKAERA 2014KO LEHEN ERDIAN

1.397

1.4951.462

1.446

1.342

1.279 1.177

HERRIZ HERRI | 21ttipi-ttapa | 618 zk.

2014.07.10

LizarrakoMuseoEtnografikotikekarriko diren43 nekazaritzalanabesbilduko ditu

TTIPI-TTAPAJulioCaroBarojaren

jaiotzaren mendeurre-naren baitanDon Julio-renarrastoagoiburupe-an egiten ari diren eki-taldien harira, erakus-keta etnografikoa ikus-gai izanen da KulturEtxean uztailaren 31tikirailaren14ra,10:00eta-t i k 14 :00e ta ra e ta16:00etatik19:00etara.

Erakusketahaugau-zatu ahal izateko, Liza-rran dagoen Julio CaroBaroja Nafarroako Mu-seoEtnografikoko“Be-rakofuntsa”bezalaeza-guna den eremuko 43lanabes aukeratu di-tuzte: laiak, segak, gol-dea,aizkora, igitaiak, la-banak, sagar-biltzeko-ak, zorroztarriak, kaiku-ak eta nekazaritzarekinlotutako bertze zenba-it lanabes ikusgai iza-nen dira, bere garaianCaroBarojakberakBe-ran bilduak gehienak.

Aitzinetik, uztailaren24an, 18:00etan herri-ko bisita antzeztua egi-nen da Herriko EtxekoPlazatik Itzearaino etaDonost iako EHUkoUdako ikastaroetanereCaro Barojaz ariko di-ra. Irailean, urrian etaazaroan bertze hainbatsolasaldi, kontzertu etakulturekitaldieginendi-tuzte.

Datu eguneratzeaEhiza eta ArrantzaElkartean

EhizaetaArrantzaEl-karteko bazkideek el-kartearenegoitzatikpa-satubeharkoduteabuz-tuaren 31 baino lehen,DatuenBabeserakoLe-geak agintzen duena-renarabera,beraienda-tuak eguneratzeko.

Nortasun Agiria eta

elkarterasarbideaema-ten duen txartela era-man beharko dute etatramitehaubetetzeana-hitaezkoa dela gogora-razi dute. Beraz, abuz-tuaren 31rako tramiteaegin ez duen bazkide-ak ez du elkartera sar-tzerik izanen eta horre-taz gain, kotoko txarte-larik izanen ez duenez,ezduehizaegi-terik izanen.

KULTURA � UZTAILAREN 31TIK IRAILAREN 14RA

Erakusketa etnografikoa irekikoda Julio Caro Barojaren omenez

UTZITAKO ARGAZKIA

Segida duen ikasturte bukaera jubilotekanJubiloteka zerbitzuak lehen aldiz uztailean ere segida du, baina ekainaren 27anikasturte bukaerako besta egin nahi izan zuten eta ekitaldi aski hunkigarria os-patu zuten. Erabiltzaileek bi kanturekin ongietorria eman zieten Bortzirietako Oi-narrizko Gizarte Zerbitzuetako eta udaleko ordezkariei, Jokin Apezetxea tekni-kariari eta Marisol Taberna alkateari. Hain zuzen, Edurne Garro monitoreak bierakunde hauen laguntza eskertu nahi izan zuen, baita boluntario aritzen direnpertsonena ere. Antonio Fernandezek, jubilotekako erabiltzaileen izenean ere,eskerrak eman zizkien eta Julia Zaportak olerki bat ozen irakurri zuen. Gero, Jo-se Mari Irazoki, Jose Mari Lasaga, Miguel Angel Sarobe, Ramon Errandonea,SantiMaya,Marian Biurrarena eta Aitziber Esnaola boluntarioei diploma eta opa-ri bat (jubilotekan bertan egindako eskulana) eman zieten.

BERA

KULTURA

Elkar ilustrazio lehiaketa irabazi duInhar Aranberri RozasekTTIPI-TTAPAElkar Ilustrazio eta Ipu-in Lehiaketak, haurreneta gazteen artean ira-kurzaletasuna bultza-tzeaduhelburuetaaur-tengoan seigarren edi-zioa bete du. AlaineAgirrekidatzitakoLetratxarra daukat, eta zer?ipuin labur argitaraga-bea ilustratu behar zu-ten partehartzaileek. Cmailan,LabiagaIkasto-lakoInharAranberriRo-zasek egindako ma-

rrazkiak lehensaria ira-bazi zuen.

UTZITAKO ARGAZKIA

Marrazki irabazlea.

Hiru hilabete etagero Italiatikbueltan

PertsonaiaBeñat GARAIAR

Mekatronika industria-la,goimailakohezike-ta zikloa ikasi du Tokiona ikastetxean etalantokiko prestakun-tza, Erasmus proiek-tuari esker atzerrianegindu, Italianzehazki.Praktikak egiteaz ga-in,proiektubatereegindute atzerrian. Mar-txoaren28an joanzeneta ekainaren 28anetorri dabueltanetxe-ra,hiruhilabeterenon-dotik.Berako ikaslea-rekinbatera,TokiOnanikasi duten bertze bidoneztebarrekerepar-te hartu dute AnderBasterra Ingalaterranibili da eta Unai UrrozItalian.

Ba al zenekienGuztiok Guraso Elkartearen aldeko 3x3 Sas-kibaloi txapelketa herrikoi solidarioa antola-tu duela Toki Ona Bortziriak saskibaloi talde-ak uztailaren 26an. 16:00etan hasiko da TokiOnako patioan edo, euriarekin, kiroldegian.

?

22 | HERRIZ HERRIttipi-ttapa | 618 zk.

2014.07.10

LESAKA

KULTURA � EKAINAREN 28AN AURKEZTU ZUTEN

Joxe Iturriazenaren gerraoroitzapenakbiltzen dituenliburua karrikanAntonio Iturriasemeak idatzieta GernikaFundazioakargitaratu du

Aitor AROTZENAMemoriasdeguerra,

Joxe Iturria liburuarenaurkezpena egin zutenekainaren 28an Ha-rriondoaKultur Etxean.Liburua Joxe Iturriarensemeetako batek, An-tonio Iturria Lekuonakidatzi du. Aitari Espai-niako gerran gertatuta-kopasadizoezgain,Le-sakako ohitura eta XX.mende hasierako bizi-moduari ere errepasoaegiten dio. Egilearekinbatera, Xabier Irujo etaFernando Mikelarena

historialariak izan zirenaurkezpenean.

Zoritxarrez aurkez-penetik lau egunera,uztailaren 2an hil zenJoxe IturriaDurangoetaGernikakobonbardake-ten lekuko izanzen,hansuertatu baitzen Erre-publikako ejerzitoarenkamioi gidaria zenean,22 urterekin. Han ikusi-takoak arrastoa utzizion, bainaez zion inoizfamiliari hangoberri ze-hatzik eman. Antoniosemeakaipatudigunez,«behin jubilatu zeneanhasi zen barrenak hus-tutzen». Istorio horiekidazten hasi zen Anto-nio, Joxeren zortzi bilo-bei erakusteko asmoz.Gernikako BakearenMuseoaFundazioakar-gitaratu du.

ARGAZKIAK: AITOR AROTZENA

Gurasoak protagonista San Juan bezperako ospakizuneanBiziberrituz Euskara eguna ospatu dute aurten ere San Juan bezperan. Euska-ra Batzordeak Guk euskaraz… zuk zergatik ez? goiburupean, hainbat ekitaldiantolatu zituen. Neska-mutikoek lelo hori zioen murala margotu zuten Antoiu-ko parkean eta gero Euskararen fruitu goxoak jokoan aritu ziren gurasoekin pla-zan. Bertso Eskolak, Abesbatzak eta trikitixa eskolak parte hartu zuten plaza-ko ekitaldian. Gurasoen ordezkari, Begoña Gonzalez eta Arrate Egia, Irain etaTantirumairu Guraso Elkartekoek piztu zuten sua.

ARGAZKIA: JUANJO GUERRERO

RockBand eskaini du Musika Bandak ANFASen aldeRockBand izenburupean, kontzertu bikaina eskaini zuen ekainaren 20an Musi-ka Bandak. Txartelen salmentak ikusita Eskol-Ttikiren gibeleko aldea tokiz es-kas geldituko zela eta, azkenean frontoiaren gibeleko aparkalekuan eskaini zu-ten ANFASen aldeko emanaldia eta mila lagun baino gehiago sartu ziren aditze-ra. Musika bandak hainbat kolaborazio izan zituen emanaldian. Erraterako, Kan-kako Jabier Fagoagak Barricadako El Drogasena egin zuen edo Vicente Apezte-giak Nino Bravorena, Estitxu Pinatxo eta Ainara Roda ere aritu ziren kantari etaANFASeko langile, laguntzaile, guraso eta neska-mutilak ere, kantura eta dan-tza atera ziren. Izan ziren Europeko kantariarena edo Queeneko Fredy Mercury-rena, AC/DCko Brian Johnsonena eta bertze hainbat kantariren paperean ere bi-kain aritu zirenak. Musikarien artean, bandakoekin batera gitarra eta baxua jo-tzen aritu ziren Beñardo Iantzi, Joseba San Sebastian eta bertze batzuk.

ARGAZKIA: A. AROTZENAJoxe eta Antonio Iturria aita-semeak, Ezkuntzako balkoian.

HERRIZ HERRI | 23ttipi-ttapa | 618 zk.

2014.07.10

Miren Bizenteizanen daarduraduna

Irune eta ItsasoAurtengo udan Mi-

ren Bizente izanen daturismobulegokoardu-raduna eta uztailaren1etik abuztuaren 13raeta abuztuaren 20tikabuztuaren 29ra ondo-ko ordutegian egonendazabalik:Astelehene-tan 10:00etatik 13:30-era; asteartetik ortzira-lera 10:00etatik 13:30-era eta arratsaldez17:00etatik19:00etara.Larunbat eta igandee-tan berriz, 10:30etik13:00etara.Abuztuaren14tik19raordutegides-berdina izanen da he-rriko bestak direla me-dio. Hau izanen da or-dutegia: Abuztuak 14,17:00etatik 19:00tara,abuztuak 16, 10:30etik13:00etara, abuztuak17, 10:30etik 13:00eta-

ra eta abuztuak 19,17:00etatik19:00etara.Abuztuaren15eta18anturismo bulegoa itxitaegonen da. Herriko bi-sita gidatua asteartetikortziraleraarratsaldeko19:00etan izanendaetaasteburuetan 13:00e-tan. 3 euroko prezioaizanen du pertsonako.

UdalekuakLesakako “Lagune-

kin jolasean”taldeakan-

tolatuta udaleku irekiakeskaintzekoakzirenaur-ten ere, baina haur ba-

ten faltan ez da udale-ku irekietako talderikosatu Etxalarren.

GIZARTEA � ZERBITZU ZABALAGOA ESKAINIKO DUTE

Turismo Bulegoazabalik egonenda uztaila etaabuztuan

ETXALAR

ARGAZKIA: NAGORE ANSALAS

Elkarrekin trikotatzeko egunaJende aitzinean krotxeta egiteko eguna ospatu zen ekainaren 20ean eta gantxi-lo tailerrekoek elkarlanean egindako proiektua aurkezteko aprobetxatu zuten.Proiektua, kultur etxeko harrizko bankuan jartzeko kuxin bat izanen da. Aur-tengoz honekin gantxillo tailerra akaututzat emanen da.

ARGAZKIA: REBECA ARANZADI

Udaberriko pilota txapelketaEkainaren 18an izan zen Altxatak antolatutako pi-lota txapelketaren finala.Alebinetan,banaka, txapel-dunaRaphaelaGomes izan zen; BenjaminetanKe-menAnsalas etaNikoGarcia eta ttikietanArri Aton-do eta Lander Lasaga. Txapeldunek gominolazegindako frontoi bat izan zuten saritzat. Zozketabat eta denentzat berendua eskaini zuen Altxatak.

ARGAZKIA: IRUNE ELIZAGOIEN

San Juan suaEkainaren 23an suarekin ospatu zen San Juanbezpera. Hainbat herritar hurbildu zen beren be-rendu afariarekin plazara. Iluntzean herriari itzuliaeman zitzaion joareak joz eta ondotik suaren gai-netiksaltokaaritzekoaukera izanzengaueko23:30akpasa arte, trikitilari eta txistulariek girotuta.

IGANTZI

Frontoikozolako txikleakkendu etatrenbidekozaborrak bildudituzte

Joxean ORTEGAEskolan lanak buka-

tu dira eta orain igerile-kuentxandaailegatuda.Halaere,eskolakohau-rrek bertze lan berezibat egin zuten: auzola-na.

Udaletxean baime-naeskatuondotik,HaurHezkuntzako ikasleekfrontoiko zolan zirentxikleak espatulaz gar-bituzituzten,herrikoza-karrontziak hustu etapoltsaberriakparatuzi-tuzten eta Herriko Ittu-rrian lore ederrak lan-datu zituzten.

Lehen Hezkuntzakoikasleak, berriz, Berri-zaunera oinez jautsi zi-reneta trenbideanzirenzaborrak bildu eta edu-

kiontzietara bota zi-tuzten.

Azken egunean 6.mailakoeiagurpolitaes-kaini zitzaien eta gerojolasak egin zituztenfrontoian. Gero bazka-ri ederra Biltokin eta...hurrengora arte!

Herritarrek ere udariongietorria egin zioten:San Juan gauean afariautogestionatuan inoizbaino lagungehiagoel-kartu ziren, giro ede-rrean suaren zain. Suapiztean haurren eta ezhainhaurrentxanda izanzen eta denak jauzikaarituta ederki berotu zi-ren. Orain uda ongi pa-sa eta gero bestak!

Euskararenerabilera

Euskara Batzordeaeuskararenerabilerare-kin kezkatua dago, he-rriko karriketan, parke-an, ostatuan, plazan...euskara gero eta gu-ttiago aditzen delakoz,baitahaurrenarteanere.

Horregatik,etabatezerejende heldua sentsibili-zatzeko asmoarekin,herriko hainbat tokitanmural batzuk jartzeko

asmoadu,euskarazso-lastera animatzeko le-loekin. Euskara batzor-deakproposatuta, zen-bait gaztek lehenbiziko

murala egin dute, etapiszinako berendutoki-anparatudute (argazki-koa).Lastergehiagopa-ratuko dituzte.

GIZARTEA � ESKOLAKO NESKA-MUTIKOEK

Auzolanarekinbukatu duteikasturtea

24 | HERRIZ HERRIttipi-ttapa | 618 zk.

2014.07.10

ARGAZKIAK: JOXEAN ORTEGAEskolako neska-mutikoak auzolanean eta ikasturte bukaerako bestan.

UTZITAKO ARGAZKIA

Igerilekuko berendutokian paratu dute lehenbiziko murala.

HERRIZ HERRI | 25ttipi-ttapa | 618 zk.

2014.07.10

ARANTZA

EuskaraBatzordeakhainbat esaldizabaldu ditu

Nerea ALTZURIArantzanzer,uskaraz

ler…Nork ez du buruanlelo hau? Arantzan UE-MA Eguna egin zeneanhautaturikoleloaizanzen.Ba hau ere jarria da he-rriko txokoetan, EuskaraBatzordearenekimenez.Izan ere, joan den apiri-lean, euskararen arnas-guneeiburuzkoikastaro-an,gauregunhizkuntza-ren inguruandaudenhu-tsuneak aditzera emanziren.Gureherriakeuska-raren arnasgune gisa bi-zirik iraun dezan, laneansegitu behar da.

Hortik,herribakoitzakhizkuntzaren aldeko eki-menakantolatuditu.Gu-rean, EuskaraBatzorde-akzenbaitmezuprestatueta gorapean, eskolakoatarian, ostatuetan, par-kean eta frontoian para-

tuditu:Euskarapolitada;Niaranztarranieuskaldu-na;Nonnirehitza,hanni-re euskara; Jostatu ereeuskaraz;Mingaina dan-tzatu,euskarazmintzatu;Arantzagorputza,euska-rabihotza;Gureeuskara,gure ondarea…

Ipuin lehiaketaOihanaAmorosAbre-

go eskolako ikasleak El-karrek antolaturiko ilus-trazioetaipuinlehiaketanaipamenberezia lortuduHegantxoriakbezala ipui-narekin. Lehiaketan 842ipuinekpartehartuzuten.Beraz, zorionak Oihana!

Informazioa osatzenAitzineko alean, uda-

lekuirekiakBortzirietakoEuskara Mankomunita-teakDindaiarekinelkarla-nean antolatu dituela ja-rri genuen. Informazioaezzenosoa, izanereaur-ten, Bortzirietako Gizar-teZerbitzuenMankomu-nitateaetaLagunekinJo-laseanelkarteaereanto-laketan aritu dira.

GIZARTEA � EUSKARAREN ALDEKO EKIMENA

Eskarari buruzkomezuak nonahiirakur daitezkeherriko karriketan

ARGAZKIAK: AITOR ELEXPURU

Ikasturte bukaeraGibeleaneskolakoikasturteageldituzaigu.Honezkero,hauretagaztetxoakoporre-tan dira. Hala ere, ikasturte bukaeran zenbait kanpaldi eta ateraldi egin zituzten.Haur Hezkuntzako 4 eta 5 urtekoak Zugarramurdin izandu ziren, Etxalar eta Igan-tzikoekin batera. Hiru herrietako lehen ziklokoak Hondarribian izandu ziren etaDBHko ikasleak Bartzelonan. Azkenik, ekainaren 20an ikasturte bukaerako txan-goa egin zutenUxue-Tafalla aldera. Goizez Uxueko eskola eta herria ikusi zituzten(beraiek Arantzan izan ziren) eta eguerdian Tafallako igerilekuetara joan ziren.

Kalera, Afu, Xaiko, Governors eta Aierrik tal-deakizanendiraabuztuaren23aneginendenArantzaRockjaialdianpartehartukodutenak.Urterokohitzorduari ezdio hutsik eginGazteAsanbladak eta aurten ere ziurtatua izanendabestaondokolarunbatekogiroa.22:30eanhasiko dira kontzertuak eta sarrera debaldeizanen da. Bertzalde, hiru sari potolo zozke-tatzeko boletoak ere atera dituzte euro ba-tean. Kontzertuen egun berean eginen dazozketa eta saridunek hilabete bateko epeaizanen dute agertzeko. Sariak hauek izanendira: Euskal Herriko landa etxe batean bi la-gunentzako asteburua, Arantzako Aterpenbi lagunentzako afaria, arratsa eta gosariaeta bi lagunentzako zirkuitua bainuetxean.

Bortz talde taula gainean Arantza Rock-en

26 | HERRIZ HERRIttipi-ttapa | 618 zk.

2014.07.10

Zortzi ikasleDonezteberadoaz hurrengoikasturtean

Maider PETRIRENAIkasturteari bukaera

emateko, eskolako ira-kasle eta ikasleek bes-ta polita antolatu zutenekainaren20an.Goize-ko10etanbeheitikoes-kolako Haur Hezkun-tzakoakgoitiko eskola-koparkera joanzirenetahan denek elkarrekinemanaldi ederra eskai-ni zuten.

Haur Hezkuntzako-ak hasi ziren karrama-rroaren dantza kantatuetadantzatuz.Ondotik,koxkorrenek hartu zu-ten beraien txanda,dantza, kanta, flauta,koreografiak eta guztieginez.Haueidenari la-guntzen Aintzira musi-ka irakasleaarituzengi-tarrarekin, baita talde-ko tutoreaknola irakas-leakere.Momentuhun-kigarri bat ere egon zen5. mailakoek 6. maila-koei agurra eta suerteona eskaini zieteneandatorren ikas-turterako. Ai-

patuko dugu lerro hau-en bidez zortzi ikaslekutziko dutela Sunbilla-ko eskola Doneztebe-

ko Institutura joateko.Ondotik luntx eder batizan zuten eta akitzekoZazpi antxume ipuinari

buruzko antzerkia. Zo-rionak antolatzaile etapartehartzaile guztioi.Uda ona pasa.

HEZKUNTZA � EKAINAREN 20AN

Ikasturtebukaerako bestaederra egin duteeskolakoek

SUNBILLA

ARGAZKIA: MAIDER PETRIRENAEskolako ikasleak, ikasturte bukaerako ospakizunean.

ARGAZKIA: NIEBES BIURRARENA

Kinto besta kanpinean1968,1969,1970,1971 eta 1972 urteetan jaiotakoek beraien kinto besta ospa-tu zuten ekainaren 28an Ariztigain kanpinean. Laugarren urtea da ospatzen du-tela eta bortz kinta ezberdin izateko ez ziren sobera elkartu, baina arras ongipasatu zutela jakinarazi digute. Hurrengo urtean berriz.

ARGAZKIAK: MAIDER PETRIRENA

Bestaberri egunaBestaberri eguna ospatu zen ekainaren 22an. Goizeko 9etan Meza Nagusia.Ondotik Florentino Gelbentzu zinegotziarekin eskutik banderaren dantza. Pro-zesioa, elizatik atera eta zubi berrian barna, kale nagusira. Guztia dotore do-tore apaindua. Bertan, Ibarra etxean aldarea. Handik zubi zaharran barna be-rriz elizatarira. Han berriro ere banderaren dantza egin zen. Prozesioan herrikokoralak parte hartu zuen, baita txistulariek ere. Jaunartzea egin zuten hiru muti-koek ere parte hartu zuten larrosa lore-hostoak botaz. Egun ederra izan zen.

ARGAZKIA: MAIDER PETRIRENA

San Juan bezperan su gainetik saltoEkainaren 23an, San Juan bezpera izanda, su sal-toak egin ziren. Denborak atsalde partean ez zuensobera lagundu baina 9etako ezkil jotzearekin ba-tera tarte polit batean atertu zuen eta haurrek dis-frutatzeko aukera paregabea izan zuten.

Ba al zenekienAriztigain kanpinak ‘Bungalow zoriontsuak’kanpainan parte hartuko duela lehen aldiz.Bigarren urtea da kanpaina hau egiten delaNafarroan, langabezian dauden familiei ereoporretaz gozatzeko aukera emanez.

?

HERRIZ HERRI | 27ttipi-ttapa | 618 zk.

2014.07.10

Oraingoz seihaurrek emandute izena,baina izenaematen ahal da

Martin BERTIZUda honetan lehe-

nengoz ludoteka anto-latu da haurtxoendako.Uztailaren 3an emanza io has i e ra e ta09:00etatik 13:00etaraaritzen dira. HerrikoEtxeko lehenengo so-lairuan egonen dira etamomentuz sei haurapuntatuak daude, as-tean 25 euro ordaindu-ko dituzte. Interesatu-ak679246349telefono-ra deitu.

Kurtso bukaerakobazkaria

Ekainak21ankurtsobukaerakobazkariaeginzen. Goizean sei kilo-metrokomendi ibilaldiaegin zuten haur eta gu-

rasoekBertizen;eguer-dian denak gosetuakplazanbazkaria izanzu-ten. Bazkalondoan be-roazegoelaetamange-raateraetahaurrak fres-katu egin ziren, jarraiankurtso guztian aterata-koargazkiak ikusi ziren.

ZuzenketaAurrekoaleanaipatuge-

nuenNarbateko EgunaGurasoElkarteak anto-

latu zuela.Bada, ez zenhorrela izan,antolakun-

tzaherrikogazteenkar-gu joan baitzen.

NARBARTE

GIZARTEA � UZTAILAREN 3TIK AITZINERA

Haurrakludotekan hasidira lehen aldiz

ARGAZKIA: MARTIN BERTIZ

Aterpea eraikitzenHerrian aspaldi beharrezko zen aterpe bat eta eraikitzeko lanak hasi egin dira.Eskola ondoko patioan kokatua egonen da eta udalak emandako dirulaguntzabatekin eginen da. Lanak auzolanean egiten ari dira eta ekainaren 28an jendeagogotsu eta alai aritu zen lanean.

ARGAZKIA: MARTIN BERTIZ

Altxumeko bidea moldatu duteAltxumeko bideamoldatu dute. Udalak diru lagun-tza eman zuen bidea ormigonatzeko eta bailarakoalbinteak eta herriko bolondres talde batek egin zi-tuzten moldaketa eta ormigonatze lanak.

ARGAZKIA: MARTIN BERTIZ

Eskolako plaka berriaDuela hilabete batzuk aldatu zuten eskolako pla-ka. Atearen goiko aldean dago, alde batera, eta le-hen zegoena erdaraz zegoen eta berria euskaratuegin dute. Moldaketa lanak udalak egin ditu.

BERTIZ

Euskal Artzainen bizitza agertzenduen erakusketa zabaldu duteTTIPI-TTAPAEuskal Artzainak Ame-riketan elkartearen es-kutik, Bertizko NaturParkeko jauregian Ar-tzainenbizitzaargazkie-tan izena duen erakus-keta ireki dute ekaina-ren29tikabuztuaren31arte, 10:30etik 19:30e-ra.Erakusketahonetanartzainen argazkiezaparte, ardi kanpo edo

kamaina bat ikustekoaukera izanenda, lane-an gogor aritu eta ge-ro, atsedena zein bal-dintzetan hartzen zu-ten erakusteko.Erakusketa honetara-ko,artzainenargazkiezgain, bertze hamekapanel berri ere egin di-tuzte, lauhizkuntzetan,beraien bizimodua no-lakoa izan zenazalduz.

Erakusketa hau, gureartzainek pairatu zi-tuzten bizipenak, era-

kutsi zituztenbaloreak,eta erakutsi zuten ke-menaerakustekoanto-

latu nahi izan du Eus-kal Artzainak Amerike-tan elkarteak.

UTZITAKO ARGAZKIA

Rafael Lizasoain artzaina, Laura Igantzi lehendakaria eta Adriana Marmaun arduraduna.

Irailaren 15abaino lehenaurkeztu behardira lanak

TTIPI-TTAPAAdin txikikoekegiten

duten alkohol kontsu-moaren kontrako kan-painaren baitan, Osa-sunEtxeakgazteentzatfilm laburren lehiaketaantolatudu:alkoholaetabestak (Bestaz eta la-gunetazgozatualkoho-la edan gabe, edo guttiedanda) gaitzat hartu-ta. Helburua bideo la-burrak (gehienez 5 mi-nutukoak) ekoiztea da.

Bi kategoria daude: 12urtetik 16 urtera eta 16urtetik 24 urtera. Lanhauekaurkeztekoepeairailaren 15ean akitukoda eta egile bakoitzaknahi adina obra aurkezdezake, Osasun Zen-troan,Mankomunitate-an edoDoneztebeko li-burutegian CD bateaneramanez edo emailezlaburmetraiak@gmail.comhelbidera igorriz.

IrabazleekTagLase-rrarenbiorduko bi txar-tel edo Segwayan or-dubete ibiltzekobi txar-tel irabaziko dituzte (bisar i hauek Leurtzaabenturaren eskutik).

28 | HERRIZ HERRIttipi-ttapa | 618 zk.

2014.07.10

GIZARTEA � ALKOHOLAREN KONTRAKO KANPAINA

Film laburrenlehiaketa prestdute gazteentzat

DONEZTEBE

ARGAZKIAK: JUAN MARI ONDIKOL ETA ALICIA DEL CASTILLO

Giro ederrean joan dira San Pedro bestakSan Pedro bestak giro ederrean joan dira. Txupinazoa botatzearen ardura Do-neztebarrak Merkatarien Elkarteko Natalia Rekartek eta Mendi AbesbatzakoAinara Mendiak izan zuten. Lehen suziria bota baino lehen, Abesbatzak GoraDoneztebe kantatu zuen Herriko Etxeko balkoitik, Jon Irazoki zuzendariak pa-reko etxetik zuzentzen zuen bitartean. Larunbata, Udal Txikiaren Eguna izanzen. Aritz Zulaikak hartu zuen alkatearen ardura, Txomin Omarrek epailearenaeta Ana Etxartek banderadunarena; zortzi zinegotziak, berriz, Joseba Juano-tena, Ane Iparragirre, Olatz Mutuberria, Naroa Gerendiain, Oier Agesta, OlatzSan Miguel, Ivan Larraza eta Maika Bengoetxea izan ziren. Gazte Burrunbakbazkaria egin zuen Intzakardin eta hamargarren urteurrena ere ospatu zuengazte elkarteak. Honela, batzordean aritu diren guztiei omenaldia eskaini zitzai-en. San Pedro egun handian, nola ez, Trapatan dantza eskaini zuten herrikodantzarieketabanderadantzaEduardoAlmandozek.Arratsaldean,Errekadan-tza taldekoek ere bere emanaldia eskaini zuten.

UZTAILAREN 14TIK ABUZTUAREN 8RA

Udako Kirol Eskola Errekaren eskutikTTIPI-TTAPAErreka Elkarteak 14. Udako Kirol Eskola antolatudu Udalaren laguntzaz. Astelehen, asteazken etaortziralero eginen dute eskolako frontoian eta ki-roldegian, uztailaren 14tik abuztuaren 8ra (11:00-12:00taldebatean,eta12:00-13:00bertzean.Pre-zioa 33 eurokoa izanen da Errekako bazkideen-tzat, eta 36 eurokoa ez direnentzat. Izen emate-ko Itziar Jorajuriarekin harremanetan jarri beharda(Tel.699572515– itziarjorajuria@hotmail.com).

HERRIZ HERRI | 29ttipi-ttapa | 618 zk.

2014.07.10

14 eskulangilekberaien lanakerakutsizituzten

Mattin LARRALDEBestaberriegunaos-

patu genuen ekainaren21ean. Bertan, ohituraden bezala, berenduaizan zen herritar guzti-entzat. Jende aunitzhurbildu zen berenduafarira eta giro oneanpasatuzutenarratspar-tea, «jan, edan eta ba-kea eman».

San Juan bezperan,berriz, suak piztu zi-tuzten Elgorriagan ere.Nahiz eta euri pixkobatbota, gero atertu zueneta sua egin zen, «txa-rra uxatzeko».

Suaren gainean sal-toka ibili aurretik, azkenurteetanegitendenbe-

zala, gurasoek antola-tuta afaritxo bat izanzen. Bakoitzak bereetxetikzerbaitekarri etadenenartean jan zuten.

OSPAKIZUNAK � EKAINAREN 21 ETA 23AN

Bestaberri eta San Juanbezpera mahai inguruan bilduak

ELGORRIAGA

ARGAZKIA: MATTIN LARRALDESuaren gainean saltoka, San Juan bezperan.

GIZARTEA

Gure EskuDago boletoenzozketa egindute

TTIPI-TTAPAGure Esku Dago

dinamikaren baitanBaztan, Bertizarana,Bortziriak eta Male-rrekan saldutako bo-letoen zozketa egindute berriki eta anto-latzaileekzenbaki sa-rituen berri eman du-te.

1.047 eta 2.364zenbakiak dira sari-tuak. Lehenbizikozenbakiaren jabeakbilagunentzakoastebu-ru bat eskuratu duEuskalHerriko landa-etxebateanetabiga-rren zenbakiaren ja-beakeskualdeko jate-txe batean bi lagu-nentzakootordua iza-nen du. Sarituek 646455643 telefonoramezu bat idatzi be-harko dute saria es-kuratu ahal izateko.

Santiago bestak gehigarrianUztailaren 24tik 27ra ospatuko diren Santiago

besten egitaraua ale honetako gehigarri bereziantopatuko duzue, 11. orrian.

30 | HERRIZ HERRIttipi-ttapa | 618 zk.

2014.07.10

Ander Erasun,OihanLarretxea,Maika Ariztegieta NagoreDiazek herrikirol saioaeskainiko duteigandean

Arkaitz MINDEGIAIturengo bestak os-

patuko dituzte:

ORTZIRALA, UZTAILAK 18• 17:00: Kiki eta Kokopailazoak. Ondotiktxokolatada.

• 19:00: Dantzariak.• 20:00: Txupinazoa.Ondotik kalejira herri-ko musikari eta buru-haundiekin.

• 21:30: afariaAltxuneaerretegian.

•23:30:KontzertuaKA-LERAtaldearekin.On-dotik, berbena TRIKI-DANTZ taldearekin.

LARUNBATA, UZTAILAK 19• 10:00: Diana.• 11:00-13:00: aurpegi

margoketaetahaur jo-koak.

• 14:00: gazte bazkariautogestionatua.

• 17:00: Haurrentzakopuzgarriak.

• 18:00: toka jokoa.•19:00:Pintxo lehiake-ta (Bakoitzak etxeanprestatu beharko dubere bandeja). Horre-kin batera txokolatea,zingar jateaetasagar-do kupela

• 20:30-22:30: PURORELAJO musika me-xikarra. Ondotik, ber-benaOHARKABE tal-dearekin.

IGANDEA, UZTAILAK 20• 10:00: Diana.• 11:00: Puzgarriak.• 12:30: Herri kirolak:Ander Erasun, OihanLarretxea,MaikaAriz-tegi eta Nagore Diaz.

• 17:00: mus txapelke-ta.

• 18:00: Bordetxe abe-

re zirkoa plazan.• 19:00: tortilla txapel-keta (bakoitzak beretresnak ekarri, osa-gaiakudalak jarrikodi-tu). Postre lehiaketa(bakoitzak etxeanprestatu).Horrekinba-tera, zingar jatea etasagardo kupela.

• 20:00: trikitilariak etaberbena AIERRIK tal-dearekin.

ASTELEHENA, UZTAILAK 21• 10:00: Diana.• 10:30: Plater tiraketa.• 11:00: Puzgarriakhaurrentzat.

• 12:00: pilota txapel-ketako finala (Lehenik3. eta 4. postuak etaondotik, finala).

• 14:00: bertso bazka-ria: Andoni Egaña etaUnai Iturriaga.

• 20:00-21:30: Trikitila-riak eta gero, berbenatrikitilariekin.

ITUREN

BESTAK � UZTAILAREN 18TIK 21ERA

Iturriaga eta Egañarenbertsoak bestak akitzeko

Ba al zenekienJuniormailakoNafarroakoMendiBizikletatxa-pelketa irabazi duela Jabier Seinek. Zangozanekainaren 28an egindako proban jantzi zuenmaillot gorria.

?

ARGAZKIAK: EDURNE MIKEO

Bestaberri eguna eta San Juan bezperaBestaberri egunean, txistulariak kalejiran ibili ziren,mezan aingeruek lagundu zuten (goitiko argazki-an) eta plazan dantza luzea eskaini zuten. San Ju-an bezperan, berriz, guraso eta haurrek berendu-afaria izan zuten Aurtizko elkartean (beheitiko ar-gazkian). Elizakobidean, Iturengoplazanbezalaxe,suak piztu eta saltoka ibili ziren atertu zuenean.

HERRIZ HERRI | 31ttipi-ttapa | 618 zk.

2014.07.10

Martuzeneakoatariak etaElizgainekogazta

Fermin ETXEKOLONEABestaberri egunean

herriko txokorik polite-na aukeratzeko etagazta lehiaketa egin di-ra aurten ere.

FloraLoiarterenMar-tuzeneakoataria izandatxokorik politena. Sari-tzat, bi lagunentzakootordua izanen duErrandonean. Bigarrensaria, Mertxe Arbelai-tzenAmolatxekoataria.

Bi botil ardo eramandi-tu saritzat. Ongi mere-zitako sariak biak, lanhandia egiten baituteetxe ataria lorez apain-tzen.

Gazta lehiaketanzortzi baserrikhartuzu-ten parte: Azkunzolota,Parazelaieta,Olasenea,Iriartea, Serokoa, Mar-tuzenea,ElizgainetaTo-mas Elizalde. Lehenbi-ziko saria, ElizgainekoLurdes Elizaldek era-man zuen (bi lagunen-tzakootorduaErrando-nean).Bigarrensaria, Iri-arteko Migel Santeste-banek eraman zuen (bibotil ardo). Lehiaketa

ondotik ederki jan zirengaztaguztiak,berazde-nakonazeudenarensei-nale. Egun polita joanzen. Arratsaldean me-zaetaprozesioaere izanzen herrian barrena.Aingeruek azkenekoagerraldiaeginzutenetamusika ere izan zenhe-rritarren eskutik.

San Juan bezperaSanJuanbezperako

berendu-afariaestalpe-an egin behar izan zen,eguraldikaxkarrarenon-

dorioz. 30-35 haurrekegin zuten lehenik be-rendua eta gero gura-soen txanda izan zen.Ernesto Dominguezekprestatutakopintxomo-runoak goraipatzekomodukoak izan ziren.Ondotik, plazan suakpiztu eta han ibili zirensaltoka, ezkilak jotzenzituzten bitartean.

Sahararrak gureanJuainas eta Faustik

ikasturtean zeharDubaekartzen dute eta opo-

rretanSaharaaldera jo-an da aurten ere.

Orain, Joxemi Aran-guren eta Ixabel Elizal-dek Leila ekarri duteudakobihilabeteakpa-satzeko. Ongi etorri!

Mont Blanc-eraMont Blanc-era joa-

teko asmoa dute uztai-laren 13tik 20rako as-teanPatxi Indakoetxea,JosebaJuanikorenaetaIgor Babazek. Erronkahandiahartuduteorain-goan.

ZUBIETA

OSPAKIZUNAK � BESTABERRI EGUNEAN

Txoko politenaeta gazta onenasaritu dituzteaurten ere

MigelBaleztenarengidaritzapean

Fernando ETXEBERRIA15 mendizalek egin

zuten ibilaldiaekainaren23an, Migel Baleztena-ren g idar i t zapean.08:30ean,plazatikkotxez

Gorostietakogainerajo-anziren.Taldekoargazkiaateraondotik,gogozekinzioten aldapa gogorra-ren igoerari. Ehiztarientxabolatik pasa eta ber-riro Abaldeko Zemarra-ra igoziren.Hanbidegu-rutze batean, sei ibilbi-de daude aukeran. Bo-nozorrotzalderajoanzen

taldea, Leurtzako urte-gira jeisteko. Urtegia in-guratuetaberrirogorantzZumardenara igo ziren,

handik etorritako bideberetik bueltan Goros-tietaraitzultzeko.Lauor-du eta erdiko ibilbidea

eginondoren,Saldiaskoostatuan bazkaldu etaherriko festak zirenez,ederki pasa zuten.

SALDIAS

KIROLA � EKAINAREN 23AN

Mendi bueltaegin dute 15lagunek

ARGAZKIA: FERNANDO ETXEBERRIAMendizaleak gustora, buelta egin ondotik.

ARGAZKIA: ERNESTO DOMINGUEZMartuzeneako atariak irabazi du herriko txokorik politenaren lehen saria aurtengoan.

32 | HERRIZ HERRIttipi-ttapa | 618 zk.

2014.07.10

ARANO

Festa aurrekoigandean palatxapelketakofinalak etakotxe zaharrenigoera

TTIPI-TTAPASantio festak umo-

rez datoz aurten ere.Uztailaren24tik27raha-inbat ekitaldi antolatudituzte, baina aurrekoigandean ere izangodafestaren seinalea.

IGANDEA, UZTAILAK 21• 11:00: Aranoko palatxapelketako finalak.

•12:00: Kotxezaharrenigoera.

OSTEGUNA, UZTAILAK 24• 18:30: jaiei hasieraemangodien itxaferuabotakodaudaletxekobalkoitik. Umeentzatbonba japonesak etaburuhaundiak.

• 19:00: artisau azokakarpan.

• 20:00: tortilla txapel-ketaetaherrikosagar-do eta produktuenprobaketa.

•22:00:XXXII.Mus txa-pelketa San Roke el-kartean.

OSTIRALA, UZTAILAK 25SANTIO EGUNA• 11:00: Meza.•12:00:Arano-Goizue-ta arteko betiko pilo-

ta partida.• 17:00: herri kirolak.AizkoranRubenSara-legi etaAnderErasun;harriarekin Izeta II.

• 19:00: Bertso saioa:Julio Soto, Unai Agi-rre, Maialen Lujanbioeta Aitor Mendiluze.Gai-jartzen, Aritz Ze-rain.

•21:00: trikiti festa IZEReta ALABIERekin.

•22:00:Herriafaria. Ba-koitzak berea molda-tuta.

• 22:00: Ilargipeko zi-nea.

LARUNBATA, UZTAILAK 26• Goizean: arkumeaerretzen jarrikodapla-zan. Goiza girotzekofanfarrea ibilikodahe-rrian barrena.

• 14:00: arkume jatea.(Txartelak erostekoazken eguna uztaila-ren21a.Txartelaksal-gai daude Kontsejun,GoizuetakoAmaiaka-fetegian, HerrerakoZumardin, EreñozukoIrrintzin, UrnietakoKantoin eta Hernani-koDeportibon).Bazkalondoren fanfarreare-kin kantu saioa. Arra-

tsaldean, puzgarriak.

IGANDEA, UZTAILAK 27• 10:00: Meza.• 11:00 Jubilatuentzathamaiketakoa.

•12:00:Pilotapartidak.

• 14:00: jubi latuenbazkaria, Jexux Marieta Xabier Legarretabertsolariekin.Bazka-rirako izenaKontsejuneman behar da uztai-laren21abaino lehen.

•17:00:UmejolasaketakARANOkea.

• 18:30 Txokolatada.• 19:00 Arno ganadu-tegiko aziendak.

•23:00TXIMELETApla-za taldea.

OSPAKIZUNAK � UZTAILAREN 24TIK 27RA

Pilota, bertsoak,herri kirolak,trikiti festa etaherri afariaSantio Egunean

ARTISAU AZOKAParte hartu nahidutenek Udaletxera(948 514045) edo645 727765 telefono-ra deitu behar dutelehenbailehen.

UTZITAKO ARGAZKIAK

Umeentzako bonba japonesak izango dira aurten ere txupinazoa lehertu bezain abudo.Arkume jaterako txartelak, berriz, hilaren 21a baino lehen eskuratu behar dira.

Aurretik patatatortillalehiaketaeginen da etaondotik suakpiztuko dira

TTIPI-TTAPAAmabirjinKarmengo

bezpera dela eta uzta-ilaren15ean,asteartea-rekin, laugarren Herriafaria eginen da plazan20:30eaneta21:30ean,ohitura galdu gabe su-ak piztuko dira. Egural-di txarrarekin,pilotapla-

zaneginen litzatekeafa-ria. Sagardoa, ardoa,platerak, edalontziak,labanak... Udalak jarri-ko ditu.

Patata Tortilla lehia-keta ere eginen da19:30etik 20:30era etaedonorkpartehartude-zake. Izena eman dai-tekeUmore-OnaElkar-tean edo Amaia Kafe-tegian uztailaren 13raarte. Lehiaketahoneta-rakoUdalakemangodi-tu patata, tipula etaarrautzak.Sua,zartagiaeta behar den tresnerianorberak eraman be-harko du.

HERRIZ HERRI | 33ttipi-ttapa | 618 zk.

2014.07.10

GOIZUETA

GIZARTEA � LAUGARREN URTEZ

Karmenbezperakoafaria eginenda plazan

ARGAZKIAK: FELIX LOIARTE

Han-hemenka kantari dabil eta ibiliko da Umore Ona AbesbatzaUmore abesbatza Hernaniko San Joan festetan izan zen, Ereñotzuko Ozenkiabesbatza eta Hernaniko Kantuzekin batera, kalez kale Aurorak kantatuz ekai-naren 21ean, azken urte hauetako ohiturarekin jarraituz. Ekainaren 27an, ber-riz, Andoaingo Kaletxikiko festetan kantatu zuen, Berrozpe kaperan, Nuria Co-lomer-ekzuzenduta.Uztailaren20an,azkenik,Peralta-AzkoienenospatukodenNafarroako Auroron 38. Bilkurara joanen dira elkarrekin abestera Hernani etaGoizuetako Abesbatzetakoak. Hernanitik 20 lagun eta Goizuetatik 30 joanendira, 50 abeslari guzira.

ARGAZKIA: ANGEL SALABERRIA

Frontoian ez ezik, trinketean ere txapeldun Iker SalaberriaNafarroako Kirol Jokuetan, kadete mailako trinketeko finala jokatu zuen IkerSalaberriak, Iñaki Larretxea Errekako taldekidearekin bikote eginez ekainaren24an. Berez, Saldias aritzekoa zen, baina hau ikasbidaian zegoenez, Ikerrekhartu zuen bere lekua. 35-7 irabazi zieten Zugarraldeko Ancin eta Baztan-i.Frontoian, Josetxo Ezkurra Memorialeko finala ere irabazi dute ekainaren 28anIker Salaberriak eta Morenok (Titin III).18- 6 irabazi zieten finalean Exposito(Añorga) eta Cordon-i (Oberena). Astebete lehenago, Herrerako finala galdu zu-en Salaberriak Gaskuerekin, 17-22, Lazkaoko Zubizarreta eta Usurbilgo Aran-gurenen kontra. Halere, finaleko jokalari onenaren saria jaso zuen herritarrak.

ARGAZKIAK: ANGEL SALABERRIA

Aizkorbe eta Apezetxea txapeldunUmoreOnakoAitorAizkorbeketaAnttonApezetxe-ak Errenteriako eskuz binakako txapelketa irabazizuten, infantil mailan, ekainaren 21eko final estu-an Añorgako Orbegozo eta Oliden-i 18-17 irabazi-ta. Ekainaren 27tik 29ra Iscarren jokatutako Espai-niako txapelketan, berriz, Nafarroako Federazioa-rekin Espainiako txapeldun izan dira, Gaztela-Le-on, Andaluzia eta Errioxako ordezkarien kontra jo-katu ondotik.

34 | HERRIZ HERRIttipi-ttapa | 618 zk.

2014.07.10

LEITZA

ARGAZKIA: ONINTZA BENGOETXEA

Gorriztarango pestetan, umore ona nagusiSanpedroakospatuzituztenGorriztaranauzoan,aspalditikegitendenbezela.Ber-takoek auzolanean antolatu zuten egun osoko egitaraua eta bisitari ugari berta-ratu zen Basakabi aurreko jaigunera, pestaz gozatzea. Goizean herri-kirolak har-tu zuten protagonismoa eta baita haur-jokoek ere. Eguerdian auzotarren bazka-ria egin zuten. Ondoren mus txapelketa jokatu zuten eta iluntzean Dantzamusikasaioa izan zuten. Usadioa mantenduz XXVI. Txintxurrin txapelketa jokatu zuten20:30ean eta komeriak komeria, aurtengoan Joseba Oterminek irabazi zuen.

ARGAZKIA: IPARMANK

65 haurrek eman dute izena Haur Txokoeta tailerretanUrtero,uda iristendenean,LeitzakohaurrentzatHaurTxokoa eta Tailerrak antolatzen dituzte euskara zer-bitzuak eta gizarte zerbitzuak, Leitzako Udalaren la-guntzarekin.Aurtengoedizioan66haurrekemandu-te izena, 19kHaur Txokoan eta 47k tailerretan. Uzta-ileko 4 astetan zehar hainbat ekintza eta jarduerare-kin osatutako programazioa gauzatzen ari dira, her-riko 5 begirale gazteek lagunduta.

Herritarrekegindako 138proposamenjaso ditu udalak

JM BARRIOLALeitzakoUdalak,bes-

tekulturapolitikobatsus-tatzeko herritarren par-te-hartzeprozesubatjar-ri zuen martxan. Horre-tarako 50.000euro zer-taninbertitukolituztekengaldetu diete herritarrei.Proposamen ugari jasoziren arren, batzuk ezinizanzirenprozesuhone-tan sartu, proposatuta-ko proiektuak udal kon-potentzietetikkanpozeu-delako, askoz garestia-goak zirelako edota be-ste mota bateko lanke-ta eskatzen zutelako.ProzesuarendiseinuetakudeaketazAztiker iker-gune soziologikoko Ar-

kaitz Martinez de Albe-niz arduratu da, herrikobeste bi dinamizatzaile-kin batera (Aroa Huarteeta Markel Azkargorta).Prozesuakberak,eraba-kiak hartzeko moduaketa era kolektiboan jar-duteak hartu du garran-

tzia. Hiru saio izan diraguztira, ekainean zeharostiral iluntzetan burutudirenak.Guztira138pro-posamen jaso ziren, ho-rietako batzuk errepika-tuta.Azkeneanaldezaur-retik zehaztutako irizpi-deak bete eta bidera-

garriak ziren proposa-menak 34 izan ziren. 40herritar ingurukhartudu-te parte hartu dute etabalorazio ona egin dutebaipartehartutakoeketabaita Udalak berak ere.Orain proposatutakoakgauzatzen hasiko dira.

OSPAKIZUNAK � 50.000 EURO ZERTAN INBERTITU ERABAKITZEKO

Parte-hartze prozesuan jendeasko eta proposamen ugari

ARGAZKIA: IRATI BARANDIARANEkimena estreinekoz egin dute herrian eta balorazio ona egin dute parte hartzaile guztiek.

KULTURA

Eguraldiakbaldintzatuzuen aurtengoSan Juan sua

JM BARRIOLAGiroak ez zuen as-

koriklagundu.Arratsal-dean herriko gaztee-nek,ohiturarekinsegiz,ingurutxoa dantzatuzuten,bainaplazanbe-harreankarrapeaneginzuten saioa. Iluntze-ko herri afarian aurtenjende gutxiago bilduzen, euria ari zuenezfrontoian prestatu zu-ten lekua eta han afal-du zuten herritarrak.Mendialdea manko-munitatetikorribat jar-ri zuensortzenzenza-borraedukiontzizuze-netara botateko eska-tuz, lehenaldiaizanze-nez jendeak ez zuenbehar bezela egin, eahurrengourterakoikas-ten dugun. Ondorensuak plazan piztu zi-ren, udako solstizioa-ren magia berpiztuz.

HERRIZ HERRI | 35ttipi-ttapa | 618 zk.

2014.07.10

ARESO

Apuntatzekozerrenda irekikoda eta beharden gutxienekopertsonakopuruaosatzen bada,etxeak egitenhasiko lirateke

Juana Mari SAIZARHainbeste denbora

itxaroten egon ondotikiritsi diraherrianetxebi-zitzak egiteko baimenguztiak. Areson etxebi-zitzakegitekoproiektua

hasi zelabadiraurteba-tzuketaazkeneanegin-godireladirudi,horreta-rako orain etxeetanapuntatzeko zerrendairekikoda,etabehardenpertsona kopuru mini-moaosatzenbadaetxe-ak egiten hasiko lirate-ke.

SEINA ETXEBIZITZAKOLAU BLOKE

Etxeen ezaugarrieidagokionez osotara 24etxebizitza egingodira,seietxebizitzako laublo-ketanbanatuta,argazki-ko simulazioan ikustendenbezala.Etxeguztiekhiru logela izango di-

tuzte, bi komun, sukal-dea, egongela, balkoiaedoterraza, trastelekuaeta garajea.

Udaletik esan dute-nez beraien helburuaproiektua aurrera era-matea da, eta azken fi-nean herrian etxea be-har duenedonori auke-ra eta erantzun batemanahal izatea. Etxe-en inguruan informaziogehiago nahi duenakudaletxera jo dezakeedo 948510327 telefo-nora deitu, udaleletxe-ko zenbakira. Argazkihauek eta planoak erebertan daude ikusgaiedonorentzat.

GIZARTEA � BEHAR ZIREN BAIMEN GUZTIAK LORTU ETA GERO

Hogeita lau etxebizitzaegiteko proiektuagauzatu nahi du Udalak

UTZITAKO ARGAZKIAK

Itxura hau hartuko lukete etxebizitzek.

Zaragozara,120 bazkidejoan ziren

Fernando ETXEBERRIAAgerikoadaArkupe-

ak elkartekoak gusturaibiltzen direla harat etahonat. Ekainaren 19an

Zaragozan izanzirenetabertako turismo etagastronomiazgozatze-ko aukera izan zuten.Exporako egindakoeraikin modernoak etatxoko tradizionalak erebisitatu zituzten basili-ka eta antzinako karri-kak adibidez.

ARGENTINARAHAMASEI EGUNEZ

39 elkar tek idekeman dute izena etaekainaren 26an bileraegin zuten Eroski Bida-iak-ekoantolatzaileare-

kin xehetasunak aipa-tzeko:pasaporteaegu-neanedukibeharda,bi-dairen iraupena 11 or-dukoada,ekipajeakge-hienez23kilo izanendi-tu, arropa egokia era-

man beharko da... 16egunez Valdes penin-tsula,Calafatea,Barilo-che, Iguazu,BuenosAi-res eta Ushuaia bisita-tuko dituzte, besteakbeste.

ARKUPEAK

GIZARTEA � 39 ELKARTEKIDEK EMAN DUTE IZENA

Argentinakoaltxorrakbisitatzerajoanen dira

ARGAZKIA: FERNANDO ETXEBERRIAZaragozako turismo aukera eta gastronomiaz gozatu zuten 120 elkartekidek.

36 | HERRIZ HERRIttipi-ttapa | 618 zk.

2014.07.10

EZKURRA

Leitza etaEzkurrakomendizaleakelkarrekin

Fernando ETXEBERRIAEzkurrako eta Lei-

tzakomendizaleekelka-rrekinmendiirteerakegindituzte ekaineko azkenbi larunbatetan. Ekaina-ren 21ean egin zuten le-hendabiziko mendi bu-elta, 34 mendizale bilduziren eta lau ordu eta er-diko bidea egin zuten.Goizeko 08:00etan Pe-rralekutik abiatu ziren,Erakurrikobidetiketalauorduetaerdiko ibilbideaegin zuten. Hamarreta-koaEzkaineneginzuten,Olegitik segi eta Iruña-rrira igo ziren, han Era-tsungo lurretan dagoenmenhirra ikusi eta atse-denhartzekoaprobetxa-tuzuten.Duelagutxibe-rritutako dolmen handibaterajoanzirengeroetaEratsungo baserrietakopistari segiz, EzkurrakoOla baserrian barna,Ezkurrako plazara iritsiziren. 13:30ean Barran-kaostatuanelkartuzireneta bertan egon zirenarratsaldeko bostak ar-te.MigelElizalderieske-rrak eman nahi dizkiogubidekooteak,osinaketa

sastrakak garbitzen ari-tu zelako, ibilbidea egi-terakoanarazorikezego-teko.

Ekainaren 28an be-rriz,52mendizalekEzku-rratikArantzarakobideaegin zuten. Jaiotzezarantzarrak izan, bainaLeitzan bizi diren Iparrafamiliakoek antolatu zu-ten irteera.

Perralekutikabiatuzi-rengoizeko06:30eanetaEzkainera igota,Olegitikbarna joan ziren Iruñarrimenhirreanatsedenhar-tzeko.Hiruordukoibilbi-deaeginondotik,SorginZelairairitsizirenetaber-tan hamarretakoa eginzuten. Loizateko atakaigaro eta Ekaitzara igoziren gero. Han ezbeharttikibatgertatuzen,men-dizaleetako batek, JoseMari Etxeberriak eskui-neko oineanmin handiasentitu eta oinez segi-tzekomodurik ez zuela-ko. Hala ere, presarainojeistekomodua izan zu-enetabertatikJoseMa-ri Elizaldek kotxez Do-neztebekoosasunetxe-ra eraman zuen.Mendi-kuakehunhausturazue-la erran eta hamabosteguneko atsedenaldiagomendatu zion.

Mendizaleetako ba-tzuk Mendaurko ermi-tara igo ziren eta zazpi

ordu eta erdiko ibilbi-dea eginda, denakArantzako Aterpean el-kartu zi ren. Bertan

bazkaldu eta giro bikai-na izanzutenbazkalon-doan kantari: Erribera,Txoria txori, Urepeleko

Artzaia… Arratsaldekoseietan autobusa hartueta zortziak aldera iritsiziren Leitzara.

ARGAZKIA: FERNANDO ETXEBERRIA

Ezkontza eta ezkon aurreko despedidakHerrian ezkontza ezkilik entzun ez dugun arren, biherritar ezkondu dira azken asteburuetan. Xabi (Mi-kelenek) eta Barranka ostatuko Eneko Gorostiagaberen bikoteekin ezkondu dira, lehenbizikoa Beranekainaren28anetabigarrenaLeitzanuztailaren5ean.Ezkon aurreko despedida ekainaren 21ean egin zio-tenXabiri eta herrian bertan, enfermeraz jantzita iku-si genuen kirolerako trebezia erakusten. EzkurratikGoizuetara joan, Petritegin bazkaldu eta Hernaninbukatu zuten festa. Zorionak bi bikoteei eta izan zo-riontsu!

GIZARTEA � BI IRTEERA EGIN DITUZTE

Pausoz pauso,inguruakezagutuz

ARGAZKIAK: F. ETXEBERRIA ETA GEREÑOKuadrila ederra bildu zen bi mendi irteeretan.

HERRIZ HERRI | 37ttipi-ttapa | 618 zk.

2014.07.10

BAZTAN

OSPAKIZUNAK � UZTAILAREN 20AN

Dena prest dute BaztandarrenBiltzarra ospatzeko aurten ere‘Baztaneneskuara barra-barra’leloarekineginen da

TTIPI-TTAPABaztanen eskuara

barra-barra leloarekinospatuko da aurten erebaztandarren bestahaundiauztailaren20an.Egun osoko besta iza-nen da eta hori horrelaizatekoegitarauosatuaprestatu du Baztanda-rrenBiltzarra elkarteak.

Goizeko 10etatik ai-tzinera artisauen era-kusketaegonendaikus-gai Pedro Axular karri-kan.11:00etanherriba-koitzakprestatutakoor-ga apainduen desfileahasiko da. 14:00etanMutildantzak izanendi-ra Elizondoko plazanetaondotikherribazka-ria izanen da Merkatu-ko zelaian. Bazkarirakotxartelak uztai laren16an,asteazkeneansal-duko d i ra go i zeko10eta t ik a i t z ine ra ,BaztandarrenBiltzarre-

ko egoitzan eta ez daerreserbarik eginen.

Bazkal ondotik ereizanen da zertaz goza-tu.Bazkal ondoko jaial-dian tonbolaren zozke-ta eginen da eta ez di-ra faltakomutildantzak,Baztango gaita, muxi-koak eta larraindatzaere.18:00etanhasitaTri-kidantz taldeakdantzal-diaeskainikoduLaxoa-ko plazan eta ondotikLaiotz taldeak hartukodio lekukoa. Goizalde-

ko 1e ta t i k has i t aTirri&Tery Djak ariko di-r a Laxoa p lazakoBaztandarrenBiltzarra-ren ostatuan.

Lekaroz-ElizondoInstitutua ofizialkibitan berezia

Lehendik ere halafuntzionatzen bazutenere,NafarroakoGober-nuak ofizial egin du be-reizketa.Lekarozko ins-titutuan DBH, Batxi-lergoa eta LHko forma-kuntza ziklo bakarraemanenduteetaElizon-dokoan Lanbide Hezi-ketako formakuntza-ziklo ezberdinak.

ARTXIBOKO ARGAZKIA

Jendetza espero da aurten ere Elizondoko karriketan.

KULTURA

Udakozinema zikloaabiatu daherriz herri

TTIPI-TTAPADuela urte batzuk

Elizondoko Merkatu-ko plazara mugatzenzen Udako zinema zi-kloa ,bainaaurtenhe-rriz herri dabil uztaile-koastelehenguztietaneta abuztuaren 4an.Pe l i ku la guz t iak22:00etanhasikodira.Arte eta Kultura egita-rauaren barreneanbortz emanaldi anto-latudituBaztangoKul-tura Batzordeak.

Uztai laren 7an,Prop &Berta filma es-kaini zuten Elizondon.

Uztailaren 14an,Momo filma izanendaikusgai Berroetakofrontoian.

Uztailaren 21ean,Chef, zorionaren erre-zeta filmaikustekomo-dua izanen da Irurita-ko trinketean.

Uztailaren 28an,AsterixetaObelix,mai-estatearenzerbitzua fil-ma eskainiko duteAzpilkuetako fronto-ian.

Abuztuaren 4an,azkenik, Porco rossofilma emanen duteErratzuko frontoian.

TXARTELAKBazkarirako txartelakuztailaren 16an, aste-azken goizeko 10eta-tik aitzinera saldukodira BaztandarrenBiltzarraren egoitzan.Ez da erreserbarikeginen.

Europakopendulo-saltorikhandienaestreinatubidenabarkoan

TTIPI-TTAPAElizondokoBeartzun

auzoanBaztanAbentu-ra Park inauguratu zu-ten ofizialki uztailaren4an. BKZ NafarroaAbentura da egitasmohonen sustatzailea etaBaztan bailara Abentu-ra Turismoan lehenen-go mailan kokatukoomen du. Aste Saindu-an Tirolina erraldoiak(110metroko altura eta300-460 metroko luze-ra), haurrendako tiroli-na txikiak (3 urtetik au-rrera) eta arroil aqua-park naturala (rapelak,saltoak, txirristak) irekiziren. Gan den ortzira-lean, berriz, hiru ekin-tza berrik ireki dituzteberen ateak.

Alde batetik, MegaPendulo haundia, au-sartenei zuzendua,pla-taforma100metrokoal-turan kokatuta dago,Beartzungo arroilaren

gainekaldean. Europa-kosaltorikhandienada.Munduko saltorik han-dienakZelandaBerriandaude.

Pendulohandiazga-in bertze pendulo txikibat ere badago, 30me-troko alturan eta salto-ak, txirristak eta rape-lak egiten diren presa-ren gainean. Adin txiki-koek salto egiteko au-kera izanen dute gura-soen baimenarekin.

Hirugarren ekintza200 metroko Bide Fe-rrata handia da, arroila-tik abiatu eta tirolinenlehenengoplataformanbukatzen dena. Duensegurtasun sistemariesker edozeinek egindezakealtuerahandikohaitz handi bat igoz etaBeartzungo arroilandauden ikuspegi zora-garriekingozatzekoau-kera emanez.

Baztango udalekobatzar nagusi, eskual-deko udal, NafarrokoGobernua, BertizkoPartzuergoa, CedernaGaralur eta zonaldeanturismo arloan lan egi-ten duten ordezkariakizan ziren inaugurazioekitaldian.

ttipi-ttapa | 618 zk.

2014.07.10

BAZTAN

GIZARTEA � UZTAILAREN 4AN

BaztanAbentura Parkofizialkiinauguratu dute

38 | HERRIZ HERRI

UTZITAKO ARGAZKIA

Solaslagunen agurra AmaiurrenIkasturtean osotara 87 lagunek eman dute izena Solaslaguna egitasmoan, 16taldek parte hartu dute eta hainbat saio interesgarri egin dituzte: Solaspoteoa,Donamariako mendi buelta, sagardotegia, eta akitzeko, egun osoko egitarauaAmaiurren, ekainaren 14an. Goizean 9 lagun bildu ziren Hika ikasteko ikasta-ro trinkoan, bazkarian 15 lagun izan ziren Elkartean eta ondotik bisita gidatuaizan zuten Amaiurko herrian eta Monolitoan.

UTZITAKO ARGAZKIA ETA FOTO ZALDUA

Lehen jaunartzea eta sendotza BerroetanEkainaren 1ean Berroetako San Martin lehen jaunartzea egin zuten Julen, Ma-ria Pilar etaMikel ageri dira ezkerreko argazkian. Eskuinekoan, ekainaren 21eansendotza egin zuten Saioa, Olaia, Laura, Ander, Ainhoa, Uxoa eta Ekaitz, Ja-vier Azpiroz Elizondoko apezarekin, Ramon Apezetxea apezarekin eta honeniloba, Jose Antonio Apezetxea apezgaiarekin.

UTZITAKO ARGAZKIA

Herrietako eskoletako ikasleen kurtso akabailako kontzertuaBaztangoHerrietakoEskoletako ikasleek,kurtsoakabailakokontzertuaren ikus-kizuna aurkeztu zuten ekainaren 17an Iruritako Aranabia pilotalekuan. 3-12 ur-te arteko 316 ikasleek Axun eta Judithen zuzendaritzapean, kantak, dantzak,jokuetan oinarritutako lana, euskal eta kantu afrikarrak txandatuz, ikasturteanzehar Afrika proiektuko musika eta gorputz hezkuntzako lana erakutsi zuten.

Ba al zenekienKontserbazioEremuBerezi (ZEC) izendatudi-tuela Nafarroako Gobernuak Aritzakun-Urri-tzate-Gorramendi ingurua (6.032 Hektarea),Orabideako erreka eta Artxuriko zohikazte-gia (191 Ha.) eta Baztan ibaia eta Artesiagaerreka (76 Ha.)

?

ttipi-ttapa | 618 zk.

2014.07.10 HERRIZ HERRI | 39

BAZTAN

GIZARTEA � PROZESU LUZE BATEN ONDOTIK

Udalaksustatutakobaratzeekologikoakmartxan diraElizondokoEluts inguruan45 lursaileskaintzen diraeta 24erabiltzaile aridira lanean

TTIPI-TTAPAProzesu luze baten

ondotik,BaztangoUda-lak, azkenean, udal ba-ratze ekologikoen ere-muaabiarazi duetada-goeneko, 24 erabiltzai-le ari dira beren lur-za-tietan lanean. Eluts ize-neko parajean denera45 lursail eskaintzendi-ra eta, poliki-poliki, gai-nerako lur-zatiakereba-natuko dira eskariarenarabera. Udal baratze-ak egiteko 17.000 eu-roko inbertsioa egin duUdalak. Horietar ik,6.000 euro Cederna-Garalurrek EuropakoLeaderprogramatik lor-tu dira. Inbertsio horre-kin pistak egin, ura era-man eta lurra prestatu

dute. Lursail batzukikastaroetarako eta gi-zarte zerbitzuetarakogordeko dira.

Lur-zatiak banatze-ko maiatzaren 20anzozketa egin zen eta,modu horretan, era-biltzaile bakoitzak be-rari dagokion lurra es-kuratu zuen. Momentuhorretatik aitzinerat es-kaeraeginetaeskatzai-leak lursaila automati-koki eskuratuduerabil-garri diren lur-zati guzti-ak banatu artio. Udalbaratzeak arautzeko2013ko ur tar r i leanBaztangoBatzarNagu-siarenetaUdalbatzarenonikusiaz ordenantzaonartu zen.

Baztango udalakudal baratzeen proiek-tua 2012. urtean hasizuen. Alta, proiektuaaurkeztu eta berehalaeginen zela uste bazenere,prozesuakonplika-tu zen Elizondo inguru-an herri-lur edo lur pu-blikoegokirikezbaitzeneta eremu egokia bila-tzeak luze jo du.

ARGAZKIA: JUAN MARI ONDIKOL

Otondotarrak Erratzun bildu dira aurtengoanMundu osoan Otondo abizena daramatenek seigarrenez bildu dira. Aurten,Erratzun egin dute bilkura ekainaren 21ean. Zehazki, Gorostapoloko Otondo-an duten jatorrizko sortetxea Baztanen ez ezik, Europan eta Amerika osoan he-datuak dauden Otondotarrek. Hildakoen aldeko meza aditzeaz gain, Erratzu-ko Bestaberri eguneko prozesioan ere parte hartu zuten, Oronozko Urgainenbazkaldu aitzinetik. XVIII. mendean joan ziren lehenbiziko Otondotarrak Bazta-netik Ameriketara, Argentina eta Txile aldera.

ARGAZKIA: JUAN MARI ONDIKOL

Oronozko San Martin ikastetxeko ikasle ohien bilkuraMartin Urrutia Ezkurra ongileak bi ikastetxe eraiki zituen Oronozen. Gaur egun,bietako bakar bat ere ez da erabiltzen hasierako helburuendako, baina halere,San Martin ikastetxeko ikasle ohiak urtero biltzen dira, kontu zaharretaz gogo-ratzeko eta giro onean elkartzeko. Aurtengo bilkura ekainaren 21ean egin zu-ten José Luis Casla ikasle ohiak emandako meza aditu zuten, Jesus Rekaldemarista organo joz eta Mari Carmen Torroba sopranoa kantari zela. Ondotik,urteko batzarra egin zuten Elizondoko Javier Alzugurenen gidaritzapean. Ca-banillasko pilota eskolakoek jokatutako zesta punta partida ikusi ondotik Ur-gainen bazkaldu zuten. Bazkalondoan ere giro ederra izan zuten.

UTZITAKO ARGAZKIA

Eremu egokia bilatzeak luze jo du.

ttipi-ttapa | 618 zk.

2014.07.1040 | HERRIZ HERRI

ZUGARRAMURDI

GIZARTEA � UDA GARAIRAKO

Museo etalezearenordutegiazabaldu duteUztailaren15etik irailaren15era eguneroedekiko dutelezea 10:30etik20:00etara

Margari eta KoroUdako egunak iritsi

direnez, Sorginen mu-seoaren eta lezeko or-dutegia luzatuko duteuztailaren 15etik irai-laren 15era arte. Hala,lezea egunero egonenda edekia 10:30etik20:00etara etamuseoaasteartetik igandera11:00etatik 19:30era.Astelehenetan etsiaegonen da.

Kantuei eskerBestaberri bereziakaurten

Aurtengo Besta-be-rrikomezaetaprozesio-neak berezi eta ikusga-rriak izandira,FerminIri-artek zuzentzen duenkantari talde batek par-tehartuduelako(SanFer-min ikastolako gurasotaldebat).Mezanaritze-az gain, prozesioneanere lagundu zuten, etabehin dena finitu ondo-tik, bertzegisakokantu-tanerearituziren, lehen-biziko elizako atean etagero Marixan ostatukoatean. Aitzinetik, atsal-deapalean,BarrantxekoateanMaria Jesusi kan-tu bat eskaini zioten.

ARGAZKIA: MARGARI ETA KORO

San Fermin ikastolako guraso taldea kantari, Fermin Iriarteren zuzendaitzapean.

ARGAZKIA: MARGARI ETA KORO

Besta Berrirako apaindu zen Beheitiko karrikako kapera

UZTAILAREN 28AN

Txistu kontzertu eta emanaldiberezia eskainiko dituzte lezeanMargari eta Koro

Uztailaren28an,18:00etanAkelarre tierra ize-neko txistu kontzertua eskainiko dute lezean.Kontzertuaz gain, narratzaile eta aktoreak ereizanen dira. Mitoak, kondairak, sorginak eta la-miak dira gaietako batzuk eta eskainiko direnpieza batzuk kontzertu huntarako espreski egi-nak dira. Hauek joko dituzte: Guridiren Amaiaoperaren ezpata dantza,Maddi Amalurra (JokinLekunberri), Zugarramurdi 161 (Iñigo Casalirenlanbat,non lezeaz,gauaren iluntasunazetakilke-rren kantuaz hitz egiten den), Scape Symphony(David Johnstone eskoziarrarena) eta kontzer-tuari akabera emateko, Pablo SorozabalenGer-nikako hileta-martxa joko dute.

Alex Ruiz da ekitaldiko eszena-zuzendaria,eta Raul Madinabeitia musika zuzendaria.

UTZITAKO ARGAZKIA

Antzerki taldea Huescako Sallent de GallegonGan den ekainaren 14an, antzerki taldea Huesca aldean ibili zen, eta Sallentde Gallego herrian bi emanaldi eskaini zituen.

ttipi-ttapa | 618 zk.

2014.07.10 HHEERRRRIIZZ HHEERRRRII | 41

SENPERE

KIROLA � FINALA IRABAZI DU SPUC RUGBI TALDEAK

FrantziakoohorezkopromozioxapeldunTartasen jokatuzen finalean36-24 irabazizion Gabarret-ko taldeari

Franck DOLOSORSenpereko bestak

usaian baino aste batlehenago hasi dira aur-ten, aitzineko asteburu-an, ereiaroaren 22anFrantziako xapeldun bi-lakatu baitziren SPUCherriko rugbi taldeko jo-kalariak. Tartasen joka-tu zen finalean Senpe-re nagusitu zaitzion Ga-barret-ko taldeari 36 eta24. Berehala senperta -rrek gaitzeko besta os-patu zuten, lehenik Lan-

desetako kirol zelaianberean eta arratseanherriko karrika nagusi-an eta herriko etxean.Mundua bildu zen ordu -an gutitan ikusten denbesta ikusgarrian. Rug -bi lariek denboraldi zi-nez ona egin dute na-hiz eta urte hastapene-an arazoak izan zituztentaldea muntatzeko. De-na den, kirolzaleek ezdu te amore eman etabe ren lanak garaipenaeta poza ekarri ditu 1984eta 1992an jadanik ger-tatu zen bezala. Joka-lariak ospakizunez os-pakizun ibili dira egunhauetan eta bertsuakere moldatuak izan di-ra, Senpere Kantuzaire -a rekin kantazeko gisan.

Bota bertsoaAirea: Senpere kantuz

Landesetatik etorri, zauku berri onaGaskoinak galtzaile apal, nausi eskualdunaSuhar, lehial, egin lanaSenpertarren garaipenaGoresmenak, biba xapelduna!

Xapelketa horietan, behar da ari finBakotxa bere tokian, azkarra ta arinEkipa muntatu ezinBeti sinets, joka berdinEskuz esku, denak elgarrekin!

Balonaren inguruan, bildu zonbat gizonUztarketak lasterketak, ostiko hor konponZelai erdian “campeón”Herritarrentzat zorionErrotik denak, Bortitz eta On!

Senperen pilota maita, eskuara ta dantzaAiten bidea hartzeko, gazteria gaitzaAmak bezain alai mintzaBihotzean esperantzaGure arteko adiskidantza!

Senpere xapeldun!

Senpertarrak gare, rubiaren alde, joko paregabeAtxik denek erne, ezin eman amoreAupa Senpere!

ARGAZKIAK: FRANCK DOLOSORTartasen irabazi ondotik besta egin zuten SPUCeko errugbi-lariek eta zaleek, baina herrira bueltan egin zen ospakizunikhandiena. Senpereko karrikak berdez margotu ziren etaplazan harrera beroa eskaini zieten xapeldunei.

ttipi-ttapa | 618 zk.

2014.07.1042 | HERRIZ HERRI

Ondotikbazkaria etaanimazioaizanen da

Joana GERENDIAINUrtero bezala potto-

karen besta eginen daSaran, aurten uztailaren19an tokatzen da. Goi-zean, pottokak plazanikusten ahalko dira etatxapelketa bat eginenda. Ondotik bazkari batizanen da eta arratsal-de osoan animazioezberdinak antolatukodira.

Rugby touchSarako gaztetxeak,

uztailaren 19an larun-batarekin, “rugby touch”lehiaketa antolatu du errubi zelaian. Ekipak 7pertsonakoak gehi or-

dezkariak izan behar di-ra. Izena emaitean eki-pako kide bakoitzak 5euro ordaindu beharko

d i t u . Leh i ake ta13:00etan hasiko da.Bertan musika eta osta-tua izanen dira eta ogi-

tartekoak ere saldukodira. Errubi zelaieko al-dagelak idekiak izanendira jokalarientzat. Ize-

na emateko zenbakihauetara deitu behar da:06.74.05.14.66 edo06.15.34.00.15. Nahibaduzue momentugoxo bat pasatu lagu-nen artean animatu!

Zaharkin etaselauru hustea

Uztailaren 12tik uz -tai laren 14ra plazan etapolikiroldegian 300 baterakusketarik selauruhuste handi bat eginendute. Merkatu ho rretanbakarrik profesionaleksaltzen ahalko dituztepuskak.

KantaldiaUztailaren 17 an Ain-

hoako Atsulai abesba -tzak kantaldi bat ema-nen du Santa Katalina-ko kaperan. Kantaldiagaueko 09:30ean hasi-ko da.

SARA

OSPAKIZUNAK � UZTAILAREN 19AN

Aurten ere txapelketa eginen daPottokaren Besta egunean

ARTXIBOKO ARGAZKIA

90 urte bete ditu Larrungo Tren ttipiak1908koa omen da Larrungo gailurreraino trenbidea eraikitzeko asmoa. 1912anekin zioten ideia gauzatzeari, baina lan administratiboak eta gerrak 1919ra ar-te gibeleratu zuen saiakera. Obra 1924an bukatu zen. Urte hartako urtarrilaren7an, probak egiten ari zirela, lokomotora burdinbidetik atera zen istripua eragineta egitasmoa kolokan jarriz. Urte hartako apirilaren 25ean Itu rri e de -rretarainoko zatia eta ekainaren 30ean tontorrerainokoa inauguratu zuten arte.

ttipi-ttapa | 618 zk.

2014.07.10 HERRIZ HERRI | 43

HERIOTZAKMaria Castillo Castillón, Elizondokoa,ekainaren 17an, 98 urte.Pedro Goñi Saharrea, Oharriz-Leka-rozkoa, ekainaren 17an, 90 urte.Maria Asuncion Arburua Sanzberro,Etxalarkoa, ekainaren 20an, 89 urte.Joaquin Irazoki Izagirre, Lesakakoa,ekainaren 27an, 52 urte.Saturnino Pikabea Altzugarai, Bera-koa, ekainaren 23an, 85 urte.Phillpe Goienetxe, Sarakoa, ekaina-ren 14ean, 42 urte.Joxe Iturria Lasaga, Lesakakoa, uz-tailaren 2an, 99 urte.Bernabé Azpiroz Irazusta, Leitzakoa,uztailaren 1ean, 96 urte.

Lide Urkiola Mariezkurrena, Leitza-koa, ekainaren 19an.Aitor Bengoetxea Leizagoien, Zuga-rramurdikoa, ekainaren 25ean.Unai Korta Iratzoki, Alkaiagakoa, ekai-naren 17an.Leire Olagarai, Sarakoa, ekainaren15ean.Andoni Xan Demarcq, Sarakoa, ekainaren 2an.Cloe Rey Hurtado, Doneztebekoa,ekainaren 16an.Aiora Mutuberria Salaberri, Donez-tebekoa, ekainaren 24ean.Eneko Mutuberria Juanena, Donez-tebekoa, ekainaren 25ean.Ainara Fernandez Telletxea, Dona-mariakoa, ekainaren 25ean.

Norbaitek bere datuak sortze eta ezkontzenatalean agertzea nahi badu, 948 635458 tele-fonora deitu beharko du.

EZKONTZAKRichard Brazete eta Maitane Gere-ño, Leitza eta Aresokoa, ekainaren21ean Areson.Iñigo Leoz Losa eta Ainhoa Apeze-txea Telletxea, Hondarribia eta Aran-tzakoa, ekainaren 21ean.Roberto Jauregi Etxeberria eta AnaBelen Gartxitorena Arraztoa, Alman-dozkoak, ekainaren 28an, Sunbillan.Olivier Voineson eta Auriane Bran-teghem, Sarakoak, ekainaren 7an.Cedric Solene eta Pantxita Meste-lan, Sarakoak, ekainaren 21ean.

Norbaitek bere datuak sortze eta ezkontzenatalean agertzea nahi badu, 948 635458 tele-fonora deitu beharko du.

SORTZEAK

.

AsunciónARBURUA SANZBERRO

Etxalarren, 2014ko ekainaren 20an89 urterekin

Erein duzun maitasunakbere fruitua izan duelako

ZURE FAMILIA

44 | KIROLAttipi-ttapa | 618 zk.

2014.07.10

Bortzkategorietakotxapelakerabaki ziren

TTIPI-TTAPAEkainaren 28an jo-

katu ziren Josetxo Ez -ku rra zenaren omenez24. aldiz antolatutakopilota txapelketako fi-nalak Doneztebeko pi-lotalekuan. Aurten, Erre -

ka elkartea arduratu daantolaketaz eta 300 batlagunek ikusi zituztenazken partidak.

Benjaminetan, Laz -kaoko Arrillaga eta Zu-bizarretak 18-12 iraba-zi zieten Txukun-Lakua-ko Otxoa eta Rivas-i.

Alebinetan, Azpei-tiako Ilunpeko Labakaeta Alberdik 18-9 iraba-zi zieten Ardoiko Igoaeta Perez-i.

Infantiletan, Usur-

bilgo Aranguren etaOiarpeko Sein-ek 18 eta4 irabazi zieten Erreka-ko Telletxeari eta Ilun-peko Iriarteri. Azpeitia -rra, Apezetxea goizue-tarraren ordez aritu zenfinalean.

Kadetetan, Erreka-ko Salaberriak eta Mo-renok (Titin III) 18-6 ira-bazi zieten AñorgakoExposito eta Oberena-ko Cordon-i.

Jubeniletan, Marki-

nako Arrizabalaga etaIurretako Otaduyk 22eta 14 irabazi zieten Ze-gamako Matxin eta E -rrekako Medinari. Iurre-tako pilotaria Urizar mar-kinarraren ordez eta Ze-gamako pilotaria Erre-kako Bakaikoaren or-dez aritu ziren finalean.

Eskuko pilota par-tidez gain, Doneztebe-ko erremonte eskolako-ek ere partida bat joka-tu zen.

Partiden ondotik, Lu-is Martinek emandakobi urdaiazpiko zozketa-tu ziren eta sari bana-ketan izan ziren JulenSan Miguel eta KotetoEzkurra erremontelariprofesionalak eta JonJaunarena esku pilota-ria ere. Nafarroako etaEuskadiko Pilota Fede-razioko presidenteak,Montxo Iriarte eta Pa txiJauregi ere Doneztebenizan ziren.

PILOTA � EKAINAREN 28AN DONEZTEBEN

Joxe EzkurraMemorialarenfinalak jokatudituzte

22-9 irabazizuen Iberokoaketa banakakobosgarrentxapela jantzi

TTIPI-TTAPAOngi merezita iraba-

zi du Juan Martinez deIrujok bosgarren aldizburuz buruko txapel na-gusia. Ekainaren 29anDonostiako Atano III-ean jokatutako finale-an 22-9 irabazi zion Ju-

len Retegi eratsunda -rrari. Ongi aritu zen Re-tegi Bi, baina Irujok ezzuen ezusterako zirriki-turik utzi. Ederki arituzen Iberokoa partidarenlehen zatian (10-1), etaabantaila kudeatu zuenondoren, nahiz RetegiBi 10-6ra hurbildu.

Tanto ederrak ikusiahal izan ziren, baina pi-lotaren batek bote han-diegia ere hartu zuen,Irujok erre botera sartueta Retegik altxatu zue-na, horren erakusgarri.

Irujo pozik mintzatuzen finala irabazi ondo-tik: «Lan handia egin be-har izan dut txapelketaosoan, eta bost txapelez dira egunero ira-bazten». Eskuin eskua-ri esker irabazi duela na-barmendu zuen: «Ongihasi naiz; eroso egoteakostatzen ari zitzaidan,baina oso ongi nuen es-

kuina, eta horri eskerirabazi dut». Retegi zori -ondu zuen egindakotxa pelketarengatik etadu darik gabe, berriz ereburuz buruko finaleaniza nen dela adierazi zu-en.

«Ea hori egia den»erantzun zion Julen Re-tegik eta «finalera iris-teagatik pozik, baina

galtzeagatik triste» ze-goela adierazi zuen:«Irujo fuerte hasten dapartida gehienetan, etagero zaila izaten da bu-elta ematea». Aitortu zu-en finalean ere hala ger-tatu zaiola: «Hasieranegon da gakoa; aban-taila handia kendu dit,eta horrela zaila da ira-baztea».

PILOTA � BURUZ BURUKO FINALA

Julen Retegiknahi eta ezinIrujorekin

ARGAZKIA: NOTICIAS DE GIPUZKOA

Retegi Bi azpitxapelduna eta Juan Martinez de Irujo txapelduna, podiumean.

ARGAZKIA: ANGEL SALABERRIA Txapelketan parte hartu duten pilotarietako batzuk, antolatzaile eta laguntzaileekin.

KIROLA | 45ttipi-ttapa | 618 zk.

2014.07.10

Eskualdeko etaeskualdezkanpokohainbatprobatan partehartu dute

TTIPI-TTAPAJoan den urteko

urrian hasi zen laneanErre kako EmakumeKorrikalari Taldea (EKT),a tletismoa praktikatuzemakumeek kiroleangero eta gehiago partehartzeko helburuarekin.Lehenbiziko urte hone-tan itxaropen guziak be-te eta gainditzen ari di-ra.

Hasierako bilera dei-tu zutenean ez zutengarbi zenbat jende hur-bilduko zen, baina 23emakume joan ziren.Hortaz, bi talde egiteaerabaki zuten: bat ha-siberriekin eta bertzeakorrika ibiltzeko ohitu-ra handiagoa zutenekin.Gaur egun 20 korrika-lari ari dira EKTren ize-nean, 14 urtetik hasi eta49 urte bitartekoak.

Ikasturtea hastekoManttaleren esperien -tzia eta babesa izan zu-ten eta Idoia Maritxalar,Iñaki Pikabea, Patxi Ira-zoki eta Cristina Ar -bues izan ziren taldeamartxan jarri zuten le-hen monitoreak. Bainadenboraldia aitzinera zi-hoan neurrian, lana eta

taldea bateratzeko zail -tasunak zituztenez, Iñi-go Arregi donezteba rrakhartu zuen taldearen ar-dura eta bera izan damonitorea denboraldibukaera bitarte.

Manttale taldetik ja-kinarazi zutenez, «pro-gresioa sinestezina izanda, 10 minutu korrikaegiten hasten dira etadenboraldi bukaerako45 minutu lasterka ari -tzeko eta edozein pro-ba egiteko gai dira». Etahorrelaxe izan da.

Bertzeak bertze, aur-ten Doneztebeko SanSilbestre lasterketan,Leitzako Krosean, Do-nostiako Lilatoian eta,azkenik, DoneztebekoKrosean hartu dute par-te. Heldu den denboral-diari begira, helburu za-balagoak ere bete nahidituzte, eta Sunbillanirailean eginen den 800Dukado lasterketarenantolatzaileek eginda-ko gonbidapenari baiez-koa eman diote. Aipa-garria da Erreka EKT tal-deko emakume gehie-nek parte hartu dutelaDoneztebeko Kroseaneta gisa honetara, ber -tze pertsonak ere par-te hartzera animatzekoerreferente bilakatu di-ra. Horixe baita helbu-ruetako bat, kirola sus -tatu, ikusarazi eta ema-kumeak praktikatzerabultzatu. Lehenbizikohelburua, halere, ongipasatzea, bertze per -

tsonak ezagutu eta ki-rola eginez une goxoakpasatzea da.

Denboraldia akitze-ko bazkaria ere egin zu-ten eta entrenamendudinamikarekin segitze-kotan gelditu ziren: urri -ra bitarte beraien kabuzbiltzen segituko dute etaurritik aitzinera IñigoArre gik hartuko du en-trenamenduen ardura.Dena den Erreka EKTtikgarbi utzi nahi dute ema-kume gehiagorendakoere ateak zabalik di-tuztela eta ho rretarakoErreka Kirol Elkarteare-kin harremanean jartzeaaski da.

ATLETISMOA � EMAKUME KORRIKALARI TALDEA

Erreka EKTkhelburuakbete ditu lehendenboraldian

ARGAZKIA: ERREKA K.E. Errekako Emakumeen Kirol Taldeko kirolari gehienak Doneztebeko krosa hasi bainolehen. Beheitian, hiru taldekide helmugaratzen.

� ERREKA EMAKUMEEN KIROL TALDEAEdurne ANTZIZAR IBARRA DONEZTEBEJaione ANDUEZA INTXAURRONDO DONEZTEBEIxiar AGIRRE DEL RIO DONEZTEBEAmaia JORAJURIA MENDIBURU DONEZTEBEYanire MIGELTORENA EZKURRA DONEZTEBESaioa DIOSDADO MIGELTORENA DONEZTEBEItziar MARTIN IBARRA DONEZTEBEElena EZKURRA ZUNZARREN DONEZTEBEElena ZABALA EZKURRA DONEZTEBEMaite AGINAGA IGOA DONEZTEBEIsabel ELIZALDE ARRETXEA DONEZTEBEAxun ZABALETA ALDUNTZIN DONEZTEBEAna Mari ARREGI ALBERRO DONEZTEBEJuana Mari MUÑOZ AMORENA DONEZTEBELeire UTERGA LABIANO DONEZTEBELeire ORTUOSTE DONEZTEBEIsabel LAKAR LEGASAMontse PATXA DONEZTEBERakel GARRIDO DONEZTEBEArantxa EZKURRA DONEZTEBE

46 | AGENDAttipi-ttapa | 618 zk.

2014.07.10

ErakusketakSARAMargo eta eskulturaerakusketa

Uztailaren 21etik31ra Lur Berri gelan,Sarako Larrungo Ko-loreak-en eskutik.10:00-12:30 eta16:00-19:00.

BERTIZEuskal ArtzainakAmeriketan elkartekoerakusketa

Abuztuaren 31ra arteBertizko Jauregianikusgai, 10:30etik19:30era.

BERAJulio Caro Barojareninguruko erakusketaetnografikoa

Uztailaren 31tikabuztuaren 14raKultur Etxean.

AntzerkiaBERABisita antzeztua

Uztailaren 24an JulioCaro Baroja gogoaneta EHUko udakoikastaroen barne,herri ko plazatik Itzea-raino bisita antzeztua,18:00etan.

IkastaroakLESAKAKirol jarduerenteknikari izatekoformazio ikastaroalangabeentzat

Abuztuaren 11tikazaroaren 3ra. 16 eta25 urte arteko langa -been tzat 300 ordukodoako ikastaroa Lesa-kako kiroldegian. Izen-ematea uztailaren er-dialdera arte Donezte-beko Enplegu Bulego-an. Informazio gehia-go: Urdi Eskolan (948101625 edo escuela

formacion@urdisl.com).

LEITZASormena lantzekotailerrak

Uztailean adinarenarabera taldetan banatuta.

KontzertuakETXALARErramunMartikorenarekinkantaldia

Uztailaren 13an eli-zan 12:30ean.

SARAAtsulai abesbatzarenkontzertua

Uztailaren 17an San-ta Katalina Kaperanizanen da Ainhoakoabesbatza, 21:30ean.

Saiberri taldearenkontzertua

Uztailaren 24an elizan, 21:30ean. Sartzea 5 euro.

ZinemaBAZTANUdako zinema herriz herri

Uztailaren 14an Mo-mo pelikula ikusgai22:00etan Berroetakofrontoian.Uztailaren 21eanChef, zorionaren erre-zeta pelikula ikusgai22:00etan Iruritakotrinketean.Uztailaren 28an Aste-rix eta Obelix, maies -tatearen zerbitzura pe-likula ikusgai Azpil-kuetako frontoian22:00etan.Abuztuaren 4an Porco Rosso pelikulaikusgai 22:00etan Erratzuko frontoian.

OspakizunakELIZONDOBaztandarren Biltzarrabesta haundia

Uztailaren 20an. Goi-zean hasita, artisauerakusketa, orga des-filea, Mutildantzak,herri bazkaria, dan -tzaldia arratsaldez etagauez eta DJ-ak iza-nen dira.

SARAErrugbi elkartearenbesta

Abuztuaren 2an plazan.

GOIZUETAKarmen bezperakobesta

Uztailaren 15ean pa-tata tortilla lehiaketa,herri afaria, suak...

LehiaketakSARAPottoka lehiaketa

Uztailaren 19an.09:00etatik aitzinerafrontoian.

MALERREKAGazteendako filmlabur lehiaketa

Irailaren 15era arteaurkez daitezke lanakOsasun Zentroan,Man komunitatean edo

BERTIZ | 2014.07-2014.08Euskal Artzainak Ameriketanelkartearen erakusketa

Artzainen bizitza argazkietan izen-burupean erakusketa bat paratu dute Bertizko Natur Parkean. Argazkiez gain, ardi kanpo batikusteko aukera ere izanen da.

Erakusketak

SARA | 2014.07.19Pottoka lehiaketa, karrikaanimazioa eta zikiro jatea

Aurten ere Sarako Pottoka Elkar-teak lehiaketa antolatu du uztaila-ren 19rako. 09:00etatik aitzineraeginen da plazan eta anima zioaeta zikiro jatea ere eginen dira.

Ospakizunak

BAZTAN | 2014.07.07-08.04Udako zinemaren baitan,hainbat pelikula herriz herri

Aurten ere film ugari eskainikodituzte uztailean eta abuztuanBaztango herrietan. Kultura Ba -tzordeak astelehen arratsetara-ko hitzorduak egin ditu.

Zinema

uztailak 10 - 24

PROPOSAMENABAZTANBaztandarren Biltzarrauztailaren 20an

Baztandarrendako hainhaundia den eta EuskalHerriko jendearendakohain ikusgarria den bes -ta uztailaren 20an ospa-tuko dute Elizondon.Urtero bezala, hama -bortz herrietako bizila-gunek egindako karrozaederrekin desfilea egi-nen dute karriketan bar-na, dantza eta musikazalaiturik. Ondotik bazka-ria eginen dute Merka-tuko Plazan. Ez da ani-maziorik faltako.

Informazioa bidaltzeko: info@ttipi.net edo 948 63 54 58

AGENDA | 47ttipi-ttapa | 618 zk.

2014.07.10

Doneztebeko Liburute-gian CD batean edo laburmetraiak@gmail.com-era igorriz. Bestazeta lagunez gozatu al-koholik edan gabe edogutti edanda izenburu-pean, 12 eta 24 urtear tekoendako da.

BestakLESAKASanferminak

Uztailaren 4tik 10era.Xehetasunak 617. alean.

ITURENHerriko bestak

Uztailaren 18tik21era. Xehetasunak30. orrialdean.

ELIZONDOSantioak

Uztailaren 24tik 28ra.Xehetasunak erdikogehigarrian.

ARANOSantioak

Uztailaren 20an eta24tik 27ra. Xehetasu-nak 32. orrialdean.

ELGORRIAGASantioak

Uztailaren 24tik 27ra.Xehetasunak erdikogehigarrian.

AzokakSARAOrtzegunero azoka

Uztailaren 3tik iraile-ra 09:00etatik aitzine-ra bertako produktuenazoka frontoian.

Zaharkin eta selauruhustea

Uztailaren 12tik 14raplazan eta kiroldegian.300 bat profesionalekparte hartuko dute.

›

Euskara, euskal kultura eta Euskal Herria sareaneta munduan ikusgai bilakatzeko asmoz, sortua

da .eus egitasmoa. Eta dagoeneko aktibatua dagosa rean, domeinu hori erabiltzearen alde ko apustuaegin duten 92 entitateren bitartez. 2013ko ekaineanonartu zuen ICANN erakundeak .eus domeinuareneskaria eta ibilbide baten hasiera izan zen. 2014koapirilean www.domeinuak.eus webgune berria akti-batu zuten eta orain, berriz, hurrengo urratsa emandu PuntuEus Fundazioak. .eusdomeinuen erregistroak hiru fase ezberdin izanen ditu eta horietan lehena daorain martxan jarri dutena, Aitzindarien Programa: 92webgune sei hilabetez ikusgarri izanen dira .eus domei -nu-izenarekin. Bigarren fasea Abiarazte-aldia izanenda eta irailaren 16an hasiko da. Domeinu hau erabilinahi duten enpresa, elkarte eta erakundeek azaroa-ren 18ra arte eman beharko dute izena eta abendua-ren 3an aktibatuko dira. Azken fasean, Fase Irekian,.eus-en erregistroa publiko orokorrari irekiko zaio.

Inor gutti izanen da Incansables txaranga ezagu -tzen ez duena, 42 urtez hainbat bazterretara ailega -tu baitira bere doinuak. Azken diskoa orain dela 15urte kaleratu zuten (3 kide) eta berriki Omenez izene -ko bertze bat egin dute. Txarangako kide ohi guztieieskaini nahi izan dietelako paratu diote izen hori dis-koari; 1971n txaranga sortu zuten bortz lagunei etabereziki Kanariori, bera delako hasieratik dagoen ki-de bakarra. Baina hainbertze urtez txaranga bizirikegoteko lanean eta jotzen ibili diren kide ohiei erees kaini diete. Gisa guztietako abestiak bildu dituzte:abesti mexikarrak, klasikoak eta ez hain klasikoak,abesti latinoak, cumbiak eta kubatarrak, musikaameri karra, rocka, popurriak, film klasikoetako abes -tiekin egindako kalejira, italiar tarantelekin bertze ka-lejira bat, gaur egungo euskal talde ezagunen ber -tsioak (Esne Beltza, Betagarri, Ze esatek...), joan denurtean hil zen Sietemesinori eskainitako Habanera,eta baita fandango eta arin arinak, kalejirak... ere.

� ENTRETENIMENDURAKO GAIAK

Agorila, 2014

Omenez

Musika

INCANSABLES

.EUS DomeinuarenAitzindariak

Internet

WWW.DOMEINUAK.EUS

Alex eta Irati dira Karlisten altxorra abenturazkoeleberri honetako bi protagonista gaztetxoak.

Alex udako oporraldian Baztango familia baten-gana bidaltzea erabaki du bere aitak; ikasturteosoa alferrik galdu du. Bere jarrera zuzentzekoohiko girotik kanpo egun batzuk ematea ongi etorri -ko zaiola uste du, hau da, Irati eta bere amarenetxean. Hasiera batean, Alexek erabat zapuztutaonartuko du egoera berria, lehenbailehen handikjoatea baino ez du buruan izanen. Ustekabean,baina, bere burua abentura kitzikagarri bateanmurgilduta ikusiko du. Berrehun urte lehenago gal-dutako altxor baten bila jartzea tokatuko zaie bilagunei, eta bide batez bertze altxor baliotsuagobat aurkituko dute: maitasuna. Gaizka Arostegikidatzi du eta Julen Ribasen marrazkiekin hornituada 10 urtetik goitikoentzako liburu hau.

Elkar, 2014

Karlisten altxorra

Liburua

GAIZKA AROSTEGI

Gertaera guztiakikusteko, begiratu:

www.ttipi.net(agenda)

Mekanikoa ofizioz etabaita ere afizioz,

«motorra duen guztiagustatzen zait. Gehiegi!»aitortu digu 38 urteko ara-noarrak. Hori bai motorhots guztiak berdinak ezeta «bi erruedakoak, lau-koak baino nahiago» di-tu. Askorentzat bezala,«ostirala» da beretzat as-teko egunik hoberena, «lanetik atera eta lasaiederrean lagunekin etaneskarekin egoteko au-kera daukadalako». As-teburuan ere «denen tzateta denetarako denborahartzen saiatzen naiz»,tartean «pilotan, mendi-an, motorrarekin... ibil -tzea gustuko dut». San-tioak ate joka, baina «kar-nabal zaleagoa» izan dabera betidanik, «egun ba-karra izaten da baina osoongi pasatzen dut, zaha-giarekin ere atera izannaiz». Dena den, feste-tan ez da etxean geratu-ko. Arano eta goizueta -rren arteko pilota parti-dak adi ikusiko ditu urtemordoxkan berak izanbaitu herria auzoen au -rrean defendatzeko ardu -ra «batzuetan irabazle,bes teetan galdu, anbien -te eta sal txa ona sortzenda» azaldu digu. Beti gel-ditzen da gainera erre -ban txarako aukera.

«Batzuetan irabazle,besteetan galdu,anbiente eta saltsaonean ibiltzen gara»

Nire aukera

Eztebe GASCONAranoko mekanikoa

48 | MERKATU TTIKIAttipi-ttapa | 618 zk.

2014.07.10

GARAJEAK/LOKALAKsalgai

LESAKA. Eltzetako pla-zan lur azpiko garajeasalgai. �646 774117.

ZERBITZUAKdenetarik

Neurologian espezia-lizatua den fisiotera-peuta eskaintzen daetxez -etxeko tratamen-duak egiteko: ictus, par-kinsona, errehabilita-zioa, alzheimerra...�659 408555.

LANAeskariak

DONEZTEBE. Emaku-mea orduka lanean ari -tze ko prest: garbiketa la-nak egiten, sukalde la-guntzaile... �673 372938.34 urteko mutila osta-laritzan lanean ariko li -tzateke. Jangelan, os-tatuan... Gaztelaniaz,frantsesez eta ingele-sez daki. �603 490645.ELIZONDO, IRURITA,LEKAROZ, GAR -TZAIN. Ikaslea den nes-ka udarako lana bila:haurrak zaintzeko, gar-biketa lanak, ostalari -tza... �603 371508.ESKUALDEA. Adinekopertsonak, haurrak,ezintasunen bat duten

salgai. 15m2ko trastele-kua. 120.000 euro. �630160353.ARESO. Sastizar base-rria salgai, 25.000 m2 kolur eremuakin. �649707584.

ARIZKUN. Etxebizitzasalgai. 190 m2 eta 6 lo-gela. Bista zoragarriak.�646 364846.

ETXEBIZITZAKerrentan emateko

LESAKA. Apartamen-tua errentan ematekoirailaren 15etik aurreraastele henetik ortzirale-ra. 2 logela bakoitza be-re komu narekin, sukal-dea eta egon gela. Tele-bista. Ko txea behar da.

DONEZTEBE. 2 logela-ko pisu argitsua erren-tan emateko. Prezioa:350 euro. �667 334139/ 618 834892.LESAKA. Ote kalean pi-sua errentan emateko.Berritu berria eta mo-bleztatua. Ganbara etabajera ere baditu. �661262531.BERA. Herri erdi-erdianpisu mobleztatua erren-tan emateko. 2 gela, su-kalde egongela eta bai-nugela bat. Kalefazio etaigogailuarekin. Autoa-rendako garaje plazaaukeran. �696 843298(18:00etatik aitzinera).

ETXEBIZITZAKkonpartitzeko

BERA. Etxebizitza kon-partitzeko neska ardu-ratsua nahi da, erretzai-lea ez dena. Auzo la-saian eta egoera one-an. �662 585965.

Herritik 2 KM. �678855056.BARAÑAIN . P i suaerrentan emateko. Na-farroako unibertsitate-tik eta ospitaletik gertu.3 logela, komuna, egon-gela, sukaldea eta bal-koia. Berritu berria. 520euro (berogailua barne).� 635 771694/ 660928563.

IGANTZI. Etxebizitzaerrentan emateko, sal -tzeko aukerarekin. Bi lo-gela, sukalde hornitua,egongela-jangela, ko-muna, trastelekua, ga-rajeko marra itxia, clima -lit leihoak. Eguzkitsuaeta ikuspegi ederrare-kin. �686 722856.ELIZONDO. 60 m2koapartamentua errentanemateko. �646 738638.IRUÑEA. Baztandar ba-tek ikasleendako pisuae r ren tan ema tekoUPNA tik 5 minututara.�620 209663.

ETXEBIZITZAKsalgai

ORONOZ-MUGAIRI.Etxe bizitza salgai, mo-bleztatua dago. Bero-gailua, igogailua etatrastelekuarekin. 16 mi-lioi Pta/ 100.000 €. �948585036.

ERATSUN. Hiru bordasalgai, lur eremuarekin.�943 217817.

BERA. Etxebizitza atxi-kia salgai. 200 m2. 3 solai -ru, kalitateko materia lak,4 logela, 2 bainuge la, ga-rajea (27m2) eta lorategia (75m2). 3 autoren tzakoaparkalekua. 350.000euro (Prezio negoziaga-rr ia ) . � 636 880115(19:00etatik aitzinera).

ARRAIOZ. Baserria sal-gai edo errentan emate-ko. �609 973306.DONEZTEBE. 2 loge-lako pisu zaharberritua

MERKATU TTIKIA948 63 54 58

info@ttipi.net edo www.ttipi.net

SAIL HONETAN IRAGARKIA JARTZE KO 8€ ORDAINDU BEHAR DAARGAZKIAREKIN JARRI NAHI IZANEZ GERO 10€

IRAGARKI BAKOITZEKO GEHIENEZ 25 HITZ ONARTUKO DIRA

TTIPI-TTAPA aldizkariaren 2 zenbakitan eta INTERNETen hilabete batez agertuko da

Ordainketak Rural Kutxako 3008 0080 56 0703304329 kontuan

TTIPI-TTAPAk ez du bere gain hartzen argitaratuak diren iragarkien ondorioz sortzen ahal diren operazioen erantzukizunik

BAZTAN, BIDASOA, ULTZAMA eta IPARRALDEAN - Pisuak, apartamentuak,partzelak, baserriak,bordak, lokal komertzia-lak eta nabeak salgai.

IPARRALDE eta BIDASOA alderdietan- Eskaintzagatik base-rriak, bordak etalurrak behar ditugu.

URDAZUBI- Etxe berri bat salgai,mobleztatua. 2000m2ko lursailarekin.

DONEZTEBE- Aukera: 102 m2kopisua salgai. Egoeraoso onean dago. 3logela, jangela, egon-gela, 2 komun, sukal-de mobleztatua eta17 m2ko trastelekua.

Tel. 948 580 804Faxa. 948 581459

anzabal@anzabal.com

BASERRIA

ZERRIKIA BEHIKIAZerrikumea(19 kilo): 51 € (=)

Zerri gizena1,455 € kiloa. (+0,020)

Zerramak:0,760 €Kg/bizirik. (+0,010)

Aretze gizenak:Idixkoak: €/kg. Kanal Extra 4,28 1.koa 4,05 2.koa 3,90 Urruxak: €/kg. Kanal Extra 4,38 1.koa 4,092.koa 3,95

Oharra: Prezioak 180-220Kg. kanalean pisatzen du-ten aretzeenak dira.Aretze ttikiak(15 egun ingurukoak):Aretze mestizoak:urruxak 120,00idixkoak 238,00

Aretze nabarrak:urruxak 140,00 idixkoak 160,00 Zaldikoak: €/kSortuberriak: 3,00/3,10Zaldi-behorrak: 1,84/2,04Bildotsak:€/k6-8 kilokoak: 6,30/6,90 8-10 kilokoak: 5,10/5,80

DATU ITURRIA: NAFARROAKO GOBERNUA

(ekainaren 20tik 27ra bitarteko prezioak)

MERKATU TTIKIA | 49ttipi-ttapa | 618 zk.

2014.07.10

pertsonak zaintzekopertsona kualifikatua la-nerako prest. �625090192.Mutil gazteakotxeare-kin lan bila, Lanbide He-ziketa ikasketadunamantenimendu indus-trialean eta mekaniza-tuan. Egur lanak egite-ko, desbrozatzen, lora-tegi mantentzeak... ereegiteko prest dagoena.�646 633807.

LANAeskaintzak

ZUGARRAMURDI. Ile-apaindegi batean langi -le bat behar da, espe-rientzia duena eta fran -tsesa dakiena. �619372546.URDAZUBI. Ikaburua ja-tetxean, uztailean etaabuztuan langileak be-har dira. Zerbitzari bategunero aritzeko eta per-tsona bat igande eta jaie-gunetan lan egiteko.�948 599222.BERA. Ibardingo jate txebatean eguerdiko zerbi -tzurako sukaldaria be-har da. �948 631394.

MOTORRAKtailerrak

MOTORRAKsalgai

Astra gsi salgai, 16v,2.0, 150cv. Egoera one-an, IAT-ITV ekainean pa-satua, kubierta berriak,amortiguadoreak selexeta muelleak eibach, tu-bo eskapea don silen-cioso inox, bolanteaOMP, llantak TP Valen-cia r17. Dena homolo-

gatua dago. 200.000KM. 2.800 euro. Ko txeaikusi eta proba daiteke.�600 703288.SUNBILLA. Remolkeasalgai. Hagitz egoeraonean eta ehiztarienda-ko aproposa. Neurriak:100 x 125 x 71cm. �948451766.

2001eko Nissan Alme-ra 2.2 diesela salgai.108.000 km. Ongi zain-dua eta beti garajeanegona. IAT-ITV 2015ekoekainera arte. Prezio in-t e resga r r i a . � 691213207.Derbi Terra125 c.c. sal-gai, 2008koa. 4.500 ki-lometro. Kutxa eta bikasko opari. 1.950 euro .�677 644650.

ANIMALIAKoparitzeko

LEITZA. Hilabete eta er-diko 3 zakurkume opa-ritzeko. Ama ardi zaku-rra eta atta labradora r r azakoa . � 948510224.Katakumeakoparitze-ko. Aita eta ama ehizta -ri onak. �620 447311.

ANIMALIAKsaldu

Border collie zakurku-me arrak salgai. Atta etaama lanean . � 616109050.

4 ahari muturgorri sal-gai. �697 440590.

DENETARIKsalerosketak

SUNBILLA. Su egurrasalgai, lotean edo xe-hetua. �659 867287/699 461394.ORONOZ. Egurra xe-hetua salgai. Pagoa etahari tza. Etxera erama-nen da. �676 242520.

ITUREN. Belarra salgai.�649 179142 (deitu19:00etatik aurrera).Lakunza markako lurre-ko sua salgai, 50x70neurriekin eta oso guttierabilia. �639 439509.

DEIALDIA, TAXI LIZENTZIA ESLEITZEKOIgantziko Udalak erabaki du taxi lizentzia bat lehiaketa batenbidez esleitzeko deialdia onestea.Baldintza plegua Igantziko Udaleko bulegoetan eskura dagoeta argitaratua 2014ko maiatzaren 19ko Nafarroako Aldizka-ri Ofizialean (95. alean). Eskaintzak aurkezteko epea 2014ko abuztuaren 29a arte ire-kia dago.Igantzi, 2014.06.27 Alkatea, M. Lourdes Ibarluzea Irureta

IGANTZIKO UDALA

IGANTZIKO UDAL HIRIGINTZA PLANAIgantziko Udalak, 2014ko maiatzaren 22an egindako bileran,aho batez eta legeak eskatzen duen gehiengoa izanik, ondo-rengo akordioa onartu du:

1)Hasiera batean onestea Francisco Javier Chocarro San Mar-tin eta María Urmeneta Fernandez arkitektoek egindakoIgantziko Udalaren Plan Orokorra eta haren Ingurumen on-dorioen Azterlana.

2) Lizentziak ematearen etendura, Igantziko udal mugapea-ren barnean determinazio berriek orain arte indarra izanduen hirigintzako araubidea aldatzen duten eremuetan; ho-ri guztia, Lurraldearen Antolamenduari eta Hirigintzari bu-ruzko abenduaren 20ko 35/2002 Foru Legearen 69.2 arti-kuluan xedatutakoari jarraituz. Hirigintza lizentzien etendu-ra hori ez da gertatuko egin nahi diren obrak bi planeamen-duen edukiekin bat heldu direnean, hau da, gaur egun inda-rra duenarekin eta hasiera batean onetsitako Udal Plan Oro-korrarekin.Halaber, lizentzien etendura ez da aplikatuko hasierako ones-pena baino lehen hasiak ziren espedienteak badira; horrela-koei espedientea hasi zen garaian indarra zuen araudia bai-zik ez zaie aplikatuko.

3) Igantziko Udal Plan Orokorra, Ingurumen ondorioen Az-terlana eta Lurraldea okupatzeko estrategia eta ereduaren(LOEE) agiria, hiruak hasiera batean onetsiak, jendaurreanedukitzea 2 hilabeteko epean, iragarkia Nafarroako Aldiz-kari Ofizialean eta Nafarroako Foru Komunitatean argita-ratutako egunkarietan argitaratuta, interesdunek, jendaurre-ko epe horretan, bidezkoak iruditzen zaizkien alegazioakaurkez ditzaten; hori guztia, Lurraldearen Antolamenduarieta Hirigintzari buruzko abenduaren 20ko 35/2002 ForuLegearen 70.6 artikuluan eta Ingurumena Babesteko Esku-hartzeari buruzko 4/2005 Foru Legearen 31. artikuluan etahurrengoetan xedatuarekin bat.

Aditzera ematen da, orok jakin dezanIgantzi, 2014.06.27

Alkatea, M. Lourdes Ibarluzea Irureta

IGANTZIKO UDALA

OIHAN ENKANTEABERAko Udalak plegu itxia-ren bidezko enkante publi-koan salgai jarriko ditu San-ta Barbara eta Agestenbordaparajeetako oihan-aprobetxa-menduak.Proposamenak iragarkia Na-farroako Aldizkari Ofiziale-an argitara eman eta bihara-muniteik hasita 20. egun na-turaleko 13:30ak arte aurkez-tuko dira.Baldintza pleguak Udal Idaz-karitzan, 012 Zerbitzuan,web-orrian (www.berakouda-la.net) eta Nafarroako Kon-tratazio Atarian ikusgai dau-de.

Bera, 2014.07.01 ALKATEA,

Mª Sol M. Taberna Iratzoki

50 | URTEBETETZEAKttipi-ttapa | 618 zk.

2014.07.10

urtebetetzeakArgazki soila: 4€; bikoitza: 8€

Ordaintzeko: 1) Bulegoan, dirutan; 2) Hegoaldetik postaz, 0,37€ko 13 edo 26 seilu. 3) Iparraldetik postaz, 4 edo 8 €ko txekea; 4) www.ttipi.net bitartez

Uztailaren 7anNAHIAk 7 urteegin ditu. Milamuxu aita etaamaren partetik.

Aunitz urtez AROA! Arantzako neska polit honek uztailaren 19anurtea beteko du. Muxu haundi batOier, Enea, Ainere, Alaitz, Ane, Ioritz, Intza, Beñat, Udane etaElaiaren partetik.

Zorionak Sunbillako ANEMIGELTORENA MUGIKAri uztailaren10ean bere eguna delakoz!Bereziki aita, ama, Aimar eta base-rrikoen partetik. Bazkaria izebarenkontu, postrea zuk ekartzea esperodugu. Muxuak!

Leitzako NAROA eta UXUEMARIEZKURRENA ALDUNTZINek 7 eta5 urte beteko dituzte uztailaren 4eta 13an. Zorionak eta muxu haundi bana familia guztiarenpartetik berexiki Saioa, Iera, Iratieta Nerearen partetik.

Sarriguren eta Berako JAVIERLASARTE LACAR eta MADDI LASARTEBARREDOk 5 eta 3 urte betekodituzte abuztuaren 23 eta uztailaren 17an. Zorionak etamuxu haundi bana Berako familienpartetik.

Zorionak Lesakako IDOIA etaAITZIBER IRAZOKI BENGOETXEAri.AITZIBERrek ekainaren 30ean 15urte bete ditu eta IDOIAk uztailaren5ean 17 urte. Muxuak Sunbillakofamiliaren partetik eta berexikizuen lehengusu Pablo IrazokiOlaizolaren partetik.

ANTTON IPARRAGIRRE ITURZAETAkurteak bete zituen uztailaren 2an.Muxu haundi-haundi bat etxekoenpartetik. Aunitz urtez txirrindulari!

PELLO APEZETXEA jauna Etxalarkoapezari eta Sunbilla-UrdazubikoPABLO IRAZOKI OLAIZOLA ri zorionakekainaren 29ko partez, zuen san-tua zelakoz. Paul eta Aliziaren par-tetik. Milesker aunitz PELLO jauna.

Haunditzen, haunditzen, ari dirahaunditzen etxeko ttikienak! XABIERABRIL RAMA eta NAROA OTAMENDIABRIL lehengusu-lehengusinek urteak beteko dituzte. Xa bie rrek 2,uztailaren 9an, eta Naroak 9, uztai-laren 26an. Zorionak atatxi, ama txieta izeba-osaben partetik. Prestatuberendu goxua eta belarriak!

Uztailaren 3anLabaiengo MA -RIA TELLETXEAITURRALDEk 14urte bete ditu.Zorionak etamuxu handi batfamiliaren partetik.

Arantzako IRATI AZPIROZERRANDONEAk uztailaren 7an 9 urtebete ditu. Zorionak preziosa!Muxu goxo-goxo bat zure aita,ama eta anaia Beñaten partetik.

LakuntzakoAITZOL SAN SE -BASTIAN ARRAI ZAkbost urte betekoditu uztailaren27an. Ongi pasaeguna eta musupila pila bat fami-liaren partetik.

Zorionak Arantzako XIKER SEINARDANZAri! Uztailaren 6an 3 urtebete dituzu. Zorionak familiarenpartetik! Maite zaitugu bihurri!

Zorionak BerakoOIHANTELLETXEAIRIARTEri.Ekainaren 30an 6 urte bete ditu.Muxu handi batfamilia guztiarenpartetik.

Zorionak ANER,gure etxekotrasto ttikiari etamuxu haundibat attatto, ama-tto eta berezikiOskitz eta Alainanaien partetik.

Zorionak ANER!Berako onddo-zale ttikiak urteak betekoditu uztailaren24an. Ongipasa eguna ata-txi eta ama -txiren partetik.

Sunbillako JULEN LAZKANO ALZURIk6 urte beteko ditu uztailaren 16an.Zorionak eta muxu asko Leitzakoeta Sunbillako familia guztiarenpartetik, bereziki bere arrebaOihaneren partetik. Ongi pasaeguna. Zorionak!

Iruñeko KEMEN ETXEBERRIAGARRAUSek 9 urte beteko dituuztailaren 23an. Zorionak guremuttiko, muxu pila amatxi eta aitatxiren partetik. Ongi pasaeguna!

Arantzako AROA MIKELARENA

TABERNAk uztailaren 19an berelehenengo urtea beteko du.Zorionak Sunbillako atautxi, amatxieta Doneztebeko osaba-izebarenpartetik. Baina berexiki muxu handibat bere lehengusu Nahia etaAimarren partetik. Ongi pasaeguna pexoxa!

Sunbillako MAREN IRIGOIENARRETXEAk 4 urte beteko ditu uztailaren 20an. Zorionak familiaguztiaren partetik. Muxu haundi batmoñoña.

IRENEPETRIRENAk 33 urte betekoditu uztailaren12an. Zorionakattaren partetiketa muxu haundibat Enaitzi.

Aunitz urtez ENE -RITZ! Sun bi llakosevillana po lithonek uztailaren10ean 5 ur te be -teko ditu. Muxubat familia etaba tez ere Aur ke -neren partetik.

PUBLIZITATEA | 51ttipi-ttapa | 618 zk.

2014.07.10