harreman funtzioa (iker, vanessa, ane, gorka, ekhiñe)
TRANSCRIPT
Harreman funtzioari esker animaliak gai dira zenbait aldaketa hautematekoHarremaneko elementuak lau dira:•Estimuluak•Errezeptoreak•Koordinatzaileak•EfektoreakErantzunak animaliengan azkarragoak dira
Landarengan baino
Nik hitz egingo dut Estimulu-errezeptoreaz eta gorputzaren erantzunei buruz: Koordinazio sistemak .
Orain adibide batzuk ipiniko dizkizuet:
Estimulu-errezeptoreazEstimulu-errezeptoreaz
Tximeleten-antenak.
Adibidez.
Koordinazio-sistemakKoordinazio-sistemak
Nervio-sistema
Adibidez
Errezeptoreak deritze kanpo-estimuluak nahiz barne-estimuluak hautematen berezituta dauden egitura sentsorialei
Kokapena kontuan hartuz:Kokapena kontuan hartuz:
Kanpo-errezeporeak:
Barne-errezeptoreak:
Gosea edo egarria hautematen dituzten errezeptoreak
Funtzioaren araberaFuntzioaren arabera
Errezeptore mekanikoak: Errezeptore kimikoak:
Bero errezeptoreak: Argi errezeptorak
Zenbait funtzio aldi berean egiteko izaki-bizidunek koordinazio-sistemak behar dituzte.
Animaliek bi sistema dituzte:Animaliek bi sistema dituzte:
Nerbio-sistema: Sistema-endokrinoa:
Landareek bakarrik bat:Landareek bakarrik bat:
Sistema-Hormonala
Nerbio-sistema deritzo nerbio-zelulek eratutako organo eta egitura guztien multzoari.
1 .1 . - .Ornogabe e n ne rbio s is tema
- .Ne rbio s are ak Gongoil-
.s is tema
Ornogabe e k - ne rbio s is tema bakunak. dituzte Bi di : - ra Ne rbio s are ak e ta-gongoil s is t .ema
Iker Teno
1 .2 . .Ornodune n ne rbio s is tema
Nerbio-zentroek eta nerbioek osatzen dute.
▬ . : Ne rbio ze ntroak Organo e rre ze ptore bi dira garuna e ta- .bizkarre zur muina
▬ . - : Ne rbioak Ne rbio zuntze z os a tuta daude e ta bi mota daude
● - . Ze ntzume n ne rbioak - -Erre ze ptore e ta tik ne rbio ze ntroe tara e ra
.mate n dute informazioa
● . Ne rbio motorrak- Ne rbio ze ntroe ta tik gorputze ko organo
-e fe ktore e tara he larazte n dute informa.zioa
Iker Teno
1 .3 . ?Zein da nerbio s is temaren funtzionamendua
- ( ) Zentzumen organoek errezeptoreek jas otako informazioa landu eg iten du- , , .nerbio s is temak eta ondoren erantzun bat pres tatzen du
IkerTeno
Sistema Sistema endokrinoaendokrinoa
Sistema endrokrinoa guruin endokrinoak deritzen organoa
berezituez osatuta dago. Guruin horiek hormonak sortzen dituzte;
mezulari-lana egiten duten substantziek.
SISTEMA ENDOKRINOAREN ADIBIDEAK:
HORMONAK
• Guruin endokrinoek odolera isurtzen duten substantzia organikoa.
• Odol-zirkulazioaren bidez, hormonak organo jakin batera iristen dira, eta haietan, funtzioaren bat erregulatzen dute.
• Esate baterako, heldu egiterakoan gorputzean gertatzen diren aldaketak.
• Animalia guztiek feromona izeneko substantzia kimikoak dituzte.
LOKOMOZIO-APARATUA
Animaliei mugimenduak egiteko aukera ematen dieten organoen multzoari lokomozio-aparatua esaten zaio.
Aparatu horrek eginarazten ditu nerbio-sistemak agindutako mugimenduzko
erantzunak.
ORNOGABEEN LOKOMOZIO-APARATUA
• Ornogabe askok kanpo-eskeletoa edo exoeskeletoa dute, organismoari eusteko.
• Babesteko eta lokomozioko funtzioak betetzeko balio diete.
ORNODUNEN LOKOMOZIO-APARATUA
• Ornodunek barne-eskeletoa edo endoeskeletoa dute: hezurrek osatzen dute, eta hezurrak elkarren artean lotzeko, artikulazioak dituzte.
Landareek gai dira estimuluak hautemateko,
haiekiko errekzionatzeko eta
erantzunak sortzeko.
Sei estimulu mota daude.
Tropismoak: erantzun iraunkorrak dira
Hainbat estimuluri erantzunez landarea norabide jakin batean hazten da.
Nastiak: landareen zenbait atalek kanpo etimuluekiko sortzen dituzten erantzun iraunkorrak.