gym berdea 2017: ikasturte batean 17 ekintza...irudimena astindu eta, abuztuan kontatu genuen...

18
Gym Berdea 2017: ikasturte batean 17 ekintza Orain dela bi urte abiatu zen Gym Berdea, Britainiako esperientzia batetan inspiratutako proiektu berritzailea, Naturaren aldeko lorazaintza hedatu nahi baitu (Lorekologia) partehartzaileen osasun integrala sustatzeaz batera, berdeguneetan eskuhartuz gure herria edertzen dugun bitartean. Duela egun gutxi batzuk amaitu zen Gym Berdea-Larrabetzuko bigarren ikasturtea. Hemen duzuen hau bertan egindako lanen deskribapena da, 17 ekintzatan laburbilduta: 1) Gym Berdea 2017ko lehen ekintza hiltegi inguruan dagoen ibaialde-basoa handiagotzea izan zen. Herriaren erdigunean kokatutako baso natural uhartea da, eta aire egokitua lortzeko sistema natural moduan funtzionatuko du, udako beroaldietan giroa freskatuz; horrez gain, intsektuez libratuko gaituzten hegazti intsektujaleen ugalketa erraztuko du, eta arnasten dugun airea ere garbitu egingo du. Adituek Klima Aldaketari aurre egiteko ematen dituzten hirigune-espazioetarako gomendioen ildoan eginiko esku hartzea da. Gainera, haritz heldu biren inguruan jarritako bi bankuekin, eseri eta Naturarekin konektatzeko moduko itzalgunea sortu dugu. (https://elsaltodiario.com/huertos-urbanos/chris-baines-las-ciudades- necesitan-mas-arboles-para-mitigar-el-cambio-climatico)

Upload: others

Post on 13-Jun-2020

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Gym Berdea 2017: ikasturte batean 17 ekintza...irudimena astindu eta, abuztuan kontatu genuen bezala, Presaondon piknik gune bat egin genuen. Oraingoz Santio Bidea egiten ari diren

Gym Berdea 2017: ikasturte batean 17 ekintza

Orain dela bi urte abiatu zen Gym Berdea, Britainiako esperientzia batetan

inspiratutako proiektu berritzailea, Naturaren aldeko lorazaintza hedatu nahi baitu

(Lorekologia) partehartzaileen osasun integrala sustatzeaz batera, berdeguneetan

eskuhartuz gure herria edertzen dugun bitartean.

Duela egun gutxi batzuk amaitu zen Gym Berdea-Larrabetzuko bigarren ikasturtea.

Hemen duzuen hau bertan egindako lanen deskribapena da, 17 ekintzatan laburbilduta:

1) Gym Berdea 2017ko lehen ekintza hiltegi inguruan dagoen ibaialde-basoa

handiagotzea izan zen. Herriaren erdigunean kokatutako baso natural uhartea

da, eta aire egokitua lortzeko sistema natural moduan funtzionatuko du, udako

beroaldietan giroa freskatuz; horrez gain, intsektuez libratuko gaituzten

hegazti intsektujaleen ugalketa erraztuko du, eta arnasten dugun airea ere

garbitu egingo du. Adituek Klima Aldaketari aurre egiteko ematen dituzten

hirigune-espazioetarako gomendioen ildoan eginiko esku hartzea da. Gainera,

haritz heldu biren inguruan jarritako bi bankuekin, eseri eta Naturarekin

konektatzeko moduko itzalgunea sortu dugu.

(https://elsaltodiario.com/huertos-urbanos/chris-baines-las-ciudades-

necesitan-mas-arboles-para-mitigar-el-cambio-climatico)

Page 2: Gym Berdea 2017: ikasturte batean 17 ekintza...irudimena astindu eta, abuztuan kontatu genuen bezala, Presaondon piknik gune bat egin genuen. Oraingoz Santio Bidea egiten ari diren

2) Anguleri inguruan hasi ginen lanean, aurretik zeuden bi izeien artean bertoko

zuhaixka eta zuhaitzak landatuz (mundillo-gaukarra, mostajo-hostozuri),

hainbat likidambar alerekin batera (Ipar Amerikatik datorren zuhaitza,

udazkenean lorategia kolorez betetzen duena). Bertan zebiltzan 6 eta 8 urte

bitarteko zenbait ume gugana elkartu eta landaketa lanetan lagundu ziguten.

Handik zenbait egunera, ostera, beste ume bandalo batzuk landaketaren

gainetik aritu ziren eta zenbait zuhaitzei min larriak eragin zizkieten. Ostean,

esku hartze hau Anguleriko beste alde batzuetara hedatu genuen, Anguleri

jauregiaren 3 alboetara, hain zuzen ere.

Page 3: Gym Berdea 2017: ikasturte batean 17 ekintza...irudimena astindu eta, abuztuan kontatu genuen bezala, Presaondon piknik gune bat egin genuen. Oraingoz Santio Bidea egiten ari diren

3) Hiltegi inguruan lehen zume uzta jaso eta berau ekoizteko bankala handitu

egin genuen. Duela ez hainbeste, ur-araztegiaren ondoko ibaialdean herriko

biztanle batek zumea hazi eta biltzen zuen. Zumeak hainbesteko kultur

garrantzia dauka gure lorategian egotea merezi duela. Gym Berdean zumea

berreskuratzeko pausu bat eman dugu, landatu, hazi eta bere adarrak gure

lanak babestu eta apaintzeko erabiltzeaz batera.

Page 4: Gym Berdea 2017: ikasturte batean 17 ekintza...irudimena astindu eta, abuztuan kontatu genuen bezala, Presaondon piknik gune bat egin genuen. Oraingoz Santio Bidea egiten ari diren

4) Eta zumearekin kanpoaldean lan egin nahi dugunez, hura josten ikasi behar

dugu. Horregatik, larunbat trumoitsu bateko orduak Iker Yurrebasoren eskutik

hainbat josketa ariketa ikasten eman genituen. Berarekin egin genuen gure

lehendabiziko zume-otzara.

Page 5: Gym Berdea 2017: ikasturte batean 17 ekintza...irudimena astindu eta, abuztuan kontatu genuen bezala, Presaondon piknik gune bat egin genuen. Oraingoz Santio Bidea egiten ari diren

5) Darabilguk kontatu zigun aspaldi hontan tradizio polit bat galdu dela,

eskolako umeak baserrietara eramaten zituena zuhaitzak landatzera. Herriko

lorategietan tradizio hori berreskuratzea proposatu ziguten. Beraz,

martxoaren lehenean, eskolako taldeekin batera Aita Patxi Ugalde plazan

lanean aritu ginen, 9 izpiliku (lavanda) landatuz, baita Txispamendi kaletik

sarrera duen Zubitaldeko berdegunean ere, non 20tik gora zume aldaxka

landatu genituen. Zume hauek metro bateko alturako zuhaitz motzak

bilakatuko ditugu, Larrabetzuko baserrietan betidanik hazi izan den modu

tradizionalean.

Page 6: Gym Berdea 2017: ikasturte batean 17 ekintza...irudimena astindu eta, abuztuan kontatu genuen bezala, Presaondon piknik gune bat egin genuen. Oraingoz Santio Bidea egiten ari diren

6) Lehen ikasturtean zehar, gure berdeguneek sistema moduan funtziona dezaten

hegazti intsektujale kabigileen gabezia somatu genuen, bereziki euren kabiak

egiteko zuhaitz zaharrak bilatzen dituztenena. Arrazoi hau dela eta, hurrengo

proiektuari ekin genion, helburua intsektu kontrolatzaile naturalen presentzia

sustatzea zela: kaskabeltza, amilotxa, txantxangorria, txepetxa... Beraz, egurra

erosi eta gure kabi-kutxak eraikitzeari ekin genion. Horretarako Alberto

Albaizarrekin eta Unai Ortizek ematen duen eskolako Teknologia Gelarekin bat

egin genuen. Azkenik, eraikitzaileen laguntzarekin, kabi-kutxak Gym Berdeak

esku hartzen duen lorategietako zenbait zuhaitzetan eskegi genituen.

Page 7: Gym Berdea 2017: ikasturte batean 17 ekintza...irudimena astindu eta, abuztuan kontatu genuen bezala, Presaondon piknik gune bat egin genuen. Oraingoz Santio Bidea egiten ari diren

7) Presaondon, autobus geltoki atzeko lorategi biribilaren sendotzea eta

zaintzea. Autobus gidariak txizatokirik gabe geratu ziren baina herritar guztiok

urtaroek aurrera ahala aldatzen doan lorategi koloretsua irabazi genuen.

Page 8: Gym Berdea 2017: ikasturte batean 17 ekintza...irudimena astindu eta, abuztuan kontatu genuen bezala, Presaondon piknik gune bat egin genuen. Oraingoz Santio Bidea egiten ari diren

8) Eleixoste eta Errekondo elkartzen diren lekuan sortutako parterre berrian

aurten lurra ondu egin dugu konposta ezarriz, belarrari ebaketa erritmo

nahikoa egin diogu soropil sarria lortu arte; urritzak ur handiak eman dizkigu

bere lehen uzta emankorrean. Bestalde, gereziondo japoniarrak bere lehen

loraldia eman du; denon artean ondo zaintzen badugu, udaberriarekin batera

sorpresa ederra emango digu. Dena den, esan beharra dago ere, jasotzen ez

diren zakur-kakek zigortutako espazioetako bat dela hau.

9) Errekondo kalean bertan, ibaiaren parean dihoan bidea hasten den lekuan,

aurreko denboraldiko segaldian mindutako zuhaitzak aldatu egin ditugu. Gure

helburua dagoeneko daukagun haltzadia apurtxo bat zabaltzea da.

Page 9: Gym Berdea 2017: ikasturte batean 17 ekintza...irudimena astindu eta, abuztuan kontatu genuen bezala, Presaondon piknik gune bat egin genuen. Oraingoz Santio Bidea egiten ari diren

10) Pik-nik gunea. Ideia hau Larrabetzuko biztanle batek iradoki zigun, Frantzian

oporrak eman eta gero, hemen manta bat hartu eta piknik bat egitea zenbat

kostatzen zaigun -bere gogoeta hori gurekin partekatu zuen. Bere hitzek gure

irudimena astindu eta, abuztuan kontatu genuen bezala, Presaondon piknik

gune bat egin genuen. Oraingoz Santio Bidea egiten ari diren erromesak

bakarrik hurbildu dira ohitura osasuntsu honen onurak probatzera, hortaz

datorren urteko denboraldia kuadrillen arteko piknik topaketa batekin

inauguratzeko ideia darabilgu.

Page 10: Gym Berdea 2017: ikasturte batean 17 ekintza...irudimena astindu eta, abuztuan kontatu genuen bezala, Presaondon piknik gune bat egin genuen. Oraingoz Santio Bidea egiten ari diren

11) Aurten Presaondo eta Zubitalden palma itxurako Sagarrondo ilara bi

osatzeko lehen pausuak eman ditugu ere, formakuntza inausketak eginez eta

zuhaitzentzako euskarri egiturak eraikiz.

12) Lehendakari Agirreko lorategia zaharberritzeko bi pausu eman ditugu:

Kameliei eta Bambu bedaxkari forma eman diegu, belardi zaindua lortu dugu,

Garoz apaindua, eta Narziso eta Azafrai bulboekin batera. Datorren ikasturtean

lurra aberastuz hasiko gara, gure konpost artisau eta kalitatezkoa erabiliz,

dagoena oso buztintsua baita lorategi ona izateko.

Page 11: Gym Berdea 2017: ikasturte batean 17 ekintza...irudimena astindu eta, abuztuan kontatu genuen bezala, Presaondon piknik gune bat egin genuen. Oraingoz Santio Bidea egiten ari diren

13) Iaz berdiseinatu genituen erdiguneko landareontziak mantendu egiten

ditugu.

14) Baionako katedralaren ondoan dagoen lorategia inspirazio iturri hartuta hasi

gara Zubitaldeko plazan lanean. Itzal aldean bertako landareak landatu

ditugu, hala nola roseta garoak (Polystichum setiferum) eta hostozuriak, baita

lore arrosak dauzkaten zenbait landare ere: Hortentsia, Kamelia, Azalea eta

Txilarra. Zainduz gero, urte gutxiren buruan zonalde hostotsua izango dugu,

aligustre helduen azpian txandaka loratuko dena arrosa tonuetan. Ordea,

zonalde honetan ere gure lana dexente zailtzen du jabeek jasotzen ez dituzten

zakur-kaken ugaritasunak.

Page 12: Gym Berdea 2017: ikasturte batean 17 ekintza...irudimena astindu eta, abuztuan kontatu genuen bezala, Presaondon piknik gune bat egin genuen. Oraingoz Santio Bidea egiten ari diren

15) Txispamendi errotondan lanean hasi gara. Errotondaren egitura basa-

sagarrondo batek eta lau errudek emango dute, aurrekaldean hainbat usain-

belarrek eta atzekaldean baleriana bezalako zenbait botika-landarek

lagunduta. Errotonda honetako lanak aurkitzen ditu zailtasunik handienak

zakur-kakak direla eta, joaten garen bakoitzean beteta baitago.

16) Berdeguneetan utzitako zakur-kaken kontu honek gelditzera behartu gaitu.

Zenbait lantaldek herriko berdeguneetan lan egiten dugu denetariko

zereginetan: garbitu, segatu, inausi, landatu, sallatu, akoltxatu... Bada, behin eta

berriro, baina beti ere ezustean, zapaldu, zipriztindu edo baita eskuekin

ukitzen dugu... norbaitek ahaztutako zakur kakaren bat.

Gu guztiontzat beti da oso desatsegina. Desbrozadorarekin aritzerakoan

zipriztintzen bazara, goiza zapuztu ahal dizun zerbait izan daiteke. Bestalde,

belarra herriko lorategiak akoltxatzeko berrerabiltzea galarazten digu. Aipatu

herriaren inguruneetan gauza bera gertatzen dela, zakurren kakek behiek

jaten duten belarra kutsatzen baitute; kasurik okerrenean, segatutako belar

bola oso bat kutsatu dezake.

Beraz, zakurra askatu eta kaka non egiten duen ez kezkatzeko jarrera eroso

horren atzean, dakigula berdegune horietan lan egiten edo erabiltzen ditugun

pertsona guztiak zipriztintzen gaituzten eraginak daudela.

Page 13: Gym Berdea 2017: ikasturte batean 17 ekintza...irudimena astindu eta, abuztuan kontatu genuen bezala, Presaondon piknik gune bat egin genuen. Oraingoz Santio Bidea egiten ari diren

Hori dela eta, honako kartel hau atera dugu, guztiok gogoeta egitera

bultzatzeko, eta bizitza-kalitatearen eta gure elkarbizitzaren kalitatearen

aldeko pausu bat emate aldera. (Eta gogora dezagun zakur-kaka hartzen duen

poltsatxoa zakarrontzi grisera bota behar dela gero).

17) Larrabetzu lurrarekin lotura duten proiektu berritzaileen haztegi bilakatzen

ari da, eta hasia da entzuten "Humus Valley" ezizena. Zehazki, Larrabetzuk,

Eusko Jaurlaritzaren Osasun eta Enplegu eta Gizarte Politika Sailekin batera,

osasuna, ingurugiroa, lorategia eta komunitatearen sustapena jorratzen dituen

proiektu hau poliki poliki egosteko aukera eman digute. Europarako jauzia

hain zuzen hementxe, Larrabetzun, ematen duen ideia bat da. Eta iritsi da

mundu osora zabaldu eta partekatzeko ordua. Hilabete hauetan zehar

egunkari, irrati eta telebistak pasatu dira herritik Gym Berdea delako hori zer

ote den jakin nahian.

Page 14: Gym Berdea 2017: ikasturte batean 17 ekintza...irudimena astindu eta, abuztuan kontatu genuen bezala, Presaondon piknik gune bat egin genuen. Oraingoz Santio Bidea egiten ari diren

http://www.naiz.eus/eu/hemeroteca/gaur8/editions/gaur8_2017-04-08-07-

00/hemeroteca_articles/lorezaintza-ekologikoaren-bidez-osasuna-hobetzea-eta-

herria-edertzea-helburu

http://audios.ak.cdn.eitb.com/multimedia/audios/2017/02/14/2103053/20170

214_22354500_0009699199_002_001_LA_CASA_DE_L.mp3?_ga=1.228635102.313

247826.1485334328

("La casa de la palabra", 26. minututik aurrera)

http://audios.ak.cdn.eitb.com/multimedia/audios/2017/02/03/2098339/20170

203_13164622_0009644162_002_001_FAKTORIA_MAG.mp3?_ga=1.160258303.31

3247826.1485334328

(1:37:23tik 1:49raino)

https://aikor.eus/larrabetzu/1505297266885-piknikak-egiteko-gune-berriak-

larrabetzun

Page 15: Gym Berdea 2017: ikasturte batean 17 ekintza...irudimena astindu eta, abuztuan kontatu genuen bezala, Presaondon piknik gune bat egin genuen. Oraingoz Santio Bidea egiten ari diren

Gym Berdea 2017: 1 curso en 17 acciones

Hace dos años echó a andar Gym Berdea, un novedoso proyecto inspirado en una

experiencia británica y que se propone extender una jardinería a favor de la Naturaleza (la

Jardiecología-Lorekologia) a la vez que promover la salud integral de sus participantes y

embellecer nuestro pueblo a través de intervenciones en sus espacios verdes.

Pocos días atrás acabó el segundo curso de Gym Berdea-Larrabetzu. Lo que sigue es

un resumen en 17 acciones de los trabajos que hemos realizado durante el mismo:

1) La primera acción de Gym Berdea 2017 fue acabar la ampliación del bosque de

ribera realizada en la zona de Matadero. Se trata de una isla de bosque natural

en el medio del pueblo, que funcionará como un sistema natural de aire

acondicionado, refrescando el ambiente en los golpes de calor del verano;

permitirá también la reproducción de aves insectívoras que nos libren de

insectos y colaborará en purificar el aire que respiramos. Una intervención en

la línea de las recomendaciones frente al Cambio Climático para espacios

urbanos que hacen l@s expert@s. Además, con la instalación de dos bancos en

torno a dos robles maduros, hemos creado un espacio de sombra donde

sentarnos y conectarnos con la Naturaleza.

(https://elsaltodiario.com/huertos-urbanos/chris-baines-las-ciudades-

necesitan-mas-arboles-para-mitigar-el-cambio-climatico)

2) Empezamos a trabajar en la zona de Anguleri, plantando entre los dos abetos

(izeiak) existentes arbustos y arbolillos autóctonos (mundillo-gaukarra,

mostajo-hostozuri) junto con varios ejemplares de liquidámbar, un árbol de

Norteamérica que en otoño llena de colores el jardín. Varios espontáneos,

entre 6 y 8 años, se acercan y nos ayudan en los trabajos de plantación. Sin

embargo, semanas después sufrimos el paso de tropas vándalas infantiles por

encima de la plantación, produciendo daños serios en varios árboles.

Posteriormente, ampliamos la intervención a otras áreas de Anguleri, en

concreto, las 3 márgenes alrededor del Palacio de Anguleri.

3) Realizamos la primera cosecha y la ampliación del bancal de producción de

mimbre en la zona de Matadero. Hace no tanto tiempo, en la zona de ribera

cercana a la depuradora, un vecino del pueblo cultivaba y recolectaba mimbre.

El mimbre es una de esas plantas con tanta importancia cultural que se

merecen un lugar en nuestro jardín. En Gym Berdea hemos dado un paso para

recuperar el mimbre, empezando desde su cultivo para terminar utilizando sus

ramas para proteger y decorar nuestros trabajos.

4) Y como queremos trabajar con el mimbre en exterior, tenemos que aprender a

tejer. Por esta razón, pasamos las horas de un sábado de temporal aprendiendo

varios puntos de la mano de Iker Yurrebaso, con quien realizamos nuestra

primera cesta de mimbre.

Page 16: Gym Berdea 2017: ikasturte batean 17 ekintza...irudimena astindu eta, abuztuan kontatu genuen bezala, Presaondon piknik gune bat egin genuen. Oraingoz Santio Bidea egiten ari diren

5) Darabilgu nos cuenta que hace años se perdió una bonita tradición, la que

llevaba a las niñas y los niños de la escuela por distintos caseríos a plantar

árboles. Nos proponen recuperar esa tradición en los jardines del pueblo. Así

que, el 1 de marzo, trabajamos con grupos de la escuela en la plaza de Aita

Patxi Ugalde, donde plantamos 9 lavandas, y en la zona verde de Zubitalde

accesible desde la calle Txispamendi, donde plantamos más de 20 esquejes de

mimbre que formaremos como trasmochos de 1 m de altura, la forma

tradicional en que se ha seguido cultivando el mimbre en los caseríos de

Larrabetzu.

6) Durante el primer curso detectamos que, para favorecer que nuestros espacios

verdes funcionen como un sistema, teníamos carencia de aves insectívoras

nidificantes, especialmente las que dependen de los árboles viejos para

realizar sus nidos. Por esta razón, empezamos el siguiente proyecto, cuyo

objetivo ha sido fomentar la presencia de varios controladores naturales de

insectos: carboneros, herrerillos, chochines (tzepetza), petirrojos

(txantxangorri)… Así que compramos madera y nos pusimos a construir

nuestras propias cajas-nido. Y para ello conformamos equipo con Alberto

Albaizar y con el Aula de Tecnología de la Escuela, impartido por Unai Ortiz.

Finalmente, con la ayuda de los constructores, instalamos las cajas-nido en

varios árboles de los jardines en los que interviene Gym Berdea.

7) Afianzamiento del jardín circular detrás de la parada del bus, en Presaondo.

Los conductores de autobús se quedaron sin baño a pie de bus pero todos

nosort@s ganamos un colorido jardín que cambia con el ritmo de las

estaciones.

8) En el nuevo parterre creado en la intersección de Eleixoste con Errekondo,

este año hemos mejorado el suelo aportando compost, hemos mantenido el

ritmo de siegas necesario para conformar un césped tupido; el avellano ha

dado una buena cosecha de grandes avellanas y el cerezo japonés ha dado su

primera floración. Si lo cuidamos bien entre tod@s, al llegar la primavera

tendremos una bonita sorpresa. Pero tenemos que decir que es uno de los

espacios castigado por las cagadas de perro sin recoger.

9) En la propia calle Errekondo, en la zona donde arranca el camino que va

paralelo al río, hemos repuesto los árboles dañados en las siegas de la

temporada pasada. Nuestro objetivo es ensanchar levemente la aliseda

(altzadi) que ya tenemos.

Page 17: Gym Berdea 2017: ikasturte batean 17 ekintza...irudimena astindu eta, abuztuan kontatu genuen bezala, Presaondon piknik gune bat egin genuen. Oraingoz Santio Bidea egiten ari diren

10) Zona de pik-nik. La siguiente idea surgió de un vecino de Larrabetzu que, al

volver de sus vacaciones por Francia, compartió con nosotr@s una reflexión

sobre lo que nos cuesta por aquí coger una manta y hacernos un pique-nique.

Sus palabras activaron nuestra imaginación y, como ya os contamos el pasado

Agosto, hemos creado una zona de pik-nik con “k” en Presaondo. De momento

sólo los peregrinos del Camino se han atrevido a probar los beneficios de esta

sana costumbre así que una idea que nos ronda la cabeza es inaugurar la

próxima temporada con un encuentro de cuadrillas de pik-nik.

11) Este año hemos dado un paso adelante en la creación de dos hileras de

manzanos en palmeta, en Presaondo y en Zubitalde, haciendo las podas de

formación y construyendo la estructura de soporte para los árboles.

12) Damos un par de pasos adelante en la restauración del jardín de Lehendakari

Agirre: hemos dado forma a sus camelias y a la mata de bambú, hemos

conseguido un césped cuidado, adornado con helechos y bulbos de narcisos y

azafranes. Empezaremos el próximo curso, mejorando su suelo con nuestro

compost artesano y de calidad, ya que ha resultado ser demasiado arcilloso

para un buen jardín.

13) Mantenemos las jardineras del centro que rediseñamos el año pasado.

14) Inspirándonos en el jardín contiguo a la Catedral de Baiona, empezamos a

trabajar en la Plaza de Zubitalde. Una zona de sombra donde hemos plantado

especies autóctonas como helechos en roseta (Polystichum setiferum) y

mostajos (hostozuria) así como varias plantas de flores rosadas: Hortensia,

Camelia, Azalea y Brezo. Si lo cuidamos, en pocos años, tendremos una zona

frondosa bajo los aligustres maduros que florecerá secuencialmente en tonos

rosados. Pero esta es otra de las zonas en las que nuestro trabajo se complica

por la abundancia de excrementos de perros no recogidos por sus dueñ@s.

15) Empezamos a trabajar en la rotonda de Txispamendi. La estructura de la

rotonda la dará un manzano silvestre y 4 rudas, acompañados por varias

aromáticas en la parte frontal y algunas plantas medicinales, como la valeriana,

en la trasera. El trabajo en esta rotonda se lleva la palma de desmoralizante:

cada vez que acudimos nos la encontramos llena de excrementos de perros.

Page 18: Gym Berdea 2017: ikasturte batean 17 ekintza...irudimena astindu eta, abuztuan kontatu genuen bezala, Presaondon piknik gune bat egin genuen. Oraingoz Santio Bidea egiten ari diren

16) Este tema de los excrementos de perro dejados en medio de los espacios

verdes nos ha obligado a parar. Varios equipos trabajamos en los espacios

verdes del pueblo realizando tareas variadas: limpiar, segar, podar, plantar,

sallar, acolchar... Pues bien, repetidamente, pero siempre de forma inesperada,

pisamos, nos salpicamos o incluso tocamos con nuestra mano… el excremento

olvidado de un perro.

Para tod@s nosotr@s siempre es algo desagradable. Si estas segando con la

desbrozadora y te salpicas, se convierte en algo que te puede arruinar la

mañana. Por otra parte nos impide aprovechar la hierba reciclándola como

acolchado orgánico en nuestros jardines. Ocurre igual en los alrededores de la

villa, donde los excrementos de los perros en las praderas contaminan la

hierba que pastan las vacas; en el peor de los casos puede dañar toda una bola

de hierba segada.

Así que, detrás del cómodo gesto de soltar al perro y despreocuparse por

dónde caga, sepamos que hay consecuencias que “salpican” a cualquiera de las

personas que trabajamos o utilizamos estos espacios verdes.

Por esta razón, hemos sacado este cartel, para animarnos a tod@s a reflexionar

y dar un paso hacia la calidad de vida y hacia la calidad de nuestra convivencia.

(Y recordamos que la bolsa con el excremento va a la papelera gris).

17) Larrabetzu se está convirtiendo en un importante vivero de proyectos

innovadores en relación con la tierra, por lo que se empieza a oír el apodo de

“Humus Valley”. En concreto, Larrabetzu, junto con los departamentos de

Salud y Empleo y Políticas Sociales del Gobierno Vasco, nos han dado la

oportunidad de cocinar a fuego lento este proyecto que concilia la promoción

de la salud, el medio ambiente, el jardín y la comunidad. Una idea que salta al

continente europeo precisamente aquí, en Larrabetzu. Y ha llegado el

momento de abrirlo al mundo y compartirlo. Durante estos meses, han pasado

periódicos, radios y revistas por el pueblo queriendo saber qué es eso de Gym

Berdea.

http://www.naiz.eus/eu/hemeroteca/gaur8/editions/gaur8_2017-04-08-07-

00/hemeroteca_articles/lorezaintza-ekologikoaren-bidez-osasuna-hobetzea-eta-

herria-edertzea-helburu

http://audios.ak.cdn.eitb.com/multimedia/audios/2017/02/14/2103053/20170

214_22354500_0009699199_002_001_LA_CASA_DE_L.mp3?_ga=1.228635102.313

247826.1485334328

(la casa de la palabra, a partir del minuto 26)

http://audios.ak.cdn.eitb.com/multimedia/audios/2017/02/03/2098339/20170

203_13164622_0009644162_002_001_FAKTORIA_MAG.mp3?_ga=1.160258303.31

3247826.1485334328

(1:37:23tik 1:49raino)

https://aikor.eus/larrabetzu/1505297266885-piknikak-egiteko-gune-berriak-

larrabetzun