golden arloak...19090-golden arloak ikasgelaren kudeaketa 2004-1-com-1-2.1. golden5 programa 4)...

19090- 2004-1-COM-1-2.1.

GOLDEN5PROGRAMA Goldenarloakikasgelarenkudeaketa

GOLDENARLOAK

1.-IKASGELARENKUDEAKETAMarIaJosELera,KnudJensenetaFrodeJosang,(2007)

Aurkibidea:GOLDEN ARLOAK ...........................................

Ikasgelarenkudeaketaetaikasgelakoportaera...............................................................................................1

Nolaulertzenduguikasgelakolidergotza?.......................................................................................................3

Golden5:funtsezkourratsenproposamena....................................................................................................5

.....Hasieran………………………………………………………………………………………………………………………………………..6Harremanaketakontrola…………………………………………………………………………………………………...7

Ikasgelarenkudeaketaetaikasgelakoportaera

“Ikasgelarenkudeaketa"rendefinizioakaskoetaeraaskotakoakdira,bainadenekbiltzendituzteirakasleekordenajartzeko,ikasleenarretaerakartzekoedohaienlankidetzaeragitekoerabiltzendituztenekintzak(EmmerandStough2001)GauregungoIkasgelarenKudeaketariburuzkoikerketak1970koJacobKouninenetaberekideeneraginhandiadu.

Kouninekeredupsiko-ekologikoajarraitzendu,ingurugiroarenezaugarrietanetahoriekhaurrenportaeranduteneragineanoinarritzendena,alegia. Irakasleenzenbaitportaeraetaeskola-saioenezaugarriakzehaztuetaikasleenportaerahobearekinlotuzituen:

1) (e)anegoteaedoparte-hartzea–Ikasgelarietaprozesupertsonaleiarretahandiaeskaintzea.Uneorozergertatzenaridenjakitea.

2) Gozotasunaedoegoeralarrietanbeharbezalaerantzutea,etaikasgelakoprozesuakondodoazelaziurtatzea.

3) Rolaniztasunaedoaldibereangauzaaskoegitekotrebetasuna.

Artikuluhauerabiltzekojatorrizkoiturriaetaweb-orriaaipatubehardira.www.golden5.orgweb-orrikoinformazioguztiakcopyrighteskubideak

betetzenditu.

19090- 2004-1-COM-1-2.1.


4) Aldatzea eta taldeari erreparatzea, zerbait ez doala ondo antzeman eta aldatzeko etaberrantolatzekogaiizatea.

Kouninek, gainera, jakin nahi izan zuen ohiko ikasleekin funtzionatzen zuten “ikasgelaren kudeaketa”estrategiahoriek ikasle“disruptiboekin”ereondorioberdinak izangootezituzten (Kounin,1970).Emaitzakosoonak izan ziren, eta, ikasleak benetan gogotsu eta hobeto kudeatuta zeuden Kouninek ezarritako ezaugarriakbetetzenzituztenirakasleekin.

Ikerketa horiek eta emaitzek interesgunea aldatzen lagundu zuten, eta kudeaketa-estrategia“erreaktiboen” ikerketaegitetikkontrol-estrategia“prebentiboak” ikertzerapasatuziren,arazoakaurreikustekonola jokatu jakitera, alegia. Modu berean, ikerketen oinarria irakasleen izaeraren ezaugarriak izatetik, kontrolestrategikoaketaingurunekoak,etaguretrebetasunakhaietaneragitekodutengarrantzianabarmentzerapasatuziren.

Ikasgela ikasleek zein irakasleek egunero estres handia jasaten duten leku bat da. Nordahlen iritziz,irakasleekikasketa-egoeraneragitendutenlaueratakojokaereieginbehardieaurreikasgelan(Nordahl,1998)

a. Ikasleenirakaskuntza-ikaskuntzaprozesuaneragitendutenjokaerak,hauda,ikasleeietairakasleeiarretagalaraztendietenak:distrakzioak,berriketa(marmarra),etaabar. (ikasleen%30eta%60bitartekoadatartekaedoaldizkahorrelakojokaeraduena)

b. Bakardadea, lotsa,depresioaetaharremanikezabiltzendituengizartetik isolatzea(%10eta%30bitartekoa)

c. Portaera oldarkorra, gatazkak sortzea, erasoa, aurkakotasuna, ikasgelako erregela eta arauekikodesafioa(%12eta%30bitartekoa)

d. Arauekiko haustura eta portaera kriminala, kideen arteko eskola-jazarpen larriak, lapurreta,indarkeria,eskolahutsegiteak,etaabar(%1eta%2bitartekoa)

Irakasle multzo handi batek jasaten du egunero ikasgelako arazo-portaerekin loturiko presio gogorra,sentimendupertsonaletanetairakasle-laneaneragiterairistendena.

Ulergarriada irakasleei ikasgelakoportaerahauekezgustatzea,bainaaldiberean,badirahobetoaurreegitekoestrategiak.Ikerlariekdiotebakoitzaknorileporatzendiongertaeradelaestresaareagotzekoarrazoia,eta,askotan irakasleekbereegitendituztelaarrazoihorietakobatzuk.Horietakobat izango litzateke irakasleenaitzindaritzarako gaitasuna probatzen dela ikasgelaren aurrean. Beste arrazoi bat litzateke irakasleek berenlangintzarakogaitasunetakontrolikezasentitzendutelaorokorrean.

Hirugarrenarrazoialitzatekeirakasleekaskotanportaerarenarazoaberezintzotasunarenetabalioenaurkakoerasopertsonaltzathartzendutela.

Portaerahoriekdituenikasgelabateksortzenduenestresakontrolatzekobeharrezkoakdiraosasunmentalonaetakalitatezkohezkuntza.Rolandjaunak,NorvegiakoStavangerekoUnibertsitatekoirakasleak,irakasleriarenprozesueietaikasgelakoegoeralarriakgainditzekodutenmoduarigarrantzihandiaematendie.Bereikerketetan,estresatuakdaudenirakasleguztiekazaltzendituztenbostezaugarrinagusiaipatzenditu;honakohauekdira:

1. Zailtasunakdituztedesordenarietaegoeragatazkatsueiaurreegiteko.2. Zailtasunakdituzteikaslearruntakaurrezaurrejartzeko.3. Zailtasunakdituzteikasleenikuspuntutikikusteko.4. Gaitasunfaltaduteikasgelanjarduerakantolatzeko,etairakastaldionbatplanifikatzeko.5. Ezdiranaturalaketaumore-senagutxierabiltzendute.

19090- 2004-1-COM-1-2.1.


Aitzitik,Roland jaunakdio ikasgelakokudeaketan trebeakdiren irakasleakmaiz izatendituztelakalitatehandiko prozesuak beren ikasgeletan, eta ikasgelan arazorik ez duten irakasleek honako hiru ezaugarri hauekazaltzendituzte:

1. Aurreikusterrazaetaargiaizatea.2. Egoeragatazkatsuakkudeatzenjakitea.3. Gaiizateabereestrategiaetaerreakzioeiburuzkohausnarketaegitekoetahaiekaldatzeko.

Horrela, bada, ikasgelaren kudeaketa ez da ikasgelan martxan jartzeko estrategia eta teknika kontuabakarrik, beste arlo garrantzitsu bat eskatzen du, irakasleen jarrera hain zuzen ere. Haien usteak eta egoereninterpretazioek eragina izango dute estres-mailan eta, aldi berean, ikasgela hobeto kudeatzeko gaitasun etatrebetasunetan,etaarazoakareagotuegingodira

Nolaulertzenduguikasgelakolidergoa?

Irakasleekhainbat ikuspegidituzte ikasgelako lidergoaerabiltzearidagokionez.Nagusikibidimentsiotansailkatzendira: estrategikoa eta komunikatzailea. Irakasle bat “estrategikoa” izan daiteke; horrek esannahi dugarrantzitsuena saioaplanifikatuduenbezalabetetzea izangodela, ikasleengaldereketaesperientziekezdutebeharadinakogarrantzirik, ezarritakoordenaaldatzeko.Bestedimentsioa “komunikatzailea“da, ikasleekinhitzegin,ulertuetainplikatzekointeresbereziaduena.Bidimentsioak,neurribateanedobestean,biltzendirairakasleberarengan.

Bestelako zenbait sailkapen egin dira dimentsio horietan oinarriturik, bereziki erabilitakoa da“ikaslearengan oinarritutako” ikasgelako lidergo-kudeaketaren eta “irakaslearengan oinarritutakoaren” artekobereizketaegitenduena

Berekudeaketaikasgelakoelkarrizketaetaharremanetanoinarritzenduenirakasleari“ikasleeibegirakoikasgelakoliderra”deidiezaiokeguIkasleekikoetaikasleenartekoelkarrekintzaezinbestekoada,etaberehelburunagusiahiritarburutsuaksortzealitzateke.Erahorretakoirakasleeklantaldeetanelkarrilagunduzegitekojardueraaskoerabiltzendituzte.Ikasleenjarreraketabalioakzeinikasgelakogiroaosogarrantzitsuakdira.

Beste muturrean egongo lirateke beren lidergoa araudi eta errutinetan oinarritzen duten irakasleak,ikasgelan ikasleakbetebeharrekorolanabarmendu,kontrolatuetamonitorizatzenduena, rolhori isilikegotea,irakaslearientzuteaetaberejarraibideetaaginduakjarraitzeadelarik.Irakasleriaaktiboada,ikasleriapasiboa,kasuhorretan“irakasleeibegirakoikasgelakoliderra”deitukogenioke.Irakasleakikasleeiedukiberriakaurkeztendizkie;ondoren,galderakegitendituazaldutakoaulertudutenjakiteko,etaazkenikikasleekbanakakolanakegitendituzte.

Interesgarria da hausnartzea egiten dugunaren eta besteek gure portaerarenbidez ulertzen dutenarenarteandagoendiferentzianabarmenariburuz.Zenbaitirakasleek,nahizetaosoziuregonahozadieraztenaridirenmezuaz,osobestelakoaadieraztendutemaizberenportaeraz.Irakaslearibegirakoliderrakozenhitzegitekojoeradu,oihuegitendu,etaaskotanultimatumaematendubereahalmenaedoestatusaagerianjartzeko, irakasleakesatekoaskobaitu;beraz,besteekentzuneginbehardute.

Ikasleari begirako liderra, sistematikoki ikasle bakoitzaren portaera txarra aztertzen duen irakaslea da.Arazoeihitzeginezheltzendie(harremanenbidez)etaezduaurrezkonponbiderik;dakienasoilikpartekatzendu,eta ikasleek onartu eta ulertzen dute. Denek ulertzen dute zergatia eta egokitzat jotzen dituzte erabilitakoestrategiak.

Kudeaketa- eta bestelako estrategiamultzo batmartxan jartzeko, ikasgelako lidergoa ulertzekomoduagarrantzitsua bada ere, are garrantzitsuagoa da egoera kontrolatzeko modua. Zentzu horretan, zenbait egilekhainbatsailkapenaipatzendituzte,bainadenakbatdatozkontrolikezaazaltzenduenarenportaerarenetagehiegi

3

19090- 2004-1-COM-1-2.1.


kontrolatzekojoeraduenarenarenartekocontiniumbatezartzearekin

Kontrolik eza lidergo ahultzat hartzen da, eta ez ditu aurrez aurre jartzen ohizkanpoko portaera dutenikasleak.Horretarakoarrazoiak,besteakbeste,hauekizandaitezke:irakaslearenberarenziurtasuneza,gaitasuneskasa edo ikasleekin “ospetsu” izan nahia. Hain lidergo ahul baten aurrean, ikaslerik nabarmenenek rolgarrantzitsuagoaizangodute,etaikastaldeakmenderatukoduikasgela.

Horrenaurkako jarrera litzatekeuneorodenamonitorizatzenari den irakasle gain-kontrolatzailearena.Xehetasunguztiakgarrantzitsubihurtzendira,eta“portaeraokerguztiak”ditukontuan.Horrelakoirakasleekestreskaltegarri handia eta ikasgelaren nahasmena sortzen dute.Muturreko jarrera “paranoia” izango litzateke, nonirakasleak bere aurkako, gelaren kontrolaren aurkako edo irakaskuntza-prozesuaren aurkako erasotzat hartzendituen portaera desegoki guztiak. Sarri bere onetik atera eta “turko-buruak” edo “petxeroak” bilatu ohi dituikasleenartean.

4

19090- 2004-1-COM-1-2.1.


Bijarrerahorienarteankontrol-joeradaukagu,irakasleziurbatena,hauda,estrategiaargiakerabilizirakaskuntza-giro on bat eta ikasgelarekiko zein ikasle bakoitzarekiko harreman eta sentimendu onak sortzeko gai denirakaslearena.

Ikerketaildoberetik,Lewisekbestejarrera-sailkapenbategitendu;hiruereduteorikohauetanbanatzendena: esku-hartzailea, elkarrekintzatzailea eta ez esku-hartzailea (Lewis, 1998). Lehenak kontrola eta zaintzaislatzenditu;ikuspegihorrekadieraztendiguikasleakezdirelagaiberenburuakontrolatzeko.Bestebiikuspegiek“ahotsaizateko”aukeraematendieteikasleei.

Golden5:urratsnagusienproposamena

Berrirohasidaikasgelarenkudeaketa“heziketarekin”eta”ezaugarripertsonalekin”lotzekojoera,halanolazentzudunaetaarduratsua izateaharremanetan (axola zaiola, alegia) (Weinstein,1998),moraltasuna (portaeraetikoa)(Hansen,1993)edoportaera-estiloa(jokamoldeak)(RichardsonetaFallona,2001).

“Estiloedojokamoldeak”irakaslebatenportaerabirtuosoaedoikasgelarentestuinguruanagerianjarritakoizaera-ezaugarriak izango lirateke.VirginiaRichardsonek irakasleenestiloen jarraitutasunaetaaldaketakaztertuzituen. Bere ikerketan azaleratzen diren ezaugarri intelektual eta moralen arteko batzuk honako hauek dira:zuzentasuna, begirunea, hezkuntza-helburuekiko konpromisoa,eta norberaren teoria eta praktiken azterketakritikoa.

Zentzu horretan zenbait saiakuntza burutu dira, irakaslearen laguntza emozionalarekin eta horrekikasleengandueneraginonarekinetairakasleekizanbeharrekobostfaktoregarrantzitsuenekinloturikoalderdiakbarne.(Bru,Stephensetab.,2002):

(1) Ikasleekemozio-oinarriziurraetasendoaaitortzendiotenirakaslea.(2) Beregaiarenirakaskuntzantrebeaedoadituadenirakaslea.(3) Ikasleeiberenprozesuetaneragitenuztendienirakaslea.(4) Ikasgelakojarduerakorokorkigainbegiratzendituenirakaslea,eta(5) Ikasgelarenkontrolorokorraizatetikkutunkeriarikgabekomailapertsonalerapasadaitekeenirakaslea.

Ildoberean,NorrisekIkaskuntza-metodoSozialaetaEmozionalagaratudu(Norris,2003),etaIsraelgoZipora Shecthmanek, irakaskuntza afektiboa erabiltzen du ikasgelaren kontrola indartzeko. (Shechtman etaLeichtentritt,2004).

19090- 2004-1-COM-1-2.1.


Eraberean,gure ikasleetakoerrealitatetikabiatuz,hauda,errealitatezaila,konplexua; ikasgelandenokagintzendugulakontuanizanik,beraz,ikaslearenganoinarriturikoikuspegiadugula,zeinarenaraberaikasgelagunepartekatuaetadenokelkar errespetatubehardugun lekuadela, ustedugubadirela zenbait gai, ezinbestekoakdirenak,ikasgelarenkudeaketa-trebetasunaknabarmenhobeditzaketenaketabenetanhobetzendituztenak.

Arlohorretan lagundunahian,zenbaiturratsproposatzenditugu,gureustez ikasgelaegituratzendutenhiru sailetan banaturik; alde batetik egitura, arauak, errutinak, gela-guneari ikasgela izaera ematen dioten ez-ahozkokodeak;bestetik,gunehorretangaratzendirenharremanaketanolakontrolatzendenharremanhorienelkarreragina,etaazkenik,zeinbaliotransmititzendirenetanolaabiaraztendirenikasgelakoarazoakkonpontzeko.Ikasgelakoikasketa-guneakudeatzekotrebetasunakhobetzekozenbaitalderdieiburuzkoadibidezehatzakematenditugu.

Hasteko

Zeineratakotrebetasunakerabilikodituikasgelarenarretabereganatzeko,adibidez,ikasgelansartzean?Zenbaitirakaslekiritsietaahotsagoratzendute;bestebatzukisilikgeratzendira,etaikasgelalasaituarteitxarotendute;bestebatzuekikasleeierrietaeginedosermoiabotakodiete,zenbaitekestrategiaargiakerabilikodituzte,adibidez,hirutxaloemateaedobestelakoseinalerenbat.Egoerahonetanirakaslebakoitzakegitenduenaosogarrantzitsuada,estresaetanahasmenduaareagotuedoikasgelakontrolatzenlagundubaitezake,etahoribezaingarrantzizkoadamodukontzienteanetadenboratrinkoanegitea,komunikazio-sistemabihurdadin.

FUNTSEZKO URRATSA:Progresibotasuna: portaeraren kontrol-sistema bat eratzea, taldearen arreta erakartzeko ez-ahozko kodeak erabiliz (adibidez, eskuak altxatzea), espero den portaera jakinaraztea, harreman-eredua izanik(adibidez,ikasleenganhurbilduz,baxuhitzeginez)etab.

Taldearenarretaeskuratuondoren,garrantzitsuadaportaerabikainenakgoraipatzea,gertatzenaridirelako,edoindartukoditugunakizangodirelako,etabaitagaurkosaiorakonahiditugunak.Esperodirenportaerakgogorarazikodira,ezezabatunahiditugunak.

FUNTSEZKOURRATSA:Arreta:arretajarrietaikasgelakoportaeraonakgoraipatzea,berrirogertadaitezennahibadugu..

6

19090- 2004-1-COM-1-2.1.


Ikasleaklaneanaridirenean,azalpenbatentzutenedozereginetan,funtzeskoadakontzentratzenlagundukodiengiroaetalaneanjardutekoahaliketabaldintzarikonenaksortzea.Horregatikdahaingarrantzitsuajarduera-jarioaetaberejarraipena,horibaitahelburunagusia.Zaratadagoelaesanbeharrean,zarataiturriakgutxitzensaiatubeharkodugu.

FUNTSEZKO URRATSA: Jariakortasuna eta jarraipena. Ez utzi portaera batengatik ikasgaia edo lanaeteten,portaeraokerrakonponduetaaldibereanklasearekinjarraitunahian.Honahemenerabilidaitezkeen zenbait adibide: pertsonari begietara begiratzea, gatazka ahotsa altxa gabekonpontzea,eskuazadieraztea,kontaktufisikoa,hurbiltzea,etab

Jarduera-aldaketa unetan trantsizio-uneak sortzen dira, eta oldartzeak eta ikasgelako arazoakerrazagogertatzendira.Unehorietarakoprestatutaegonbehardugu,etaahaliketaazkarrenetamodurik arinenean kudeatzeko jarduerak edo moduak pentsatu behar ditugu. Lehenagotikbaliabideakprest edukitzeak, edo aginduakoso agerian, edoune batez arreta erakarrikodienjarduerarenbategitekoaukeraizateakunehorieklaburragoetajasangarriagobihurtzendituzte.

FUNTSEZKO URRATSA: Burutsu izatea (Momentum): jarduerak eta aginduak segidako sekuentzianaturaletanantolatudituelakoziurtasunaizanbehardu. ___________

Azkeneansaioaamaitzenda,bainaezinbestekoadaixtea,sintesi-etagogoeta-ariketaegitea,zeregin den ikasgelan galdetzeko, zer egon den ondo, zer ikasi den, zerekin geratu den gusturairakaslea,etazeinizangodenhurrengosaioarenardatza.

FUNTSEZKOURRATSA:finkatzeaetaprospekzioakegitea:saiobatbukatzenaridenean,saioafinkatueta hurrengo ikasgaia zein izango den adierazteko denbora antolatzean datza. Ikasleentzatgarrantzizkoada jakitea zer egin den eta zer ikasi den, zer egondenondo eta zer ikasiko denhurrengoikasgaian._______________________________________________________________

Harremanaketakontrola

Irakasleekikasleenartekoharremanakkontrolatuahal izatekoestrategiabatukezagutubehar dituzte. Estrategia horiek oso argiak izan behar dute, irakaslearekin ahozkoa ez denkomunikazioaerrazdadin,partekaturikokeinu,seinale,edoikurrenbidezkontroladaitekeena.

Taldeakberaksortzendituenarazoeiaurreegitekomodubatproaktibotasunaerabiltzeada.

19090- 2004-1-COM-1-2.1.


FUNTSEZKO URRATSA: Proaktibotasuna: Arazoak maila xumean konpontzea (pribatuan, baxu hitzeginez,ikaslearenganahurbilduz,eskolaaurretikedoondoren)

Ez-ahozkogakoak(keinuak)HizkuntzaintzidentalaTartetxobathartzeaPortaerabideratzea.ArauakgogoratzeaGeldialdia,adostasunpartzialakEskatubeharreaneskerrakeman

Eraberean,ikasgelarenkontrolaziurtatubehardu,ikasleenkontzentrazioarieutsiz,haiekinhitzeginezetazuzenketatxoakeginezedoohartxoakemanez.

FUNTSEZKOURRATSA:IkusizkoLaguntza:Zenbaitirakasleekgehiegitxobaliatzenduteirakaskuntzarenentzumen-ikuspuntua.Hala ere, denok dakigu zein garrantzitsuak diren ikusizko gakoak: idatzitzazulanaegitekozuremezuedoaginduguztiakarbeleanedolan-orrian.

Zenbatetaikusizkogakogehiagoizan,errazagoegingozaigutaldehandianlanegitea,horretarakokomunikazio-sistema sortzen ari garelako. Garrantzitsua da seinaleak, iragarkiak, arauak, etabaitalantzendirengaienikusizkoerreferentziak.

Hobedaaurreahartzeaeskuhartzeabaino;garrantzitsuadaseinaleakikustea,etakonturatzeanoiz galdu dugun edo gal dezakegun kontrola. Une horretan ikasleak ez daude hainkontzentratuta,ezdiote irakaslearientzuten,zaratagehiagoateratzenduteetagelakoestresaareagotu egiten da. Portaera espero duguna denean, prestatuta bagaude hobeto kudeatukodugu; hori dela eta, garrantzitsua da kontuan izatea eguneko ordutegia, edo urte-sasoia.Taldearentzatgarrantzizkoakdirengertakariekharendinamikaneragingodute;beraz,alferrikdaaldebaterauztea.

FUNTSEZKOURRATSA:Aurreahartzea(Preactivity):Ikasgelangertalitekeenariburuzpentsatuetaprestatutaegotea.

Azkenikezinbadugukontrolakudeatu,arretaberreskuratzekouneada;horretarakoustekabekozerbait egitea daonena (argia itzaltzea,mahaian esertzea, kapela bat janztea,musika jartzea,arbeleanzerbaitidaztea,…).

FUNTZESKOURRATSA:Ustekabekoportaeraazaltzea. Ikasleenjokabide-ereduakedoirakasleareneta ikasleen artekoak aztertu eta espero ez den edo ohiko portaeratik kanpo dagoen zerbaitegitea.

Gatazkenkonponketariekitekoezinbestekoakdirenzenbaiturratsaurkeztenditugu.

19090- 2004-1-COM-1-2.1.


Arazoaksortzendituztenjokabideenaurrean,ahaliketaazkarrenarazoariheltzeaaholkatzenda;hauda, egoeraz jabetu eta ez pentsatzeadenborak konpondukoduela, ez baitu konponduko;ziurrenikgehiagookertukodu.

FUNTSEZKOURRATSA:Uneegokiaaukeratu:Ahaliketaazkarrenheldubeharzaioarazoasortuduenjokabideari.

Arazoaketengabesortzenbadira,komenidaIkasgelakotaldearekinbaterakonpontzensaiatzea,eta,adibidez,arau-etaeskubide-planbatengarapenaproposatzea.Modusinpleanegindaiteke,etahelburuataldearenonerakoarautubeharkoliratekeenjokabideezjabetzeada.

FUNTZEZKO URRATSA: Arau- eta eskubide-plan baten garapena. Bost arautan (ez gehiago)oinarriturikoplanbatadostuikasleekin,betetzensaiatzeko.Lortudireneansaritzenda(banakaedo taldean). Arauak bereganatu dituztenean, aldatu eta beste batzuk adosten dira. Ikustekomoduan egon behar dute. Eta egin beharreko zereginak edo eskuratu beharreko ohiturakgogoratzekoestrategiabatbesterikezda.Esanbeharrikez,irakasleekere,ikasgelakokidedirenez,arauakbetebehardituztela.

Arauren bat beteko ez balitz, taldeak demokratikoki erabaki beharko du zer egin hutsegiteaeragindako ikasleekinportaera berriro bideratzeko. Biltzar-funtzionamendua erabiliahal izangodute.

Portaera-arazo asko ematen badira, ziurtatu behar dugu gure erantzuna ikusitako arazoariegokitzenzaiola.Askotanarazoahandituegitendugu,prozesuhorrek izanditzakeenondorioakkontuanhartugabe;izanere,beranduago“puztutako”arazobatiaurreeginbeharkodiogu,etazailagoaizangodaheltzea.Arazoakeragitendituenjokabidebatenaurrean,gogoratubehardugujokabideadelabeharbadazuzena ezdena,baina inoizezpertsonabera. Ikasleen ikuspuntutik ,arazoarengarrantziaetalarritasunaguztizbestemodubateanneurtzenda.Gureaholkuaarazoaktxikiagotzeada,ahaliketakonponbiderikegokienaemateko.Zenbatetahobetozehaztuarazoa,errazagoizangodakonpontzea,”elur-pilota”ondorioriksortugabe,zenbaitetangertadaitekeena.

FUNTSEZKOURRATSA:Egokitzapena:Ziurtatzeanorberarenerreakzioakzentzuzkoakdiruditelaportaeragatazkatsuarenaurrean.Garrantzizkoadagatazkaezhanditzea,etahasieratikhandiabalitz,mailajaistea,irribarretsu,eskerrakemanezetabegietarabegiratuz._____________________________

Ezinbestekoa da ikasleei ordezko jokabide bat eskaintzea. Horretarako garrantzizkoa da arazobatenondorenpositibokijokatzea,etagertaerarenbehin-behinekotasunarietabesteerabateanegitekokonfiantzariburuzkoitxaropenonaksortzea.

19090- 2004-1-COM-1-2.1.


AIPAMENAK:

Bru,E.,M.Boyesen,etal.(1998)."PerceivedSocialSupportatSchoolandEmotionalandMusculoskeletalComplaintsamongNorwegian8thGradeStudents."ScandinavianJournalofEducationalResearch42(4):339-353.

Bru,E.,P.Stephens,etal.(2002)."Student'sPerceptionsofClassManagementandReportsofTheirOwnMisbehavior."JournalofSchoolPsychology40(4):287-307.

Dreikurs,R.,B.Grunwald,etal.(1982).Maintainingsanityintheclassroom.Classroommanagementtechniques.London,Taylor&FrancisLtd.

Emmer,E.etaL.Stough(2001)."Classroommanagement:acriticalpartofeducationalpsychology,withimplicationsforteachereducation."EducationalPsychologist36(2):103-112.

Hansen,D.T.(1993)."Themoralimportanceofteacher'sstyle."JournalofCurriculumStudies25(5):397-421.

Holton,S.(1999)."Aftertheeruption:managingconflictintheclassroom."NewDirectionsforteachingandlearning77:59-69.

Kounin,J.(1970).Disciplineandgroupmanagementinclassrooms.NewYork,RinehartandWinston.

Lewis,R.(1999)."Teachers'supportforinclusiveformsofclassroommanagement."Inclusiveeducation3(3):269-285.

Newhouse,R.andM.Neele(1993)."Conflictresolution:anoverviewforclassroommanagement."InternationalJournalofEducationalManagement7(3):4-8.

Nordahl,T.(1998)."Erdetbareeleven?"NovaRapport12.

Norris,J.(2003)."Lookingatclassroommanagementthroughasocialandemotionallearninglens."Theoryintopractice42(4):313-318.

Ogden,T.(1987).Atferdspedagogikkiteoriogpraksis,Universitetsforlaget.

Richardson,V.andC.Fallona(2001)."Classroommanagementasmethodandmanner."JournalofCurriculumStudies33(6):705-728.

FUNTSEZKO URRATSA: Erreaktibotasuna: eskola-saioa bukatu ondoren ikaslearekin hitz egin etahurrengosaioanzereginerabakitzea,ordezkoportaereiburuzhitzegiteaedoportaeraokerrakjarraituzgeroirakasleekizandezaketenerreakzio/ondorioerlazioarenberriematea.

19090- 2004-1-COM-1-2.1.


Rogers,W.(2002).ClassroomBehaviour.London,PaulChapmanPublishing.

Roland,E.(1991)."Norskskoleblad."28.

Shechtman,Z.andJ.Leichtentritt(2004)."Affectiveteaching:amethodtoenhanceclassroommanagement."EuropeanJournalofTeacherEducation27(3):323-333.

Weinstein,C.S.(1998)."Iwanttobenice,butIhavetobemean:exploringprospectivesofteachers'conceptionsofcaringandorder."Teachingandteachereducation14(2):153-164

19090- 2004-1-COM-1-2.1.

GOLDEN5PROGRAMA Goldenarloak:harremanaksortzen

GOLDENARLOAK

HARREMANAKSORTZENJoannaSzymanskaetaJoelleTimmermans(2007)

Aurkibidea:Irakasleetaikasleenartekoharremana...............................................................................................................1

Ikasleaketairakasleakarriskuan..........................................................................................................................2

Ikasleetairakasleenartekoharremanairakaslearenkarreraprofesionaleanzehar...........................................3

GOLDEN5:funtsezkourratsenproposamenak.....................................................................................................5

Irakasleetaikasleenartekoharremanarengarrantzia

Zaintze-harremanek “babes-eragile” garrantzitsu modura funtzionatzen dute, eta neska-mutilenganerresilentziaeratuetagaratzekooinarriadira.WernerandSmith's-enikerketak(1989),40urtebainogehiagoluzatuzenak, aurkitu zuen erresilentzia handieneko pertsonek (egoera traumatikoetatik indartuta ateratzen direnpertsonek)aipatzenzutelaberenbizitzaneredupositiboakizanzituztela,etaezzirelaberenfamilia-ingurunekoakizan.Askotan,ereduhoriirakaslegustukoenazen,zeinaadingabearentzatirakasleaizateazgain,konfiantzazkoetaidentifikaziopertsonalerakoereduaizanzen.Gainera,irakaslearekikozaintze-harremanakikaslearenganarrakastaizatekoetaaurreraegitekomotibazioasortzendu.

Klem eta Connel-en ikerketek (2004) lotura bat erakusten dute irakaslearen laguntzaren, ikasleareninplikazioaren eta eskola-errendimenduaren artean, lehen zein bigarren hezkuntzan. Ikastetxearekikokonpromisorikhandienaadieraztendutenikasleakberenirakasleenganberaiekikointeresaikustendutenakdira,ondo egituratutako ingurune akademikoa eta itxaropen handiak, argiak eta zuzenak dituzte. Irakasleengandiklaguntzajasozutenbigarrenhezkuntzakoikasleekhirubiderjoerahandiagoaazalduzutenkonpromisoahartzeko.Nerabeek irakaslea busti egiten dela nabaritu behar dute, ezagutzen dituela eta beraietaz arduratzen dela.Autonomia-prozesuanerelaguntzabeharizatendute.

Artikuluhaujatorrizkoiturriaetaweb-orriaaipatuzerabildaiteke.www.golden5.orgweb-orriakcopyrightadu.

1

19090- 2004-1-COM-1-2.1.


Hitz batean, egileek hiru eskola-erreforma eredu proposatu zituzten, gazteentzako sormen-ingurunepertsonalizatuaksortzekoestrategiakgaratuz.

Noamek eta Fiorek (2004) beren azterketan azaltzen dute zein garrantzitsuak diren pertsonenartekoharremanaknerabeenhazkuntza,ikaskuntzaetasendaketarako(prozesuterapeutikoak).Esparruakademikokoarrakastarikhandieneko ikastetxeak ikasleekberen irakasleekiko loturaetahaiengandikoerrespetua sentitzen dutenak dira. Helduekin (gurasoak ez direnak ) harreman ona izateak kide edopartaidesentiaraztenditugazteak;nortasunkohesiboasortzenetatrebetasunpsikologikoaketasozialakikasten laguntzen die. Garapenaren praktika eta teoriek diote irakasleekiko harreman onak berezikiesanguratsuakdireladesabantailasozioekonomikoak,emozionalaketahezkuntzareningurukoakdituztenikasleentzat.Harremanhorienbidezaldadezaketeberebururekikoetabesteekikodutenikuspegitxarra,nahizetafamiliaezkorbateansortuakizan.Aipatutakoegileenustez,irakasleekezduteulertzen,sarritan,“harremanpositibobateneraketa”renesanahia

Stuhlmanek, Hamrek eta Piantak ere (2002) iradokitzen dute ikasleen arazo asko, adibidez,motibaziorik eza, konpromisorik eza eta portaera txarra, aipatutako laguntza ezaren ondorio direla,irakaskuntza ertainean kudeatzeko oso estilo kontrolatzailea eta diziplina-politikak erabili izanarenondorio alegia. Ikerketa luzeak egin ondoren, azpimarratzen dute zein garrantzitsua den heldu zeinnerabeentzat onuragarriak izango diren harreman eusgarriak, ikasle eta irakasleen arteko zaintze-harremanaksortzea.

Ikasleaketairakasleakarriskuan

Stuhlmanek,HamreketaPiantak(2002)adieraztenduteestrategiaintentsiboekhobetuditzaketelazenbait ikasle eta irakasleen arteko harremanak, “arriskuan” egon daitezkeenak alegia. Arriskupeanleudekeenikasleenarteanegondaitezkediziplina-arazoakdituztenak;berezikietxeanestres-egoerakbizidituztenak,edobesteendiskriminazioajasatendutenakizatendira.Bestalde,arriskupeanegongoliratekelehenlan-urteadutenirakasleak,ikasgeletanikasleberezikizailakdituztenakedo“burnout”sindromea”(erretadagoenarena)dutenak.

Arriskupeandaudenikasleekinlaneanaridirenirakasleekargiizanbeharduteikasleengandituztenpentsamenduedosentimenduekeramanditzaketela ikasleenbeharretatikurruntzeraalabeharhoriekgutxitzera.

2

19090- 2004-1-COM-1-2.1.


Ikasleenahalmenazzenbatetagehiagojabetu,irakasleagaiizangodaaldaketaemankorrakegitekoberenartekoelkarreraginean,etamoduhorretanahalmenhorihandituetagaratuegingoda.Adibidez,CleoEulauZentroak,PaloAltoko(Kalifornia) irabaziasmorikgabekoagentziabatek, langileakbidaltzenditulehenetabigarrenhezkuntzako ikastetxeetaraosasunmentalean jardundezaten, ikasgelezarduratzendira eta harremanetan daude irakasleekin, batera lan eginez pertsonen arteko harremanen ingurukogaietan,halanola:

- Ikasleen erronka-portaerak ulertzea eta aurreikustea, portaera horiek ez dezaten harremanarrakastatsuetaneraginikizan

- Ikasleentrebetasunetansinestekogaitasunaetakontzientziasustatzea.

- Ikasleeiitxaropenikhandienakhelaraztekomoduakgaratzea.

- Trebetasunpertsonalezjabetuetahaiekikosinesmenaareagotzea.

- Ikasleekinbanakabiltzearengarrantziaetaboterea.

Zenbaitirakaslerilaguntzaemateaikasleguztientzatizatendamesedegarri,nahizetalaguntzarenhelburuaikaslejakinbatekikoharremanaizan.Ikasgelaikasleenegunerokolan-testuinguruaizanik,huralanaerraztukodigunguneegokiagobihurtzeakbat-batekoondorioaketairaunkorrakizanditzakearretari,motibazioarietaportaeraridagokienean.

Ikasle eta irakasleen arteko harreman positiboak dira baliabiderik garrantzitsuenak hezkuntza-jardueraarrakastatsuagaratzeko,ikastetxebarruanzeinkanpoan.Harremanhoriekguztizgarrantzitsuakdiraautokonfiantzarengarapenerakoetanerabezarokoerronkeiaurreegitekotrebetasunakeskuratzeko.

Ikasleetairakasleenartekoharremanairakaslearenibilbideprofesionaleanzehar

Brekelmansek, Wubbelsek eta Tartwijkek (2005) luzetarako ikerketa egin zuten irakaslearenesperientziak nolako eragina zuen ikasleekiko harremanen sorreran eta mantentzean aztertzeko.Emaitzek343irakasleenpertzepzioeiburuzkodatuakjasotzenzituzten,urteetanberenlan-esperientziajarraituondoren,etabaitamilaka ikaslerenpertzepzioariburuzkoakere. Ikasleareneskarmentuabereharremanetarakohurbiltasunarekinetaeraginarekinalderatuzuten.Emaitzekadierazizutenirakasleenautopertzepzioaketaikasleenpertzepzioakegonkorrakzirela.Bienhurbiltasunpertzepzioaetairakasleeneragina, bataz beste, irakasle-eskarmentuko lehen sei urteetan hazi egiten zen (batez ere lehen hiruurteetan). Ikasleen pertzepzioaren arabera, irakasle gazteagoak enpatikoagoak, toleranteagoak etamalguagoakdira.Aldiberean,pertsonenartekoharremanetarakoestilozorrotzekoirakasleekeragingutxidute.

3

19090- 2004-1-COM-1-2.1.


Irakasleenhurbiltasunamurriztuegitendaibilbideprofesionalarenamaieran.20urtebainogehiagolanegitendutenirakasleaskokenpatiagalduetazorrotzagoakbihurtzendira.

Egileekdioteirakaslegazteekezdutelaoraindiksortuportaera-multzoegokibat,eztalidergoahartzekoezagutzaere.Arazogehiagoizatendituztegelakokontrolaetadiziplinarekin.Bainaeskarmentuhandiko irakasleek ere arazoak izaten dituzte zenbait ikaslerekin; ez ulertzeaz gain onartzen ez dutenbizimodu-estilotikurrunduegitendira.Irakastekometodopasiboakerabiltzendituzteetaezdaudeadosikasleen jarduera eta ardurekin. Eskaera hain handia izateak eta ikasleekiko lotura ahulak ikasleenprotestasortuetakomunikaziookerrekokiribilbateanmurgiltzeaekarlezake.

Hubermanek(1993)irakaslearenlan-harremanetakosegidadeskribatuzuen:

1. – 1. Fasea (1-3 urte) “bizirik ateratzea eta aurkitzea” izenekoa. Irakaslea diziplina eta kudeaketariloturiko"reality shock"bateanbizida;permisibitatetik zorrotzegia izaterapasatzenda, saiakuntzaetahutsegitebidezikastendu.

2. – Egonkortasun fasea (4-6 urte). Irakasleak irakastekonahiko trebetasun eskuratu ditu eta jadanikpentsadezakegelakoliderraetairakasleeraginkorbatdela.

3. –Metodoberriakesperimentatzekofasea(7-18urte)4. –Sosegu-edokontserbadorismo-fasea(19-30urte).Azkenfasehorrialdentze-faseaeredeitzenzaio.Lanarekikoinplikazioarenjaitsierakikasleenbizimoduarekikointeresagutxitzeaekarlezake.

Idazleguztihoriekazpimarratzendute,irakaslearenlan-ibilbideanzeharaldaketaaskogertatzenbadira ere, jarduera profesionalak garatzea oso lagungarri gerta daitekeela une jakinetako beharberezietarako. Lehenetaazken faseabereziki garrantzitsuakdireladirudi. Irakasleahasiberria izanalalanbide luzekoa izan, prestakuntza eta laguntza ezinbestekoak dira irakasle-ikasle harremanetarako.Irakasleberriekjarreranagusiazeinizanbeharduenikasibehardute,etaezhainbesteikasleeinolajarrimugak. Ikasleeinolaemanaskatasunaetaardura ikasteak irakasleriaren lehentasunezkoprestakuntzaizan beharko luke. Gainera, arauak eta irizpideak modu ez probokatzailean sortzen ikastea erabatbaliagarriaizanliteke..

19090- 2004-1-COM-1-2.1.


GOLDEN5:Funtsezkourratsenproposamenak

Laburpengisa,ikasleekinelkarrekikoerrespetuanetainplikazioanoinarriturikoharremanonetaziur bat eratzea gomendatzen dugu. Ikasleekiko harreman onak heldu zein nerabeentzat izango diramesedegarriak,etaeraginaizangoduteikastetxekoetagelakogizarte-giroan.

Harremanpositiboakoso tresnagarrantzitsuakdira ikasleenarrakasta lortzeko ikastetxeanzeinikastetxetik kanpo. Argi dago irakaslearen rola erabakigarria dela, ikasketetan arrakastarik handienadutenikastetxeakikasleakirakasleenerrespetuasentituetahaiekinbategitendutenakbaitira.

"Golden"irakaslebatizatekogarrantzitsuadaikasleenezaugarriakezagutzea,haiekinegondaetaelkarrekindenboraigarozondoegotea,ikaslebakoitzarenmunduainteresatzenzaiolaetaulertzenduelaazaltzea(gaitasunkulturalak).Aipatutakoakzenbaitezaugarrigaratzenditu,adibidez,adiskidetsuaizatea,emozionalkiegonkorra,txeratsuaetanolabaitkarismadunaizatea.

Oinarrizko lau gaitasun proposatzen ditugu eta funtsezko urrats batzuk denontzat, berezikigazteentzat,inguruneerosoetapertsonalizatuakeratzeko:

• 1.Gaitasuna.-Interesaetahurbiltasunairakaslearenetahaurrarenarteansortzenden goxotasun eta komunikazio irekian islatzen da. Interesak eta ardurak ikaslearenautoestimuagaratzenlaguntzendu.Irakaslearentzatgarrantzitsuadaberegaitasunaketaezaugarriak onartzea eta begirunea agertzea. Ikasleek hobeto erantzuten dutehaienganakokezkaetainteresaazaltzenbazaie.• Haurrarenizenaerabiltzeaberarekinhitzegitendenean.• Gelatikkanpoikaslebatekintopoegitean,irribarreegiteaetaonarpenaerakustea

• “Goldenunea”erabiltzea,haurrariinteresatzenzaigulaadieraztekoeta“eskolazkanpoko”gaieiburuzhitzegiteko.

• Ikasleakesandakogauzakgogoratzea.Haiekberriroeginetainteresaazaltzea.• Gutxienezikasgaibakoitzean,behin,haurrari“jaramonegin”diolaziurtatu(begiratuz,harenondoanegonda,positibokiindartuz,lagunduz,etab.)

2.Gaitasuna.-Ikaslearilaguntzeakesannahidubanakoenartekodesberdintasunakonartzea(sozialaketaakademikoak),goimailakoerrendimendu-itxaropenakizatea,adoreaetafeedbackpositiboaematea.Laguntzaardurarietainteresarilotutadago..Nerabeekikusibeharduteirakasleakberaiekinbategitenduela,ezagutuetaberaiengatikkezkatzendela,bainaautonomia-mailajakinbatemangodionlaguntzaerebehardu.

• Eguneroetaikasgaiguztietarako“orritxuria”renestrategiaerabiltzeakaukeraberribateskaintzendu.

• Haurrarifeedbackeraikitzaileaetaonaematea.

19090- 2004-1-COM-1-2.1.


3. Gaitasuna.- Portaera egoki bat moldatzea. Garrantzitsua da konturatzea irakasle etaikasleenartekoharremanetanbotere-desberdintasunargiakdaudela.Irakasleakingurunebatsortubehardu,nonarauak,argietagarbi,gizarte-portaeraegokieilotuakdauden,etaportaerahoriekerakutsi,sendotu,etamoldatubeharditu(informaziogehiagoGolden1.Arloa.GelarenKudeaketa). Giro horrek irakaslea eta ikaslearen arteko harremana hobe dezakeensendotasun,egonkortasunetairagarridaitekeelakosentsazioaemangodioikasleari.

• Gizarte-profilak,ikasleenezaugarriak,lanonakedoportaerazuzenagelakoguztienerreferentzia-puntutzaterabiltzea.

4. Gaitasuna.- Gelan harreman onak eta elkarreragin egokiak eraikitzeko trebetasunakgaratzea. Izan ere, ikasleekiko harreman gatazkatsu batek eskola- adaptazio arrakastatsuagalaraz dezakeenez, ikaslearen eta irakaslearen gizarte-gaitasunen araberako harremaneraikitzaileak behar dira. Garrantzitsua da irakaslearentzat (eta ikaslearentzat ere bai)oinarrizkokomunikaziokoetagatazkakkonpontzekotrebetasunakgaratzea.Arriskuhandikoikasleekinjardutendutenirakasleekgehiagojabetubehardirahaiekikodituztensentimenduetaideiez,horiekgalarazbaitezaketeikasleenbeharrakonartzeaetaondoriozharremanarenhobekuntza. Harreman on batek eta gelako portaera-arazoak gutxitzeko irakaslearengaitasunak(Ikusi1.)ikaslearenikastekokontzentrazioaareagotukodu.

• Erabilihumoreagelan.• Saiatuikasleenikuspuntuakontuanizatenegoeraetaarazodesberdinetanetaentzutekoprestegon.

• Haurrarenalderdioneiburuzhitzeginbestehauredohelduenaurrean.

Aipamenak:

BirchS.H.,LaddG.W."Interpersonalrelationshipsintheschoolenvironmentandchildren'searlyschooladjustment: the role of teachers and peers", Chap.9, P.199-225, in Junoven J. § Wentzel,K, Socialmotivation:understandingchildren'sschooladjustment.CambridgeUniversityPress,1996.

BrekelmansM.,Wubbels T., Tartwijk J. "Teacher-Student Relationships across the Teaching Career".InternationalJournalofEducationalResearchno43,2005.

6

19090- 2004-1-COM-1-2.1.


Eccles J.S., Midgley C. "Stage-environment fit: Developmentally appropriate classrooms for youngadolescents,inC.Ames§R.AmesEDS,Researchonmotivationineducation:goalsandcognitions,volume3(pp.139-186).AcademicPress.N.Y.1989.

Huberman,M. (1993). "Steps toward adevelopmentalmodel of the teaching career". Kremer-Hayon,Vonk&Fessler(Eds),TeacherProfessionalDevelopment:amultipleperspectiveapproach.Amsterdam:Swets&Zeitlinger.

KlemA.M.,ConnelJ.P."LinkingTeacherSupporttoStudentEngagementandAchievement".JournalofSchoolHealth.September2004,Vol.74,No.7.

Noam G.G., Fiore N. "Relationships across Multiple Setting. An Overview". New Direction for YouthDevelopment,No.103,Fall2004,WileyPeriodicalsInc.

Stuhlman M.W., Hamre B., Pianta R. "Building Supportive Relationships with Adolescents". MiddleMatters.Fall2002.

WernerE.andSmithR.(1989)."VulnerablebutInvincible:ALongitudinalStudyofResilientChildrenandYouth".NewYork,Adams,BannisterandCox.

19090- 2004-1-COM-1-2.1.


Aurkibidea:

Zeindaikasgelarenhelburua?…………………………………………………………………………………………3

Badagoadostutakoedopartekatutakoaraurik?..........................................................................3

Norenadalidergoa?.....................................................................................................................4

Liderformalak,informalaketabully-liderrak……………………………………………………….…………………….4

Orientabidedesberdinakikasgelakotaldean………………………………………………………………..…………….6

Karismadunliderra……………………………………………………………………………………………………………………..6

Baztertua…………………………………………………………………………………………………………………………………….8

Baztertuakbereburuaeskaintzenduenean………………………………………………………………………………..9

GOLDEN:funtsezkourratsenproposamena..................................................................................9

a.Egiturak,arauaketaohiturak..................................................................................................10

b.Harremanak………………………………………………………………………………………………………………………….12

c.Balioak………………………………………………………………………………………………………………………………….14

Napoleseko Chance proiektua:eskola-kulturan eta egituraturiko ereduan esku-hartzea15

Bibliografia………………………………………………………………………………………………………………………………17

Ikasgelataldebatda(edobeharbadaez)

Bigarrenhezkuntzakolehenikasturteanneska-mutilentaldeakelkartzendiralekubereanetaaldiberean,etahorrelajarraitukodutezenbaiturtetanzehar.Garaihorretan,ezohikozenbaitkasutanizanezik,lekuarenetaunearenkonbinaziohoriizangodaberaienartekolotura.

Artikuluhaujatorrizkoiturriaetaweb-orriaaipatuzerabildaiteke.www.golden5.orgweb-orriakcopyrightadu

GOLDENARLOAK

GIZARTE-GIROAElenaBuccoliero(2007)

19090- 2004-1-COM-1-2.1.


Ezduteoraindiktaldebatosatzen,bainaosatzerairitsdaitezke.PsikologiaSozialarenarabera,taldebatenosaketakhainbat fase jarraitu behar ditu. Tuckermanek proposaturiko eskema ikusiko dugu, fase horiek zertan datzanjakiteko:

TaldebatenosaketariburuzkoTuckermaneneredua

Ikaskideentaldeahalabeharrezsortutakotaldeadenezetaerakundebatenbarneandagoenez,berelehenzereginak izaera formala izango du. Dena den, suposizio hori erakundearen eta ikasleen hezkuntza-mailarenaraberakoaizangoda.

Zereginerapixkanakaegokitzenbadiraere,hasieranesplorazio-aldibategotendabeti.Hainzuzenere,lehenikasturtekoikasketa-planekhasierakomotelaldibataurreikustendute,ikasleektestuinguruberriraegokitubehar dutelako. Aro hori ongietorri-proiektuekin arintzen da, izan ere taldearen egitura eta elkar ezagutzekoprozesuarenhelburuakbatzekomodubatda,berezohikoegoerabateanmotelagoaizangolitzatekeenaetaezhainsakona.

Ikaskideen arteko harremanen eraketak ez du amaierarik. Esplorazio-arotik aldentzea eta arretazeregineanjartzeazailagertaliteke,horidelaetaetenaldiaketaatzerapenakegongodira.

Urratsak Zergertatzenda

EsplorazioaHelduberriek inguruan begiratzen dute, besteeiburuzko beharrezko informazio guztia jasotzen duteeta beren aurkezpena egiten dute. Adostasunak etaadiskidetasunakeraikitzenhastendira.

Prestakuntza

Harremanakmendekotasunaetabalioztatzeareninguruanbiltzendira,roletakolidergarbiaksortuzetataldeenbabesalortuz.Liderrakdu,bereportaeradelamedio,talde-kulturagarapeneaneraginikhandiena.

Ekaitzaedogatazka

Taldebarnekoorekaarriskuandago,baldineta:- Taldeaezbadagoliderrarekinados;- Rolakulertzekomodudesberdinakbadaude;- Zenbaitlagunekberenrolaaldatunahibadute.Liderrakrolakargitubeharditu.

ArauakezartzeaTaldeakegituraaldatunahidu,etakideguztienarteanadostutakoarauetabaliosistemasortzendute.

Errendimendua Unehorretan,taldeakgogorlanegitenduezarritakohelburuaklortzeko.Taldeasorrerakohelburualortzensaiatukoda.

Atzerapena

Itxierak taldearen zatiketa ekar lezake (adibidez,ikasturte amaierako azterketaren ondoren) edobakarkaeragin lezake(porroteginduena,baztertua,aldendua,...).Aldihorretaranahitaedohalabeharrezhelliteke.

19090- 2004-1-COM-1-2.1.


Atzerapenhoriekarazoaksorditzakete,batezere,eginbeharrekozereginariburuzkoadostasunikezdagoenean,araudienikuspegitiktestuinguruazalantzazkoabada,edoezbadatozbatliderrarenaukeraketarekin.

Zeindaikastaldearenhelburua?

Argidagoeskolaren zeregin formala jakintza-arloen ikasketa-prozesuakgaratzeadela,pertsonaberarenezagutza ere barne delarik. Irakasleakmaiz ohartzen dira “ikasleak lagunekin egotera etortzen direla, baina ezikastera”. Bizi duten abentura beraien arteko harremanen ingurukoa da, onak edo txarrak, dibertigarriak edosufrimenduzkoakizandaitezkeenak.

Irakasleekere,helburuprofesionalezgain,helburupertsonalakizanditzakete.Erabatarruntadaerakundebateanhelburuinplizituetaesplizituakguztizbatezetortzea,bainaelkarrekinlantzeakezduesannahibateraezinakdirenik. Ahalik eta gehien dibertitzeko, ikasleek eskolak hutsegin behar badituzte, gurasoek edo irakasleekesandakoaentzunbeharezbadute,etaberaienkonturabarreetatxantxakeginbeharbadituzte,begibistakoadaedukiakademikobatzukikasteakezduelainolakoaukerarik.

Ikasleen gehiengoak ikasteari balioa kentzen dionean edo taldearen eskarmentua aitzakietanoinarritzendenean,harremanenbotereaezagutzenabainohandiagoada;ezagutzakblokeatutadaude,ezbaitirahaininteresgarriak,etadenaden,horrelaneska-mutilekirakasleenetaeskola-erakundearenaurreanberennagusitasunaadieraztendute.

Badagoadostutakoedopartekatutakoaraurik?

Arauen testuinguruarenanbiguotasunanabarmenadabigarrenhezkuntzako institutuaskotan,non lanerako oinarritzat hartutako helburu formalak diren ahulgune nagusiak. Gainera, arauekbaliagarriak izanbehardute, helburuak lortzekoerabilgarriak. Zereginaegokitzenezbadaedobat ezbadator,arauakezindirabatetorri,berezikikasugehienetan,arrazoihauengatik:

-Arduradunekezdituztearauakerrespetarazten.-Arauakezerrespetatzearenaurkakobalizkozigorrakezdiragarrantzitsuakberaientzat.-Ezdagoeskolakoelkarbizitzarakoarauaksortuzituztenirizpideakbarneratuetapartekatzekoprozesurik.

Goffmanek lehenago ere hitz egin zuen erakunde guztien ezkutuko curriculumaz. Bistan da, erakundebatean, anbiguotasunaren arazoa taldeak edo taldearentzat sortutako arau inplizituen bidez konpontzen dela.Ikastetxeetanikasleezhitzegitendugu,bainabaita irakasleezere, izanere,horiekere,aldiberean,berenarauakeratuetafinkatzendituzte(batzuetangainera,araukomunikezizateadaaraua)etaheziketaetagazteenportaerariburuzkokodeakpartekatzendituzte.

Ordezkoaraubatzuksortzea,ezdabereztxarra,erreferentzia-puntuakbilatubeharretiksortzenbaita,izanere,nerabezarokoetanerabezaroarenaurrekogaraikoezaugarriosogarrantzitsuabaita,aregehiagofamilianedoeskolanarazoakdituztengazteentzat.

Arazoasortzendaarauhorieklegezkotasunezarenedoprebarikazioareninguruaneratzenbadira.

19090- 2004-1-COM-1-2.1.


Norkhartzendulidergoa?

Argidago,taldeakliderbateninguruanidentifikatzekobeharraduela;liderhoriformalaedoez-formalaizanliteke,hautatua,eskatutakoaedokanpotikezarritakoa.Irakasleekagintari-zereginaduteikaskuntza-zereginengarapenean;beraz, lidergoahartzekodituenaukerak ikasleekhartzenduteneskolarekiko konpromiso-mailarenbaitandaudelehenik.Ikasteaaintzathartzenbada,ondoprestatutakoirakasleguztiakerreferentziaizandaitezke,mesede pertsonaletatik haratago, baina horrela ez denean, irakasleen arrakasta karisma edo agintearenerabilerareneskugelditzenda;horrela,lilurarenedoezarpenarenbotereazgidatzendituikasleak.

Ikastaldeak, bestalde, berebarne-bizitzadauka, zintzilik dagoenharreman-sarebat delarik, eta ,berezikielkarezagutzendutenlehenunetan,nonoinarrituaurkitzenezbadugazteaskokbereneraginaezarrikodute.Kidebakoitzakedokide-taldeakaukeraguztienaldeonaketatxarrakaztertuondorengonegoziaziotikaterakodaliderra.

Liderformala,informalaetabully-liderrak

Ikastalde batean, hainbat lidergo-mota bereiz daitezke pertsona batengan edo batzuengan: irakasleekemanikozereginbereziakdituztenikasleeimailaformalaematenzaie,etamailainformalbateanberdinekgaratzendute,hauteskundeetakoemaitzakezezik,besteenganeragitekotrebetasunaerekontuanizanik.

Zenbaitikastaldetanbadiraeraguztietakoitxuragabekeriaetaerasoegindituztenikasleaktaldekolidergaiizanlitezkeenak.

Ikastaldebatekolidergo-motak

Lider-mota Eginkizunaketarol-definizioadefinizioaFuncionesydefinicióndel

rolLiderformalaBereikaskideekedoirakasleekaukeratzenduteikastaldeaordezkatzeko.Erakundearenikuspuntutik,eskolaetairakasleekikobitartekaritzalanabetetzendute.“Zeregineanadituak”dira.

4

19090- 2004-1-COM-1-2.1.


Lider-motadesberdinenkonbinazioaaldatuegitendataldeakikasteariematendiongarrantziarenaraberaetaberdinenartekoindarkeriaren(Bullying)balorazioarenarabera.

Ikusditzaguntalde-egiturarenneurriarenaraberakozenbaithipotesi:"Taldeaalabanakoa"erakoikasgelarennorabidea,taldeanikusitakokohesioarenaraberakoa,zeinak balio, jarrera eta portaeren unibertsaltasuna eskatzen duen, edo banakotasunariematendiotengarrantziarenaraberakoa.

"Arretazeregineanalaharremanetan”:kideenaraberakoa,eskola-erakundeakproposaturikohelburuei(ikastea,pertsonarengarapenosoa)edoberdinenartekosozializazioarigarrantziaematen diotenak dira, eta independientetzat edota batzuetan oztopatzailetzat ere hartzendira,ikasketekbehartuta.

Bialderdihoriekbilduzgero,muturrekolauaukeralortukoditugu,bainahorietakobatberaereezduguaurkituko adierazten den bezala. Ikastalde bakoitzak bere oreka topatzen du pertsonarenganako arretaren etataldearenkohesioarenartean,hauda,ikastearenetasozializatzearenartean.

Liderinformala

Taldearentzaterreferentziabihurtzendirenkarismadunneska-mutilakdira,etabestebatzuekbainoeraginhandiagoadutetaldearendinamikaetafuntzionamenduan.“Harremanetanadituak”dira.Berenezaugarriak:ikaskideekinidentifikatzendiraetaekimenarenfuntsadira.

Bully-liderra:Bereburuaindartunahidu,ezdabetilidermodura

onartuaizaten.

Berepresentziaadieraztendu,berezikineska-mutilenbaterasoz.Ikasgelanbadaude,ikaskideekbereabusuetatratutxarrakisilduetaegoeraonartuetapartekatzendutelakodaude.

Ikasgelarenorientazioa

Taldearenzereginabatdatoreskola-zereginekin Taldeakezduonartzeneskolak

ezarritakohelburua,etaberdinenartekoharremanakaukeratzenditu.

Talde-norabidea

Denentzatdagarrantzitsuaikasteaetanortasunagaratzea.Ikaskuntza-prozesuekikolankidetzadago.Taldeakbullying-abaztertzendu,taldekideenhazkuntzaeragoztenduelako.

Ikaskideekedoirakasleekaukeratzendutebereikastaldearenordezkarimodura.Erakundeenikuspegitik,Eskolaetairakasleekikobitartekaritzalanabetetzendute."Zeregineanadituak”dira.

Banakakonorabidea

Garrantzizkoadanorbanakoakberetrebetasunakazaltzea.Ikastekolehiadago.Bullying-aerabatlegezaurkakotzatjotzendute.

Taldearentzaterreferentziazkoneska-mutilkarismadunakdiraetabesteekbainogehiagoeragitenduteberedinamikaedofuntzionamenduan.zaugaezaugarria“harremanetanadituak”dira.

19090- 2004-1-COM-1-2.1.


Norabidedesberdinakikasgelakotaldean

Aurrez aurkeztutako eskemak lau aukera azaltzen dizkigu. Harreman desatseginak, bullying izenekoak, hirukategoriekikozeharkakoakdiraetahainbatadierazpenetaesanahidituzte.

Ikastaldeaikasterabideratutadagoengizabanakoarenkulturabatean,bullyingaagertzendenean,helduekgutxitanonartzendute,edoantolaketarakobaliagarriaizandaiteke,etazailaizatendaaurkaegitea.

Ikastaldea harremanetara bideratuta dagoen talde-kultura batean, bullyinga agertzen denean, taldekide gehienakaldeagertzendira,etaerasotzailealidertzathartzendute.

Ikastaldeaharremanetarabideratutadagoengizabanakoarenkulturabatean,bullyinga,agertzendenean,hausturagogorbatetikdator.Bereportaeraezdainorentzatkoherentea;bullying-portaerarenbidezboterealortunahiduteneanere,batezerebiktimakdira.Zenbaitharremanetanbiktimaetabestezenbaitetanerasotzaileakdirenneska-mutilakdira.Aurrekokasua eta hau desberdinak dira, hauek ez baitute “ideologia-justifikazioaren” euskarririk; beren bullying-ekintzek ez duteimitatzaileedoaldekorik topatzen.Kasuhorretan,bullyingarenbiktimaksistemarenahulezia sakonbatenadierazleakdira,zeinariikastaldeakezindionaurreegin,nahizetaarau-sistemaosatuetaeraginkorbatenaurkaegon.Ezeskolakeztaldeakezduiaaraurik,eztazigorrikere.Egoerakgainezkaegindu,etabakoitzabesteenaurkadagoelaematendu.

Liderkarismaduna

Aipatutakoguztiazgainkarismadunadago.Liderhoribereezaugarripertsonalak,karismaetataldeanduenizenadirelamediosortzenda.Berebotereabatzukdiotenmirespeneanetabestebatzuenbeldurreanoinarritzenda,berezkoaduenetabesteenganerabildezakeenkarismazbaliatuz.Bereingurukomutilekhoneladeskribatzendute:“atsegina,argia,dibertigarria,lidergogorra,defendatzekogai,…”.Adituek diotenez, lidergoa ez da ezaugarri pertsonalen konbinazio bat, identifikazio-estrategia bat baizik; izan ere, bereburuarekikobesteekdutenmirespenarenbidez,bereniaindartzekomodubatbesterikezda.Horiberalortzekobestemodubatzukdaude.Nerabezaroan,taldeadaerreferentzianagusianorkbereburuarekinesperimentatzekoetanortasunataxutzeko,zenbaitetanfamiliaberabainogarrantzitsuagoa.Liderkarismadunakbereautoestimuaelikatzendujendeakberariburuzdueniritziaz.Horrezgain,ikasketetanezbadaosoona,baztertutaegonohida;baldinetaberakezbaduegoerahorikonpontzenbestelakobaliabideakerabiliz.Berezailtasunaketagaitasunikezaahaztekomoduabilatzensaiatukoda,etaidentitatesozialpositiboaosatukodu.Liderkarismadunaktaldearentzatrolpraktikoabetetzendu,bereizaerarekinanbiguotasunakkonpondu,arauargiakemanetaereduedojarraitzekobidebateskaintzenbaitu.Taldearekinduenharremanahartu-emanetanoinarritzenda.Berakzerbaitematendiebereikaskideei,bainaaldiberean,berakzerbaitjasotzenduberaiengandikere.

Ematenduenarenartean,berenortasunindartsuaetaerrealizatzekogaitasuna,besteenabainohobea,etagainerataldeakgarrantzitsutzat jotzenduzenbaitegoeratanpartehartzea,hauda,baibiologia ikastenbaiogitartekoak lapurtzen.Bereahalmenaz,karismadunliderrakarau-hutsuneabetetzenduetabaitaziurtasunezaetazalantzazkouneak–garrantzitsuakizandaitezkeenak, batez ere, taldearekin lehen eratze-aldian.Horrela taldeari balio eta portaeren erreferentzia-eredubateskaintzendio.

Liderrakberejarraitzaileenkonfiantzajasotzendu,etaadiskidetasuneanetaelkartasuneanoinarriturikosistemabatezadieraztenda,nondenakosoharrosentitzendirentaldekideizateazBerejarraitzaileekkonfiantzazetamendetasunezzuzentzenzaizkio;berarekinidentifikatzendira,batzuetanleialtasunzintzobatez.Bereantzekoakizatensaiatukodira,jakinikinorkezduelaberetronutikkentzealortuko.

Beharrezkoabada,berakdoituditzakeberehelburuaknordenindartsuenaerakusteko.Barnehierarkiakhainbatmailadituetagarapenkorapilatsuadu.

19090- 2004-1-COM-1-2.1.


Liderraren laguntzaileek ezin dute beren desadostasuna agertu ezta liderra baino indartsuagoak direnik azaldu,ikasgelakobarneordenaeznahasteko;baina,haiekinalderatuta,testuingurudiskriminatzaileagoanedobaztertzaileagoanbizidiren ikasgelako beste zenbait ikaslerentzat eredu izan daitezke. Bullyng-egoera batean, eredutzat har dezakete bully-liderrarenerasoajasatenduenbiktimarenrola,etaindarkeriaerabiliahulenenaurkabestenoizbait.

Karismadunliderrarekinidentifikatzenezdenikasleakondoezagutzendutaldeakdesberdinekinduenjarrera,etataldeakbazterezdezanisiltzenduberedesadostasuna.

Taldehorietan,badabarnearauinplizitubatzenbatikaslekikasikodutenarautzenduena,etahorrekeraginhandiadueskola-konpromisoan,etaezdakasualitateazenbaitirakaslek“ikastaldeona”reneta“ikastaldezeharotxarra”renartekobereizketaegitea.

Iritzia orokorra izan daiteke, bere osotasunean, ikasleek elkarrekin erabakitzen baitute, gehienetan, zein eskola-estandarbetekodituztennahitaez,baitainplizitukiere.Erakundeetakoteorikoekbadakitezerpuntutarainobazterdezaketenlangilenekaezinbatberelankideek,bereekoizpen-mailajaitsidezankonbentzitzeraino.Izanerelangilehorreneraginkortasunataldeosoarenaurkakomehatxuaizandaiteke,nagusienganitxaropenhandiaksorraraztekoarriskuabaitago.

Ikasgela batean ere, ikaskideen artean lotura handia badago, guztien eskolarekiko ardura berdina izango daorokorrean,etataldeakzigortuegingodubatezbestekotikurruntzendena.

Baztertua

Karismadunliderrarenispilua,turko-buruada.Rolhoritaldeaskotantopadezakeguetanerabe-taldeetangehiago,bereziki,identifikazio-prozesunaturalbat,beraiekaukeratutakoaalegia,jarraitzenezduenneska-mutilenkonbinazioaduteneskoletan.Baztertuakonartzendunegatibotasunguztia,tentsioak,arazoak,desadostasunak,salaketaketataldearenisekak.Bere ikaskideek suebaki–lana eskertu beharko liokete. Horiek dira egunero une garratzak bizi dituztenak, besteak berenharmoniazgozatzendutenbitartean.Turko-buruak,edozerdelaeta,taldeautzikobalu,aldibaterakoizandaere,errazikusikolirateke,hasieranbetirakolagunakizangozirelahitzemanzutenenartean,orduraarteezkutuangordetakogatazkak

Turko-buruaezdaustekabeanaukeratzen.Taldeafamaedoirudi,portaera,etabalioeningurukobatasunikhandienalortzensaiatzenaridenean,turko-buruadabesteedozeinbainogehiagourruntzendenabatezbestekotik.

Aniztasuna begi bistakoa izanik, berdintasuna gordetze aldera, arrazoia edozein delarik, taldeak barne gatazkakanporatzenduberekarganegatiboguztiaz,jasatenaridenaisolatuarte.Isolatzehorisinbolikoaizandaiteke;kasuhorretanetengabe isekak jasaten dituen ikaslea bere ikasmahaian bakarrik egongoda, elkarrekintza-uneetan isolaturik, gimnasiakoorduetan adibidez. Baina zenbaitetan ere gerta liteke ikasle horiek, etengabeko liskarrez nekaturik, irten eta eskolaz edoikasgelazaldatzeaerabakitzea(edo,kasuriklarrienetan,bereburuazbesteegitea).

Turko-buruak benetan bere ikaskideen beldur guztiak biltzen ditu. Beregan inoiz izan nahi ez luketena edo bihurdaitezkeenaikustendute;agiandagoenekohorrelakoxeakdiraetabesteenaurreannolabaitezkutatzensaiatzendira.Askodakiguhomofobiariburuz,halanola,ezkutukojatorrianolajakin,homosexualitateariburuzkobeldurrak.Adibidehoriberezikigarrantzitsuadanerabezaroariburuzarigarenean,garaihorretansexu-identitateareneraketakbereganatzenbaituharretarikhandiena,etahorrek ikaratuegitenditu,etagazteak (batezeremutila)berenburua besteerabatera ikusteak,aldaketekikaratzenditu.Nerabearenbazterketa,gorputzariburuzkomezuaketengabeakdirelako:“kiratsadario””.Gazte“arraroak”,berengaraiera,pisua,gorputzarenirudiadela-etaedoelbarritasunenbatdutelako,sarribiktimapasiboakizanohidirabigarrenhezkuntzakoikastetxeetan.

Desberdinaizateaaitzakiaontzathartzendanorbaitdeskalifikatuedotaldetikbaztertzeko.Bazterketafuntzionalada“perfumatzen” direnentzat, “ondo janzten” dutenentzat eta “bizi-ohitura osasuntsuak” dituztenentzat, horrela berennortasunasendotuetaagertzenbaitute

7

19090- 2004-1-COM-1-2.1.


Bazterketanorkbereburuarieskaintzendionean

Badirazenbaittaldeturko-bururenbeharrikezdutenak,beraiekeskaintzenbaitira.Bullyingariburuzkoikerketetan“biktimaprobokatzaile”izenajasotzendute.Eskolaetaberedinamikanorduaskoematendutenakdira,bainaezmodueraginkorrean,horidirudibehintzat.Etengabemineginez,arretaerakarriz,besteengauzekinjolastuz,gezurrakesanez,jakintsumoduraagertuz,etabestelakogauzaaskoeginez,horrekindarguztiakeskatzenbaitizkie.Gaztehaueiburuzkogalderaegitendenean,berenikaskideekhonelakoakesatendituzte:“mereziadute”tratutxarra,“bilaibiltzendira”.Dinamikataldearenikuspegiberetikikustendutengehienekideiahoridute.Sarriantzematendairakasleekezindituztelagaztehoriekbegibistanikusi.

Gainagusiak,ikasgelakoesku-hartzebatprestatzean,biurratshauekjarraitubeharditu:Leheniketabehinargiutzibehardaerrespetuairabazieginbehardenalaoparimodurajasobeharden.Errespetuazarigara,ezsinpatiazedoadeitasunaz,horiekaukerapertsonalbateskatzenbaitutebesteekikoharremanetan.Etahorrekproportzioarenkontzeptuadakarkigu,kidebatektaldearenaurkaegindezakeenarenetataldeakkideariegindiezaiokeenarenartekoproportzioa,alegia.

Bigarrenik, jakin behar da zerk bultzatzendituen zenbait gazte bere ikaskideekin sartzera, galtzaile irtengodireladakitenean,eta,gainera,zergatikjarraitzendutenbereikaskideekerantzuten,ziurdakitenean,askotanbiziizandutelako,inoizezdutelaikasikoetaberrioeremodubereanjokatukodutela.

Portaerahorienerrepikapenaturko-buruarenmekanismoarenzatibatda,etaaskatze-funtzioberabetetzendu,bainabalioerantsibatdu,badiruditurko-buruakzigortuaizateaeskatzenduela.

Gaztehauenbizimoduahurbiletiketakontuhandizbegiratuzbakarrikazaldaitezkeberenahuleziak.Horietakobatzukbaztertuakizandirabestetestuingurubatzuetan,etaorainberengaltzaile-rolabetikotzekobeharradute,moduhorretanbiziizanduenfuntziobakarraeraginez.Bestebatzuekeskolazkanpokojarduerakbenetakoisolamendu-egoeramodurabizidituzte,edoaskopresionatzendituztengurasoak,pentsaeraitxikoak,babesleakedobarkaberakdituzte,etaikastetxeanbesteenarretaerakarribeharrasentitzendute;taldearenfuntsezkorolenbatirabaziedoizannahilukete,eta,beharbada,berenhaserreaadierazi

GOLDEN5:funtsezkourratsenproposamena

Lehenagoaipatutakoarrazoihoriengatikguztiengatik,ikasgelabarrukoharremanakhobetzekolanegiteakesannahidu ikasleen eta ikastetxearen bizitzarekin loturiko alderdiei esanahi bat ematen zaiela, ikasteko motibazioa indartuz etabakoitzarenesperientziahobetuz.

Ba dira oso gauza errazak, edozein irakaslek egin ditzakeenak, eta ikasgela berean irakasle desberdinek partekatzendituztenean,edo,oraindikhobeto,hezkuntza-taldeosoakadostendituztenean,osoeraginkorrakgertatzendirenak.

Horiguztia,taldearenikaskuntza-prozesuakontuanhartuzetaardurazlaneginez:arauekikokonfiantzaemanez,elkarezagutzeko aukerak emanez, aniztasuna balio modura aurkeztuz, bakoitzak taldeari eman diezaiokeen aberastasunarigarrantziaemanez.

EuropakoGolden5proiektuaneginditugunbilerekhainbateskolenartekodesberdintasunakhausnartzekoaukeraemandigute,ikasgelarenosaketa,astekoordutegiarenantolaketa,irakaslearenetaikaslearenrolarenarauak,etahorrelakoegitura-kontuetatikhasita.

Orainikasgelakogiroahobetzekoemanditzakezunzenbaiturratsazaldukoditugu.Urratshoriekhiruarlohauetanbanatzendira:helburubateratuak,elkarezagutzearengarrantziaetaelkarlanean.

Segidan erakusten dizkizugu esperimentatu eta egiazta ditzakezun zenbait funtsezko urrats. Honako gai hauetan

8

19090- 2004-1-COM-1-2.1.


banatzendira:

a. Egiturak,arauaketaohikeriak.b. Harremanak.c. Balioak.

a. Egiturak,arauaketaohikeriak

1. Helburubateratuak

Zenbaithelburunorberakbakarrik lorditzake.Irakaslebatekadibidez,osoonabadaere,ezinduberegaia irakatsiikasleakikasinahiezbadu.Lankidetzasustatzekomoduziurbatgureikasleakhelburubateratubateaninplikatzeada.Kasujakinbatean, irakasleakazaldiezazkiekeikasleeiberelanarenoinarriaketabererolakinposatzendizkionmugak.Irakasleakheinbateannegoziaditzakeikasleekinetaberenikuspuntuakontuanhartu.

Funtsezkourratsa:Helburubateratuaksortzea ikastaldearentzatetagizabanakoentzat, ikasleekinhelburuhorieiburuzhitzeginez,ondoazalduzzeresperodenberaiengandik,irakaslebatekikasleekin,berenbeharetaahalmenenarabera,erabilikodituenhainbatestrategiariburuzkoadostasunafinkatuz.

2. Arauenziurtasuna

Ikusidugunez,taldebateneraketanarauenetakidebakoitzakbetebeharrekorolareningurukozalantzazkoaldibatizaten da. Ikastalde batek irakasle bakoitzaren ausardia eta ahalmena probatzen ditu, noraino irits daitekeen ulertzeko.Ikaskideenartekoharremanetanere,besteekinizanbeharrekojokaerazuzenariburuzkoiritzidesberdinakegondaitezke.

Hori dela eta, oso garrantzitsua da, batez ere, elkar ezagutzen hasten direnean, arau argiak eta taldekideekinpartekatuak finkatzea, haiekin identifika daitezen eta irakasleak, behar dituenean, erreferentziatzat har ditzan, berakerrespetatzendituelaetahaietansinestenduelafrogatuzetataldearieurekeginikoaukerekinkoherenteakizatekoeskatuz.Etaarauak,batetik,modupositiboanadierazibehardira, zereginetazersaihestuzehaztubehardute,batakzeinbesteakesperientziahorretanhastenaridenpertsonarensentimenduaetaarretaindartzendituelako,etabestetik,araupositibobatenadierazpen-etazehaztasun-mailaizanbehardute

Funtsezkourratsa:Ikastaldearekinbatera3-5araupositibosortzea,etaerreferentziamoduraerabiltzea.Arauakikasturtearenhasieranezardaitezke,ikasleeieraaskotanaurkeztuahalzaiennegoziazio-prozesubatenbidez.

• Txartelanonimoakerabiltzea.Txartelhorietanikaslebakoitzakikasgelanlandunahidituenarauak proposatzen ditu, eta ondoren, iradokizun guztiak jaso, bildu, eztabaidatu, aukeratu eta azkenikikasgelarakobehinbetikoarau-zerrendaosatzenda.

• Ikaslebakoitzarieskatzenzaiotxartelbateanidazteko3-5araupositibo,zeinekinbereburuaidentifikatuta ikustenduen,etaondoreneskatzenzaie lehenik,bikotekaelkartuz,arauhorieknegoziatzeko,(bikotebakoitzarizerrendabateratubateskatuz),gero,4,8,etaabarrekotaldeetanelkartuetanolabaitekobatasunbaterairistensaiatukodira.

Irakaslearentzako oharra: Ikasgelako arauak eraginkorrak dira, indartu eta denbora luzez indarreanbadaude.Horrekezduesannahizigorraezarrikodelasoilik,baiziketa,horrekinbatera,egiaztatukodelaarauakerabiltzendirenalaezetanola,errealistakdiren,etab;ezdaitezela,gureikastetxeetakohainbatarauenantzera,ahaztutageratzendirenarauhorietakobesteadibidebatbihurtu(etaezikastetxeetansoilik). 9

19090- 2004-1-COM-1-2.1.


3. BestearenezagutzaindartuzTaldekideakzenbatetagehiagobatetorrihelburuzehatz,errealistaeta“berezia”izateaesperodutenhelburubatekin,

orduanetakohesiohandiagoaizangodutaldeak.Horrekegoeraerrealakantolatzeaeskatzendu,nonikaslebakoitzakbestekideakbenetakobaliabidetzathartukodituen,ideia,trebetasunetaestrategiadesberdinak,osagarriaketazenbaitetanbereakbaino hobeak dituztelako, eta talde bezala, elkarrekin, ikasgelako kide bakoitza baimendu, aintzat hartu eta onartudezaketelako.

Funtsezkourratsa

Elkarrekinlanegitekoaukeraematea:taldelanak,laborategikolanak,erakusketak,etab...elkarezagutzekoeta,besteakerrespetatuz,elkarrekinlanegitenikastekobenetakoaukerakizandaitezke.

b. Harremanak

1. Taldeanlekuadagotaldekidebakoitzarentzat

Harremanenikuspuntutik,osogarrantzitsuadakidebakoitzakantzematealekubatduelataldean,etahorrekezdienahitaezkalterikeragitenbestetaldekideei.Erahorretantaldekoadelakosentipenaeraikikodu,besteeientzutekoetaaldiberean besteek berari entzuteko eta beste kideengan arreta jartzeko aukera ematenduena, elkar ezagutuz, horrela elkaronartzekoetalekuberapartekatzekoaukeraedukiz.Taldekidebakoitzarielkarrenarteanideiaknahieraratrukatzekoaukeraeman behar diogu, bere erreferentzia-esparruaren arabera, denei aukera berdinak eskaintzeko, taldekide bakoitzarendesberdintasunakleunduz.

Funtsezkourratsa:Batzuetan ikasleei beren interes, gustu eta bizitza azaltzeko aukera ematea; adibidez, txandaka batakbestea elkarrizketatzea edoetxetik zerbait ekartzea eta taldekideei erakustea, norberaren istorioak edofamiliarenakkontatzea,nonetazergertatuzenberezikiondoazalduz(familia-egoeraetaegoerapertsonallatzadutenikasleakkontuanhartuz),etab.

2. Epaiketaedobeldurrarenaurkaezagutza

Beldurra diogu ezagutzen ez dugunari. Eta askotan, talde baten bizitzan esamesak, aurreiritziak, bazterketa,desberdinarenganakobeldurraezkutatzekomodubatdira;taldetikkanpobakarrikuztea,indartsuagoasentitzeko(taldeedopertsonamodura)desberdinaetsaitzathartuz.Bainaikasleekelkarsakonagoezagutzekoaukeradutenean,osoharrigarriadaaipatutakoprozesuagertatzea,eurenberdinkideekinantzekotasunpertsonalakaurkitukodituztelako,interesaetajakin-minaeragingodietenarrazoiakegongodirelako,etagogorragoaizangodelakonorbaittaldetikkanpoutzibehardenerabakitzea,hobetobizitzeko.

Funtsezkourratsa:

Ikasleenartekoelkarezagutzasustatzea:eraaskotanlordaitekehelburuhau,etazenbaitiradokizunemandira aurretik; adibidez, arduratsuki ikasmahaiaz aldatzea, helburu jakin batean eta une jakinetanlankidetzanaritzekoaukeraemateaelkarhobetoezagutzekomoduakdira.

3. Taldeabaliabidemoduraikusiz.

Taldeakohikoakdirahezkuntza-testuinguruan,nonikasleakbetielkarrekindaudenberengisakoekin,etaordezkatuezindaitezkeenezaugarriakdituzte.Ikasteaedojolastea,beharraetadibertsioa,bakoitzakahalduenaematendiotaldeari,berekemenaedoirudimena,bereumorea,arretahelburuanjartzekogaitasuna,entzutekoetataldekideeiadoreaematekogaitasuna.

10

19090- 2004-1-COM-1-2.1.


Jakinbadakigutaldeonbatean,liderbatbainogehiagoegonohidela,bainanabariadaliderrarenzereginadesberdinadela,taldeakegitekoeskatzendionarenaraberakoaalegia.Taldemoduralanegitea,irakaslebatentzat,zerada:berakirakastenduen ikasgaiabakarrik ikasibeharduela ikasleakpentsatzetik─- ikastaldebatekokide izateahalabeharrakedoantolaketaksortutakobeharbatbalitzbezala─talde-dinamikakikasketaeta,ondorioz,irakaslearenlanaere,batezere,beretalde-gidarilana,hobedezakeelapentsatzeraigarotzea.

Zinez,Italianbehinikbehin,zenbaitirakasleek“arrisku”moduraikustendituztetalde-lanak,zailagoadelakoikastaldeosoabegiratuetakontrolatzea.Talde-lanakgustukoezdituenirakaslebatentzat,estrategiaprobetxugarriaizangolitzateke,hasieranbehinikbehin,ikasgaibatematealankidebatekin;horrelaziurragosentidaiteke,batezereikastaldezailabada

Funtsezkourratsa:Taldeariberdinkideenartekokonfiantzaetaharremanakhobetzekojarduerakproposatzea.4.-KonpentsaziotiklankidetzaraHobetoikastenduguirakastekobeharradaukaguna.Horidefendatzendugizarte-psikologiaketapedagogiak,nahiz

etaikastetxeetanoraindikezsarrierabili. Irakaskuntzareneskema,gehiendakitenekoraindikezdakitenei irakasteada,etaeskema beti irakasle eta ikasleen artean jarraitu behar da. Bestalde, ikastetxean irakasten dena zabala da, eta ziur askoberdinenartekoharremanetikabantailahartukoduirakaskuntzarenesanahiahobetzeko,irakaskuntzanikasleeiarduratxikibatemanez,ikaslebakoitzarentrebetasunetajarrereibalioaemanez.Bakoitzarenarrakastatalde-lanarengaitasunenbidezlortzenda,etaezbatengaitasunakbestearenagailenduz.

Funtsezkourratsa:

Ikaslebatzuekbestebatzueilagundiezaietelaeskolakolanetan.Berdinenartekotutoretza.

c. Balioak

1. Autonomia

Irakaskuntzaren arrakasta eta, orokorrean, hezkuntzarena ikasle askeak prestatzean datza. Horrela, bada, esatebaterakoirakaslebatentzatlorpenhandialitzatekeikaslearenganikastekometodobat,jakin-minaetagaiarekikogrinasortzea.

Pentsaeraautonomoa,burubidea,erabakitzekogaitasuna,etab.haurtzaroanetanerabezaroangaratzendira,pausuzpausu,adinarietaneska-mutilenezaugarrieizeinbizidituztentestuingurueiegokituz.

Ikastetxean,autonomiahandiagoasuspertzendutenprozesuenbidez,baitaikaskuntza-prozesuanere,konturatzendirakonfiantzadugulaberaiengan,sinestendugulaegingodutenhorretan,berenaldepositiboaikustendugulaetaerakustekoaukeraematendiegula.Hori,jakina,ezdaunebakarbateangertatzen,denboraeskatzenduenprozesubatbaita,doikuntzaetaaldaketakbehardituena,etairakasleaikastaldearekinetaikaslearekinhezkuntza-harremaneankonprometitutaegoterabehartzenduena,egitenaridenarenaraberaberelanaindartuedoerlaxatzeko.

Funtsezkourratsa:

Autonomiasustatzea,banan-bananeredupositiboakazalduz.

2. Bakoitzareneredupositiboaknabarmentzea.

11

19090- 2004-1-COM-1-2.1.


Neskaedomutilbatekerrazagoikasikoduzeindenportaerazuzena,imitaditzakeenereduakedohelduekberegandikesperodutenaargiazaltzendutenakbaditu.Zentzuhorretan,portaerapositiboaksustatzeaketahorrelajokatzendutenneska-mutilakbaloratzeak identifikazio-ereduegokiaksustatzendirelaesannahidu,etaaldiberean,trebetasunaketagaitasunakonartzenditu,gazteguztiekbaitituztegoraipatuetaindartudaitezkeengaitasunak,baitaapurtzaileenakere.

Osogarrantzitsuada,bestalde,saihesteaikastaldeakzenbaitkiderietiketanegatiborenbatezartzea,bereirakasleekez dutelako inoiz aintzat hartzen. Badakigu zer den “mutil perfektuegia” edo bere aurkakoa, baita bere taldekideenganezinikusiaetanazkasorditzakeela.Alderdipositiboanerreparatzeakezduirakaslearenaurkako“gehiegizkojarduna”eraginbehar.

Funtsezkourratsa:-Gizarte-harremanaksustatuzetaaldiroportaerapositiboak.-Ikaslerikonenaknabarmendubesteeneredumodura.

3. Taldeareneredupositiboaknabarmentzea.

Ikasgai bakoitzaren hartzailea ikastaldea da, ez ikasleek bakarka osatzen duten taldea soilik, baita guztiek bateraosatzendutenaere.Taldearenetaelkarrekinegitendituztenekintzenalderdionakbalioestea,eguneanzeharondoirtendenazedoegingenezakeenazhitzegitea taldearenhazkuntzarakoeta ikaslearen ikaskuntza-prozesukopartaidetzarakogaitasunaindartzeko baliagarriak diren zenbait estrategia dira. Era berean, baliabide bat da ikasle guztiei, ez batzuei bakarrik,atzeraelikadurabatemateko,ikasleek,beraiekbakarrik,taldearenidentitateasordezaketelako,hauda,“gu”batbezalaikustenduteberenburua,gaitasunbatduenetadenenlaguntzarekinhobedaitekeenbatasunbatenpartebezala.

Funtsezkourratsa:Ikasgaiedoegunbakoitzarenamaieran,alderdipositiboaknabarmentzea.

NapolikoChanceproiektua:eskolakulturanetaegitura-ereduanizandakoesku-hartzea.

JarraianazaltzendenaItaliakoeskola“berezi”batekoesperientziada.

“TheChance(Aukera)”duizenaeta“bigarrenaukeretarako”ikastetxebatda.Napolinsortuzen1998.urtean,auzoedo barruti espainiarretan, non bigarren hezkuntzatik hasita eskola-uzten zuten ikasleen kopurua handia zen. Gaur egun,proiektuhorihirikobestehainbatlekutarahedatuda,etaberehelburuairakaskuntzaertainabukatuezzutenneska-mutilakberriroereutzizutenikasturteraerakartzeada.

Eskolaarruntekinalderatzenbadugu,Chanceeskolakosoegituradesberdinadu.Ondorengotaulannabarmentzenditugu desberdintasun nagusiak, egitura-ezaugarriak eta ezaugarri kulturalak bereiziz. Lehenik aipatu behar dira alderdi“egonkorrak”, gauzak egitekomoduari dagozkionak: lekuak,uneak, programak, talde-lana, irakasleen prestakuntza, neska-mutileientzuteko lekuak.Alderdi kulturalakguztizaurkakoakdira,etabiltzenduteeskola ikusietaulertzekomodua,bereezaugarrietahaienartekoharremanakkontuanhartuta.

Denboranzeharlandutakoondoriobatdagauregungoeskola(ohikoeskolaitaliarrabehinikbehin),ezagutzendugunbezala,ezdelanahikoa,etaharremanetakoezinegonasaihestunahiizateakezduzentzurikeskolaosorikberreraikitzekoezbada, formulaberriakerabilizprebarikazioaberenbizitzakoarauadela jakineta ikastendutenneska-mutilekin,ezbaitagobestemodurik,beraieksortutakorik,balioetaerakargarritasunberadueniketaaplikadaitekeenik.

12

19090- 2004-1-COM-1-2.1.


Italiakoeskola“arrunta”renetaTheChanceproiektuarenartekoaldeak.

Italiakoeskola“arrunta” TheChanceproiektuaEgitura-alderdiak

Denborarikgehienaikasgaiteorikoekbetetzendute.Denbora,nagusiki,jarduerapraktikoekbetetzendute.

Eskolakoguneakanonimoakizanohidira.Eskolakoguneakbertanbizidirenekantolatuetaapaintzendituzte.

Ministerioakerabakietafinkatzendituprogramak.Programakmalguakdira,neska-mutilengaitasunetainteresenaraberakoak.

Irakasleakesleituakdira. Irakasleekneska-mutilhoriekinlanegiteaetaberenmetologiaaplikatzeaaukeratudute.

Irakasleekeurensentsibilitatearenaraberakoprestakuntzapsikopedagogikoadute.

Prestakuntzapsikopedagogikomodura,irakasleekurteanprestakuntza-ziklobatpartekatzendute,tailerrak,bilerakadituekin,etab.eginez.

Irakasleaikasgelanbakarrikdago. Ikasgaiaktaldeanirakastendirabeti.

Irakasleekeurenikasgaiaksoilikirakastendituzte. Irakasleekikasgaibatbainogehiagoirakastendute,gaiariburuzkooinarrizkojakintzakuztendionadina.

Unebatetikbesteraohikeriaetaohiturazigarotzenda.

Unebatetikbesteraigarotzekoirakaskuntzarenhelburuenaraberakoerritualantolatuajarraitzendute.

Neska-mutilekikastaldeariburuzhitzegitenduteberendenboralibrean.

Ikasleekikastaldeariburuzhitzegitenduteeurenarteanetahelduekin,asteanordubetez,eskolaorduenbarnean.

Irakasleekeskola-kontseiluetaneztabaidatzendute,urteangutxitan.

Irakasleekasteosoanzehareztabaidatzendute,berenlanorduetakounejakinbatean.

Zailtasunakdituztenneska-mutilekinlanegitekoarduraduenirakasleabakarriketaardurazgainezkasentitzenda.

Irakasleeketengabejasotzendutepsikologobatenorientabidea,zeinakkasuzailetanlaguntzendien.

Irakasleakdirahezkuntzanrolonartuakdituztenheldubakarrak.

Heziketa-lanairakasleena,bedelena,gizartekideena(askotanneska-mutilenhazkuntza-prozesuabiziduten“amena”).

Larrialdikasuetanbakarrikjotzendutegizarte-zerbitzuetasendagileengana.

Etengabeetamoduiraunkorreanjotzendagizartezerbitzuetasendagileengana.Taldeangizarte-langilebatetalehenaipatutakopsikologoadaude.

13

19090- 2004-1-COM-1-2.1.


Aspectosculturales

Bibliografia

BuccolieroE.,MaggiM.,Bullismo,bullismi,Milano,FrancoAngeli2005

ChiariG.,ClimidiClasseeapprendimento,Milano,FrancoAngeli1994DouglasT.,Lapsicologiadi

gruppo,Milano,CelucLibri,1981

FarrR.M.,MoscoviciS.,Rappresentazionisociali,Bologna,IlMulino,1989

FrancescatoD.,PuttonA.,CudiniS.,Starbeneinsiemeascuola.Roma,NIS,1986.

GenoveseL.,KanizsaS.,Manualedellagestionedellaclasse,Milano,FrancoAngeli,1998

GioriF.,Adolescenzaerischio:ilgruppoclassecomerisorsaperlaprevenzione,Milano,FrancoAngeli,1998

GirelliC.,Costruireilgruppo,Brescia,LaScuola,1999

GoffmanE.,Stigma.L'identitànegata,Verona,OmbreCorte,2003

GoldsteinA.P.,GlickB.,Stopall'aggressività,Trento,Erickson,1990

GordonTh.,InsegnantiEfficaci,Teramo,GiuntiLisciani,1971

LehalleH.,Psicologiadegliadolescenti,Roma,Boria,1998

LucariniV.,Preadolescentievitadigruppo,Torino,EllediCi,1994MaggiM.,L'educazionesocio-affettivanellescuole,Piacenza,EditriceBerti,2004MalagoliTogliattiM.,RocchiettaTofaniL.,IlGruppoclasse,Roma,NIS1990

Lehenengoezagutza,ondorenaplikazioa. Lehenengotrebetasunpertsonalakdaude;beraz,beharrezkoezagutzahaiekoinarritzathartutairakastenda.

Irakasleekberenlanarenhezkuntza-alderdieiburuzkohainbatikuspuntudituzte.

Irakasleekberenikasleenheziketarenaldelanegitenduteorokorrean.

Ikasleak eskolara jotzendute eta bertara joatendiraegin behar dutena delako baina ez dakite zehatz-mehatzzertopatukoduten.

Neska-mutilekeskolarajotzenduteetabertarajoatendiraezagutu,partekatuetajarraitzendutenarenarabera.

Familia”zail”ekinharremanakizateakurruntzea,mesfidantzaetaelkarrekikosalaketakdakartza..

Familia“zail”ekikoharremaneanhezkuntza-elkartasunazaintzenda..

Prebarikaziokasuetan,irakasleakezinduharenberriemanedoaurkaazaldu.

Bullyingkasurenbatbadago,irakasleguztiekbateraesku-hartzendute.

19090- 2004-1-COM-1-2.1.


MatzaD.,Comesidiventadevianti,IlMulino,Bologna,1969.

MeazziniP.,L'insegnantediqualità,Firenze,Giunti,2001

MenesiniE.,Bullismo,chefare?Prevenzioneestrategied'interventonellascuola,Firenze,Giunti,2000

MenesiniE.,Bullismo:leazioniefficacidellascuola,Trento,Erickson,2003

NovaraD.,L'ascoltosiimpara,Domandelegittimeperunapedagogiadell'ascolto,Torino,GruppoAbele,1997

OlweusD.,Bullismoascuola.Bambinioppressi,bambinicheopprimono,Firenze,Giunti,2001

PietropolliCharmetG.,Inuoviadolescenti,Milano,RaffaelloCortina2000

PietropolliCharmetG.,Ragazzisregolati.Regoleecastighiinadolescenza,Milano,FrancoAngeli,2001

PietropolliCharmetG.,Amici,compagni,complici,Milano,FrancoAngeli,1997

PalmonariA.,Gliadolescenti,Bologna,IlMulino,2001

PalmonariA.,SpeltiniG.,Igruppisociali,Bologna,IlMulino,1998

PuttonA.,Empowermentescuola,Roma,Carocci,1999

RavennaM.,Carneficievittime,Bologna,IlMulino,2004

RegogliosiL.,Laprevenzionedeldisagiogiovanile,Roma,NIS,1994

RossiDoriaM.,Dimestierefaccioilmaestro,Napoli,AncoradelMediterraneo,2002

SharpS.,SmithS.,Bullieprepotentinellascuola,Trento,Erickson,1996

VegettiFinziS.,BattistinA.M.,L'etàincertainuoviadolescenti,Milano,Mondatori,2000

WatzlawickP.,BeavinJ.H.,PragmaticadellaComunicazioneUmana,Roma,Astrolabio,1971

ZaniB.,PolmonariA.,Manualedipsicologiadicomunità,Bologna,IlMulino,1996

19090- 2004-1-COM-1-2.1.

GOLDEN5PROGRAMA Goldenarloak:ikasketadoitua

PorKnudJensen,FrodeJosengyMariaJoséLera(2007)Aurkibidea:

Zerdaikasketadoitua?.....................................................................................................................................1

Oinarrizkoirizpideak…………………………………………………………………………………………………………………………………..3

Aniztasunaikasketadoituan………………………………………………………………………………………………………………………5

Ikasketadoiturakoestrategiak:funtsezkoGOLDENurratsak…………………………………………………………………10

Zerdaikasketadoitua?

Eskola “inklusibo edo integratzaile” bat ikasle guztiei beren beharretara egokituriko ikaskuntza izateko aukeraeskaintzendienerakundeada,gizartebateratuetakomunitatekulturaletaakademikobatenesparruan.(LysbergogUthus,04)

Politikoki, “ikasketa doituari” buruzko teoria eskola “eraginkorraren” pentsamendu-ildoaren eta eskola“inklusiboaren”(integratzailea) ikuspegiarenarteandago.Leheneskolakarretaemaitzetaneta ikasle, ikastetxeetaherrienartekoalderaketanetalehianjartzenduenbitartean,bigarrenakpartaidetza,lankidetza,elkartasunaetaaukera-berdintasunanabarmentzenditu,Unescorenirizpideeijarraituz(SalamancakoDeklarazioak,MayorZaragoza,1994).

Ikasketadoituariburuzkogogoetaegitendugunean,biikuspuntuaurkitzenditugu:

•IkasketaDoituagizabanakoareneskubidemodura,heziketa-premiabereziakdituztenikasleeiematenzaienarretarenaldetikikusita.

Artikuluhauerabiltzekojatorrizkoiturriaetaweb-orriaaipatubehardira.www.golden5.orgweb-orrikoinformazioguztiakcopyright

eskubideakbetetzenditu.

GOLDENARLOAK

IKASKETADOITUA

19090- 2004-1-COM-1-2.1.


•IkasketaDoituaikasleaknorbanakoaetapositiboadenikasketa-prozesubatean,beregaitasunguztiakhobetzekoeremurikoneneanalegia,murgiltzekoeskubidemodura.

Biikuspuntuhoriekbatzenbaditugu,esandezakeguIkasketaDoituagizabanakoarenezaugarrietaragehienegokitzendenhezkuntza-prozesuabizitzekoeskubideadela,zeinakdenentzako lekuadiren ikasgelaeta ikastetxeetan ikastekomoduaberatsagoaeskaintzekoerronkadakarren.

IkasketaDoituarenhelburunagusiabeste ikaslebatzuekikokonparaziosozialamurrizteada. Ikasleek ikustenduteberenburuaeurenprozesuarenbarnean,etaeginikoaurrerapenaetaberenhelburuakalderatzendituzte.Zentzuhorretan,bereautoestimuarieustekoetagaratzeko,etaikasketarakoizaerapositiboaeraikitzekogaida.

IkasketaDoituakbi ikuspegidesberdin izanditzake.Batanorbanakoaridoitzeada. Ikuspegihorrenarabera, ikaslebakoitzakberepremietan,interesetanetamailaakademikoanoinarriturikoikasketa-planadu.Norbanakoarenjarraipenhori,askotanutopiatzatjotzenda,ikastaldearruntbateanindibidualizazio-mailahorilortezinaikustenbaita.Ustedutelanhandiaemangodielaetaikasketa-prozesudesberdinaskodirelaaldibereankontrolatzeko.

Besteikuspegiaikastaldeaberastuarenada.Horrekesannahiduikasgelareninguruneaaukeraetabaliabidezbetetadagoela,etaikasleakbereaukeraegindezakeelahainbatmaila,zeregin,lekuetaikastekoestrategienartean.Horrelabada,ikasleakkontrolatzendubereikasketa-prozesua.Irakasleenzereginaikasleaberehautaketangidatzeaetaaukeraetajardueraanitzak antolatzea da. Ikuspegi batean zein bestean ikaslea subjektu aktibotzat hartzen dugu, eta ez objektu pasibotzat.Beharbada,desberdintasunnagusiadatzaarreta,norbanakoarenpremietanjarribeharrean,taldearenpremietanjartzean.

Praktikainklusibo/integratzaileakondokoosagaihauekeskatzenditu(EuropeanAgency,01):

• Irakasleenjarrerak.• Irakasleakmetodoaaukeratzea.• Lanerakomaterialarenhornikuntza.• Denbora-esparrua.• Aniztasunarekinlanegitekotrebetasunak• Ikasgelanharremanakeraikitzearekinloturikotrebetasunakbereziki.

19090- 2004-1-COM-1-2.1.


Irizpidenagusiak

Erlaziobidezkoeredudidaktikoa(Bj0rndalandLieberg,1978)“ikasketadoitua”planifikatzekomodubatda,erasistematikoagoanegitenlagunduahaldiguna.

Plangintzaegiterakoanbostosagaihoriekkontuanhartubehardira,etaaldibereanhaienartekoloturarikestuena lortu behar da. Pentsatu behar da zer lortu nahi den, zer eduki jorratukodiren, lana egitekomoduak,ikasleenmailak, eta alderdi horiek guztiak testuinguru jakin batean, une eta egoera batean kokatuz, hala nola,bakeareneguna,oporrenetorreraedodenekbiziizandutengertaeragarrantzitsubat.

Irakaslegehienekustedute“ikasketadoitua”praktikanjartzeaosozailadela,etaerrudunsentitzendiraezin dituztelako zenbait ikasle ikasgelan kontrolatu. Statped.Marit Mj0sek Norvegian eginiko ikerketa batean,Doktorgradekdioirakasleen%75batdatorrelaeskolainklusiboarenetaikasketadoituarenirizpideekin.%60kustedu zaila dela ikasgelako eguneroko jardunera moldatzea, %35 saiatzen da ezartzen. Orokorrean ikastetxearenadministrazioaren garrantzia aipatzen dute, dinamika horren aldeko jarrerak eta eskumenak; aldi bereangarrantzizkoa deritzote hezkuntza bereziko irakasleak eta irakasle orokorrak indarrak batu, eta elkarrekin lanaeginez,elkarreragineanikasteari.

“Ikasketadoituan”oinarriturikoeskola“inklusiboaedointegratzailea”sortzekokontuanizanbehardituguhonakoirizpidehauek:

Helburua/Jomuga

Testuinguru-esparrua Edukiak

Ikasleenmaila

Lanaegitekomoduak

1Irud.–Erlaziobidezkoeredudidaktikoa(Bj0rndalogLiberg,1978)

19090- 2004-1-COM-1-2.1.


• Testuingurua: Ekonomikoa, eskola-eraikinak edo -instalazioak, helduen gaitasunak, jarrera etabalioak,programak,ikastekotresneriaetacurriculuma.

• Prozesuak:Ikasgelakojarduerabateratuak;ikasgelakodinamikaantolatzekomodua,autonomiazeinjarduera;ikasleenerantzukizuna;garrantzia;ikasleenzentzuetasentimenduak.

• Emozioak:Nolasentitzendiraikasgelanetaeskolan,sozialkietaezagutzaaldetik,eurenitxaropenari,motibazioari,segurtasun-sentipenari,autokonfiantzarietaautoestimuaridagokienez.

“Ikasketa doituan” oinarrituriko eskola “inklusiboa edo integratzailea” sortzeko lau oztopo nagusi ikusikoditugu:(Ogden,04):

• Inplementazioaren arazoa: Irakasleek, beren geletako erregeak izatera ohituta egoteaz gain, ezdietebeharadinakogarrantziaematenhezkuntza-ebaluazioei,etaesperientziaeskasadutehezkuntza-ingurunerikonenakantolatzen.

• Aniztasunaren arazoa: Irakasleei sortzen zaien galdera da eskolak nola erantzun diezaiekeenaniztasunari,premiadesberdinei,motibazioari,trebetasunei,ahaleginei,erritmoeietaabarri.Berezikieskola-liburuekezduteneanikasle-aniztasunajasotzen.

• Garrantziarenarazoa:Zeregindezakeguikaslegehienekeskolanikasiegitendutelasentidezaten,etagaineraeurenbizitzarakogarrantzizkoadela.Eskolabatikbatcurriculumeanoinarritzenda,etazerikusigutxiduikasleeninteresetapremiekin.

• Kontrolarenarazoa:Eskolarentestuinguruanikasleekaskatasunhandiagoaizateakkontrolhandiagoeskatzenduirakasleenaldetik.Askatasunhandiagoakhelduekhainbattrebetasunetagaitasunizateaere eskatzen du. Eta askatasun handiagoko ingurune batean ikasleek beste trebetasun batzukerabiltzen dituzte ikasteko, beren aukerak egiteko, lehentasunak jartzeko, denbora modueraginkorreanerabiltzeko,berenikasketa-prozesuakarautzeko.Askatasunarenetakontrolarenartekoorekalortzeaezdaerraza.

Arazohoriekerlatibizatuegitendirahezkuntzainklusiboarenhelburuakgogoraekartzenditugunean:• Konparaziosozialagutxitzea.• Trebetasunakademikoakhobetzea.• Norberariburuzkopertzepzioahobetzea.

Aldiberean,alderdihoriekikasgelanikastekogiroonasortzenlaguntzendute,etahorrekinklusio-etalankidetza-jarreraksustatzenditu.

Norberaren eta taldearen pertzepzioa alderdi garrantzitsuak dira eta entzuleriamodura jokatzen dute.Gainera,markoteorikoanaipatugenuenbezala, taldeareneraginaknabarmenadena(positiboazeinnegatiboa)sustatzendu.Ikuspegihorretatik,norberarenpertzepziosubjektiboa

19090- 2004-1-COM-1-2.1.


funtsezkoa da bere eskola-arrakasta edo –porrota ulertzeko. Pertzepzio negatibo horiek orekatzekoestrategietako bat Empowerment kontzeptua da, pertsona batek bere bizitzan eta ikasketa-prozesuan duenkontrolaetaeraginaindartzendituena.Indartsuago,seguruagoetaaskeagosentiarazikogaitu,eta,ondorioz,gurehelburuetalehentasunaklortzekoaukeragehiagoizangoditugu(Bj0rnogManger,Terje-Fagbokforlaget,2005)

Emporwement-akautonomiaedoerabakiakhartzekoetaaukerakegitekogaitasunalantzeaeskatzendu,etabaitagaitasun-sentimendua, ingurunearekikoeragina,etapertsonahorrengarrantziaetaesanahia.Goldenprogramarenestrategiak ikasleeibotereaematensaiatzenbadira, zalantzarikgabe,estrategiahoriek”ikasketadoituan”erabiltzeak gaiari aurreegitekoetaekitekomoduari eta, orokorrean, ikaslearendoitze akademikoarieragingodio.

Norbera bere ikasketa-prozesuan aktiboa izatea funtsezkoa da garapenerako; aktibotzat uler daitekeariketakegitea–ulertu izanohidenbezala-,bainapertsonabatbenetanaktiboadela ikustenduguerabakiakhartzen dituenean, eta jarduera guztiak kontuan hartu ondoren, berak aukeratutakoak egiten dituenean.Horretarakofuntsezkoadaikasleekberenikasketa-prozesurakoerabakigarrantzitsuakhartzea.Bidehorretatik,Norvegiako ikasleei galdetu zaienean zein neurritan inplikatzen diren jarduera akademikoetako erabakietan,emaitzekdiotegehiagosakondunahidituztenzenbaitgaietabaitalanegitekomoduaaukeratzenhasidirela.

Ikasketadoituamodukualitatiboanzeinkuantitatiboanegindaiteke.“Doitzekuantitatiboan”irakasleekikasleei eskaintzen dizkiete lan egiteko moduari, edukiei, kopuruari, zailtasun-mailari eta beste hainbat gairiburuzkoaldaketak.“Ikasketadoitukualitatiboa”irakasleriaren,ikasleriarenetafamilienartekolankidetza-prozesubatda. Irakasleakgidaetaaholkularitzaeskaintzenditu,baina ikasleadabereprozesuarenerantzukizunosoaduena.

Erref.Elevinspekt0reren2002/2003N=ca18000

EZ PIXKABAT NAHIKO BAI

Zeurelan-egitarauasortzea %38,07 %33,86 %23,96 %4,11Zertangehiagosaiatuaukeratzeaetazenbaitgairiburuzgehiagoikastea. %18,02 %35,33 %38,27 %8,38

Lanegitekomoduaaukertzea. %12,58 %31,76 %42,54%13,12

Ebaluatzekomoduaaukeratzea %32,48 %37,24 %23,84 %6,43Ebaluazioaknoizeginaukeratzea,etaproiektuaketalanakematea.

%40,87 %31,74 %20,03 %7,36

Aniztasunaikasketadoituan

19090- 2004-1-COM-1-2.1.


Funtseancurriculumaikasleriarenezaugarrietapremiadesberdineidoituedoegokitubeharrasortzenda.Gogoratubeharduguhelburuaezdelacurriculumaikaslebakoitzaridoitzea,baiziketapremiakikusirik, ikasleenaniztasunakontuanduencurriculumbategiteaetalanegitekobaldintzaksortzeaikasgelan.

Doikuntzekadieraztenduteikasleekzeregingoduten,nolaetanonkontuanizanik,hainbataukeradituztela.

Honakohauekdiraikasleek,berenautonomia,erantzukizunaetaorokorreanempowermentalantzendenbitartean,aukeratzekoahalmenaizanbeharkoluketenalderdiak(HásteinogWerner:Mendeerjosáforskjellige,AdNotam,2003):

1. Edukia(zerikasi)2. Lanegitekomodua(nolaikasi)3. Plangintzanpartehartzea(nolaegin)4. Aurkezpeneanpartehartzea(nolaaurkeztukoden)5. Ekimenakonartuz(proposamenak,irtenbideak,aukerak)6. Ebaluatuz(ebaluazioanpartehartzea,etanolaizangodenebaluatuaerabakitzea)

Aniztasuneaneta ikasketadoituanoinarriturikoeskolaeraikinahibaduguhonako zazpi kategoriahauekazpimarratubeharditugu:(DaleogWaernes,04)

1. Ikasleengaitasunen,mailaetapremiaberezienartekodesberdintasunak.2. Curriculuma,banakakolan-planaketamalguak.3. Mailaketadenbora.4. Eskola-egunarenantolaketa.5. Ikaskuntza-arloaketamaterialak.6. Lanegitekomoduaketametodoak.7. Ebaluazioa.

Horrek esan nahi du ikasgelari askotariko esperientziak eskaini behar zaizkiola. Ikasleari bere mailariegokitutako jarduerak eta bere ikasketa-prozesua errazten dutenak egiteko aukera eskaintzeaz gain, heziketaaktibokigauzatzekoaukeraeskainikozaiola,estrategien,metodologienetaebaluazioarenaukeraketarenbidez.

Erronkadaaniztasuna,geletan,irakastekomoduetansartzea.Erronkahorrenaurreanirakasleaskokhonakoarrazoi hauek argudiatzen dituzte: gaitasunik eza, ikasle askoko gelak, baliabiderik eza, familien itxaropenak,azterketaketanotak (SkaalvikogFossen1995;MonicaDalen1994).Ulertzendituguargudiohoriek ,bainaguregeletakoerrealitateakmetodologia-aldaketabehardu,gelarenezaugarrietaraegokituagoa,etaoinarrizkoprintzipiobatenarabera,ikasgelakanitzakbadira,ikasgeletakoaukerekereanitzakizanbeharkolukete.

6

19090- 2004-1-COM-1-2.1.


Bitxiabadaere,gehienerabiltzendirenirakaskuntza-metodoenbilakaeraknolabaitekoloturaduPsikologiaSozialetik garatutako jendetza handiak manipulatzeko estrategien bilakaerarekin. Berrogeigarren hamarkadakolehenurteetako ikerketek azpimarratzen zuten zer pertsuasio-estrategia erabili behar zituenpublizitateakmass-mediadelakoarenganeragiteko,mass-mediadelakohoriosotasunhomogeneotzathartuz.Ikerketekziotenmetodohoriek eragin eragiten bazuten ere, emaitzetan norbanakoen desberdintasunek eta premiek eragiten zutela.Desberdintasunhoriekaztertuziren,etaikaslearen“interesa”rengarrantzianabarmenduzen.Norbanakoenpremieierantzuteaezinezkoazen,etahorregatik70.hamarkadazgeroztiktarget-groupsedoezaugarrijakinbatzukdituztentaldeekin lanegitendute,etapublizitatea talde-tipologieibideratzenzaie,askotariko interesetara iristensaiatuz,ahalik eta entzuleria handiena lortze aldera.Ordura arte entzuleria pasibotzat jotzen zen, gaur egun aktibitateaikertzenaridira.

Hezkuntza-esparruan, ohiko teknikak edo ikasgela talde homogeneotzat hartzen zutenetatik,desberdintasunak,batezerenorbanakoenak,kontuanhartzenzituztenestiloetara igarozen.Gauregun,aldaketadatza taldeari bere osotasunean erantzutean, kontuan hartuz ikasleriak bere ikasketa-prozesuko aldi guztietanaktiboaizanbeharduela.

Ondoriomoduraesandezakegueskolainklusibo/integratzailebateraikitzekoikaslebakoitzaribideratutakobaliabideorokorrakgehituedodaudenakbirbanatubeharditugula,erahonetan:

• Informazio-teknologiakerabiliz(IKT).• Ikasleeklanbereizigehiagoerabiliz.• Berdinakbaliabidebezalaerabilizbesteikaslebatzuentzat.• Ikasgelaetaikasgaienazpiegituretanetahoriekantolatzekoeranaldaketakeginez.

Hori gauzatu eta eskola inklusibo bat lortzeko, lankidetza sustatu behar dugu heziketa bereziaren etaarruntarenartean,familiarenetaikastetxearenarteanetaikasleriarenetairakasleriarenartean.Ikasleeinorbanakolaguntza estrategikoa eman behar diegu, ikasketa-estrategietan oinarritua, eta orokorrean, eskolarekiko etaikastearekikojarrerapositiboakerakibeharditugu.

Ikasketadoituarenideianagusiakhonakohauekdirelaesandezakegu:(Werner,98)

• Ikasleenetairakaslearenartekoharremanakpositiboaetaeraikitzaileaizanbehardu.• Ikaslebakoitzabaloratubeharda.• Ikaskuntza-prozesuaketaikaskuntza-inguruneakziurrakizanbehardute• Doitzesistematikoalortubehardugu,harreman-eredudidaktikoenbidez.• Ikasleekikastekomotibazio-mailaaltuaizanbehardute.• Ikasleenpartaidetza-mailaketaerantzukizunarengarapenakaltuakizanbehardute.

Alderdihoriekeskolakoegunerokobizitzaraekartzeko,irakasleekelkarrizketaegituratuakantolatubehardituzteikasleenartean, ikaskuntza-elkarrizketasistematikoak,egunerokobizimoduanprozesu-bideratzebateginetafamiliekinbilerasistematikoakantolatu,lehentasunakelkarrekinezartzeko.

Ingurune“inklusibobatean”, ikasleakaldatzekoetahautatzekoaukeraasko izanbeharditu. Ikasleekgaiizan behar dute hainbat zereginen, ikasteko estrategiaren, arazoak konpontzeko moduren artean eta non etanorekinlaneginaukeratzeko.

Ikasleek ere gai izan behar dute laguntza non lortu aukeratzeko: irakasleengan edo beste ikaskidebatzuengan.Baloratuak,aintzakotzathartuaketaindartuaksentitubehardute,horretarakofeed-backpositiboaetaautoebaluazioa izan behar dute. Norbanakoaren ikuspegiak sendoa izan behar du; ikasle bakoitzak bereezaugarrietanetaindarguneetanoinarriturikoeginkizunpositibobatdu,denenonerakobideratua.Norbanakoarieskaintzenzaionarretafuntsezkoada,norbanakoarenesperientziaetainteresetanoinarritua.

19090- 2004-1-COM-1-2.1.


Aipatutako guztia “giro inklusibo” batean egin behar da, esperientzia bateratuetan, elkarrenganakobegirunean eta ikasleek erronka sozialak eta ikasleen arteko ezagutza-trukaketa lortuko dituzten zereginetanoinarritua.

Ikasleriari aniztasuna eskaintzeak ikasgelan askotariko jarduerak egin ahal izatea esan nahi du, aukera egiteaahalbidetukoduena,giroegokibatahalbidetukoduenkontrolbatenbarnean.Horilortzekohiru,lauedobostlan-ingurune koka ditzakegu ikasgelan, kontuan hartu nahi ditugun irizpideen arabera sailkatuak. Esate baterako,ikastaldeahiruedolautaldetanbanadezakegu,taldebakoitzarijarduerajakinbatzuenezaugarriizangodenkolorebatemanez.Ikasleektaldeaaukeradezakete.

- Zereginberdeak:aukeratzekoaskatasunhandikojarduerak.- Zereginhoriak:jarduerenerabakiaikasleeneskuetanbainogehiagoirakasleeneandago.- Zeregingorriak:irakasleekezartzendutearauaetaerabakitzendute.

Funtsean,ikasgelanhainbatikaskuntza-estilo,lanaegitekomodu,zailtasunmaila,etab.eskaintzendituenaniztasunbateskaintzeandatza.Konbinaziougariegindaitezke,bainaadibidemodurahonakohauekegindaitezke:

• Eduki-aniztasuna(lauikasgai)• Lanaegitekoaskotarikomoduak(bakarka,bikoteka,edotaldean)• Zailtasun-aniztasuna(errazak;berdinenlaguntzaizanezgeroerrazak;irakaslearenlaguntzazbakarrik

egindaitezkeenak)• Adierazpide-aniztasuna(marrazkia,idazketa,eskulanak,irakurketa)

19090- 2004-1-COM-1-2.1.


• Izaera eta aukeraketa aniztasuna: askeak (sortzaileak, norbanakoak erabakitzen du),erdiegituratuak(araubatzukezartzenditu),egituratuak(osogidatua).

Ikasleekaukeraeginondoren,aldatzekoirizpideakzehaztueginbehardira.Esatebaterako,denborabatezegindakoaukeranjarraitubehardute(eskolabukatuarte),edozereginaribegira(lanhoribukatzendenean).

Ikasgelanproiektuakgauzatzeakjarraipenaezartzendiejarduerei,etahorrekikasleentzatesanguratsuagobihurtzenditu.Proiektuakgaratzeaerrazadakontatuedoesploradaitezkeenirakasgaietan,etabereerrendimenduaareagotukoduenjardueramotibagarribateansartzekoaukeraematendiotetaldeari.

Historia-proiektuek joko handia ematen dute. Aukera ematen dute egoerak birsortzeko; antzerkia,bizimoduak,musika,jantziak,arteatxertatzeko,etahoriikasleareninteresekinlotzeaerrazagertatzenda.Errazadadiseinatzeaereikasgelanaldibereanlanegingodutenhainbatlan-talde,bakoitzaproiektuberekoataldesberdinbatekoa.Haurhezkuntzanikasgelahainbatlan-txokotanbanatzeak,ikasleeianiztasunaeskainibeharrakbaliabide-antolaketazeinproiektukakolanadinamikoakizateadakar,etahorieiburuzoraindikzerikasihandiadugu.

“Ikasketadoiturako”irizpideenbilduma:

• Ebaluaziopribatuaksuspertzea,etaezpublikoak.• Ikasleenartean,banakakoetaguztienhelburueneraketasustatzea.• Banakakoikaskuntza-estrategienerabilerasustatzea.• Banakakolan-planenerabilera.• Banakakoaurrerapenaetalorpena,zeinbanakakoaurreegiteaardatzmodurahartzea.• Ikasleenesperientziaetainteresakerabiltzeaegunerokobizimoduaren,etorkizunarenetaberaiek

ikastetxeanikastenaridirenarenartekoarenloturaetazentzuasustatzeko.• Ikaslearimenderatze-zeinerronka-zentzuaematea.• Ikaslearisentiarazteahutsegiteetaakatsakegiteaikaskuntza-prozesuarenpartedela.• Ikasleekeskolanetaeurenikaskuntza-prozesuanduteneraginaareagotzea.• Ikastetxea talde-antolaketarekiko malguagoa egitea, ikaskuntza-arlo gehiago sortuz (ikasgelak,

talde-aretoak,korridoreak,ikastetxeareninguruneak)• Ikasleei aukera gehiago eman ikasteko denbora eskola-orduetan eta eskola-egituraren barnean

eginahaldezaten.• Etxekolanakikastetxean,helduenlaguntzarekinegitea(behardutenentzat)

19090- 2004-1-COM-1-2.1.


•Autoebaluazio-sistemakgaratzeaikasleentzat.

Ikasketadoiturakoestrategiak:GOLDENfuntsezkourratsak

Ondorenfuntsezkozenbaiturratsproposatzendituguikasketadoituarekikohastapenakerrazteko,aurretikaipatutako zenbait alderdi azpimarratuz, hala nola: ikasleriaren interesa eta aukeratzeko ahalmena bermatzea,ebaluazioazaintzeaetahezkuntza-baliabideakmodueraginkorreanerabiltzea.

Orokorreandenekirizpideberakpartekatzendituzte.Horietakobateanarretajarrietasaiazaitezburutzen,ikasgelaknabarituegingodu.

AUKERAETAINTERESA

Aukeratzekogaitasunaizateafuntsezkoezaugarriadamotibazioaetaerantzukizunaareagotzeko.Horidelaeta, oso garrantzitsua da aukera egitera behartzen saiatzea, kuantitatiboa zein kualitatiboa delarik, adibidez,proposaturikobost jardueratatik ikasleek3eginahal izatekoaukeragehitzea.Aldaketatxikibatda,etaaldaketaesanguratsuakdakartza.Gaidesberdinetanetagaihorieiheltzekomodudesberdinetansakontzekoaukeraerraztenbazaie,motibazioaarehandiagoaizangoda(adibidez,informazioabilatzeaordenagailuan,entziklopedietan,ahozkotestigantzetan,argazkietan,…)

FuntsezkourratsakIkasleekhainbat zeregin,mailaedo lan-estrategiarenarteanegindezaketeaukera.Aukerahorigaitasunakademikoetanoinarritukodaetaezdukonparaziorikbultzatuko.Goldenikaslebezalaaukeratuditugunekberenzereginakbeharbezalaegitendakitelaziurtatubehardugu.

-Ikasgaiakantolatubehardituguneanikasleeninteresaketaesperientziakerabiltzea.

EBALUAZIOA

Ebaluatzeaeguneroeginohidugunariketabatda,bainabatzuetanezgarakonturatzenduengarrantziaz.Ebaluazioarenhelburuazerhobetubehardudanjakiteada,aregehiagolortzeko,etaezzerbaitlortuezdugulakozigortzea.

Ikuspegi horretatik garrantzi handikoa da positiboki ebaluatzea eta lortu dena azpimarratuz. Aurreragoazaltzendanola lortuhutsegindugunhura,berriroeginbeharduenerakoestrategiahobeakematendizkiogulaziurtatuz.

Funtsezkourratsa

19090- 2004-1-COM-1-2.1.


- Liburuaketalanakzuzentzekoorduanarkatzberdeaerabiltzeagorriarenordez,zuzenadena,hobetudaitekeena,etab.azpimarratuz.

- Ebaluaziohorimodupribatuanegingoda,helburuaikaslearenerrendimenduahobetzeabaita,ezbereemaitzakpublikoegiteasariedozigormodura.

- Funtsezkourratsak- Ikasleriarenebaluaziopribatua,ezikaskideenaurreanmoduofizialean.Modupribatuanhitz

egiteaikaslearekinetahobetzekomoduariburuzkoinformaziozehatzaematea.- Ikaskuntza-prozesua eta autonomia hobetzeko ikasketa-estrategia pertsonalak

azpimarratzea.

HEZKUNTZA-BALIABIDEAK

Aniztasunalantzekomoduhorrekheziketaberezikoirakasleekirakasle-tutorearekin,gelaberean,lanegiteaeskatzendu.Lankidetzahoriosoaberasgarriagertaliteke,zenbaitsaiotanikasgelanheldubatbainogehiagoegongobaita, eta, aldi berean, oso baliagarria ikasgaiak prestatzeko eta saioak antolatzeko. Berdinek ikasgelan dutenegitekoari askotan ez zaio jaramonik egin. Baliabide hori ikasgelan sistematikoki erabiltzeak ikasketa-estrategiadesberdinakeskaintzeaetaikasgelakogiza-baliabideakmodueraginkorragoanerabiltzeadakar

Irakaskuntzanmaiz erabilitako hezkuntza-baliabide bat testuliburuak dira, ikaslemota batentzat eginakdirenak, eta nekez eman ahal diotenak aniztasunari behar bezalako erantzuna. Testuliburuek ikasgelako bestebaliabide bat izan beharko lukete, beste liburu, entziklopedia, internet, landa-lan, bisita, esperimentu eta jolasbatzuekin,eta irakasleriaketagizarteakorokorreaneskuragarridituenhainbatbaliabiderekinbateraerabiltzeko.Horregatik azpimarratzen dugu nork bere kasa ikasteko materialaren erabilera, hau da, irakasleek sortu edoaukeratutakoak ikastetxehorretako ikaslehorientzat,beraientzategokienakdirelako.Hori ikasleekeurenganakointeresseinaletzathartukodute,aurrekoataletanaipatudenbezala.

Antolaketahorrekbanakakoerregistroaetaikaslebakoitzekolan-egitasmobategitekoaukeraemangodigu.Bakoitzakbereerritmoaetabilakaera izangodu,etaberehelburuak lortukoditu,bere trebetasuneta interesenarabera.

FuntsezkourratsakHezkuntzabereziaikasgelatikateragabeedohariestukilotuta.Norkberekasaikastekomateriala.Ikasleakebaluatzekoautoebaluaziosistemakerabiltzea.Ikasleakberenikaskideeilaguntzekobaliabidemoduraerabiltzea."Goldenpupils"delakoeiikasgelan,laguntzagehiagoeta,zenbaitarloakademikotan,arretahandiagoaematea.Lan-egitasmobaterabiltzeaikastekoetabereizgarrimodura.

Aipamenak:

Bj0rndalBogLiebergS:Nyeveierididaktikken?Eninnf0ringididaktiskeemnerogbegreper,Aschehoug,Oslo,1978.

Dale,ErlingogWærnes,Ingrid:Utdanningnr3,2004.

EuropeanAgency:"Inclusiveeducationandeffectiveclassroompractice"2001.

19090- 2004-1-COM-1-2.1.


Gundem,B.:Skolensoppgaveoginnhold.Universitetsforlaget1991.

Lysberg,JulieogUthusMarit,Spes.pednr9,2004.

Ogden,Terje,BedreSkolenr4,2004

Werner,Sidsel,Spes.pednr8,1998.

19090- 2004-1-COM-1-2.1.


KnudJensen,FrodeJosengetaMariaJoséLera(2007)

Aurkibidea:

Harremanengarrantzia…………………………………………………………………………………………………………………….1

lankidetza-etaulermen-maila………………………………………………………………………………………………………….3

Gurasoenparte-hartzea……………………………………………………………………………………………………………………4

Familia-eskolaharremanahobetzekoestrategiak:GOLDENfuntsezkourratsak……………………………….7

Aipamenak…………………………………………………………………………………………………………………………9

HarremanengarrantziaFamiliaren eta eskolaren arteko harremanaGolde5 proiektuko oinarri garrantzitsuenetako bat da. Europa osoan, familien

babesa eta itxaropenak oso desberdinak dira. Familien jarrera zein irakasleena bereziak eta bakarrak izango dira herri

bakoitzeanetaeskualdebakoitzekoikastetxeakdesberdinakizangodira.Desberdintasunhoriekkontuanizanik,proiektuosoko

zeharkakohelburuaetanagusia “familien, ikasleenetaeskolarenarteko lankidetza-giroa sortzeada, elkarerrespetatueta

ulertuz,lorpenakademikoakhobetzekoetagelanegokitzesozialaareagotzeko

Biarrazoinagusidaudefamiliaetaeskolalotzeko,batalegegintzazkoaetabesteakontzeptuzkoa.

Legegintzazkoarrazoiaklegeetanduoinarria.NBErenGizaeskubideenAitorpenak,1984.urteazgeroztik,ezartzendugurasoak direla beren seme-alaben heziketaren erantzule nagusiak (26. artikuluaren 3. atala). Norvegiako AdingabearenLegean gurasoek seme-alaben hazkuntzan duten garrantzia azpimarratzen da, babestu eta ahal duten neurriko heziketaemanez.

Artikuluhauerabiltzekojatorrizkoiturriaetaweb-orriaaipatubehardira.www.golden5.orgweb-orrikoinformazioguztiakcopyright

eskubideakbetetzenditu.

GOLDENARLOAK

FAMILIAETAESKOLA

19090- 2004-1-COM-1-2.1.


Hezkuntza Legeak (1. artikulua) dio eskolaren eginkizuna familiekin euren seme-alaben hazkuntza eta heziketanelkarlaneanaritzeadela.Argijasotadagofamiliekdutelaberenseme-alabakhaztekoerantzukizuna;horidelaeta,beraz,ikasgainagusienetakopartaideizanbehardute(97,30)

Marko teorikoak ere familien rolaren garrantzia azpimarratzen du neska-mutilen eskolako arrakastan(Birkemo,2002;UngíNorge,1992;PISAtxostena,2003;Bo,2002etaSiles,2003).(ELGA) EkonomiaLankidetzaetaGarapenerakoAntolakundearen1997ko"Gurasoakeskolakoikaskidemodura”artikuluan,familiarenetaeskolarenarteko harremana aztertzen da. Artikuluak azaltzen du gurasoen ekarpenak beren seme-alaben eskolakohobekuntzaneraginhandiaduela;beraz,argigeratzendaelkarrizketaetalankidetzamailaguztietansustatzeakduengarrantziaetabatezereurterikgoiztiarrenetanharremanonakeraikitzeak.Kanadakoproiektubatek(ColemanetaCollinge, 1993) erakusten du eskolarekiko gurasoen jarrera positiboek eragina dutela haurren poztasunean etamotibazioan.Eskolabehartutadagogurasoenpartaidetzaetalankidetzasustatzera;izanere,neska-mutileneskolakoemaitzakhobetzekoeragilerikgarrantzitsuenada.

Neska-mutilentzat garrantzi handikoa da inguruan dituen helduen arteko harremana positiboa delanabaritzea. Datuek frogatzen dute lankidetza-jardueretan esperientzia ona izan eta helduekin harreman onakdituzten neska-mutilek arrisku gutxiago dutela euren garapenean, eskola-arazoetan zein eskolaz kanpokoetan.(ParraetaSánchez,2002;Wentzel,1998).

Eskolakolorpenen%23familiarenbabesarekinlotudaitezke(Berg2002).Horrekadieraztendufamiliareneta eskolaren arteko harremanen kalitatearen, eskola-lorpenen eta eskola-doikuntzaren artean korrelazio onadagoela(Stortingsmelding14,1997-98).Neska-mutileneskolakolorpenenbieragilenagusiakgurasoenheziketa-mailaetafamiliarenetaeskolarenartekolankidetzarenkalitateadira(Nordahl2006).

Neska-mutilenhazkuntzaetaheziketagurasoenerantzukizunadira,etaeskolarenrolabizereginhorietanfamilieilaguntzeada.Familienetaeskolarenartekoharremanonbatekeraginpositiboaizangodumotibazioan,etaepeluzera,ezarritakohelburuenlorpenaekarrikodu(NOU1995;Wentzel,1998).

Gurasoen babes soziala eta akademikoa nabaritzeak neska-mutilen gaitasun-zentzuan, ikasgaiekikointeresean,eskolakolorpenetanetaharremanaksortzekomotibazioaneraginaizangodu(Wentzel,1998).

Ikasgaietan gurasoen babes hori ez duten neska-mutilengan estresari loturiko gaixotasunak jasatekoarriskuahirukoiztuegingoda.

19090- 2004-1-COM-1-2.1.


(burukomina, urdaileko mina, muskuluetakomina, eta hazteko arazoak ). Oso harreman estua dago familiarenbabesarenetaikasleenjokaera,errendimenduakademikoaetaberenburuarekikosegurtasunsentipenarenartean(Colemanet.al.1996).

Lankidetza-etaelkarulertze-mailak

ThomasNordahlek(2006)familiarenetaikastetxeenartekohirulankidetza-mailaetahiruelkarulertze-mailaematendituaditzera.

Lankidetza-mailak:• 1.maila:Ordezkaritza-lankidetza: gurasoek erakundeetan parte hartzea eskatzen

du.• 2.maila:Zuzenekolankidetza:elkarrizketak,ulermenaetaikasleen,familiarenetaikastetxearenarteko

adostasunak• 3.maila:Zeharkakolankidetza,familiakseme-alabeneskolakoerrendimenduahobetzekoegitendituen

zereginguztiakbiltzenditu.

Informazio-mailak:• 1.maila:binorabidekoinformaziotrukaketa.• 2.maila:elkarrizketa:ikasleeieragitendietengaieiburuzkokomunikazioaetaeztabaida.• 3.maila:ekarpenaetaeragina:elkarrekinadostutakoerabakigarrantzitsuak.

Familia, orokorrean, pozik dago informazio-mailarekin. % 75ek uste du ez duela eskolarekiko benetako etabidezkoharremana.Bostetik lauezdaudeados3.mailarekin,etausteduteeskolanduteneraginaosotxikiadela.Familia-eskolaharremanetanesperientziaonadutengurasoenseme-alabek,gehienetan,eskola-emaitzaonakizatendituzte,etaezdutearazoriksortzen.Arrakastarikhandienalortzeaetaeskolaraondoenegokitzeaestu-estulotutadaudeeskolarekinharremanetandaudenfamiliekinetaharenganeragitendutelaustedutenekin.

Eskolanporrotegitendutenneska-mutilengurasoek,ziurrenikusteizangoduteberenfamilia-eskolaharremanak,nagusiki,norabidebakarrekokomunikazioanoinarritzendirela.Eskolaragaizkiegokitzendirenseme-alabakdituztenfamilienbiherenekusteduteeskolarekikolankidetzaezdelaonaetaerrudungileadela.

Epsteinek(2001)familiarenetaeskolarenartekolankidetzanseiurratsproposatzenditu:

19090- 2004-1-COM-1-2.1.


o1.urratsa:familientzakolaguntzahazkuntzaridagokionez.o2.urratsa:informazioa:familiakikasgaietanhezteaetaseme-alabenlorpenakkomunikatzea.o3.urratsa:borondatezkobertaratzea:gurasoakeskolarajoateraetagelakojardueretanpartehartzeragonbidatzea.o4.urratsa:etxeanikastea:gurasoakikasgaietanheztea.o 5. urratsa: eragina: familiak euren seme-alaben eskolakomaila desberdineko gaiei buruzko erabakiak

hartzeragonbidatu.o 6. urratsa: eskola bere inguruarekin harremanetan jartzea: gizarte-baliabideak eta familia eta neska-

mutilentzakozerbitzuakkoordinatzea.

Gurasoenparte-hartzea

Gurasoakosobaliabidegarrantzitsuadiraneska-mutilentzat.Haiekdutengarrantziazjabetudaitezenhirualderdinagusihartubehardirakontuan:leheniketabehin,esanguratsuakdirelasentitubehardute,etalaguntzekoarrazoiakulertubehardituzte,duengarrantziaetanolalagundezaketen.Bigarrenik,eraginadutelasentitubehardute,etaikusibeharduteberenahaleginaberenseme-alabeneskolakoarrakastabihurtzendela.Hirugarrenik,gurasoekeskolarenbabesanabaritubehardute,helburubateratuakdituztelaetaberenseme-alabenizeneanaridirelalankidetzan.

Seme-alabenerrendimenduakademikoahobetzenlaguntzekoegitenaridirenlanagarrantzitsuadelaulertzendutengurasoek,etaseme-alabenheziketarekinkonprometitzendirenak,aldaketakeraginditzaketeberaienganere(Alter, 1982). Guraso eta seme-alaben arteko harremanak aldatzeak familia-sistemaren beste zenbait alderditaneragina izan dezake. Seme-alaben bizimoduaren aldaketek familiaren bizimoduaren aldaketa ekar dezakete.Eskolarekikojarrerairekiagoaktokikogizartearekinharremanhandiagoaizatekoaukeraemanlezakete.Seme-alabeilaguntzendietenamekeurenhezkuntza-egoeraberrazterdezaketeetaeurenibilbideakademikoahasi.Horrezgain,Alterrekiradokitzenduguraso-taldeensistemaksortzeaelkarreragineanikasteko,bakoitzarenegoeraezagutuzeta,horrela,neska-mutilenbilakaerarenjakitunizanez.

Halere, NOVAko zenbait artikulutan (2000-2002), nabarmentzen dute familia eta eskolaren artekoharremanenegoera,orokorrean,ezdelabeharbezalakoa.Eskolagehieneiezzaizkiegustatzenaurreagehiegihartzendutenetagehitxoarduratzendirengurasoak.Ondorioz,gurasoekzalantzakdituzteeskolakhaienharremanazetalankidetzazdituenitxaropeneiburuz.Gurasoekezduteberenburuaberdintasunegoerabateanikustenfamiliaetaeskolarenartekolankidetzan;aldiz,irakasleekbotereadutelaustedute.Zalantzahoriareagotuegitendagurasoaketorkinakbadira,ezdituztelakobestegurasoakezagutzenetaeskolakobileretaneregutxiagopartehartzendutelako(Velchez,2004).

Irakasleekerakundearenbotereadute,etagurasoaskokhaiekbainogutxiagodirelaustedute,etaeskolakozigorrenbeldurdira;izanere,eskolaedoirakasleakkritikatzenbadituzte,berenseme-alabenkalterakoizandaitekeelauste baitute. Gurasoek oso gutxitan jasotzen dute eskolaren aldeko gizarte-babesa, nahiz eta irakasleek ematendietela esan. Gurasoek beren buruarengan konfiantza gehiago izan dezaten irakasleengandik gurasoenganakoekintzaksustatzeaosogarrantzitsuada.Gizarte-laguntzan,goraipameneanetaadoreanoinarriturikokomunikazioaerabakigarriada.Gurasoenganakoatzeraelikadurakegokiaetazehatzaizanbeharkoluke,gaizkiulerturikizanezdadin(Nordahletal2005).

Amakdirapertsonagarrantzitsuenakfamiliaetaeskolarenartekoharremanetan(Nordahl,2006).Familiaetaeskolarenartekoharremanaren%70edo%80neska-mutilenamekburutuada.Ameklaguntzendieteseme-alabeieskolako lanak egiten; eskolak antolaturiko bilera eta jardueretan parte hartzen dute. Gurasoen bertaratzeahobetzeakeraginhandia izango lukeneska-mutileneskolakoarrakastan.Halaere,amenedoaitenparte-hartzeakondoriodesberdinaduneska-mutilenerrendimenduan(Winquist,1999).Lehenhezkuntza-mailetangurasoenparte-

19090- 2004-1-COM-1-2.1.


hartzea,aitaetaamarenaalegia,eskolareneraginabainoseibidergarrantzitsuagoadaeskolakoarrakastalortzeko.Ikasgela bateko guraso guztiek beren seme-alabei, neurri berean, laguntza eta adorea emango baliete, horrekeskolakoerrendimenduarenaniztasuna%30gutxitukoluke(Desformes,2005)

FUGen txosten batean (2005), gurasoek familia eta eskolaren arteko harremanetan parte ez hartzeko hamararrazoizehaztendira:

1. Gurasobatzuekhaurtxikiakdituzte,etaezdutezaindukoditueninor.2. Gurasobatzuekarratsaldekoetagauekolanaldiakdituzte.3. Eskoletanezdiragusturaegoten,eskola-eskarmentutxarraizanzutelakoberengaraian.4. Ezdirabileretarajoaten,ezdutelakoustegarrantzizkoadenik.5. Estresatutadaudeetaarazoakdituzte.6. Berenharremangirotikatdaudelaustedute,etaezduteberenburuarekikoziurtasunikbileretarajoateko.7. Ustedutehizkuntzaezdutelaondoezagutzenetaezdutelaondoulertuko.8. Ezinezkoairuditzenzaie,etausteduteirakasleekjakingodutelazeindenheztekomodurikonena.9. Zenbaitekusteduezdiotelaesatenduenaulertuko,etaberakezduelajakingonolaadierazi.10. Batzuekusteduteeskolarengaiairakasleeibakarrikdagokiela,ezberaiei.

Silesek (2003), horrez gain, zehaztu zuen familia eta eskolaren arteko harreman on baten eta kalitatezkoirakaskuntzarenarteanloturabatdagoela.Etagaineratzendu,eskolaetafamiliaurruntzendirenneurrian,eskola-porrotarenetakultura-etagizarte-porrotarenartekoloturanabarmenadela.Ikasleenbizimodusozialazetafamilia-bizimoduaz arduratzen diren irakasleek ikasle horien motibazioan eragiten dute; izan ere datu gehiago dituzte,heziketarenplangintzaegiterakoan,erabakihobeakhartzeko.

Ikasleenbizimodua eta kultura-esperientzia ezagutzea oinarri on bat da ikasketa-prozesu on eta egoki baterako(EricssonyLarsen2000).

Familiaetaeskolarenartekoharremanaheinhandibateanjarreretandatza.Irakasleekgarrantzihandiaduteharremanonbatengarapenean(Chrispeels1996).

Irakaslebatentzat,honakohonetanoinarritzendaharremana:

1. Irakaslebakoitzakamaetaaitabakoitzarenegoerabereziarekikodueninteresorokorra.2. Irakaslebakoitzarentrebetasunafamilieiburuzkoestereotipoekinlanegiteko.3. Irakasle bakoitzaren trebetasuna ikasle jakin batekin sistematikoki lan egiteko, harenganako interes

bereziaazalduz,motibatuz,etaharengaitasunakaztertzekoelkarrekinegotekodenborahartuz.

19090- 2004-1-COM-1-2.1.


Cohének(1974)irakasleekfamiliaetaeskolarenartekoharremanetandutenerantzukizunaazpimarratzendu.Honakogomendiohauekematenditufamiliaetaeskolarenartekoharremanetarako.

1. Gurasoengandikseme-alabeiburuzkoinformazioajasotzekoaurretikojarrera.2. Semeariedoalabariikasketetanlaguntzekoeskaintzakomunikatzea.3. Gurasoekinelkarlaneanaritzekogogoaduelakomunikatzea.4. Gurasoenkezkaketaseme-alabengandituztenitxaropenakentzutea.5. Etxekoheziketaosagarriarekikointeresakomunikatzea.6. Helburuetaprogramakgelanazaltzeaikasleetagurasoentzat.7. Ikasleenaurrerapenenberriematea.8. Etxeanseme-alabeiikasketetanlaguntzekozenbaitideiaeskaintzea.9. Gurasoeninformazioaetaideiakerabiltzea.

Irakaslea profesional bat da, eta erantzukizun handiena du harreman on baten eraketan (Nordahl et al2005).Orokorreangurasoenganakojarrerapositiboaedukibehardu,etaikasleentzakobaliabidemoduraikusibeharditu.Garrantzitsuadaarretaetorkizunean jartzeaetaezhainbeste iraganean,batezerekontuan izanikgurasoekseme-alabengandituztensentimenduak.Bestaldegurasoeibotereaemanbeharzaie,etaazpimarratuhaienlanakduengarrantzia.

Ericssoned(2000)"randzone"hitzakerabiltzenditufamiliaetaeskolarenartekoharremanakizendatzeko."Randzone"osoloturaargiaezduenarloada."Randzone"renadibidebat izanlitekeirakasleekeskuhartuahalizateafamilienheztekomoduan,ohituretan,etaabarrean.

6

19090- 2004-1-COM-1-2.1.


Beste"randzone"bat litzatekegurasoekeskola-hornikuntzaedo jarduerakordaindubehar izatea,edogurasoekeraginahalizateaeskolarenzenbaitgaietan,halanola,diziplinan,zigorretan,edohezkuntzanorokorrean.

Familiaetaeskolarenartekoharremanonaksortzeabientzatonuragarriaizangoda.Irakasleentzatlaguntzahandia izangoda ikaslebakoitzarenegunerokoaetaegoerabereziaulertzeko. (Thomsonet al 2004) Familia etaeskolarenartekoharremanonakgaratuz, irakasleekitxaropenerrealagoakeraikiditzaketeikaslebakoitzarengan,etaaldibereanfamilieiereitxaropenkoherenteagoaketaerrealagoakizatenlagunduahaldie.

Gurasoekereerantzukizunargibatdute familiaetaeskolarenartekoharremanetan. (Chripspeels1996;Vilchez 2004). Eskolarekiko jarrerak landu behar dituzte eta euren eskola-esperientziarekin eta emaitzaakademikoekin loturiko emozioak baliatu behar dituzte. Gehiago konprometitu behar dute eskolarenfuntzionamenduan, eta eskolak proposatzen dituen ekintzetan. Familiek eta irakasleek, batera, neska-mutilenganakoitxaropenberaksortubehardituzte.Ulertubehardugufamiliaketaeskolakhelburuberakdituztela:eskolakoerrendimenduaetaarrakastahobetzea.

Familiaetaeskolarenartekoharremanahobetzekoestrategiak:funtsezkoGOLDENurratsak

Haurren eskola- garapeneko bost gai garrantzitsuenen artean "Golden 5" proiektuak familia eta eskolarenartekoharremanaaukeratudu.Markoteorikoakdiofamiliaetaeskolarenartekoharremanonbatekeraginpositiboaizango duela neska-mutilen garapenean eta hazkuntzan, aldi berean biengan, familiarengan eta eskolarengan,izangoduelaeraginpositiboa.Familiaetaeskolarenartekoharremanonbatsortzeajarreraetapentsaerasistemikoalantzeandatza.Harremanonhoriek eratzekoerantzukizunhandiena alderdi profesionalari dagokio, eskolari etairakasleei.Halaere,familiakerelaneginbehardu,eskolanetaheziketandituenitxaropenetajarrerekin,etaberesentipenetaemozioezbaliatuz.“Badirudi“eskolakoestrategiaglobalen”bidezkoikuspuntusistemikobatestrategiaindibidualakbainoeraginkorragoadela.

Eskolanesperientziatxarrakizandituztengurasoek,edoeskola-porrotadutenseme-alabengurasoekaskotanusteduteeskolarekikoharremanakerrudunsentiaraztendituela;askotanpentsadezaketeirakasleekseme-alabeneskola-arrakastaezarenerruduntzatjotzendituztelagurasoakzeinikasleak.Agintetikkanpodaudelausteduteetaeragingutxidutela.Irakasleriak,beraz,estrategiakizanbeharditugurasoeibotereaemateko;jarrerapositiboaizanbehardutegurasoguztiekiko,etaikasleentzakobaliabidemoduraikusibehardituzte.Ikasleentzatosogarrantzitsuada

19090- 2004-1-COM-1-2.1.


inguruko pertsona helduak, giro onean, elkarlanean ikustea, eta horrek eskola-porrotaren arriskua eta eskolazkanpokoarazoakgutxitukoditu.

Irakasleentzatere,garrantzizkoadakontuanizateabestekulturabatekogurasoekarretahandiagoaeskatzendutela, etaosogarrantzitsuadelaharremanonbat sortzekoeta guraso-taldeetan sartu ahal izateko itxaropenasortzea.

Familia eta eskolaren arteko harremanetan, zenbaitetan, zehaztugabeko itxaropenak daude. Beraz,garrantzitsua izango da sistema eta estrategiak sortzea gurasoen eta irakasleen erantzukizun eta betebeharrenarloakzeindirenargituahalizateko.

Berdintasun-harremanbateneraginaaipatutakoteoriaetaikerketekinbatetorrikoda,etamesedegarriaizangoda:

• Arrakastaakademikoetarako.• Autoestimurako• Osasunpsikologikorako.• Ikasleeneskola-motibaziorako.• Eskola-doikuntzarako.• Luzera,ezarritakohelburuaklortzekoetaetorkizunekoakplanifikatzeko.• Ikasleakeskolangusturasentitzeko.

Funtsezkourratsak:

■ Aldirogurasoeideitzeaberrionakemateko.“Harremanberezien” liburuaeresor litekebost“Golden”ikasleentzat.

■ Ziurtatzea“golden”haurrengurasoakbileretarajoatendirela,arretabereziaeskainiz(mezu,telefono-deiedoseme-alabenbidezgogoratuz)

■ Neska-mutilenfamilienganakoetaeskolazkanpokobizitzarekiko interesaazaltzea,galderakeginez.

■ “Familia-curriculuma”, bere osotasuna kontuan hartuta, ikasgelan erabiltzea, edoaukeraturiko“Golden”haurrekin.(Ikusieranskina)

■ Ikasgelan familia-taldeak antolatzea (eskolaz kanpo, hilabete batez, seme-alabekin baterajarduerakegingodituztenguraso-taldeak)

■ Gurasoen, seme-alabeneta irakasleenarteko ikasketa-hitzarmenakegin, erantzukizunaetahobekuntzahelburutzathartuz(elkarrizketa-ereduaikusi).

19090- 2004-1-COM-1-2.1.


■Aitaetaamenbankuasortu:gurasoakikasgelarekinbateralanegiteragonbidatzeandatza,“datu-banku”bateanesperientziainteresgarribatidatziz,adibidez,errezetarenbat,lanbat,bidaiabat,ezagupenak,trebetasunak,etab.Gurasoentrebetasunaedolankidetzajasotageratzenda,etairakasleriakguztiontzakomodurikegokieneanantolatukodu.

Aipamenak

Apter,Stephen(1982)Troubledchildren/Troubledsystems:PergamonGeneralPsychologySeries,

Berg,JensPetter:Utdanning9/2002side84og86

Birkemo,Asbj0rn2002:Laeringsmilj0ogutvikling,UNIPUB

B0,Ingrid(2002)-Begrepet:Indrevilkárforforeldreskap.

Coleman,PeterandCollingeJ(1993):Seekingtheleversofchange:Participantattitudesandschoolimprovement.In:Schooleffectivenessandschoolimprovement4:1

Coleman,PeterandCollingeJ(1996):Learningtogether:Thestudent/parent/teachertriad.In:Schooleffectivenessandschoolimprovement,Volum7,page297-323.

Crispeels, J (1996): Effective Schools andHome -School-Community partnershipRoles : A framework for parentinvolvement.SchoolEffectivenessandSchoolImprovement,Vol7pp.297-323.

Cohen,S(1974),Familyreactionstothehandicappedchild.NewYork:HunterCollegeoftheCity,UniversityofNewYork.

Desforges,Charles(2205):ExeterUniversity:Verdensgang3/1page53.

Epstein,JoyceL(2001):School,familyandCommunityPartnerships:PreparingEducatersandImprovingSchools,WestviewPress.

Ericson,KjerstiandLarsen,Gun:(2000)Skolebarnogskoleforeldre,Paxforlag.

FUG(2005)Broermellomhjemogskole-Handbokomsamarbeidmellomminoritessprakligeforeldreogskole.

Norskoffentligutredning(NOU)1995:kap.12

19090- 2004-1-COM-1-2.1.


Norgesalmennvitenskapligeforskningsrád(1992):UngiNorge

Nordahl,Thomas(2000): Samarbeidmellomhjemogskole-enkartleggingsunders0kelseNordahl,Thomas(2006):Skolelederen01,page6-7.

Nordahl,S0rlie,Manger,Tveit(2005):Atferdsproblemerblantbarnogunge,Fagbokforlaget.

NOVA(2000):Rapportnr8

NOVA(2002):Rapportnr13

OECD(1997):"Parentsaspartnersinschool"

Parra, Oliva and Sánchez, I (2002): Parents and peers influences on emotional adjustment during adolescence.Presentedin:VIIIBiennialCongressoftheEuropeanAssociationforResearchonAdolescente.Oxford,2002.

Siles,C(2003)Lacoloboracióndelospadresconlaescuela.InPadresyMaestos,279pp10-14.

Stortingsmelding14,1997-98Kap.4)

ThomsonG,WarronS,CarterL(2004):It'snotmyfault.PredictingHighSchoolTeacherswhoblameblameparentsandstudentsforlowachievement.In:TheHighSchoolJournal:87,3,pp5-14.

Vilchez.L.F(2004):Expectativasdelospadresylasexpectativasdelosprofesores,In:PadresyMaestos,254pp22-25.

Wentzel,K(1998):SocialRelationshipsandmotivationinmiddleschool.Theroleofparents,teachersandpeers,JournalofeducationalPsychology,90,2,pp202-209

Winquist,C,(1999).Participacióndelospadresenlasescuelas.ERICDIGEST.

Familia-curriculuma:

1. Eskolari,irakasleei,etaorokorreanhezkuntzariburuzondohitzegitea.2. Gizarteariburuzkoeztabaida-gaietaikuspuntudesberdinakzabaltzeaikasleenartean.3. Eskolakematendituenmezuetanetaantolatzendituenlankidetza-jardueretanarretajartzeaetahaieiburuzondohitz

egitea.4. Eskolakojarduera-bankuanzureizenajartzea.5. Familiakberenseme-alabentzakojokaera-ereduonadirelaziurtatzea.6. Neska-mutilen trebetasunekiko interesa azaltzea, eskolako lanetan laguntzea, ikasketa-giroa sustatzea eta eskolako

lanetanlaguntzekoetxeanlanerakolekuonbatsortzea.7. Ziurtatzeahaurrekbetiirakurtzekoliburuakdituztela,etaegunerokolaneanerabiltzendituztela8. Elikaduraetalo-orduaknahikoakdirelaziurtatzea.

1.- IKASGELAREN KUDEAKETA:

ALDAGAI HAUETAN ERAGITEN DU:

• Argitasuna/gardentasuna: arauen argitasunari, itxaropenei, portaerari, eskolan bakoitzak duen eginkizunari dagokie.Argiadierazitabadagozeresperoden,zerdagoenondo,zerdagoengaizki, irakasleaikasgelakolehenereduaizanik,ikasleakirakaslearenportaeraaurrezjakitekogaiizateaesperoda.

• Irakaskuntza: irakaskuntza- eta didaktika-teknikak egokiak direla ziurtatzen da. Motibazioan oinarritzen dira, adibide ugari emanez, animatuz, galdetuz, eta ikasleari pentsaraziz.

• Antolaketa: ikastaldea ondo antolatuta dago, kudeaketa egokiaz, egituratua, itxaropen argiez, eta behar duenak laguntza du.

FUNTSEZKO URRATSAK:

1.1. Fluxua eta jarraipena: Portaera batek ezin du ikasgaia edo lana eten, portaera oker hori kudeatzen eta aldi berean klasea ematen jarraitu behar da. Hona hemen erabili daitezkeen zenbait adibide: pertsonari begietara begiratzea, hitz-gako bat adieraztea, gatazka maila baxuan konpontzea, eskuz adieraztea, kontaktu fisikoa erabiltzea, hurbiltzea, etab.

1.2. Arreta: arreta jartzea eta ikaskide guztien aurrean jokaera onak, eta errepikatzea nahi dugun portaera eta jarrerak goraipatzea.

1.3. Proaktibotasuna: arazoak maila baxuan konpontzea(bakarka, ahopean, ikaslearengandik hurbil, eskola hasi baino lehen edo ondoren)

1.4. Progresioa: taldearen arreta erakartzeko, portaera kudeatzeko sistema bat eratzea, ahozkoak ez diren kodeak erabiliz (adibidez, eskuak altxatzea); espero den portaeraren berri ematea, harremanetarako eredu bat jarraituz (ikasleengana hurbilduz, ahopean hitz eginez, …)

1.5. Aurrea hartzea: ikasgelan gerta daitekeenari buruz pentsatzea, eta adi egotea.

1.6. Erreakzionatu eta moldatzea: eskola bukatu ondoren ikaslearekin hitz egitea eta hurrengo saion zer egin adostu, ordezko portaera desberdinei buruz hitz egin eta portaera okerrak jarraitzen badu, irakaslearen erreakzio-ondorio erlazioaren berri ematea.

1.7. Matching-doitzen, portaera gatazkatsuaren aurrean arrazoizko erreakzioa ziurtatzea. Garrantzitsua da gatazka ez areagotzea, eta hura hasieran bizia balitz, maila jaitsi, irribarre egin, eskerrak eman, eta begietara begiratzea.

1.8. Sinkronizazioa: ahalik eta lasterren portaera-arazoari heltzea. 1.9. Momentum: jarduerak eta aginduak sekuentzia naturaletan eta segidakoetan antolatzen direla ziurtatzea.

Jarduerek ez badute segida natural bat jarraitzen, kontrola galtzea errazagoa da, oharkabean, baldintzak falta direlako,etab.

1.10. Finkatu eta proiektatzea: Urrats honetan, saio bat bukatzear dagoenean, hura finkatu eta hurrengo ikasgaia proiektatzeko denbora antolatzen da. Ikasleentzat garrantzitsua da jakitea zer egin den eta zer ikasi den, zer egon den ondo eta zer ikasiko den hurrengo ikasgaian.

1.11. Ohiturak aldatuz: Ikasleen edo ikasle eta irakasleen arteko jokamoldeak aztertzea eta egunerokotik at dagoen zerbait edo espero ez den zerbait egitea.

1.12. Gogoratuz: Mezu guztiak arbelean idaztea (Ziurtatzea uneoro zer egin behar duten jakin dezaketela, idatziz argi azaldu zaielako).

2.- HARREMANAK SORTZEN:


• Hurbiltasuna: Komunikazio ziurra, irekia, ikaslearen gizarte-bizitza eta horrekin zerikusia duten eguneroko alderdiak.

• Gatazkak: Ikasleekin desadostasunak daudenean arazoen koponketa lantzen da, eta horri buruz hitz egiten dugu.

• Laguntza emozionala eta konfiantza: Laguntza emozionala. • Laguntza akademikoa: Laguntza akademikoa. • Itxaropenak: Itxaropen handiak ikasleria osoarengan.• Mendekotasuna: Independentzia eta autonomia.• Iraunkortasuna: Ikasleekiko harremanetan iragarri daitekeena, zuzena, denekin zerikusia duena, eta

emozionalki egonkorra.• Umorea: Umorea erabiltzen dut, elkarrekin barre egiten dugu, ez da ironia erabiltzen.

FUNTSEZKO URRATSAK:

2.1. Izena esan: haurrari hitz egin behar diogunean, eta ziurtatu behar dugu ikasgai bakoitzean gutxienez behin haurrari begiratzen diogula. ( Behatzea, hurbil egotea, goraipatzea, laguntzea, etab

2.2. Atzeraelikadura: Ikasleei atzeraelikadura positiboa eta eraikitzailea ematea, eta aukera eta portaera positibotara bideratzea.

2.3. Urrezko unea: Neska edo mutilarenganako interesa azaltzea, eta eskolaz kanpoko gaiei buruz hitz egitea.

2.4. Zurrumurru onak: Ikasleei modu onean hitz egitea beste heldu edo haur batzuk aurrean daudenean.

2.5. Onarpen positiboa: Irribarre egitea, eta onarpen positiboa azaltzea ikasle batekin topo egiten duzunean ikasgelatik kanpo.

2.6. Arazoakdaudenean,ikasleenikuspuntutikikustensaiatzeaetaentzutekoprestegotea..

2.7. Ikasgelan umorea erabiltzea.

2.8. Gizarte-profila erabiltzea: Ikasleen gaitasunak, beren trebetasunak, beren lan ona edo portaera onak ikastalde osoarentzako erreferentziatzat erabiltzea.

2.9. Hutsetik hastearen teknika erabiltzea: egun bakoitza eta ikasgai bakoitza aukera berri bat da.

2.10. Haurrak esandakoak gogoratzea, errepikatzea, eta interesa azaltzea.

2.11. Irakasleriaren aurkezpena: Irakasleak bere buruari buruz hitz egiten du, bere bizitzaz, eskarmentuaz,

3.- GIZARTE GIROA:

ALDAGAI HAUETAN ERAGITEN DU

• Identitatea eta partaidetza: Ikastaldea indartzea; gurasoekin eta beste irakasleekin ondo hitz egiten da ikasleei buruz.

• Lankidetza: Berdinen arteko lankidetza sustatzen da, gelan esertzeko moduari zein ikasgaiei dagokienez.

• Lehiarik EZ: Norbanakoaren aurrerapenak alderatzen dira, eta ahaleginak azken emaitzak bezain garrantzitsuak dira.

• Eragina: Ikasleei entzun egiten zaie, erabakiak hartzen eta taldean gatazkak konpontzen laguntzen zaie. • Ongizatea: Seguru daude; konfiantza dute; ez dago bullying-ik, eta giro on eta atseginean daude. • Argitasuna: argitasuna arauetan, ohikerietan, etab. • Ingurune fisikoa: Ingurune fisikoa egokia da,haieksortua,apainduaetaatsegina..

FUNTSEZKO URRATSAK: 3.1. Ikasleria ezagutzea, bakoitza elkarrizketatuz, hainbat jardueraren bidez, korroen unea, gizarte bingoak, etb.(Materialak:i,2)

3.2. Ikastaldean besteekiko harremanei eta jokaerari buruzko 3-5 arau positibo lantzea.

3.3. Gizarte-sustapen sistematikoa eta ebaluazioa (zerekin daude pozik irakaslea edota ikasleak?, zertan diratrebeak?)

3.4. Autonomia sustatzea, ikasteko estrategiak eta ikastaldearen antolaketa azpimarratuz.

3.5. Berdinen arteko tutoretza: ikasleen arteko laguntza akademikoa.

3.6. Eguneroko ikasgaiaren ondoren, ebaluazio positibo sistematikoak.

3.7. Lankidetza: Elkarrekin ekintzak egitea (egitasmoak, artea, ikuskizunak, etb.)

3.8. Norbanakoarentzako edota ikastaldearentzako gure helburua aurkitzea

3.9. Esanguratsua: Ikasle onak gainerakoentzako eredu gisa erabiltzea. 3.10. “…-en eguna”: Ikaslea erakar gunea denean (joko bat, familiaren parodia bat, etxeko sekretu bat ekarriz)

3.11. “Isilpeko laguna ”izeneko jarduera. Ikasle bakoitzak “isilpeko“ lagun bat izango du; beraz, laguntza eta sostengua eman beharko dio, baina hura konturatu gabe, “isilpeko” laguna da eta. Astearen amaieran partekatu egiten da eta bakoitzak esaten du zein den bere ustez “isilpeko” laguna, “nabaritu ez diren” laguntza-keinu gehien egin dituenak irabaziko du.

3.12. Ikasketa kooperatiboko estrategiak erabiltzea. (Johnson&Johnson)

3.13 Gatazken konponketa, edo konponketa zaparrada eskola-saioan: ereduak gehitzeko, eta gatazkak konpontzeko denbora gordetzea eskola-saio bakoitzean.

3.14. Gure zirrarak: bakoitza bere zirrarak, eskaerak, beharrak azaltzeko gai izatea, eta gizarte-giroak hori egiten utz diezaiola.

3.15. Elkartasun-jarduera batean parte hartzea ( norbaiti laguntza ematea)

3.16. Denen artean ikasgela apaintzea.

3.17. Ikasgela antolatzea(ikasmahaiak,loreak,marrazkiak,etab.)

4.- IKASKETA DOITUA:

ALDAGAI HUETAN ERAGITEN DU

• Oinarriak:ikasleeiikasketadoituaerraztekooinarriak.• Inklusiboasunariarreta:inklusibotasunariarreta,ikasgelakoaniztasunariarretaingurunepositibobatetik.• Aukerak:Aukerakeskaintzendira,ikasketeietaharremaneiekitekomodudesberdinak.• Balioestea:berenikasketa-prozesuan,ikasleakbalioetsietabultzatzekogaitasuna.• Indibidualizazioa:ikaslebakoitzarenbeharreietabanakoenartekoezberdintasuneiarretajartzea.• Ekarpena:ikasleakberenburuahobedezatenbultzatzea;ikasleakautoebaluazioaegitera,aurreegiteko,

gainditzeko,etaberenbeharreietaitxaropeneierreparatzekoestrategiakikasterabultzatzenditu.• Lankidetza:Zeinneurritanlantzenaridaikaslebakoitzarenbeharetaezaugarrietaraegokitze-prozesuagurasoen

etaikastetxearenlaguntzarekin?.

FUNTSEZKOURRATSAK:4.1. Aukeratzea: Ikasleak gai izango dira hainbat zeregin, maila eta lan-estrategien artean aukeratzeko. Bost “golden”ikasleeieginditzaketenzereginakematea.

4.2. Boligrafoberdea:liburuaketaprobakzuzentzekoboligrafogorriarenordezberdeaerabiltzea,ondodagoenari,hobetudaitekeenari,etaabarrierreparatuz.

4.3. Ikasleenebaluaziopribatua,ezbesteikasleedoirakaslebatzuenaurrean.Haurrekinbakarkahitzegitea,nolahobetudezakeenazalduz.

4.4. Hezkuntza-prozesuanautonomiahobetzekoikasketa-estrategietanjartzeaarreta.

4.5. Interesa:eskolakplanifikatzekoorduan,ikasleeninteresaketaberenesperientziakerabiltzea.

4.6. Hezkuntzabereziaikasgelanbertanedoberarilotutaematenda.

4.7. Beraienmaterialakerabiliz.

4.8. Ikasleakautoebaluatzekosistemakerabiliz.

4.9. Ikasleakbaliabidemoduraerabiltzea:berdinen,ikasleenartekolaguntza.

4.10. Goldenikasleeilaguntzagehiagoematea,etagaiakademikoetanarretagehiagojartzea.

4.11. Lan-planakerabiltzea,banakako ikasketa modura .

5.- FAMILIA ETA ESKOLAREN ARTEKO HARREMANAK:


• Jarrerak: Familiarekin lankidetzan jardutearen aldeko jarrera.• Informazioa: Familia eta eskolaren arteko datu-trukaketa. • Elkarrizketa: Irakasleen eta familiaren arteko norabide bikoitzeko komunikazioa. • Partaidetza: Familiak eskolaren funtzionamenduan parte hartzen du. • Borondatezkotasuna: Familiarekiko harremana borondatean oinarritzen da, eta ez kanpotik ezarritako

betebeharrean.

FUNTSEZKO URRATSAK: 5.1. Aldiro harremanak izatea familiarekin, mezu positiboak emanez. (telefonoaerabiltzeaedobestela,horrenordez,agendanoharberezibatidaztea5goldenikasleentzat)

5.2. Elkarrizketa edo bileretan, gurasoei galdetzea beren seme-alabak autonomoak diren eta hobetzen ari diren.

5.3. Informazioa: Honako gai hauei buruzko galdeketa erabiltzea: motibazioa, autoestimua, aldaketa akademikoak, itxaropenak, gizarte aldaketak beren seme-alabengan dituzten itxaropenak hobetzeko. 5.4. Ikaslearen, irakaslearen eta gurasoen arteko “ikasketa-kontratuak”, arreta guztia erantzukizunean eta hobekuntzan jarriz.

5.5. 5 Golden ikasleen gurasoak, arreta berezia ematen zaienean (telefono deiak, mezu bereziak haurren bidez, …) bileretara joaten diren ala ez ikustea.

5.6. Familiaz eta egiten dutenaz interesa azaltzea, haurrei galderak eginez eta interesa azalduz.

5.7. Ikasgelako gurasoekin eta 5 golden ikasleenekin ’’familia-curriculuma” osotasun gisa erabiltzea.

5.8. “Jardunaldi irekien eguna”. Ikasle eta familien eguna, haiek ikasleek eginiko lana, ikasmahaiak eta ikasgela ikus ditzaten.

5.9. Ikasgelan familia-taldeak antolatzea (hilean behin arratsaldez/gauez guraso-taldearen eta ikastaldearenartekojarduerak)

5.10. Ikasgelan guraso-banku bat sortzea, gurasoek beren ekarpena egin dezaten (laguntza- zaintza- garraiatzea- ikasgela lanerako eratzea- interes bereziei buruzko hitzaldiak ikasgelan, hala nola bidaiak, etab.)

5.11. Elkarrizketairakaslearekin,ikaslearekinetagurasoekinikuspegipositibobaterabiliz.

Familiarencurriculuma:

1. Eskolari,irakaslearietorokorreanheziketariburuzondohitzegitea.2. Gazteenartean,eztabaidagaietagizarteariburuzkoikuspegiberriaksortzea.3. Arretajartzeaetaeskolakbidaltzendituenmezueietabultzatzendituenjarduereiburuzmodupositiboanhitzegitea4. Eskolakoekintza-bankuanzureizenaematea.5. Familiakberenseme-alabentzakoereduonakdirelaziurtatzea.6. Haurrekdituztentrebetasunekikointeresaazaltzea,etaeskolakolanetanlaguntzea,ikasketa-giroasustatzea,etaetxeanlanerakolekubatsortzeaeskolakolanekinlaguntzeko.7. Haurrekbetiirakurtzekoliburuakdituztelaetaegunerokolaneanerabiltzendituztelaziurtatzea.8. Elikaduraetalo-orduaknahikoakdirelaziurtatzea.9.

golden arloak...19090-golden arloak ikasgelaren kudeaketa 2004-1-com-1-2.1. golden5 programa 4)...

Documents