gipuzkoa berria 01

12
Herritarrekin, Gipuzkoa berria marrazten Gipuzkoako Foru Aldundiaren aldizkaria 2013ko urtarrila Publicación de la Diputación Foral de Gipuzkoa Enero de 2013 PRESUPUESTOS Presupuestos progresistas para 2013 Páginas 2-4 MUGIKORTASUNA Txartel bakarra Gipuzkoako garraiobideetan 6. orrialdea HACIENDA Pagarán más quienes más tienen Página 11 Argazkia: JON URBE | ARGAZKI PRESS

Upload: gipuzkoako-foru-aldundia

Post on 08-Apr-2016

251 views

Category:

Documents


9 download

DESCRIPTION

Gipuzkoako Foru Aldundiaren aldizkaria. Publicación de la Diputación Foral de Gipuzkoa

TRANSCRIPT

Page 1: Gipuzkoa berria 01

Herritarrekin, Gipuzkoa berria

marrazten

Gipuzkoako Foru Aldundiaren aldizkaria 2013ko urtarrila • Publicación de la Diputación Foral de Gipuzkoa Enero de 2013

PRESUPUESTOSPresupuestos progresistas para 2013

Páginas 2-4

MUGIKORTASUNATxartel bakarra Gipuzkoako garraiobideetan

6. orrialdea

HACIENDAPagarán más quienes más tienen

Página 11

Argazkia: JON URBE | ARGAZKI PRESS

Page 2: Gipuzkoa berria 01

2

1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

200

400

600

800

1000

1200

Gauzatutako aurrekontua Ejecución presupuestariaOhiko sarrerak Recursos disponiblesDiruzaintza gerakina Remanente de tesoreríaZorpetzea Endeudamiento

2013KO ZERGA BILKETA: BARIAZIOA 2012KO AURRELIKIDAZIOAREN ALDEAN

0 1 2 3 4 5

EAE % 3,73

% 4,37Gipuzkoa

Bizkaia

Araba

% 3,64

% 2,75

% % % % %

2013ko zerga bilketa aurrikuspena 2012koarekin alderatutaPrevisión de recaudación fiscal 2013 en comparación con el 2012

Hazkunderik handiena Gipuzkoan aurreikusi da. Igoera, batez ere, zerga erreformaren ondorio da. El mayor crecimiento se prevé en Gipuzkoa, como consecuencia de la reforma fiscal.

Gipuzkoako aurrekontuen elementu nagusien bilakaera azken urteetanEvolución de los pricipales parámetros de los presupuestos de Gipuzkoa

Ikus daitekenez, 2009an aurrekontua inoiz baino handiagoa izan zen, baina hori diruzaintza gerakina jorratzearen eta zorpetzea handitzearen bizkar egin zen. En la gráfica podemos apreciar que el presupuesto más elevado fué en 2009 y cómo ese mismo año el remanente de tesorería descendió drásticamente y el endeudamiento creció.

Foru Gobernuak, aurrekontu aurrerakoiak di-seinatzeko lan handia egin ondoren, haiek aberasteko elkarlanerako deia egin zuen, aurreproiektua Batzar Nagusietan aurkeztu bezain laster. Batzar Nagusietako Bildurekin, PSE-EErekin eta Aralarrekin lortutako akor-dioarekin, helburua bete du.

Akordioaren muina lurralde garapena eta enplegua dira; Foru Gobernuak egiten dituen planteamenduekin bat datorrelako eta, zuzen-ketak adosteko garaian, alde guztiak gogotsu aritu direlako izan da posible akordioa. Aldun-diari dagokion tamainan, Gipuzkoako ekono-mia eta ehun produktiboari laguntzeko bide emango dute aurrekontuok.

Gipuzkoako Foru Aldundia izan da 2013ko aurrekontuak onartzen Hego Euskal Herriko lehen erakunde nagusia, beste hainbat era-kundek aurrekontuak luzatu behar izan dituz-ten bitartean. Horrek erakusten du foru gober-nu honen gaitasuna, eta hainbat elementu mahai gainean jarri beharra dago.

Egoera ekonomikoa oso zaila den arren, eta diru sarrerak murriztu diren arren, Aldun-diak jakin du 2013ko aurrekontuak garaiz eta, batez ere, ganoraz prestatzen. Ez da erraza garai latz honetan aurrekontu egokiak egitea, baina Aldundiak lortu du, behar beharrezko ez dena alde batera utzita eta benetan funtsez-koa dena indartuz: gizarte politika bultzatuz eta Madrilek inposatu nahi dizkigun murrizke-tei aurre eginez.

Aldundiak hasieratik erakutsi du elkarlane-rako nahia, eta elkarlanean aritzeko gaitasu-na eta akordioak lortzeko trebetasuna agerian utzi du.

Gipuzkoak aurrekontu on eta aurrerakoiak izan-go ditu 2013an, Foru Gobernuak aurkeztutako proiektuak aurrera egin baitu, PSE-EErekin, Bildu-rekin eta Aralarrekin lortutako akordioa dela me-dio. Foru Gobernuak lortu du aurrekontu proiektua

Batzar Nagusietan onartzea, zuzenketekin hura aberastu ostean, eta hori Gipuzkoa osoarentzat gertakari positiboa da. Izan ere, aurrekontu hauek tresna egokia dira krisiari aurre egiteko eta gaur egungo ataka zailetik ateratzen hasteko.

AURREKONTUAK

2013ko aurrekontu aurrerakoiak, Gipuzkoa berrirako urratsa

Page 3: Gipuzkoa berria 01

3

POLÍTICA SOCIAL

MOVILIDAD Y ESTRUCTURAS VIARIASMUGIKORTASUNA ETA BIDE AZPIEGITURAK

OTRAS POLÍTICAS

INNOVACIÓN Y EQUILIBRIO TERRITORIALBERRIKUNTZA ETA LURRALDE KOHESIOA

CULTURA, JUVENTUD Y DEPORTE

48,10%

16,55%

14,87%

8,34%

6,35%5,79%

GIZARTE POLITIKA

318 milioi €

109 milioi €

98 milioi €

55 milioi €

42 milioi €

38 milioi €

Aurrekontua guztiraPresupuesto total

661 milioi €

MEDIOAMBIENTE Y ORDENACIÓN DEL TERRITORIOINGURUMENA ETA LURRALDE ANTOLAKETA

KULTURA, GAZTERIA ETA KIROLA

BESTE POLITIKA BATZUK

Aldundiaren berezko aurrekontua, arlokaPresupuesto propio de la Diputación, por áreas

Horren bidez lortu da ezkerreko aurrekon-tuek aurrera egitea, eta Gipuzkoak, beraz, urrats bat eman du ataka zail honetatik ate-ratzeko bidean.

Gobernuak lanean jarraituko du, indarbe-rriturik ekin dio 2013ari, eta orain arte bezala, Gipuzkoak dituen erronkei elkarlanean egin nahi die aurre, bai hondakinen kudeaketan, bai fiskalitatean, baita errepideen finantzia-zioan ere.

Diru sarrera orekatuakGipuzkoako Foru Aldundiak, aurrekontuak prestatzerakoan, berebiziko garrantzia eman dio diru sarreren arloari: politika fiskal berria da haren oinarria.

Aurrekontuen diru sarrerak zehazteko, bi esparru funtsezkoak dira. Batetik, ekonomiak sortzen duen aberastasunak zerga bilketa bal-dintzatzen du. Krisiaren eraginez, gaur egun, gutxitzen ari da gizarteak sortzen duen aberas-tasuna, eta ondorioz, zerga bilketa jaitsi egiten da. Bestetik, zerga politika dugu: Gipuzkoan zerga erreforma bultzatu dugu sistema zuze-nagoa eta progresiboagoa izateko. Horren on-dorioz, 2013ko zerga bilketaren aurreikuspe-netan, zuzeneko zergen pisua ia puntu bat igo da (% 43,06tik % 44,06ra) zeharkako zergen kalterako (% 50,71tik % 49,61). Horrek esan nahi du Gipuzkoako zerga sistema progresi-boagoa dela; Aldundiak martxan jarritako zerga erreformen bidez lortu da hori, gehien dutenek gehien ordaindu behar dutela dioen filosofian oinarrituta.

Gipuzkoaren kasuan, bilketa % 4,37 igoko dela aurreikusi da, beste herrialdeetan baino

PRESUPUESTOS

En los presupuestos del 2013 la Diputación Foral de Gipuzkoa ha rea-lizado un esfuerzo importante para poder plasmar la filosofía que la caracteriza: no dejar a nadie en la estacada. Para ello, la Diputación va a invertir el 48 % de su presupuesto en política social y un 9 % en innovación y desarrollo. Pero lo importante no es sólo el dinero que se invertirá en política social (más de 300 millones), sino que se invertirá haciendo frente a los recortes que se quieren imponer a la ciudadanía: en la Ley de Dependencia, RGI…

En definitiva, la Diputación de Gipuzkoa es la única institución de envergadura de Euskal Herria que aprobó sus presupuestos antes de fin de año, y además cuenta con unos presupuestos progresistas pen-sados con y para la ciudadanía.

Política social, eje fundamental

FORU ALDUNDIA DIPUTACIÓN 3.987.087.153,00 ULIAZPI 16.425.859,00

BIDEGI 157.260.530,00ETORLUR 701.364,55

IZFE 19.208.050,00DOITZEAK AJUSTES -30.938.923,00

FORU SEKTORE PUBLIKOA, GUZTIRA 4.149.744.033,55TOTAL SECTOR PÚBLICO FORAL

100€81,53€

18,47€

6,67€

64,99€

9,87€

16,58€

1,89€

ERAKUNDE ARTEKOKONPROMISOAK

ALDUNDIAREN AURREKONTUA

KUPOA

EUSKO JAURLARITZARIEKARPENA

UFFF (Udalak Fiantzatzeko Foru Funtsa)

DEPARTAMENDUEN AURREKONTU ARRUNTA

FINANTZA KARGA

BILDUTAKO 100€ BAKOITZEKO BANAKETA DISTRIBUCIÓN DE 100€ RECAUDADOS

COMPROMISOS INSTITUCIONALES

FFFM (Fondo Foral de Financiación Municipal)

PRESUPUESTO DEPARTAMENTOS ORDINARIO

CARGA FINANCIERA

PRESUPUESTO PROPIO

CUPO

APORTACIÓN GOBIERNO VASCO

Bildutakoaren banaketa 100 euroko Reparto de cada 100 euros recaudados

2013ko aurrekontu osoaPresupuesto total del 2013

Page 4: Gipuzkoa berria 01

4

La Diputación Foral quiere contar en los próximos años con presupuestos en los que la ciudadanía tenga una partici-pación activa en su diseño. Desde el comienzo de la legis-latura ha dado pasos en esa dirección. En 2011 se reali-zaron reuniones para presentar los presupuestos del año siguiente. En 2012 se dio un paso más, y se recogieron, previamente a la realización del proyecto, propuestas ciu-dadanas sobre dos temas fundamentales (política social, y fiscalidad y desarrollo económico) en reuniones celebradas en diez localidades: los presupuestos se diseñaron tenien-do en cuenta dichas propuestas y, una vez concretado el proyecto, fue presentado a la ciudadanía, en general, y a los agentes sociales En todos los encuentros, tanto el dipu-tado general Martin Garitano como el resto de diputados y directores de la Diputación han tenido la oportunidad de escuchar a la ciudadanía y dialogar con ella. Para 2013 la Diputación pretende profundizar aún más en el diseño de presupuestos participativos. JON URBE | ARGAZKI PRESS

zertxobait gehiago: ekonomiak beste herrial-deetan baino hobeto eusten diolako eta zerga erreformak beste ekarpentxo bat egiten due-lako.

Gutxiago eta hobetu gastatuGastuari dagokionez, zorpetzea kontrolpean izateari garrantzia eman dio Aldundiak, ez de-lako onargarria momentu honetan are gehiago zorpetzea -ez dago jada horretarako tarterik, oso altua baita gaur egungo zorpetze maila-. Bestalde, aurrekontuek “gutxiago eta hobeto gastatu” filosofiari eusten diote. Alde horreta-tik, gastu publikoaren efizientzia handiagoa eta gutxiago eta hobeto gastatzea lortuko da. Horretarako, beharrezko ez diren gastuak ken-du dira: dietak, garraioa eta joan–etorriak % 36,38 murriztu dira, esaterako, eta ekintza ofizialak eta protokoloa, % 50,39,

Baliabide urriak izan arren, inbertsio pu-blikoa handitzeko ahalegin berezia egin du Aldundiak. Era horretan ohiko gastuak murriz-teaz gain, inbertsio errealak % 20 igoko dira (93,8 milioi euro).

Aurrekontuak osatzeko, Gobernu Progra-mako baloreak oinarri hartu dira: elkartasuna, berdintasuna, aniztasuna, parte-hartzea…

Iparrorratz horien bidetik, gizarte politika-ren aldeko apustu garbia egin du berriro ere Foru Aldundiak: beste partida batzuk jaitsi diren arren, gizarte politikarena ez da murriz-tu. Pobreziaren kontrako laguntzak biderkatu egingo dira 2013an (2,4 milioi euro, guztira), personen zaintzara bideratutako diru-lagunt-zak ere handitu egingo dira (600.000 euro gehiago) eta Espainiako Gobernuak inposatu nahi dizkigun murrizketei aurre egingo zaie (10 milioi bideratuko dira Mendekotasun Le-gearen murrizketek eraginik izan ez dezaten Gipuzkoan). Gizarte politikak ia aurrekontua-ren erdia hartuko du (318 milioi euro), eta ho-rrek agerian uzten du Aldundiak nola ulertzen duen Gipuzkoa berria.

Proiektu zehatzei dagokienez, nagusiak honako hauek dira: garraio publikoa bultza-tzeko Txartel Bakarra ezartzea; GI-632 errepi-deko Beasain-Bergara (Deskarga) azken zatia eraikitzea; tokian tokiko sustapen ekonomi-koa bultzatzea; Pasaiako badia biziberritzea…

Aurrekontu aurrerakoi hauek funtsezkoak dira gipuzkoarren ongizatea bilatzeko. Foru Al-dundiak argi esan du, hasiera-hasieratik, Gi-puzkoa berria duela helburu, eta aurrekontu hauek Gipuzkoa berri horretarako urratsa dira.

AURREKONTUAK

Hacia unos presupuestos participativos

u El presupuesto muestra la capaci-dad de acuerdo de la Diputación

u Se prevé una mayor recaudación que en el resto de territorios

u El control de la deuda es una prioridad

u Los gastos de actos oficiales y protocolo se han reducido en un 50%

u Gipuzkoa cuenta con unos presupuestos de caracter progresista

Page 5: Gipuzkoa berria 01

5

MEDIDAS CONTRA LOS RECORTES

La Diputación hace frente a las continuas imposiciones que sufre nuestro pueblo

La Diputación Foral de Gipuzkoa ha adoptado durante el año 2012 diversas medidas para hacer frente a las imposiciones de Madrid, medidas que tendrán continuidad en 2013. Las decisiones que tratan de imponer hoy en día no consiguen sino perjudicar a la sociedad y dañar el sector público, en beneficio de unos pocos. La Diputación Foral de Gipuzkoa, en cambio, está impulsando políticas muy dife-rentes.

Euskal Herria no dispone de competencias para decidir su presente y su futuro, lo cual implica consecuencias cada vez más graves. Quieren negar a Euskal Herria su capacidad de decisión en los ámbitos político, social, ad-ministrativo, cultural, etc., cosa que daña gra-vemente a este pueblo.

Quienes no provocaron la crisis son quie-nes la están pagando; pretenden hacer pagar la crisis a la ciudadanía en general, en favor

de unos pocos, y las imposiciones y recortes no constituyen sino una muestra más de tal actitud.

Las medidas que el gobierno de España viene adoptando, en esa perspectiva de im-posición, responden a los intereses de unos pocos, a los intereses del poder económico. En suma, la Diputación Foral de Gipuzkoa considera que las medidas que está amparan-do el gobierno español no son razonables ni eficaces, pues no responden a los interesen ciudadanos, que constituyen el objetivo de la Diputación. Por ello, la Diputación ha respon-dido y responderá a esa política con todos los instrumentos a su alcance.

La firme determinación de la Diputación en contra de las imposiciones se viene mostran-do en múltiples decisiones. Hemos hecho fren-te a la privatización de la Kutxa, defendiendo la necesaria función social fundacional de la Kutxa. Hemos protegido a los guipuzcoanos y guipuzcoanas que el gobierno de Madrid pre-tendía perjudicar mediante la modificación de la Ley de Dependencia, haciendo frente a los recortes en contra de la práctica de otras instituciones. Además, ampliará el derecho a percibir la Prestación Económica por Ayuda Personal (PEAP) a las personas con depen-dencia severa (grado II) y moderada (grado I). De este modo, contarán con ayuda para con-tratar un asistente personal y se lograrán 163 contratos nuevos en 2013. Hemos posibilita-do la Renta de Garantía de Ingresos, dando respuesta a quienes se encuentran en peor situación, y protegiendo a los sectores que el Gobierno Vasco ha dejado fuera. Por otro lado, hemos cumplido el compromiso adquirido con los más de 2.000 empleados y empleadas que conforman la administración foral, abo-nándoles una paga complementaria, para ha-cer frente a la pérdida del poder adquisitivo.

u Inposizioen aurkako jarrera irmo adierazi du Aldundiak hainbat erabakiren bidez

u Madrilek Men-pekotasun Legearen aldaketaren bidez kaltetu nahi izan dituen gipuzkoarrak babestu ditu

u Foru administra-zioa osatzen duten 2.000 langile baino gehiagorekin hartuta-ko konpromisoa bete eta ordainsari osaga-rria ordaindu die.

Page 6: Gipuzkoa berria 01

6

El Billete Único se hará realidad a partir del 4 de marzo en Gipuzkoa gracias al acuerdo alcanzado en la Autoridad de Transporte integrada por la Di-putación Foral de Gipuzkoa, el Gobierno Vasco y los ayuntamientos de San Sebastian, Irun y Errenteria. Con el Billete Único se podrá viajar en diferentes medios de transporte –Lurraldebus, Euskotren, Dbus y los autobuses urbanos de Irun y Errente-ria- con una sola tarjeta. Se obtendrán descuentos desde el primer momento, y esos descuentos se ampliarán conforme aumente el número de viajes. Otra de las ventajas será que los viajes realizados en distintos operadores se añadirán al mismo con-tador, de forma que se alcanzarán con mayor faci-lidad los tramos de mayor descuento.

Mugi txartela será la nueva tarjeta que se pon-drá en marcha con la integración tarifaria. La tar-jeta Lurraldebus será la base de la nueva tarjeta Mugi; por tanto, los usuarios y las usuarias que dispongan de la de Lurraldebus no tendrán que cambiarla, ni renovarla, para beneficiarse de todas las ventajas de Mugi.

Para llegar a la integración tarifaria se han producido modificaciones en las condiciones y descuentos de cada operador. Se ha unificado la zonificación, y también los saltos para pasar de una zona a otra. Esta medida afectará, sobre todo, a los usuarios y las usuarias del Alto y Bajo Deba, que viajarán más barato a partir de marzo. En tra-yectos como Arrasate-Donostia o Eibar-Donostia el número de saltos se reducirá en uno con respecto al actual, y el viaje saldrá más barato que ahora desde el primer trayecto.

Gipuzkoa, primer territorio en implantar el Billete Único

u Lurraldebus txartela duten era-biltzaileek ez dute aldatu beharrik izan-go martxotik aurrera ere

u Debagoieneko eta Debabarreneko Lurraldebuseko bezeroek orain bai-no merkeago bidaia-tuko dute lehenengo bidaiatik, zonifikazio berriari esker

u Hainbat garraio-bideetan egindako bidaiak kontagailu berean jasoko dira, eta errazagoa izan-go da deskontu han-diagoetara iristea

MUGIKORTASUNA

Hiri-busak

Irun - Errenteria0 jauzi/salto* 1 jauzi /salto 2 jauzi/ salto 3 jauzi/salto 4 jauzi/salto 5 jauzi/salto 6 jauzi/salto

Aldizkakoa (papera) / Ocasional (papel) 1,30 € 1,60 € 2,30 € 4,40 € 6,50 € 8,50 € 11,50 € 12,50 €

Txartel arrunta/Tarjeta ordinaria1 - 20 bidaia (% 45eko desk.) 0,71 € 0,88 € 1,27 € 2,42 € 3,58 € 4,68 € 6,33 € 6,88 €

Txartel arrunta/Tarjeta ordinaria21 - 50 bidaia (% 56ko desk.) 0,57€ 0,70 € 1,01 € 1,94 € 2,86 € 3,74 € 5,06 € 5,50 €

Txartel arrunta/Tarjeta ordinaria 51. bidaiatik aurrera (% 90eko desk.) 0,13 € 0,16 € 0,23 € 0,44 € 0,65 € 0,85 € 1,15 € 1,25 €

La tarjeta Lurralde-

bus (imagen superior)

a partir de marzo

seguirá siendo válida

y tendrá las mismas

funciones que la nue-

va Mugi (en la imagen

inferior).

*Donostiako DBus autobusetan 0 jauzi tarifa aplikatuko da. En los autobuses DBus de Donostia se aplicará la tarifa 0 salto.

Page 7: Gipuzkoa berria 01

7

Gipuzkoako Foru Aldundiak egindako proposa-mena aho batez onartu zuten azaroan Batzar Nagusiek, eta abenduaren 1etik martxan da neurri berria. Gipuzkoako autobideetan ibil-tzen diren auto gidari gipuzkoarrek, gehienez, 25,64 euro ordaintzen dituzte hilean AP-1 eta AP-8 autobideetan. Errepide horiek erabiltzea beste erremediorik ez duten herritarrek dirutza ordaindu behar ez izatea da neurri berriaren helburua.

Neurriak 15.000 familiari egiten die mese-de, gutxi gorabehera, eta kasu batzuetan ur-tean 700 euro baino gehiago aurreztea ekarri-ko die. Deskontudun VIA-T dutenei aplikatzen zaie neurria, eta hura lortzeko bete beharreko baldintzak honako hauek dira: Gipuzkoan errol-datuta egotea eta Ogasunarekin zorrik ez iza-tea.

Hilean gehienez 25 euro AP-1ean eta AP-8an

2012-11-30ERA ARTE GAUR EGUN HASTA EL 30-11-2012 HOY EN DÍA Ibilbidea - Trayecto Deskonturik gabe Deskontudun VIA-T Neurri berria Sin descuento Con descuento VIA-T Nueva medida

Behobia - Donostia 86,10 € 28,05 € 25,64 € Behobia - Eibar 289,38 € 85,27 € 25,64 € Irun, Hondarribia…- Zumaia 182,28 € 50,33 € 25,64 € Irun, Hondarribia…- Eibar 264,60 € 77,18 € 25,64 € Donostialdea - Elgoibar 175,56 € 64,05 € 25,64 € Donostialdea - Eibar 203,28 € 75,20 € 25,64 € Donostialdea-Bergara H/S 259,98 € 98,02 € 25,64 € Zarautz-Arrasate 207,06 € 83,32 € 25,64 € Eskoriatza - Lapurdi 408,08 € 124,06 € 25,64 €

u El límite máximo de gasto será de 25,64 euros/mes

u El actual sistema de descuento se mantiene

u Los que paguen menos de 25,64 € /mes seguirán igual

u Es necesario tener dispositivo VIA-T

Kalkulua egiteko 21 lanegun eta egun bakoitzean joan-etorria hartu dira kontuan. Para realizar el cálculo se ha tomado como referencia un mes con 21 días laborables e ida y vuelta por día.

BIDE AZPIEGITURAK

Gipuzkoako Foru Aldundiak Beasain-Bergara errepidea, GI-632 berria, eraikitzen jarraitzea erabaki du, Gipuzkoako eskualdeen arteko lotu-rarako ezinbestekoa eta Euskal Herria egituratze-ko funtsezkoa delako. Errepide honetako azken zatia, Antzuola eta Bergara artekoa, egiteko lanak

Beasain-Bergara, beharrezko errepidea

Eskaneatu QR irakur-

tzailearekin errepidea

ireki zeneko bideoa

ikusteko.

urtarrilean hasiko dira. Errepide bereko beste zati bat, Urretxu-Antzuola, martxan dago, eta ekai-nean Bidegik eta Foru Aldundiak errepide horre-tako Zumarraga-Urretxu zatia ireki zuten. Modu horretan, 10.000 ibilgailu baino gehiago Zuma-rraga erdigunetik ez pasatzea lortu da.

Mugikortasuneko eta Bide Azpiegitureta-ko Departamentuak errepideen finantzaketa mahai gainean jarri zuen agintaldia hasi eta be-rehala, bi arrazoirengatik: batetik, errepideen ordura arteko finantzaketa sistema erabat bi-degabea zelako, gipuzkoar batzuek dirutza utzi behar zutelako AP-1ean eta AP-8an lanerako joan-etorria egiteko; eta bestetik, errepideen mantenuari eta Bidegiren zorrari aurre egiteko arazo larriak zeudelako, eta datu horiek, gaine-ra, ez zirelako publiko egin kasu gehienetan. Arlo horietan irtenbideak bilatzeko lanean ari da Aldundia.

Gipuzkoako Foru Aldundiaren ustez, Gipuz-koako erabiltzaileen arteko desoreka, eta be-reziki erabiltzaile batzuen odolustea, arintzeak lehentasuna zuen. Horregatik, lehenbailehen proposamen egoki bat aurkezteko lan egin du, eta erabateko babesa jaso du Batzar Nagusie-tako alderdi guztien aldetik. Lehen pauso hau emanda, errepideen finantzaketa bidezkoago bat aurkitzeko ahaleginean ari da.

Page 8: Gipuzkoa berria 01

8

Gipuzkoako Foru Aldundiak gastuak kontro-latzeko eta beharrezkoak ez direnak kentze-ko neurriak onartu ditu. Ez baita zilegia diru publikoa xahutzea. Ildo horretatik, adibidez, ibilgailuen erabilera partekatua sustatuko da Aldundian; lekualdatzeak murrizteko, bideo-konferentziak egingo dira; orriaren bi aldeetan inprimatuko da; koloretan ezinbestekoa de-nean baino ez da inprimatuko; komunikazioe-tarako posta elektronikoa edo faxa erabiliko dira lehentasunez; eraikinak egiteko proiektue-tan energia kontsumoari erreparatuko zaio eta abar.

Gastua kontrolatzeko neurriak martxan jarri ditu Aldundiak

GASTU MURRIZKETA

MOTZEAN

Gipuzkoa, referente turísticoTURISMO

Gipuzkoa se ha consolidado como destino turístico con cifras de visitantes re-cords en los dos últimos años. Lo más destacado ha sido el incremento es-pectacular de turistas procedentes de Europa, que ya son parte del paisaje de nuestras calles y plazas en cualquier época del año. Actualmente el turismo aporta el 7,4% del PIB de Gipuzkoa, y se consolida como una de las patas de la economía y el empleo del territorio. De ahí que la Diputación impulse la colabo-ración y la coordinación con las agencias comarcales de turismo.

Eskaneatu QR irakur-

tzailearekin ‘Herrita-

rrekin’ sareari buruzko

bideoa ikusteko.

Herritarrengana demokrazia zabaltzea, insti-tuzioak irekitzea, herritarrek politika publikoe-tan parte hartzea... Horixe da Foru Aldundiaren jardunaren ildo nagusietako bat. Horregatik, 2012an, herri partaidetza 130 esperientzia la-gundu ditu diruz Foru Aldundiak 77 udaletan. Hazkundea nabarmena da. Izan ere, aurreko

agintaldi osoan, udalen 30 proiektu lagundu zi-ren (hau da, 2012an, urtebete bakar batean, laukoiztu egin da aurreko agintaldi osoko ko-purua). Foru Aldundia Herritarrekin partaidetza sarearen bidez ari da herri partaidetza espe-rientziak laguntzen, eta bide beretik jarraituko du 2013an ere.

Herritarren partaidetza 130 prozesu, urtebeteanHERRITARREN PARTAIDETZA

Aurten, memoria historia berreskuratzeko garrantzi handiko ekimena gauzatuko dute Foru Aldundiak eta Donostiako Udalak: Euskal Herri-ra ekarriko dituzte Asturiasen lurperatutako ehun gudariren gorpuak. Gudari haiek Kandido Sasetarekin batera hil ziren frankismoaren kontra borrokan 1937an, eta ia denak gipuzkoarrak ziren. Aldundiak, Giza Eskubideen eta Oroimen Historikoaren Zuzendaritzaren bitartez, mota honetako ekimenak bultzatzen jarraituko du.

Memoria historikoa berreskuratzeko ekimenak

MEMORIA HISTORIKOA

Page 9: Gipuzkoa berria 01

9

MOTZEAN

El servicio de bomberos de la Diputación había estado inmer-so, en los últimos años, en una situación de conflicto, en la que sus trabajadores/as denunciaban carencias y condiciones laborales inadecuadas. Para solucionar dicho problema, el Go-bierno Foral puso en marcha un proceso participativo, durante un año, en el que han tomado parte 180 personas, incluyendo

representantes de los cuatro sindicatos mayoritarios en el ser-vicio de bomberos. Tras este proceso, la Diputación y los traba-jadores y las trabajadores han acordado una serie de cambios, gracias a los cuales la ciudadanía guipuzcoana contará con un mejor servicio: mayor coordinación, más cursos de formación, aprovechamiento de las nuevas tecnologías…

Nueva forma de resolver los conflictos laboralesSERVICIO DE BOMBEROS

Sorkuntza ardatzKULTURA

Gipuzkoa lurralde euskalduna da eta euskaraz bizi nahi du. Apustu bera egin nahi du, beraz, Foru Aldundiak, eta ho-rregatik, komunikazioetan euskarari lehentasuna ematea erabaki du. Ildo beretik, euskaldun kopuru handia duten he-rriak babesteko asmoz, lankidetza hitzarmenak sinatu ditu Udalerri Euskaldunen Mankomunitatearekin eta Kontseilua-rekin. Aldundiak hizkuntza normalizazioaren alde egindako apustuaren beste adibide bat euskararen sustapenerako erabilitako dirua da: krisian, eutsi egingo dio kopuruari.

EUSKARA

Gipuzkoako Foru Aldundiak apustu sendoa egiten du kultur sorkuntzaren alde. Eta sorkuntzaz ari bagara, Arteleku datorkigu burura. Urte luzez, Gipuzkoan eta Gipuzkoa-tik kanpora, arte sorkuntzaren erreferente izan ostean, 2011ko uholdeek erabilgaitz utzi zuten Arteleku; urtebete geroago, ur azpitik atera eta energia berrituarekin dator. 2012ko programak ibilbide luzea izandako Audiolab, Mugatxoan eta Irudia Mugimen-duan Laborategia proiektuak bultzatzen jarraitu du, eta horiez gain, dozenaka jarduera antolatu dira bertako eta kanpoko eragile eta sortzaileekin elkarlanean: erakusketak, tailerrak, topaketak, hitzaldiak, proiekzioak, jaialdiak...

Duela urtebete pasatxo ireki zuen Gipuzkoako Foru Aldun-diak, Irunen, herrialdeko ondarea gorde, zaharberritu eta ezagutarazteko baliabide zentro hau eta, orduz geroztik, Gordailua lurraldeko museo sarearen bizkarrezur bihurtu da. Pixkanaka altxorrez betetzen ari dira Gordailuko gelak. San Telmo Museoa hasi da bere funtsak bertara eramaten eta Gipuzkoako Foru Aldundiak beste 12.000 pieza inguru era-mango ditu urtarrila eta martxoa bitartean. Guztira, 56.000 pieza inguru gordeko dira Gordailuan; gehienek arte ederre-kin eta zeramika, portzelana eta burdinarekin dute zerikusia.

Gipuzkoako altxorren gordailuaKULTURA

Lehentasunezko hizkuntza

Page 10: Gipuzkoa berria 01

10

INGURUMENA

Zero Zabor norabideanEuropako Batasunak argi eta garbi esan du zeintzuk diren hondakinak kudeatzeko lehenta-sunak: prebentzioa, berrerabilpena eta birzikla-pena. Horixe da Gipuzkoako Foru Aldundiaren bidea: Zero Zabor norabidea. Gipuzkoa berria nahi dugulako, eta Gipuzkoa berri horrek ardu-raz jokatu behar duelako ingurumenarekin eta gipuzkoarren datozen belaunaldiekin. Ezin die-gu seme-alabei eta bilobei Gipuzkoa okerragoa utzi.

Orendain, lehen Zero Zabor herriaForu Aldundia Zero Zabor norabidea bultza-tzen ari da, eta bide luzea den arren, gipuz-koarrok aurrerapausoak ematen ari gara. Orendainen adibidea nabarmentzeko modu-koa da. Izan ere, Euskal Herriko lehen Zero Zabor herri bihurtu da: organiko guzti-guztia herrian bertan tratatzen dute, eta gainerako hondakinak gaika biltzen dituzte. Orendain eredu da, eta Tolosaldeko beste zenbait uda-lerrik haren arrastoa jarraitzeko asmoa ager-tu dute.

Hondakinak berrerabiltzeko eta birzi-klatzeko, garbigune sareak funtsezko lana egiten du. Azken hilabeteotan, Ordizia eta Hondarribiako garbiguneak jarri dira abian, baita Donostiako bigarrena ere. Beraz, gaur egun, 22 garbigune ditugu geure lurraldean. Edozein herritarrak haietara eraman ditzake etxeko kubo edo poltsetan sartu ezin dituen hainbat hondakin mota (lanparak, egurrak, CDak eta DVDak, lerro zuriko etxetresna elektrikoak…).

Hondakinak arduraz eta modu ekologi-koan kudeatzearen garrantzia nabarmen-tzeko, Zero Zabor Saria sortu du Aldundiak. Helburua filosofia hori laguntzen duten era-kundeak saritzea da. Lehen edizioan, Emaus Gizarte Fundazioak jaso du saria, hondaki-nak berreskuratzen eta balorizatzen aitzinda-ri izateagatik.

Denon artean, beraz, bidea egiten ari gara.

Hondakin sorrera ere jaisten ari da (225.000 tona 2011n, eta 210.000 tona 2012an; ia % 7 gutxiago) eta birziklapena, aldiz, handi-tzen (hondakin organikoaren bilketa ia %33 hazi zen 2012an). Gipuzkoak errealitate horri erantzuten dioten azpiegiturak izango ditu.

Pixkanaka-pixkanaka bidea egiten ari gara. Bide luzea da, baina urratsak ematen ari gara helmugara iristeko: hondakinak era logiko, eraginkor eta ekologiko batez kudea-tzea.

u 22 garbigunes en todo Gipuzkoa

u Orendain, primer municipio Basura Cero de Euskal Herria

u Cada vez generamos menos residuos

La comunidad educativa también está dando pasos en el camino de la concienciación y la practica de una gestión racional de los residuos. La sociedad de ciencias Aranzadi, la Federación de Ikastolas, la asocia-ción Kristau Eskola y la Diputación Foral de Gipuzkoa han firmado un convenio para el desarrollo de programas Basura Cero en los centros educativos del territorio. Según dicho acuerdo, los expertos de Aranzadi realizarán talleres en los próximos meses en diversos centros, y tam-bién diseñarán una secuencia didáctica basada en la filosofía Basura Cero que, posteriormente, se implementará en los centros educativos de la Federación de Ikastolas y de Kristau Eskola.

Compromiso de la comunidad educativa

Orendaingo alkatea, bertako birzikla guneen inaugurazio egunean.

Andoni Canellada | Argazki Press

Page 11: Gipuzkoa berria 01

11

OGASUNA

Pertsona aberatsenek zerga berria izango dute aurrerantzean. Aberastasunaren eta Fortuna Handien gaineko Zerga indarrean dago Gipuz-koan urtarrilaren 1az geroztik. Zerga berri honek aberastasuna modu eraginkorragoan zergape-tuko du. Alegia, gehien duenak ekarpen handia-goa egin beharko du.

Nork ordaindu beharko du Aberastasunaren eta Fortuna Handien gaineko Zerga? Pertsona fisikoek, ez enpresek. Oro har, milioi bat eurotik gorako aberastasuna duten pertsonak zergape-tuko ditu. Alegia, pertsona horiek 700.000 eu-rotik gorako ondarea izan beharko dute (banke-txeetako deposituak, akzioak, higiezinak, lurrak, bitxiak, ibilgailuak, yateak…), ohiko etxebizitzaz gain (300.000 eurora arte salbuetsita). Onda-sun eta eskubide ekonomiko horiei guztiei zo-rrak eta obligazioak kendu beharko zaizkie.

Zenbati eragingo die? Lurraldeko aberatse-nei: 6.861 gipuzkoarri (zergadun guztien %1,7ri eragingo die). Horiek guztiek 44,6 milioi euroko ekarpena egingo dute. Lehengo Ondare Zergare-kin baino 9 milioi bat euro gehiago jasoko dira.

Aberats guztiek proportzio berean ordainduko dute? Ez. Zenbat eta handiagoa izan zergape-koak duen aberastasuna orduan eta gehiago ordaindu beharko du. Milioi bat euro baino gutxiagoko oinarri likidagarria duten zergadu-nak 4.587 dira (zerga ordaindu behar dutenen %67), eta, bataz beste, 973 euro ordainduko di-tuzte; milioi bat eta bi milioi euro arteko oinarri likidagarriak dutenak 1.168 dira (zergadunen %17) eta, bataz beste, 5.005 euro ordainduko dituzte. Aldiz, 10 milioi eurotik gorako oinarri likidagarria dutenak 105 pertsona dira (zerga-dun guztien %1,5) eta, batez beste, 135.086 euro ordaindu beharko dituzte. Datu hauek argi uzten dute zerga diseinatuta dagoela benetan aberatsenetan aberatsenek gehiago ordain de-zaten.

Zein da zergaren berrikuntza nagusia? Bate-tik, muga edo ezkutu fiskala desagertzen da, hau da, zerga berriak PFEZ eta Ondare Zergaren arteko muga bateratua ezabatzen du. Izan ere, ondare handiak zituzten zenbaitek oso errenta txikiak aitortzen zituzten, muga horretaz baliatuz gutxiago ordaintzeko, eta antzeko aberastasuna zutenen artean ezberdintasun handiak izaten ziren. Bestetik, jarduera ekonomikoei lotuta-ko ondasunak, eskubideak eta partaidetzak ez dira salbuetsita egongo, baina %75eko hobaria aplikatuko zaie. Azkenik, gizarte osoari zein in-gurumenari mesede egingo dioten salbuespen berriak sartu dira.

Zergatik ezarri da zerga hau? Gipuzkoako zer-ga erreformak progresiboa izan nahi du: gehien duenak ekarpen handiagoa egin beharko du. Zergak saihesteko hainbat bide erabiltzen zi-tuzten aberatsenek lehengo Ondare Zergaren bidez, eta zirrikitu horiek itxi nahi ditu. Ondasun ekonomikoak erabilera produktiboetara bultza-tu nahi ditu, eta ez espekulaziora.

Indarrean dago Aberastasunaren eta Fortuna Handien gaineko Zerga

El nuevo Impuesto sobre la Riqueza y las Grandes Fortunas, en vigor desde el 1 de enero, gravará a las personas que tengan un patrimonio valorado en más de 700.000 euros y una vivienda habitual superior a 300.000. El nuevo impuesto no gravará a las empresas.

A través del nuevo impuesto las personas que inviertan en su em-presa pagarán un máximo de un 0,25% por la riqueza que inviertan en la misma, mientras que aquellas que inviertan en activos financieros tendrán que pagar un máximo de un 1%, es decir, cuatro veces más.

El nuevo impuesto incentiva la inversión en activos productivos, ins-talaciones y maquinaria frente a otro tipo de inversiones, al estar las primeras bonificadas en un 75%, y por lo tanto, menos gravadas que las inversiones en activos inmobiliarios o financieros, lo que supone un aliciente para que empresarias y empresarios de Gipuzkoa inviertan en sus empresas, fortalezcan los fondos propios de las mismas, creen em-pleo y riqueza en el territorio.

Incentivación de la inversión productiva

Eskaneatu QR irakur-

tzailearekin zergaren

inguruko informazio

zehatzagoa izateko.

Page 12: Gipuzkoa berria 01

Gipuzkoako Foru Aldundiaren zuzeneko berriak www.gipuzkoaberri.net helbidean

Información de primera mano de la Diputación en www.gipuzkoaberri.net

[email protected] berria sortze bidean, zure laguntza ezinbestekoa dugu. Bideak jorratzen ari gara, eta hauetako bat zuzeneko emaila duzu; kezka, ardura edota ekarpenak egiteko.

En la creación de la nueva Gipuzkoa es necesaria tu ayuda. Seguimos trabajando

en diferentes canales de participación y aquí tienes el email; una dirección a la

que mandar dudas, inquietudes o aportaciones.

Aldundiaren ohar eta komunikazioak irakurtzeko

zuzeneko bidea

La forma directa de leer las notas y comunicaciones que publica la Diputación

Jaso berriak zuzenean zure emailean edo RSS irakurlean

Recibe las noticias al momento en tu email o lector RSS

Zuzeneko emanaldiak streaming bidez

Emisiones en directo en streaming

Twitter bidez ere jarrai gaitzakezu @GFA_berri

Puedes seguirnos también a través de twitter @GFA_berrit

Aldizkari hau % 100 paper birziklatuan eta berunik gabeko tintekin inprimatu da. Revista impresa 100% en papel reciclado y tintas bajas en plomo.

Aldizkari honen ekoizpen eta banaketak 30.594,65€ko (BEZ barne) gastua izan du. La producción y distribución de esta revista ha tenido un coste de 30.594,65 € (IVA incluido)

275.000 ale kaleratu dira eta ale bakoitzaren kostua 0,11€ izan da. Se han repartido 275.000 ejemplares, con un coste por ejemplar de 0,11€