gernu maskuriko minbizia bizkaian. 1986-2012. · 2019. 5. 9. · gernu-maskuriko minbizia bizkaian...
TRANSCRIPT
RCEME Bizkaia
Gernu maskuriko minbizia Bizkaian. 1986-2012.
2016ko lehen hiruhilabetekoaren txostena
Bizkaiko Zaintza Epidemiologikoaren Unitatea 2016/03/22
(ICD-O-III: C67)
Urotelioko kartzinoma (H&E)
Gernu-maskuriko minbizia Bizkaian
INTZIDENTZIA
Euskadiko Minbizi Erregistroa (RCEME) ezarri zenetik, datu osotuez eskuragarri dugun urtera arte, hau da 1986tik 2012ra arte, Bizkaiko biztanlerian 8234 gernu-maskuriko minbizi erregistratu dira.
Tumore gaiztoen sexuen arteko banaketari dagokionez 6961 (%85) gizonezkoengan diagnostikatu dira eta beste 1273ak (%15) emakumeengan.
Bizkaian gernu maskuriko minbizi gaiztoak 2012. urtean erregistratutako minbizi guztien %6 ziren; gizonezkoengan minbizien %8 eta emakumezkoengan %3.
2012ean intzidentzia tasa gordina gizonengan 64,05 kasu/100.000ko izan zen, eta 14,96 kasu/100.000ko emakumezkoengan. Intzidentziaren bilakaera goranzkoa izan da sexu bietan: gizonezkoen % 1,40 Urteroko Aldatze Portzentajeaz (UAP) 1994tik; eta emakumezkoak, %5,57 UAPaz, 1996tik.
TG: Tasa Gordina; TE: Tasa Estandarizatua (Europar populaziora); UAP: Urteroko Aldatze Portzentajea
Beste herrialdeekin konparatzeko Europako populazioari doitu dira tasak. Bizkaiko tasa estandarra 42,02 kasu/100.000 biztanleko da gizonezkoengan eta 7,77 kasu/100.000 emakumeengan zen 2012an. Bizkaiko tasok Europako herrialdeekin konparatuta agertzen ditugu hurrengo grafikoan.
0
20
40
60
80
0
100
200
300
400
19
86
19
87
19
88
19
89
19
90
19
91
19
92
19
93
19
94
19
95
19
96
19
97
19
98
19
99
20
00
20
01
20
02
20
03
20
04
20
05
20
06
20
07
20
08
20
09
20
10
20
11
20
12
kasuak x 100 000 kasu kopurua
Gernu-maskuriko tumoreak. Intzidentziaren bilakaera Bizkaian 1986tik 2012ra. RCEME
kasuak C67 Emakumeak kasuak C67 GizonakTG C67 Emakumeak TG C7 GizonakTE C67 Emakumeak TE C67 GizonakJoin-Point joera Emakumeak Join-Point joera Gizonak
UAP C67 Gizonak %+1,40 UAP C67 Gizonak %+1,40
UAP C67 Emakumeak %+5,57
UAP C67 Emakumeak %+5,57
Gernu maskuriko (C67) minbizien intzidentzia. Europako herrialdeetako tasak eta Bizkaikoak
Tasa estandarrak 100 000 biztanleko; adin guztiak. Gizonak Emakumeak
Iturria: EUCAN (IARC/OME). 2012rako intzidentzia proiekzioak. Erreferentzia-populazioa: Europa. Bizkaiko datuak: RCEME (2012)
Hurrengo mapetan Europan gernu-maskuriko minbizien 2012rako estimatutako intzidentzi tasen banaketa agertzen dugu.
Gizonak Emakumeak
iturria: EUCAN (MOE). 2012rako intzidentzia-proiekzioak. Tasa Estandarrak (erreferentzia populazioa: Europa).
Bizkaiko Tasa Estandarrek, munduko populazioari doitzean hurrengo datuak ematen dituzte 2012rako: 27,38 kasu / 100.000 biztanleko gizonengan eta 5,25 kasu / 100.000 biztanleko emakumeengan. Hurrengo Mapetan intzidentzi tasak herrialdeka agertzen dira.
60 50 40 30 20 10 0 10 20
Belgium
BIZKAIA
Malta
Denmark
Hungary
Spain
Norway
Germany
Switzerland
Cyprus
Portugal
Italy
Czech Republic
Austria
Iceland
Poland
Croatia
FYR Macedonia
European Union (27)
Slovenia
Bulgaria
Slovakia
Sweden
Latvia
Serbia
Europe
Romania
Greece
Lithuania
Albania
Luxembourg
Montenegro
Ireland
Finland
Netherlands
Estonia
France
Belarus
Bosnia and Herzegovina
Ukraine
Moldova
Intzidentzia - Gizon Hilkortasuna Gizon Intzidentzia - Emakume Hilkortasuna Emakume
Munduko eta Europako intzidentzia mapak
Gernu-maaskuria (C67) Gizonak Emakumeak
Iturria: GLOBOCAN (OME). 2012rako intzidentzia proiekzioak.Erreferentzia-populazioa: Munduko Pop.l
Bizkaian bertako espazioaren araberako banaketa aztertzeko Erakunde Sanitario Integratuekiko (ESI) kalkulatu ditugu tasak. Zenbaki txikiez ari garenez tasak nahiko aldakor agertzen dira; tasen ezegonkortasuna leuntzeko azken bost urteko bataz bestekoak erabili ditugu hurrengo mapetan.
Gernu-maskuriko minbiziak ESIen arabera
Tasa estandarizatuak. Azken bost urteetako batezbestekoa (2008-2012) Gizonak Emakumeak
Iturria: RECEME. 2008-2012 tasa estandarizatuen urteroko batez bestekoak.Erreferentzia-populazioa: EAE ESIetan bertan, tasen bilakaera aztertzeko ere bost urteko batez bestekoak erabili dugu. Hurrengo grafikoetan agertu bezala tasak goranzko joera izan dute 90. Hamarkadatik aurrera, bai gizon zein emakumeengan. ESIen arteko alderaketa egitean agertzen den desberdintasun esanguratsu bakarra, Barrualdeko ESIko gizonengan ematen da aztertutako azken bosturtetakoan(2008-2012); bertan tasak Bizkaiko beste ESIenak baino txikiagoak dira. Emakumeen kasuan azken aldiko tasak Bilboko ESIan, beste ESIekiko nabarmentzen dira, baina ez modu estatistikoki esanguratsuan.
RCEME - Euskadiko Minbizi Erregistroko datuak; Tasa ± desbideratze estandarra; Tasa estandarizatuak, bosturteko bataz bestekoa: erreferentzi populazioa: EAEko gizonezkoak 1988-2012 (EUSTAT)
RCEME - Euskadiko Minbizi Erregistroko datuak; Tasa ± desbideratze estandarra; Tasa estandarizatuak, bosturteko bataz bestekoa: erreferentzi populazioa: EAEko emakumeak 1988-2012 (EUSTAT)
Hurrengo grafikoan RCEMEn erregistratutako Bizkaiko gernu-maskuriko minbizienez banaketa azaltzen da adin taldeen arabera. Gizonezkoen kasuan 50 urtetik aurrera tasa espezifikoak etengabe gorantz doaz adinarekin batera. Emakumeagan adin nagusienetara arte ez da antzematen hazkuntza handirik.
*Adin taldeko tasa espezifikoak, erregistratutako azken bost urteko tasa espezifikoen batez bestekoa.
0102030405060708090
1988-1992 1993-1997 1998-2002 2003-2007 2008-2012
kasuak x 100.000
+ (%95 KT)
Bosturteko ernu-maskuriko minbizien intzidentzi tasak (C67). Erakunde Sanitario Integratuak. Gizonak. 1988-2012 bilakaera.
Bizkaia Barrualdea Ezkerraldea-Enkarterri Uribe Bilbo Barakaldo-Sestao
0
5
10
15
20
25
1988-1992 1993-1997 1998-2002 2003-2007 2008-2012
kasuak x 100 000
+ (%95 KT)
Bosteurteko gernu-maskuriko minbizien intzidentzi tasak (C67). Erakunde Sanitario Integratuak. Emakumeak. 1988-2012 bilakaera.
Bizkaia Barrualdea Ezkerraldea-Enkarterri Uribe Bilbo Barakaldo-Sestao
0
100
200
300
400
500
600kasuak 100.000 biztankeko
Gernu-maskuriko minbizia Bizkaian, adin-taldekiko banaketa. Adin-taldeko tasa espezifikoak 2008-2012* RCEME
Gizon Emakume
TOPOGRAFIA
Gernu-maskuriko minbizietan kokapen zehatza ez da egokiro erregistratu da azken urteetan aurreko
urteetako datuak arbuiatu eta erregistratutako azken bosturtekoarenak erakusten ditugu hurrengo
grafikoan.
2008tik 2012ra RCEMEk Bizkaian
erregistratutako gernu -maskuriko
minbizietatik, erdia baino gehiago aurreko
edo atzeko hormetan kokatzen dira; beste
bosten bat gainjarritako lesioak dira.
HEDADURA, DIFERENTZIAZIOA ETA TUMOREEN MORFOLOGIA
Minbizi gaiztoen hedadura aztertu dugunean ez ditugu in situ-ak kontuan hartu. Euskadiko Minbizi Erregistroan, RCEMEn, hedaduraren informazioa 1995tik jasotzen da. Erregistratutako azken bost urteetako datuak aurkezten ditugu, hauek baitira aldagai hauetarako kalitate hoberenaz jasotakoak.
Hedadura
Gernu-maskuriko minbizia(C67); hedadura RCEME 2008-2012. Bizkaia
2008tik 2012ra erregistratutako gernu-maskuriko minbizien hedadura datua aztertu egin da. Diagnosian minbizien %78aren hedadura kokatua da, hau da organoan bertan mugatua; %8ak hedadura erregionala du, hau da inguruko organoak edota gongoilak inbaditu ditu; %5an diagnostiko unean barreiatuta daude, hau da metastasiekin; eta %9an ez da hedadurarik erregistratu.
BARREIATUA; 116; 5%
ERREGIONALA; 162; 8%
EZEZAGUNA; 201; 9%
KOKATUA; 1652; 78%
Alboko horma 2.58%
ez zehaztua 1.36%
gainjarritako lesioa
19.57%
Trigonoa 1.31%
Atzeko horma 28.34%
Aurreko horma 32.61%
Uretereko zuloa 5.77%
Kupula 6.10%
Lepoa 0.14% Urakoa
2.21%
Gernu-maskuriko minbizien kokapena. Bizkaia 2008-2012
Diferentziazioa
Diferentziazio mailari dagokionean, muturreko mailak dira gutxien azaltzen direnak: ongi diferentziatuak eta ez diferentziatuak bakoitzak kasuen %3a da. Kasu gehienak edo neurrian diferentziatuak edo gutxi diferentziatu gisa erregistratzen dira, hauetako maila bakoitza kasuen %41a izan delarik. Datua jasotzeke izan da kasuen % 12an.
Morfologia
Gernu-maskuriko tumoreen morfologian nagusi dira zelula trantsizionalen neoplasiak, %85a, beste kasuek; %15, bestelako morfologiaz diagnostikatutakoak agertzen dira erregistratuta. Hurrengo taulan Bizkaian 1986tik 2012ra arteko tumoreen morfologia zehazten da.
C67 kokapenetako morfologia. RCEME Bizkaia 1986-2012
C67 Gernu maskuria 8237 %
800 Neoplasiak, BZG 703 8.53
801-804 Neoplasia epitelialak, BZG 140 1.70
805-808 Zelula eskatatsuen neoplasiak 293 3.56
812-813 Zelula trantzizionalen papilomak eta kartzinomak 6969 84.61
814-838 Adenokartzinomak 88 1.07
844-849 Neoplasia kistiko, muzinosoak eta serotsuak 14 0.17
856-857 Neoplasia epitelial konplexuak 6 0.07
880 Sarkomak eta ehun biguinen neoplasiak, BZG 5 0.06
889-892 Neoplasia Miomatosoak 8 0.10
893-899 Neoplasia konplexu mistoak eta estromakoak 10 0.12
912-916 Odol-hodietako neoplasiak 1 0.01 Kodeak GNS-O-3
Zelula trantzizionalen papiloma eta kartzinomak hurrengo banaketan agertu bezala sailkatuta erregistratu dira:
812-813 Zelula trantzizionalen papilomak eta kartzinomak 6969 %
81203 Kartzinoma trantzizionala 2122 30.45
81223 Kartzinoma trantzizional sarkomatoidea 140 0.02
81303 Kartzinoma papilar uroteliala 4820 69.16
81313 Zelula trantzizionalen kartzinoma, mikropapilarra 20 0.003 Kodeak GNS-O-3
BIZI-IRAUPENA
Bizi-iraupena, gutxieneko 5 urteko jarraipena dutenenak soilik aztertu egin da. Datuak ez dira heriotza kausarekiko espezifikoak, heriotza mota guztiak jasotzen dira.
5 urterako bizi-iraupena %50 baino zerbait altuagoa izan zen aztertutako urteetan, oso antzerakoa sexu bietan. Diagnosi urtearen arabera hobekuntzatxoa nabaritzen da zenbait eta hurbilagoa izan garaia.
EZ DIFERENTZIATU
A; 62; 3%
GUTXI DIFERENTZIATU
A; 879; 41%
NEURRIAN DIFERENTZIATU
A; 867; 41%
ONGI DIFERENTZIATU
A; 62; 3%
ZEL MOTA EZ JASOA, EZ
ADIERAZIA; 261; 12%
Gernu-maskuriko minbizia(C67); diferentziazioa.
RCEME 2008-2012. Bizkaia
8% 2%
4%
85%
1%
0% 0% 0% 0% 0% 0%
30%
2% 68%
0%
Bizi iraupenaren datuak tumorearen hedaduraren arabera nabarmen desberdinak dira. Barreiatuak ez dute 5 urteak iraun, erregionaletan 5 urterako bizi iraupena %20koa izan da, eta kokatuetan %60. Erakunde Sanitario integratuekiko bizi-iraupena kalkulatu dugu ere, ez da alderik nabarmentzen.
Gernu-maskuriko minbizia. Bizi iraupena (Kaplan-Meier)
Bizkaia. RCEME.
Diagnosi-urtearen arabera Sexuaren arabera (2005-2009)
Tumorearen hedaduraren arabera (2005-2009)
Erakunde Sanitario Integratuen arabera (2005-2009)
Bizi iraupen aktuarial eta erlatiboaren estimazioak kalkulatu eta urteetako bilakaera aztertu ditugu. Bizi-irautearen goranzko bilakaera antzeman dezakegu.
HILKORTASUNA
Grafikoan azken urteetan erregistratutako gernu-maskuriko minbiziagatik hildakoak eta dagozkien tasa estandarizatuak agertzen ditugu. Hilkortasuna GNS-10ez kodetua dago, hildako kausen artean hurrengoak jaso dira: C67.
0%
50%
100%
0 12 24 36 48 60
hilabeteak
2005-2009 2000-2004 1995-1999
0%
50%
100%
0 12 24 36 48 60
hilabeteak
Gizon Emakume
0%
50%
100%
0 12 24 36 48 60
hilabeteak
Kokatua Erregionala Barreiatua
0%
50%
100%
0 12 24 36 48 60
hilabeteak
Barakaldo-Sestao Barrualdea
Bilbao Ezkerraldea-Enkarterri
41%
57% 56%
40%
51% 50% 48% 47%
63% 62%
58% 63%
57% 53%
49%
57% 60% 61% 63% 63%
y = 0.0124x + 0.4474 R² = 0.2265
y = 0.0063x + 0.5493 R² = 0.1591
0%
50%
100%
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
Gernu-maskuriko minbizien 5 urterako bizi-iraupenaren
bilakaera. RCEME eta Hilkortasun Erregistroa. Bizkaia.
Bizi iraupen erlatiboa emakumeak Bizi iraupen erlatiboa Gizonak
Bizi iraupen aktuariala emakumeak Bizi iraupen aktuariala Gizonak
Lineal (Bizi iraupen erlatiboa emakumeak) Lineal (Bizi iraupen erlatiboa Gizonak)
TG: Tasa Gordina; TE: Tasa Estandarizatua (Europar Populaziora)
Gizonezkoen hilkortasuna kausa honegatik, intzidentzian bezala emakumeena baino handiagoa da. Urteetako bilakaeran ez da joera argirik antzematen; tasak egonkorrak dira.
89 101 103
123 97
115 122 117 96
122 116 114
143
32 15 23 22 21 24 22 34 26 23 37 33 31 0
10
20
30
0
50
100
150
200
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
heriotzak / 100.000 heriotza kopurua
Gernu maskuriko minbizien hilkortasunaren bilakaera. (CIE-10: C67)
Hilkortasun Erregistroa 2001-2013
Heriotza kopurua. Gizon. Heriotza kopurua. Emakume.
TG Gizon TG Emakume
TE Gizon TE Emakume