Físical InterviúX O R N A L D A F A C U L T A D E D E F Í S I C A

Núm e ro 11

O CSIC re alizou unh a “auditoría e xte rna” sobre o

nive l da produción cie ntífica e n dife re nte s áre as e

institucións . Con e sta fin re colle u os datos e laborados

por Th om son ISI a partir da anális e de m áis de 7000

re vistas cie ntíficas publicadas e ntre 19 81 e 2003.

Am osam os aq uí os datos re lativos á nosa Facultade . O

parám e tro de scritivo e m pre gado é o índice de im pacto

re lativo, q ue s e calcula com o o cocie nte e ntre o

núm e ro m e dio de citas por docum e nto nunh a áre a e o

corre sponde nte m undial (ou da UE/España no s e u

caso). Fís ica é a disciplina da q ue a USC pre s e nta un

m aior im pacto re lativo, supe rior á m e dia m undial, por

diante doutras cunh a m e irande producción.

Para analizar a e volución só cons ide ram os aq ue las

Unive rs idade s q ue acadaron un nalgún m om e nto un

im pacto re lativo ó m undo supe rior a 1,5. No ano 2003

a nosa Unive rs idade ocupou un cuarto posto, s e ndo o

im pacto algo m áis do dobre q ue no 19 81.

O impacto da nosa físicaLe ticia Cunq ue iro, Palom a Quiroga

Marzo do 2006

Im pacto re lativo ao m undo, á Unión Europe a e a Es paña das principais unive rs idade s e ins titucións

na are a de fís ica: CSIC, Autónom a de Madrid, Com plute ns e de Madrid, Barce lona, Vale ncia,

Autónom a de Barce lona, Santiago de Com pos te la, Granada e Salam anca. Inclúe ns e tam én os datos

de Es paña e a Unión Europe a.

Porce ntaxe de produción e n fís ica nas dis tintas

ins titucións . O núm e ro de docum e ntos de fís ica e n

Es paña é de 14355 e e n Europa de 171256.

Dis tribución porce ntual de produción cie ntífica da USC por dis ciplinas .

Im pacto re lativo ao m undo.

F I S I C A L I N T E R V I U | Número 11Páx. 2

Grupo do mesGrupo Expe rim e ntal de Núcle os y Partículas. Por Ignacio Durán y Saúl Be ce iro

El Grupo Expe rim e ntal de Núcle os y Partículas de l

De partam e nto de Fis ica de Partículas, e stá form ado

por 5 inve stigadore s principale s , 1 postdoc, 9

e studiante s de doctorado y 3 técnicos . Estam os

inte re sados e n la inve stigación de la e structura

nucle ar y la dinám ica de l núcle o atóm ico, as í com o

sus im plicacione s e n astrofís ica. Para e llo

aprove ch am os las oportunidade s q ue nos brindan

laboratorios e urope os com o CERN, GSI o GANIL, para

producir y caracte rizar la e structura de núcle os

e xóticos le jos de l valle de

e stabilidad, la fis ión inducida,

re accione s de fragm e ntación q ue

nos pe rm ite n e nte nde r la dinám ica

de la m ate ria nucle ar e inve stigar

re accione s de nucle os ínte s is .

Tam bién contribuim os a la

planificación y de sarrollo de l

program a de inve stigación y los

dispos itivos e xpe rim e ntale s de l

nue vo laboratorio de inve stigación

de antiprotone s e ione s (FAIR) , e n

concre to, al dis e ño y construcción

de un calorím e tro gam m a y un

de te ctor de tie m po de vue lo para

ide ntificación de ione s pe sados para e l e xpe rim e nto

R3B (Re actions w ith Re lativistic h e avy-ion Be am s), as í

com o de l dis e ño de blancos activos para FAIR y

SPIRAL II.

Al s e r un grupo unive rs itario, nue stra actividad s e

orie nta h acia la form ación de doctore s de ntro de

program as e urope os de prim e ra fila. En los últim os

die z años h e m os de fe ndido 14 te s is , varias de e llas

con la acre ditación de “Doctorado Europe o”

Cinema na facultadeAlbe rto Aljarrat, Ricardo Escude ro, Bie ito Fe rnánde z

No ano 2007 de sta e ra, alum nos de te rce iro da nosa facultade unírons e para organizare n a súa viaxe de paso de e cuador, ignoraban daq ue la q ue isto daría lugar a un acto h istórico q ue m arcaría un ante s e un de spois na h istoria da USC. Estam os a falar do prim e iro Ciclo de Cine m a de Cie ncia

Ficción e Socie dade , para cuxa re alización e studante s e e ns inante s uniron as súas forzas dando lugar a un e ve nto de proporcións cósm icas . Este aconte ce m e nto te rá lugar na Aula Magna (ás 18.30) de ste noso am ado ce ntro de adq uis ición s iste m ática de coñe ce m e ntos e com pre nde rá as s e guinte s longam e traxe s :

MarzoO Plane ta dos s im ios , com e ntada por José Carlos Cabale iro (Mércore s 21)2001.Unh a odis e a no e spazo, por Jorge Mira (Xove s 22)A m osca, por Gonzalo pare nte (Marte s 27)Moe bious , por José Ede lste in (Mércore s 28)AbrilCre adore s de som bras , por Be rnardo Ade va (Marte s 10)Ultim ato á te rra, por José Sanch e z (Mércore s 11)Brazil, por José Ede lste in (Xove s 12)19 84, por Luís Migue l Vare la (Luns 16)Alph aville , por Luís Migue l Vare la (Marte s 17)Gattaca, por Luís Migue l Vare la (Mércore s 18)

Aq ue le s q ue q ue iran form ar parte de ste fito te ñe n dúas opcións : pre s e ntars e á h ora da proxe cción das pe lículas de s e xadas na aula m agna de ixando unh a axudiña ou, s e q ue re n un crédito de libre configuración, apuntars e na m e sa das cam is e tas abonando q uince e uriños de nada.

F I S I C A L I N T E R V I U | Número 11 Páx. 3

O 5% do pe rsonal doce nte e

inve stigador (PD I) da USC atópase na

nosa Facultade e ingre sa un 18% do

total da financiación e n proxe ctos de

Inve stigación da nosa Unive rs idade .

Isto tradúce s e e n q ue cada un dos 110

inve stigadore s de Fís ica aporta algo

m áis de 70.000 e uros anuais , m e ntre s

q ue os inve stigadore s doutras

disciplinas aportan ó re dor de 20.000

e uros .

No tocante ós inve stigadore s contratados Ram ón y Cajal, a Facultade de Fís ica

re une no s e u s e o ó 30% do total da USC.

En re sum o, un 5% do pe rsoal doce nte e inve stigador, o q ue s e atopa na nosa

Facultade , aporta o 20% do total da USC e n re cursos tanto e conóm icos com a de

com pe te ncia.

As cifras da investigación da facultadeAlbe rto Piñe iro e Palom a Quiroga

Aportacion de fis ica ao total da

financiacion da USC

Inve s tigadore s Ram ón y Cajal da USC

Fonte de datos : Dis curs o tom a de pos e s ión com o De cana da Facultade de Fís ica, Ánge le s Lópe z Agüe ra (10 de

nove m bro do 2006)

Si ah ora le pre guntas a un alum no de la facultad q ué pasos de be s e guir para lle gar a doctor te dirá, probable m e nte , q ue h ay q ue h ace r una te s is . Y ya e stá. Se

acabó la inform ación q ue m ane ja e l alum no m e dio. D e m odo q ue s i e sto e s lo q ue sabe m os de l plan “vie jo” m e nos aún sabe m os de lo q ue s e ave cina, y q ue a la m ayoría de los q ue e studiam os e n la facultad nos afe ctará e n poco tie m po. Pue de q ue

los nue vos posgrados supongan una m e jora, o pue de q ue pe rdam os un año o dos e n la adaptación. Se re corta un año de carre ra y te ne m os un grado, y lue go e l q ue q uie ra un m áste r, y lue go e l q ue q uie ra, te s is . Me pare ce q ue nos h ace falta m ás inform ación, cuando todo e sté m ás as e ntado, claro, porq ue con rum ore s uno no pue de plane ar su futuro profe s ional. As í q ue e ste e spacio de opinión sobre los posgrados lo re ciclo e n un re clam o para q ue e l alum nado e sté lo m ás inform ado pos ible . Pe ro los alum nos te ne m os q ue e xigir q ue la facultad o e l re ctorado ponga puntos de inform ación fácilm e nte acce s ible s sobre todos e stos te m as .

Se q ue re s e nviar a túa opinión, re m íte a a saul.be ce iro@ rai.usc.e s

Nos e nfre ntam os a un cam bio radical de los plane s de e studio, de Grado y Posgrado, para ade cuarnos al Espacio

Europe o de Educacion Supe rior. Plane s de e studio q ue de be n ofre ce r al e studiante una form acion actual, ge ne ralista y no e spe cializada, q ue pe rm ita a los futuros lice nciados e structurar itine rarios de e spe cializacion q ue facilite su ins e rcion e n m e rcado

laboral de sde un pe rfe cto e q uilibrio e ntre la inve stigacion bas ica y la profe s ionalizacion te cnologica.

Y por s i e s e re to no fue ra suficie nte m e nte grande , anadim os la dificultad de aplicar una com ple tam e nte nue va filosofia de apre ndidaje , m as pe rsonalizada, q ue rom pe la form a de e ns e nanza y e valuacion q ue la Unive rs idad lle va aplicando durante s iglos.

El re to e s tan im portante q ue agobia. Y justo por e so, y porq ue nos jugam os e l futuro de la Unive rs idad, h e m os de afrontarlo de sde la m as

e stricta s e rie dad , h uye ndo de pre cipitacione s . Sobre todo e n su im plantacion, fom e ntando los proye ctos piloto, de form a q ue s e vaya e xpe rim e ntando con pos ible s fallos y e laborando m e todos para subsanarlos.

Y h ay q ue de cir, q ue los principios de e s e cam bio no e stan s ie ndo facile s e n e stos tie m pos re vue ltos. Las re glas de l jue go, e n form a de norm ativa tanto m iniste rial com o de nue stra propia USC re sultan poco claras, cuando no contradictorias . Sin olvidar de q ue , e n la m ayor parte de los casos cam bian a ve locidad supe rior de la capacidad de re accion de la com unidad unive rs itaria.

En e stas condicione s , e l unive rso unive rs itario s e e ncue ntra e n una s ituacion de gran e ntropia: s in re glas claras, s in crite rios claros, s in e xpe rie ncia pre via e n s ituacione s s e m e jante s , con m ie do a los pos ible s e fe ctos ne gativos de la im plantacion de cam bios . Y e so cre a una profunda s e nsacion de de sasos ie go e n todos y cada uno de nue stros e stam e ntos . Pe ro e sto tam bie n e s te m poral, y e stoy pe rsonalm e nte conve ncida de q ue e sta s ituacion s e ira re conducie ndo e n los proxim os tie m pos , porq ue nos jugam os m uch o.

OpiniónRicardo Couso

OpiniónÁnge le s Lópe z Agüe ra

Aínda q ue h ai xe nte q ue discute s e o xadre z é ou non un

de porte , o caso é q ue s e trata da actividade de portiva de m áis

éxito da nosa facultade (ve s e q ue o de pe nsar é o noso): daq uí

saíron m oitos xogadore s con ránk ing inte rnacional e varios dos

m e llore s de Galicia. Un de le s é Ánge l.

Ne no prodixio, pronto s e s ituou na e lite gale ga das 64 cas iñas .

Aos 16 anos xa gañara o corre sponde nte título autonóm ico, o título

nacional sub-16 coa s e le cción gale ga e un 6º posto na olim piada

inte rnacional infantil coa s e le cción e spañola. Ve nce llado de nde a

súa adole sce ncia ao Clube D e portivo Unive rs itario, acadou con e l

todo tipo de éxitos na Prim e ira D ivis ión Española. Tam én un

Cam pionato de España Unive rs itario re pre s e ntando á USC.

Nas súas e stadías inve stigadoras no e stranxe iro de ixa tam én

m oi alto o pre stixio do noso xadre z: tanto agora, q ue vive e n

te rritorio galo, com o ante s , s e ndo o líde r do e q uipo de xadre z do

CERN nunh a h istórica m alle ira q ue os e urope os lle s propinaron aos

ianq uis do Fe rm ilab de Ch icago e n 2001. Pe ro diso xa falare i outro

día...

Físicos no deporteJorge Mira Pére z

"A m ulle r m áis guapa do m undo"As í calificaba o gran produtor de cine Louis

B.Maye r á m oza da foto: a actriz de orixe austríaca H e dy Lam arr (19 13-2000). Razón

non lle faltaba porq ue foi cons ide rada a "raíña do glam our" do H ollyw ood dos anos

40. Protagonista da pe lícula "Sansón e Dalila", do prim e iro e spido e orgasm o da

h istoria do cine e im axe do program a Core l Draw. Pe ro tam én foi a inve ntora do

s iste m a de conm utación de fre cue ncias . D e s e ñouno para aplicacións m ilitare s e ao

final re sultou s e ro clave para a te le fonía m óbil e as com unicacións s e n fíos . Mulle r brillante , fixáde vos s e nón nunh a das súas fras e s : "Calq ue ra m ulle r pode te r glam our,

só te n q ue e star q ue da e pare ce r e stúpida".

Ánge l Pare de s Galán, as ociado do program a Marie Curie da UE e m e s tre FIDE de xadre z

Física y glamourRocío Carre gal e Jorge Mira Pére z

Un fís ico ¿nace o s e h ace ? Juzga tú m ism o…

Cómo hemos cambiadoRocío Carre gal