fethİye ve Çevresİnde İklİm koŞullari 2014 · fethiye‟de 1939 yılında baĢlanan...

FETHİYE VE ÇEVRESİNDE İKLİM KOŞULLARI

2014


1

FETHİYE VE SEYDİKEMER İLÇELERİ İDARİ DAĞILIMI


2

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ

3

1-GİRİŞ

4

2-FETHİYE’NİN COGRAFİ ÖZELLİKLERİ

8

3-FETHİYE’NİN İKLİM ELEMANLARI

1. GÜNEŞLENME SÜRESİ 2. GENEL HAVA SİRKÜLASYONU VE HAVA KÜTLELERİ 3. COGRAFİ FAKTÖRLER/OROGRAFİK ÖZELLİKLER 4. SICAKLIKLAR 5. BASINÇ VE RÜZGÂRLAR 6. SU BUHARI 7. YAĞIŞ

12

4-FETHİYE’NİN İKLİM DİYAĞRAMLARI

48

5-FETHİYENİN İKLİMİ (ÖZET)

51

6-BİYOMETEOROLOJİK İNDİSLER

51

7- FETHİYE’DE YAŞANAN METEOROLOJİK DOGAL HADİSELER

53

8- FETHİYE’DE METEOROLOJİ TARİHİ

55

9- İKLİM VE TURİZM

57

10- METEOROLOJİ VE GÜNCEL KONULAR

59

11- OTOMATİK METEOROLOJİ GÖZLEM İSTASYONU (OMGİ)

62

12- KAYNAKLAR

64


3

ÖNSÖZ

YaĢamın bir parçası ve gereği olan hava olayları, bir baĢka deyimle atmosfer içindeki genel

hareketler Dünyanın canlı kalmasında en belirgin unsurdur.

Dünya insanlarının sosyal ve ekonomik tüm yaĢantılarında etken olan iklim olaylarının

izlenmesi ve irdelenmesi bilimsel olarak yüzyıllardır yapılmaktadır.

Dünyamız; adına atmosfer denen bir hava okyanusu ile çevrilidir. Meteoroloji olayları

buradaki daha uzun erimli değiĢimlerdir. Doğadaki tüm canlılar ve insanlar bu değiĢim

koĢullarına uyum sağlayarak yaĢamlarını sürdürürler.

Ġklim ve hava koĢulları her Ģeyden önce GüneĢ ıĢınlarının etkisiyle oluĢur. Doğal olarak

olaylar arasında zamana ve konuma göre değiĢiklikler vardır. Yeryüzünün ve denizlerin

ısınması her yerde eĢit biçimde olmaz belirgin olarak bu farklılığa yerel özellikler ve mevsim

durumu etki eder. Bu bakımdan Fethiye‟nin Dünya Ġklim kuĢağı ve konumu itibariyle

yaĢanası bir iklime sahip olduğunu söyleyebiliriz.

Fethiye‟de 1939 yılında baĢlanan meteoroloji çalıĢmalarının geçen periyod içinde kaydedilen

verileri yalın olarak ele alınarak. Fethiye ve çevresinin iklimi hakkında özet bilgi verilmiĢtir.

Âdem Dinler-Meteoroloji Müdürü-Fethiye-2014


4

1-GİRİŞ

Ġklim özellikle insanların özel yaĢamlarında ve çalıĢılan sektörlerde herkesin ilgilendiği ve

takip ettiği bir konu halini almıĢtır. Günümüzde, küresel iklimde meydana gelebilecek

değiĢimlerin belirlenmesi konusunda yüzlerce bilim adamı çalıĢmalar yapmaktadır.

Ġklim ile ilgili çalıĢmalarda en temel unsur meteorolojik gözlemler ile elde edilen verilerdir.

Kesintisiz ve uzun bir döneminde elde edilen meteorolojik verilerin iklim çalıĢmalarında

belirleyici bir rolü vardır.

Klimatolojik veriler; tarım, Ģehircilik, endüstri, orman, inĢaat, enerji üretimi ve turizm ile

sağlık baĢta olmak üzere birçok sektörün geliĢtirilmesi ve planlanmasının yanı sıra taĢkın.Sel,

kuraklık ve benzeri meteorolojik karakterli doğal afetlerin önlenmesi, tahmini ve bu afetlere

iliĢkin hazırlık planlamalarının yapılmasında temel girdileri oluĢturmaktadır.

Hava Durumu Ve İklim

Hava durumu atmosferde meydana gelen meteorolojik olaylardır. Ġklim ile hava durumu

birbirinden farklı Ģeylerdir. En önemli fark bahsedilen zaman ve bölgedir. Bir yerin iklimi

hakkında yapısal incelemenin matematik denklemlerle ortaya konması gerekir.

Fethiye Ġlçemizde 1939 yılından itibaren klimatolojik rasat ölçümleri baĢlamıĢ günümüze

kadar kesintisiz devam etmektedir.

Bu çalıĢmada Fethiye ilçesinin meteorolojik verileri incelenerek, iklim koĢullarına etki eden

faktörler ve iklim elemanları özellikleri hakkında bilgi verilecektir. Yapılan çalıĢmada grafik

ve tablolar 1960-2012 yılları arası klimatolojik rasat kayıtları bilgilerini içermektedir.

Öncelikle hava, iklim ve iklim değiĢikliği kavramlarını kısaca açıklamak gerekirse:

Hava;Herhangi bir yerde ve zamandaki atmosfer koĢullarının kısa süreli durumudur.

Atmosferin anlık durumu yani hava yeryüzünün herhangi bir yerindeki sıcaklık, yağıĢ, nem,

güneĢlenme, sis, bulut, rüzgâr ve hava basıncı gibi çok sayıdaki değiĢkenin birlikteliği ile

açıklanmaktadır.

Ġklim:Bir yerdeki hava koĢullarının geniĢ bir zaman ve bölge üzerinde hesaplanan

ortalamasına denir. Ġklimi inceleyen bilim dalına Klimatoloji denir.

Ġklim DeğiĢikliği; nedeni ne olursa olsun iklim koĢullarının büyük ölçekli (küresel) ve yerel

etkileri bulunan uzun süreli ve yavaĢ geliĢen değiĢikler biçiminde tanımlanmaktadır. Küresel

ısınma ve etkileri en güncel örneğidir.

Bir yerin iklimini oluĢturan atmosferözellikleri,güneĢlenme, sıcaklık, basınç, rüzgâr, yağıĢ,

bulutluluk gibi veriler iklimelemanlarıdır. Ġklim elemanlarını etkileyen faktörleri de Ģu Ģekilde

sıralayabiliriz:

1. Enlem etkisi


5

2. Kara ve denizlerin etkisi

3. Yükseklik

4. Rüzgâr yönü

5. Yer Ģekilleri

6. Bitki örtüsü

7. Deniz akıntıları

Ġklim insanların hayati faaliyetlerini kontrol eden unsur olmanın yanında

ağaçlandırma,ulaĢım,tarım,turizm,çevre, av hayvanları,denizcilik gibi faaliyetlerde de

doğrudan veya dolaylı olarak belirleyici bir rol oynar.

Fethiye ilçemizin iklim Ģartlarını ortaya koyabilmek için 53 yıllık rasat verileri ele alınmıĢ

veyakın çevresindeki meteoroloji verileri ile ayrıca irdelenmiĢtir.

ÇalıĢmalarda iklim elemanlarının dağılımı grafikler halinde gösterilmiĢtir. Ġklim Ģartlarının

oluĢtuğu ve iklim elemanlarına etki eden yerel coğrafi yapı, akarsu vadilerinin varlığı denizin

etkisi dağların yükseklik ve uzantıları ile açıklanmaya çalıĢılmıĢtır.

Fethiye Ege bölgesinden Akdeniz bölgesine geçiĢ noktasındadır. Her iki bölgeyi etkileyen

Meteorolojik Ģartları görmek mümkündür.

Fethiye ve yakın çevresinin yer Ģekilleri ulaĢımı,yerleĢmeyi,nüfusu,tarımı ve diğer sosyal ve

ekonomik faaliyetlerin yapısını belirlediği gibi iklim üzerinde de etki eden asıl

faktördür.Arazinin çok engebeli olması farklı klimatolojik ortamlar yaratmaktadır. Ġklime etki

eden dağların uzanıĢ yönü ve yükseklikleri Fethiye‟de insanın temel faaliyetlerine etki ettiği

gibi iklim, toprak ve bitki örtüsü gibi faktörlerin kısa mesafelerde değiĢmesineneden

olmaktadır.

Örneğin Fethiye‟de yıllık ortalama hava sıcaklığı 18.3 ºC‟dir. Bu sıcaklık değeri yükseklik

arttıkça giderek azalır.(Yükseltiye bağlı olarak her 100 metrede sıcaklık 0.5 derece

düĢer)Buna karĢılık yıllık yağıĢ toplamı kıyıdan itibaren yükseldikçe dağların batı ve güney

yamaçlarında ovalardan daha fazla olması olasılığı çok yüksektir.Bu yağıĢ farklılığı biraz

daha nemli koĢullara yol açmaktadır. Yöredeki dağların uzanıĢı rüzgâr yön ve hızını da

etkilemektedir.

Fethiye‟de iklim özelliklerinin Ģekillenmesinde denizin etkileri yanında,topografik durum

önemlidir. Dağların uzanıĢ doğrultusu, çevresindeki eğimin birden artması deniz kıyısına çok

yakın bulunan dağlar yağıĢ ve sıcaklık durumuna etkileri vardır.Aynı zamanda kıyıdan

içerilere doğru uzanan çukurluklar ve ovalarda farklı iklim koĢulları gözlenmektedir.

Fethiye‟nin kuzey sınırlarını çevreleyen yüksek dağlar kuzeyden gelen soğuk ve serin hava

akımlarını engeller. Hava kütleleri yüksek dağları aĢıp alçak ovalara ulaĢırken yerden ısınır bu

nedenle kıĢın serin ve ılık, yazın sıcak ve kurak hava Ģartları görülmektedir.Yüksekliklere

bağlı olarak değiĢik iklim koĢullarının görmek mümkündür.

Ege Bölgesinde dağların kıyaya dik ve doğu-batı doğrultusunda uzanması nedeniyle Akdeniz

Ġklim özellikleri iç kesimlere kadar uzanır. Akdeniz Bölgesinde dağların uzanıĢı kıyaya


6

paralel olması nedeniyle dağların güney ve kuzey yamaçlarında iklim Ģartlarında belirli bir

farklılık vardır. Ġlçe merkezinde kar yağıĢı nadiren görülürken çevresinde bulunan dağlar kıĢ

boyunca kar yağıĢı almaktadır.

Fethiye‟de karakteristik “Akdeniz Ġklim Tipi” görülmektedir. Akdeniz ikliminin özellikleri

Ģunlardır.

Yazlar sıcak ve kurak, kıĢlar ılık ve yağıĢlıdır.

Azami yağıĢ kıĢın,asgari yağıĢ yazın düĢer.

Yaz ve kıĢ yağıĢları arasında fark çok fazladır.

Yıllık yağıĢ ortalaması 600-1000-mm arasındadır.

Yıllık sıcaklık ortalaması 18-20 ºC‟dir.

Ocak ayı sıcaklık ortalaması 8-10 ºC‟dir.

Temmuz ayı sıcaklık ortalaması 28-30 ºC‟dir.

Karakteristik bitki örtüsü Zeytin, Defne.Mersin. Kekik gibi bitkilerden oluĢan

makilerdir.

Son yıllarda teknolojik geliĢmelere bağlı olarak iklim çalıĢmalarında farklı yöntem ve

modeller uygulanmaktadır. Önceleri coğrafi enlem ve sıcaklık arasındaki iliĢkiye göre yapılan

iklim sınıflandırılması yeni esaslara göre yapılmaktadır.Bunlar kısaca Ģunlardır.

1. Köppen Ġklim Sınıflandırılması:

Ġklim grupları yağıĢ ve sıcaklığın doğal bitki örtüsü ile olan iliĢkisine dayanmaktadır.

2. Trewartha Ġklim Sınıflandırılması

Ġklim grupları vejetasyon bölgelerine yakınlığı ile tanımlanmaktadır.

3. De Martonne Ġklim Sınıflandırılması:

Ġklim sınıflandırılmasında diğer parametreler yanında sıcaklık ve yağıĢ dikkate alınmaktadır.

Yıllık kuraklık indis formülü:

Ia = (P / (T + 10) + (12 * p /(t + 10)))/2

10 = Sıcaklığın 0°C‟nin altında olduğu yerlerde t‟yi pozitif yapmaya yarayan sabit sayı

P = Uzun yıllar toplam yağıĢ (mm);

T = Uzun yıllar ortalama hava sıcaklığı (°C).

p= En kurak ayın yağıĢı (mm);

t= En kurak ayın ortalama sıcaklığı (°C)

Formülü Fethiye için uyguladığımızda Yıllık kuraklık indisi Ia= 16 bulunur. Bu duruma göre

Fethiye (Step-Nemli) iklim bölgesindedir.

4. Aydeniz Ġklim Sınıflandırılması

Prof.Dr.Akgün Aydeniz‟in geliĢtirdiği formülde yağıĢ,sıcaklık,nispi nem ve güneĢlenme

verileri kullanılmaktadır.


7

5. Erinç Ġklim Sınıflandırılması:

Erinç indisi hesaplarında ortalama sıcaklık yerine ortalama maksimum sıcaklık değeri dikkate

alınmaktadır.

YağıĢ etkinlik indisi = Im = P

Tom

Burada:

Im= YağıĢ etkenlik Ġndisi

P= Yıllık Toplam YağıĢ (mm)

Tom= Yıllık Ortalama Maksimum sıcaklık ºC

Fethiye için formülü uyguladığında, yağıĢ etkinlik indisi 35 bulunur. Erinç iklim

sınıflandırmasına göre Fethiye “Yarı nemli-Park görünümlü kuru orman” iklim sınıfına

girmektedir.

6. Thornthwaite Ġklim Sınıflandırılması:

YağıĢ-BuharlaĢma ve sıcaklık-buharlaĢma arasındaki iliĢkiye dayanmaktadır.


8

2- FETHİYE’NİN COGRAFİ ÖZELLİKLERİ

Akdeniz kıyı bandında bulunan Fethiye‟nin yerleĢim yeri olarak ilk kuruluĢu antik çağ

dönemine kadar uzandığı Likya-Karya sınırında bulunduğu ve antik çağlarda adının

Telmessos olduğu bilinmektedir.

AraĢtırmacılar antik Telmessos kentinin yerini bugünkü Fethiye‟nin merkezi olarak

göstermektedir. Telmessos uzun süre Likya‟dan bağımsız bir kent olarak varlığını sürdürmüĢ,

milattan önce 362‟de Karya‟ya bağlanmıĢtır. Milattan sonra 43 yılında Roma egemenliğine

girmiĢ, ismi Anastasiupolis olarak değiĢmiĢ, daha sonraki yüzyılda Makri ismini almıĢtır.

13. yüzyılda yaĢanan Moğol istilası sonucunda Makri ismi ( Türk dilinde) Meğri halini almıĢ.

Daha sonra ki yıllarda MenteĢe Beyliğine bağlanmıĢ. Bir süre bölgeye papalık. Venedikliler


9

ve Rodos ġövalyeleri hâkim olmuĢ. Rodos‟un Kanuni tarafından fethi ile bölgeye ticaret için

gelen Grekler tarafından bugünkü Kaya Köy ‟de Levissi Ģehri kurulmuĢtur.

19. yüzyılda Muğla PaĢalığına bağlanan Meğri 1864 yılında kaza olmuĢ. 1874‟te belediye

örgütü kurulmuĢ. 1914‟te alınan bir kararla ilk Türk Hava Ģehidi Fethi Bey‟in anısına ismi

Fethiye olarak değiĢtirilmiĢtir.

Mustafa Kemal Atatürk 22 ġubat 1935 yılında Fethiye‟ye gelmiĢtir. Türkiye Cumhuriyeti‟nin

kuruluĢuyla birlikte hızla geliĢen bölge Turizm, Tarım ve Denizcilik konusunda günümüzün

önemli merkezlerinden birisi haline gelmiĢtir.

Fethiye ve Çevresinin Fiziki Durumu, Ege ve Akdeniz Bölgesi

COĞRAFİ ÖZELLİKLER

Muğla Ġli Güneybatı Anadolu‟da, MenteĢe yöresinin güneyi ile Teke yöresinin batı kesimini

kapsar. Batıdan Ege Denizi güneyden Akdeniz ile çevrili Muğla‟nın kuzeyinde Gökbel Dağı

(1422 m) Oyuklu dağı, kuzeydoğusunda Sandıras dağı (2295) Göktepe Dağı (2407 m)

doğusunda ise Dumanlı dağı (1973 m) ve Akdağ‟ın (3024 m) oluĢturduğu yüksek sahalarla

çevrelenmiĢtir. Fay diklikleri arasında birçok çukurluklar bulunması Muğla ve çevresinin

önemli jeomorfolojik özelliğidir. Ansiklopedilerde Antalya Körfezi ile Fethiye Körfezi

arasında kalan. Burdur gölü havzası ile Dalaman Çayı havzasını içine alan bölgeye “Teke

Yöresi” denir.

Doğa güzelliği ve zenginliği kadar tarihi ve turistik önemiyle de dikkati çeken Fethiye ilçesi

Akdeniz Bölgesi ile Ege Bölgesi‟ni ayıran hattın Akdeniz Bölgesi içinde kalan tipik bir kıyı

kentidir. Kendisinin ve çevresinin ana hatlarını fayların oluĢturduğu. Fethiye ilçesi tamamen

teke yöresinde yer almaktadır. Yüzölçümü 3.055 km2 olup Muğla ili de dâhil en geniĢ yüz

EGE BÖLGESİ

AKDENİZ BÖLGESİ


10

ölçümüne sahiptir. Muğla merkez ve diğer ilçelere göre nüfus yoğunluğu

fazladır.(Seydikemer Ġlçe olmadan önceki durumu)

Fethiye‟nin batısında, Fethiye Körfezi,GüneydeMendos dağı (1750 metre).Babadağ (1969

metre) kütlesi ve Kaya yarımadası, doğu ve kuzeyde orta ve batı Torosların batı uçları duvar

gibi yükselir.

Fethiye ve Çevresinin Fiziki Haritası

Marmaris koyunun doğusundan baĢlayan teke yöresi Fethiye ve çevresinde E-W doğrultulu

tektonik olarak ikiye ayrılır. NE-SW doğrultusunda yüksek plato ve dağlar güneyde çöken

kıyı bölümü içinde dağlık tepelik tektonik bloklar bulunmaktadır.

Dalaman çayı ile EĢen çayı arasında NE yönünde uzanan dağlık alan Fethiye‟nin kuzeyinde

yüksek dağlık arazi olarak devam eder.

Dağlık alanlar arasında geniĢ yaylalar 1750 metre yüksekliklerde yer alsa da 2000 metreyi

geçen yüksek yerlerde vardır. Bunlardan Çal Dağı 2185 (metre).Bocuk Dağı 2418

(metre).Yaylacık dağı (2114 metre) yükseltileri vardır.

Fethiye körfezine bakan güney eteklerinde yüksekliği 900 metreye ulaĢan Nif.Gerde ve

Üzümlü gibi küçük karstik çöküntü ovaları yer almaktadır. Fethiye ovası deniz kenarından

daralarak Ģehrin kuzey ve doğusuna doğru uzanır. Ovalar dıĢında kalan arazi genel olarak çok

dağlık ve kayalık.sık ormanlık ve fundalıktır.


11

Fethiye‟nin güneyinde dik bir fay yamacı olarak yükselen Babadağ deniz kıyısından hemen

yükselen, denize en yakın “5 km” dağ özelliğini ile ulu bir dağ görüntüsündedir.

Fethiye Kemer karayolunun geçtiği alanlarda 250 metreyi geçmeyen tepelerden kuzeye doğru

gidildikçe yükseklik artarak devam etmektedir.

N-S doğrultulu EĢen Çayı çok geniĢ tektonik bir oluk Ģeklindedir. Doğuda Dumanlı dağ ve

Akdağ‟ın uzantıları ile batıda Babadağ ile sınırlıdır. EĢen çayının getirdiği alüvyonlar tarihi

Letoon kenti ile Patara limanını doldurmuĢtur.

Kıyı kesimleri son derece parçalı ve girintili çıkıntılıdır. Liman ve haliç Ģeklinde çok karıĢık

bir topografyası vardır. Bu kıyı Ģekline genel olarak “MenteĢe kıyı tipi” adı verilmektedir.

Ġlçe sınırlarında birbirinden güzel çoğunluğu denize dik olarak inen 180 koy-körfez

bulunmaktadır. Kıyı uzunluğu 167 km olan ilçede 18 adet ada mevcut olup bu adaların

önemlileri ġövalye.Kızılada. Katrancı. Tersane. Domuz. Yassıca.

Gemile.Ayanikola.Karacaören‟dir. (fethiye.gov.tr)

Ġlçenin önemli akarsuları Kargı ve EĢen çaylarıdır. En önemli ovaları EĢen ve Fethiye

ovalarıdır.

Fethiye‟de karakteristik Akdeniz iklimi hüküm sürmektedir. Yazlar sıcak ve kurak.kıĢlar ılık

ve yağıĢlı geçer.

Bitki örtüsü Akdeniz Bölgesi‟nin iklim ve yükseklik özelliklerini taĢır. Ormanlar çoğu yerde

deniz kenarından baĢlar; düz ve alçak kesimlerde maki özelliği görülür. Makiler 700-800

metre yüksekliğe kadar uzanır. Fethiye‟yi çevreleyen ormanlar 2000 metreye kadar

çıkar.Ormanlardakızılçam, karaçam, Akdeniz köknarı, ardıç ve sedir ağaçlarından oluĢur.

Zeytin ağaçları tüm bölgeye yayılmıĢtır. Ayrıca meĢe türleri ve endemik bir tür olan günlük

ağacı (Sığla) topluluklarına rastlanır. Sığla ağacı toplu olarak dünyada sadece Fethiye ve

çevresinde görülür.


12

Muğla Ġlinde Meteorolojik Rasat Yapılan Yerler

3.FETHİYE’NİN İKLİM ELEMANLARI

3.1- GÜNEŞLENME SÜRESİ VE ŞİDDETİ

GüneĢlenme süresi bir yerin güneĢin doğuĢu ile batıĢı arasında geçen sürede güneĢ ıĢığına

maruz kaldığı süredir. Bu süre enlem derecesi ve mevsim Ģartlarına göre değiĢiklik

göstermektedir Ayrıca yeryüzü örtüsünün değiĢmesi güneĢ radyasyonunun yeryüzünü ısıtması

ve yer radyasyonunun miktarını etkilemektedir.

GüneĢlenme süresi Helyometre. GüneĢlenme Ģiddeti Aktinometre cihazları ile ölçülmektedir.

GüneĢ dünyadaki yaĢamın ana kaynağıdır ve iklim değiĢimlerinin de en önemli faktörüdür.

GüneĢ radyasyonundaki değiĢimler atmosferik olayların kökenini oluĢturur bu nedenle yerel

ve küresel güneĢlenme süresi ve Ģiddeti önemlidir.

Ölçümlere göre Fethiye‟de güneĢlenme süresinin ortalama değeri 8 saat 15 dakikadır. GüneĢ

ıĢınları 21 Aralıkta 30°10'. 21 Mart - 23 Eylül arasında 53° 37'. 21 Haziranda ise 76° 64' açı

ile gelmektedir.

Fethiye‟de güneĢlenme Ģiddeti (GüneĢ Radyasyonu) cm2‟de ortalama 383.50

cal/cm2/dakikadır. Fethiye aralık ayında en az, temmuz ayında en fazla güneĢ ıĢığından

faydalanır.

Ortalama günlük toplam güneĢlenme süresi ve ortalama güneĢ radyasyonu Ģiddeti (cal†dak)

dağılımı tablo ve grafikleri aĢağıda verilmiĢtir.


13

Ortalama toplam güneĢlenme süresi ve ortalama güneĢ radyasyonu Ģiddeti (cal†dak) dağılımı tablosu

Parametre

Rasat

S. (YIL)

Ocak ġubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık

Ortalama Günlük Toplam

GüneĢlenme Süresi (sa-da) 30 4.38 5.28 6.55 7.54 9.4 11.23 11.37 11.05 9.46 7.43 5.31 4.06

Ortalama Global

GüneĢlenme ġiddeti (cal†cm²)

24 189.9 262 364.8 448 528 582.9 569.4 516.7 440 323 215.3 162.6

GüneĢlenme Grafik-1

GüneĢlenme Grafik-2

0

2

4

6

8

10

12

Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık

Fethiye İlçesinde Ortalama Günlük Toplam Güneşlenme Süresi (sa-da)

Ortalama Günlük Toplam Güneşlenme Süresi (sa-da)

0

100

200

300

400

500

600

700

Fethiye İlçesinde Ortalama Global Güneşlenme Şiddeti (cal÷cm²)

Ortalama Global Güneşlenme Şiddeti (cal÷cm²)


14

3.2- GENEL HAVA SĠRKÜLASYONU VE HAVA KÜTLELERĠ

Yeryüzünün farklı bölgelerini farklı Ģekillerde etkileyen bir anlamda o yerin iklim koĢullarını

belirleyen hava kütleleri ve basınç merkezleri vardır.

Türkiye orta kuĢakta, Ekvator ile kuzey kutbunun ortasında yer alır. Bu nedenle bütün hava

kütlelerinin etkisi altındandır. Hava kütlelerinin bazıları her mevsim görülürken bazıları ise

sadece kıĢ ve yaz mevsimlerin de etkili olmaktadır.

Yazın ve kıĢın yurdumuz esas olarak iki ana hava kütlesi etkisi altındadır. Bunlar Polar ve

Tropikal hava kütleleridir. Genel olarak kıĢın polar (soğuk) yazın tropikal (sıcak) hava

kütlelerinin etkisi altında kalmaktadır. Bu hava kütlelerinin genel özellikleri Ģöyledir.

Karasal Polar Hava Kütlesi (cP): Kaynak bölgesi Kuzey Rusya‟dır. Çok kuru ve soğuktur.

Güney‟e indiği zaman ısınır ve nem kazanır. Ülkemizde bu hava kütlesi etkili olduğu zaman

soğuk hava dalgasından bahsedilir.

Karasal Tropikal Hava Kütlesi (cT): Kaynak bölgesi Kuzey Afrika ve Sahra bölgesidir. Sıcak

ve kuru olan hava kütlesi Akdeniz üzerinden geçerken nem kazanarak yükselir etkili olduğu

zaman bol yağıĢ bırakır.

Yaz mevsiminde kutupsal cephelerin daha kuzeye kayması nedeniyle daha sıcak ve kurak

sistemler etkisini gösterir.

Ülkemizi ve dolasıyla Fethiye ilçemizi etkileyen hava kütleleri mevsimlik etkilerin altındadır.

3.3-COĞRAFİ FAKTÖRLER

3.3.1- Fethiye’nin Kontinentalite Derecesi

Bir kıyı ilçesi olan Fethiye‟de karasallık ile okyanussallığı saptamak amacıyla

kullanılanConrad formülünden Fethiye‟nin % 28 karasal ve % 72 okyanussal karaktere sahip

olduğu görülmektedir. Bu sonuca göre Fethiye ve çevresindeki atmosfer olaylarında

Akdeniz'in etkisi belirgin bir Ģekilde ortaya çıkmaktadır.

3.3.2- Orografik Özellikler

Fethiye ve çevresinin iklim özellikleri üzerinde orografik özelliklerinde önemli bir rolü vardır.

Kıyıdan itibaren hızla yükselerek 2000-3000 metreyi aĢan, dağlarla çevrelenmiĢ olan Fethiye

de kıĢ mevsiminde tropikal hava derin yarılmıĢ akarsu vadileri dıĢında içerilere kadar

sokulamaz. Aynı zamanda.iç kesimlerdeki soğuk havada kıyı kesimine ulaĢamaz. Bu durum

nedeniyle kıyı kesimi ile iç kesimler arasında farklılıklar vardır.

Yüksek dağlar özellikle sıcak cephe sistemlerini engellediği için nemli hava kütlesi dağ

yamacına çarparak yükselir . Yükselen hava kütlesi soğur ve yoğunluğu artar .Bu

yamaçlara yağıĢ bırakır .ĠĢte bu yağıĢlaraorografik yağıĢ (Yamaç YağıĢları) denir .

Ülkemizde yeryüzü Ģekillerine bağlı olarak Akdeniz ve Karadeniz kıyı

kesimlerinde bu tür yağıĢlar çok fazla görülmektedir .


15

3.4- SICAKLIKLAR

Yerkürede atmosfer koĢullarını ve yaĢamı etkileyen ve kontrol eden en önemli iklim elemanı

sıcaklıktır. Yeryüzünün tek enerji kaynağı olan güneĢ atmosfer sıcaklığının da kaynağıdır.

Dolayısı ile atmosferde gerçekleĢen meteorolojik olayları güneĢ enerjisi belirler. GüneĢ

enerjisi olan hava sıcaklığı diğer iklim elemanlarının oluĢmasını da belirlemektedir. Atmosfer

sıcaklığını incelerken ısı ve sıcaklık kavramları birlikte kullanılsa da nitelik açısından ısı ve

sıcaklık kavramları farklıdır.

Isı; aralarında ki sıcaklık farkı nedeni ile bir cisimden ötekine geçen enerji türüdür. Isı enerji

ölçüsü birim olarak Joule ile ifade edilir.

Sıcaklık; önceden saptanmıĢ bir ölçeğe göre bir maddenin sıcaklık “derecesini” (yâda sıcaklık

durumunu ) tespit etmektir. Meteorolojide sıcaklık derecesi termometre ile ölçülür. Sıcaklık

derecesine bağlı olarak değiĢebilen özellikte içinde cıva veya alkol bulunan termometreler.

Kuru termometre (anlık sıcaklık ölçen) Azami. Asgari. Toprak ve Deniz termometresi olarak

adlandırılır. Ayrıca yazıcı (mekanik) sıcaklık ölçen Termoğraflar ve dijital ölçüm cihazları

geliĢtirilmiĢtir.

Meteorolojide; hava sıcaklığı yanında tarım ve diğer sektörlerde kullanılmak üzere 5.10.20.50

ve 100 cm. derinliklerde toprak sıcaklığı, deniz ve göl suyu sıcaklıkları da ölçülmektedir.

Sıcaklığın dağılıĢını etki eden faktörleri Ģöyle özetleyebiliriz. Enlem durumu, mevsimsellik,

yer Ģekli ve yükselti, dağların uzanıĢ durumu, nem, kara ve deniz, bakı ve eğim, rüzgâr ve

bitki örtüsü gibi etkilerden sıcaklık etkilenmektedir.

Hava sıcaklığının yıl içindeki değiĢimleri güneĢlenmenin etkisinden oluĢur. Aralık-Haziran

ayları arasında güneĢ ıĢınları kuzey yarı küreye daha dik gelmeye baĢlar. KıĢın ilk aylarında

güneĢten alınan enerji artıĢına karĢılık yerden sıcaklık kaybı güneĢlenme değerinden çok

olduğundan havanın soğuması devam eder. KıĢın sonlarına ve bahara doğru bu sistem tersine

dönmesi nedeniyle atmosfer ısınmaya baĢlar.

Halk dilinde “Cemre DüĢmesi” diye anılan olay ısınmanın hissedilir hale gelmesini anlatan

kavramdır. Cemre 20 ġubatta havaya.27 ġubatta suya ve 5 Martta toprağa düĢtüğü kabul

edilmektedir.

21 Haziranda güneĢ enerjisi en yüksek değerine ulaĢtıktan sonra azalmaya baĢlar. Gün

dönümü kabul edilen bu tarihten sonra güneĢ enerjisi azalmasına rağmen yeryüzü

Albedosu‟nun yüksek olması nedeniyle atmosferin ısınması bir iki ay daha devam eder.

Sonbaharda sıcaklık dengesi tersine döner. Yıllık ortalama sıcaklıkların yüksek veya düĢük

olduğu dönemler vardır.

3.4.1-HAVA SICAKLIĞI:

Fethiye‟de ortalama aylık hava sıcaklığı yıl boyunca 10 derecenin altına düĢmez. Bu özelliği

ile Fethiye sıcak bir bölge olarak kabul edilebilir.


16

Fethiye‟de uzun yıllar ortalama hava sıcaklığı 18.3ºC. en sıcak ay ortalaması 27.8ºC ile

Temmuz.en soğuk ay sıcaklık ortalaması 10.1ºC ile Ocak ayıdır.(1960-2012)

Fethiye‟de denizel etkilere bağlı olarak yıl içinde uç değerler arasındaki fark 17.6

ºC‟dir.(yıllık amplitüd) Sıcaklıklar Ocak ayından Temmuz ayına kadar düzenli olarak

artmakta.daha sonra aynı Ģekilde düzenli olarak düĢmektedir. Kasım-Nisan ayları arasında

sıcaklık ortalamaları yıllık ortalama hava sıcaklığından daha düĢüktür.(Sıcaklık Grafik-1)

Fethiye‟de kıĢ mevsimi ılık geçmektedir. KıĢ mevsimi boyunca ortalama hava sıcaklığı 10.8

ºC‟dir. Aynı dönemde Muğla‟da ortalama hava sıcaklığı yüksekliğe bağlı olarak 6.2 ºC‟dir.

Mevsimlere göre ortalama hava sıcaklığı Fethiye‟de sırasıyla KıĢ:10.8 ºC. Ġlkbahar: 16.5

ºC.Yaz:26.8 ºC.Sonbahar:19.2 ºC‟dir.

Fethiye‟de en düĢük hava sıcaklığının –0.1ºC‟ den daha küçük görüldüğü gün sayısı yılda

ortalama (5) gündür.

Sıcaklığa Bağlı olarak Fethiye‟de Meteorolojik günler:

-Tropik günler: Maksimum sıcaklığın 30.0 ºC veya daha yüksek olduğu gün sayısı: 111 gün

-Tropik geceler: Minimum sıcaklığın 20.0 ºC veya daha yüksek olduğu gün sayısı: 43 gün

-Yaz günü: Maksimum sıcaklığın 25.0 ºC veya daha yüksek olduğu gün sayısı: 173 gün

-KıĢ günü: Maksimum sıcaklığın -0.1 ºC veya daha düĢük olduğu gün sayısı yoktur.

Fethiye Ġlçesinde aylık ortalama hava sıcaklıkları (1960-2012)

Uzun yıllar aylık

sıcaklık ortalamaları

Rasat

Yıl

A Y L A R

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Ortalama

Sıcaklık (°C) 53 10.1 10.8 12.9 16.1 20.4 25.0 27.7 27.6 23.9 19.2 14.4 11.4

Maksimum

Sıcaklıkların

Ortalaması (°C)

53 16.0 16.5 19.0 22.1 26.4 31.4 34.4 34.6 31.4 26.6 21.4 17.4

Minimum

Sıcaklıkların

Ortalaması (°C)

53 5.3 5.8 7.3 10.1 13.8 17.6 20.2 20.3 16.9 13.2 9.3 6.8

Sıcaklık Tablo-1

Sıcaklık Grafik-1

10,1 10,8 12,9 16,1 20,4 25 27,7 27,6 23,9 19,2 14,4 11,40

5

10

15

20

25

30

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Ort

alam

a H

ava

Sıca

klığ

ı ºC

Fethiye Uzun Yıllar Aylık Ortalama Hava Sıcaklık Dağılımı (°C) 53 Yıl


17

Fethiye İlçesin de Uzun Yıllar Ortalama Sıcaklık Dağılımı

Fethiye‟de yıllık (1960-2012) sıcaklık ortalamasının en düĢük olduğu yıl 16.9 ºC ortalama

sıcaklık ile 1992 yılı.en yüksek ortalama sıcaklık ise 20.3 C ile 2009 yılı olmuĢtur. Periyod

içinde 1963-1994 yılları arasında uzun yıllar ortalamasının altında seyreden yıllık sıcaklık

ortalamasında sonraki yıllarda artıĢ görülmektedir.(Grafik-2) Fethiye‟de ortalama Sıcaklık

Parametresi Ġstatistiksel Analizigrafik-3‟te.Ortalama sıcaklığın son 2 yıllık karĢılaĢtırılması

grafik-4‟de verilmiĢtir.

Fethiye Uzun Yıllar Ortalama Hava Sıcaklıkları Dağılımı

Sıcaklık Grafik-2

Ortalama Sıcaklık Parametresi Ġstatistiksel Analizi:

Sıcaklık Grafik-3

16,5

17,5

18,5

19,5

20,5

Ort

alam

a H

ava

Sıca

klığ

ı ºC

Fethiye İlçesi (1960-2012) Yıllık Ortalama Hava Sıcaklığı Dağılımı

Yıllık ort.Sıcaklık Uzun yıllar ort.sıcaklık

y = 0,024x + 17,62UZUN YILLAR ORT.SICAKLIK=18,3 °C

-2,0

1,0

4,0

7,0

10,0

13,0

16,0

19,0

22,0

1960 1964 1968 1972 1976 1980 1984 1988 1992 1996 2000 2004 2008 2012

SIC

AK

LIK

(°C

)

YILLAR

FETHİYEAYLIK ORT. SICAKLIK DEĞERLERİNİN YILLIK ORTALAMASI DAĞILIMI,EĞİLİMİ VE ANOMALİ

YILLIK ORT.SICAKLIK ANOMALİ

YILLIK ORT.SICAKLIK (°C)

Doğrusal (YILLIK ORT.SICAKLIK (°C))


18

Sıcaklık Grafik-4

Fethiye İlçesinde uzun yıllar maksimum ve minimum sıcaklıklar.

1960 yılından bugüne kadar ölçülen en yüksek maksimum sıcaklık 44.3ºC (07.07.1988), en

düĢük minimum sıcaklık (16.01.1973) –6.6ºC olarak ölçülmüĢtür.(Tablo-2)

FETHĠYE Aylık Maksimum. Minimum ve Ortalama Sıcaklık(°C): 1960-2012

MAKSĠMUM SICAKLIK

1960-2012 MĠNĠMUM SICAKLIK

1960-2012 ORTALAMA

SICAKLIK

1960-2012 AYLAR Maksimum.

Sıcaklık

Maksimum Sıcaklık

Günü

Minimum

Sıcaklık

Minimum Sıcaklık

Günü

Ocak 24.8 29.01.2005 -6.6 16.01.1973 10.1

ġubat 27.4 15.02.2010 -4.4 21.02.1983 10.8

Mart 33 04.03.2004 -1.9 01.03.1985 13

Nisan 35.7 12.04.1970 0.2 10.04.1997 16.1

Mayıs 37.5 22.05.1960 5.5 01.05.1990 20.4

Haziran 42.7 24.06.2007 10.4 01.06.1991 25

Temmuz 44.3 07.07.1988 13.4 06.07.1964 27.7

Ağustos 43 10.08.2001 13.8 30.08.1988 27.6

Eylül 40.6 01.09.2007 8.1 24.09.1964 23.8

Ekim 38.6 02.10.1991 3.6 27.10.1991 19.2

Kasım 32 01.11.2008 -2.4 26.11.1967 14.4

Aralık 26.5 12.12.1960 -3.5 23.12.1967 11.4

Sıcaklık Tablo-2

11

,0

12

,3

13

,9 16

,9 20

,8

26

,6 29

,8

29

,5

26

,6

18

,6

13

,1

11

,3

9,5

10

,0 13

,1 17

,4 21

,1

27

,5 30

,8

30

,4

25

,6

21

,3

17

,3

11

,5

10

,1

10

,8 13

,0 16

,1 20

,4

25

,0 27

,7

27

,6

23

,8

19

,2

14

,4

11

,4

0,0

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0

30,0

35,0

40,0

OCAK ġUBAT MART NĠSAN MAYIS HAZĠRAN TEMMUZAĞUSTOS EYLÜL EKĠM KASIM ARALIK

SIC

AK

LIK

(°C

)

AYLAR

FETHİYE1960-2012 AYLIK ORT. SICAKLIK DEĞERLERİNİN 2011 VE 2012 AYLIK ORT. SICAKLIKLARI İLE

KARŞILAŞTIRILMASI

2011 YILI AYLIK ORT.SICAKLIK (°C)

2012 YILI AYLIK ORT.SICAKLIK (°C)

1960-2012 YILLARI ARASINDA AYLIK ORT.SICAKLIK (°C)


19

Sıcaklık Grafik-5

Fethiye İlçesi ve çevresinde sıcaklıklar

Fethiye‟nin sıcaklık değerleri ile yakın çevre meteoroloji istasyonlarının değerlerini

karĢılaĢtırmak için aĢağıdaki tablo oluĢturulmuĢtur. (Tablo-3)

Fethiye ve yakın çevresinde sıcaklık dağılımı

Ölçüm Yeri Enlem Boylam

Derecesi Yükseklik

Ortalama Hava

Sıcaklığı ºC

Minimum

Sıcaklık (°C)

Maksimum

Sıcaklık (°C)

Fethiye E36 B29 3 18.3 -6.6 44.3

Elmalı E36 B29 1095 13.0 -18.6 40

Muğla E37 B28 646 15.1 -10 42.1

Üzümlü E36 B29 575 16.2 -6.5 38.9

Esen E36 B29 100 18.2 0.4 43.6

Kalkan E36 B29 40 19.3 0 41

Köyceğiz E36 B28 24 18.3 -7 45.6

Marmaris E36 B28 19 18.7 -3.5 45.2

Dalaman E36 B28 13 18.1 -5.3 48.5

Ortaca E36 B28 10 18.0 -3.6 43.2

KaĢ E36 B29 5 19.8 -1 43

Sıcaklık Tablo-3

Tabloda Meteorolojik ölçüm yapılan yerlerin enlem ve boylam derecesi ile yüksekliği

meteorolojik parametrelerle birlikte verilmiĢtir. Tabloda Muğla hariç diğer istasyonların farklı

yükseklikte fakat aynı enlem üzerinde olduğu görülmektedir.

Kıyı kesimde kalan istasyonların yıllık ortalama hava sıcaklıkları birbirlerine çok yakındır.

Yıllık ortalama sıcaklıklar 18-20 derece arasında seyreder. Bu istasyonlarda en soğuk Ocak

ayında ortalama sıcaklıklar 10 derecenin altına düĢmez.

-10

0

10

20

30

40

50

Sıca

klık

ºC

Fethiye İlçesinde Sıcaklık Dağılımı

Minimum Sıcaklık (°C) Maksimum Sıcaklık (°C) Ortalama Sıcaklık (°C)


20

Sahilden itibaren rakım arttıkça ortalama sıcaklıklarda belirgin bir düĢüĢ görülür. Ġç kısımda

kalan ve yüksekte yer alan Muğla‟da ortalama sıcaklık yaklaĢık 3.0 ºC. Elmalı‟da 5 ºC.

Üzümlü ‟de 2 ºC daha düĢüktür. En soğuk ocak ayında ortalama sıcaklık Muğla‟da 5.5 ºC‟ye

Elmalı‟da 2 ºC‟ye düĢer. Yükseklik artıkça nem ve yoğunluk azaldığından sıcaklık her 100

metrede 0.5 ºC düĢmektedir. (Grafik-6)

Sıcaklık Grafik-6

Kaydedilen en düĢük sıcaklık değeri kıyı kesiminde en fazla Köyceğiz‟de -7 ºC ve Fethiye‟de

-6.6 ºC olarak kaydedilmiĢtir. EĢen ve Kalkanda sıcaklık eksiye düĢmemiĢtir.

Bahse konu istasyonlarda kaydedilen en yüksek sıcaklıklar Üzümlü hariç 40 ºC‟nin

üzerindedir. En yüksek azami sıcaklık 48.5 ºC Dalaman‟da kaydedilmiĢtir. Ġncelenen

istasyonların aylık ortalama, minimum ve maksimum sıcaklık değerleri toplu olarak tablo-4.5

ve 6‟de verilmiĢtir.

Fethiye ve yakın çevresinde ortalama sıcaklık dağılımı(°C)

Ölçüm Yeri Ocak ġubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık

DALAMAN 10.2 10.6 12.5 15.7 20.1 24.9 27.4 27.1 23.7 19.1 14.6 11.6

ELMALI 2.3 3.4 6.8 11.3 16.1 21 24.3 24 19.9 14.2 8.5 4.1

ESEN 9.8 10.3 12.1 15.9 19.8 25.1 28.3 28 24.8 19.2 14.1 10.9

FETHĠYE 10.1 10.8 12.9 16.1 20.4 25 27.7 27.6 23.9 19.2 14.4 11.4

KALKAN 12.1 11.9 13.3 16.6 20.4 25 27.8 28 25.7 21.3 16.3 13.2

KAġ 12.5 12.4 14.1 17.1 21 25.1 27.9 28.3 25.7 21.6 17.3 14

KÖYCEĞĠZ 9.2 10 12.4 16 20.8 26.2 28.7 28.1 24.5 19.3 14 10.5

MARMARĠS 10.5 10.9 12.8 16 20.5 25.5 28.2 28.1 24.7 20 15.2 12.1

MUĞLA 5.5 6 8.6 12.5 17.6 22.9 26.3 26 21.7 16 10.5 7

ORTACA 10.4 10.2 11.3 15.7 20.5 25.4 28 27 24 18.7 14.1 11

ÜZÜMLÜ 7.2 7.8 10.1 13.5 17.2 22.2 25.7 26.1 23.1 19.1 13 8.8

Tablo-4

18,3

13

15,116,2

18,219,3

18,3 18,7 18,119,8

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

20

Fethiye Elmalı Muğla Üzümlü Esen Kalkan Köyceğiz Marmaris Dalaman Kaş

Fethiye İlçesi ve Çevresinde Yıllık Ortalama Sıcaklık Dağılımı


21

Fethiye ve yakın çevresinde kaydedilen en az (minimum) sıcaklık dağılımı(°C)


DALAMAN -4 -5.3 -1.3 0 6.1 9.7 13 14 7.8 4.2 -1.5 -1.3

ELMALI -18.6 -18.1 -14 -6.9 -0.3 4.5 9.6 9 1 -3.2 -8.6 -12.2

FETHĠYE -6.6 -4.4 -1.9 0.2 5.5 10.4 13.4 13.8 8.1 3.6 -2.4 -3.5

KALKAN 0.2 0 1.2 5.3 9.6 14.2 18.3 19.2 15.6 11 3 1.2

KAġ 0 -1 0.9 0.8 10.7 14.8 19.7 20.6 15.2 9.6 3.8 2.8

MARMARĠS -3.5 -3.4 -1.2 1.4 8 12.5 16.3 16.6 10.7 0 1.4 -1

MUĞLA -10 -9.9 -8.5 -3.6 1 6.7 11.3 10.9 5.6 0.2 -6.1 -8.4

KÖYCEĞĠZ -7 -6.2 -5 -1.4 4.8 9.4 14.7 12.7 9 0 -3.6 -5.4

EġEN 1 1 1 2.4 3.2 8.8 14 14.8 11.8 6.2 1.2 0.4

ÜZÜMLÜ -6.4 -6.5 -3.3 -4.3 3.2 7.4 13 14 8.5 3.2 -1.5 -4.2

Tablo-5

Fethiye ve yakın çevresinde kaydedilen en yüksek (maksimum) sıcaklık dağılımı(°C)


DALAMAN 25.3 25 31 34 38 43.5 48.5 43.1 42 39 32.8 25

ELMALI 18 23.5 26.8 30.4 32 37.4 39.2 40 35.8 32.3 25.4 21.8

FETHĠYE 24.8 27.4 33 35.7 37.5 42.7 44.3 43 40.6 38.6 32 26.5

KALKAN 23.4 26.4 27 32.4 37.7 39.2 41 39.8 38 38 30.3 24

KAġ 25.1 22.9 27.7 32.3 36.2 39.6 43 40.3 38 34.1 31.1 26.2

MARMARĠS 22.5 24 28.4 31.6 39.2 42.2 45.2 43 40.7 39 31.6 24

MUĞLA 20.9 21.2 26.8 31 35.7 40.8 42.1 41.2 38.8 34.5 27.6 20.8

KÖYCEĞĠZ 23 25.9 28.9 32.4 39 44.4 45.6 44.3 42.4 40.2 32.4 25.7

EġEN 25 24.6 28.2 33.6 39 39 43.6 40.8 40 36 29 24.2

ÜZÜMLÜ 19.7 23.1 25.3 30.2 34.2 36.2 38.3 38.9 37.5 36.8 27.3 21

Tablo-6

3.4.2-TOPRAK VE TOPRAK ÜSTÜ SICAKLIKLARI Toprağın yapısı, nemi gibi diğer faktörlerin etkilediği toprak sıcaklıkları, özellikle Fethiye‟de

büyük ölçüde tarımsal üretim ve seracılık faaliyetleri için önem arz etmektedir.

5 ve 10 cm. Derinlikte ölçülen toprak sıcaklıkları ortalaması aralık ve ocak ayı dıĢında hava

sıcaklığı ortalamasından daima yüksektir. Tarımsal çalıĢmalara ve diğer amaçlara uygun

olarak meteorolojide zeminden 5cm yükseklikte toprak üstü sıcaklığı ile 5. 10. 20. 50 ve 100

cm derinliklerinde toprak sıcaklıkları ölçülmektedir. Bir yerin toprak sıcaklıkları yüzeyin

toprak yapısı, bitki örtüsü ve diğer nedenlerle değiĢiklik gösterebilir. Toprağın sıcaklıkla

birlikte su kaybı doğru orantılıdır.

KıĢ aylarında soğuk hava kütlelerinin Akdeniz kıyılarına kadar uzandığı zamanlarda

Fethiye‟de aralıklı olarak “ DON” olayı görülmektedir.

1960-2012 Yılları arasında tespit edilen don olayları yıllık ortalama (4.3) gündür. Aynı dönem

içinde ilk don tarihi olarak 27 Ekim 1991. son don tarihi 15 Nisan 1997 olarak kaydedilmiĢtir.

Fethiye‟de aĢırı olarak Ekim ayı baĢından Nisan ayı sonuna kadar “DON” hadisesi görülmesi

ihtimal dâhilindedir.

15 Nisan 1997 günü -1.8°C toprak üstü sıcaklık kaydedilmiĢtir. Fethiye ‟de toprak üstü

minimum sıcaklığının –0.1°C ve küçük gün sayısı yıllık ortalama 24 gündür. Kırağı düĢmesi

yılda ortalama 18 gün olarak tespit edilmiĢtir.


22

-10

-5

0

5

10

15

20

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Sıca

klık

ºC

FETHİYE'DE İLÇESİNDE TOPRAKÜSTÜ SICAKLIK ORTALAMASI VE MİNİMUM DEĞERLER ºC (47 YILLIK)

TOPRAKÜSTÜ ORTALAMA SICAKLIK TOPRAKÜSTÜ MİNİMUM SICAKLIKLAR

-8,2 -8

-5,2-4,1

2,5

6,4

9,8 10,3

5,1

0,5

-4,7-5,8

-10

-5

0

5

10

15

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Fethiye İlçesinde Uzun Yıllar Aylık Minimum Toprak Üstü Minimum Sıcaklık (°C)

Uzun Yıllar Aylık Minimum Toprak Üstü Minimum Sıcaklık (°C)

Toprak üstü minimum sıcaklıkları ile 5 ve 10 cm. derinlikte ölçülen toprak sıcaklıkları

değiĢimleri aĢağıda tablolar ve grafikler halinde verilmiĢtir.

Fethiye Ġlçesinde Toprak Üstü Minimum Sıcaklıkları

Parametre

Rasat

Süresi

Yıl

A Y L A R

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Ortalama Toprak Üstü Minimum

Sıcaklık (°C) 47 2.5 3.0 4.4 7.3 10.9 14.5 17.1 17.1 13.8 10.2 6.4 4.1

Minimum Toprak Üstü

Minimum Sıcaklık (°C) 47 -8.2 -8.0 -5.2 -4.1 2.5 6.4 9.8 10.3 5.1 0.5 -4.7 -5.8

Toprak Üstü Minimum

Sıcaklığın -0.1 °C ve Küçük

Günler Sayısı Ortalaması

47 8.6 6.0 3.1 0.1 1.1 4.9

Toprak Üstü Minimum

Sıcaklığın -3 °C ve Küçük Günler

Sayısı Ortalaması

47 2.7 1.6 0.4 0.0 0.2 0.9

Sıcaklık Tablo-7

Sıcaklık Grafik-7

Sıcaklık Grafik-8


23

5

10

15

20

25

30

35

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Fethiye İlçesinde Uzun Yıllar Aylık Ortalama 5 cm, Toprak Sıcaklığı (°C)

5

10

15

20

25

30

35

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Fethiye İlçesinde Uzun Yıllar Aylık Ortalama 10 cm, Toprak Sıcaklığı (°C)

Parametre

Rasat

Süresi

Yıl

A Y L A R

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Ortalama 5 cm.

Toprak Sıcaklığı (°C) 48 9.8 10.8 13.8 17.9 23.0 28.2 31.2 31.1 27.3 21.1 15.0 11.1

Ortalama 10 cm.

Toprak Sıcaklığı (°C) 48 9.9 10.8 13.7 17.6 22.5 27.5 30.4 30.4 26.8 21.1 15.2 11.3

Sıcaklık Tablo-9

Sıcaklık Grafik-9

Sıcaklık Grafik-9-10


24

3.4.3 DENİZ SUYU SICAKLIĞI:

Fethiye‟de yıllık deniz suyu sıcaklığı ortalaması 21.8 °C‟dir. Deniz suyu sıcaklığı mayıs ve

ekim ayları arasında.BaĢka bir deyiĢle turizm sezonu boyunca 20°C veya üstündedir.

Minimum deniz suyu sıcaklığı 15.9 ºC ile ġubat ayında, maksimum deniz suyu sıcaklığı 28.5

ºC ile Ağustos ayında görülmektedir.

Sıcaklık Grafik-11

Fethiye‟de deniz konumunun diğer yerlere göre rüzgâra ve deniz akıntılarına kapalı olması

nedeniyle yakın çevredeki sahil merkezlerine göre deniz suyu sıcaklıkları genellikle yüksektir.

Sıcaklık Grafik-12

15,0

17,0

19,0

21,0

23,0

25,0

27,0

29,0

31,0

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Sıca

klık

ºC

Fethiye İlçesinde Aylık Ortalama Deniz Suyu Sıcaklığı ( °C ) 53 Yıllık

14

16

18

20

22

24

26

28

30

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

SIC

AK

LIK

LAR

ºC

FETHİYE VE YAKIN ÇEVRESİNDE DENİZ SUYU SICAKLIKLARI

kaş fethiye marmaris


25

3.5 ATMOSFER BASINCI VE RÜZGÂRLAR Atmosfer basıncı miktarı yer yüzeyindeki havanın hareketli veya hareketsiz olmasını etkiler.

Yüksek basınç Ģartlarına maruz kalan bir alanda hava devamlı yer yüzeyine doğru çökme

eğilimindedir. Bu durum Ģehirlerde hava kirliliğinin artması yönünde etkili olmaktadır.

Özellikle kıĢ aylarında yerleĢim yerlerinde soğuk havanın zemine yakın kısımlarına inmesi ile

hava kirliğinin boyutları artar. Alçak basıncın etkili olduğu zaman hava yukarı yönde hareket

ederek kirli havanın dağılmasına neden olur.Ayrıca alçak basıncın etkili olduğu dönemlerde

dikey hava hareketleri ile hava kütlesi yoğunlaĢarak ve yağıĢ oluĢumuna da etki eder.

Hava akıcı ve hareketlidir aynı zamanda içinde bulunan gazların genleĢme özelliği vardır.

Yatay yönde yer değiĢtiren hava kütlelerinin hareketine de rüzgâr denir.

3.5.1- ATMOSFER BASINCI

Günlük yaĢantımızın her anında Atmosferde bulunan gazların ağırlığından dolayı meydana

gelen basıncın etkisi altında yaĢıyoruz. Basınç bir kuvvetin bir yüzeyin birim alanına düĢen

değeridir. Atmosferin ağırlık etkisi deniz seviyesinde (1013mbar‟lık) bir hava basıncı

oluĢturur. Basınç meteorolojik Ģartlara bağlı olarak dalgalanmalar göstermektedir. Deniz

seviyesinden yükseldikçe basınç değeri düĢer. Atmosfer basıncı barometre ile ölçülür.

Fethiye‟de genel ve mevsimsel hava akımlarının etkisiyle atmosfer basıncında değiĢikler

görülür. 1960-2012 yılları arasında, ortalama atmosfer basıncı 1012.5 milibardır.

Genel olarak Ekim ayından itibaren yurdumuzda etkili olan Avrupa üzerinden gelen termik

yüksek basınç merkezleri ile kuzeyden gelen kontinental polar(soğuk) hava kütleleri (cP)

nedeniyle basınçta dalgalanmalar görülse de genellikle basınç yüksektir. Bu değiĢim yaz

aylarında fazla görülmez. Basra alçak basınç merkezinin etkileri ve tropikal hava kütleleri

nedeniyle sıcaklığın artıĢı ile basınç değerleri daha düĢüktür.

Fethiye Uzun Yıllar ortalama Atmosfer Basıncının Aylara göre dağılımı (1960-2012)

Parametre

Rasat

S.

(YIL)

Ocak ġubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık

Ortalama

Basınç

(hPa)

53 1016.3 1015 1013.9 1012.3 1011.5 1009.1 1006 1006.8 1011 1014.6 1016.7 1016.5

Atmosfer Basıncı Tablo-1

Tabloda görüldüğü gibi Ekim ayından Mart ayına kadar hava basıncı yıllık ortalamanın

üzerindedir. Nisan ve Eylül ayları arasında ortalamanın altına düĢer. Fethiye‟de ortalama

atmosfer basıncının en yüksek olduğu ay Kasım en düĢük olduğu ay ise Temmuz ayıdır.

Atmosfer Basıncı Grafik-1

1000

1005

1010

1015

1020


Fethiye Aylık Ortalama Basınç Dağılımı (hPa)


26

3.5.2-RÜZGÂRLAR

Rüzgâr üç belirgin özelliği olan bir iklim elemanıdır. Bunlar rüzgarın yönü, hızı (Ģiddeti) ve

(esme sıklığı) frekansıdır. Bir bölgede belirli süre içinde en çok esen rüzgâra hâkim rüzgâr

denir Rüzgârın hızı havanın hareketidir. Hız birimi metre/saniye (m/sec. Km/saat. Deniz

mili)knot ve bofor olarak ifade edilir.

Rüzgâr havanın doğal bir hareketidir. Meteorolojide rüzgâr yeryüzü yakınlarında ya da

serbest atmosferde meydana gelen hava hareketidir. Bir rüzgârın büyüklüğü hızı ile ifade

edilir. Genel olarak sıcaklık değiĢimleri ve etkili hava kütlelerine göre rüzgârın yıl içindeki

seyri değiĢmektedir.

Rüzgârın hızı yönü ve hamle durumu Anemometre (Anemograph) aleti ile ölçülür. Rüzgâr yer

yüzeyinden 10 metre standart yükseklikten ölçülmektedir.

Rüzgâr kuvveti sıfırdan 12‟ye kadar sıralanan nümerik bir skalaya göre tahmini ve ölçümü

yapılır.Özellikle açık arazide ve denizde kullanılan bu skalayabofor skalası denir.(Rüzgâr

Tablo-4)

Rüzgâr rejimi üzerinde yere yakın atmosferik hava akımları.topografik özellikler.kara ve

deniz iliĢkisi, rüzgâr yönü ve hızını belirlemede etkin rol oynar.

Fethiye‟nin hâkim rüzgâr yönü (ENE) Doğu kuzeydoğu ‟dur.

Fethiye‟de rüzgâr yönü ve hızı üzerinde arazi yapısı ve kara deniz iliĢkisi etkilidir. Yıl

boyunca ENE yönlü rüzgâr diğer yönlere göre daha fazladır. KıĢ aylarında özellikle iç

Anadolu‟da etkili olan Sibirya soğuk hava akımları çevreye yayılmaları ile rüzgâr yönünü

belirler.

Fethiye‟de rüzgâr yönünü ortalama 2000 metre yükseklikteki dağlardan kıyı ovaya doğru

ilerleyen hava akımları belirlemektedir. Mevcut arazi yapısı ve dağların uzanıĢ durumu rüzgâr

yönünde fazla bir değiĢikliğe yol açmaz. Yaz aylarında deniz ve karanın ısınma farkından

dolayı bir miktar güneyli rüzgârlarda artıĢ görülmektedir. Ayrıca meltemler yazın serinletici

özelliği ile bunaltıcı havanın etkisini bir nebzede olsa hafifletir.

Fethiye‟nin ortalama rüzgâr hızı 1.6 m/saniyedir. Bu itibarla rüzgâr yönünden çok sakin bir

konumdadır. Yılda ortalama 2-3 gün (Rüzgâr hızı: 60 Km/saat veya daha fazla ) fırtına, yine

yıl içinde ortalama 22 kuvvetli rüzgârlı gün yaĢanmaktadır.

Fethiye Uzun Yıllar Ortalama Rüzgâr Hızı Parametre Rasat S. (YIL) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Ortalama Rüzgâr Hızı (m/sec) 53 1.6 1.8 1.8 1.7 1.6 1.7 1.8 1.6 1.6 1.5 1.4 1.5

Rüzgâr Tablo-1

Yukarıda çizilen tabloda görüleceği gibi Fethiye‟de mevsimsel olarak rüzgâr hareketinde

bariz bir değiĢiklik görülmemektedir. Bu duruma neden olan en büyük etken coğrafi

konumundan kaynaklanmaktadır. Yükseklerde rüzgâr hızı ilçe merkezine göre daha fazladır.


27

Fethiye‟de en Ģiddetli rüzgâr hızı 33.7 metre/saniye (121 km/saat) olarak 03 Kasım 1990

tarihinde kaydedilmiĢtir. Fethiye ilçemizde rüzgâr durumları tablo ve grafikler halinde aĢağıya

çıkarılmıĢtır.

Rüzgâr Hızı Grafik-1

Aylık Maksimum Rüzgâr Hızı (m/sn) ve Yönü: 1960-2012 MAKSĠMUM RÜZGÂR HIZI VE YÖNÜ 1960-2012

AYLAR Maksimum

Rüzgâr Hızı Rüzgâr Yönü

Maksimum

Rüzgâr Günü

Ocak 26.3 SE 23.01.2009

ġubat 28 E 24.02.1974

Mart 24.8 SSE 22.03.1984

Nisan 24.2 SE 18.04.2012

Mayıs 30.7 E 21.05.1970

Haziran 17.8 NNW 17.06.1968

Temmuz 17.3 NE 09.07.1968

Ağustos 13.5 SSW 26.08.1970

Eylül 17.9 WSW 22.09.1970

Ekim 33.7 WNW 03.10.1990

Kasım 19.3 E 25.11.1985

Aralık 25.2 SSE 17.12.1969

Rüzgâr Tablo-2

Yönlere Göre Rüzgâr Esme Sayıları. Maksimum Rüzgar ve Ortalama Rüzgar Hızları(m/sn)

Tablosu 1960-2012 RÜZ YÖNÜ N NNE NE ENE E ESE SE SSE

ESME SAYISI 8363 19082 23212 64992 38466 37394 17640 17855

Max.Rüz.(m/sn) 11.5 11.2 10 16.7 12.5 14.7 10.4 11.5

Ort.Rüz. Hızı (m/sn.) 1 1.1 0.9 1.2 0.9 0.9 0.8 1.2

RÜZ YÖNÜ S SSW SW WSW W WNW NW NNW

ESME SAYISI 9073 40026 25803 48912 23441 31827 14334 19536

Max.Rüz.(m/sn) 9.6 11.7 11.1 12.6 9.3 9.8 8.9 12.6

Ort.Rüz. Hızı (m/sn.) 1.1 2.2 2 2.1 1.8 1.7 1.4 1.5

Rüzgâr Tablo-3

1,2

1,3

1,4

1,5

1,6

1,7

1,8

1,9

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Rü

zgar

m/s

ec

Fethiye İlçesinde Aylık Ortalama Rüzgâr Hızı (m/sec)

Ortalama Rüzgâr Hızı (m/sec)


28

(FETHĠYE RÜZGÂRGÜLÜ)

Rüzgâr Yön ve Esme Sayıları Grafiği: 1960-2012

Rüzgâr Grafik-2

Fethiye‟de hâkim rüzgâr yönü (ENE) Doğukuzeydoğu ‟dur.Ġkinci hâkim yön (WSW) Batı

güneybatı yönüdür. Özellikle Kuzey-Güney yönünden esen rüzgâr yok denecek kadar azdır.

Fethiye çevresinin yüksek dağlarla çevrili olması hâkim rüzgâr yönünü belirlemektedir. Aynı

rüzgâr mevsimsel değiĢiklik olmadan yıl içinde düz bir seyir izlemektedir.

Fethiye ile diğer merkezlerin rüzgâr durumu kıyaslandığında Köyceğiz hariç diğer yerlerde

rüzgârın hızı ve seyrinin bariz olarak kıĢ ve yaz aylarında farklı olduğu görülmektedir.

Rüzgâr Grafik-3

8363

19082

23212

64992

38466

3739417640

17855

9073

40026

25803

48912

23441

3182714334

19536

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

N

NNE

NE

ENE

E

ESE

SE

SSE

S

SSW

SW

WSW

W

WNW

NW

NNW

1960 - 2012 YILLARINA AİT RÜZGAR DİYAGRAMI

FETHIYE

64992

Hakim Ruzgar Yönü ve Esme Sayısı

ENE

0,5

1

1,5

2

2,5

3

3,5

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Fethiye ve Yakın Çevrede Uzun Yıllar Aylık Ortalama Rüzgar Hızı (m/sec)

dalaman kaş fethiye köyceğiz Kalkan


29

BOFOR (Beaufort) (Rüzgâr) SKALASI

BOFOR Rüzgârın Tanımı

Açık ve Düz Alanda 10 m. Yükseklikteki TanımlanmıĢ Rüzgâr Hız

Sınırları

Knot m/sn Km/s

0 Sakin 1 0 – 0.2 1

1 Esinti 1 - 3 0.3 – 1.5 1 - 5

2 Hafif Rüzgâr 4 - 6 1.6 – 3.3 6 - 11

3 Tatlı Rüzgâr 7 - 10 3.4 – 5.4 12 -19

4 Orta Rüzgâr 11 - 16 5.5 – 7.9 20 - 28

5 Sert Rüzgâr 17 - 21 8.0 – 10.7 29 - 38

6 Kuvvetli Rüzgâr 22 - 27 10.8 – 13.8 39 - 49

7 Fırtınamsı Rüzgâr 28 - 33 13.9 – 17.1 50 - 61

8 Fırtına 34 - 40 17.2 – 20.7 62 - 74

9 Kuvvetli fırtına 41 - 47 20.8 – 24.4 75 - 88

10 Tam Fırtına 48 - 55 24.5 – 28.4 89 102

11 Çok Ģiddetli fırtına 56 - 63 28.5 – 32.6 103 - 117

12 Kasırga. (Hurricane). (Okran) 64 ve daha fazla 32.7 ve daha fazla 118 ve daha fazla

Rüzgâr Tablo-4

3.6- SU BUHARI

3.6.1-BUHARLAŞMA:

BuharlaĢma; suyun sıvı halden su buharı haline gelmesidir. BuharlaĢma ölçümleri

yeryüzündeki serbest suda, toprak ve bitkilerde buharlaĢma nedeniyle meydana gelen su

kayıplarını tespit etmek için yapılır.

Tabiatta suyun hidrolojik çevriminin önemli bir unsurunu teĢkil eden

buharlaĢmadır.BuharlaĢma yeryüzünde sıvı ve katı halde değiĢik Ģekil ve Ģartlarda bulunan

suyun meteorolojik faktörler etkisiyle atmosfere gaz halinde dönüĢü olarak tarif edilir.

Yeryüzünde suyu ihtiva eden her yüzey, atmosferdeki su buharının kaynağıdır.

Denizler.Göller, akarsular, nemli topraklar, karla örtülü veya buzla kaplı yüzeyler, ormanlar,

bitki örtüsüne sahip araziler üzerinde devamlı buharlaĢma meydana gelmektedir.

BuharlaĢma Evaprometre adı verilen aletler ile (mm) cinsinden ölçülür. BuharlaĢma ölçümü

yağıĢ ölçümünden zordur. Yer yüzeyinden kaybolan su miktarının tam değeri henüz

bulunamamıĢtır.

GüneĢ radyasyonu, havanın ve buharlaĢma yüzeyinin sıcaklığı, yüzey rüzgârının hızı, havanın

nispi nemi, atmosfer basıncı, yüzeyin doğal durumu, havanın buhar basıncı miktarı

buharlaĢmaya etki eden faktörlerdir.

Fethiye‟de buharlaĢma miktarının tespitinde Akdeniz bölgesinin karakteristik özelliği

görülmektedir.


30

Yıl içindeki güneĢ radyasyonuna bağlı olarak dönemsel değiĢiklikler görülse de buharlaĢmaya

etki eden önemli faktör güneĢlenme süredir.Fethiye‟de kıĢ aylarında bile ortalama

sıcaklıklarda eksi değer görülmez. Yaz aylarında güneyden gelen tropikal hava akımları ile

buharlaĢma en yüksek değere ulaĢır. Bu nedenle mevsimler arası buharlaĢma rejiminde

belirgin farklılıklar vardır.

Mayıs-Ekim Ayları Ortalama Günlük Toplam BuharlaĢmanın Ġstatistiksel Analizi ve son iki

yılın buharlaĢma karĢılaĢtırılması grafikler halinde aĢağıda verilmiĢtir.

Mayıs-Ekim Ayları Ort. Günlük Top. BuharlaĢma Parametresi Ġstatistiksel Analizi:

BuharlaĢma Grafik-1


y = 0,013x + 5,798UZUN YILLAR ORT.BUHARLAŞMA=6,0 mm

-1,0

0,0

1,0

2,0

3,0

4,0

5,0

6,0

7,0

8,0

1984 1988 1992 1996 2000 2004 2008 2012

BU

HA

RLA

ŞMA

(mm

)

YILLAR

FETHİYEMAYIS-EKİM ORT.GÜNLÜK TOP.BUHARLAŞMA DEĞERLERİNİN YILLIK ORTALAMASI

DAĞILIMI,EĞİLİMİ VE ANOMALİ

ORT.GÜNLÜK TOP.BUHARLAŞMA ANOMALİ

ORT.GÜNLÜK TOP.BUHARLAŞMA (mm)

Doğrusal (ORT.GÜNLÜK TOP.BUHARLAŞMA (mm))

5,0

7,7 8

,4

8,2

6,1

3,3

5,2

7,4

8,6

8,5

5,6

3,3

5,1

7,0 7

,8

7,2

5,5

3,4

0,0

2,0

4,0

6,0

8,0

10,0

12,0

MAYIS HAZĠRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKĠM

BU

HA

RLA

ŞMA

(mm

)

AYLAR

FETHİYE1960-2012 AYLIK ORT. GÜNLÜK TOP.BUHARLAŞMA DEĞERLERİNİN 2011 VE 2012 DEĞERLERİ İLE

KARŞILAŞTIRILMASI

2011 YILI AYLIK ORT.GÜN.TOP.BUHARLAŞMA(mm)

2012 YILI AYLIK ORT.GÜN.TOP.BUHARLAŞMA(mm)

1960-2012 AYLIK ORT.GÜN.TOP.BUHARLAŞMA(mm)


31

Fethiye‟de buharlaĢma miktarı Mart ayından itibaren yükselerek Temmuz ayında azami

seviyeye çıkmaktadır. YağıĢların baĢlaması ve bulutlanmanın artması nedeniyle ekim ayından

itibaren buharlaĢma miktarı düĢer.

Fethiye‟de bir metrekarede yıllık ortalama 1151.7 mm. buharlaĢma (su kaybı) miktarına

karĢı.metrekareye ortalama 864.2 mm yağıĢ alınmaktadır.


Toprakta Depo Edilen Suyun Aylık Değişimi

Bir yerde yağıĢ miktarı (evapotranspirasyon) buharlaĢma miktarından fazla ise bir miktar su

toprak (doyuncaya kadar) tarafından tutulur. Buna depo edilen su miktarı denir. Toprağın

özellikleri her yerde çok farklı olması nedeniyle toprağın depolama kapasitesi 100 mm. olarak

kabul edilmiĢtir.

YağıĢın buharlaĢmadan az olduğu aylarda toprakta depo edilen su yoktur. Depolanan su

sonradan buharlaĢma yoluyla sarf edilmeye baĢlanır bu durum suyun tükenmesine kadar

devam eder. YağıĢların baĢlaması ile tekrar toprak su depolamaya baĢlar. Suyun toprakta

aylara göre gösterdiği değiĢime depo edilen suyun aylık değiĢimi denir.

Fethiye Ġlçesinde yağıĢ ve buharlaĢmanın aylık değiĢimi (grafik-4) aĢağıda verilmiĢtir.

Tabloda üst noktalar hangi parametrenin daha etken olduğunu göstermektedir. BuharlaĢmanın

artmaya baĢladığı Mart ayından itibaren su kaybı Ekim ayı sonuna kadar devam etmektedir.

Özellikle kıĢ aylarında su fazlası ve nemlilik artmaktadır

0

50

100

150

200

250

Fethiye İlçesi Aylık Ortalama Açık Yüzey Buharlaşması (mm)


32


3.6.2-SU BUHARI BASINCI VE NİSPİ NEM (%)

Atmosferin içerdiği su buharına atmosferik nem denir. Hava su buharını yeryüzündeki

buharlaĢma ve kendi sıcaklığı oranında bulundurur. Hava yüksek sıcaklıklarda fazla, düĢük

sıcaklıklarda daha az nem içerir.

Havanın sıcaklık derecesine göre içerebildiği en yüksek su baharına ulaĢmasına “ doymuĢ

hava “ ulaĢamadığı durumda “doymamıĢ hava “ denir.

Nem genel anlamda havadaki su buharı miktarıdır. Üç Ģekilde ifade edilmektedir.

Nispi (bağıl) nem: Havada mevcut su buharının o havayı tamamen doymuĢ hale getirecek

olan su buharı miktarına oranıdır.

Özgül nem: Birim nemli hava içindeki su buharı kütlesidir. Su buharı yoğunluğunun hava

yoğunluğuna oranı yani su buharı ile kuru hava karıĢımıdır. Kilogramda gram veya gramda

gram olarak belirtilir.

Mutlak Nem: Mutlak nem ( su buharı yoğunluğu veya su buharı basıncı ) 1m3 havanın

içindeki su buharının ağırlığına mutlak nem denir. Meteorolojide genel atmosferik basıncın su

buharınca meydana getirdiği basınca su buharı basıncı denir.

Atmosferde su buharının dıĢında birçok gaz halinde bileĢikler vardır. Atmosferde asılı halde

bulunan su buharı ve çeĢitli gazların yer yüzeyine ( 1 cm2‟lik alana ) gelen toplam ağırlığına

atmosfer basıncı denir.

Meteorolojide bağıl nem Hygrometer aleti ile ölçülmektedir. Su buharı basıncı ise

(spectrometer) pisikrometre ölçüm neticesinde hesaplanmaktadır. Nem oranı yüzeyin nem

0

50

100

150

200

250

300

0

50

100

150

200

250Fethiye İlçesi Aylık Su Değişimi

Toplam Yağış Ortalaması (mm) Ortalama Açık Yüzey Buharlaşması (mm)

Su Noksanı


33

bulundurma kapasitesine bağlıdır. Yer yüzeyi yapısının değiĢmesi hidrolojik çevrim üzerinde

etkilidir.

3.6.2.1-BUHAR BASINCI (HPA)

Fethiye‟de ortalama buhar basıncı 14,4hPa„dır. Ocak ayından itibaren düzenli bir Ģekilde artıĢ

görülen buhar basıncının en yüksek değeri Ağustos ayında (21,3hPa) görülmektedir. Buhar

basıncının yükselmesine, sıcaklığın ve havadaki su buharının artması ve mutlak nemin

azalması etki etmektedir. Ġç kesimlerde denizel etkinin azalması buhar basıncını düĢürür.

Fethiye Ortalama Buhar Basıncı Dağılımı (hPa)

PARAMETRE Rasat

Yıl

A Y L A R

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Ortalama Buhar Basıncı (hPa) 53 9.7 9.6 10.6 12.2 15.6 18.5 21 21.3 17.8 14.5 11.7 10

Buhar Basıncı Dağılımı Grafik-1

Grafik-3‟te görüldüğü gibi, yaz aylarında buhar basıncı sıcaklıkla doğru orantılı olarak

artmaktadır. Aynı Ģekilde nispi nemde biraz düĢüĢ görülmektedir.

Nispi Nem ve Buhar Basıncı Dağılım Grafik-2

5

7

9

11

13

15

17

19

21

23

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Fethiye İlçesi Uzun Yıllar Aylık Ortalama Buhar Basıncı (hPa)

0

10

20

30

40

50

60

70

80


Fethiye İlçesi Aylık Ortalama Nispi nem ve Buhar Basıncı Dağılımı

Aylık Ortalama Nispi Nem % Ortalama Buhar Basıncı (hPa)


34

3.6.2.2-NİSPİ NEM (%)

Fethiye‟de ortalama bağıl nem %65,4‟dir. Nispi nem oranı yüksek sayılır. Yıl içinde yaz

ayları dıĢında ortalamanın üzerindedir. Sıcaklıkla ters orantılı olan nem oranı gündüz

saatlerinde buharlaĢmanın artması ile atmosferde toplanan su buharı özellikle akĢam

saatlerinde havayı bunaltıcı bir hale getirir.

Son yıllarda yapılaĢma baskısı ve bitki örtüsünün tahrip olması ile buharlaĢma ve bitkilerin

terleme olayını azaltmıĢtır. Diğer faktörlere de bağlı olarak ortalama nem oranında azalma

görülmektedir. Fethiye‟deuzun yıllar ortalama nispi nem parametresi istatiksel analizi (grafik-

1) .son iki yılın nispi nem karĢılaĢtırılması (grafik-2) ‟de verilmiĢtir.

Ortalama Nispi Nem Parametresi Ġstatistiksel Analizi:

Nispi Nem Grafik-1

Nispi Nem Grafik-2

y = -0,208x + 71,00UZUN YILLAR ORT.NEM=% 65,4

-20,0

-5,0

10,0

25,0

40,0

55,0

70,0

85,0

100,0

1960 1964 1968 1972 1976 1980 1984 1988 1992 1996 2000 2004 2008 2012

NE

M(%

)

YILLAR

FETHİYENEM DEĞERLERİNİN YILLIK ORTALAMASI DAĞILIMI,EĞİLİMİ VE ANOMALİ

YILLIK ORT.NEM ANOMALİ

YILLIK ORT.NEM (%)

Doğrusal (YILLIK ORT.NEM (%))

73

,9

72

,8

68

,5

67

,8

63

,1

54

,8

51

,2

50

,9

55

,0

70

,0

72

,5 80

,1

73

,0

68

,4

59

,6 69

,0

66

,4

57

,1

51

,3

43

,9

59

,5 70

,8

75

,2

72

,0

70

,1

67

,6

66

,9

67

,1

65

,1

58

,9

57

,3

59

,3

61

,9

67

,2

71

,0

72

,0

0,0

15,0

30,0

45,0

60,0

75,0

90,0

105,0

120,0

OCAK ġUBAT MART NĠSAN MAYIS HAZĠRAN TEMMUZAĞUSTOS EYLÜL EKĠM KASIM ARALIK

NE

M(%

)

AYLAR

FETHİYE1960-2012 AYLIK ORT. NEM DEĞERLERİNİN 2011 VE 2012 DEĞERLERİ İLE KARŞILAŞTIRILMASI

2011 YILI AYLIK ORTALAMA NEM(%)

2012 YILI AYLIK ORTALAMA NEM(%)

1960-2012 YILLARI ARASINDA AYLIK ORTALAMA NEM(%)


35

Nem oranı insan yaĢamında çok önemlidir. Normal düzeyde nem olan yerde hava kıĢın fazla

soğumaz, yazın ise fazla ısınmaz nem sıcaklığı dengeleyen bir unsurdur. Yükseldikçe nem

oranı azaldığından havanın yoğunluğu da azalır.Bu nedenle rakım yükseldikçe sıcaklık

düĢmektedir. Yaz aylarında sıcak ve nemli hava baskısından uzaklaĢmak için Fethiye‟den

yaylara olan yoğun ilgi en güzel örnektir. Uzun yıllar aylık nispi nem dağılımı grafik-3‟te

verilmiĢtir.

Fethiye Ġlçesi Aylık Ortalama Nispi Nem Dağılımı (%)

Parametre Rasat Yıl

A Y L A R

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Ortalama Nem (%) 53 70.1 67.5 67 67.1 65.1 58.9 57.3 59.1 61.9 67.2 71 72.2

Nispi Nem Tablo-1

Nispi Nem Grafik-3

Fethiye ve yakın çevresinde nispi nem dağılımı incelendiğinde sıcaklık, yükseklik, bitki

örtüsü gibi nedenlerden bazı farklılıklar görülmektedir.

Bölgemizde nispi nem oranının en yüksek yaĢandığı yer %69 yıllık ortalama ile Dalaman

Ovasıdır. Nispi nemin en az olduğu yer %52 ortalama ile Kalkan‟dır.

Çevre merkezler içinde Fethiye %65 yıllık ortalama nem oranı en yüksek ikinci yerdir. ÇeĢitli

merkezlerin yıllık nispi nem dağılımı aĢağıda grafik halinde verilmiĢtir. Aylık periyodda

incelendiğinde özellikle yaz aylarında yüksek rakımlı yerler Muğla ve Elmalı‟da nem oranı

%40 civarına kadar düĢmektedir.(Nispi nem Grafik-4)

0

10

20

30

40

50

60

70

80

NİS

Pİ N

EM %

FETHİYE İLÇESİ AYLIK ORTALAMA NİSPİ NEM DAĞILIMI %


36

(Nispi nem Grafik-4)

3.6.3-BULUTLULUK

Bulut; küçük su damlacıkları, buz kristalleri yâda her ikisinin karıĢımından meydana gelen ve

tabanı yer yüzeyinden yukarıda olan gözle görülebilen kümeye bulut denir. Bulutlar devamlı

olarak geliĢme veya dağılma halinde olduklarından çeĢitli Ģekillere girerler. Sis gibi yeryüzü

üzerinde oluĢan bulutlar da vardır.

Bulutlar yüksekliklerine göre üç gruba ayrılmıĢtır.

1. Yüksek Bulutlar: Yerden ortalama yükseklikleri 6000-18000

metredir.(Cirrus.Cirrocumulus. Cirrostratus)

2. Orta Bulutlar: Yerden ortalama yükseklikleri 2500-6000 metredir.(Altocumulus

Altostratus. Nimbostratus)

3. Alçak Bulutlar: Yerden ortalama yükseklikleri 2500 metredir.(Stratocumulus.Stratus.

Cumulus)

Meteoroloji de gökyüzünün oransal olarak (0/10) arasında bulutlanması.mevcut bulut cinsi ve

yükseklikleri Ģeklinde rasat edilmektedir.

Genel olarak bir yerdeki bulutluluk durumunu hava kütleleri ve coğrafi faktörler belirler.

Basınç, sıcaklık, güneĢlenme süresi bulutlanmada etkilidir.

Fethiye‟de Hazirandan Eylül ayına kadar etkili hava kütlelerine bağlı olarak bulutlanma yok

denecek kadar azdır. Eylül ayından itibaren bulutlanma yoğunluğu artar.Fethiye‟de yıllık

ortalama 36 gün sis görülmektedir.

35

40

45

50

55

60

65

70

75

80

85

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Fethiye İlçesi ve Yakın Çevresinde Nispi Nem Dagılımı (%)

DALAMAN ELMALI FETHİYE KALKAN KAŞ MARMARİS MUĞLA KÖYCEĞİZ


37

Fethiye‟de bulutluluk oranı iklim Ģartlarına bağlı olarak düĢüktür. Uzun yıllık ortalamalar

incelendiğinde 1960-2012 yılları arasında ortalama bulutlu gün sayısı 158. açık gün sayısı

176. kapalı gün sayısı ise 31 gündür

Fethiye Ġlçesi Uzun yıllar aylık ortalama bulutluluk miktarı (1/10)

Rasat Süresi 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

53 4.8 4.8 4.3 4.1 2.9 1.4 0.7 0.6 1.2 2.7 3.8 4.8

Bulut Tablo-1

Bulut Grafik-1

Fethiye'de Uzun Yıllar Aylık Açık. Bulutlu ve Kapalı Günler Sayısı Tablosu Yıllık

Toplam

Ortalama Açık Günler

Sayısı 47 7.4 6.5 8.4 7.6 13 21.4 27.6 28.3 23.6 15.1 9.8 7.8 176.5

Ortalama Bulutlu

Günler Sayısı 47 17.4 16.6 18.1 19.4 16.8 8.5 3.4 2.7 6.2 14.3 16.9 17.4 157.7

Ortalama Kapalı Günler

Sayısı 47 6.3 5.2 4.5 3 1.3 0.1

0.1 1.6 3.3 5.8 31.2

Bulut Tablo-2

Fethiye Ġlçesinde Aylık Açık, Kapalı Bulutlu Günler Grafiği

Bulut Grafik-2

0

0,5

1

1,5

2

2,5

3

3,5

4

4,5

5

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Fethiye İlçesi Uzun Yıllar Aylık Ortalama Bulutluluk 0/10

0%

20%

40%

60%

80%

100%

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

Ortalama Açık Günler Sayısı Ortalama Bulutlu Günler Sayısı Ortalama Kapalı Günler Sayısı


38

Bulut Grafik-3

Fethiye ve yakın çevre istasyonların açık, kapalı ve bulutlu günler dağılımı

Ġl ve Ġlçeler Ortalama Açık Günler

Sayısı

Ortalama Bulutlu Günler

Sayısı

Ortalama Kapalı Günler

Sayısı

DALAMAN 185 141 39

ELMALI 162 169 34

FETHĠYE 176 158 31

KALKAN 191 126 26

KAġ 179 130 38

MARMARĠS 194 132 39

MUĞLA 170 149 46

KÖYCEĞĠZ 180 137 48

Bulut Tablo-3

Belirlenen istasyonlarımızda yıllık olarak gün dağılımına bakıldığında, açık gün sayısının en

çok olduğu yer Marmaris, kapalı gün sayısının en çok olduğu yer Köyceğiz görülmektedir.

Bir yerdeki bulutluluk durumunu hava kütleleri ve coğrafi faktörler belirler, basınç, sıcaklık,

güneĢlenme süresi gibi etkiler de bulutlanmada etkilidir.

Bulut Grafik-4

Ortalama Açık Günler Sayısı

48%Ortalama Bulutlu Günler Sayısı

43%

Ortalama Kapalı Günler Sayısı

9%

Fethiye İlçesinde Yıl içinde görülen Açık,Kapalı ve Bulutlu Günler %

050

100150200250300350400

DALAMAN ELMALI FETHİYE KALKAN KAŞ MARMARİS MUĞLA KÖYCEĞİZ

Gü

nle

r

Fethiye İlçesi ve Yakın Çevresinde Açık,Kapalı ve Bulutlu Günler

Ortalama Açık Günler Sayısı Ortalama Bulutlu Günler Sayısı Ortalama Kapalı Günler Sayısı


39

3.7-YAĞIŞ Atmosferdeki su baharı çeĢitli nedenlerden yoğunlaĢabilir. YoğunlaĢan su buharı yere düĢer.

Atmosferdeki su buharının sıvı veya katı olarak yeryüzüne düĢmesine yağıĢ denir.

YağıĢ Ģekilleri yağmur, kar, çisenti, buz prizmaları ve doludur. Meteorolojide her türlü yağıĢ

Ģekline “Hydrometeorlar” denir. YağıĢ esas itibariylehydrometeorların yere ulaĢmasıdır.YağıĢ

olayı suyun doğal devridir. Bir yerin yıllık olarak alacağı yağıĢın cinsi ve miktarını.o yerin

coğrafi özellikleri ile genel hava kütlelerinin hareketleri belirler.

3.7.1-FETHİYE’DE YAĞIŞ VE MİKTARI

Türkiye'de. Doğu Karadeniz Bölgesi dıĢında en fazla yağıĢı Batı Torosların denize dönük

yamaçları ile bu dağlarla kıyı arasında bulunan ovaları alır. Akdeniz üzerindeki polar ve

tropikal hava kütlelerinin meydana getirdiği cephe sistemleri güçlenerek Anadolu‟yu kuzey

batıdan ve Teke Yöresinden etkiler.

Bu yağıĢlar özellikle Fethiye ve benzeri kıyı yerleĢim yerleri ve çevresinde çok etkili olur.

Aynı zamanda hava kütleleri yükselirken adyabatik olarak soğuması sonucu deniz kıyısından

hemen sonra yükselen dağların yamaçlarına bol miktarda yağıĢ bırakır. KıĢın 2000 metre

yüksekliğe ulaĢan ve kıyıyı çevreleyen dağlara kar yağıĢı düĢer.

Fethiye‟de yağıĢlar Eylül ayında yoğunluk kazanarak Aralık-Ocak ayında maksimum

seviyeye ulaĢır. Mart ayından itibaren azalmaya baĢlayan yağıĢlar yaz aylarında yok denecek

kadar azdır (mutlak kuraklık devri).Ġstikrarsız bir yağıĢ rejimi olan Fethiye‟de yılda ortalama

77 gün yağıĢ alınmaktadır.

Belirgin mevsimselliğin yansıra, Fethiye‟de aylık toplam yağıĢın yıllar arası değiĢkenliği çok

yüksektir. Kar yağıĢı ilçe merkezinde nadiren görülmektedir. En fazla kar yağıĢı 28 Ocak

1991‟de 1 cm örtü bırakmıĢtır.

1960-2012 Yılları arasında toplam yıllık maksimum yağıĢ 2009 yılında 1443,9 mm. Aynı

periyod içerisinde yıllık toplam minimum yağıĢ 1977 yılında 430,2 mm olarak kaydedilmiĢtir.

Fethiye‟de bir ay içinde ölçülen toplam en çok yağıĢ miktarı 1981 yılı Aralık ayında 474,5

mm olarak ölçülmüĢtür.

YağıĢ rejiminde görülen istikrarsızlığın belirgin özelliği son yıllarda Eylül ve Mayıs aylarında

alınan aĢırı yağıĢ miktarlarıdır. Fethiye‟nin yağıĢ rejiminde kıĢ aylarında yağıĢın azaldığını,

bahar aylarında bir miktar artıĢın olduğunu söyleyebiliriz. Fethiye‟de genel olarak yağıĢlar

sağanak Ģeklinde olmakta kısa sürede yoğun yağıĢ alınmaktadır.

Genel de normal yağıĢların %30„u toprak ve yüzey altı su kaynaklarına gider. Yeryüzünde

kalan yağmur suları kendi yolunu ve yatağını bularak kontrolsüz Ģekilde tahliyesini yapar. Bu

nedenle ve diğer sebeplerden Fethiye‟de zaman zaman sel ve su taĢkınları görülmektedir.


40

Fethiye’de yağışın mevsimsel dağılımı

Fethiye de yıllık yağıĢın % 58‟i kıĢ mevsiminde düĢer. YağıĢ miktarı, yağıĢ yüzdesi olarak

ilkbahar ile sonbahar mevsimleri birbirlerine yakın değerler gösterirler. Yaz mevsiminde ise

yıllık yağıĢ miktarının sadece %1‟i düĢmektedir.

YağıĢ Grafik-1

Fethiye’de Yağış Frekansı

1960-2012 periyodun da Fethiye‟de yıllık toplam ortalama 800-900 mm arasında daha çok

yağıĢ alındığı görülmektedir. 53 yıllık periyod içinde 500 mm ve altında.1200 mm ve üstünde

yağıĢ mutlak frekansları birer yıldır. Fethiye‟de yıllık toplam yağıĢların %35‟i 800 ila 1000

mm. arasında alınmaktadır.

Sıra YağıĢ(mm) Mutlak frekans Nisbi Frekans%

1 400/500 1 1.89

2 501/600 8 15.12

3 601/700 6 11.34

4 701/800 4 7.56

5 801/900 11 20.79

6 901/1000 8 15.12

7 1001/1100 6 11.34

8 1101/1200 6 11.34

9 1201/1300 1 1.89

10 1301/1400 1 1.89

11 1401/1500 1 1.89

YağıĢ Tablo-3

58

18

1

23

Fethiye 'de Mevsimlik YağıĢ Dağılımı %

KIġ ĠLKBAHAR YAZ SONBAHAR


41

Fethiye’de yağışın aylık dağılımı

1960-2012 Yılları arası 53 yıllık periyodda Fethiye‟de aylık ortalama yağıĢ dağılımında, en

çok yağıĢın aralık ayında alındığı görülmektedir. Yıl içinde Mayıs Eylül ayları arasında

yağıĢın en az olduğu kurak dönem yaĢanmaktadır. Sıcaklığa bağlı olarak mart ayından

itibaren buharlaĢma yağıĢtan fazla olması nedeniyle mart ekim ayları arasında topraktan su

kaybı artmaktadır.(Grafik-3)

Fethiye Ġlçesi Aylık Ortalama YağıĢ Dağılımı

Parametre Rasat S.

(YIL)

AYLAR

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Yıllık

Toplam

Toplam YağıĢ 53 170.4 134.4 77.9 48.8 26.5 3 1.2 1.5 16.7 66.4 119.9 197.5 864.2

YağıĢ Grafik-2

YağıĢ Grafik-3

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

200

Yağ

ış m

m

Fethiye İlçesi Uzun Yıllar Aylık Ortalama Yağış Dağılımı (mm) 1960-2012

0

50

100

150

200

250

300

0

50

100

150

200

250


Fethiye İlçesi Aylık Ortalama Yağış ve Buharlaşma Dağılımı

Toplam Yağış Ortalaması (mm) Ortalama Açık Yüzey Buharlaşması (mm)


42

Fethiye Ġlçesi Günlük ve Aylık maksimum YağıĢ (mm): 1960-2012

GÜNLÜK MAKSĠMUM YAĞIġ 1960-2012 AYLIK MAKSĠMUM YAĞIġ 1960-2012

AYLAR Maksimum YağıĢ Maksimum YağıĢ Günü Maksimum YağıĢ Maksimum YağıĢ Yılı

Ocak 86 04.01.2007 474.5 1981

ġubat 154.1 17.02.1965 337.7 1965

Mart 92.4 28.03.1980 261.5 1988

Nisan 60.3 03.04.1976 136.6 2002

Mayıs 73.6 24.05.2003 95.6 2009

Haziran 18.6 06.06.1983 26.1 1983

Temmuz 22.7 02.07.1963 22.7 1963

Ağustos 26.8 30.08.2011 29.4 1968

Eylül 74.8 22.09.2011 116.9 1964

Ekim 95.6 12.10.1965 230.4 2006

Kasım 127.6 04.11.1967 322.4 1988

Aralık 125.3 02.12.1990 451.2 1962

YağıĢ Tablo-5

YağıĢ Grafik-4

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

Yıll

ık Y

ağış

To

pla

mı m

m.

Fethiye İlçesi Yıllık Toplam Yağış Dağılımı 1960-2012

Yağış (mm) 2 Hareketli Ortalama başına (Yağış (mm))


43

YağıĢ Grafik-5

Fethiye‟de 1960-2012 yılları arasındaki yağıĢ değerleri incelendiğinde; ortalamanın çok

altında yağıĢ (negatif sapma), ortalamanın üzerinde yağıĢ (pozitif sapma) ve pozitif+ negatif

(değiĢme genliği) oldukça yüksektir.

Yıllık toplam yağıĢ verilerinin dağılımı eğilimi ve anomali grafik-5‟de pozitif ve negatif

sapmalar Fethiye‟de yağıĢ durumu hakkında fikir vermektedir.53 Yıllık periyod süresinde 25

yıl ortalamanın altında.28 yıl ortalamanın üstünde yağıĢ alınmıĢtır.Pozitif veya negatif

sapmalar arka arkaya 5 yıldan fazla sürmemiĢtir.En büyük negatif sapma 1977 yılında 434

mm. En büyük pozitif sapma 2009 yılında 579.7 mm‟dir. Son iki yılın yağıĢının ortalama

yağıĢla karĢılaĢtırılması aĢağıda verilmiĢtir.

YağıĢ Grafik-6

y = -0,707x + 879,7UZUN YILLAR ORT.YAĞIŞ=860,6 mm

-500,0

-300,0

-100,0

100,0

300,0

500,0

700,0

900,0

1100,0

1300,0

1500,0

1960 1964 1968 1972 1976 1980 1984 1988 1992 1996 2000 2004 2008 2012

YA

ĞIŞ

(mm

)

YILLAR

FETHİYEYILLIK TOPLAM YAĞIŞ VERİLERİNİN DAĞILIMI,EĞİLİMİ VE ANOMALİ

YILLIK TOP.YAĞIŞ ANOMALİ

YILLIK TOP.YAĞIŞ (mm)

Doğrusal (YILLIK TOP.YAĞIŞ (mm))

21

3,4

15

6,8

24

,2 70

,8

67

,4

1,6 2

6,8 7

4,8 1

26

,4

10

,8

20

1,8

40

1,0

17

9,6

85

,8

73

,8

60

,0

0,2

1,0

11

7,4

39

,2

36

8,3

17

0,4

13

2,8

77

,9

48

,8

26

,5

3,0

1,2

1,5 16

,4 66

,4 11

8,2 1

97

,5

0,0

75,0

150,0

225,0

300,0

375,0

450,0

525,0

OCAK ġUBAT MART NĠSAN MAYIS HAZĠRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKĠM KASIM ARALIK

YA

ĞIŞ

(mm

)

AYLAR

FETHİYE1960-2012 ORT. AYLIK TOPLAM YAĞIŞ DEĞERLERİNİN 2011, 2012 DEĞERLERİ İLE KARŞILAŞTIRILMASI

2011 YILI AYLIK TOPLAM YAĞIŞ(mm)2012 YILI AYLIK TOPLAM YAĞIŞ(mm)1960-2012 YILLARI ORT. AYLIK TOPLAM YAĞIŞ(mm)


44

3.7.2- FETHİYE’DE YAĞIŞ ETKİNLİĞİ

Yere düĢen yağıĢın bitki örtüsüne ne kadar yararlı olduğu, toprak tarafından emilerek bitki

köklerine ulaĢması yağıĢ etkinliği ile açıklanmaktadır.

YağıĢ miktarını kontrol eden faktörler Ģunlardır: YağıĢın toplam miktarı, yağıĢın karakteri,

yağıĢın Ģiddeti, yağıĢın mevsimsel dağılıĢı, buharlaĢmadan ve akıĢtan kaynaklanan yağıĢ

kaybı, toprak ile bitkinin durumu ve karakterini sayabiliriz.

YağıĢın hafif veya kuvvetli olması ve yağıĢ süresi bitkilere yararlı veya zararlı olmasını

etkilemektedir. Bardaktan boĢanırcasına yağan bir yağmur bitkilere yarar değil zarar

getirir.Çünkü yağıĢ çabucak akıĢa geçtiğinden toprağın üstündeki tabakayı sürükleyerek

götürdüğü gibi bitkilerin köküne kadar inmez. Kuru ve sıcak bir havadan sonra yağan yağıĢ

hemen buharlaĢacağından bitkilere yararlı olmaz. Bitkiler için en faydalı yağıĢ bulutlu ve

nemli hava Ģartlarında uzun zaman dilimi içinde devam eden hafif yağmur, toprağa daha fazla

nem kazandırır.

Genel hava dolaĢımı, kara ve deniz konumu, bitki örtüsü, yer Ģekilleri yükselti gibi etkenler

nedeniyle yağıĢ etkinliği bakımından her yerde aynı oranda yağıĢ alınmaz. Fethiye‟nin

kuraklık ve yağıĢ etkinliği iklim çalıĢmalarında kullanılan iki farklı yöntem uygulanarak

aĢağıya çıkarılmıĢtır.

1. De Martonne‟ ye göre Fethiye‟de yıllık kuraklık indisi

Ia = (P / (T + 10) + (12 * p /(t + 10)))/2

10 = Sıcaklığın 0°C‟nin altında olduğu yerlerde t‟yi pozitif yapmaya yarayan sabit sayı

P = Uzun yıllar toplam yağıĢ (mm);

T = Uzun yıllar ortalama hava sıcaklığı (°C).

p= En kurak ayın yağıĢı (mm);

t= En kurak ayın ortalama sıcaklığı (°C)

Formüle göre Fethiye için yıllık kuraklık indisi Ia= 16 bulunur. Bu duruma göre Fethiye

(Step-Nemli arası) iklim tipi bölgesindedir.

De Martonne indisleri ve iklim tipleri

Ġklim Tipi Kuraklık Ġndeksi

Çöl 0 – 5

Step(Yarı Kurak) 5 – 10

Step-Nemli arası 10 - 20

Yarı Nemli 20 - 28

Nemli 28 - 35

Çok Nemli 35 - 55

Islak > 55

Kutupsal < 0 (T < -5 C)


45

2. Erinç Ġklim Sınıflandırılmasına göre yağıĢ etkinlik indisi

YağıĢ etkinlik indisi = Im = P

Tom

Burada:

Im= YağıĢ etkenlik Ġndisi

P= Yıllık Toplam YağıĢ (mm)

Tom= Yıllık Ortalama Maksimum sıcaklık ºC

Fethiye için formül uygulandığında, yağıĢ etkinlik indisi 35 bulunur. Erinç iklim

sınıflandırmasına göre Fethiye “Yarı nemli-Park görünümlü kuru orman” iklim sınıfına

girmektedir.

Erinç indis değerleri ile bunlara bağlı bitki örtüsü ve iklim sınıfları:

Ġklim Sınıfı Ġndis Değeri (Im) Bitki Örtüsü

Tam Kurak ˂8 Çöl

Kurak 8-15 Çöl-Step

Yarı Kurak 15-23 Step

Yarı Nemli 23-40 Park görünümlü Kuru Orman

Nemli 40-55 Nemli Orman

Çok Nemli ˃55 Çok Nemli Orman

Her iki formülle yapılan hesaplamalar birbirine yakın sonuçlar vermektedir. Fethiye‟de ekim

ayında baĢlayan nemli devre nisan sonunda sona ermektedir.

Fethiye‟de yılın altı ayı kurak geçmesine rağmen De Martonne formülüne göre, nemli sınıfına

girmektedir. Erinç formülüne göre yarı nemlidir, vejetasyon tipi de park görünümlü kuru

ormandır.

3.7.3- Fethiye ve çevresinde yağış dağılımı

Bilindiği üzere Muğla ili ve güneyinde kalan kıyı kesiminde Türkiye ortalamasının üstünde

yağıĢ almaktadır. Kıyı kesimlerdeki merkezlerin yağıĢ değiĢkenliği benzerlik göstermekte ve

kıyıdan rakım yükseldikçe yağıĢ miktarı azalmaktadır. Özellikle dağların sahil yamaçları

arkasına düĢen yerleĢim yerlerinde yağıĢ miktarı oldukça düĢmektedir. Elmalı‟da yıllık

ortalama yağıĢ 485,4 mm/m2‟dir.

Güneyde ReĢadiye,Bozburun yarımadası Kuzeyde Gökova Muğla. Doğuda Dalaman ovasını

kapsayan alanda yıllık yağıĢ miktarı 1000-1200 mm. arasında. Dalamanın doğusunda kalan

Fethiye ve yakın çevresinde 800-1000 mm. arasında yağıĢ alınmaktadır. Doğuya doğru

gidildikçe Kalkan KaĢ civarında yağıĢ miktarı 800 mm. altına düĢmektedir.(YağıĢ Grafik-7)


46

Yıllık yağıĢ toplamları zamana, konuma, yer Ģekillerine ve yüksekliğe bağlı olarak farklılıklar

arz eder. Fethiye ve yakın çevresinde bulunan Marmaris. Dalaman. Köyceğiz. KaĢ. Muğla.

Elmalı ve Üzümlü meteoroloji istasyonlarının 1960-2012 yılları arasındaki yağıĢ

değerlerindenortalamanın altında yağıĢ (negatif sapma), ortalamanın üzerinde yağıĢ (pozitif

sapma) negatif sapma ve pozitif sapma toplamı (değiĢme genliği) oldukça yüksektir.

Söz konusu istasyonlara ait yağıĢ durumları tablo-6‟da verilmiĢtir.

Fethiye ve yakın çevresinde Yıllık Toplam yağıĢların DeğiĢme Genliği Tablosu

Meteoroloji

Ġstasyonu

Rakım

(Metre)

Rasat

Süresi

Yıl

Ortalama

Yıllık

YağıĢ

(mm)

Maksimum

Yıllık YağıĢ

ve Yılı

(mm)

Minimum

Yıllık YağıĢ

ve Yılı

(mm)

Pozitif

Sapma

ve %

oranı

Negatif

Sapma ve

% oranı

DeğiĢme

Genliği

(mm)

Muğla 646 53 1175.3 1805 564.6 +629 -628.7 1257

Marmaris 3 50 1215.2 1699.1 753 +483.9 -462.2 946.1

Köyceğiz 24 50 1085.8 1820.9 669.5 +735.1 -416.3 1151.4

Dalaman 13 52 998.6 1551.2 484.2 +552.6 -514.4 1067

Fethiye 3 53 864.2 1443.9 430.2 +579.7 -434 1013.7

KaĢ 5 38 785.6 1319.3 428.9 +533.7 -356.7 890.4

Kalkan 14 582.7 952.6 314.9 +369.9 -267.8 637.7

Elmalı 1095 52 485.4 777.2 245.7 +291.8 -239.7 531.5

EĢen 100 6 711.7 1129.8 472 +418.1 -239.7 657.8

Üzümlü 515 8 590.7 1007.4 430.6 +416.7 -160.1 576.8

Ortaca 10 5 1011.6 1393 705 +381.4 -306.6 688

YağıĢ Tablo-6

Yukarıdaki tabloda Muğla ve Köyceğiz dıĢında yağıĢ dağılımı genliği en yüksek olan yer

Fethiye‟dir. Ġncelenen istasyonlarda yıllık yağıĢlı gün sayılarında coğrafi ve diğer Ģartlara

bağlı olarak farklılıklar görülmektedir. YağıĢ rejimine bağlı olarak en çok yağıĢlı günler kıĢ

aylarına denk gelmektedir. YağıĢın Ģiddeti bakımından periyod içinde normal yağıĢı 25 mm

veya daha az yağıĢlı günler daha fazladır. Sağanak olarak alınan 50 mm ve daha fazla çok

kuvvetli yağıĢlı gün sayısı yılda ortalama 1-5 gün arasında aralıklı olarak tekerrür ettiği

görülmektedir.Günlük maksimum yağıĢ miktarı.YağıĢlı gün sayısı ve yağıĢ Ģiddeti tekerrür

tablosu aĢağıda verilmiĢtir.

Günlük maksimum yağıĢ miktarı ve yağıĢlı gün sayıları tablosu

Meteoroloji

Ġstasyonu

Günlük

Maksimum

YağıĢ (mm)

Yıllık Ortalama

yağıĢlı gün sayısı

YağıĢın 10 mm ve Büyük

Olduğu Günler Sayısı

Ortalaması

YağıĢın 50 mm ve

Büyük Olduğu Günler

Sayısı Ortalaması

Muğla 168.6 97 34 4

Marmaris 466.3 82 34 5

Ortaca 96.7 65 28 5

Köyceğiz 239.2 82 32 4

Dalaman 374.6 76 30 4

Fethiye 154.1 77 27 2

KaĢ 148.7 64 25 2

Kalkan 80.2 54 20 1

Elmalı 64.0 81 17

EĢen 96.7 65 28 5

Üzümlü 80.0 46 21 1

YağıĢ Tablo-7


47

YağıĢ Grafik-7

YağıĢ Grafik-8

1220,3 1175,31086

1011,6 1005,9

864,2 828,7711,7

590,6 582,5491,3

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

Mar

mar

is

Mu

gla

Kö

yceğ

iz

Ort

aca

Dal

aman

Feth

iye

Kaş

Eşen

Üzü

mlü

Kal

kan

Elm

alı

Fethiye İlçesi ve Çevresinde Yıllık Ortalama Yağış Dağılışı (mm/m2)

0

50

100

150

200

250

300

O Ş M N M H T A E E K A

Fethiye ve yakın çevresinde aylık yağış dağılımı mm.

Dalaman Fethiye Kaş Köyceğiz Marmaris Muğla Elmalı Kalkan


48

4- İKLİM DİYAGRAMLARI

Aylık sıcaklık ve yağıĢ değerlerinin birlikte çizildiği diyagramlara iklim diyagramı denir. Bu

diyagramlardan o yerin sıcaklık ve yağıĢ seyrinin incelenmesi ile hangi iklim tipine

girebileceği araĢtırılır.

4.1- Walter Yöntemine göre Fethiye İklim Diyagramı (Grafik-1)

Grafik-1

1960-2012 Fethiye sıcaklık ve yağıĢ verilerine göre.Walter yönteminin uygulanmasında, basit

ve kolay gösterim tekniği ile elde edilen diyagramda, eksenlerde ortalama sıcaklıklar ve yağıĢ

değerleri yer almaktadır. Bu değerlerin gösterildiği noktaların birleĢmesinde oluĢan eğriler

birbirlerini keserek alanlar oluĢtururlar. Bu alanlarda üst sınırı yağıĢların oluĢturması nemli,

sıcaklıkların oluĢturması kurak devreyi gösterir.

Fethiye için Ocak. ġubat. Mart. Kasım ve Aralık aylarının nemli ve yağıĢlı.diğer aylarda

kurak ve yağıĢsız olduğu Temmuz ve Ağustos aylarında kuraklığın arttığı gözlenmektedir.

4.2- İklim Diyagramları

Bu grafikler sıcaklık değerlerinin eğri yağıĢ değerlerinin çubuk grafik Ģeklinde ve farklı

desenler üzerinde birlikte çizilen grafiklerdir.

Ġklim diyagramlarının anlaĢılır olması bakımından sadece Fethiye iklim diyagramı değil

Antalya ve Ankara‟nın da iklim diyagramları da örnek olarak verilmiĢtir.

(Grafik-2 ve 3)

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Yağış 170, 134, 77,5 49,3 26,5 3 1,2 1,5 16,4 65,1 117, 193,

Sıcaklık 10,1 10,8 13 16,2 20,5 25 27,8 27,6 23,9 19,2 14,4 11,4

0

5

10

15

20

25

30

0

50

100

150

200

250

Ayl

ık O

rtal

ama

Sıca

klık

( º

C)

Ayl

ık T

op

lam

Yağ

ış (

mm

)

Fethiye İklim Diyağramı


49

Grafik-2

Grafik-3

Çizimi yapılan iklim diyagramları incelendiğinde Fethiye ve Antalya iklim diyagramlarının

birbirlerine benzerlikleri. Ankara iklim diyagramının farklı olduğu görülmektedir.

Fethiye ve Antalya iklim diyagramından yaz aylarının sıcak ve kurak kıĢ aylarının ılık ve

yağıĢlı olduğu Akdeniz iklimini; Ankara iklim diyagramının incelenmesinde kıĢ mevsimin

soğuk olduğu yağıĢların çoğunun ilkbaharda ve kıĢ aylarında alındığı.Yaz ve kıĢ ayları

sıcaklık farklarının fazla olduğu karasal iklim özelliği görülmektedir.

4.3- Klimogramlar

Ġklim diyagramlarının baĢka bir biçimi olan Klimogramlar üzerinden de bir yerin iklimi

incelenebilir.Klimogramların çizilmesinde her aya ait yağıĢ ve sıcaklık değerleri yatay ve

dikey eksenler üzerine yazılarak kesiĢme noktaları birleĢtirildiğinde kapalı bir Ģekil elde

edilir. Bu kapalı Ģekil o yerin iklim karakterini gösterir.(Grafik-4)

O Ş M N M H T A E E K A

Yağış 170, 134, 77,5 49,3 26,5 3 1,2 1,5 16,4 65,1 117, 193,

Sıcaklık 10,1 10,8 13 16,2 20,5 25 27,8 27,6 23,9 19,2 14,4 11,4

0

5

10

15

20

25

30

0

50

100

150

200

250

Sıca

klık

C

Yağ

ış m

mFethiye İklim Diyağramı


50

Grafik-4

Klimogramlar yıllık sıcaklık farkı, en az yağıĢlı ay ile en çok yağıĢlı ay arasındaki fark ile

sıcaklık ve yağıĢın mevsimlik dağılıĢını da gösterir. Fethiye klimogramından ortalama

sıcaklıkların 10-28 derece arasında değiĢtiği, kıĢ yağıĢlarının fazla yaz yağıĢlarının yok

denecek kadar az olduğu görülmektedir. Bu verilerden Fethiye‟nin iklim Ģartlarının Akdeniz

iklimi özelliklerine uygun olduğunu söyleyebiliriz.

Farklı örnek olarak Antalya ve Hopa Meteoroloji Müdürlüklerinin sıcaklık ve yağıĢ değerleri

ile klimogramlarıverilmiĢtir.

Ortaya çıkan kapalı Ģekil Hopa‟da olduğu gibi yuvarlak ise bu yerin sıcaklık ve yağıĢ

bakımından mevsimler arası fazla fark bulunmayan iklim tipini (örnekte Karadeniz Ġklim tipi)

göstermektedir.(Grafik-5)

ġekil Fethiye ve Antalya gibi uzun ise yağıĢ ve sıcaklık bakımından mevsimler arasında çok

farklı olduğu iklim tipini (örnekte Akdeniz iklim tipi) göstermektedir.

O

Ş

MART

N

M

H T/AEYLÜL

E

K

A

0

50

100

150

200

250

0 5 10 15 20 25 30

YA

ĞIŞ

mm

.

SICAKLIK ºC

FETHİYE İLÇESİ KLİMOGRAMI


51

Grafik-5

5-FETHİYENİN İKLİMİ (ÖZET)

Sonuç olarak Fethiye Meteoroloji Müdürlüğünün 1960-2012 yılları arasındaki rasat edilen

iklim elemanlarının değerlendirmesini Ģu Ģekilde özetleyebiliriz.

“Fethiye‟nin konumu ve topografyası denizel etkinin daha etkili olduğunu

göstermektedir.Özellikle kuzey bölgesinin sahilden hemen yükselen dağlarla çevrili olması

nedeni ile güneylive kuzeyli hava akımlarında fazla değiĢiklik görülmeyen Fethiye‟de kıĢ

mevsimi bol yağıĢlı yaz mevsimi sıcak ve kurak tipik Akdeniz iklimi görülmektedir. Ortalama

hava sıcaklığı 18,3°C.yılın en soğuk ayı ortalama hava sıcaklığı 10,1 °C ile Ocak.En sıcak ay

ise ortalama hava sıcaklığı 27,7 °C ile Temmuz ayıdır. Rasat kayıtlarında en yüksek sıcaklık

44,3 °C (07.07.1988) .en düĢük sıcaklık –6.6 °C (16.01.1973) ölçülmüĢtür. Yıl boyunca

aylık sıcaklık ortalaması 10 derecenin üzerindedir. Yıllık ortalama yağıĢ miktarı 864,2mm‟dir.

Yılda ortalama 77 gün yağıĢ görülmektedir. Hâkim rüzgâr yönü Doğu kuzeydoğudur (ENE)

yıllık ortalama nispi nem oranı %65. ortalama deniz suyu sıcaklığı 21,8°C.ortalama toplam

güneĢlenme süresi 8.15 saat.Ortalama rüzgâr hızı 1,6 metre/ saniye en kuvvetli rüzgâr hızı

33,7 m/sec 121 km/saat olarak (03.10.1990) kaydedilmiĢtir.”

6- BİYOMETEOROLOJİK İNDİSLER

Ġnsan vücudu ile iklim koĢulları arasındaki iliĢkileri belirtmek için biyometeorolojik veya

biyoklimatolojik indisler geliĢtirilmiĢtir. AlıĢılmadık nadir sıcaklıklarda insan vücudu buna

cevap vermeye çalıĢır.Örneğin terlemeyle vücut sıcaklığı düĢer. Acı biber yenilmesi yaz

sıcaklığında terlemeyi artırarak vücut sıcaklığını düĢürür.Soğuk havada kan dolaĢımını

hızlandırarak vücudun ısınmasını arttırır. Yüksek nemlilik oranı buharlaĢmayı azalttığından

nemli ve sıcak havalarda terin çok yavaĢ buharlaĢmasından dolayı vücut yapıĢ yapıĢ


52

kaldığından insana sıkıntı verir.(1)1Havanın nem ve rüzgâr durumuna göre hissedilen sıcaklık

değerleri farklılık gösterir.

Bu konuda hazırlanan Nem ile Hissedilen sıcaklık ve Rüzgârla Hissedilen Sıcaklıktabloları

aĢağıda verilmiĢtir.

Tablo 1 Rüzgârla Hissedilen Sıcaklık

Tablo 2 Nem ile Hissedilen Sıcaklık

1. “Uygulamalı klimatoloji”Prof.Dr.h.c. İbrahim ATALAY Dokuz Eylül Ünv.BucaEğ.Fak.Coğ.Ege Anabilim dalı 2010 1. baskı


53

7-FETHİYE’DE YAŞANAN METEOROLOJİK KARAKTERLİ DOGAL AFETLER

Yüzyıllardır doğal afetler tüm insanlığı dil. din ve ırk ayırımı gözetmeksizin etkilemiĢtir.

Ġnsanların doğal afetlere karĢı yaptıkları hazırlıklar baĢarılı olamamıĢ ancak teknolojik

geliĢmelere bağlı olarak insanlar üzerindeki zararlı etkileri azaltılmıĢtır.

Küresel olarak hava ve Ġklime bağlı doğal felaketlerden etkilenen insan sayısı her yıl artıĢ

göstermektedir. Son yirmi yıl içinde yaklaĢık olarak 3 milyon insanın yitirildiği 50-100 milyar

dolar mal kabına neden olan doğal afetler her yıl 250 milyon kiĢiyi etkilemektedir. Dünyada

doğal afetlerin % 90‟ı hava ve iklim olayları (Hydrometeorology) sonucudur.(2003 yılında

aĢırı sıcaklık ve kuraklıktan Hindistan ve Avrupa da 5000 kiĢiden fazla insan

ölmüĢtür.(Basından.)

1990-2000 yılları arasında meydana gelen olayların %43‟nün Asya Kıtasında yaĢandığı

saptanmıĢtır.Hidro-meteorolojik olaylarda yerel idarecilerin doğru kararlar alabilmesi için o

yerin meteoroloji,subilim, topografya, morfoloji, bitki örtüsü vb. gibi faktörleri hesaba alarak

değiĢik sürelerde ortaya çıkabilecek yağıĢ Ģiddetlerinden yararlanarak sel veya taĢkınlardan

korunmada, sel yataklarındaki yüzeysel su derinliklerinin önceden belirlenmesi gerekir.

Meteorolojik afetlerin “Önceden Tahmin edilerek Erken Uyarı Yapılması” deprem vb. diğer

afetlerden farklı kılan en önemli özelliktir.

Her yerleĢim alanında olduğu gibi Fethiye‟de zaman içinde doğal afet olarak kaydedilen

meteorolojik hadiselere maruz kalmıĢtır. Bu olayların maddi ve manevi boyutu, Ģehir

nüfusunun ve yapılaĢmanın yoğunluk kazanması ile son yıllarda gündeme gelmiĢtir.YağıĢ

sonrası meydana gelen sel olayı kuvvetli fırtına gibi hadiseler özellikle deniz ve kara

ulaĢımını aksattığı gibi tarım ve seracılıkta maddi ve manevi kayıplar yaĢanmasına neden

olmuĢtur. Fethiye‟de meydana gelen Meteorolojik hadiselerin bazıları kronolojik olarak

aĢağıya çıkarılmıĢtır.

Fethiye-14.12.2010 AĢırı YağıĢtan Dolayı Seralar ve bazı iĢyerleri zarar görmüĢtür


54

13.12.2010Tarihinde AĢırı YağıĢ sonrası yaĢanan sel-Fethiye

FETHĠYE'DE MEYDANA GELEN ÖNEMLĠ METEOROLOJĠK HADĠSELER

YIL TARĠH OLAY ZARAR

1978 07.01.1978 Kar Kardan dolayı karayolu trafiğinde aksamalar olmuĢtur

1978 05.02.1978 Fırtına Fırtınadan dolayı yerleĢim yerleri zarar görmüĢtür

1980 29.10.1980 Kuraklık Hâlihazır durumun yağıĢa ihtiyacı vardır

1992 15.05.1992

Yıldırım

düĢmesi

Yıldırım düĢmesi sonucu insan. hayvan.ulaĢım ve yerleĢim yerleri

zarar görmüĢtür

1992 20.11.1992

Yıldırım

düĢmesi

Yıldırım düĢmesi sonucu insan. hayvan.ulaĢım ve yerleĢim yerleri

zarar görmüĢtür

1995 12.01.1995 YağıĢ ve sel Sellerden dolayı zirai ürünler ve yerleĢim yerleri zarar görmüĢtür

1995 14.03.1995 Fırtına Fırtınadan dolayı zirai ürünler zarar görmüĢtür

1995 05.05.1995 Dolu Dolu zirai ürünlere zarar vermiĢtir.

1996 08.02.1996 Fırtına Fırtınadan dolayı zirai ürünler zarar görmüĢtür

1997 02.04.1997 Don Dondan dolayı zirai ürünler zarar görmüĢtür

1998 26.03.1998 Fırtına Fırtınadan dolayı zirai ürünler.çevre ve yerleĢim yerleri zarar görmüĢ

2001 14.04.2001 Fırtına Bazı ağaçların kırılmasına neden olmuĢ

2004 20.11.2004 YağıĢ ve sel YerleĢim yerleri zarar gördü

2005 16.02.2005 Fırtına Seralar zarar gördü


2006 27.12.2006 Fırtına Ağaçlarda dallar kırıldı Seralar zarar gördü

2007 23.03.2007 Fırtına Ağaçlarda dallar kırıldı Seralar zarar gördü

2007 10.11.2007 Fırtına Ağaçlar terinden söküldü Seralar zarar gördü

2009 23.01.2009 Fırtına Ağaçlar yerinden söküldü Seralar zarar gördü

2009 03.12.2009 YağıĢ ve sel Karayolu ulaĢımı aksadı

2010 08.02.2010 YağıĢ ve sel Seralar zarar gördü



2010 17.12.2010 Fırtına Seralar zarar gördü

2011 16.12.2011 Hortum Seralar zarar gördü

2012 18.04.2012 Fırtına Ağaçlarda dallar kırıldı



55

8-FETHİYE’DE METEOROLOJİNİN TARİHİ

Fethiye Ġlçesinde;1939yılında BaĢvekâlet Devlet Meteoroloji ĠĢleri Umum Müdürlüğü‟ne

bağlı olarak, yağıĢ istasyonu Atatürk Ortaokulu Bahçesinde faaliyete baĢlamıĢtır.

Sıcaklık ve rüzgâr rasatları 1942 yılında yapılmaya baĢlanmıĢ. 24 Nisan 1957 gecesi meydana

gelen depremde okulun yıkılması sonucu Ģimdiki Cumhuriyet Mahallesi sınırları içinde kalan

ve halk Ģivesi ile debboy (Askeri Mühimmat Deposu) mevkiinde yeniden “Küçük Klima

Meteoroloji Ġstasyonu” olarak meteorolojik çalıĢmalar devam etmiĢtir.

15 Mayıs 1960 tarihinde açılan Meteoroloji Memurluğu Kursunu baĢarıyla tamamlayan

Fethiyeli Âlim KÜÇÜKKARAMUKLU 26 Haziran 1960 tarihinde görevine baĢlamıĢ, bir

süre sonra Meteoroloji Ġstasyon Müdürü olmuĢtur.Meteoroloji Hizmet Binası yapılması

öngörülmüĢ.Meteoroloji Ġstasyonu kurulması için teknik Ģartlara uygun olmayan debboy

mevkisin den ayrı olarak, halen hizmete devam ettiğimiz yerde 6 dönümlük arsa istimlak

edilerek satın alınmıĢtır.

1961 Yılında inĢaatına baĢlanan Meteoroloji hizmet binası 3 Mart 1963 tarihinde Fethiye

Kaymakamı Necdet ONUT tarafından hizmete açılmıĢtır. (Fotoğraf -1 ve 2)

Büyük Klima Meteoroloji Ġstasyonu olarak devam eden çalıĢmalar.1985 yılında deniz

meteoroloji istasyonu olarak denizciler için deniz ve hava tahmin raporlarının yayınlanmasına

baĢlanmıĢtır.2003 yılında OMGĠ (Otomatik Meteoroloji Gözlem Ġstasyonu) kurulmuĢ,2007

yılında,synoptic ve deniz meteoroloji istasyonu haline gelmiĢtir.

3254 sayılı TeĢkilat Kanunumuzda bazı değiĢiklikler yapılarak.10.10.2011 tarihli ve 657

sayılı Kanun Hükmündeki Kararname ile Devlet Meteoroloji ĠĢleri Genel Müdürlüğü

"Meteoroloji Genel Müdürlüğü" olarak. Meteoroloji Ġstasyon Müdürlükleri de “Meteoroloji

Müdürlüğü” olarak değiĢmiĢtir.

2013 Aralık ayındaĠblis Burnu ve kızılada fenerleri üzerine denizciler için Otomatik Deniz

Meteoroloji Ġstasyonu kurulmuĢ ve 2014 yılandan itibaren veriler alınmaya baĢlanacaktır. En

son meteorolojik gözlem sistemleri ile donatılan Meteoroloji Müdürlüğümüz çalıĢmaları

devam etmektedir.

Âlim KÜÇÜKKARAMUKLU (2013) Meteoroloji Hizmet Binası 1963


56

Meteoroloji Ġstasyonu Müdürlüğü Hizmet Binası açılıĢı-Kurdeleyi Kesen Fethiye Kaymakamı

Necdet ONAT konuĢan Meteoroloji Müdürü ve davetliler-3 Mart 1963

Fethiye Meteoroloji Rasat Parkı 1963

Rasat Parkında incelemede bulunanlar

Kaymakam. Belediye BaĢ Kâtibi Hamdi TÜRKÖZ

Askerlik ġube BaĢkanı.

Belediye Fen ĠĢleri Müdürü Recai Cengiz.03.03.1963

Otomatik Meteoroloji Gözlem Ġstasyonu ve Meteoroloji Hizmet Binası-2013


57

9-İKLİM VE TURİZM

Ġklimin yaĢam üzerindeki etkisi inkâr edilemez bir gerçektir. Çevre ve insanların sosyal ve

ekonomik yapısı göz önüne alındığında iklim Ģartlarına bağlı olarak her yerin ayrı bir

özelliğini görürüz.

Ġklimin canlı yaĢamı üzerinde etkili olması günümüzde olduğu kadar geçmiĢ yüz yıllarda da

kendini göstermiĢ değiĢik Millet ve Medeniyetler iklim Ģartlarına uygun olarak Dünyanın

çeĢitli yerlerinde yaĢamıĢtır. Doğal koĢulların farklı olması insanların yer değiĢtirme merakını

uyandırmıĢtır.

Çağımızın Modern turizminin temelinde insanların bu değiĢik yer ve kültürleri görme ve

yaĢama arzusu yatar. Meteorolojik Ģartların turizm üzerinde yönlendirici etkisi vardır. Bu

sebeple turizmde ekonomik planlama yapmak için iki temel hususu düĢünmek gerekir.

Bölgenin dünya iklim kuĢağındaki yeri ve klimatolojik değeridir. Bu açıdan Dünya turizmi

düĢünüldüğünde tropikal adalar doğal turizm merkezleridir.Bu durumda turizmi doğal bir

varlık olarak görmek mümkündür. Bugün zor olan bu doğal turizm-eko sistemlerini

koruyabilmektir.

Enerji.ġehircilik.Çevre sorunları, su toprak ve hava kirliliği gibi sorunlar turizm açısından

önemli sorunlardır. Bu sorunların giderilmesi ve en aza indirilmesi meteorolojik parametrelere

uygun olarak yapılacak Ģehir planlanması ile mümkündür. Bunları kısaca turizm ve Ģehircilik

açısından Ģu Ģekilde özetleyebiliriz.

1-YerleĢim yerinin planlanması.Klimatolojik özelliklerine bağlı olarak oluĢacak Ģehir iklimi

içinde minimum masrafla minimum enerji tüketecek ve Ģehri en az kirletecek yerleĢim düzeni

nasıl olmalıdır?

2-Nüfus yoğunluğu yıllık güneĢlenme süresi ve çevre bitki örtüsü göz önüne alınarak yerleĢim

düzeni içeresinde yeĢil alanların büyüklüğü ve yeri ne olmalıdır?

3-YerleĢim yerinin sürekli hava almasını sağlayacak ve kirlenen havanın Ģehirde kalmasını

önleyecek yapılaĢma ve ağaçlandırma sistemi nasıl olmalıdır?

4-Toprak sıcaklığı dağılımına göre su ve kanalizasyon Ģebekesinin yapısı ve maksimum

yağıĢlarda taĢıma gücü ne olmalıdır?

5-Rüzgâr hızı ve dağılımına göre sanayi bölgeleri ve atık çöp depolarının yerleri nereler

olmalıdır?

Turizm bir bilim ve hizmet sektörü olarak sayılan tüm konularla doğrudan ilgilidir. Bu

nedenle turizm de alt yapı çalıĢmaları çok önem arz etmektedir. Tesislerin kurulması ve

ekonomik olarak iĢletilmesi iklim elemanlarının değerlendirilmesi ile mümkündür.

a)GüneĢlenme Ģiddet ve süresi, rüzgârın yönü ve hızı, yağmur ve kar yağıĢlarının miktar

Ģiddet ve tekerrür durumları; Turizm sezonunun devam süresi ve iĢletmenin ekonomik olup

olmadığını ortaya koyacaktır.

b)YağıĢ durumu, don olayının baĢlama ve son bulma tarihlerinin bilinmesi tesisin inĢaat

aĢamasında zaman kaybını önleyecektir.


58

c)Ġklim bilgilerine göre tesise verilecek mimari görünüm çatı Ģekli, salonlara giriĢler,

pencerelerin durumu ısıtma ve soğutma sistemlerinin kurulmasında iĢletmeye ekonomik

tasarruf sağlayacaktır.

d) Ġklim ve meteorolojik bilgilerin önceden bilinmesi binanın yıpranmasında alınacak

tedbirleri ve kullanılacak malzemenin tespitini mümkün kılacaktır.

e)Bir adaya tesis yapılacağında dalga Ģartlarının, dağ tesislerinde kar yağıĢı ve çığ olaylarının

bilinmesi gereklidir.

Turizm artık doğrudan toplumsal bir olgudur. Ülke ekonomisinin denge unsuru haline

gelmiĢtir. Bu nedenle bilimsel çalıĢmaların dikkate alınması zorunludur. Görülüyor ki

meteorolojinin bilimsel verileri turizm ve aynı anda Ģehirde yaĢayan insanlar için sağlıklı

yaĢamayı hedeflemektedir. Fethiye‟nin doğal iklimi yıl boyunca turizmin canlı tutulması

hususunda uygundur. Bu doğal hazineyi kullanırken dikkat edilmesi gereken hususların

unutulmaması gerekir.

Babadağ‟dan Fethiye ve çevresinin görünümü


59

10-METEOROLOJİ VE İLGİLİ KONULAR

Canlıların yaĢam unsurlarından biri de iklim koĢullarıdır. Ġklim ve iklimin çeĢitli özelliklerini

ortaya koymaya çalıĢan meteoroloji çalıĢmalarının canlılar için ne kadar önemli olduğu,

iklimin geniĢ anlamı düĢünüldüğünde anlaĢılacaktır. Bu bağlamda. Meteoroloji ile yakın

iliĢkisi bulunan bazı güncel konuların özet olarak paylaĢılması uygun olacaktır.

1-Çevre Sorunları

Hava, su ve toprak kirliliği çevre sorunlarının temelidir. Çevre sorunun asıl nedeni ise dünya

nüfus artıĢıdır. Hızla artan nüfus ile birlikte, sağlıksız ve plansız büyüyen kentler, azalan yeĢil

alanlar, pis denizler, kirli gökyüzü, kaybolan tabii doğa dengesi ve netice olarak Dünya

ömründen geçen zamana neden olmaktadır.

2010 yılında 8,5 milyar olması beklenen Dünya nüfusu ve buna bağlı olarak kullanılacak

enerji doğayı yok etmektedir. Tedavisi mümkün olmayan hastalıklar nedeniyle canlı türlerinin

yok olma tehlikesi kaçınılmazdır. Kuraklığın.Açlığın.Yok, oluĢun doğal karĢılanacağı bir

dönemin baĢlangıcındayız.

Elde tutmak ve Dünyaya hükmetmek için uğrunda savaĢılan petrol bile birkaç on yıl sonra

değerini kaybedecek.Ġklime uygun temiz toprağı,Ġçilecek suyu bulunan ülkelerin yaĢama

hakkı doğacaktır.

Dünya, denizlerle birlikte ortalama.1.400 milyar m3

suya sahiptir. Bu suyun ancak 150.000 m3

kadarı insanın yararlanacağı miktar olup, çevrenin tahribi ile her geçen gün azalmakta, tarım

alanları dıĢında insanlar da susuzluğa itilmektedir. Enerji kullanımı güneĢ, su ve rüzgâr gibi

tabii kaynaklardan sağlanmadıkça hangi tedbir alınırsa alınsın çevre yok olacaktır.

Dünyanın bu ortak sorunu ancak bilimsel yaklaĢımlar ve tüm ulusların ortak hareketi ile

mümkündür. Bu konuda çalıĢmalar yapılmakta; ancak ekonomisi güçlü olan ülkeler

yaptırımlarını geliĢmekte olan ülkelere kaydırmaktadır.Gerçekte Çin veya ABD‟nin atmosfere

vermiĢ olduğu yabancı madde miktarı Afrika ülkelerinin toplamına yakındır. Dünya kendi

dengesini mutlaka bulacaktır.Bunu beklemek ise daha çok canlıların yok olması demektir

dünyanın geleceği de buna bağlıdır.

2-Ozon Tabakası

Ozon gazı atmosferde az bulunan bir gazdır. Atmosferdeki ozon tabakası dünyayı güneĢ

radyasyonundan koruyarak onun zararlı etkisini azaltır. Ayrıca atmosfer katmanı olan

stratosferin yapısını kontrol ederek iklim üzerinde etkili olur. Yapılan araĢtırmalar ozon

kalkanındaki zayıflamayı açık bir Ģekilde ortaya koymuĢtur. Özellikle güney kutup üzerindeki

bu zayıflama yani ozon tabakasının incelmesi; ozon deliği olarak adlandırılmıĢtır. Küresel

ısınmanın bir nedeni de budur.

3- Küresel Isınma


60

Günümüzde yeryüzüne düĢen yağmur damlalarını tespit eden uydular yapılmıĢtır. Ancak

tahrip olan çevreyi yenileme ve iklim değiĢikliğini önleme gibi konularda insanoğlu

çaresizdir. Dünya küresel sıcaklık ortalaması 15,1 derecedir. WMO (Dünya Meteoroloji

TeĢkilatı) ilk istatistiklerin yapıldığı 1861 yılından bu yana 1995 yılının en sıcak yıl olduğunu

açıklamıĢtır. Aradan 2 yıl geçmesine rağmen 1997 yılının en sıcak yıl olduğu. 1998 yılında

sıcaklığın daha da arttığı gözlenmiĢtir. Uzmanlar, küresel sıcaklık ortalamasının artmasına

sanayileĢme, petrol, doğal gaz ve kömür-odun yakılmasıyla ortaya çıkan zehirli gazların

atmosferde birikmesi ve güneĢ ıĢığını fazla geçirip, ısının dıĢarıya çıkmaması böylece dünya

üzerinde sera etkisi yapmasına bağlamaktadır.

BirleĢmiĢ Milletler Ġklim Konferansında verilen rapora göre 1800 yılından bu yana

atmosferdeki karbondioksit oranı %28‟den %36‟ya küresel sıcaklığın 0,5 derece artığı

kaydedilmiĢtir.2100 yılında Dünyanın 5 derece ısınacağını ve dünya nüfusunun yarısının

bundan etkileneceğini ortaya koymuĢtur.

Kutup buzullarının ermesi ile kıyı ve adalarının sular altında kalacağı tahmin edilmektedir.

Dünya ısındıkça orman yangınları artıyor. Dünya çölleĢiyor, tarım alanları yok

oluyor.Tropikal hastalıklar ve açlık oranı yükseliyor, bazı canlı türleri yok oluyor, deniz

suyunun ısınması ile deniz canlılarının ana besin kaynağı yok olmaktadır. Günümüzde doğal

sera etkisinin kuvvetlenmesine bağlı olarak iklim değiĢikliği yaĢanmaktadır. Bunun en

belirgin örneği; dağ buzullarının çekilmesi, deniz seviyesinin yükselmesidir. Sebebi de

küresel ısınmadır.

Türkiye‟nin içinde yer aldığı güney Avrupa bölgesi için ortalama sıcaklıkta 2-3 derecelik

artıĢ, kıĢ aylarında önemsiz bir artıĢ, yaz aylarında %5 - %15 azalıĢ, toprak neminde %15-

%25 arasında azalma görüleceği bildirilmektedir. Ġklim değiĢikliğinin büyüklüğü ve etkisi

kıtadan kıtaya veya bölgeden bölgeye farklılık gösterecektir.

Üç yanı denizlerle çevrili ve ortalama yüksekliği 1100 m olan Türkiye de birçok alt iklim tipi

vardır. Bu değiĢiklikler Türkiye‟yi etkileyen hava kütlelerini de etkileyeceğinden geçiĢ

bölgesinde bulunan Türkiye risk grubu ülkeler arasındadır. Küresel ısınmanın gelecekteki

boyutu ve etkileri konularında belirsizlikler vardır.Ancak Türkiye üzerindeki etkisi çevresel

ve sosyal-ekonomik olacaktır. Bu beklenen tahmini etkileri Ģöyle sıralaya biliriz.

a) Sıcak ve kurak devrenin uzunluğuna bağlı olarak orman yangınlarının sıklığı, süresi

ve etki alanı artabilir. Rüzgâr ve güneĢin etkisi artarak Ģiddeti değiĢecektir

b) Tarımsal üretim potansiyeli değiĢebilir, doğal tarımsal alanlar yok olup, mevcut tarım

alanları da tarımsal zararlılar ve hastalıklardan zarar görebilir.

c) Ġklim kuĢakları kutuplara doğru kayacağından, Türkiye bu günkü orta doğu ve kuzey

Afrika da egemen olan sıcak ve kurak iklim kuĢağının etkisinde kalarak bitki örtüsü

yok olur.

d) Hassas dağ ve vadi ekosistemleri üzerinde insan baskısı artacaktır.

e) Kentlerde su kaynakları sorununa yenileri eklenecektir.

f) Kurak ve yarı kurak alanların geniĢlemesi; çölleĢme, tuzlanma ve erozyonu

arttıracaktır.

g) Kentsel ısı adası etkisinden kurtulmak için çok sıcak ve çok soğuklarda havalandırma

ve ısınma için kullanılacak enerji tüketimi artacaktır.

h) Su varlığındaki değiĢiklikten ve ısı stresinden kaynaklanan enfeksiyonlar sağlık

sorunlarının arttıracaktır.


61

i) Deniz ekosistemlerindeki değiĢikle balıkçılık alanları yok olacak deniz yükselmesi ile

turizm ve tarım alanları sular altında kalacaktır.

j) Mevsimlik yağıĢlar değiĢerek karların erimesi sel taĢkınlarına dönüĢerek ulaĢımı

etkileyecek.can ve mal kaybına neden olacaktır.

Kısaca yukarda değinilen konular kurak bir Türkiye de yaĢanacak sosyal-ekonomik

olaylardan birkaçıdır.

Bunun kısaca özeti de Ģöyledir.

1. KıĢ turizmi olmayacağı gibi diğer turizm merkezleri de yok olacaktır.

2. Cilt kanseri. Kalp ve Astım. Akciğer hastalıklarında artıĢ

3. Tarım üretiminde düĢüĢ, ormanların yok olması.toprak kaybının artması

4. Tatlı su kaynaklarının daha derinlere kayarak yok olması, bitki örtüsü ve kuĢ

cennetlerinin yok olması gibi özetlenecek olayların yaĢanması tahmin edilmektedir.

Türkiye için küresel ısınma sonucunda iklim değiĢikliği ve ozon tabakasının olası etkilerinin

böyle olacağı öngörülmektedir.

4-El Nino Nedir?

El Nino tropikal orta ve doğu Pasifik‟te güney doğu rüzgârlarının zayıflaması ile batı

Pasifik‟te sıcak yüzey sularının batılı rüzgârlarla ve akıntılarla doğu Pasifik‟e taĢınması

nedeniyle bu bölgede deniz suyu sıcaklığının her 2 ila 5 yılda kıĢ mevsiminde gözlenen

olağan dıĢı ısınmaya verilen addır.

Normal koĢullarda tropikal büyük okyanusta kuzey Avustralya Endonezya üzerindeki alçak

basınç alanı ile güney Amerika‟nın batısındaki yüksek basınç alanından oluĢan bir atmosfer

egemendir. Bu normal koĢullarda rüzgâr güney Amerika kıyılarından okyanusa doğru eserek

dip sularının yüzeye çıkmasına ve batı Pasifik‟ten yaklaĢık 4-5 derece sıcak olması eğilimi

göstermesine neden olup.güney doğu alizeleri ulaĢtıkları sıcak Pasifik‟ten nem ve ısı

kazanarak tekrar yükselirler.

ĠĢte bu dolaĢım modeli 2- 5 yılda bir GÜNEYLİ SALINIM olarak adlandırılan bir atmosferik

olay nedeniyle bozulur. Peru ve Ekvator açıklarında deniz yüzeyi sıcaklığı 4-5 derece

yükselir. Çoğunlukla Noel zamanı olan bu olaya balıkçılar el Nino ( Ġsa‟nın Çocuğu )

demiĢlerdir.

Bu ısınma besince zengin olan üst suların fakirleĢmesine.dolayısıyla deniz canlılarının toplu

ölümüne neden olur. Tropikal orta ve doğu Pasifik‟te yaygın El Nino ısınmasının etkileri

küreseldir. Ekvator. Peru. Küba. ABD‟nin güneyinde Ģiddetli yağıĢlar.taĢkınlar. Avustralya.

Endonezya. Filipinler ve Güney Afrika‟daki kuraklıklar ve orman yangınları çoğunlukla

kuvvetli El Nino yıllarında olur.1982-83 yıllarında yukarıda sayılan atmosferik olaylardan

olan parasal kayıp 8 milyar dolardır.Aynı dönemde tabii afetlerden. salgın hastalıklardan

1000- 2000 insanın öldüğü görülmüĢtür.

El Nino olaylarının Türkiye’ ye ve Avrupa’ya etkileri;

El Nino olayları küresel bir olay kabul edilmekle birlikte.onun Avrupa‟daki hava olayları ve

iklim üzerindeki etkisi güney yarım küredeki kadar etkili ve belirgin değildir. Ancak bazı


62

araĢtırmalar el Nino döneminde Avrupa üzerindeki alçak basınç koĢullarında bir artıĢa, neden

olduğunu göstermiĢtir.

El Nino olaylarının Türkiye‟deki yağıĢ üzerindeki etkisini inceleyen bir araĢtırmaya göre;

El Nino olaylarından bir önceki yıllarda artıĢ, baĢladığı yıllarda genel bir azalıĢ, sonrasında bir

artıĢ gözlenmiĢtir. Tüm bu bilgiler ıĢığında sonuç. Dünyamız iklim değiĢikliği yaĢamaktadır.

Bu tüm ülkelerin ve insanların geleceğini belirleyen bir olaydır.

11- OTOMATİK METEOROLOJİ GÖZLEM İSTASYONU (OMGİ)

Son yıllarda teknolojik geliĢmelere paralel olarak Meteorolojide kullanılmak üzere “Otomatik

Meteoroloji Gözlem Ġstasyonları (OMGĠ)” geliĢtirilmiĢtir. Genel Müdürlüğümüz yatırım

programları çerçevesinde bu otomatik istasyonlardan dört adet Fethiye ve çevresine kurulmuĢ

ve faal olarak çalıĢmaktadır.

Kısaca otomatik meteoroloji istasyonları; meteorolojik parametrelerdeki değiĢimlere duyarlı

ve bu değiĢimlerin miktarını ölçen sensörlerden oluĢmaktadır.

Otomatik meteoroloji istasyonları ürettiği meteorolojik bilgiler üzerinde gerekli hesaplamaları

ve çevirmeleri yapmaktadır. Ayrıca bilgi görüntülenmesini. üretilen bilgi ve meteorolojik

kodların ilgili merkezlere iletilmesini sağlayan haberleĢme ünitelerinden oluĢmaktadır.


63

Otomatik istasyonlar.Ölçülen ve hesaplanan çeĢitli meteorolojik parametrelerin belirli

formatlarda meteorolojik mesajlara dönüĢtürülmesi iĢlemini yaptıkları gibi.Yine bu bilgilerin

belirli formatlarda saklanması grafiklere dönüĢtürülmesi ve yazıcılarda kaydedilmesi iĢlerini

de yaparlar. Böylece, herhangi bir bilgi kaybı olmaksızın. meteorolojik parametrelerin sürekli

olarak ve en doğru Ģekilde elde edilmesi sağlanmıĢ olur.

Fethiye ilçe merkezinde ve Değirmendere‟de Kurulu bulunan otomatik meteoroloji gözlem

istasyonlarına ek olarak iki adet D-OMGĠ‟si (Deniz Otomatik Meteoroloji Gözlem Ġstasyonu)

2013 yılı aralık ayında Fethiye Körfezi Ġblis burnu DöküntütaĢ feneri ve Kızılada feneri

üzerine kurulmuĢtur.

Fethiye Kızılada feneri ve Deniz Otomatik Meteoroloji Gözlem Ġstasyonu-2013


64

KAYNAKLAR:

1. Fethiye Meteoroloji Müdürlüğü Rasat Kayıtları (1960-2012)

2. Türkiye Meteorolojik Veri ArĢiv Sistemi (TÜMAS) Meteoroloji Genel Müdürlüğü

3. Ġklim Sınıflandırmaları -Klimatoloji ġube Müdürlüğü, Meteoroloji Genel Müdürlüğü,

P.O.Box: 401, Ankara, Türkiye

4. Eğitim ve Ders Notları Yayınları. Yazılı ve Görsel Yayınlar. (Genel Meteoroloji,

Klimatoloji, Klima vb.) Meteoroloji Genel Müdürlüğü Yayınları.

5. ATALAY Ġbrahim- Prof.Dr. h.c. - Uygulamalı Klimatoloji (Dokuz Eylül Ü. Buca

Eğitim Fakültesi Coğrafya Eğitimi Ana Bilim Dalı) 1. Baskı 2010

6. SARI Selahattin Dr. Millî Eğitim Bakanlığı, ĠNAN Nuri Yrd. Doç. Dr. Selçuk

Üniversitesi- Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi • 26 / 2011

7. GÜÇLÜ Yüksel Dr. Köyceğiz Fethiye Kıyı KuĢağında Ġklim KoĢullarının Turizm

faaliyetleri Açısından Değerlendirilmesi.

8. ġENGÜN Taner Yrd. Doç.Dr. Fırat Ünv. Coğrafya Bl. Elâzığ-CAN Ramazan Müdür

Yrd. Fethiye Seki Ġlköğretim Okulu, Fethiye Ovası ve Yakın Çevresinde Ġnsan-Relief

ĠliĢkileri-Ulusal Jeomorfoloji Sempzyumu-2010

9. YĠĞĠTBAġIOĞLU Hakan Yrd. Doç. Dr. Coğrafya Bölümü Finike ve Yakın

Çevresinin Ġklim Özellikleri.

10. TOPKAYA Mehmet Maden Tetkik Arama Enstitüsü Ankara Fethiye Ovası

Hidrojeolojik Etüdü.

11. Fethiye Ġlçe Raporu-2011

12. ĠKĠEL Cercis Yrd. Doç.Dr. Sakarya Ünv. Fen Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü

Adapazarı Muğla ve Çevresinin YağıĢ ġiddeti Bakımından Özellikleri-Sakarya

Üniversitesi Fen Edebiyat Dergisi(2) 2000/Muğla‟nın Coğrafi Özellikleri Muğla

Kitabı -2004


65

fethİye ve Çevresİnde İklİm koŞullari 2014 · fethiye‟de 1939 yılında baĢlanan...

Documents