eusko jaurlaritzaren egitekoa eskualdeetako … · eskualdeetako lantaldea (el) europar batasuneko...

Navarra, 2 – 01007 VITORIA-GASTEIZ tef. 945 01 81 26 – Fax 945 01 78 35 – e-mail [email protected]

LEHENDAKARITZA

Kanpo Harremanetarako Idazkaritza Nagusia

PRESIDENCIA

Secretaría General de Acción Exterior

EUSKO JAURLARITZAREN EGITEKOA

ESKUALDEETAKO LANTALDEAN

2010. URTEKO BALANTZEA

Gasteizen, 2010ean


2

AURKIBIDEA

Orrialdea SARRERA 3

ESKUALDEETAKO LANTALDEAREN 5. AGINTALDIAREN INAUGUR AZIOA

(2010-2015) 7

ESKUALDEETAKO LANTALDEKO PRESIDENTEAK EUSKADIRA EGI NDAKO BISITA

INSTITUZIONALA 10

OSOKO BILKURAK…… 11

- 83. Osoko Bilkura

- 84. Osoko Bilkura

- 85. Osoko Bilkura

- 86. Osoko Bilkura

- 87. Osoko Bilkura

AHOLKULARITZA -LANA

1. Iritzi -eskaerak jaso dituzten Eusko Jaurlaritzaren sailak eta haien jarrera 24

- Sailak eta landutako gaiak

- Kontsultatutako sailak eta haiek emandako erantzunak

- Sailen erantzun-mota

2. Jarreraren defentsa: Eusko Jaurlaritzaren zuzenketa k 28

- Idatzitako, aurkeztutako eta onartutako zuzenketak

- Onartutako zuzenketen ehunekoa

3. Beste eskualdeek egindako zuzenketen aurkezpen bate ratua 30

4. Gai nagusien inguruko berariazko kontsultak 33

- Europa 2020 Estrategiari dagokionez

- Europa 2020aren inguruko iritzia

- Eskualdeen partaidetza Erreforma Plan Nazionaletan

- «Batasuna berrikuntzaren alde» ekimen bereizgarria


3

- Mugaz haraindiko lankidetzaren esparruan

- Lurralde Lankidetzarako Europako Taldearen (LLET) araudiaren

berrikuspena

5. Subsidiariotasunaren azterketa

- 2009-2010 Ekintza Plana

- Subsidiariotasuna gizarte-berrikuntzan Ikerketa-bisita Finlandiara - Subsidiariotasuna energian/klima-aldaketan

- Gai hauen inguruko kontsultak:

- Politika ekonomikoen koordinazioa

- Bide-segurtasuna

- Biodibertsitate-politika

38

ERKIDEGOKO PROZESU ERABAKITZAILEAN ESKU HARTZEKO BE STE

TRESNA BATZUK

6. Autogintzaren krisiari buruzko eskualde-arteko t aldea

7. REGLEG-CALRE eskualde-arteko taldea

8. Europako alderdi politikoak eta Espainiako delegazi oa

48

51

52

APARTEKO JARDUERAK

9. «Euskadi» turismo -markaren aurkezpena Bruselan 54

10. Pobreziaren eta gizarte -bazterkeriaren aurkako Europako urtea 55

11. «Kultura, tokiko eta eskualdeetako garapen ekonomiko aren

motorra » mintegia

57

OPEN DAYS JARDUNALDIAK

13. Europako Eskualde eta Hirien VIII. Astea 58

ONDORIOAK 61


4

SARRERA

Eskualdeetako Lantaldea (EL) Europar Batasuneko eskualdeak eta udalerriak

ordezkatzen dituen organo ofiziala da. Maastrichteko Tratatuaren ondorioz sortu zen,

1992an, eta handik bi urtera ekin zion ibilbideari. Harrezkero, gero eta kontsulta-botere

eta eragin handiagoa du, bai Erkidegoko legediari buruzko kontsultak jasotzeko, bai

Europako politikako gai-zerrendako arazo garrantzitsuenak ebazten laguntzeko.

Batasuneko kide diren 27 herrialdeetako eskualdeetako 344 presidente, alkate,

zinegotzi, kontseilari eta abar biltzen ditu Eskualdeetako Lantaldeak. Haien egitekoa

Bruselara joan eta ordezkatzen dituzten herritarren ikuspegiak nahiz interesak

defendatzea da. Horrenbestez, gaur egun, Batzordeak edo Kontseiluak nahitaez jaso

behar dute Eskualdeetako Lantaldearen iritzia zenbait jarduera eremuren kasuan,

horiek eskualdeetako eta tokiko eskumenetan eragina dutenean edo ondorioak izan

ditzaketenean.

Lisboako Tratatua indarrean sartu zenetik, hauek dira derrigorrez kontsultatu

beharreko eremuak: garraioa, enplegua, gizarte-politika, Europako Gizarte Funtsa,

hezkuntza, lanbide-heziketa, gazteria eta kirola, kultura, osasun publikoa, Europa

barneko sareak, ekonomia-, gizarte- eta lurralde-kohesioa, eta ingurumena eta

energia. Hartara, EBko jarduera gehienak hartzen dira aintzat. Derrigorrezko kontsulta

horiez gain, Kontseiluak, Batzordeak, eta Europako Parlamentuak kontsulta

diezaiokete Komiteari, hala nahi izanez gero. Eskualdeetako Lantaldeak, halaber,

iritzia eman dezake bere ekimenez, egoki irizten badio.

Iritzi horiek irizpenen bidez ematen ditu Eskualdeetako Lantaldeak, eta, ondoren,

Batzordera, Kontseilura eta Europako Parlamentura bidaltzen. Irizpenak emateaz gain,

txostenak egin eta ebazpenak ematen ditu. Bitarteko horiek guztiek hau dute helburu:

Erkidegoko legediak udalerrietan eta eskualdeetan duten eragina adieraztea, EBko

gai-zerrendan Eskualdeetako Lantaldeak gaiak eransteko aukera izatea, eta unean

uneko arazo politikoei buruzko iritzia ezagutaraztea.

Denboraren joanean, hainbat tratatu hitzartu dira, eta horien bidez Eskualdeetako

Lantaldeari gero eta garrantzi handiagoa eman zaio; hain zuzen ere, ondoko arrazoi

hauengatik: batetik, eskualdeek eta udalerriek Erkidegoko legediaren hiru laurden

aplikatzeko ardura dutelako; eta, bestetik, ezinbestekoa delako herritarrak Erkidegoko

proiektuan inplikatzea, hurbilen dituzten ordezkarien bidez.


5

Eskualdeetako Lantaldeko kide guztiak beren eskualdean bizi dira, eta bertan egiten

dute lan; hau da, dagozkien ardurak beren lurraldean betetzen dituzte, eskualdeko

presidente zein alkate izan. Horrela, ordezkatzen dituzten herritarren kezkak gertu-

gertutik ezagutzeko aukera izaten dute. Horrenbestez, Komiteko kideek bi egiteko

dituzte. Batetik, Bruselara joaten direnean herritarren interes zuzenak defendatzea –

izan ere, han daudenean, Erkidegoko erabakiak sortzeko prozesuan hartzen dute

parte–. Eta, bestetik, herritarrei EBn gertatzen den guztiaren berri ematea.

Euskadiko kide titularra, Eskualdeetako Lantaldean, Patxi LÓPEZ lehendakaria da:

2009ko irailean izendatu zuten bertako kide. Ordezko kidea Guillermo ECHENIQUE

izan zen 2010ean; Eusko Jaurlaritzako Kanpo Harremanetarako idazkari nagusia zena,

alegia.

Eusko Jaurlaritzak Eskualdeetako Lantaldean jardun ahal izateko, aldez aurretik aritu

beharra dauka lanean. Batez ere, Jaurlaritzako sailen iritziak eta Europako legeak

aldatzeko proposamen zehatzak bildu behar ditu, ondoren Bruselan defendatzeko.

Hauxe da Eusko Jaurlaritzaren barne-prozedura1:

• Irizpenak Kanpo Harremanetarako Idazkaritza Nagusitik (Lehendakaritza)

Jaurlaritzaren gainerako sailetara, beren organismo autonomoetara edo

EUDELera bidaltzea.

• Sailek Lantaldearen irizpenei buruz daukaten iritzia jasotzea.

• Zuzenketa zehatzak aurkeztea. Horretarako, beste eskualde batzuen babesa

jaso behar du.

• Bruselan lobbya eta zuzenketak defendatzea.

Europako araudiari zuzenketak aurkezteaz gain –horixe du parte hartzeko modu

nagusia, eta Euskadiren ikuspegia Erkidegoko erakundeetan ezagutarazteko bide

garrantzitsuena–, Euskadik beste jarduera garrantzitsu batzuk ere egin ditu

Eskualdeetako Lantaldearen bidez. Txosten honetan bertan daude jasota horiek

guztiak.

1 Ikus hurrengo orrialdeko grafikoa.


6

Grupo Político ALDE

LOBBY LOBBY

LOBBY

Secretaría General del Comité de las Regiones

A. Delegación Española B. Grupo Político C. Otras regiones europeas

Secretaría General de Acción Exterior (Gobierno

Vasco)

1. Recepción de los dictámenes

6. Envío de las enmiendas

2. Reparto de dictámenes

según temas

3. Valoración de dictámenes

4. Envío de enmiendas

5. Apoyos a las

enmiendas vascas

Departamentos

del Gobierno Vasco

Sesión

Plenaria

7. Discusión y aprobación de las enmiendas Ponente

Delegación Española


7

ESKUALDEETAKO LANTALDEAREN 5. AGINTALDIAREN

INAUGURAZIOA (2010-2015)

2010. urtean, Eskualdeetako Lantaldeak agintaldi edo legegintzaldi berri bati eman

zion hasiera; zehazki, 1994ko martxoan sortu zenetik bosgarrenari. Lantalde hau

2015era arte egongo da indarrean, Lisboako Tratatuan Europako gainerako

erakundeen agintaldira egokitzeko 4 urtetik 5 urtera luzatzeko mandatuari jarraiki.

Agintaldi berri honek xedatzen duenaren arabera, Eskualdeetako Lantalde berria sortu

behar da –EBko Ministro Kontseiluak izendatu behar ditu bertako kideak– eta karguak

berritu egin behar dira (presidentea, lehenengo presidenteordea, hogeita zazpi

presidenteordeak eta Mahaiko kideak), alderdi politikoetako presidenteak mahaiko kide

izateko berrespena eman behar da, eta sei batzorde iraunkorrak nahiz ad hoc

batzordeak berritu egin behar dira.

Berritze honen ondorioz, honako hauek dira Eskualdeetako Lantaldeko ordezkari

gorenak: presidentetzan, Mecedes BRESSO andrea egongo da, eta lehenengo

presidenteorde modura VALCÁRCEL SISO jauna. Agintaldiaren bi urte eta erdi

betetzerakoan, trukatuko dituzte karguak.

Eskualdeetako Lantaldea EBko eskualdeen eta hirien biltzar politikoa da. Maila

anitzeko gobernantzaren barruan, historian zehar aldaketa ugari jasan ditu eskumenei,

ikusgarritasunari eta baliabideei dagokienez. 2009ko abenduan indarrean sartu zen

Lisboako Tratatu berriak birkonfiguratu eta indartu egin ditu Europar Batasuneko

eskualde- eta toki-eremuak, eta berrikuntza garrantzitsuak ekarri ditu Lantaldearen

erakunde-jardueran.

Aldaketa horien eraginez, agintaldian dagoen bitartean funtzionamendu politikoa eta

administratiboa erakundearen zein kideen ikuspegitik berrantolatzeko erantzukizuna

hartu du bere gain Lantaldeak.

Politikaren ikuspuntutik, eta 2009ko apirilaren 21ean onartutako Eskualdeetako

Lantaldearen Eginkizunaren Adierazpenari jarraiki 2, hurrengo helburu estrategikoak

ditu Lantaldeak:

1.- Lantaldearen estatusa biltzar politikoarena dela onartzea, eta Europako eztabaidan

eskualdeetako eta tokiko erakundeen ordezkari gisa egiten duen lana sendotzea,

Lantaldea Europar Batasuneko lurraldeen, eskualdeen, hirien eta udalerrien ordezkari

instituzionala baita. 2 Eskualdeetako Lantaldea, 56/2009 azkena.


8

2.- Lantaldeak politikak egiteko duen potentziala garatzea, Erkidegoko prozesu

erabakitzailean lehenbailehen esku-hartzea sustatuz. Erkidegoaren legediari

dagokionez, gomendio politikoak eta proposamen zehatzak egiterakoan Lantaldeak

egiten duen lanaz baliatzean datza, eskualdeetako eta tokiko erakundeen

esperientzian eta ezagupen teknikoan oinarrituta.

3.- EBren erreferentzia politikoa izatearen alde egitea, honako hauei dagokienez:

subsidiariotasun- eta proportzionaltasun-printzipioak betetzea, ondo gobernatzea, lege

hobeak egitea eta deszentralizazio-prozesuak ikuskatzea.

4.- Europako hiri zein eskualdeetan, Europar Batasunari buruzko komunikazioa

bideratzea, eta herritarrak Europako eztabaidan parte hartzera bultzatzea, Europak

eskualde eta hirietatik duen urruntasunari aurre egiteko.

5.- Europako Batzordearekin, Europako Parlamentuarekin eta Europar Batasuneko

Kontseiluarekin erakunde-harremanak indartzea, baita lurralde izaera duten Europako

elkarteekin eta subsidiariotasunari dagokionez, eskualdeetako batzar legegileekin ere.

Antolakuntza-ikuspegitik, badira erakunde honen funtzionamendua baldintzatu duten

beste gertakari batzuk; esaterako, agintaldi honetan zehar egingo den EBren hedapen

berria eta krisi egoerak baldintzatutako aurrekontu-esparru murriztua. Egoera

ekonomiko eta sozial horren eraginez, Eskualdeetako Lantaldeak mugatu egin behar

izan ditu bere jarduerak, eta indartu egin ditu funtsezko dituenak.

Egokitzapenaren ondorioz, Lantaldeko sei batzordeen eskumenak aldatu egin dira;

hala, aurreko batzordeen esku zeuden erakunde-gaiak eta kanpo-harremanak

kudeatzeko funtzioak batu, eta Herritarren, Gobernantzaren eta Erakunde eta Kanpo

Gaien Batzordea (CIVEX) eratu da. Bestalde, Garapen Iraunkorreko Batzordearen

funtzioak dibertsifikatu, eta bi batzorde berri sortu dira: Baliabide Naturalen Batzordea

(NAT), eta Ingurumen, Klima Aldaketa eta Energia Batzordea (ENVE). Horrela, are

indar handiagoa eman zaie energia eta ingurumen gaiei. Gainerako batzordeek

(ECOS, COTER eta EDUC) 4. agintaldian zuten izen berbera mantendu dute, eta,

kasu guztietan, edukiak hedatu eta aldatu egin dira 3.

Europako eskualdeek eta hiriek, halaber, berrantolatu egin dute batzordeetan duten

partaidetza. Batzordeen banaketa estatu-delegazioetan egiten da. Espainian, adibidez,

autonomia erkidego bakoitzak gehienez ere bi batzordetan parte hartu ahal izango du.

Batzorde iraunkor bakoitzean, berriz, Espainiako zazpi kide izango dira gehienez ere.

3 Ikus I. eranskina.


9

Hala, agintaldi berri honetan, ENVE Batzordeko kide izango da Euskadi (Ingurumena,

Klima Aldaketa eta Energia Batzordea), eta ECOS Batzordean jarraituko du (Politika

Ekonomikoaren eta Sozialaren Batzordea).

Agintaldi aldaketak, bestalde, ez du aldaketa garrantzitsurik ekarri mahaiko eta

batzordeetako lantaldeen konfigurazioan, aholku-lantalde mistoen agintaldian edo

harreman-taldeetan. Horiek guztiak berritu egin dira, eta talde batzuetako

presidentetzan edo beste karguetan baino ez dira gertatu aldaketak.

Eskualdeetako Lantaldearen egoitza, Bruselan.


10

ESKUALDEETAKO LANTALDEKO PRESIDENTEAK EUSKADIRA EGINDAKO BISITA INSTITUZIONALA (2010EKO AZAROA) Eskualdeetako Lantaldeko presidentea, Mercedes Bresso andrea, Euskadin izan zen 201eko azaroaren 23an eta 24an. Patxi López lehendakariarekin elkartu zen, eta gure lurraldeko beste erakundeen ordezkariekin bildu. Gipuzkoako hiriburuan hasi zuen bisita, eta Donostiako udaletxean Odón Elorza alkateak egin zion harrera, Marisol Garmendiarekin eta Eva Salaberriarekin batera (2016an Donostia Europako Kultur Hiriburua izateko hautagaitzaren arduraduna eta koordinatzailea, hurrenez hurren). Hiriaren apustu horretan Euskadiko erakundeek Europan eta kulturan duten uste osoa adierazten da, eraldatzeko, garatzeko eta elkarbizitzarako motorrak eta garapen ekonomiko eta hirien birsortze iraunkorraren sustatzaileak direlakoan baitaude. Hurrengo egunean, Patxi López lehendakariak Gasteizko Ajuria Enea Jauregian hartu zuen Bresso andrea. Lan-bilera egin ondoren, prentsaurrekoa eman zuten, eta Euskadik Eskualdeetako Lantaldeari begira 2011rako hartutako bi konpromisoak ezagutarazi zituzten: subsidiariotasunari buruzko Europako goi-bilera Bilbon antolatzea, eta XX. mendeko industria-politikaren inguruan Europako eskualde eta hirien txostengile eta ordezkaria izateko lehendakaria bera izendatzea. Lehendakariak esandakoaren arabera, bi konpromiso horiek Europako toki «gailenean» jartzen dute Euskadi. Ondoren, Eusko Legebiltzarreko presidente Arantza Quiroga andrearekin bildu zen Bresso andrea, erakundearen egoitzan, ateak itxita. Bilera horren ostean, Patxi Lazcoz Gasteizko alkatearekin eta Guillermo Echenique Kanpo Harremanetarako idazkari nagusiarekin bazkaldu zuen. Arratsaldean, Europa Kongresu Jauregian izan zen, Kaleidos.red Fundazioak antolatutako Europako Lehen Kongresuaren inaugurazioan, «Gertutasuna, parte-hartzea eta herritarrak» deitutakoa. Alkatea eta beste erakundeetako ordezkariak ere bildu ziren bertan. Eskualdeetako Lantaldearen presidenteak nabarmendu zuen Europa eraikitzeko prozesuan herritarrek eta maila anitzeko gobernantzak duten eginkizuna eta autogobernua duen eskualdea den aldetik, Euskadik Eskualdeetako Lantaldean eta Europako beste erakundeetan aktiboki parte hartzeko eta horretaz baliatzeko duen aukera. Euskadira egindako bisita amaitzeko, Gasteizko Santa Maria katedralera bisita gidatua egin zuen, eta horrek hiriaren historia antzinako jatorrietatik ezagutzeko aukera eman zion.


11

OSOKO BILKURAK

83. Osoko Bilkuraren laburpena (2010eko otsailaren 9-10)

83. Bilkura, 2010-2015 agintaldirako Eskualdeetako Lantaldeko Osoko Bilkura

Eratzailea ere deritzona, Bruselan bildu zen agintari berriak aukeratzeko eta EBko

eskualdeetako eta tokiko erakundeen hurrengo bost urteetarako lehentasun politikoei

buruz eztabaidatzeko. Aldi berean, biltzarrak gaurkotasuneko hainbat gai eztabaidatu

zituen Erkidegoko legegintza-prozesuaren barruan, eta zenbait txosten nagusi egin

zituen.

Hauteskundeetan, Eskualdeetako Lantaldeko presidente gisa Mercedes BRESSO

andrea (IT/PSE) hautatu zuten. Bestalde, Murtziako Autonomia Erkidegoko

presidentea den Ramón Luís VALCARCEL SISO (ES/PPE) Eskualdeetako Lantaldeko

presidenteorde izendatu zuten. Legegintzaldiaren bi urte eta erdi igaro ondoren,

presidenteak eta presidenteordeak trukatu egingo dituzte karguak.

Presidente gisa egindako diskurtsoan, agintaldian zehar landuko dituen gaiak aurkeztu

zituen Mercedes BRESSOk: klima-aldaketaren aurkako borroka, sakonki berrikusitako

Lisboako Estrategiaren ezarpena, Europako kohesio-politikaren hobekuntza (inolaz ere

berriro nazionalizatzea), EBko finantzen etorkizunari buruzko eztabaidan

eskualdeetako eta tokiko interesen txertaketa, tresna juridiko berriaren ezarpena

(Lurralde Lankidetzarako Europako Taldea, LLET) eta tokiko eta interes orokorreko

zerbitzuen inguruko Europako estrategiaren garapena, eskualdeetako eskumenak

errespetatuko dituena.

Komiteko kargu politikoak hautatzeaz gain, agintaldi berrirako batzorde sektorialak

banatu ziren. Batzorde sektorialetan herritartasun bakoitzeko gehienezko kideen

kopurua errespetatzeko Espainiako eskualdeekin egindako negoziazioen ostean,

hurrengo bost urteetan ENVE (Ingurumena, Klima Aldaketa eta Energia Batzordea) eta

ECOS (Politika Ekonomikoaren eta Sozialaren Batzordea) batzordeetan parte hartuko

du Euskadik.

Presidentetzan Espainia zegoenez gero, Manuel Chaves ere bertaratu zen Osoko

Bilkurara; hots, Espainiako Gobernuko hirugarren presidenteordea eta Lurralde

Politikako ministroa. EBren Espainiako Presidentetzak 2010eko lehenengo sei

hilabeteetarako dituen lehentasunak azaldu zituen ministroak, eta kohesio-politika,

Lisboako Tratatua eta EB2020 Estrategia azpimarratu zituen. Halaber, adierazi zuen

Espainiako Presidentetzak aurrera eramango duela erabakiak hartzerakoan maila

anitzeko agintaritzari eta erakundeen arteko lankidetza- eta partaidetza-mekanismoei

buruzko gogoeta.


12

Eusko Jaurlaritzak bost zuzenketa aurkeztu zituen: Horietako lau, Kohesio ekonomikoa

eta sozialari buruzko seigarren txostenaren ingurukoak ziren, eta bat eremu

naturaletan zailtasunak dituzten nekazariei laguntza ematearen ingurukoa. Kohesio

ekonomikoari buruzko zuzenketa guztiak Osoko Bilkuran onartu ziren.

Eusko Jaurlaritzaren zuzenketetan aldarrikatutako ideia nagusiak hauek izan ziren:

- Finantzak kudeatzeko, kontrolatzeko eta sinplifikatzeko berariazko atala

sortzea, funtsen kudeaketan hobetu beharreko alderdi nagusienetako bat baita. - Erkidegoaren diru-laguntza jasotzen duten proiektuen kontrol-sistemetan

proportzionaltasuna mantentzeak duen garrantziaren alde egitea.

- Europar Batasunak emandako laguntzak kudeatzeko eta kontrolatzeko

prozesuak sinplifikatzeko ideiak ematea, horien konplexutasunaren ondorioz.

- Funtsen araudiak denbora-tarte guztietan izendapen komuna izatea

proposatzea (izendapenak eta edukiak berak izatea), emandako funtsen

kudeaketa eta kontrola errazteko.

- Defendatzea «lurraldearekin duten lotura dela eta, balio naturalen babesean

inplikazio-maila altua duten nekazariak» izan behar direla ingurumen-helburuak

lortzerakoan, eremu pobreentzako diru-laguntzak jasoko dituztenak.

Eusko Jaurlaritzak, gainera, 60 zuzenketa jaso zituen beste eskualde batzuetatik,

Euskadiko ordezkariaren bitartez babesa lortzeko eta elkarrekin aurkezteko. Horietako

40 baino ez zituen babestu, ordea, gobernu-sailek emandako argibideen arabera.

El Secretario General de Acción Exterior, Guillermo Echenique, participó además en

las reuniones previas a la actividad del pleno del Grupo Socialista Europeo y de la

Delegación española del Comité de las Regiones. Era berean, «Autogintzaren krisia»

taldeartearen bileran parte hartu zuen, non Osoko Bilkura horretan aurkeztu beharreko

irizpena landu baitzen. Eskualdeetako Lantaldearekin elkarlanean egindako irizpena da

eta Europako automobilgintza sektorearen erronkei aurre egiteko neurriak jorratzen

ditu.

84. Osoko Bilkuraren laburpena (2010eko apirilaren 13-14)

Osoko Bilkura horretan komisario ugarik parte hartu zuten, EBko eskualdeentzat eta

udalerrientzat oso garrantzitsuak diren sailak kudeatzen dituztenak: eskualdeetako

politika, nekazaritza eta landa-eremuaren garapena, baita auzotasun-politika

hedatzeko erronka ere. Horrekin bat etorriz, askotariko gai garrantzitsuak eztabaidatu

ziren, hala nola kohesio-politikaren etorkizuna, biztanleriaren zahartzea, osasun

desberdintasunak EBn, dibidendu digitalaren eraldaketa gizarte-onuretan eta hazkunde

ekonomikoan eta hedapen-estrategia.

Horren harira, tefan FÜLE Hedapenerako eta Europako Auzotasun Politikarako

komisarioa izan zen Osoko Bilkuran. Kroazia, Mazedonia eta Turkiaren egoerak azaldu


13

zituen, kide izateko negoziazioak motel baitoaz. Komisarioak nabarmendu zuen

gobernu-maila guztietan subsidiariotasuna aplikatzea eta kalitatezko administrazio

publikoa izatea direla EBn sartzeko oinarrizko elementuak. Gainera, komiteko kideei

adierazi egin zien sartu ahal izateko, eskualdeetako eta tokiko erakundeak prest egon

behar direla EBtik eratorritako betebeharrak beren gain hartzeko.

Johannes HAHN Eskualdeetako Politikako komisarioa ere Osoko Bilkuran egon zen.

Haren aurrean, Lantaldeko kideek 2013tik aurrera kohesio-politika berritzeko

zirriborroa aurkeztu zuten. Komisarioak hauxe nabarmendu zuen: «Interes bat bera

daukagu: eskualde- eta toki-eremuak indartzea. Europa nabarmentzea nahi badugu,

eskualdeetako politika indartsua izatea da modurik onena. Oreka bilatu behar dugu:

oinarrizko lehentasunak aukeratu behar ditugu, eta lehentasun horiek eskualdeetan

berariaz aplikatzeko malgutasun handiena behar dugu». Eskualdeetako Lantaldea izan

zen gai horrekiko jarrera ezagutarazten lehena. EBko eskualdeetako politika berritzeko

50.000 milioi euro daude jokoan. Eskualdeetako Lantaldeak, bestalde, komisarioari

eskatu zion EBko beste politiken lurralde-eraginen inguruko kontzientzia areagotzeko

eta ez itxoiteko kohesio-politikek horien eraginak konpondu arte.

Nekazaritzako eta Landa Garapeneko komisarioa den Dacian CIOLOS jaunak ere

Osoko Bilkuran parte hartu zuen, NPBren erreformaren inguruko haren planteamendua

azaltzeko eta EBko eskualdeetako eta tokiko ordezkarien iritziak entzuteko asmoz.

Komisarioak azaldu zuen erreforma horren bidez nekazaritza merkatua hobeto

kudeatzeko mekanismoak sortu nahi direla, eskualdeei nekazaritza-politika

optimizatzeko aukera emanez. Nekazaritzaren lehiakortasuna indartzeko kudeaketa-

sistema ezartzeko nahia nabarmendu zuen, mundu mailan lehiatzea ahalbidetuko

duena. Amaitzeko, erreformaren inguruko lehenengo ondorioak ekainean argitaratuko

direla adierazi zuen.

2010eko leloa «Borroka zaitez pobreziaren eta gizarte-bazterkeriaren aurka» dela-eta,

UEFAko presidente Michel PLATINI bertaratu zen. Osoko Bilkuran kirola eta bereziki

futbola sustatzeko beharra azaldu zuen, gizarteratzeko motorra den aldetik.

Eusko Jaurlaritzak hiru zuzenketa egin zizkion etorkizuneko kohesio-politikari, eta

horietako bi Osoko Bilkuran onartu ziren. Eusko Jaurlaritzak aldarrikatutako ideia

nagusiak hauek izan ziren:

- Kohesio-politika epe luzerako politika izan behar da, alde batera utzita egoera

ekonomikoa okertzeak epe motzera eragingo lituzkeen aldaketak.

- Funtsei dagokienez, Europa mailako asoziazionismoa egituratzeko xedapen

juridiko berriak sortzeko egokitasuna, kontseiluak eta parlamentuak egitura-


14

funtsen araudi orokorretan ezarritako autoritateekin harremanetan dauden

kideak «hizketakide nagusi» gisa hartzea ahalbidetuko duten estaldura juridikoa

eta bermeak emateko.

- Landa eta hiriko guneen arteko lotura estutzeak kohesio-politikarentzat duen

garrantzia. Politika horrek konponbide integratuak planteatu behar ditu landa

zein hiriko guneetan sortutako arazoei aurre egiteko. Aldi berean, egitura-

funtsen eta Landa Garapenerako Europako Nekazaritza Funtsen (LGENF)

helburuen eta tresnen arteko koordinazioa areagotu nahi da.


Euskadiko ordezkariaren babesa lortzeko eta elkarrekin aurkezteko. Horietako 29

baino ez ziren onartu, Gobernuko sailek emandako argibideen arabera.

Kanpo Harremanetarako Idazkari nagusiak, Guillermo Echeniquek, Europako Alderdi

Sozialistaren eta Eskualdeetako Lantaldeko Espainiako delegazioaren Osoko

Bilkuraren aurreko bileretan ere parte hartu zuen.

Aldi berean, Europako Eskualdeen Sarearen (REGLEG) bileran parte hartu zuen, non

2020 Estrategian eta Subsidiariotasun Printzipioan eskualdeen zeregina kontuan

hartzeak duen garrantzia azpimarratu baitzuen.

85. Osoko Bilkuraren laburpena (2010eko ekainaren 9 -10)

85. Osoko Bilkura Mercedes BRESSO Eskualdeetako Lantaldeko presidentearen

(IT/PSE) berrautaketarekin hasi zen, Italian egindako eskualdeetako hauteskundeen

ondorioz, izendatu zuten kargutik bota egin baitzuten.

Landutako gai garrantzitsuenak hauek izan ziren: NPBren etorkizuna, udaberriko

paketea, Europako herritarren ekimen-eskubidea, hirien birsortzea eta nazioarteko

biodibertsitate-politika 2010etik aurrera.

Dacian CIOLOS Nekazaritzarako komisarioa Eskualdeetako Lantaldearen Osoko

Bilkurara bertaratu zen hurrenez hurreneko bigarren aldiz eta Nekazaritza Politika

Bateratuak 2013tik aurrera izango duen etorkizunaren inguruan komiteak duen jarrera

entzun zuen. EBko politiken artean, NPBa da politika eztabaidatu eta garestienetako

bat.

Komitearen jarrera zorrotza izan zen: «NPBk Europako politika izaten jarraitu behar du:

komiteak ez du onartuko estatu kide batzuk nekazaritza gastua berriro

nazionalizatzeko saiakerarik. Gainera, aurrekontua zehaztu aurretik NPBren helburuak

definitu behar dira, erabil dezakegun diru-kopuruarekin erdietsi ditzakegun lorpenetara

mugatu ordez. Aldi berean, etorkizuneko NPBk nekazaritza modernoaren beharrak


15

hobeto asetu behar ditu: ingurumenarekin modu arduratsuan jokatzen duten edo

ekoizpen organikoan inbertitzen duten nekazariak saritzea, eta eskualde bakoitzaren

beharrei egokitzea EB osoan ikuspegi uniformea aplikatu ordez».

Komisarioak Eskualdeetako Lantaldeari bigarren irizpen bat eskatzeko erabili zuen

bisita. Oraingo honetan, tokiko nekazaritza-produktuak merkaturatzen nola laguntzea

eta kalitate handiko nekazaritza-ekoizpena eskala handian nola sustatzea izan ziren

galderak.

Bestalde, Osoko Bilkuran Michel BARNIER Barne Merkatuko eta Zerbitzuetako

Komisarioa aurkeztu zen. Barne-merkatuaren hobekuntzan eta Europako eraikuntzan

itxaropenik ez duten hiritarren kontzientziazioan eskualdeetako eta tokiko agintariek

duten eginkizuna azpimarratu zuen. Barne-merkatua indartzea ezinbestekoa dela

adierazi zuen. Horrez gain, hurrengo bost urteetarako lan-programa azaldu zuen, eta

banku-transakzioen gaineko tasa ezartzeko garrantzia azpimarratu zuen, saihesteko,

besteak beste, zerga-ordaintzaileak izatea bankuak salbatzen dituztenak.

Azpimarratzekoa da herri-ekimenerako eskubidearen inguruko irizpena, Europar

Batasuneko politiken eraketan parte hartzeko modu berri bat osatzen duena. Horri

esker, gutxienez Batasuneko milioi bat herritarrek, hainbat Estatu kidekoak, Europako

Batzordeari legegintza-proposamen bat aurkezteko eska diezaiokete. Eskualdeetako

Lantaldeak eskatu du herri-ekimen bat aurkezteko Europako herritarrek bete behar

dituzten baldintzak murriztea, Europako Batzordeko interesen guztiz aurkakoa den

proposamena.

Osoko Bilkuran eztabaidatutako irizpideei 27 zuzenketa egin zizkien Eusko Jaurlaritzak 4 eta horietako 21 onartu egin ziren. Ideia nagusiak hauek izan ziren:

Nekazaritzako Politika Bateratua

- Europako nekazaritzak, herritarrei elikagaiak emateaz gain, merkatuak

saritzen ez dituen ondasun publikoak ematen dizkio Europako gizarteari –

lurraldearen kudeaketa, paisaiaren kudeaketa, ingurumenaren eta baliabide

naturalen babestea- Europar Batasunarentzat berez balio erantsia dutenak.

- Europarentzat, nekazaritzako elikagaien industria sektore estrategikoa dela

azpimarratu zen, EB2020 Estrategiaren erronkei eta lehentasunei

erantzuten baitie.

- Laguntza emateko lehenengo mailan diruz laguntzeko neurria hektareako

ordainketa bakarra aldarrikatu zen.

- Ordainketa hori nekazaritza-jarduera emankorraren mende egongo da.

4 Nekazaritza Politika Bateratua (10), eremu naturalen biodibertsitatea eta kontserbazioa (14), Europako hiri-birsortzea eta garapena (5), Europako Herri Ekimena (1).


16

- Laguntza jasotzeko lehenengo mailako gutxieneko eskakizunez harago, ingurumenaren aldeko jardunbide egokiak eta ekoizpen-sistemak balioestea eta sustatzea proposatu zen, paisaiaren babesa eta lurraldea ustiatzeko kontratuak, esaterako.

- Nekazaritza Politika Bateratuaren euskarri nagusi gisa elikadura eta

nekazaritza hartu ziren.

- Nekazaritzarekin lotutako elikagaien industria indartzea proposatu zen,

merkatu-orientazioa eta lehiakortasuna areagotuz.

- Hori egiteko dagoeneko ezarritako neurriak indartuko dira eta

lehiakortasunera zuzendutako neurri berriak diseinatuko dira (nekazaritzako

elikagaien katearen funtzionamendua hobetzea, kanpoko finantzaketa

osagarria, ekoizpen arloko negoziazio-ahalmena sustatzea, merkataritza-

zirkuitu txikiak laguntzea). - Nekazaritzako elikagaien industriara bideratutako neurriei lehiakortasuna

sustatzeko helburuarekin bat datorren finantzazioa ematea eskatu zen,

NPBren egungo sustapen-eskeman finantza-garrantzi handiagoa izango

duena eta lehenengo euskarriaren finantza-paketearekin loturarik izango ez

duena (modulazioak).

- Europako nekazaritza elikagaien sektoreko zeregin estrategikoa

azpimarratzea eskatu zen, Europa 2020 Estrategiako lehentasunak

betetzen laguntzeko.

Biodibertsitatea eta eremu naturalen kontserbazioa

- Pertsona orok ingurune osasungarria eta iraunkorra izateko eta horretaz

gozatzeko eskubidea duela adierazi zen. Horretarako biodibertsitatea

kontserbatu eta era iraunkorrean erabili behar da, eta horrek zeregin

nagusia du munduko gosearen aurkako borrokan eta elikagaien

segurtasunaren sustapenean.

- Biodibertsitatea kontserbatzeko proiektuen sustatzaile gisa Eskualdeetako

Lantaldeak duen zeregina indartzea, horietatik biodibertsitatearen

susperraldiaren emaitza nabariak lortzeko.

- Biodibertsitatearen aldeko eskualdeetako proiektuak zehaztea, adibidez,

hezeguneak zaharberritzea eta ingurabide berdeak edo biodibertsitatea

kontserbatzeko irizpideak dituen hiri-plangintza ezartzea.

- Eskualdeetako erakundeen ahaleginak eta jarduerak nabarmentzea eskatu

zen, biodibertsitatearen kontserbazioaren aldekoak eta biodibertsitatearen

inguruan EBak 2020rako dituen helburuak lortzeko garrantzitsuak direnak.

- Biodibertsitatea babesteko ardatza eremu babestuek eta sare ekologikoek

osatzen dutela berretsi egin zen.


17

- Behin eta berriz aipatu ziren tokiko eta eskualdeetako hegaztien eta

habitaten inguruko zuzentarauak aplikatzeko, Natura 2000 Sarearen

ezarpena eta garapena azeleratzeko eta finantzaketa egokia ezartzeko

beharrak.

- Babestutako eremuez harago, biodibertsitatea kontserbatzeko beharra

azpimarratu zen.

- Biodibertsitatea garapenean txertatu eta beste politiketan aplikatzeko

ahaleginak indartu behar direla azpimarratu zen. Horretarako, «azpiegitura

berdeak» sortzea gomendatu da, eta Europako Batzordeari kontzeptu

horren garapena sustatzeko eskatu zen.

- Klima-aldaketara egokitzeko beharrean biodibertsitateak duen zeregina

nabarmendu zen.

- Klima-aldaketa moteltzeko eskualdeetako proiektuak azpimarratu ziren:

ibaien ibilibidea berriro naturalizatzea, eremuen arteko loturak hobetzeko

guneak sortzea.

- Europa 2020 Estrategiaren oinarrizko helburuak lortzeko, bigarren mailako

helburuak sustatu beharra aipatu zen.

Europako hirien birsortzea eta garapena

- Europak proposatutako hiri-garapenerako eredua sortzeko lurralde

plangintzaren eginkizuna sustatu zen.

- Hirien birsortze-lan honetan eskualdeek duten zeregina azpimarratu zuen,

lurralde-plangintzatik hirien plangintza egin eta horiek eraikitzera arte.

- Hirietan oinezkoen eta bizikleta bidezko mugikortasuna lehenesteko beharra

sustatu zuen, motorrik gabeko garraiobideetan mugitzea sustatuz eta

errepideek eten dituzten oinezkoen bideen arteko loturak berriro ezarriz.

- Hirien biztanleria-dentsitatearen ordez, eraikitako lurraldearen hedapenaren

inguruko kezka adierazi zuen.

- Lurralde- eta hiri-plangintza azpimarratu zituen hitzartze administratiboa eta,

azken batean, eskualdeetako gobernua sustatzeko.

Europako herri-ekimena

- Partaidetzazko demokraziak Batasunaren bizitza demokratikoan parte

hartzeko herritar orok duen eskubidea aitortu zen. Eskualdeetan eta toki-


18

eremuetan herritarrei bizitza publikoa gerturatzeko egiten diren jardueren

sustatzailea Eskualdeetako Lantaldea izatea proposatu zen.


Euskadiko ordezkariaren babesa lortzeko eta elkarrekin aurkezteko. Horietako 42

baino ez ziren onartu, Gobernuko sailek emandako argibideen arabera.




Halaber, «Autogintzaren krisia» taldeartearen bileran parte hartu zuen. Oraingo

honetan, sektorearen inguruko jarrera komun bat hartzeko egin zen,

automobilgintzaren eskumendekoen eragileen eta berregituraketen ondorioak jasan

dituzten lurraldeen arteko europar solasaldia sustatuz. Euskadik jardunbide

berritzaileen adibide praktiko bat aurkeztu zuen.

86. Osoko Bilkuraren laburpena (2010eko urriak 4-6) Oraingoan, Eskualdeetako Lantaldeko 86. Osoko Bilkura egin zen garaian Europako

Parlamentuko Osoko Bilkura (urriak 6-7) eta Open Days jardunaldiak edo Europako

Eskualdeen eta Hirien Astearen VIII. Edizioa (urriak 4-7) ere egin ziren.

Saioari hasiera emateko, Europako Parlamentuan Open Days jardunaldiak inauguratu

egin ziren eta lehen mailako erakundeak bertaratu ziren. Ongietorri mintzaldiak

hurrengoek egin zituzten: • Danuta HUBNER, Europako Parlamentuko Eskualde Garapenerako

Batzordeko presidentea.

• Johannes HAHN, Eskualde Politikako komisarioa.

• Mercedes BRESSO, Eskualdeetako Lantaldeko presidentea.

Ondoren, lau mintzaldi egon ziren, hurrengoek egin zituztenak:

• Rodi KRATSA-TSAGAROPOULOU, Europako Parlamentuko presidenteordea.

• Rudy DEMOTTE, Valoniako Eskualdeko ministro presidentea (Belgikako

presidentzia).

• José Manuel BARROSO, Europako Batzordeko presidentea.

• Philippe MAYSTADT, Europako Inbertsio Bankuko presidentea.


19

Horiek guztiek gai hauei buruz eztabaidatu zuten: suspertze ekonomikoa eta EB2020

Estrategia, Europako kohesio-politika, eskualdeen eta udalerrien eginkizuna

Batasuneko kide aktibo gisa eta maila anitzeko gobernantzaren garrantzia.

Iaz, egun berdinetan, Lehendakariak lau mintzaldi nagusietako bat egin zuen Europako

eskualdeen ordezkari gisa.

Open Days jardunaldiak inauguratu ondoren, komiteak EBko kontsulta-organo moduan

egin beharreko legegintza-jarduerarik jarraitu zuen, non Euskadirentzako interes-gai

hauek eztabaidatu baitziren: etorkizuneko ingurumen-politika, kohesio-politika,

aurrerapena BPGaz harago, lankidetza publiko-pribatuaren garapena, Europarentzako

agenda digitala, etxerik gabekoen auzia eta Europako Auzotasun Politika, besteak

beste.

Komitean Klimaren Aldeko Ekintzarako komisarioa den Connie HEDEGAARD izan zen

ere. Osoko Bilkuraren aurrean aurkeztu egin zen klima-aldaketaren inguruko Nazio

Batuen Konferentziarako EBak dituen planak eta konpromisoak azaltzeko, Osoko

Bilkura hau egin eta hilabete eta erdi aurrerago Cancúnen egingo zena, baita klima-

aldaketaren aurkako borrokan udalerriek eta eskualdeek duten eginkizuna

nabarmentzeko ere.

Gai honen inguruan Elisabeth KAUTZ Burnsvilleko alkatea (Minnesota) mintzatu zen

ere. AEBko Alkateen Konferentziaren izenean, Eskualdeetako Lantaldearekin klima-

aldaketa moteltzeko eta horretara egokitzeko lankidetzari buruzko asmoen akordioa

sinatu zuen eta ozeanoaren bi aldeetan hitzarmen horrek ekar ditzakeen onura

garrantzitsuak azpimarratu zituen.

AEBko Alkateen Konferentzia 1932. urtean sortu zen, depresio handia gertatu

bitartean, lehentasunezko hainbat esparrutan udalerriek parte hartu ahal izateko.

Horren froga Klima Babesteko Hitzarmena da, 141 amerikar alkatek sinatu zutena

AEBk oraindik sinatu ez zutenean. Egun 1044 alkatek osatzen dute, 84 milioi pertsona

ordezkatzen dituztenak.

Bestalde, Neelie KROES Batzordeko Presidenteordea eta Agenda Digitalerako

Komisarioa Osoko Bilkurara bertaratu zen «Europarentzako Agenda Digitala» ekimen

berriaren helburuak eta lehentasunak azaltzeko. Komisariak tokiko eta eskualdeetako

Europako erakundeen beharrezko partaidetza aldarrikatu zuen, bai Agenda Digitalaren

edukiak herritarrei jakinarazteko, bai Informazioaren Teknologiek hainbat esparrutan

duten onura sozial eta ekonomikoak maximizatzeko.


20

EBko Batzordeko Belgikako presidentetzaren izenean Laurette ONKELINX aurkeztu

zen, Belgikako Lehen Ministro-ordea eta Osasun eta Gizarte Gaietarako ministra.

Europako pobreziaren aurka borrokatzeko beharraz eta alor horretarako EB2020

Estrategiak ezarri dituen helburuez mintzatu zen. Halaber, ekonomiak eta gizarte

lantaldeak gai horretan duten eginkizuna indartzea gobernuaren lehentasuna dela

azpimarratu zuen. Ministroak adierazi zuen estatu kideen betebeharra herritar guztiei

interes orokorreko gizarte-zerbitzuak ziurtatzea dela, gizarte-kohesioa bermatu ahal

izateko. Osoko Bilkura horretan, Eusko Jaurlaritzak 10 zuzenketa aurkeztu zituen 5 (guztiak

Osoko Bilkuran onartu egin ziren) hiru irizpenen artean banatuta eta hurrengo

proposamenen ingurukoak:

Kohesio-politika Europa 2020 Estrategian:

- Politiken ikuspegi deszentralizatuaren alde egin zen, egitura-funtsen esku-

hartze handiagoarekin eta baliabideak eraginkortasunez erabiltzeko kohesio-

politika sortzeko.

- Industria-garapen handiagoa duten eskualdeak elementu nagusi gisa hartu

ziren globalizazioaren aro honetan Europako industriaren lehiakortasuna

sendotzeko.

Etorkizuneko ingurumen-politika:

- Erakundeen eta sektoreen arteko koordinazioa eta lankidetza defendatu zen,

maila anitzeko benetako agintaritza lortzeko eta etorkizuneko ingurumen-

politikan eskualdeek konpromiso proaktiboa hartzeko. Tokiko Agenda 21

ekimena horren adibide ona da (2 zuzenketa). - Ekoizpen-eredu iraunkorra sustatzea proposatu zen herritarren ingurumenean

eta osasunean duen eragina murrizteko, helburu hori lortzera bideratutako

jarduera ekonomiko berriak sortuz.

- Tokiko eta eskualdeetako erakundeei ingurumena kontrolatzeko mekanismo

sinple eta koordinatuak erabiltzeko eskatu zitzaien, araudiak xedatutako

betebeharrak betetzen lagunduko dietenak eta administrazio publikoen eta

herritarren arteko harremana sustatuko dutenak, eraginkortasunaren,

gardentasunaren eta erantzukizun partekatuaren printzipioetan oinarrituta. - Europako Batzordeari ezarritako helburuak lortzeko eskualdeei eta udalerriei

behar adina baliabide ematea eskatu zitzaion.

5 Europa 2020 Estrategia, bi zuzenketa; etorkizuneko ingurumen-politika, 6 zuzenketa; BPGaz harago, 2 zuzenketa.


21

- Lurralde-antolamendua eta hiri-plangintza lehentasunezko alor gisa hartu ziren,

sektoreen eta erakundeen artean ingurumen-helburuak eta eskakizunak

txertatzeko.

Aurrerapena BPGaz harago:

- Europako Batzordeak egindako Eskualdeak 2020 txostena kontuan hartzea

proposatu zen, aurre egin beharreko erronken aurrean eskualde bakoitzaren

egoera eta besteekiko duen jarrera ezagutzeko.

- Batzordeari irabazkinen desberdintasunari buruzko informazioa helaraztea

eskatu zitzaion, lurraldearen diru-sarreren maila kontuan hartu gabe.


Euskadiko ordezkariaren babesa lortzeko eta elkarrekin aurkezteko. Horietako 7 baino

ez ziren onartu, Gobernuko sailek emandako argibideen arabera.




87. Osoko Bilkuraren laburpena (2010eko abenduak 1- 2) Osoko Bilkurari hasiera emateko, Mercedes BRESSO andrea Eskualdeetako

Lantaldeko presidenteak Lisboako Tratatuaren lehen urteurrena gogoratu zuen eta

denbora-tarte horretan Eskualdeetako Lantaldearen trantsizio-prozesuaren alde onak

eta txarrak aztertu zituen. Ondoren, gaurkotasuneko gai nagusiak aurkeztu zituen.

Horien artean hauek nabarmendu zituen: 2020 Europa Estrategia, garapen

iraunkorraren aldeko alkateen ituna, energia eta klima-aldaketaren aurkako borroka eta

eskualdeen agintaritza ekonomikoa eta euroaren babesle gisa eta egonkortasun-

egiuneetan eskualdeek duten eginkizuna.

Europa 2020 Estrategiaren esparruan hainbat irizpen landu ziren, hala nola Europaren

lankidetza hezkuntzan eta lanbide-heziketan eta Energiari buruzko EBren 2011-2020

Ekintza Plana.

Beste gaien inguruan, finantza-krisia edo 2007-2013 urteetarako kohesio-politika,

esaterako, Osoko Bilkura honetan gonbidatu berezia izan zen José Manuel BARROSO

jauna mintzatu zen.

Europako Batzordeko presidenteak Eskualdeetako Lantaldearen eta Batzordearen

arteko lankidetza sendotzeko nahia adierazi zuen eta Europar Batasunaren


22

hazkundean eta elkartasunaren sendotzean kohesio-politikak duen pisua onartu zuen.

Era berean, Europako Batzordeak 2011rako duen lan-programaz mintzatu zen,

Europako funtsak kohesio-politikan modu arduratsuan erabiltzeak duen garrantzia

azpimarratuz.

Amaitzeko, osasun publikoaren gaia nabarmendu behar da. John DALLI Osasunerako

eta Kontsumitzaile Politikarako komisarioa mintzatu zen horren inguruan, 2008-2013

osasun estrategiaren aplikazioan lurralde-erakundeek duten eginkizunari buruz Osoko

Bilkura honetan aurkeztutako irizpenaren harira. Komisarioak bere mintzaldi berezia

baliatu zuen osasun publikoaren inguruan eskualdeek duten garrantzia eta alor

horretako eskualdeen arteko lankidetzaren beharra nabarmentzeko. Osasun alorrean

berrikuntzak duen garrantzia nabarmendu zuen, herritar guztiak zaintzeko tresna baita,

eta gaixotasuna tratatzetik hura prebenitzera pasa behar dela aipatu zuen.

87. Osoko Bilkura horretan, Eusko Jaurlaritzak 13 zuzenketa aurkeztu zituen6, eta

horietako 12 onartu egin ziren. Ideia nagusi hauek aldarrikatu ziren:

1.- Europako lankidetza hezkuntzan eta lanbide-heziketan, Europa 2020 Estrategia

sustatzeko:

- Ikastetxeen, gobernuko maila ezberdinen eta enpresen arteko lankidetza

sustatzea, ahaleginen bikoitzak saihesteko eta zerbitzuaren kalitatea,

baliabideen optimizazioa eta finantza publikoak bermatzeko.

- Estatistika eta datu eguneratuak, zorrotzak eta fidagarriak izatea, aurrez

aipatutako lankidetza-esparruan egindako ikerketa-planak eraginkorrak izateko.

- Lanbide-heziketa sustatzea, goi-mailako ikasketarik ez duten pertsonak ere lan-

merkatura sar daitezen.

- Unibertsitateko ikasketak aukeratzeko garaian ikasleentzako orientabide eta

laguntza zerbitzuak indartzea, lan-merkatuari eta epe motzeko haren beharrei

buruzko informazio fidagarria emanez.

- Europako hezkuntza-sistemak malgutzea, eta herritarrei Batasuneko sistema

guztietan egoteko aukera ematea, prestakuntza-maila handituko duena.

- «Lan duina» aldarrikatzea lan ibilbidean zehar pertsona guztiek lor dezaketen

helburu gisa, pobrezia murrizteko moduetako bat eta garapen inklusiboa eta

iraunkorra lortzeko bideetako bat baita.

- Hezkuntza-kalitatearen hobekuntza etorkizuneko zein orainaldiko erronkak

gainditzeko bide bat bezala hartzea.

6 Europako lankidetza hezkuntzan eta lanbide-heziketan, 8 zuzenketa; lurralde-erakundeen eginkizuna osasun alorreko estrategiaren aplikazioan, 5 zuzenketa.


23

2.- Lurralde-erakundeen eginkizuna osasun alorreko 2008-2013 estrategiaren

aplikazioan

- Agerian jartzea gaixotasun kronikoaren eta biztanleriaren zahartzearen

ondoriozko ahalmen urritasuna eta mendekotasuna osasun-sistemek aurre egin

behar dizkieten erronka berriak direla.

- Ebidentzia zientifikoekin egiaztatzea APRA hezkuntzan helduen osasunerako

gomendatuko diren neurriak.

- Europako herritarren osasun-adierazleak definitzeko eta jarraipena egiteko

ezinbestekoak diren datuen bilketa sistematikoa adierazle orokorren multzoan

sartzeko eskatzea, osasunarekin, gizartearekin edo biekin lotutako adierazleak

izango dituztenak.

- Osasun-proiektuek tokiko eskalan eta inbertsioaren etekinean duten inpaktua a

priori edo a posteriori ebaluatzeko aukera ematen duten tresnak sortzea. Eusko Jaurlaritzak, gainera, 48 zuzenketa jaso zituen beste eskualde batzuetatik, Euskadiko ordezkariaren babesa lortzeko eta elkarrekin aurkezteko. Horietako 32 baino ez ziren onartu, Gobernuko sailek emandako argibideen arabera.




Eskualdeetako Lantaldearen Osoko Bilkura.


24

AHOLKULARITZA-LANA

1.- Iritzi-eskaerak jaso dituzten Eusko Jaurlaritza ren sailak eta

haien jarrera

Kanpo Harremanetarako Idazkaritza Nagusiak 55 aldiz eskatu du Eusko Jaurlaritzako

sailen iritzia Europako denetariko araudia aztertzen duten Eskualdeetako Lantaldearen

45 irizpen-proiektutan 7.

Taula honetan ikusten da iritzi-eskaeren banaketa , Osoko Bilkuren arabera :

Osoko

Bilkura zk.

Data Iritzi-eskaeren kop.

83 Otsailak 10 - 11 2010 12

84 Apirilak 13 - 14 2010 14

85 Ekainak 9 - 10 2010 10

86 Urriak 5 - 6 2010 11

87 Abenduak 1 - 2 2010 8

Aurreko urteko (2009) datuekin alderatuz gero, bistakoa da sailen eskaera-kopurua

handiagoa dela: 2009an 52 iritzi-eskaera egin ziren; aurten, berriz, 55.

Sailak eta landutako gaiak

Irizpenetan askotariko gaiak biltzen direnez, zehatz-mehatz adierazi behar da zer saili

dagokion gai bakoitza. Taula honetan, sailak eta 2009an zehar landutako gaiak lotu

dira.

7 Atxikita, 2010. urtean aztertutako irizpen-proiektuen zerrendaren eranskina.


25

Sailak Gaiak

Presidentetza - Europako integrazioa eta erakundeak

- Kanpo-harremanak – Eskualde- eta

kohesio-politika – Nazioarteko lankidetza

Ekonomia eta Ogasun Saila - Telekomunikazioak – Eskualde- eta

kohesio-politika – Finantzak - Aurrekontua

Industria, Berrikuntza, Merkataritza eta Turismo

Saila

- Energia – Lehiakortasuna eta industria-

politika – Ikerketa eta berrikuntza

- Informazioaren gizartea

- Telekomunikazioak

Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Saila - Garraioak

Enplegu eta Gizarte Gaietako Saila - Gizarte-ongizatea – Garapenerako

lankidetza – Gaztedia – Gutxiengoak –

Eskualde- eta kohesio-politika

Osasun eta Kontsumo Saila -Osasun publikoa

Kultura Saila - Kultura – Hezkuntza - Gaztedia

Ingurumen, Lurralde Plangintza, Nekazaritza eta

Arrantza Saila

- Ingurumena - Nekazaritza

- Eskualde- eta kohesio-politika

- Lurralde-antolamendua

Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saila - Hezkuntza – Lanbide-heziketa

Justizia eta Herri Administrazio Saila - Informazioaren gizartea

EUDEL - Hiri-politika


26

Kontsultatutako sailak eta haiek emandako erantzuna k

2010ean, 55 iritzi-eskaera egin eta 52 erantzun jaso dira; hots, erantzun-maila aski ona

izan da (% 95).

Eusko Jaurlaritzak Eskualdeetako Lantaldean duen partaidetza xehetasun handiagoz

aztertzeko, kontsultatutako sailen eta haien erantzunen zerrenda aurkezten da.

Sailak eta erakundeak Bidalitako

eskaerak

Jasotako

erantzunak

Presidentetza 14 14

Ekonomia eta Ogasun Saila 8 8

Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa

Saila 2 2

Industria, Berrikuntza, Merkataritza eta

Turismo Saila 5 3

Enplegu eta Gizarte Gaietako Saila 7 7

Justizia eta Herri Administrazio Saila 2 2

Osasun eta Kontsumo Saila 2 2

Kultura Saila 2 2

Ingurumen, Lurralde Plangintza,

Nekazaritza eta Arrantza Saila 10 10

Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Saila 1 1

EUDEL 2 1

Guztira 55 52


27

Sailek emandako erantzun-motak

Iritzi-eskaerari erantzuteko orduan, sailek bi erantzun-mota eman ditzakete:

irizpenarekiko adostasuna, edo irizpenari zuzenketak aurkeztea. Jasotako 52

erantzunak honelakoak izan dira:

• Adostasunezko 37 erantzun, hau da, jasotako erantzun guztien % 71.

• 15 erantzun zuzenketekin ; hau da, sailek bidalitako erantzun guztien %29.

Aurreko urteotako joera aurtengo emaitzekin egiaztatu da. Adostasunezko erantzunek

% 9 gora egin dute eta zuzenketak dituzten erantzunak proportzio beran murriztu dira.

Hori gertatu da aurten EBko kanpo-harremanekin lotutako araudi ugari landu direlako,

gure autonomia erkidegoaren interesei zuzenean eragiten ez dietenak.

Xehetasun gehiago eskuratzeko, hurrengo grafikoan adierazi dira lortutako emaitzak:

Grafikoa: sailek emandako erantzun-motaren bilakaer a 2009 eta 2010

artean

62%

38%

71%

29%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

2009 2010

Respuestas deconformidad

Respuestas conenmiendas


28

2.- Jarreraren defentsa: Eusko Jaurlaritzaren zuzen ketak

Idatzitako, aurkeztutako eta onartutako zuzenketak

2010ean, Eusko Jaurlaritzako sailek 77 zuzenketa egin dizkiete guztira

Eskualdeetako Lantaldearen irizpen-proiektuei. 77 zuzenketa horietarik, 58k

aurkezteko behar adina babes lortu zituzten eta 49 onartu egin ziren. Taula honetan

datoz zuzenketak proposatu dituzten sailak, eta haien emaitza:

Saila/

Kontsultatutako

erakundea

Egindako

zuzenketak Aurkeztutak

o

zuzenketak

Onartutako

zuzenketak

Presidentetza 2 1 1

Justizia eta Herri

Administrazio Saila 1 0 0

Industria, Berrikuntza,

Merkataritza eta Turismo

Saila

2 0 0

Osasun eta Kontsumo

Saila 6 5 4

Ingurumen, Lurralde

Plangintza, Nekazaritza

eta Arrantza Saila

37 33 26

Hezkuntza, Unibertsitate

eta Ikerketa Saila 11 8 8

Ekonomia eta Ogasun

Saila 18 11 10

Guztira 77 58 49


29

Grafikoa: 2009 eta 2010 artean idatzi, aurkeztu eta onartutak o zuzenketen

bilakaera

53

3531

77

58

49

0

10

20

30

40

50

60

70

80

2009 2010

Egindako zuzenketak

Aurkeztutako zuzenketak

Onartutako zuzenketak

Onartutako zuzenketen ehunekoa

Ikus daitekeenez, onartutako zuzenketen ehunekoa aurreko denbora-tartearena baino

txikiagoa da (% 84 izan da; 2009an, berriz, % 89 izan zen).

Grafikoa: 2009 eta 2010ean onartutako zuzenketen ehunekoa

89%

84%

75

80

85

90

95

100

2009 2010

Onartutako zuzenketak


30

3.- Beste eskualde batzuek egindako zuzenketen aurk ezpen

bateratua

Eusko Jaurlaritzak bere zuzenketak beste eskualde batzuei helarazi dizkien moduan

babesa eskuratzeko, Kanpo Harremanetarako Idazkaritza Nagusiak aurkezteko babes

bila dabiltzan beste eskualde batzuen zuzenketak jasotzen ditu, jarraian datorren

taulak islatzen duen bezala.

2010. urtean, Espainiako 13 eskualdek eta Europako batek, Rhöne Alpeak, 238

zuzenketa bidali zizkiguten, gure babesa lortzeko eta elkarrekin aurkezteko

helburuarekin. Horietako 150 babestu zituen Eusko Jaurlaritzak . Horrek esan nahi

du jasotako zuzenketen % 63 inguru babestu dituela Eusko Jaurlaritzak .

Zuzenketen bidaltzaileak Jasotako

zuzenketen

kop.

Euskadik

babestutako

zuzenketen kop.

Andaluzia

nekazaritza produktuen kalitatea, 6; naturarekin

arazoak dituzten nekazariak, 4; osasuna, 3;

ingurumeneko eraginaren ebaluazioaren eta

ingurumenaren ebaluazio estrategikoaren

zuzentarauak, 5; kohesio-politika, 3; PNBren

etorkizuna, 6; agenda digitala, 1; etxerik gabeko

pertsonak, 2; energia, 2; askatasuna eta segurtasuna,

1; ijitoak, 2; osasuna 2008-2013, 1.

35 20

Aragoi

osasuna, 1; hiri-mugikortasuna, 1; etorkizuneko

ingurumen-politika, 3; energia, 1.

6 2

Asturias

kohesio ekonomikoa eta soziala, 5; gazteria, 1; hiri-

mugikortasuna, 4; zahartzea, 2; biodibertsitatea, 4;

etorkizuneko ingurumen-politika, 5; aurrerapena BPGaz

harago, 2; energia, 3; industria kulturalak eta

sormenezkoak, 1.

27 10

Balearrak 6 1


31

kohesio ekonomikoa eta soziala, 1; zailtasun naturalak

dituzten nekazariak, 1; kohesio-politika 2007-2013, 1;

zazioarteko klima-politika, 2; aurrerapena BPGaz

harago, 1.

Kanariak

gazteria, 3; zahartzea, 4; NPB 2013tik aurrera, 1;

kohesio-politika, 2; aurrerapena BPGaz harago, 1;

klima-aldaketa, 1; nazioarteko klima-politika, 2; energia,

1; lanbide-heziketa, 1.

16 10

Katalunia

Herri-ekimena, 7; udaberriko paketea, 14; aurrerapena

BPGaz harago, 1; klima-aldaketa, 1.

23

22

Gaztela eta Leon

Ekonomia- eta gizarte-kohesioa, 1; analfabetismo

funtzionala, 22; zahartzea, 3; udaberriko paketea, 4;

NPBa 2013tik aurrera, 7; energia, 12.

49 48

Extremadura

Kohesio-politika, 3; NPBa 2013tik aurrera, 3.

6 3

Galizia

Zailtasun naturalak dituzten nekazariak, 1; hiri-

mugikortasuna, 3; energia, 2; osasuna, 6; klima-politika,

1; NPBa 2013tik aurrera, 2; ekonomia eta enplegua, 1.

16 12

Madril

Ekonomia- eta gizarte-kohesioa, 5; gazteria, 3;

analfabetismo funtzionala, 5; udaberriko paketea, 2;

kohesio-politika, 1; osasuna 2008-2013, 1.

17 6

Murtzia

NPBa 2013tik aurrera, 1; Mediterraneoko politika, 8;

klima-aldaketa, 2; energia, 7; klima-politika, 2.

20 10

Nafarroa

Borondatezko lana, 1; gazteria, 1.

2 2

Valentzia

Ingurumen-politika, 2.

2 0


32

Rhöne Alpeak (Frantzia)

Kohesio-politika, 8; EBn sartzeko hautagai diren

herrialdeak, 5.

13 4

GUZTIRA 238 150

Grafikoa: beste eskualdeetako zuzenketei emandako babesaren b ilakaera 2009

eta 2010 artean

256

123

210

129

0

50

100

150

200

250

300

2009 2010

Jasotako zuzenke tak Babes tutako zuzenke tak

Zuzenketa horiei babesa emateko orduan, Eusko Jaurlaritzaren Kanpo

Harremanetarako Idazkaritza Nagusiak sailetako teknikari espezializatuen laguntza

izan du, bai eta Kanpo Harremanetarako Idazkaritza Nagusiko teknikarien laguntza

ere. Horiek denek beren iritzi arrazoitua ematen dute, Eusko Jaurlaritzak gaiari buruz

duen politika kontuan hartuta, eta Kanpo Harremanetarako Idazkaritzak balioespen

hori helarazten die Eskualdeetako Lantaldeko euskal ordezkariaren sinadura eskatu

diguten eskualdeei.

Kontuan hartuta beste eskualdeek egindako zuzenketa kopuru handia, lan handia

eskatzen dute azterketa egiteak eta hala badagokio, babesa emateak ere. Eginkizun

hori ezinbestekoa da zuzenketa bateratuak aurkeztea ahalbidetzen duelako eta

Euskadiren interesak Europan nabarmenak izatea eta aintzat hartzea sustatzen

duelako.


33

Taulari dagokionez, beste eskualdeetatik jasotako zuzenketak ez babesteko arrazoiak

azaldu nahi ditugu. Arrazoi nagusia funtsezko alderdiekin lotuta dago. Kasu askotan,

babestu ez ditugun zuzenketak gobernu-sailek emandako irizpideen eta gomendioen

aurkakoak ziren. Zuzenketa-mota horiek babestea inkoherentzia bat izango litzateke

Eusko Jaurlaritzako politiken aplikazioari eta Euskadiko interesen defentsari

dagokienez. Bigarrenez, aldaketa garrantzitsurik eragiten ez zuten hizkuntzaren

ñabardurak baino ez zirelako ez zaie babesik eman zuzenketei. Termino batzuen

ordez beste batzuk erabiltzea nahi zen eta batzuetan itzulpen-arazoekin lotuta zeuden.

Amaitzeko, beste zuzenketa batzuk ez ziren babestu epez kanpo aurkeztu zirelako edo

epea amaitzen zen egun berean jaso genituelako, epe barruan aztertzeko eta

erantzuteko denborarik izan gabe.

4.- Gai nagusien inguruko berariazko kontsultak

2009ko apirilaren 21ean Eskualdeetako Lantaldeak onartutako Eginkizunen

Adierazpenak adierazten duen bezala, komitearen eginkizuna eskualdeetako eta tokiko

autoritateak Erkidegoko prozesu erabakitzailean parte hartzea da, gure herritarren

partaidetza hobetuz.

Horregatik, irizpenak egiteaz gain, komiteak kontsultak antolatzen ditu, gehienetan

Europako Batzordearekin elkarlanean arituz, eskualdeek eta udalerriek EBko ekimen

politiko garrantzitsuenen inguruan dituzten iritziak eta EBko lurraldeetan martxan

dauden neurrien garapenari buruzko informazioa biltzeko.

Galdera-sorten bidez, gainera, Europan zehar gertatzen ari diren kasu zehatzen

adibideak azter daitezke, eta era horretan erabaki daiteke Erkidegoko araudi berriaren

ikuspegiak nolakoa izan behar duen, eta nolako eragina izan dezakeen Europar

Batasuneko lurraldeetan.

Hala, Eusko Jaurlaritzak Europa 2020 Estrategiaren hiru kontsultetan eta Lurralde

Lankidetzako Europako Taldearen batean parte hartu du. Azkeneko honen bidez

Euskadi-Akitania euroeskualdea eratuko da.

Europa 2020 Estrategiari dagokionez

1.- Europa 2020aren inguruko iritzia (2010eko apir ila)

2010eko martxoan, Europako Batzordeak Lisboako Estrategiari jarraipena ematen dion

proposamena aurkeztu zuen: «Europa 2020: hazkunde adimendun, iraunkor eta

integratzaile baterako estrategia».


34

Hala ere, eskualdeetako eta tokiko erakundeen ikuspegitik, badira oraindik ebatzi

gabeko galdera batzuk, eta hori dela eta, Eskualdeetako Lantaldeak kontsulta hau

antolatu du, galdera hauetan argi egiteko: lurralde-mailan helburu bereiziak eta BPGaz

harago doazen adierazleak ezartzeko beharra, estrategia berria osatzeko eta martxan

jartzeko tokiko eta eskualdeetako erakundeen benetako eginkizuna, Europa 2020

estrategiaren, kohesio-politikaren eta EBren aurrekontuaren arteko loturak eta EBko

herritar guztiei estrategia berria jakinarazteko beharra.

Kontsulta Eusko Jaurlaritzako Ekonomia eta Plangintza Zuzendaritzak egin zuen.

Guztira 21 estatu kidetako EBko 97 eskualdek eta tokiko erakundek hartu zuten parte

kontsultan.

Eusko Jaurlaritzak esan du EB 2020 Estrategia estrategia integratua izan behar dela,

garapen-dimentsio guztiak barne hartuko dituena eta helburu ekonomiko eta

ingurumenekoen eta gizarte-kohesioari dagozkien helburuen arteko oreka bilatuko

duena. Helburu neurgarri berri baten ezarpena proposatu da, gizarte- eta lurralde-

kohesioen desberdintasun-mailak neurtuko dituena. Horretarako, desberdintasuna

neurtzeko adierazleak esparru guztietako adierazleak neurtzea proposatu da:

berrikuntza, prestakuntza, enplegua, zerbitzu publikoak, etab.

Eusko Jaurlaritzak beharrezkotzat jo du Europako lehentasunak eta tokiko eta

eskualdeetakoak bateratzea, estrategiak bateragarri bihurtzeko. Emaitzak ebaluatzeko,

berariazko adierazleak erabiliko dira. Eusko Jaurlaritzak Lisboako Estrategiaren

egiturazko adierazleak eguneratzea proposatu du ekonomia-, gizarte- eta ingurumen-

egoeretara egokitzeko.

Eusko Jaurlaritzak onartu du Espainian EB 2020 estrategia garatzeko eskualdeen eta

herrialdeen partaidetza eraginkorra sustatzeko erakunde-mekanismoak ez direla

nahiko eta Erreforma Plan Nazionalen jarraipen-bilerak burokratikoak direla eta

partaidetza txikia dutela. Horregatik, estrategiaren fase guztietan eskualdeetako eta

tokiko erakundeek zeregin aktiboa izatea eskatu da, eskualdeak kohesio-politikaren

agintaritzaren alderdi oso garrantzitsua baitira (legegintzako eskumenak dituztenak,

batez ere).

Eskualdeetako garapen-mailen arteko aldeak murriztu ahal izateko, Batasunaren

ikuspegi estrategikoaren eta aurrekontu-politikaren artean beharrezkoa den

koherentzia ezartzea nahi da. Europa 2020 estrategiaren hiru lehentasun nagusiek

(ezagutzan oinarritutako hazkundea, herritarren eginkizuna gizarte inklusiboetan eta

ingurumena errespetatzen duen ekonomia lehiakorra) etorkizuneko kohesio-politikaren

zuzentarauak osatu beharko dituzte.


35

Amaitzeko, Europa 2020 Estrategia eraginkortasunez komunikatzeko eta dibertsitate

kulturala integratzeko hizkuntza koofizialek duten eginkizuna azpimarratu da.

2.- Eskualdeen partaidetza Erreforma Plan Nazionale tan (2010eko urria)

Europako Batzordeak azaroaren 12a baino lehen Europa 2020rako Erreforma Plan

Nazionaleko (EPN) proiektu bat egiteko eskatu zien estatu kideei, non estatu kide

bakoitzak estrategia betetzeko plangintza zehatuko baitzuen. Hurrengo alderdiak

jorratzea eskatu zitzaien: epe ertaineko hipotesi makroekonomikoa, EBren helburu

nagusiak adierazteko helburu nazionalak, hazkunderako eta enplegurako oztopo

nagusien identifikazioa eta aurreikusitako neurri nagusiak. EPNak 2011ko apirilerako

bukatuta egon behar ziren.

Hori dela eta, estatu kideetan Erreforma Plan Nazionalak nola eramaten ari ziren

ikusteko kontsulta bat antolatu zuen Eskualdeetako Lantaldeak, Europa 2020ari

buruzko lehen jarraipen txostenean informazio hori txertatzeko helburuarekin.


Guztira EBko eskualdeez eta tokiko erakundeez osatutako 18 herrialdetako

ordezkaritzek parte hartu zuten kontsultan.

Galdetegi honek agerian utzi zuen arduradun diren autoritate nazionalek ez dutela

Eusko Jaurlaritza aukeratu Europa 2020 Estrategiaren aplikazioan parte hartzeko.

Horregatik, Europa 2020ak ez du Erreforma Plan Nazionalen eraketan parte hartu,

nahiz eta egitura-funtsek diruz lagundutako programa definitzeko 2007-2013

Erreferentziazko Esparru Estrategiko Nazionalaren (MENR) barruan egon.

3.- Ekimen bereizgarria «Batasuna berrikuntzaren al de» (2010eko azaroa)

Kontsulta Eusko Jaurlaritzako Industria, Berrikuntza, Merkataritza eta Turismo

Zuzendaritzak egin zuen. Guztira EBko 11 estatu kidetako 17 eskualde eta tokian

tokiko erakundek parte hartu zuten kontsultan.

Ekimenean aipatutako 34 konpromisoetatik, gure eskualdearen garapenerako lau

ezinbestekotzat jo ditu Euskadik. Bizi dugun krisi-egoera hau ekoberrikuntza

prozesuaren bultzagarria izan daiteke, eta hori, aldi berean, eskualde iraunkorragoa

eta karbono gutxi erabiltzen duen eskualdea lortzeko trantsiziozko pausoa izan

daiteke. Ekoberrikuntza eskualdeen lehiakortasuna hobetzeko aukera bat da, industria

astun tradizionalaren berritze ekologikoa gauzatzeko teknologia garbiago eta


36

eraginkorragoen alde egiten baitu. Trantsizioaren alor garrantzitsuenak hauek izango

lirateke: energia, mugikortasuna, industria eta eraikuntza.

Eraldaketa horrek, batetik, energia edo material berriak bezalako alorretan teknologia

garatzea eragingo luke, eta, bestetik, euskal industriaren esportazioak areagotuko

lituzke.

Berrikuntzako politika berrien garapenaren beste eragileetako bat gizarte-berrikuntza

da. Erantzukizun sozial korporatiboa sustatzearen garrantzia azpimarratu da, enpresen

lehiakortasuna areagotzeko oinarrizko elementuetako bat baita.

Helburu horiek lortzeko gure eskualdeak aurre egin behar dien erronkarik handienak

isurketen murrizketarekin eta energia-kontsumoekin lotuta daude. Hazkunde

ekonomikoaren eta erregaien kontsumoaren arteko lotura apurtu egin beharko

litzateke. Ingurumen-berrikuntza ezinbestekoa da kontsumo iraunkorra izateko eta

modu orokorrean enpresen eta kontsumitzaileen arteko ekoizpen-sistema berria

sortzeko. Hortaz, erronka hauek ditu Euskadik: ingurumen-prozesu berritzaileetan

ETEn inplikazioa hobetu behar du eta kontsumitzaileak hezi behar ditu.

Halaber, adimen estrategikorako tresna berriak txertatu egin beharko lirateke

iraunkortasunerako berrikuntzaren seigarren fasean ematen ari diren aldaketa sakonak

ulertu ahal izateko.

Amaitzeko, Euskadin egiten diren jardunbide egokien adibide ugari ematen dira,

ekimen bereizgarriak sustatzen dituzten jardueren antzeko izaera dutenak.

Mugaz haraindiko lankidetzaren esparruan

Lurralde Lankidetzarako Europako Taldearen (LLET) a raudiaren berrikuspena (2010eko uztaila) Kontsulta hau Eskualdeetako Lantaldeak, EBko Kontseiluko presidentetzako hiru

kideek (Espainia, Belgika eta Hungaria), Europako Batzordeak eta Interact programak

elkarrekin antolatu dute. Horien helburua 2011n egingo den araudiaren berrikuspenean

LLETei buruzko iritziak jasotzea da, estatu kideenak, ezarritako LLET eta sortze bidean

dauden LLETena, tokiko eta eskualdeetako erakundeena eta interesa duten beste

alderdiena.

Kontsultaren muina araudiaren berrikusketara begira hobetu edo aldatu beharreko

legearen alderdiak dira, eta horretarako LLETen balio erantsia eta potentziala kontuan

hartuko dira ere.


37

LLETak mugaz haraindiko lankidetzarako tresnak dira eta horien bidez eskualdeek eta

hiriek elkarren arteko proiektuak aurrera eramango dituzte, botere zentralen hesi

administratiborik edo onarpen-prozedurarik gainditu behar izan gabe. Hala, izaera

juridikoko baliabide horren bidez EBko edo estatuko finantzazio-mota guztiak eskatu

daitezke eta elkarte publiko-pribatuetan funts pribatuekin konbinatu.

Kontsulta Eusko Jaurlaritzako Kanpo Harremanetarako Idazkaritza Nagusiak egin zuen

eta Akitania/Euskadi euroeskualdeko kide gisa izandako esperientzia azaldu zuen.

LLET hori arrazoi politiko eta administratiboak zirela medio sortu zen, mugaz

haraindiko lankidetzan aurrerapenak egiteko xedearekin. Guztira EBko eskualdeetako

eta tokiko 91 erakundek parte hartu zuten kontsultan.

Kontsulta horretan, Eusko Jaurlaritzak LLETaren araudiarekin lotutako zalantza eta

zailtasun nagusiak adierazi zituen: alde batetik, LLETaren izaerarekin erlazionatutako

xedapenei dagozkienak (barne-zuzenbideak LLETaren izaera publikoa edo pribatua

zehazterakoan zeregin oso garrantzitsua baitu), eta, bestetik, estatu kidearen interes

publikoari dagozkienak (estatu batek, bere izaera dela eta, LLETaren eraketan eta

funtzionamenduan hainbat rol baititu).

Estatu kideen araudiaren aplikazioari dagokionez, zailtasun handienak dira, batetik,

araudia aplikatzeko neurri nazionalen onarpena, araudian xedatutakoak baino

baldintza gehiago eransten dituztenak, eta, bestetik, estatu kideek onartutako neurri

nazionalen arteko ezberdintasunak. Horrenbestez, araudian zehaztutakoa kontuan

hartzea eta/edo gainerako herrialdeek ezarritako xedapenen arteko koordinazioa

handitzea proposatu da.

Eusko Jaurlaritzak mugaz haraindiko lankidetza-proiektu eta programak kudeatzeko

LLET bat eratzearen abantailak eta desabantailak aipatu ditu. Subsidiariotasun

printzipioan oinarrituta, LLETa programak kudeatzeko baliabide egokia dela uste du,

kideen arteko lidergo partekatua eta orekatua sortzen baitu. Hala ere, kontuz ibili behar

da LLETak kide gehiegi ez izateko, kudeaketa oztopatuko bailuke horrek.

Auzotasun-politika eta LLETetan hirugarren herrialdeetako kideak sartzea izango

lirateke ebatzi gabeko alderdi bakarrak. Bi horiek argi eta garbi zehaztu beharko

lirateke araudian, baita parte hartu dezaketen hirugarren herrialdeen zerrenda egin ere.

Eusko Jaurlaritzaren arabera, zerrenda horrek barne hartu beharko lituzke EBko kide

izateko herrialde hautagaiak eta hautagai potentzialak, Europako Batzordeko estatu

kide guztiak eta Europako Auzotasun Politikako herrialde guztiak; LLETren helburuak

hala gomendatuz gero eta partaidetza behar bezala zehatuz gero (finantzari

dagokionez, batez ere), erakunde pribatuek ere parte hartuko dute.


38

5.- Subsidiariotasunaren azterketa

Lisboako Tratatua indarrean sartzearen eta subsidiariotasunaren alorrean

Eskualdeetako Lantaldeari emandako erantzukizun berrien ondorioz, Eskualdeetako

Lantaldeak barne-araudi berria onartu zuen eta 2010eko urtarrilaren 10ean indarrean

sartu zen. Europar Batasuneko Justizia Auzitegian helegitea aurkezteko prozeduraz

gain, «komiteko irizpenek subsidiariotasun- eta proportzionaltasun-printzipioen

aplikazioari berariazko erreferentzia egitea» eskatu da. Ideia horrek Eskualdeetako

Lantaldearen eskumenen arteko oreka errespetatzeko erantzukizun berria zuzenean

adierazten du, eta subsidiariotasuna dela-eta etorkizunean egindako helegiteak

justifikatu ahalko lituzke.

Hortaz, EBko legegintza-proposamenen bateragarritasunaren ebaluazioa

Eskualdeetako Lantaldeko irizpenen zati sistematikoa bihurtu da. Bestalde,

subsidiariotasunaren, proportzionaltasunaren eta legeak hobeto egiteko dimentsioek

gero eta garrantzi handiagoa dute EBko legegintzaz kanpoko dokumentuen inguruko

komitearen irizpenetan.

Eskualdeetako Lantaldeak 2007ko apirilean sortutako Subsidiariotasunaren Jarraipen

Sarea kontsulta-plataforma bat da, subsidiariotasunaren alorrean Eskualdeetako

Lantaldeko ekimen politikoak laguntzeko balio duena. Komiteko mahaiak 2010erako

sarearen koordinatzailea izendatu zuen: Valcárcel Siso lehen presidenteorde jauna.

Gaur egun, EBko eskualdeetako eta tokiko gobernuetako sareko kideak 100 baino

gehiago dira. Horrek esan nahi du sortu zenetik, Subsidiariotasunaren Jarraipen

Sarearen partaidetza bikoiztu egin dela 8. Bai Eusko Jaurlaritza bai Eusko Legebiltzarra

sare horretako kide dira.

2009-2010 Ekintza Plana

Eskualdeetako Lantaldeak subsidiariotasunaren alorrean 2009-2010 Ekintza Plana

argitaratu zuen Europako eskualde eta hirietan Subsidiariotasun Printzipioaren

aplikazioari buruzko esperientzia eta jardunbide egokienak identifikatzeko asmoz.

Subsidiariotasun Printzipioaren Jarraipen Sarearen osagarria da eta ikuspegi horretatik

EBko hainbat politika aztertu ditu.

Horretarako bost lan-talde osatu ditu, gai hauek jorratu dituztenak:

8 Ikus II. eranskina.


39

1.- Gizarte berrikuntza, hazkunde ekonomikoaren motorra.

2.- Etorkinen gizarteratzea hiri-guneetan.

3.- Herritarren partaidetza konponbide energetiko iraunkorretan.

4.- Osasun desorekak EBn.

5.-Pobreziaren eta gizarte-bazterkeriaren aurkako borroka.

Horiek guztiak erkidego eta nazioarte mailako helburuak erdiesten eskualdeek nola

lagundu dezakegun erakusteko sortu dira. Lan-taldeek lortutako emaitzak 2011ko

martxoan egingo den Subsidiariotasunari buruzko Konferentzian aurkeztuko dira.

Subsidiariotasuna gizarte-berrikuntzan

Eskualdeetako Lantaldeak gizarte-berrikuntza subsidiariotasunaren ikuspegitik

aztertzen zuen txostena egiteko eskatu zion Eusko Jaurlaritzari, laugarren sektorea

deritzogunarekin erlazionatuz. Horretarako, gizarte-berrikuntza arduratsuaren alorreko

Europako jardunbide egokienak bildu eta aztertu behar zituen, kohesioari, enpleguari,

lehiakortasunari eta hazkundeari egindako ekarpenen bidez aurrerapenaren motorrak

diren aldetik.

Talde honen lana, beraz, jardunbide horiek identifikatzea eta amaiera-txosten bat

egitea izan da, non subsidiariotasunaren printzipioa gizarte-berrikuntzan aplikatzeko

gomendio politikoak zehaztu baitira.

Talde honen liderra Euskadi izan zen, eta kide guztien artean Enpresen Erantzukizun

Soziala (EES) berariaz aztertzea adostu zuten. Horretarako, kide hauek parte hartu

zuten: Veneto (Italia), Polonia Handia (Polonia) eta Flandria (Belgika). Nabarmendu

beharra dago lan horretarako, Kanpo Harremanetarako Idazkaritza Nagusiak

Innobasqueren eta Eusko Jaurlaritzako EES eta Berrikuntza Zuzendaritzaren laguntza

jaso zuela.

Hona hemen Euskadin identifikatutako kasuak:

IZAITE – Erakunde publikoekin elkarlanean ari diren enpresa pribatuen elkartea

da, ingurumenaren garapen iraunkorreko proiektu bat aurrera eramaten ari

dena.

XERTATU – Lankidetza publiko-pribatua duen erakunde-ekimena da, jarduera

kulturalak eta kudeaketarekin lotutakoak egiten dituena, batik bat. FIARE – Aurrezte eta kudeaketa sozial eta arduratsuaren aldeko lankidetza

publiko-pribatuaren adibidea da, gizarte-kohesioa, elkartasuna, gardentasuna

eta banku etikoa sustatzen dituena.


40

Adibide horietan, agerian utzi da EESa ezinbesteko motorra dela gizarte-berrikuntza eta

lehiakortasuna garatzeko, enplegua sortzeko eta hori gizartearen behar berrietara

egokitzeko. Egoera horretan, eskualdeak eta udalerriak funtsezko eragileak gara

erantzukizun sozialaren sustapenean, eta beraz, hura gizartean txertatzeko

erantzukizuna gure gain hartu behar dugu. Lidergo hori izateak esan nahi du enpresak

eta gizarte-eragileak EESan inplikatu behar direla eta horren onurak ulertu eta

baloratzea lortu behar dutela.

Hauek izan ziren taldearen gomendioak:

- Eskualdeen arteko lankidetzarako eta EESaren aldeko aliantza eta hiru puntu nagusiak martxan jartzeko jarduerak sustatzea:

-

o EESaren sentiberatzea handitzea, ezagutza hobetzea eta aurrerapenak

jakinaraztea.

o EESa integratzen eta lankidetzarako koalizio irekiak garatzen laguntzea.

o EESaren aldeko ingurunea bermatzea (adibidez, gutxieneko legalak

ezartzea).

- Gizarte-berrikuntzarako baliabideak hedatzea eragileen arteko harremanak eta

lankidetza publiko-pribatua sustatzeko eta ekimenak eta inpaktuak neurtzeko

metodologia komunak eta gizarte-berrikuntza laguntzeko azpiegitura berriak

garatzeko, sormena eta harremanetarako gaitasunak ahal bezain beste baliatuko

dituzten antolakuntza-eredu berriak sustatuz.

- Adierazle globalak dituzten sistemak sortzea eta erabiltzea, eskualde mailakoak

eta ahal bada, euren artean loturarik ez dutenak, Europako bizi-kalitatearen,

berrikuntzaren eta iraunkortasunaren aurrerapenak jarraitzeko aukera ematen

dutenak eta baliabideen erabileran, ekoizpenean eta kudeaketan ekonomiaren,

gizarte-kohesioaren eta eraginkortasunaren adierazleak txertatuko dituztenak.

- Europako gizarte-ereduaren baloreak berreskuratzea eta EBko maila guztietan

hedatzea.

- Sormena eta harremanetarako gaitasun guztiak baliatzen dituzten

antolakuntza-eredu berriak txertatzea, enpresei lehiakortasuna hobetzen eta

ahalmen berritzailea garatzen lagunduko dietenak.


41

- Gizarte-berrikuntzan ikerketa sustatzea, emaitzen ustiaketa eta erabileraren

bidez gizartera itzuliko den ezagutza sortzeko helburuarekin.

Eskualdeetako Lantaldearen txosten horrek erakunde mailako lidergoa izateko eskatu

zion Europako Batzordeari, europar gizarteko indar guztien lankidetzaren bidez,

«konfiantzazko dinamika» berria sortzeko. Sisteman aldaketak eragiteko eta

hobekuntzak txertatzeko ahalmena agerian utzi zuen eta eskualdeetako gobernuei

erantzukizuna beren gain hartzeko aukera eman zien, sektore pribatuarentzako

jardunbide egokien eredu gisa arituz.

Azken batean, Europako agintaritzan eredu berritzailea eta partaidetzazkoa

sustatzearen alde egin zen, Erkidegoko politikak aurrera eramaterakoan EESaren

zeharkako efektua aintzat hartuko duena, eta subsidiariotasun-printzipioaren arabera

aurrez aipatutako ekintzak maila guztietan koordinatu eta indartzea proposatu zen.

Euskal gizarte-berrikuntzaren arloko jardunbide egokiak hedatzeko asmoz, Eusko

Jaurlaritzak 2010ean Bruselan Open Days jardunaldiak egin bitartean antolatutako

subsidiariotasunari buruzko tailer telematikoan parte hartu zuen9. Bertan, lan-taldeko

kide batekin elkartu zen, Polonia Handia eskualdearekin.

Ikerketa-bisita Helsinki-Nilandiako eskualdera (Fin landia)

ECOS Batzordeko burua izateaz aparte, Helsinki-Uusimaa eskualdera ikerketa-bisita

bat egiteko aukeratu zituzten zortzi kideetako bat izan zen Euskadi. Bisitaren xedea

Finlandiako eskualde horrek gizarte-berrikuntzaren alorrean egindako ahaleginak

tokian bertan ezagutzea eta horietatik ikastea zen.

Gizarte-berrikuntzari gogor ekin dion eskualdeetako bat da. Izan ere, estrategia

politikoa berriro definitu egin du gizarteari eragiten dion berrikuntza-gaitasuna lantzeko,

eta ez bakarrik teorikoki, baizik eta praktikoki ere bai, udalerriekin, unibertsitateekin,

enpresekin eta beste instantziekin elkarlanean arituz.

2010eko irailaren 6an egindako ikerketa-bisitan, berrikuntzaren alorrean kontzeptu eta

jardunbide berrien beharraren inguruan eskualdeak egindako analisi baten emaitzak

aztertu egin ziren, Europa 2020 estrategia eta horrek eskualdean duen eragina

ikertzerakoan lortu zirenak.

Bisitaren helburua kasu batzuen ikerketaren bidez, plan eta alderdi praktikoak onartzea

izan zen. Honako hau aztertu zen:

9 Ikus Open Days atala.


42

- Epe motzeko interes politikoak epe luzeko ekonomia- eta gizarte-garapenaren

beharrekin koordinatzeko modua.

- Berrikuntza-politikak sektore publikoko jardueren berrantolaketan duen

zeregina zehaztea globalizazioak eragindako aldaketei eta beharrei

erantzuteko.

- Finlandiako esperientziatik beste eskualdeentzat baliagarria izango den

ikaskuntza ateratzea.

- Eskualdeetako Lantaldearen funtzionamendua hobetzea eskualde

berritzaileenei laguntza emateko.

Bidai horretan, Eskualdeetako Lantaldearen lehentasunezko helburuak Helsinki-

Uusimaa eskualdearentzat baliagarria izatea zen, nola mikro eta makropolitikaren

mailak hobeto integratzeko modu berriak eratzeko hala lankidetzaren sustapenaren

bidez bi maila horiek elkarri onurak ekartzeko modu berriak sortzeko.

Subsidiariotasuna energian eta klima-aldaketan

Europa 2020 estrategiaren esparruan eta 2009-2010 Ekintza Planaren barruan Grupo

de Lucha contra el Cambio Climático taldea ere zegoen. «Lucha contra el cambio

climático: Implicado al público en las soluciones energéticamente sostenibles»

izenburupean, subsidiariotasun-printzipioaren aplikazioan Europako hiri eta eskualdeek

energiaren arloan egindako esperientzia eta jardunbide egokienak identifikatzeko eta

erakusteko sortu zen talde hori.

Talde horrek Vorarlbergeko Eskualde Gobernua (Austria) izan zuen buru gisa, eta

Eusko Jaurlaritzaz gain, Göteborgeko (Suedia), Erlangengo (Alemania) eta Hengeloko

(Herbehereak) udalek ere parte hartu zuten. Energia eta Meategien Zuzendaritzaren

eta Energiaren Euskal Erakundearen (EEE) laguntzarekin, Kanpo Harremanetarako

Idazkaritza Nagusia horren partaide izan zen.

Euskal erakundeak konpromiso hauek hartu zituen: lurraldeko jardunbide egokien kasu

zehatzak identifikatzea, deskribatzea eta taldeko kideei aurkeztea, aurkeztutako

kasuen ondorioak jasoko zituen amaierako txostena egiten laguntzea eta alor horretan

iradokizun politiko zehatzak egitea.

Hauek izan ziren Eusko Jaurlaritzak aurkeztutako jardunbide egokien kasuak: ibilgailu

elektrikoaren bultzada Euskadin eta Eraikinen Energia Ziurtapena. Lehenengo

adibidearekin erronka berriak gainditzeko eta ekonomiaren garapen iraukorraren alde

egiteko eskualdeek dugun gaitasuna eta potentziala adierazi nahi izan zen. Bigarrenak

argi utzi zuen Batasuneko helburuak lortzeko eskualdeak oso aurreratuak edo

Erkidegoko legeriaren aurretik egon gaitezkeela: Energia-eraginkortasunaren


43

ziurtagiria, duela zenbait urte Euskadin eskatzen hasi zena, Batasuneko herritar

guztientzako beharrezkoa bihurtu da 10.

Gizarte-berrikuntzaren kasuan bezala, lan-talde horrek eskuratutako emaitzak 2011n

egingo den Subsidiariotasunari buruzko Europako Goi Bileran aurkeztu beharko dira.

Hauek dira Eusko Jaurlaritzak lan horretatik ateratako ondorio orokorrak:

1.- Klima aldaketaren aurkako borrokan konponbide energetikoak bilatzeko

beharrezkoa da Europa mailako helburuak zehaztea eta EBn dagokion legeria

ezartzea. Legeria horrek subsidiariotasun-printzipioa errespetatu behar du, oinarrizko

bi baldintzak betez: EBren jardutea beharrezkoa izatea eta balio erantsia ematea. 2.- Subsidiariotasuna aztertzerakoan, printzipio horren interpretazio positiboa egin

behar da, EBren helburuak lortzera guztiz bideratzen baitira eskualdeak.

3.- Hortaz, EBn erabakiak eskualdeekin batera hartu behar dira, eskualdeei beren

politikak aurrera eramateko maniobra tarte eta malgutasun nahikoak emanez.

4.- Europako legeriak gutxieneko baldintzak zehaztu behar ditu, nahi izanez gero,

eskualdeei konpromiso handiagoak hartzea eta Europako helburuen betetzean harago

joatea ahalbidetuko dietenak.

5.- Europako legeriak bere proposamenen eragina aztertu behar du eskualde-

mailaraino, eta legegintza ekimenek eskualdeentzat eta tokiko erakundeentzat duten

administrazio- eta finantza-kargak zehaztu eta neurtu behar ditu.

6.- EBk eskualdeetako, herrialdeetako eta Europako ekimenen arteko koordinazioa

hobetu behar du, ahaleginak batzeko eta lehiakorragoak eta eraginkorragoak izateko.

10 2002/91/EE zuzentaraua, 2010/31/EB zuzentarauak aldatutakoa.


44

Subsidiariotasunari buruzko kontsultak

Subsidiaritate Printzipioa Kontrolatzeko Sarearen esparruan, Erkidegoko etorkizuneko

arauen subsidiaritate eta proportzionaltasun printzipioak betetzeari buruzko berariazko

kontsultetan parte hartu du Eusko Jaurlaritzak, Eskualdeetako Lantaldeak eta

Europako Batzordeak antolatzen dituztenak. Sareko kide diren eskualdeetako eta

tokiko erakundeen erantzunak Europako Batzordera bidaliko dira zuzenean –

amaierako txosten batean sistematizatuta- eta/edo Eskualdeetako Lantaldeko

txostengileek erabiliko dituzte euren irizpenetan txertatzeko, eta, azken batean,

Erkidegoko eztabaida politikoan eransteko.

1.- Politika ekonomikoen koordinazioa indartzea (20 10eko iraila-azaroa)

Ekonomia eta finantza-krisiaren ostean, Europako Batzordeak bi komunikazio

argitaratu zituen 2010eko maiatzean eta ekainean, ekonomia-politiken koordinazioa

indartzeko bidea urratzera bideratutakoak. Neurri berriak hartzea eta dagoeneko

hartutako neurriak indartzea izan zen horietan proposatu zena. Galdera-sorta horren

helburua tokiko eta eskualdeetako erakundeen iritzia jasotzea zen aipatutako

komunikazioen testuinguruan garrantzitsuak ziren gaien inguruan.


Kontsultaren amaierako txostena argitaratu gabe zegoen memoria hau itxi zenean,

hortaz, bertan parte hartu zuten EBko eskualdeetako eta tokiko eskualdeen guztizko

kopurua ez dugu ezagutzen.

2020 Estrategiaren aplikazioan estatuaren eta autonomia-erkidegoen arteko lankidetza

aurrera eramateko hitzarmen formalak ezartzea proposatu zuen Eusko Jaurlaritzak,

Erreforma Plan Nazionalak garatzean eta helburu nazionalen eta estrategiaren ekimen

bereizgarriak betetzean erakunde-maila bakoitzak dituen funtzioak eta zereginak

zehaztuko dituztenak. Euskadiren kasuan, hitzarmen horiek Kontzertu Ekonomikoaren

Batzorde Mistoan lortu ahal izango dira.

Euskadik uste du Europako Batzordeak estatu kide bakoitzaren estatu azpiko mailak

erakundeen arteko koordinazio-proposamenetan txertatu beharko lituzkeela eta

araudiko proposamenetan subsidiariotasun-printzipioa betetzen dela behatu beharko

lukeela.

Estatu kideei egonkortasun eta hazkunderako egiunearen helburuak betetzen

laguntzeko tresna gisa kohesio-funtsak erabiltzeko proposamenaren aurka agertu zen

Eusko Jaurlaritza, toki-eremuen, eskualdeen eta estatuaren arteko loturatik eratorritako

gobernantza ekonomikoan efektu negatiboak eragingo zituelako.


45

2.- Bide-segurtasuneko Europako espaziorantz: bide- segurtasunari buruzko

2011-2020 orientabide politikoak (2010eko urria-abe ndua)

Estatu kide ugarietan, eskualdeetako edo probintziako erakundeek landa eta bigarren

mailako errepideak kudeatzen dituzte. Era berean, istripu-kopuru handia gertatzen den

hiri-eremuen kasuan, udalerriek eta hiriek errepide sarearen gehiengoa kudeatzen

dute. Galdera-sorta hau, beraz, Batzordearen «Hacia un espacio europeo de

seguridad vial» (2008. urtea, 811 amaierakoa) komunikazioaren inguruko

eskualdeetako eta tokiko eskualdeen jarrera komuna eraikitzeko eta horren inguruko

Europako eskualdeen esperientziak ezagutzeko helburuarekin sortu zen.

Kontsulta Eusko Jaurlaritzako Herrizaingo Sailaren Trafiko Zuzendaritzak egin zuen.

Guztira EBko 5 estatu kidetako 7 eskualdek eta tokian tokiko erakundek parte hartu

zuten kontsultan.

Galdetegi horretan Euskal Autonomia Erkidegoak ibilgailuen trafiko eta zirkulazioaren

alorrean dituen eskumenak aditzera eman ziren eta Bide Segurtasuneko 2010-2014

Plan Estrategiakoa azaltzen da. 2007-2010 Planaren emaitzak oinarri hartuta, bide-

segurtasuna ahalik eta gehien sustatzera eta mugikortasun iraunkorragoa eta

seguruagoa izatera bideratuta zegoen. Hona hemen hiru helburu nagusiak:

errepideetan hildakoen kopurua murriztea, arrisku talde bakoitzeko istripu-kopurua

murriztea eta mugikortasun iraunkorra eta segurua sustatzea Euskadin.

Halaber, Euskadi beste eskualde mugakideekin lankidetzan aritzen dela azaldu zen,

adibidez, bidetako azpiegituraren mugaz haraindiko arazo zehatzen eta komunen

kudeaketan (auto pilaketak data eta ordu jakinetan, besteak beste).

Bide Segurtasuneko 2007-2010 Plan Estrategikoarekin emaitza bikainak lortu ziren,

EAEko trafiko-istripuetako hildakoen eta hil diren oinezkoen kopurua erdia baino

gehiago murriztu baitzen. Hori EBko beste eskualdeetara esportatu daitekeen

jardunbide egokiaren adibidea da, nahiz eta amaierako helburua hildakoen kopurua

zero izatea den.


46

3.- Biodibertsitate-politika 2010etik aurrera (201 0eko iraila-urria)

Eskualdeetako Lantaldeak, legegintza aurreko fasean, Biodibertsitateari buruzko

Europako estrategia 2010etik aurrera estrategiaren eraginaren azterketan parte hartu

zuen Europako Batzordearekin adostutako lankidetzarako esparru-hitzarmenari esker.

Horregatik eta aldez aurretik, Eskualdeetako Lantaldeak galdera-sorta horretan parte

hartzeko eskatu zien eskualdeei eta udalerriei, horien lurraldeetako biodibertsitateari

buruzko datuak eman zitzaten, alor horretako etorkizuneko politikaren diseinuan

laguntzeko.

Europako Batzordeak ekimen berri bat proposatu aurretik, etorkizuneko araudiek EBko

eskualde eta udalerrietan izan ditzaketen ekonomia-, gizarte- eta ingurumen-ondorio

potentzialak aztertzean datza eraginaren azterketa.

Eraginaren azterketa subsidiariotasun-printzipioaren zati da, eta batzordeari eskualdeei

eta tokiko eta eskualdeetako autoritateen interesei buruzko datu kuantitatiboak eta

kualitatiboak ematea du xede gisa. Hartara, proposamenaren eragin potentzialaren

azterketak erabakia hartu behar dutenei laguntzen die, aukera politikoen abantailen eta

desabantailen berri izaten.

Azterketaren eraginaren bidez, legegintzako ekimen bakoitzarekin batera batzordeak

argitaratzen duen amaierako inpaktuaren ebaluazioa egiten lagundu nahi du komiteak,

eta ebaluazio horrek lurralde-eraginari egindako ekarpenak barne hartzea nahi du,

tokiko eta eskualdeetako autoritateek kontsultatik ateratako ondorioen edo egindako

ekarpenen araberakoak izango direnak.

Eraginaren azterketa hori Eusko Jaurlaritzako Biodibertsitaterako eta Ingurumen

Partaidetzarako Zuzendaritzak prestatu zuen. Guztira EBko eskualdeetako eta tokian

tokiko 13 erakundek hartu zuten parte kontsultan.

Eusko Jaurlaritzak biodibertsitatea eta ekosistemak gobernuaren lehentasun nagusia

direla nabarmendu zuen. Izan ere, ingurumen ebaluazioko txostenak bideratzerakoan

kontsulta-txostenak egiten ditu. Aldi berean, Natura 2000 Sarearen eta EAEko

gainerako eremu babestuen kudeaketaren plangintza egiten du. Gainera, Espezie

Mehatxatuen Katalogoa du.

Horrez gain, Gobernuak Euskadiko biodibertsitatearen egoera aztertzen du, batik bat

Natura 2000 Sareko eremuak kontserbatzeko baliabideak sortzeko esparruaren


47

barruan, baina baita hegazti faunaren jarraipen-programen bidez ere. Horretatik

ondorioztatu daiteke orokorrean, egoera ez dela nahi bezain ona, nola habitaten eta

espezieen kontserbazioari dagokionez, hala lurzoruaren artifizializazioari edo

lurraldearen zatikatzeari dagokionez.

Hala eta guztiz ere, aurreko urtekoekin alderatuta, biodibertsitatea murriztearen

kausak ez dira aldatu. 2011rako ingurumen-zerbitzuen diagnostikoa aurreikusi egin da,

Euskadin Milurtekoko Ekosistemak aztertzearen bidez egingo dena.

Euskadin, LIFE programak kofinantzatutako zenbait proiektu garatu dira Natura 2000

guneetan. Hala ere, landa-garapenera bideratutako funtsekin alderatuta, onura horiek

jaso ditzaketen pertsonek diru-laguntzak ezagutzen ez dituztela uste da. Hori dela eta,

beharrezkotzat jotzen da egun dauden finantzaketa-tresnak berrikustea eta benetan

biodibertsitatea babesten laguntzen duten ildoak eta programak lehenestea.

Klima aldaketa moteltzeko neurri gisa proiektu hauek aipatzen dira: Deba, Lakorzana

eta Urdaibaiko hezeguneen zaharberritzea eta haize-energiaren aldeko apustua.

Azkenak arazoak sortu ditu biodibertsitatearen babesarekin, eta hitzarmen bat

adostera behartu du (Itun eolikoa), Natura 2000 Sareko Haize Energiaren Lurralde

Planeko proiektuak alde batera utziz. Trenbideko garraioaren aldeko apustuak ere

biodibertsitatearen babestea eragotzi dezake.

Eskualdeetako eta tokiko erakundeak eta alderdi interesdunak Natura 2000 Sareko

kudeaketa-tresnak egiteko prozesuan sartu dira. Beste autonomia-erkidegoekin batera

egindako kudeaketari esker lorpen hauek erdietsi dira: konektibitatearen eta korridore

ekologikoaren alorreko koordinazio-hitzarmenak, mehatxupean dauden

espezieentzako kudeaketa-planak eta espezie jakin batzuk kontserbatzeko programak.

Estatu mailan, Natura Ondarearen eta Biodibertsitatearen Estatuko Plan

Estrategikoaren ingurumen-ebaluazioaren inguruan kontsulta egin zaio Euskadiri.

Halaber, Euskadi INTERREG IVC proiektuko kide da, REVERSEV deitu izan dena,

Europan biodibertsitatea babestu eta balioesteko eskualdeetako trukeen eta politiken

ingurukoa.


48

ERKIDEGOKO PROZESU ERABAKITZAILEAN ESKU HARTZEKO BESTE TRESNA BATZUK 6.- Autogintzaren krisiari buruzko eskualde-arteko taldea

2009. urtean eta Jean-Yves Le Drian Bretainiako eskualdeko presidenteak hala

eskatuta, Europako eskualdeetako eta tokiko 55 ordezkariz osatutako lantaldea edo

«taldeartea» eratu zen automobilgintzaren sektorea laguntzeko neurriak eta tresnak

proposatzeko. 2010. urtean zehar, taldearte horrek oso jarrera aktiboa izan du, hamar

aldiz baino gehiagotan bildu baita sektorean neurriak hartzearen aldeko mintegiak

antolatzeko eta jarrera politikoak prestatzeko.

Munduko ekonomiaren krisi globalaren harian, estatuetako ekonomiek haren ondorioak

pairatzen hasi ziren autoen sektorean, ibilgailuen salmentak beheraka handiak izan

baititu. Komeni da gogoratzea sektore horrek, zuzenean edo zeharka, hamabi milioi

baino gehiagoko herritarrei ematen diela lana, hau da, EBko langileen % 10ari.

«Autogintzaren krisia» taldeartearen bilera politik oa. Brusela, 2010eko otsailaren

10a.

83. Osoko Bilkura 2010. urteko lehenengoa izan zen, eta bertan, Eskualdeetako

Lantaldeak irizpen bat onartu zuen, Europako automobilgintza sektorearen erronkei

aurre egiteko eta lurralde-ezarpena indartzeko neurri adostu eta iraunkorrei buruzkoa.

Dokumentu hori taldearteko kideen arteko lankidetzaren emaitza da, Europar

Batasuneko hamabi herrialdetako Europako 55 eskualde ordezkatzen dituztenak.

Irizpenaren bidez, Eskualdeetako Lantaldeak Europarentzeko New deal eskatu zuen

automobilgintzaren sektorean. Europako herrialde ugarik pairatzen duten arazoa da

eta horri milaka pertsonek lanpostua galdu dutela gehitzen badiogu, eragindako

gizarte-ondorioak larriak dira. Hauek dira eskabide nagusietako batzuk:

- Europako finantzaketa-tresnen eta prozeduren malgutzea, krisi egoerari aurre egiteko

behar diren baliabideak lortzeko.

- Europako automobilgintzaren sektorearen garapenerako behatoki bat sortzea, CARS

21 taldearen eta kaltetutako sektoreko eta entitate publikoetako eragileen lanak

sustatzeko.

- Sektorearentzako epe luzerako industria-politika sortzea, Europako Batzordea aukera

teknologiko batzuen artean hautatzera bultzatuz, karbono igorpenik gabeko kotxea

garatzen laguntzeko lehentasuna izan beharko dutenak.


49

- Automobilgintzaren sektorean berrikuntza sustatzeko aukerei buruzko esplorazio-

ekimen bat martxan jartzea, merkaturatu aurretik lizitazio publikoak ezarriz eta gutxiago

kutsatzen duten ibilgailuetara igarotzeko trantsizio teknologikoa azkartzeko Europako

araudiak duen gaitasuna azpimarratuz.

Taldeartearen izenean, Bretainiako presidentea den Jean-Yves Le Drian jaunak

(FR/PSE) autogintzaren sektoreko eragile nagusien eta berregituratzearen eraginez

kaltetutako lurraldeen artean Europa mailako elkarrizketa sustatzeko garrantzia

azpimarratu zuen. Hala, konponbide eraikitzaileak eta komunak lortuko dira eta krisiak

kaltetutako langileei laguntza emango zaie.

«Autogintzaren krisia» taldeartearen bilera politik oa. Ibilgailu elektrikoaren

aurkezpena Euskadin, jardunbide egokien adibide gis a. Brusela, 2010eko

ekainaren 10a.

Taldeartearen kideak berriro bildu ziren garbiak eta energiaren aldetik eraginkorrak

diren ibilgailuei buruzko Europako estrategia berriaren edukia eztabaidatzeko.

Horretarako, Ruth PASERMAN Antonio Tajaniren kabineteko kidea (Industria eta

Enpresa Ekimenerako komisarioa) eta Belgikako presidentetzaren ordezkaria Anne

PEETERS (Valoniako eskualdeko presidenteordearen kabineteko kidea) parte hartu

zuten.

La Sra. PASERMAN presentó en esta reunión la “Comunicación sobre la Estrategia

para los vehículos de energías eficientes y limpias”, publicada el 28 de abril de 2010.

Estrategiak bi oinarri nagusi ditu: barne errekuntzako motor tradizionalen inguruko

ikerketan inbertitzen jarraitzea eta lehenengo teknologiak ez diren teknologia berriak

sortzeko bide ematea.

Valoniako ordezkariak, PEETERS andreak, Belgikako presidentetzaren lehentasunak

aurkeztu zituen, garbiak eta energiaren aldetik eraginkorrak diren ibilgailuei

dagozkienak, hain zuzen ere. Belgikako presidentetzaren lehentasunak industria-

politika iraunkorra, ETEak laguntzea, clusterrak, normalizazioa eta estandarizazioa

direla berretsi egin zuen. Eta Belgikaren jarrera «teknologikoki neutrala» dela gaineratu

zuen.

Ondoren eztabaida interesgarria bat piztu zen bi hizlari horiekin. Gai eztabaidatuenak

estandarizazio, azpiegitura eta neutralitate teknologikoarekin lotutakoak izan ziren.

Eskualdeetako eta tokiko autoritateek estrategian duten papera aintzat hartzea eskatu

zuten eskualdeek, bai eta komitea CARS 21 goi-mailako taldean integratzea ere.


50

Halaber, bilera horretan kotxe elektrikoaren inguruan Euskadik duen estrategia

aurkeztu zen. Europako eskualdeen artean, jardunbide egokien adibide gisa Euskadi

aukeratu zen, ibilgailu garbiei emandako bulkadarengatik. Guillermo ECHENIQUEk,

bere hitzaldian, garbiak eta energiaren aldetik eraginkorrak diren ibilgailuen

garapenean eskualdeko gobernua aktiboki lan egiten ari dela adierazi zuen, ibilgailu

elektrikoaren garapenean, batez ere. Euskadik estrategia hori erronka tekniko eta

industrial gisa ikusten du. Gobernuak estrategia hori definitu du garraioaren sektorean

energia-eraginkortasuna hobetzeko modu gisa eta euskal industriaren negozio-aukerak

areagotzeko bide gisa. Helburu orokorra da 2020rako, Euskadiko ibilgailu-salmenten %

10 ibilgailu elektrikoek osatzea.

Aipatutako helburua erdiesteko hauek dira jarraitu beharreko pausoak:

- Eskualde osoan zehar hedatutako karga-guneen sarea sortzea.

- Ekipamendu elektroniko eta elektrikoen euskal sektorea babestea, ibilgailu

elektrikoen inguruko gaitasun industrialak eta teknologikoak garatzeko

helburuarekin.

- Ibilgailu elektrikoei eskualdeetako erakundeetara eta herritarrengana iristen

laguntzea.

- Eskualdean ibilgailu elektrikoa txertatzeko eta erabiltzeko esparru legala

garatzea.

Estrategia hori txertatzeko, Euskadik hitzarmen bat sinatu zuen Mercedes-Benz

enpresarekin, Gasteizen duen fabrikan ibilgailu elektrikoen eraikuntza sustatzeko.

Gainera, Eusko Jaurlaritzak Euskadiko autogintzako eta energiako clusterrarekin

ibilgailu elektrikoa garatzeko lankidetza-hitzarmen bat sinatu du+. Kanpo

Harremanetarako Idazkari nagusiak, bestalde, Euskadi Repsolekin elkarlanean lan

egiten hasi dela berritsi zuen. Enpresa hori izango da baterien kargen inguruko

aholkuak emango dituena eta karga-estazioen sarea ezartzeko leku aproposenak

zehaztuko dituena.

CARS 21

2005ean, Europako Batzordeak CARS 21 taldea (XXI. mendean autogintzaren

sektorea lehiakorra izateko araudi-esparrua) martxan jarri zuen, Europako autogintza-

industria lehiakorraren garapen iraunkorrerantz jarraitu beharreko bidea zehazteko

xedearekin. Haren zeregin nagusia Europako autogintza-industriaren araudi-

esparruaren barruan politika publikorako epe motzerako, ertainerako eta luzerako

gomendioak egitea zen.


51

2010eko urrian, Erkidegoko gobernuak talde hori berritzea erabaki zuen eta eginkizun

berri bat eman zion: ekintza-plan komuna eratzea eta Europako autogintza-industria

lehiakorra izateko eta 2020ean mugikortasun eta hazkunde eraginkorra izateko

ikuspegia sortzea.

CARS 21 talde horren lanek hainbat ekarpen egiten dituzte: 2020 estrategiari

-hazkunde adimenduna, iraunkorra eta integratzailearen alde egiten duelako-.

baliabideen erabilera eraginkorraren eta industria-politika berriaren inguruko ekimen

bereizgarriei eta garbiak eta energiaren aldetik eraginkorrak diren ibilgailuei buruzko

Erkidegoko estrategiari.

EBk zehaztutako helburuak erdiesteko, taldekideen kopurua handitu da, sektore

publikoko zein pribatuko alderdi interesdun nagusiak barne hartzeko asmoz. Europako

Batzordeak izendatzen ditu kideak, eta, gaur egur, honako hauek osatzen dute taldea:

autogintzaren industriako fabrikatzaileen ordezkariek, banatzaileek eta hornitzaileek,

gizarte-zibileko ordezkariek eta ekonomia eta gizarte lantaldeko, bederatzi estatu

kidetako, Eskualdeetako Lantaldeko, Europako Parlamentuko eta Europako

Batzordeko ordezkariek.

CARS 21 prozesua hiru mailatan egituratzen da:

• Goi-mailako taldeak (ministroak eta elkarteetako zuzendari nagusiak eta

presidenteak, besteak beste) ikuspegi politikoa ematen du.

• Taldeko sherpak goi-mailako taldearen eta lantaldeen arteko lotura ezartzen du.

• Lantaldeak urtean hiru eta sei aldi bitartean biltzen dira, eta alderdi teknikoez

arduratzen dira (berrikuntza, azpiegitura, barne-merkatua, CO2 isurketak,

harmonizazioa eta nazioarteko merkatua, etab.).

«Autogintzaren krisia» taldeartearen ordezkaria CARS 21 goi-mailako taldean Jean-

Yves LE DRIAN da, Bretainiako presidentea eta Eskualdeetako Lantaldeko kidea.

Bestalde, «Autogintzaren krisia» taldearteko kide diren eskualdeetako aditu teknikoek

CARS 21 taldeko lantaldeetan parte hartzen dute.

7.- REGLEG-CALRE eskualde-arteko taldea

2006an eta Eskualdeetako Lantaldearen baitan, botere legegilea eta aldi berean

komiteko kide izan behar zuten eskualdeetako gobernu eta parlamentuez osatutako

taldeartea sortu zen. REGLEG-CALRE deituriko taldearte horren xedea eskualde

horien interesak defendatzea izan zen estatu azpiko askotariko egiturez osatutako


52

komite batean: hiriak, udalerriak, probintziak, kontseiluak, parlamentuak, eskualde

administratiboak, legegintzako eskumenak zituzten eskualdeak, etab.

Komiteko agintaldi berriaren (2010-2015) inaugurazioaren ondorioz, taldearteko

agintari berriak ere aukeratu ziren. Presidente gisa Ursula MÄNNLE Bavariako

parlamentuko diputatua izendatu zen, lehen presidentzeorde gisa Jean François

ISTASSE Belgikako komunitate frantseseko diputatua eta bigarren presidenteorde gisa

Folke SJÖLUND Ålandeko biltzar probintzialeko kidea (Finlandia).

Taldearearen jarduna eskasa da, Eskualdeetako Lantaldetik kanpo REGLEG (botere

legegilea duten eskualdeetako gobernuak) eta CALRE (eskualdeetako legebiltzarrak)

elkarteak daudenez gero. Hortaz, ahal den neurrian, taldearte hori Eskualdeetako

Lantaldeko bileretan gai horiei buruz hartutako jarrerak defendatzen saiatzen da.

Jarduera-esparru garrantzitsuei dagokienez, subsidiariotasunaren gaia eta Europa

2020 estrategia identifikatu ziren 2010ean.

8.- Europako alderdi politikoak eta Espainiako dele gazioa

Europako alderdi politikoak

Lau talde politikok dute ordezkaritza Eskualdeetako Lantaldean: Europako Alderdi

Popularraren taldeak, Europako Alderdi Sozialistaren taldeak, Europako Demokraten

eta Liberalen taldeak, eta Nazioen Europaren aldeko eta Aliantza Europarraren

taldeak.

Eskualdeetako Lantaldeak 344 kide ditu (eta beste hainbeste ordezko); horietatik %

34,88 (240 kide eta ordezko) talde popularrekoak dira, % 34,59 (233 kide eta ordezko)

talde sozialistakoak, % 13,95 (96 kide) demokrata eta liberalen taldekoak, % 4,65 (32

kide) Nazioen Europaren aldeko taldekoak. % 9,30 (64 kide) ez daude alderdi

politikoren batera atxikiak. Gainerako % 2,32 izendapenaren zain dauden kideak dira 11.Eskualdeetako Lantaldearen batzordeak bildu edo osoko bilkurak egin baino lehen,

talde politikoetako kideak bildu egiten dira jarrera komunak izateko batzordean edo

osoko bilkuran aztertuko diren gaietan. Topaketa horiez gain, aparteko bi bilera egiten

dituzte Europako hirietan, talde politikoaren interesekoak diren gaiak eztabaidatzeko.

Talde bakoitzak idazkaritza baten babesa du, Eskualdeetako Lantaldeko lanetan

kideen partaidetza errazteko ardura duena. Talde politikoen eginkizuna Eskualdeetako

Lantaldeak organo politiko gisa duen papera indartzea da, kideen lana bistaratzea,

Batasuneko erakundeekin duen lankidetza indartzea eta Eskualdeetako Lantaldeko

barne-kudeaketa sustatzea.

11 Datuak 2010eko ekainekoak dira. Izendapenaren zain dauden kideak egotearen arrazoia Europako eskualdeetan eta udalerrietan une ezberdinetan gertatzen diren hauteskundeak dira.


53

2009ko irailetik, Patxi López lehendakaria Eskualdeetako Lantaldeko kide

izendatzearen ondorioz, Eusko Jaurlaritza Europako Alderdi Sozialistaren barruan

dago. Pobreziaren eta gizarte bazterkeriaren aurkako Europako urtea zela eta,

Europako Alberdi Sozialistak (PES) bi mintegi antolatu zituen 12, non Eusko

Jaurlaritzako bi txostengilek parte hartu baitzuten, eta argazki-lehiaketa bat,

«Lankidetzaren bila» deitutakoa eta 18 eta 30 urte bitarteko gazteei zuzendutakoa.

Eusko Jaurlaritzak lehiaketan parte hartzeko liburuxkak argitaratu eta banatu zituen.

Saria Bruselan egingo zen pobreziaren eta gizarte-bazterkeriaren aurkako borrokari

buruzko kongresu batean parte hartzea zen.

Espainiako delegazioa

Eskualdeetako Lantaldeko kide guztiak beren estatu-delegazioetan biltzen dira osoko

bilkurak hasi aurretik, komitean landuko diren gaiei buruzko informazioa trukatzeko.

2010az geroztik, Espainiako delegazioaren koordinazioa Extremaduraren esku dago.

Eusko Jaurlaritzak osoko bilkuren aurretik politika mailan egindako bost bileretan parte

hartu du, bai eta maila teknikoko informazio- eta koordinazio-bileretan ere, Espainiako

delegazioko kideei berariaz eragiten dieten gaiak lantzeko.

Eskualdeetako Lantaldeak Espainiako presidentetza aurkezteko liburuxka bat sortu

zuen. Horren diseinuan eta eraketan Espainiako delegazioak parte hartu zuen, eta

Eusko Jaurlaritzak, berriz, dokumentua euskarara itzuli zuen eta lurraldean barrena

hedatu zuen.

12 Argibide gehiago nahi izanez gero, ikus pobreziaren eta gizarte bazterkeriaren aurkako foroei buruzko atala.


54

APARTEKO JARDUERAK

9.- «Euskadi» turismo-markaren aurkezpena Bruselan (2010 eko

otsaila) Industria, Berrikuntza, Merkataritza eta Turismo sailburuak, Bernabé Undak,

Eskualdeetako Lantaldeak Bruselan duen egoitzan Euskadiko turismo-marka berria

aurkeztu zuen 250 bat pertsonen aurrean. Bertaratu zirenei Undak gure lurraldea

bisitatzera animatu zien, negozio-arrazoiak zein atsegin-bidaia direla medio edota bi

interesak konbinatuz. Horretarako erakargarri turistiko garrantzitsuenez baliatu zen:

Guggenheim museoa, hiru euskal hiriburuetako alde zaharra, kosta, sukaldaritza eta

Arabako Errioxako ardoak.

Bilerara Bruselan zeuden Europako eskualde guztietako ordezkariak, diplomatikoen

kideria, Europako erakundeak, Belgikako euskaldunen taldea eta turismo sektoreko

enpresak gonbidatu zituzten.

Ekitaldia Vanessa Sánchez ETBko aurkezleak zuzendu zuen, eta Eusko Jaurlaritzako

sailburuaz gain, Eskualdeetako Lantaldeko ordezkari batek, Kanpo Harremanetarako

idazkari nagusia Guillermo Echeniquek eta Euskadiko delegatua Bruselan Marta

Martínek hitz egin zuten.

Era berean, turismoa sustatzeko Athleticeko jokalariak eta Fernando García Macua

presidentea ere bertan izan ziren. 2010ean, taldeak marka hori hedatzeko

konpromisoa hartu zuen, arroparen, kirol-poltsen eta taldeko autobusaren bidez eta

jokalariek parte hartzen zituzten ekitaldietan.

Ekitaldiari amaiera emateko, Juan María Arzakek prestatutako gastronomia dastaketa

txiki bat egon zen.


55

10.-Pobreziaren eta gizarte-bazterkeriaren aurkako Europako urtea.

«Las respuestas locales y regionales a la pobreza y la exclusión social» foroa

(2010eko ekaina)

Pobreziaren eta gizarte-bazterkeriaren aurkako 2010 Europako urtearen harira,

Eskualdeetako Lantaldeko Europako Alderdi Sozialistak gai horri buruzko foro bat

antolatu zuen Bruselan ekainaren 8an.

Ekitaldiak Italiako, Britainia Handiko, Bulgariako, Estoniako, Alemaniako, Poloniako,

Begikako, Lituaniako, Herbehereetako, Suediako eta Portugaleko hainbat eskualde eta

hiritako 200 aditu elkartu zituen.

Jardunaldian esparru politikoa eztabaidatu zen eta 24 tokiko proiektu aurkeztu ziren,

hiru gaien inguruan aukeratu eta antolatutakoak: - Gizarte zerbitzuak denontzat irisgarriak izatea.

- Jendea lan-merkatuan sartzeko prestatzea.

- Herritarrak inklusiboak izatea toki- eta landa-eremuetan.

Euskadi bere esperientziak kontatzera gonbidatu zuten, Europa mailan gizarte-politikan

eta pobreziaren aurkako borrokan jardunbide egokienak dituen eskualdeetako bat

baita. Euskadiren hitzaldiak gizarte zerbitzuak denontzat irisgarriak izatea gaia izan

zuen hizpide, eta Herbehereetako eta Britainia Handiko bi gizarteratze kasuekin batera

aurkeztu zen.

Euskadiren izenean Javier Ruiz mintzatu zen, Lan, Formakuntza eta Gizarteratze

sailburuordea. Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistema aurkeztu zuen, euskal

erakundeen pobrezia eta gizarte-bazterkeriaren aurkako borrokan, Gizarte Babeserako

eta Gizarteratzeko Euskal Sistema hobetzeko eta indartzeko modu bat bezala.

Euskal sistema horren xedea da pobrezia-tasak populazioaren % 3 baino txikiagoak

izatea. Hori lortzeko honako hauek proposatu dira: zerbitzuen sistemaren kalitatea eta

unibertsaltasuna hobetzea, lana sustatzeko zerbitzuak osatzea EIN eta LANBIDE

zerbitzuekin sare koordinatu eta bateratu bat sortuz eta gizarteratze-prozesuak

orokortzea diagnostiko eta esku-hartze soziala lan-tresna gisa hartuz.


56

«Gizarteratzera bideratutako etxebizitza politika E uskadin» gaiari buruzko foroa

(2010eko azaroa)

En el marco de la Presidencia belga del Consejo belga de la Unión y el Año Europeo

de la Pobreza y la exclusión social, el Grupo Socialista Europeo (PSE) del Comité de

las Regiones junto al Grupo socialista del Parlamento de la Región de Bruselas

Capital, organizaron un seminario consagrado a la vivienda y la exclusión social.

Mintegiak honela zuen izena: «Abajo y afuera: ¡Más que un techo sobre mi cabeza!.

Estableciendo una Agenda Europea de la Vivienda», eta Europako hainbat tokitan

PES Taldeak etxebizitzaren inguruan agertzen duen gero eta kezka handiagoan du

jatorria.

Mintegi horrek Europako hainbat eskualdetako aditu, ikertzaile eta ordezkari politikoak

bildu zituen, esaterako, Kart-Heinz KLÄR PES taldeko presidentea Eskualdeetako

Lantaldean eta Rudy VERVOORT alderdi sozialistako burua Brusela Hiriburua

eskualdeko parlamentuan. Xedeetako bat etxebizitzaren Europako agenda (gai horren

inguruko alderdi guztiak barne hartuko dituena) sortzeko aldeko dinamika eratzeko

Eskualdeetako Lantaldeak zituen aukerak aztertzea izan zen.

Beste helburu batzuk izan ziren gai horren inguruan sentsibilizatzea, modu batera edo

bestera Europako milioika herritarrei eragiten baitie, eta etxebizitza duina oinarrizko

eskubidea eta europar kohesiorako ezinbesteko elementua dela baieztatzea.

Euskadi txostengile gisa parte hartzera gonbidatu zuten, eta ordezkari lanetan Eusko

Jaurlaritzako Etxebizitza sailburuordea aritu zen, Mª Paz Larrumbide, gizarteratzera

bideratutako Eusko Jaurlaritzaren etxebizitza-politika azaldu zuena. Txostenean,

euskal etxebitiza-politiken lehentasunezko ardatzak aditzera eman zituen: alokairua,

hiriak birsortzea eta birgaitzea.

Hirien birgaitzea eta birsotzea hirien degradazioa saihesteko eta gizarteratzea eta

ekonomiaren susperraldia laguntzeko mekanismo gisa hartu ziren. Bi mekanismo

horiek, halaber, lurzoru berriak erabiltzea saihesteko balio dute. Etxebizitza saileko

Eraikinak Birgaitu eta Hiria Berroneratzeko Plan Estrategikoak energia-

eraginkortasuneko eta irisgarritasun programak aurrera eramateko mekanismoak

eraibiltzea eta artikulatzea lehenesten du .

Euskal estrategiaren aurkezpenean, alokairu-politikaren aldeko argudioak ere eman

zituen Larrumbidek, gizarte-bazterkeria jasateko arriskupean dauden pertsonentzako

erregimen egokiena delako, eta hori sustatzeko maizterraren eta jabearen arteko

bitartekari modura Eusko Jaurlaritza aritzea defendatu zuen.


57

Horrez gain, haren politikaren beste oinarrizko elementu bat aurkeztu zuen,

gazteentzako zuzkidura-ostatuen sustapena, herri eskupeko lurzoruan instalazio eta

zerbitzu komunak dituztenak eta gehienez ere, bost urterako direnak.

11.- «La cultura como motor del desarrollo económic o local y

regional» mintegia (2010eko maiatza)

Europan, kultura lehiakortasunaren eta eskualdeko ekonomiaren elementu oso

garrantzitsua da, EBn hazkundea eta enplegua areagotzen dituelako.

Testuinguru horretan, 2010eko maiatzaren 19an Eskualdeetako Lantaldeko egoitzan

egindako mintegiak gai horren inguruko eztabaida piztu nahi izan zuen Europako

erakundeen, tokiko eta eskualdeetako autoritateen eta beste gizarte-eragileen artean.

Galiziako Xuntak Fundación Galicia Europa fundazioaren eta Eskualdeetako

Lantaldearen laguntza jaso zuen ekitaldia antolatzeko, eta ekonomia- eta gizarte-

garapenari kulturak ekartzen dizkion onurak landu nahi izan zituzten.

Mintegiaren lehenego zatian Europako kultur agendari eta haren industria kulturalen

liburu berdeari heldu zitzaien. Bigarrena praktikoagoa izan zen eta Europako zenbait

eskualdetako ekonomiaren motor gisa kultura erabiltzearen lau adibide praktiko eman

ziren.

Hori dela eta, Euskadi «Bilbo efektua» aurkeztera gonbidatu zuten, Mikel TORAL

Kultura Sustatzeko zuzendariaren eskutik egin zena. Hauek dira gainontzeko hiru

kasuak: Poloniako Manufaktura Lodz, Belgikako Bozar eta Galiziako Fundación Cidade

da Cultura de Galicia.

Guztiak orijinalak izateagatik, eraiki zireneko lurrak berriro definitzeagatik eta sare

kulturalak eta nazioarteko harremanak sustatzeko interesa izateagatik hautatu egin

ziren.


58

OPEN DAYS JARDUNALDIAK

12.- Europako Eskualde eta Hirien VIII. Astea OPEN DAYS jardunaldiek –Europako Eskualde eta Hirien VIII. Astea- 2010eko urriaren

4etik 7ra bitartean 6000 ordezkari bildu zituzten, besteak beste Europako hiri eta

eskualdeetakoak, Erkidegoko erakundeetakoak, sektore publiko eta pribatuko

profesionalenak, erakunde akademikoenak eta adituenak.

«Lehiakortasuna, lankidetza eta gizarte-kohesioa» («Competitividad, cooperación y

cohesión social para las regiones de Europa») lelopean, Open Days jardunaldien VIII.

Edizioak berrikuntza, eskualde-garapena, ekonomia berdea, lurraldeko eta mugaz haraindiko

lankidetza eta gizarte eta lurralde kohesioa sustatzeko eztabaidetan jarri zuen arreta.

Lau egun horietan zehar, Eskualdeetako Lantaldeak, Europako Batzordeak eta

Bruselako eskualdeetako bulegoek 130 mintegi eta bestelako jarduerak antolatu

zituzten, tokiko eta eskualde garapenera eta hazkunde ekonomikora bideratutako

ekimenak eztabaidatzeko eta sustatzeko, bai eta EBko hiriek eta eskualdeek aurre

egin behar dieten erronkak gainditzeko irtenbideak aurkitzeko ere. Halaber, ildo

horretan, Europako eskualdeetan beste 263 mintegi antolatu ziren.

Aldi berean, Open Days jardunaldiak Europako erakundeen eta tokiko eta

eskualdeetako autoritateen arteko zuzeneko komunikazio-kanala dira, Europako hiriei

eta eskualdeei zuzenean eragiten dieten politika edo erabaki berrien ezarpena

ikertzeko balio duena.

Hurrenez hurreneko seigarren urtez, Open Days jardunaldien VIII. Edizioan parte hartu

zuen Euskadik. Bruselako delegazioak Europako eskualdeak bildu zituen taldean parte

hartu zuen; horiek bi mintegi antolatu zituzten Bruselan, eta beste hainbeste taldeko

kideen eskualdeetan. Horietan Eusko Jaurlaritzak aktiboki parte hartu zuen. Halaber,

Bilbao Ría 2000 enpresak eta Innobasquek beste mintegi batzuetan txostengile gisa

parte hartu zuten, eta bertan «Bilbo efektuari» buruzko esperientziak eta Innobasqueko

eredua azaldu zituzten, hurrenez hurren. Egun horietan ere ibilgailu elektronikoa

erakusteko ekitaldi bat egin zen.

2009. urtean, Patxi López lehendakaria Open Days jardunaldien inaugurazio-saioan

mintzatu zen eta krisi ekonomikoaren aurrean eskualdeek duten zeregina defendatu

zuen. Mintzaldia Europako eskualdeetako ordezkari politikoen biltzarrean izan zen eta

Durao Barroso Europako Batzordeko presidentearen presentzia izan zuen.


59

Mintegia: “Eremu atlantikorako estrategia integratz ailea: ¿Itxaso kooperazio

funtzionalentzako esparrua?” Tokia: Euskadiren orde zkaritza Bruselan

Mintegi horretan espazio Atlantikorako mota horretako estrategia bat hartzeak izango

lukeen balio erantsia eztabaidatu zen. Atlantikorako estrategiaren aldeko hainbat

ekimenen ostean, Europako Batzordeak kontsulta-periodo bat jarri zuen martxan

abuztuan, herritarrei, gobernuei eta elkarteei zuzendutakoa. Mintegiaren ondorioak

etorkizuneko estreategiari buruzko eztabaida areagotzeko balioko dute.

Echenique jaunak, Eusko Jaurlaritzako Kanpo Harremanetarako zuzendari nagusiak,

espazio Atlantikorako estrategia sustatzeko Euskadin egindako jarduerak azaldu

zituen. Atlantikoko eskualdeen artean, Batasuneko Atlantikoko eremu geografikorako

Europako lehen estrategia martxan jartzeko konpromiso handiagoa hartu duen

eskualdeetako bat da Euskadi.

Mintegia: Kulturaren ekonomia; eskualdeen garapenar en bultzatzailea; Europako

kohesio politikaren nabaritasuna .Tokia: Europako Batzordea

Kulturak tokiko eta eskualdeetako garapenari egin dizkion ekarpenak ezagutzeko

Europako Batzordeak eskatutako ikerketaren esparruan, mintegiaren helburua da

alderdi eta gomendio garrantzitsuenak identifikatzea, egitura-funtsen laguntzarekin

Europako eskualdeek eta hiriek ekonomia, sormena eta berrikuntza sustatzeko

estrategiak garatu ahal izateko. Txosten hau bihurgune bat da EBren etorkizuneko

politika kulturalean.

Bilbao Ría 2000 enpresako zuzendari nagusiak, Ángel María Nievak, «Bilbo efektua»

aurkeztu zuen. Europan erreferente bihurtu da eta kulturaren bidez egindako eskualde-

garapenerako Europako jardunbide egoki gisa identifikatu da. Fenomeno hori hiri-eraldaketako eta birsortze ekonomikoko prozesu globala da,

Bilboko eta orokorrean Euskal Autonomia Erkidegoko bizitza kulturalean, sozialean eta

ekonomikoan ondorio zuzenak eragin dituena.

Mintegia: «Gizarte kohesioa krisi garaian: eskualde ko eta tokiko erantzun

berritzaileak» Tokia: Eskualdeetako Lantaldea

Eskualdeetako Lantaldeko Subsidiariotasun Printzipioa Kontrolatzeko Sareak

koordinatu zuen, Europako ehun eskualde eta hiri biltzen dituena, Eusko Jaurlaritza eta

Eusko Legebiltzarra, besteak beste. Mintegiaren helburua gizarte-berrikuntzaren

alorrean subsidiariotasun-printzipioa betetzeak eragin ditzakeen emaitza bikainak

erakustea izan zen, eta horretarako Europako eskualdeetan abiatutako kasu eta

politika zehatzen adibideak eman ziren.


60

Luis Mª Ulibarri Innobasqueko Gizarte Berrikuntza arloko zuzendariak Innobasqueren

eredua aurkeztu zuen, gizarte-berrikuntza, subsidiariotasuna eta gizarte-kohesioa

elkarren artean lotzen dituena. Martxan jartzen diren ekimen guztiak arrakastatsuak

izateko gizarte-berrikuntzaren ikuspegu kontzeptualaren beharraz mintzatu zen

Ulibarri, baita berrikuntza neurtzeko adierazle zehatzen sistema sortzeko beharraz ere.

Open Days jardunaldiekin lotutako tokiko ekitaldia: Itsas Energiari buruzko

Nazioarteko III. Konferentzia eta Erakustaldia. Tok ia: Bilbo

Bilbon egin zen Eusko Jaurlaritzak, Energiaren Euskal Erakundeak (EEE), Tecnaliak

eta Iberdrolak antolatutako ICOE 2010 Itsas Energiari buruzko Nazioarteko

Konferentzia. European Ocean Energy Association elkartearekin eta The implementing

Agreement on Ocean Energy Systems of the Internacional Energy Agency

agentziarekin lankidetzan egin zen.

VITO furgonetaren erakustaldia Eskualdeetako Lantal dearen egoitzan

Gasteizko Mercedes Benz fabrikan egiten den VITO furgoneta elektrikoa

Eskualdeetako Lantaldeak Bruselan duen egoitzan erakutsi egin zen. Ibilgailuaz gain,

ibilgailu elektrikoaren euskal estrategiari buruzko informazio-puntu bat instalatu zen.

Janez Potocnik Ingurumeneko Europako komisarioak, baita eskualdeetako eta tokiko

autoritateak eta Europako erakunde eta organismoen ordezkariek ere (Open Days

jardunaldiak zirela-eta bertaratu zirenak) gertutik ikusi zuten eredua eta interes handia

agertu zuten.

Kanpo Harremanetarako idazkari nagusia, Euskadiko delegatua Bruselan eta

Gasteizko udaleko zinegotzi ohia Alba Cañadas ere bertan egon ziren.

Ekitaldi hori Open Days jardunaldiek antolatzen dituzten ekimenen esparruan egin zen.

Eusko Jaurlaritza, Gasteizko udala eta EEE lankide gisa aritu ziren, eta berrikuntzaren

eta garapen iraunkorraren alde sektore publikoaren eta pribatuaren arteko aliantzak

sustatzea zuen helburu.

Beste batzuk

Open Days jardunaldiak egiten zirela aprobetxatuz, horietatik kanpo 2. helburuko

Europako eskualdeetan funtsak mantentzearen aldeko ekimenak egin ziren. Helburu

horrekin, Eusko Jaurlaritza, Europako eskualdeetako presidente eta ordezkariekin

batera, BARROSO presidentearekin bildu zen.


61

ONDORIOAK Eskualdeetako Lantaldeak 2010ean egindako lana balioesteko orduan, gogoan hartu

behar da oraindik gainditu gabe dagoen krisi ekonomiko globalean aritu behar izan

duela, indarrean sartu berri den Lisboako Tratatuaren argitan –zeinak erronkei aurre

egiteko esparru politiko eta instituzional egokiagoa ematen dion Europar Batasunari–,

eta agintaldi berriak hasi berri dituztela Europako Batzordeak eta Eskualdeetako

Lantaldeak.

Hain zuzen ere, 2010ean aplikatu zen Lisboako Tratatua lehenbizikoz urte osoan

zehar, 2009ko abenduan sartu baitzen indarrean. Tratatu horrek erantzukizun berriak

jarri ditu Eskualdeetako Lantaldearen eskuetan; horien artean, subsidiariotasunari

buruzko ikuspegi berria, ezinbesteko kontsulta-esparruen hedatzea, eta interes

orokorreko zerbitzuak ematerako orduan tokiko eta eskualdeetako erakundeek duten

zeregina aitortzea. Eskualdeetako Lantaldeak, halaber, bere interesak

subsidiariotasunaren esparruan defendatzeko eskubidea lortu du, eta prerrogatibak ere

bai, Justizia Auzitegiaren aurrean aritzeko.

Politikaren eta antolakuntzaren ikuspegitik, Eskualdeetako Lantaldeak legegintzaldi

berri bat hasi du aurten (bosgarrena, hain zuzen ere), eta, horren harian, eraberritu

egin ditu kide eta agintari guztiak, bai eta politikoak ezartzea eragin baitu. Presidente

eta presidenteorde gisa Mercedes BRESSO eta Ramón Luis VALCÁRCEL SISO

aukeratu ziren, hurrenez hurren; legegintzaldiaren bi urte eta erdi igarota karguak

trukatuko dituzte.

Zuzendaritza berriak hurrengo bost urteetarako lehentasun politikoak aditzera eman

zituen, gai hauetan laburbildu daitezkeenak: klima-aldaketaren aurkako borroka,

sakonki berrikusitako Lisboako Estrategiaren ezarpena, Europako kohesio-politikaren

hobekuntza (inolaz ere berriro nazionalizatzea), EBko finantzen etorkizunari buruzko

eztabaidan eskualdeetako eta tokiko interesen txertaketa, tresna juridiko berriaren

ezarpena (Lurralde Lankidetzarako Europako Taldea, LLET) eta tokiko eta interes

orokorreko zerbitzuen inguruko Europako estrategiaren garapena, eskualdeetako

eskumenak errespetatuko dituena.

Euskadik Eskualdeetako Lantaldeko kide aktiboa izaten jarraitzen du. Erakunde horren

partaidetzaren oinarrizko elementua Erkidegoko legeriaren garapenari egiten dizkion

ekarpenak dira (zuzenketak eta bestelako tresnen bidez), legeria eraginkorragoa eta

eskualdeetako eta tokiko interesei zuzendutakoa sortzeko.

Zentzu horretan, Eskualdeetako Lantaldeak Erkidegoko beste erakundeekin

harremanak estutzeko ahaleginekin jarraitu du, osoko bilkuretan eta bileretan parte

hartzera gonbidatuz eta horiekin benetako elkarrizketa ezartzen saiatuz, komitearen


62

eragin politikoa, erakundeetan duen presentzia, zeregin ordezkatzailea eta benetako

eragina hobetzeko helburuarekin.

Legegintzaldi berri horrek batzorde sektorialak berriro definitzea eragin zuen, baita

horiek Europako eskualdeen artean berriro banatzea ere. Legegintzaldi honetarako,

Euskadi ENVE eta ECOS batzordeetan sartu zen, Ingurumena, Klima Aldaketa eta

Energia Batzordea eta Politika Ekonomikoaren eta Sozialaren Batzordea, hurrenez

hurren.

Bestalde, autogintzaren krisiaren inguruko eskualdeetako taldearteko eta legegintzako

eskumenak dituzten eskualde eta parlamentuetako (REGLEG-EELB) kide aktiboa

izaten jarraitu zuen.

Halaber, Eskualdeetako Lantaldeak antolatutako foroetan Euskadin egindako

jardunbide egokien eta politika eraginkorren adibideak ikusi ahal izan ditugu, gure

egoera ekonomikoa eta soziala hobetzera bideratutakoak eta Europako gainerako

eskualdeekin elkarrengadik ikasteko testuinguruan egindakoak.

Euskadi Eskualdeetako Lantaldeko aholkularitza-lane an

Erkidegoko arauak aztertzeko lanean, hau da, Eskualdeetako Lantaldearen

«aholkularitza-lanean» parte hartzen du Eusko Jaurlaritzak. Europako arau horiek ikusi

ondoren Eusko Jaurlaritzak egin dituen zuzenketak adierazten ditu, laburtuta,

ondorengo taulak:

Zuzenketen

kop. Sailei

egindako

iritzi-

eskaerak

Jasotako

erantzunak Parte-hartzearen

ehunekoa Irizpenarekiko

adostasuna

duten

eskaeren

ehunekoa

Aurkeztuta-

ko

zuzenketen

kop.

Onartutako

zuzenketen

kop.

Onartutako

zuzenketen

ehunekoa

45 55 52 % 95 % 71 58 49 % 84

Eusko Jaurlaritzaren parte hartzea

Eusko Jaurlaritzak, 2010. urtean, Eskualdeetako Lantaldearen 45 irizpen-proiektu

aztertu ditu. 2009an lortutako kopuru ia berdina da (46).

Gobernuko sailen erantzun-kopurua oso handia izan da, 2009koa baino askoz

handiagoa. Erantzunek egindako eskaeren % 95 osatu dute, iazko % 80aren aldean.


63

Balorazioen kalitatea

Lortutako erantzun motei dagokienez, hala ere, zuzenketak zituzten eskaeren

ehunekoa (% 29) nabarmen jaitsi da 2009ko ehunekoarekin alderatzen badugu (% 38).

Horrek esan nahi du aztertutako irizpen-proiektuei dagokienez, Eusko Jaurlaritzako

sailen adostasunezko erantzunen ehunekoa areagotu dela: % 72 izan da, iaz, berriz, %

62.

Hala ere, irizpen-proiektuari dagokionez, adostasunezko erantzun gehiago jaso arren,

sailek zuzenketa kopuru nabarmen handiagoa idatzi dute 2010ean; guztira 77 izan

dira, eta iaz, 53. Hortaz, aurkeztatu zuzenketen kopurua ere handiagoa izan da: 58,

aurreko urteko 35 zuzenketen aurrean.

2010ean onartutako zuzenketak 49 izan dira. 2009an 31 izan ziren, hortaz, ondoriozta

dezakegu Euskadik 2010ean Eskualdeetako Lantaldean izan duen partaidetza oso ona

izan dela eta Euskadik egindako zuzenketen onarpen-maila nahiko altua izan dela (%

84).

Irizpena jaso duten proiektuen tipologia

Eusko Jaurlaritzak gai ugariri buruzko iritziak eman ditu irizpen-proiektu ugaritan, eta

zuzenketen bidez adierazi du bere jarrera. Gaiak aztertuz gero, Eusko Jaurlaritzak

iritzi-eskaera gehiago eskatu dituen gaiei buruzko informazioa eskuratuko dugu: kanpo

harremanak, Europan integratzea eta erakundeak, eskualde eta kohesio-politika,

ingurumena, lurralde-antolamendua eta informazioaren gizartea. 2010eko eta 2009ko

irizpenetan landutako gaien kopuruak antzekoak izan ziren, 31 eta 32, hurrenez

hurren.

Beste eskualde batzuk egindako zuzenketei emandako babesa

Egindako zuzenketez gain, Eusko Jaurlaritzak beste eskualde batzuk egindako 150

zuzenketa babestu zituzten, batez ere estatuko autonomia-erkidegoek egindakoak,

baina baita Europako Alderdi Sozialistako (PSE) kide diren eskualde eta udalerrienak

ere. Gogoratu behar da, zuzenketak aurkezteko, zuzenketa egin duen kidearen

sinaduraz gain, Eskualdeetako Lantaldeko kideen gutxienez 5 sinadura gehiago behar

direla.

2010ean beste autonomia-erkidegoek aurkeztutako zuzenketak 238 izan dira guztira,

eta 2009ko datuekin konparatuta (256), kopurua murriztu egin da . Denbora-tarte

berean Euskadik babestutako zuzenketen kopuruak, hala ere, gora egin du. Hala,

2009an beste eskualdetako 123 zuzenketa babestu zituen bitartean, 2010ean 150 izan

ziren. Tresna horrek oso garrantzitsua izaten jarraitzen du Europan Euskadi

nabarmentzeko eta gure interesak defendatzeko.


64

Gai nagusien inguruko berariazko galdetegiak

Eusko Jaurlaritzak bere iritzia eta esperientzia praktikoa aurkeztu zituen hurrengo

gaien inguruan:

- Europa 2020aren inguruko jarrera

- Europa 2020ari buruzko lehen jarraipen txostena

- Batasuna berrikuntzaren alde

- Mugaz haraindiko lankidetza

Subsidiariotasunaren azterketa

Subsidiariotasun eta proportzionaltasun-printzipioak betetzen diren aztertzeko

antolatutako hurrengo kontsultetan parte hartu du Euskadik.

- Biodibertsitate-politikari buruzkoa

- Bide-segurtasunari buruzkoa

- Politika ekonomikoaren koordinazioari buruzkoa

Eusko Jaurlaritzak subsidiariotasun-printzipioa gizarte-berrikuntzan eta energian/klima-

aldaketan betetzen den aztertzeko lantaldeetan parte hartu zuen, hurrenez hurren,

Innobasque eta EEErekin batera. Horien bidez gai bakoitzean Euskadin egindako

jardunbide egokiak identifikatu eta aurkeztu ziren.

Euskadi gizarte-berrikuntza taldeko burua izateak aukera eman zion gobernuari

2010eko maiatzean Helsinki-Uusimaa Finlandiako eskualdera egindako ikerketa-

bisitan parte hartzeko, gizarte-berrikuntzaren alorrean egindako ahaleginengatik

ezaguna dena.

ERKIDEGOKO PROZESU ERABAKITZAILEAN ESKU HARTZEKO BE STE TRESNA BATZUK

1) «Autogintzaren krisia» taldeartea

- Taldearteak egindako Europako automobilgintza sektorearen erronkei aurre

egiteko eta lurralde-ezarpena indartzeko neurri adostu eta iraunkorrei buruzko

irizpena onartzea. - Garbiak eta energiaren aldetik eraginkorrak diren ibilgailuei buruzko Europako

estrategian inplikatzea.

2) REGLEG-EELB taldeartea

- Jarduera-esparru garrantzitsuei dagokienez, subsidiariotasunaren gaia eta

Europa 2020 estrategia identifikatu ziren 2010ean.


65

3) Europako alderdi politikoak eta Espainiako deleg azioa

PES Talde Politikoaren jarduerak

- Pobreziaren eta gizarte bazterkeriaren aurkako Europako urtea zela eta, PES

taldeak bi mintegi antolatu zituen, non Eusko Jaurlaritzako bi txostengilek parte

hartu baitzuten.

- PES taldeak 18 eta 30 urte bitarteko gazteei zuzendutako argazki-lehiaketa

bat antolatu zuen, «Lankidetzaren bila» deitutakoa.

Espainiako delegazioaren jarduerak

- Osoko bilkura bakoitzaren aurreko bileren eta informazio-bileren koordinazioa,

bai eta koordinazio teknikoa ere, Espainiako delegazioko kideei eragiten dieten

gaietan.

APARTEKO JARDUERAK

4) Eskualdeetako Lantaldeko presidentearen bisita E uskadira (2010eko

azaroaren 23-24)

- Mercedes Bressok bisita instituzionala egin zuen Euskadira, eta

lehendakariarekin, Eusko Legebiltzarreko presidentearekin eta Gazteizko eta

Donostiako alkateekin bildu zen.

- «Gertutasuna, parte-hartzea eta herritarrak» izeneko Europako Lehen

Kongresuaren inaugurazioan parte hartu zuen, Kaleidos.red fundazioak

antolatutakoa.

5) «Euskadi» turismo-markaren aurkezpena Bruselan ( 2010eko otsailaren

24a)

- Bernabé UNDAk «Euskadi» turismo-marka aurkeztu zuen Eskualdeetako

Lantaldearen egoitzan, Bruselan.

6) Pobreziaren eta gizarte-bazterkeriaren aurkako E uropako urtea.

- Javier RUIZek Gizarteratzeko eta Diru Sarrerak Bermatzeko Euskal Sistema

aurkeztu zuen Bruselan. Izenburua «Tokiko gizarte-zerbitzuak guztiontzako

irisgarriak izatea» zen («Hacer los servicios sociales locales más accesibles para

todos»), eta eskualdeetako hainbat erakunderen aurrean egin zuen (2010eko

ekainaren 8an).

- Eusko Jaurlaritzako Etxebizitza sailburuordeak, Mª Paz LARRUMBIDEk,

Brusela Hiriburua eskualdeko parlamentuan Eusko Jaurlaritzaren etxebizitza-

politika aurkeztu zuen «Abajo y afuera: ¡Más que un techo sobre mi cabeza!.


66

Estableciendo una Agenda Europea de la Vivienda» izena zuen mintegi batean

(2010eko azaroaren 17an).

7) Kultura zuzendariaren hitzaldia Bruselan, «La cu ltura como motor del

desarrollo económico regional y local» foroaren bar ruan (2010eko

maiatzaren 19an).

- Eskualdeetako Lantaldearen egoitzan antolatutako foroan Mikel TORALek

parte hartu zuen txostengile gisa eta «Bilbo efektua» izenez ezagutzen den

hirien birsotze-eredua aurkeztu zuen.

OPEN DAYS JARDUNALDIAK (2010eko urriaren 4-7)

- Europako Eskualde eta Hirien Asteak, bere Open Days jardunaldietan,

lehiakortasuna, gizarte-kohesioa, lurralde-lankidetza eta ekonomia berdea

gaiak landu zituen, besteak beste.

- Guillermo ECHENIQUE «Una estrategia integrada para el área atlántica: ¿un

marco para la cooperación marítima funcional?» izeneko mintegian txostengile

gisa aritu zen, eta Euskadik atlantikorako estrategiarekin duen konpromisoa

azaldu zuen.

- «Economía de cultura: impulsor del desarrollo regional –la evidencia de la

política europea de cohesión» mintegian, Bilbao Ría 2000 elkarteko (Eusko

Jaurlaritzaren lankidetzarekin egindako proiektua) zuzendari nagusia den Ángel

María NIEVAk «Bilbo efektua» aurkeztu zuen Euskadiren ordezkari gisa.

- Luis Mª ULLIBARRIk Innobasqueren gizarte-berrikuntzaren eredua aurkeztu

zuen «Gizarte kohesioa krisi garaian: eskualdeko eta tokiko erantzun

berritzaileak» izeneko mintegian. Gizarte-berrikuntza subsidiariotasunarekin eta

gizarte-kohesioarekin lotu zuen eta jardunbide egokien hiru adibide eman

zituen.

- Aukera baliatuz, Eusko Jaurlaritzak, EEErekin, Mercedes Benz enpresarekin

eta Gasteizko Udalarekin batera, VITO furgoneta elektrikoa aurkeztu eta

ezagutarazi zuen Eskualdeetako Lantaldearen egoitzan.


67

I. ERANSKINA

BATZORDEEN ZERRENDA ETA 5. AGINTALDIAN (2010-2015) IZANGO DITUZTEN

EGITEKOAK

LURRALDE KOHESIOAREN POLITIKARAKO BATZORDEA (COTER)

Ekonomia-, gizarte- eta lurralde-kohesioa

Egitura-funtsak

Lurralde-antolamendua

Hiri-politika

Etxebizitza

Garraioa, Europa Barneko Garraioen Sarea (RTE-T) barne

Makroeskualdeak

Lurralde lankidetza, LLETak barne

POLITIKA EKONOMIKOAREN ETA SOZIALAREN BATZORDEA (ECOS)

Enplegua

Gizarte-politika

Aukera-berdintasuna

Enpresa-politika, lehiakortasuna eta zerga-sistema

Berrikuntza

Ekonomia- eta diru-politika

Barne-merkataritza

MMArekin lotutako gaiak

HERRITARREN, GOBERNANTZAREN ETA KANPO GAIEN BATZORDEA (CIVEX)

Askatasuneko, segurtasuneko eta justiziako eremua

Immigrazio-, asilo- eta bisa-politika

EBko Oinarrizko Eskubideen Gutuna

Herritar aktiboak

Gobernantza

Legegintza hobetzea (karga administratiboak arintzea barne)

EBren Tratatuaren aplikazioa

Auzotasun-politika, Ekialdeko Elkartea eta EBren Mediterraneoko politika

Garapenerako lankidetza deszentralizatua

Hedapena (mahaiko lantaldeek landu ez dituzten gai globalak).

BALIABIDE NATURALEN BATZORDEA (NAT)

NPB eta landa-garapena

Arrantza

Elikagaien ekoizpena

Osasun publikoa

Kontsumitzaileen babesa

Basogintza


68

Babes zibila

Turismoa

INGURUMENAREN, KLIMA ALDAKETAREN ETA ENERGIAREN BATZORDEA

(ENVE)

Klima-aldaketak: egokitzea eta moteltzea Energia berriztagarriak

Ingurumena

Europa Barneko Energia Sareak

Energia-politika berriak

Lurralde-garapenerako espazio-politika (Galileo, GMES/Copernicus eta lotutako

gaiak)

Hezkuntza, Gazteria, Kultura eta Ikerketa Batzordea (EDUC)

Gazteria

Kirola

Hezkuntza

EBren komunikazio- eta informazio-estrategia

Bizitzan zehar ikastea eta prestakuntza

Kultura eta kultura aniztasuna

Eleaniztasuna eta hizkuntza gutxituen sustapena

Ikerketa eta teknologia

Informazioaren gizartea eta Europa barneko telekomunikazio-sareak

Komunikazioak, ikus-entzunezko industria eta komunikabideen teknologiak


69

II. ERANSKINA

Kideen zerrenda

Eskualdeetako Lantaldeko Subsidiariotasunaren Jarra ipen Sarea

2010eko abenduaren 31n

Legegintzako eskumenak dituzten eskualdeen ordezkari diren parlamentu edo biltzarrak

Austria Beherea Estatu Federatuko Parlamentua Austria Burgenland Estatu Federatuko Parlamentua Austria Karintia Estatu Federatuko Parlamentua Austria

Vorarlberg Estatu federatuko Parlamentua Austria Flandriako Parlamentua Belgika Valoniako Parlamentua Belgika Brusela Hiriburua Eskualdeko Parlamentua Belgika Komunitate Frantseseko Parlamentua Belgika Ålandeko Parlamentua Finlandia Bavaria Estatu Federatuko Parlamentua Alemania Baden-Württemberg Estatu Federatuko Parlamentua Alemania Ipar Renania Westfalia Estatu Federatuko Parlamentua Alemania Saxonia Beherea Estatu Federatuko Parlamentua Alemania Schleswig-Holstein Estatu Federatuko Parlamentua Alemania Emilia Romagna Eskualdeko Biltzar Legegilea Italia Markak eskualdeko biltzar legegilea Italia Sardinia Eskualdeko Biltzar Legegilea Italia Toskana Eskualdeko Biltzar Legegilea Italia Friul-Venezia Juliako Eskualde Biltzarra Italia Abruzzo Eskualdeko Eskualde-biltzarra Italia Madeirako Biltzar Legegilea Portugal Asturiasko Printzerriko Batzar Nagusia Espainia Eusko Legebiltzarra Espainia Kataluniako Parlamentua Espainia Extremadurako Biltzarra Espainia Galeseko Nazio-biltzarra Erresuma Batua Ipar Irlandako Biltzarra Erresuma Batua


70

Eskualdeko ordezkaritzarako gobernuak, legegintzako eskumenak dituztenak

Austriako estatu federatuetako presidenteen konferentzia Austria Austria Beherea estatu federatuko Gobernua Austria Viena hiriko administrazioa (Magistrat) Austria Vorarlberg estatu federatuko Gobernua Austria Flandriako Gobernua Belgika Bavaria estatu federatuko Gobernua Alemania Hessen estatu federatuko Gobernua Alemania Saxonia Beherea estatu federatuko Gobernua Alemania Saxonia estatu federatuko Gobernua Alemania Abruzzo eskualdeko Gobernua Italia Bolzano probintzia autonomoko Gobernua (Hegoaldeko Tirol)

Italia

Lombardia eskualdeko Gobernua Italia Piemonte eskualdeko Gobernua Italia Veteno eskualdeko Gobernua Italia Azoreetako eskualdeko Gobernua Portugal Eusko Jaurlaritza Espainia Kanarietako Gobernua Espainia Galiziako Xunta Espainia Madrilgo Erkidegoko Gobernua Espainia Valentziako Erkidegoko Gobernua Espainia Murtziako Eskualdea Espainia

Legegintzako eskumenik ez duten tokiko edo

eskualdeetako erakundeak

Sofiako Udala Bulgaria Zlíneko Udala Txekiar Errepublika Auverniako Eskualde Kontseilua Frantzia Dunkerqueko Hiri Komunitatea Frantzia Eureko Kontseilu Nagusia Frantzia Augsburgeko Udala Alemania Erlangengo Udala Alemania Patraseko Udala Grezia Budapesteko Udala Hungaria Alessandriako probintzia Italia Radviliskiseko udal-barrutia Lituania Flevoland probintziako Gobernua Herbehereak Twenteko eta Almelo, Borne, Enschede eta Oldenzaal udalerrietako Hiri Sarea

Herbehereak

Overijsseleko probintzia Herbehereak Łódźeko Udala Polonia Łódź eskualdeko Gobernua Polonia


71

Mazovia eskualdeko Gobernua Polonia Polonia Handia eskualdeko Gobernua Polonia Pomerania eskualdeko Parlamentua Polonia Silesia eskualdeko Gobernua Polonia Hunedoarako Udala Errumania Tavirako Udala Portugal Galazia konderriko Kontseilua Errumania Košice eskualde autonomoko Gobernua Eslovaquia Nitra eskualde autonomoko Gobernua Eslovakia Izolako Udala Eslovenia Bartzelonako Diputazioa Espainia Ceutako Hiri Autonomoa Espainia Madrilgo Udala Espainia Göteborgeko Udala Suedia Mendebaldeko Götaland eskualdea Suedia Skåne eskualdeko Gobernua Suedia

Tokiko eta/edo eskualdeetako erakundeen elkarteak

Arku Latinoa Europako elkartea Europako Eskualdeen Biltzarra Europako elkartea Europako Eskualde Mugakieen Elkartea Europako elkartea Europako Eskualdeetako Legebiltzarren Batzarra (EELB) Europako elkartea Europako Udalerri eta Eskualdeen Kontseilua (CMRE) Europako elkartea Eurocities Europako elkartea Zipreko Udalerrien Batasuna Zipre Danimarkako Eskualdeak Danimarka Danimarkako Tokiko Gobernua Danimarka Asociación de Entes Locales y Regionales de Finlandia Finlandia Asociación de Regiones de Francia Frantzia Asociación de Alcaldes y Cargos Políticos de Lozère Frantzia Asociación alemana de Ciudades y Municipios Alemania Asociación de Distritos Alemanes Alemania Asociación de Prefecturas de Grecia Grezia Sección italiana del Consejo de Municipios y Regiones de Europa (AICCRE)

Italia

Unión de Provincias Italianas (UPI) Italia Asociación de Entes Locales y Regionales de Letonia Letonia Asociación de Entes Locales de Lituania Lituania Asociación Interprovincial de los Países Bajos Herbehereak Asociación de Municipios de Rumanía Errumania Unión Nacional de Consejos Provinciales Errumania Federación Aragonesa de Municipios, Comarcas y Provincias

Espainia

Federación de Municipios y Provincias de Extremadura Espainia Asociación de Entes Locales y Regionales de Suecia Suedia Asociación de entes locales de Escocia (COSLA) Erresuma Batua


72

Estatuetako delegazioak Eskualdeetako Lantaldean

Eskualdeetako Lantaldeko Irlandako delegazioa Irlanda Eskualdeetako Lantaldeko Luxenburgoko delegazioa Luxenburgo Eskualdeetako Lantaldeko Maltako delegazioa Malta Eskualdeetako Lantaldeko Erresuma Batuko delegazioa Erresuma Batua

Estatuetako parlamentuak

Austriako Kontseilu Federala (Bundesrat) Austria Frantziako Senatua Frantzia Greziako Parlamentua Grezia

eusko jaurlaritzaren egitekoa eskualdeetako … · eskualdeetako lantaldea (el) europar batasuneko...

Documents