euskera gramatika
TRANSCRIPT
7/21/2019 Euskera Gramatika
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-gramatika 1/34
Pág. 12/45
AHALERA
NOR NOR-NORI NOR-NORK NOR-NORI-NORK
A H A L E R A
O R A I N A
Naiteke
Zaitezke
DaitekeGaitezkeZaitezketeDaitezke
Naki DA ke
Zaki zki ZU ke
Daki O keGaki zki GU keZaki zki ZUE ke teDaki zki E ke
Naza ke T
Zaitza ke ZU
Deza ke --- Gaitza ke GU Zaitza ke te ZUE Ditza ke TE
Dezaket
Dezakezu
DezakeDezakeguDezakezueDezakete
Ditzaket
Ditzakezu
DitzakeDitzakeguDitzakezueDitzakete
DA ke T ZU ke ZU
(i)O ke --- Dieza (zki) GU ke GU
ZUE ke ZUE (i)E ke TE
I R A G A N
A
NintekeenZintezkeen
ZitekeenGintezkeen
ZintezketenZitezkeen
Nenki DA ke eNZenki zki ZU ke eN
Zeki O ke eNGenki zki GU ke eN
Zenki zki ZUE ke te NZeki zki E ke eN
Nintza ke DA NZintza ke ZU N
ke --- eNGintza ke GU N
Zintza ke te ZUE N ke TE N
NezakeenZenezakeen
ZezakeenGenezakeen
ZenezaketenZezaketen
NitzakeenZenitzakeen
ZitzakeenGenitzakeen
ZenitzaketenZitzaketen
Nieza DA ke eNZenieza ZU ke eN
Zieza (i)O ke eNGenieza(zki) GU ke eNZenieza ZUE ke te NZieza (i)E ke te N
A L E G I A Z K
Ninteke
ZintezkeLitekeGintezkeZintezkete
Litezke
Nenki DA ke
Zenki zki ZU keLeki O keGenki zki GU keZenki zki ZUE ke te
Leki zki E ke
Nintza ke T
Zintza ke ZU ke --- Gintza ke GU Zintza ke te ZUE
ke TE
Nezake
ZenezakeLezakeGenezakeZenezakete
Lezakete
Nitzake
ZenitzakeLitzakeGenitzakeZenitzakete
Litzakete
Nieza DA ke
Zenieza ZU keLieza (i)O keGenieza(zki) GU keZenieza ZUE ke te
Lieza (i)E ke te
- ¿Me puedes dejar las llaves, por favor? Utz diezazkidakezu giltzak, mesedez ?
- ¡Al menos, ellos podrían darnos las gracias! Gutxienez, ezkerrak eman liezazkigukete!.
-
¿Puedes ver la pizarra desde tu asiento?
Ikus al dezakezu zure lekutik arbela?- Yo también podía hacerlo pero no tuve tiempo Nik ere egin nezakeen, baina ez nuen astirik izan.
- Hoy no puedo llevarte en coche porque no voy al trabajo Gaur ezin zaitzaket zu eraman autoan, ez bainoa lanera.
- En las reuniones de la Direc. no puede tomar parte cualq. Zuzendaritzaren bileretan ezin dezake edonork parte har.
- Puedo invitaros a mi casa pero antes tendré que hacer las compras Nire etxera gonbida zaitzaketet baina aurretik
erosketak beharko ditut.
- Koldo te podía tirar al suelo fácilmente Koldok zu erraz bota zintzakeen lurrera.
- De pequeño no podíamos hacer ninguna pregunta a los profesores sobre esos temas Txikitan irakasleei ezin
geniezaiekeen galderarik egin gai horietaz.- También los tontos pueden aprender a usar el ordenador Tontoek ere ikas dezakete ordenagailua erabiltzen.
- Mientras hacéis ese trabajo, yo os puedo defender Lan hori egiten duzuen bitartean, nik zuek babes zaitzaketet.
SUBJUNTIVO
NOR NOR-NORI NOR-NORK NOR-NORI-NORK
S U B J U N T I B O A
O R A I N A
NadinZaitezen
Dadin
GaitezenZaiteztenDaitezen
Naki DA NZaki zki ZU N
Daki O N
Gaki zki GU NZaki zki ZUE te NDaki zki E N
Naza DA NZaitza ZU N
Deza --- N
Gaitza GU NZaitzate ZUE NDitza TE N
DezadanDezazun
Dezan
DezagunDezazuenDezaten
DitzadanDitzazun
Ditzan
DitzagunDitzazuenDitzaten
T T NZU ZU N
(i)O --- N
Dieza(zki) GU GU NZUE ZUE N
(i)E TE N
I R A G A N A
NendinZintezen
Zedin
GintezenZinteztenZitezen
Nenki DA NZenki zki ZU N
Zeki O N
Genki zki GU NZenki zki ZUE te NZeki zki E N
Nintza DA NZintza ZU N
--- N
Gintza GU NZintzate ZUE N TE N
NezanZenezan
Zezan
GenezanZenezatenZezaten
NitzanZenitzan
Zitzan
GenitzanZenitzatenZitzaten
Nieza DA NZenieza ZU N
Zieza (i)O NGenieza (zki) GU NZenieza ZUE te NZieza (i)E te N
T(Z)EKO: Hemos venido a ayudar para que terminéis
Buka dezazuen laguntzera etorri gara = Bukatzeko laguntzera etorri gara
No he traido nada para que bebas Zuk edan dezazun ez dut ezer ekarri = Zuk edateko ez dut ekarri
Mandamos el hijo a la escuela para que sea un hombre de verdad
Semea, benetako gizona izan dadin ikastolara bidaltzen dugu
Llamó para que no fueramos Gu joan ez gintezen deitu zuen
T(Z)EA: Quiero que vengais a casa Nik zuek etxera etor zaitezten nahi dut = Nik zuek etxera etortzea nahi dut
No quieren que salgamos con cualq. chico Edozein mutilarekin irten gaitezen ez dute nahi.
No quereis que os acerque Ez duzue ni zuei hurbil nakizuen
AGINDUA: 3. pertsona (-LA) Que se vaya a freir esparragos Joan dadila pikutara
Beste pertsona bat (-N) Empecemos de una vez Has gaitezen behingozEntremos ahí Horra sar gaitezen
7/21/2019 Euskera Gramatika
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-gramatika 2/34
Pág. 13/45
IMPERATIVO
NOR NOR-NORI NOR-NORK NOR-NORI-NORK
---
Zaitez
Bedi
---
Zaitezte
Bitez
NO SE USA
Naza ---
--- ZU
(B)eza ---
Gaitza ---
--- ZUE
(B)itza TE
T ---
ZU ZU
(b)ieza(zki) iO ---
GU ---
ZUE ZUE
iE TE
Beza Bitza
Bezate BitzateEzazu Itzazu
Ezazue Itzazue
Bezate Bitzate
Ejemplos:
- Que vengan lo más rápido posible Etor bitez ahalik eta azkarren.
- Dime todo lo que sabes Esan iezadazu dakizun guztia.- Llévame a casa Eraman nazazu etxera.
- Díselo a Pello Esan iezaiozu hori Pellori
- Venid aquí Etor zaitezte hona.
- No seais vagos Ez zaitezte alferrik izan.
- Aparece hacia las 4 Ager zaitez laurak inguruan.- Caiganse los montes sobre los enemigos Eror bitez mendiak etsaien gainean.
- No entreis a esa tienda Denda horretara ez zaitezte sar.
- Que no se mueva nadie de aquí Inor ez bedi hemendik mugi.
Los verbos correspondi entes a 3ªpersona se usan muy poco. Se susti tuye por sobjunti vo + LA :- Joan bedi pikutara Joan dadila pikutara.
- Eraman biezazkio opariak umeari Eraman diezazkiola opariak umeari.
TRINKOAK
EGON ETORRI JOAN IBILI
---
zaude
bego
---
zaudete
beude
---
zatoz
betor
---
zatozte
betoz
---
zoaz
bihoa
---
zoazte
bihoaz
---
zabiltza
bebil
---
zabiltzate
bebiltza
- Zaude isilik! - Zatoz hona! - Zaudete lasai!
Kontrakzioak:
- ESADAZUE egia ESAN IEZADAZUE
- ESAIOZU gezurra dela ESAN IEZAIOZU
- EMADAN musu bat EMAN IEZADAN- EMAIOZU ostia pare bat EMAN IEZAIOZU
- UZTAZU bakean UTZ EZAZU
- UTZKIKIDAZU apunteak UTZ IEZAZKIDAZU
- EGIZU hori EGIN EZAZU
- EGIOZU lana EGIN IEZAIOZU
- GALDIOZU non ibili den GALDETU IEZAIOZU
- ENTZUIOZU ENTZUN IEZAIOZU- BARKAIOZU BARKATU IEZAIOZU
- AIZU
- JARTZAZU ate ondoan JARRI ITZAZU.
COMPLETIVAS (Forma indirecta)
Interrogativas -N Non bizi den Mikel galdetu dio Le ha preguntado dónde vive Mikel
Afirmativas -LA Javi deitzen dela esan du Ha dicho que se llama Javi
Negativas -NIK Ez dut uste etxean dagoenik No creo que esté en casa
Mandatos -T(Z)EKO Etor tzeko hona esan dio Le ha dicho que venga aquí
Exclamaciones -N Zenbat jende dagoen hemen! ¡Cuánta gente hay aquí!
Ze(r) polita etorri zaren! ¡Qué guapa has venido!
Ea -N Ea nondik atera dituzuen A ver de donde los habeis sacado
Dakit -N Ez dakit zer nahi duzun No se que quieresBadakizu arpa jotzen Ya sabes tocar el arpa
Bai Baietz Nik uste dut baietz Creo que sí
Ez Ezetz Nik uste dut ezetz Creo que no
7/21/2019 Euskera Gramatika
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-gramatika 3/34
Pág. 14/45
CONTADORES
ZENBAT (Cuanto/s) + Sustantivo
Zenbat jende etorri da? ¿Cuánta gente ha venido?
Zenbat diru ordaindu behar da? Cuanto dinero tiene que pagar?
Zenbati esan diezu ¿A cuantos se lo has dicho?
Zenbatek deitu du? ¿Cuántos han llamado?
BATZUK (Algunos) + Sustantivo
Pertsona batzuk oso lotsatiak dira Algunas personas son muy vergonzosas
Ikasle batzuek ez dute azterketarik egin Algunos estudiantes no hacen los examenesBatzuetan leloa zarela pensatzen dut Algunas veces pienso que eres tonto.
ZENBAIT (Algunos) + Sustantivo
Zenbait umek jateko ere ez dauka(te) Algunos niños no tienen ni para comer
Zenbait lekutan hiru musu emateko ohitura daukate En algunos sitios tienen la costumbre de dar 3 besos
ASKO (Mucho/s) + Sustantivo, Adverbio, o Adjetivo
Gaur jende asko etorri da Hoy ha venido mucha gente
Jende askori berdin dio nork irabazten duen A mucha gente le da igual quien gane
Ikasle askok ez dauka(te) esperientziarik Muchos estudiantes no tienen experiencia
Lotsati askoa da Es muy timido
Ondo asko zenekien Lo sabías muy bien
GUTXI (Poco/s) + Sustantivo, Adverbio, o Adjetivo Mutil horrek gutxi daki Ese chico sabe poco
Gaur bezero gutxi etorri da (dira) Hoy han venido pocos clientes
Oso jende gutxik ezagutzen du bide hau Muy poca gente conoce este camino
Nahiko esne gutxi geratzen zaigu Nos queda bastante poca leche
HAINBAT (Mucho, bastante) + Sustantivo
Hainbat lagun batu ginen Nos reunimos bastantes amigos
Hainbat arazo izan dugu Hemos tenido bastantes problemas
UGARI (mucho, en abundancia) + Sustantivo
Jende ugari izan da Bilboko jaietan En fiestas de Bilbao ha habido gente en abundancia
DEXENTE (Bastante) + Sustantivo
Horrek diru dexente irabazten du
Ese gana bastante dinero SAMAR (Bastante, un poco) + Adjetivo, Adverbio
Handi samarrak dira Son bastante grandes
Nekatu samartuta nago Estoy bastante cansado
-XE, -TXO, -SKO (Bastante, un poco) + Adverbio
Beranduxe heldu gara Hemos llegado un poco tardeGaur ondotxo dato Hoy está bastante bien
Lapikoa berosko dago La cazuela está bastante caliente
-XEAGO (Un poco más) + Adverbio
Geroxeago etorriko da Vendrá un poco más tarde
Handixeago behar genuke Necesitaríamos un poco más grande
NAHIKO (Bastante, suficiente) + Sustantivo, Adverbio, o Adjetivo Nahiko lan eman digu horrek Nos ha dado bastante trabajo
Nahiko ardo(rik) edan dugu gaurkoz Hemos bebido suficiente vino por hoy
Nahiko nekatuta nago. Nahiko altua da.
ASKI (Bastante, suficiente) + Sustantivo, Adverbio, o Adjetivo
Aski jende hurbildu zen Se acercó bastante genteAski da txorakeriaz! ¡Basta ya de tonterias! (es suficiente ...)
Aski leloa da
PILO BAT, MORDO BAT, MAKINA BAT (Un montón) + Sustantivo
Jende pilo bat etorri da Ha venido un montón de gente
Jende mordo bat etorri da Ha venido un montón de gente
Makina bat jendek deitu du informazioa eskatuz Un montón de jente ha llamado pidiendo información
APUR BAT, PIXKA BAT, PITIN BAT (Poco) + Sustantivo
Diru apur bat utz diezadakezu? ¿Puedes dejarme un poco de dinero?
Diru pixka bat ...
Ardo pitin bat baino ez dut edan No he bebido más que un poco de vino
7/21/2019 Euskera Gramatika
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-gramatika 4/34
Pág. 15/45
NEURRIAK
PRECIO
Zenbat balio du honek? ¿Cuánto vale esto?
Zenbat da hau? ¿Cuánto es esto?
Zenbat da dena? ¿Cuánto es todo?
Zenbatean dago gazta? ¿A cuánto está el queso?
Zenbatekoa da gazta hau? ¿De cuánto es este queso?
Honek hamar euro balio du
Hamar euro dira
Sei EURO eta berrogeita hamar EHUNEKO dira.
Gazta sei eurotan dago
Sei eurotakoa da
PESO, CAPACIDAD, CANTIDAD
Kilo erdi madari Medio kilo de peras
Kilo eta erdi sagar Kilo y medio de manzanas
Hiru kilo kipula 3 kilos de cebollas
Ehun gramo txorizo Cien gramos de chorizoLau kilotako pakete bat Un paquete de 4 kilos
Hauek bost kilotakoak dira Estos son de 5 kilos
Litro erdi ur Medio litro de agua
Litro eta erdi esne Litro y medio de leche
Litro bat ardo Un litro de vino
Litro eta erdiko botila Un botella de litro y medio
Dozena erdi piper Media docena de pimientosDozena eta erdi porru Docena y media de puerros
Dozena bi piper berde Dos docenas de pimientos verdes
-KADA
Bota bi koilarakada azukre Echa dos cucharadas de azúcar
Platerkada (platazo); eskukada (puñado); katilukada (tazón), basokada (baso)
LARGURA, ANCHURA, ALTURA, PROFUNDIDAD
Zenbat metroko luzera dauka?
Bi metro(ta)ko luzera dauka / Bi metro luze dauka Tiene 4 metros de largo
Bi metroko zabalera dauka / Bi metro zabal dauka Tiene 2 metro de ancho
Metro bateko altuera dauka / Metro bat altu dauka Tiene 1 metro de alto
Lau koma bost zentimetroko lodiera dauka / Lau koma bost zentimetro lodi Tiene 4,5 centímetros de grosor
Bi zentrimetrotako sakonera dauka / Bi zentimetro sakon dauka Tiene 2 centimetros de profundidad
VELOCIDAD
Laurogei kilometro orduko Ochenta kms por hora
Ehun kilometro orduko Cien kms por hora
Hogei metro segundoko Veinte metro por segundo
Hamar metro minutuko 10 metros por minuto
PORCENTAJES
%5 Ehuneko bost
Gasolina ehuneko bost (%5) igo da La gasolina ha subido un 5 por ciento
Ehuneko bosteko (%5eko) deskontua egin dit Me ha hecho un descuento del 5%.
TANTEO (ETA, -NA)
Nola doaz? Lau ETA huts (4-0) irabazten ¿Cómo van?. Ganando 4 a cero
Hogeita bi ETA hogei (22-20) geratu dira Han quedado veintidós veinte
EMPATE (-NA): ZenbaNA doaz?. HusNA (huts + -NA) doaz ¿Empate a cuanto van?. Empate a 0
BosNA amaitu dute
Hainbana geratu dira Han quedado empatados
-NA Cada uno, -NAKA De ... en ...
-NA
Liburu BANA erosiko dugu Hemos comprado un libro cada uno
EhuNA pezeta eman dizkiet umeei A los niños les he dado cien pesetas Neska BANAREKIN etorri dira Han venido cada uno con una chica
HamarNA mila pezeta ordaindu dizkigute Nos han pagado 10.000 pts a cada uno
Kotxe BANATAN egorri gara Hemos venido en un coche cada uno.
-NAKA
Horrek BINAKA igotzen ditu eskailerak Ese sube las escaleras de 2 en 2
BANAKA-BANAKA (BANAN-BANAN) begiratu dugu Los hemos mirado uno por uno Nik launaka jaten ditut gailetas Como las galletas de 4 en 4
BOSNAKA jarri behar duzue Tenéis que poneros de 5 en 5.
7/21/2019 Euskera Gramatika
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-gramatika 5/34
Pág. 16/45
Erdi BANA ErdiZKA
ERDI BANA egin dugu Lo hemos hecho a medias (la mitad cada uno)
ERDIZKA egin dugu Lo hemos hecho a medias (A medio terminar)
Hogei BAT Indica un numero aproximado
Hogei bat etorriko dira Vendrán unos veinteHamabost bat izango gara Seremos unos 15.
Ehun INGURU Alrededor de...
Ehun INGURU etorriko dira Vendrán alrededor de cien
Hamabi INGURU ekarri ditut He traído alrededor de doce.
FRACCIONES
1/2 Erdi
1/3 Heren
1/4 Laurden
1/5 Bosten
1/7 Zazpiren
1/10 Hamarren
1/20 Hogeiren
2/3 Heren bi
3/4 Hiru laurden
4/5 Lau bosten
6/10 Sei hamarren
4/100 Lau ehunen
OPERACIONES ARITMETICAS
SUMA
Cinco más seis igual a once 5 + 6 = 11BATUKETA Bost gehi sei berdin hamaika
R ESTA Nueve menos siete igual a dos 9 7 = 2 K ENKETA
Bederatzi ken zazpi berdin bi
MULTIPLICACION
Cuatro por dos igual a 8 4 x 2 = 8BIDERKAKETA Lau bider bi berdin zortzi
DIVISION
Diez entre cinco igual a dos 10 / 5 = 2ZATIKETA Hamar zati bost berdin bi
POTENCIACION
Tres al cuadrado igual a nueve 32
= 9BERREKETA Hiru ber bi berdin bederatzi
R ADICACION
Raiz cuadrada de dieciseis igual a cuatro √ 16 = 4ERROKETA Bi erro hamasei berdin lau
FONETIKA
SILABA BAKARRA
Ez da [eztá]
Ez dut [eztút]
Ez dakit [eztákìt]
Ez gara [ezkárà]
Ez dakigu [eztákigù]
Ez ditugu [eztítugù]
Badaukat [badáukàt]
Badakigu [badákigù]
Etxe bat [etxébàt]
Mutil bat [mutílbàt]
Nahi baduzu [naibáduzù]
BI SILABA
Egin [egín]
Mutil [mutíl]
Batek [baték]
Agur [agúr]
Hori [horí]
Horrek [horrék]
HIRU SILABA
Ikusi [ikúsì]Mutila [mutílà]
Apurtu [apúrtù]Laguna [lagúnà]
Honetan [honétàn]Ditugu [ditúgù]
LAU SILABA
Batasuna [batásunà]
Ikastola [ikástolà]
Euskaltegi [euskáltegì]
Irakasle [irákaslè]
Telebista [telébistà]
Emakume [emákumè]
BOST SILABA
Euskaltegia [euskátegià]Askatasuna [askátasunà]
Aizkolaria [aizkólarià]Interesgarri [intéresgarrì]
Emakumea [emákumeà]Bertsolaria [bertsólarià]
ADITZA
SALDU sáldu, sáltzen, sáldukò, sáldutà
HARTU hártu, hártzen, hártukò, hártutà
IKASI ikási, ikásikò, ikásità, ikásterà
APURTU apúrtu, apúrtukò, apúrtutà, apúrtukò
7/21/2019 Euskera Gramatika
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-gramatika 6/34
Pág. 17/45
ORDUA
Zer ordu da? Zer ordutan?
Es la una Ordu bata da Ordu batean
Son las 2 Ordu biak dira Ordu bietan
Son las 3 Hirurak dira Hiruretan
Son las 4 Laurak dira Lauretan
Son las 5 Bostak dira Bostetan
Son las 6 Seiak dira SeietanSon las 7 Zazpiak dira Zazpietan
Son las 8 Zortziak dira Zortzietan
Son las 9 Bederatziak dira Bederatzietan
Son las 10 Hamarrak dira Hamarretan
Son las 11 Hamaikak dira Hamaiketan
Son las 12 Hamabiak dira Hamabietan
Es la una y cinco Ordu bata eta bost da Ordu bata eta bostean
Son las 2 y 10 Ordu biak eta hamar dira Ordubiak eta hamarrean
Son las 3 y cuarto Hiru eta laurdenak dira Hiru eta laurdenetan
Son las 4 y 20 Laurak eta hogei Laurak eta hogeian
Son las 5 y 25 Bostak eta hogeita bost Bostak eta hogeita bostean
Son las 6 y media Sei eta erdiak dira Sei eta erdietan
Son las 7 menos 25 Zazpiak hogeita bost gutxiago dira Zazpiak hogeita bost gutxiagotan
Son las 8 menos 20 Zortziak hogei gutxiago dira Zortziak hogei gutxiagotan
Son las 9 menos cuarto Bederatziak laurden gutxiago dira Bederatziak laurden gutxiagotan
Son las 10 menos 10 Hamarrak hamar gutxiago dira Hamarrak hamar gutxiagotan
Son las 11 menos 5 Hamaikak bost gutxiago dira Hamaikak bost gutxiagotan
16:54:00 Hamaseiak eta berrogeita hamalau
07:02:06 Zazpi ordu bi minutu eta sei segundo
Desde las 9 Bederatzietatik
21:00etatikHasta las 9 Bederatzietara / Bederatziak arte
21:00etara / 21:00ak arte
ZENBAKIAK
225 Berrehun eta hogeita bost
579 Bostehun eta hirurogeita hemeretzi908 Bederatziehun eta zortzi
1.003 Mila eta hiru
3.456 Hiru mila, laurehun eta berrogeita hamasei35.436 Hogeita hamabost mila, laurehun eta hogeita hamasei
457.908 Laurehun eta berrogeita hamazazpi mila, bederatziehun eta zortzi
137.954.218 Ehun eta hogeita hamazazpi milloi, bederatziehun eta berrogeita hamalau mila, berrehun eta hamazortzi
7/21/2019 Euskera Gramatika
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-gramatika 7/34
Pág. 18/45
EGURALDIA
Euria egin : Llover Hotz egin : Hacer frioElurra egin : Nevar Bero egin : Hacer calor
Txingorra egin : Granizar Fresko egin : Hacer fresco
Zirimiria egin : Sirimiri Sargori egin : Hacer bochorno
Haizea egin : Hacer viento Izotz egin : Helar
Eguraldi ona egin du Ha hecho buen tiempo
Egun ona egiten du
Hace buen díaEuria egiten du Llueve
Bihar EZ du euriRIK egingo Mañana no lloverá
Aurten ez du elurrik egin Este año no ha nevado
Atzo elurra egin zuen Ayer nevó
Bihar hotz egingo du
Mañana hará fríoZelako beroa egiten du ¡Qué calor hace!
Ez du batere hotzik egiten No hace nada de frio
Además de esta forma, se utilizan también otras como:- IZAN :Euria da (Llueve), Elurra izan da (Ha nevado), Bero izango da (Hará calor)
- BOTA :Euria botatzen du (Tira agua), Txingorra bota du (Ha tirado granizo)
- ARI IZAN :Euria ari du (Está nevando), Elurra ari izan du (Ha estado nevando)
Eguzkia dago : Hace sol Hotza dago : Hace frioLainoa dago : Hay niebla Beroa egon da : Ha hecho calor
Behelainoa dago : Hay niebla baja Sargoria zegoen: Hacía bochorno
Haizea zegoen : Hacía viento
NO CONFUNDIR: BeroA dago (Hace calor) con Bero dago (Está caliente)
SENTIPENAK
GOSE NAIZ
Gose izan : Tener hambre Bero izan : Tener calor
Egarri izan : Tener sed Beldur izan : Tener miedo
Hotz izan : Tener frío Lotsa izan : Tener vergüenza
Logura izan : Tener sueño
Gose naiz,goazen zeozer jatera Tengo hambre, vamos a comer algoUmeak egarri dira Los niños tienen sed
Beldur bazara, ez etorri Si tienes miedo, no vengas
HOTZAK NAGO
Itxi leihoa hotzak nago eta Cierra la ventana que tengo frio
Beroak zaude, ala? Bai, izerditan nago Tienes calor, o no? Si estoy sudando
Hotzak hilda nago Estoy muerto de calor
LOGURA NAIZ
Logura Sueño : Ohera noa, logura naiz eta (me voy a la cama porque tengo sueño)
Hazkura Picor : Jertse honek hazkura ematen dit (Este jersey me da picor)
Barregura Ganas de reir : Horrek barregura ematen dit (Ese me da ganas de reir)
Negargura Ganas de llorar : A ze tristura! Negargura naiz! (¡Qué tristeza!, tengo ganas de llorar)
-LARRI se usa para indicar URGENCIA: Txizalarri naiz (Tengo que ir a hacer pis urgentemente)
BURUKO MINA DAUKAT
Nongo mina daukazu? Tripako mina daukat En donde tienes dolor. Tengo dolor de tripa.
Begietako mina daukat Tengo dolor de ojos
Ez nago ezertarako buruko minez nago No tengo para nada dolor de cabeza
DATA
En Bayona, a 6 de abril de 1996 Baionan, 1996ko apirilaren 6an
Bayona, a 6 de abril de 1996 Baiona, 1996ko apirilaren 6a.
06/04/1996 1996/04/06
La reunión se celebrará el próximo martes 8 de Junio Datorren asteartean , ekainak 8, egingo da bilera
La reunión se celebrará el proximo día 8 de Junio, martes Datorren ekainaren 8an, asteartea, egingo da bilera
7/21/2019 Euskera Gramatika
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-gramatika 8/34
Pág. 19/45
DEKLINABIDEA
MUGA GABE SINGULARRA PLURALA IZEN BEREZIAK
NOR - ZER Egoki
Labur
Egoki-A
Laburr-A
Egoki-AK
Laburr-AK
Gernika
Gasteiz
Eneko
Ines
PARTITIBOA Egoki-RIK
Laburr-IK
----------
----------
----------
----------
Gernika-RIK
Gasteiz-IK
Eneko-RIK
Ines-IK
NORK - ZERK Egoki-K
Laburr-EK
Egoki-AK
Laburr-AK
Egoki-EK
Laburr-EK
Gernika-K
Gasteiz-EK
Eneko-K
Ines-EK
NORI - ZERI Egoki-RI
Laburr-I
Egoki-ARI
Laburr-ARI
Egoki-EI
Laburr-EI
Gernika-RI
Gasteiz-I
Eneko-RI
Ines-I
NOREN -ZEREN Egoki-REN
Laburr-EN
Egoki-AREN
Laburr-AREN
Egoki-EN
Laburr-EN
Gernika-REN
Gasteiz-EN
Eneko-REN
Ines-EN
NONGO -NOIZKO Egoki-TAKO
Laburr-ETAKO
Egoki-KO
Laburr-EKO
Egoki-ETAKO
Laburr-ETAKO
Gernika-KO
Gasteiz-(E)KO
----------
----------
ZEREZ/ZERTAZ -
NORTAZ
Egoki-Z
Laburr-EZ
Egoki-AZ
Laburr-AZ
Egoki-EZ
Laburr-EZ
Gernika-Z
Gasteiz-EZ
Eneko-Z
Ines-EZ
NOREKIN -
ZEREKIN
Egoki-REKIN
Laburr-EKIN
Egoki-AREKIN
Laburr-AREKIN
Egoki-EKIN
Laburr-EKIN
Gernika-REKIN
Gasteiz-EKIN
Eneko-REKIN
Ines-EKIN
NORENGATIK -
ZERENGATIK
Egoki-(REN)GATIK
Laburr-ENGATIK
Egoki-A(REN)GATIK
Laburr- A(REN)GATIK
Egoki-ENGATIK
Laburr-ENGATIK
Gernika-(REN)GATIK
Gasteiz-(EN)GATIK
Eneko-(REN)GATIK
Ines-(EN)GATIK
NORENTZAT Egoki-RENTZAT
Laburr-ENTZAT
Egoki-ARENTZAT
Laburr-ARENTZAT
Egoki-ENTZAT
Laburr-ENTZAT
Gernika-RENTZAT
Gasteiz- ENTZAT
Eneko-RENTZAT
Ines-ENTZAT
PROLATIBOA Egoki-TZAT
Labur-TZAT
----------
----------
----------
----------
Gernika-TZAT
Gasteiz-TZAT
Eneko-TZAT
Ines-TZAT
NON Egoki-TAN
Laburr-ETAN
Egoki-AN
Laburr-EAN
Egoki-ETAN
Laburr-ETAN
Gernika-N
Gasteiz-EN
----------
----------
NONDIK Egoki-TATIK
Laburr-ETATIK
Egoki-TIK
Laburr-ETIK
Egoki-ETATIK
Laburr-ETATIK
Gernika-TIK
Gasteiz-(E)TIK
----------
----------
NORA Egoki-TARA
Laburr-ETARA
Egoki-RA
Laburr-ERA
Egoki-ETARA
Laburr-ETARA
Gernika-RA
Gasteiz-ERA
----------
----------
NORAINO Egoki-TARAINO
Laburr-ETARAINO
Egoki-RAINO
Laburr-ERAINO
Egoki-ETARAINO
Laburr-ETARAINO
Gernika-RAINO
Gasteiz-ERAINO
----------
----------
NORANTZ Egoki-TARANTZ
Laburr-ETARANTZ
Egoki-RANTZ
Laburr-ERANTZ
Egoki-ETARANTZ
Laburr-ETARANTZ
Gernika-RANTZ
Gasteiz-ERANTZ
----------
----------
NORAKO /
ZERTARAKO
Egoki-TARAKO
Laburr-ETARAKO
Egoki-RAKO
Laburr-ERAKO
Egoki-ETARAKO
Laburr-ETARAKO
Gernika-RAKO
Gasteiz-ERAKO
----------
----------
NORENGAN Egoki-(REN)GAN
Laburr-E(N)GAN
Egoki-A(REN)GAN
Laburr-A(REN)GAN
Egoki-ENGAN
Laburr-ENGAN
----------
----------
Eneko-(REN)GAN
Ines-(EN)GAN
NORENGANDIK Egoki-(REN)GANDIK
Laburr-E(N)GANDIK
Egoki-A(REN)GANDIK
Laburr-A(REN)GANDIK
Egoki-ENGANDIK
Laburr-ENGANDIK
----------
----------
Eneko-(REN)GANDIK
Ines-(EN)GANDIK
NORENGANA Egoki-(REN)GANA
Laburr-E(N)GANA
Egoki-A(REN)GANA
Laburr- A(REN)GANA
Egoki-ENGANA
Laburr-ENGANA
----------
----------
Eneko-(REN)GANA
Ines-(EN)GANA
NORENGANAINO Egoki-(REN)GANAINO
Laburr-E(N)GANAINO
Egoki-A(REN)GANAINO
Laburr- A(REN)GANAINO
Egoki-ENGANAINO
Laburr-ENGANAINO
----------
----------
Eneko-(REN)GANAINO
Ines-(EN)GANAINO
NORENGANANTZ Egoki-(REN)GANANTZ
Laburr-E(N)GANANTZ
Egoki-A(REN)GANANTZ
Laburr- A(REN)GANANTZ
Egoki-ENGANANTZ
Laburr-ENGANANTZ
----------
----------
Eneko-(REN)GANATZ
Ines-(EN)GANANTZ
EJERCICIOS Pág. 40
7/21/2019 Euskera Gramatika
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-gramatika 9/34
Pág. 20/45
LOTURAK
COPULATIVAS
Eta Y Aita tabernan dago ETA ama jokoan
Ere También
Tampoco
Mutil hori gaur ERE agertu da
Mutil hori gaur ERE ez da agertu
Ere bai
Baita…ere
Baita
También Niri asko gustatzen zait eta Mireni ERE BAI
Niri asko gustatzen zait, BAITA Mireni ERE
Zuri asko gustatzen zaizu, baina Mireni? BAITA
Ere ez
Ezta…ere
Ezta
Tampoco Ez zaigu gustatzen eta Mireni ERE EZ
Ez zaigu gustatzen EZTA Mireni ERE
Zure amari gustatzen zaio? EZTA
Ez bakarrik, …ere
Ez ezik, …ere
No solo … sino tb. EZ Jonek BAKARRIK , beste guztiek ERE gaizki dute
Hau BAKARRIK EZ, beste guztiak ERE jango dituzu
Nik EZ EZIK , zuk ERE txarto egin duzu.
ADVERSATIVAS
Baina Pero Asko gustatzen zait BAINA garestiegia da
OrdeaOsteraAldiz, berrizAlabainaHaatikHalarik ere
Sin embargo Portu Bizkaian dago, Mutriku, ORDEA, Gipuzkoan
Hori merkeagoa da; besta hau, OSTERA, hobeto eginda dago.
Gaur egun mantentzen da ohitura hori; ez HAATIK lehengo indarrez
Eta HALARIK ERE, ez zara hori egitera ausartu
Hala ere
Hala eta guztiz ere
Dena dela/dena den
Nolanahi ere
Aún así
A pesar de todo
Sea como fuera
De todos modos
Liburu hori oso ona da; HALA ERE ez zait gustatzen
Merkea da; HALA ETA GUZTIZ ERE ez dut erosiko
Oso zaila da; DENA DEN saiatu egin behar dugu
Dirurik ez dut; NOLANAHI ere, hori ez da kezkatzen nauena
Baizik
Baino
Baizik eta
Sino Tipo hori ez da emakumea, gizona BAIZIK
BAINO
BAIZIK ETA gizona
(Izan) ezik/ezean Excepto Laranja (IZAN) EZIK fruta gustatzen zait
Besterik
Baino
Sino Ostegunetan BESTERIK ez dut erretzen
Lagun bi BAINO ez gara etorri (No hemos venido sino 2 amigos)
Ordez
Barik
Beharrean
En lugar de
Amarekin BARIK , aitarekin hitz egiten dut
Konpondu BEHARREAN, apurtu egin du
-z gain
-z aparte
A parte de Lelokeriak egiteaZ GAIN, zer dakizu egiten?
ZutaZ APARTE, nork daki?
DISTRIBUTIVAS
Bai…bai… (baita…ere)
Nahiz…nahiz
Zein…zein
Hala…nola / nola…hala
Tanto… como…(como tb.)…
Bilbon BAI goizez, BAI arratsaldez, jende asko dabil
BAI hemen, BAI hor, BAITA han ERE euriak busti
Nolanahi ere, NAHIZ batera NAHIZ bestera, lortuko dugu.
ZEIN etxean ZEIN kalean beti ondo dago
HALA lurrean NOLA zeruan
Ez…ez… (ezta…ere) Ni…ni…
(ni tampoco)… EZ du lanik egiten EZ besteei lanean uzten
EZ zu, EZ zure ama, EZTA zure aita ERE, ez zarete atseginak.
Oraindik ez dut EZ idazlana burutu, EZ mintza prestatu
Edo…edo / ala…ala O …o… EDO zorra kendu EDO eraztuna itzuli
Dela…dela Que si…que si… Haiekin DELA gurekin DELA beti gezurretan dabil
Alde batetik…bestetik Por un lado…Por otro... ALDE BATETIK Errealekoa dela BESTETIK Athletikoak…
Ez bakarrik ... ere
Ez ezik ... ere
No solo sino también EZ Jonek BAKARRIK , beste guztiek ERE gaizki egin dute
Klasean euskaraz EZEZIK erderaz ERE hitz egiten da
7/21/2019 Euskera Gramatika
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-gramatika 10/34
Pág. 21/45
AGIAN
APIKA
BEHARBADA
Tal vez, quizás AGIAN hilko da
BEHARBADA etorriko da
ALDERANTZIZ
AITZITIK
Por el contrario Gizarte horietan, ALDERANTZIZ, emakumezkoek ez dute zer eginik.
ESATE BATERAKO
HALA NOLA
Por ejemplo ESATE BATERAKO, zu zara aberatsa eta ni behartsuaBihar lanak egin behar ditugu, HALA NOLA belarra moztu
ALEGIA
HOTS
HAU DA
Es decir, esto es 14 olerki hauetatik, 4 soilak ditugu; ALEGIA, zer ikusirik ez dutenak
Batasunaren aldekoek, HOTS, guk, ez dugu zuzen jokatu.
Zuk diru asko dituzu, HAU DA, zu zara aberatsa.
BERAZ
ORDUAN
HORTAZ
Por tanto Ni zu baino gazteagoa naiz; BERAZ, zu ni baino zaharragoa zara.
Zer esan behar dugu ORDUAN?
Hasiera da polita; HORTAZ, has gaitezen ahalik eta gehienetan.
BADA Pues, Entonces Zer da, BADA, maitasuna?
HONELA Así HONELA ez goaz inora.
HAU DELA ETA
HORI DELA ETA
Por este motivo HORI DELA ETA, gaur egun hori egiten da.
ZENTZU HONETAN En el mismo sentido ZENTZU HONETAN esan behar da ...
INOLAZ ERE
INONDIK ERE
De ningun modo Ez dut uzte oker nagoenik eta ez nuke INOLAZ ERE oker egon nahi
(No creo que esté equivocado y no quisiera estarlo de ninguna manera)
IZAN ERE De hecho IZAN ERE, argi eta garbi dio Estatuko Boletin Oficialak
ORO HAR En general ORO HAR eta salbuespenak salbu, baliagarria da
(En general y salvo las excepciones, es útil)
ERA BEREAN Así mismo. Gogoan duzu ERA BEREAN, aurtengoarekin datozela 50(Recuerdas así mismo que este año cumples 50).
HALABER También, asímismo Eskola haietan eta HALABER beste guztietan(En aquellas escuelas y también en todas las demás.
BAINA ERA BEREAN Pero al mismo
tiempo, a la vez.
Politak dira BAINA ERA BERAN merkeak.
Badu antzen (semejanza) bat, baina era berean, zein ezberdina!
GAINERA Además Ez daukat dirurik, eta GAINERA ez dut erosi nahi
HAIN ZUZEN ERE Precisamente,
concretamente
Franco hil zen urtean HAIN ZUZEN ERE, hasi nintzen euskara ikasten
(Precisamente el año que murió Franco, empecé a estudiar euskera)
BATEZ ERE
BATEZBESTE
Sobre todo,
Generalmente
Zaharragoak dira, BATEZBESTE, gurasoak irakasleak baino
(Son mayores, generalmente, los padres que los profesores)
BESTEAK BESTE Entre otros Hor daude, BESTEAK BESTE, aldizkariko lanak
BEHIN ETA BERRIZ
BEHIN ETA BERRIRO
Una y otra vez BEHIN ETA BERRIZ esan duenez (Como ha dicho una y otra vez)
BEHIN ETA BERRIRO gauza bera esanez dator (Viene repitiendo
lo mismo una y otra vez)
BIDE BATEZ De una vez BIDE BATEZ egiten ditu bi mandatu (Hace 2 recados de una vez)
BADAEZPADA Por si acaso Eguraldi ona zen, baina BADAEZPADA euritakoa hartu zuen.
BESTELA De lo contrario Ekar ezazu; BESTELA ikusiko duzu zer den ona!
HARIK ETA Hasta que HARIK ETA ikusi arte ez naiz lasaituko (Hasta que no le vea no
estaré tranquila)
ZORIONEZ Afortunadamente,
por suerte
ZORIONEZ, Athletic irabazi zuen
SEGURASKI Seguramente SEGURASKI berandu arte lan egingo dut
7/21/2019 Euskera Gramatika
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-gramatika 11/34
Pág. 22/45
NOMINALIZACION
T(Z)EA T(Z)EN T(Z)ERA T(Z)EKO
GUSTATU ARI naiz JOAN ESAN
BURURATU ARITU (lehen.)JARDUN
ETORRI naizBIDALI
AGINDU
AHAZTU zait
(Puntual)
HASI naiz HELDU
IRITSI
ESKATU dut
TOKATU JARRAITU BEHARTU (Obligar N-Nk) AHOLKATU
PENTSATUERABAKI
SEGITU dutAMAITU
ERAZI (Obligar) GOGOA dutASMOA dut
ASMATU BUKATU AUSARTU (Atreverse) PREST dago
NAHI BULTZATU GERTU (preparado)
NAHIAGO dut JOAN KONDENATU ARRISKUA
DEBEKATU ETORRI ZIGORTU JOERA (tendencia)
LORTU IBILI naiz GONBIDATU PREMIA (necesidad)
GOMENDATU EGON ERAMAN BELDUR
ESPERO
IMPORTA
KOSTATU
USTE
GELDITU
GERATU
EKARRI
OHITU
ADORETU (Animar)
LOTSA da
GAI
GAUZA
EZINEZKOA JAKIN ORDUA da
ZAILA IKASIERREZA IRAKATSI dut
BEHARREZKOA LAGUNDU T(Z)EARI T(Z)EAZ
ONA IRITZI ARDURATU
TXARRA da IKUSI LOTU ASPERTU
HOBE ENTZUN dut EKIN GOGAITU (molestar)
KOMENI OHITU UTZI GOGORATU naiz joateaz
KALTEGARRIA SENTITU Erretzeari utzi diot KEZKATU
MEREZI HARRAPATU dut NEKATU NORMALA
ATSEGIN
AHASTU zait
(Algo que sabias)
POZTUPosten naiz zuek ikusteaz
ALFERRIK SAIATU OROITU naiz (acordarse)
ONDO AUSARTUGAIZKI dago NEKATU
DEBEKATUTA ASPERTU
UTZI (Dar permiso: Nire
jostailuak jolasten utzi diot)
COMPARATIVAS
-AGO (más) Zu altuAGOa zara (Eres más alto)
-EGI (demasiado) AltuEGIA zara (BeranduEGI etorri da)
-(R)IK -EN (El más) NeskaRIK altuENa zara
…BAINO ASKOZ ERE …-AGO (Mucho más que…)
Ni BAINO ASKOZ ERE zaharragoa zara.
HAIN (Tan) Ez da HAIN txikia (No es tan pequeño)
HAINBESTE (Tanto) = HONENBESTE, HORRENBESTE Ez dago HAINBESTE diru (No hay tanto dinero)
BEZAIN (Tan como) Ni zu BEZAIN polita naiz (Soy tan guapa como tu)
BESTE (Tanto como) = HAINBAT Nik zuk beste liburu daukat (Tengo tantos libros como tu)
ADINAKO / BESTEKO (Izen abstraktuak konparatzeko)
Neska hori ederra da. Ni ederra naiz
Ni neska hori BEZAIN ederra naiz
Neska horrek edertasuna dauka. Nik ere bai
Nik neska horrek ADINAKO edertasuna daukat
NOTA: Adjektiboak deklinatzen dira Ni zu baino azkarragoa naiz
Adberbioak ez dira deklinatzen Ni zu baino azkarrago etorri naiz
ON HOBE ONEN ONEGI
ONDO HOBETO ONDOEN ONDOEGI
TXAR TXARRAGO TXARREN TXARREGITXARTO TXARTOAGO TXARTOEN TXARTOEGI
HANDI HANDIAGO HANDIEN HANDIEGI
ASKO GEHIAGO GEHIEN GEHIEGIGUTXI GUTXIAGO GUTXIEN GUTXIEGI
EJERCICIOS Pág. 43
EJERCICIOS Pág. 45
7/21/2019 Euskera Gramatika
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-gramatika 12/34
Pág. 23/45
KAUSALAK
LAKO
Zergatik zaude nekatuta? Lo gutxi egin dudalako / Lo nahiko egin ez dudalako
ZEBILEN + LAKO = ZEBILELAKO
... ETA
Nekatuta nago: Lo gutxi egin dut ETA / Ez dut lorik egin ETA
BAIT + Aditza
Nekatuta nago: Lo gutxi egin BAITUT / Ez BAITUT lorik egin
BAIT + DUT = BAITUT BAIT + GARA = BAIKARA
BAIT + NUEN = BAINUEN BAIT + NABIL = BAINABIL
BAIT + ZIDAN = BAITZIDAN BAIT + DABIL = BAITABIL
BAIT + ZAIZU = BAITZAIZU BAIT + DA = BAITA
-T(Z)EAGATIK / -T(Z)EARREN
Hori esateagatik betirako haserretu zitzaidan
-NEZ GERO
Eguraldi ona egiten duenez gero, mendira joango gara Porque hace bueno iremos al monte.
-LA ETA
Lan asko dagoela eta, laguntza eskatu digu Porque hay mucho trabajo, …
-LA BIDE / -LA MEDIO / -LA KAUSA
Lana dela bide, istripu asko egon dira Por causa del trabajo, ha habido muchos accidentes.
-ZEREN ETA
Busti egin naiz zeren eta euria baita Me he mojado porque ha llovido (Redundante)
ZER DELA ETA? = ZERGATIK?
ZE ... (Se utiliza solo hablado)
Etxera noa ze gaixorik nago Voy a casa porque estoy enfermo.
KONTZESIBOAK
NAHIZ ETA
NAHIZ ETA nekatuta egon, ez dut hutsik egingo Aunque estoy cansado , no faltaré
NAHIZ ETA esan EZ, pentsatzen dago Aunque no lo dice, lo está pensando
NAHIZ ETA dirurik EDUKI EZ, ondo bizi naiz Aunque no tengo dinero, vivo bien
NAHIZ ETA etorri behar EZ izan, etorri zen Aunque no tuvo que venir, vino
NAHIZ ETA ikusten zaitudaN, ... Aunque te vea, ...NAHIZ ETA ikusten ez zaitudaN, ... Aunque no te vea, ...
ARREN
EURIA EGIN ARREN, mendira joango gara
Aunque llueva, iremos al monteDIRURIK EDUKI EZ ARREN, ondo bizi naiz Aunque no tengo dinero, vivo bienOSO GARESTIA EZ IZAN ARREN, ezin dut erosi Aunque no es muy caro no puedo comprarlo
Ikusten zaitudan ARREN Aunque te vea
Ikusten ez zaitudan ARREN Aunque no te vea
BA... ERE
Filma ikusi badut ere, ez dut ulertu Aunque he visto la película, no la he entendido
Filma ikusi ez badut ere, ondo dagoela esan didate Aunque no he visto la peli me han dicho que está bien
-TA ERE / -RIK ERE
Etxera etorrita ere, ez du ezer egin Aunque he venido a casa, no he hecho nada
Etxera ez etorrita ere, gauza asko egin ditut Aunque no he venido a casa, he hecho muchas cosas
-AGATIK
Etxera etorriagatik , ez dut ezer egin Aunque he venido a casa no he hecho nada
Etxera ez etorriagatik , ... Aunque no he venido a casa, ...
EJERCICIOS Pág. 44
7/21/2019 Euskera Gramatika
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-gramatika 13/34
Pág. 24/45
TEMPORALES
ETA GERO, ONDOREN, OSTEAN, -TAKOAN, -Z GERO Después de ...
Afaldu ETA GERO joango naiz Iré después de cenar
Lana amaituTAKOAN, etxera joan ginen Después de terminar el trabajo, nos fuimos
Zerbait janDAKOAN, hobeto sentituko zara Despues de comer algo, te sentirás mejor
Aita HILEZ GERO sortu zen Nació depués de morir su padre
BAINO LEHEN, AURRETIK Antes de ...
Egin BAINO LEHEN, ondo pentsatu Antes de hacerlo, piénsalo bien
Etorri AURRETIK , telefonoz deitu Antes de venir, llama por teléfono
-T(Z)ERAKOAN Al ir a hacer algo.
Argia pizTERAKOAN ikusi dut kablea solte Al ir a encender la luz he visto el cable sueltoOrdainTZERAKOAN konturatu da poltsa lapurtu diotelaAl ir a pagar se ha dado cuenta que le han robado el bolso
-NEAN, -LA(RIK) Cuando ...
Josu heltzen de NEAN, dena da problema Cuando llega Josu, todo son problemas
Josu heltzen de NEAN, avísame Cuando llegue Josu, avísame
Ikusten EZ duzuNEAN Cuando no lo ves, o cuando no lo veas
Menditik zetorreLA(RIK ) istripu bat izan zuen Cuando venía del monte
-T(Z)EAZ, -AZ BATERA Cuando ...
Zuzendaria ager TZEAZ (agertuAZ) BATERA, denak isildu ziren Cuando llegó el Director, todos callaron
-T(Z)EAN Al hacer algo.
Atea zabalTZEAN ikusi dut Al abrir la puerta le he visto
Argia piZTEAN jaso dut deskarga Al encender la luz he recibido la descarga
-N BITARTEAN Mientras ...
Ikasten duDAN BITARTEAN, musika entzuten dut Mientras estudio, escucho música
Hori egiten ez duzu N BITARTEAN Mientras no hagas eso
BEZAIN LASTER, ETA BEREHALA Tan pronto como ...
Jakin BEZAIN LASTER etorri naiz He venido tan pronto como lo he sabido
Konturatu (naizen) BEZAIN LASTER joan naiz He ido tan pronto como me he dado cuenta
-NEKO Tan pronto como ...
Etxera heldu nintze NEKO, oheratu egin nintzen Tan pronto como llegué a casa, me acosté en la cama
ORDUKO Para cuando, en cuanto ...
Medikua etorri ORDUKO eria hila izanen da Para cuando llegue el médico, el enfermo estará muerto
Konturatu ORDUKO, umea kalean zegoen Para cuando se enteró el niño estaba en la calle
Bilera amaitu ORDUKO alde egin zuen En cuanto acabó la reunión, se marchó
-NERAKO, -T(Z)ERAKO Para cuando ...
Gu heldu gine NERAKO, ez zen inor geratzen Para cuando llegamos, no quedaba nadie
Zu itzulTZERAKO, gu lotan egongo dira Para cuando regreses, estaremos dormidos
-N GARAIKO De cuando...
Argazki hauek Kuban egon ginen garaikoak dira Estas fotos son de cuando estuvimos en Cuba.
-NETIK, -NEZ GEROZTIK Desde que ...
Ezkondu ze NETIK , ez dut berriro ikusi Desde que se casó, no le he visto de nuevo
Heldu zire NEZ GEROZTIK , ez dira gelarik irten Desde que llegamos, no hemos salido de la habitación
ARTE, -N ARTE, HARIK ETA ... ARTE Hasta que ...
Medikua etorri de N ARTE, ezin izan dugu ezer egin Hasta que ha venido el médico, no hemos podido hacer nada
Ez mugitu HARIK ETA nik esaten dizudan ARTE No te muevas hasta que yo te lo diga.
-N BAKOITZEAN Cada vez que...
-N GEHIENETAN La mayoría de las veces que...
-N GUZTIETAN Todas las veces que...Saiatzen naize N BAKOITZEAN, txarto ateratzen zait Cada vez que lo intento, me sale malJoan naize N GEHIENETAN, damutu egin naiz La mayoría de las veces que he ido, me he arrepentido
Zurekin hitz egiten duda N GUZTIETAN, gauza bera esaten didazu Todas las veces q hablo contigo, me dices lo mismo.
EJERCICIOS Pág. 42
7/21/2019 Euskera Gramatika
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-gramatika 14/34
Pág. 25/45
MODUZKO PERPAUSAK
-N BEZALA / -N BEZALAKO(A) Como ...
Jon zuk esan duzun bezala dago Jon está como has dicho
Jon zuk esan duzun bezalakoa da Jon es como has dicho
Zuk (egin duzun) bezala egin dut Lo he hecho como tú.
Zu (zaren) bezalakoa da Es como tú.
Nik zuk EZ BEZALA egin dut Lo he hecho diferente a ti.
-N MODUAN / -N MODUKOA Como ...
Nahi duzun moduan egin dezakezu Puedes hacerlo como quieras.
Jonen autoa zuk esan duzun modukoa da El coche de Jon es como has dicho.
-T(Z)EKO MODUAN Como para ...
Ez nago zure txantak eramateko moduan No estoy como para aguantar tus bromas.
-NEZ Como ...
Irakasleak berak esan duenez egin dut Lo he hecho como ha dicho el mismo profesor.
Ikus daitekeenez, oso erraza da Como se puede ver, es muy fácil.
-N ERAN Como ...
Aitak esan duen eran egin dut Lo he hecho como ha dicho aita.
-N GISAN Como ...
Aitak esan duen gisan egin dut Lo he hecho como ha dicho aita.
-N LEGEZ (Bizkaieraz) Como ...
Nahi duzun legez egin dezakezu Puedes hacerlo como quieras.
-N ANTZERA Parecido que ...
Nik ere zuk egin duzun antzera egin dut Yo también lo he hecho parecido que (como lo has hecho) tú.
-N NEURRIAN / -N HEINEAN En la medida que ...
Ahal den neurrian (heinean) saiatu egin behar da En la medida que se pueda se tiene que intentar.
Ikasten duzun neurrian (heinean), hobeto ulertuko duzu En la medida que aprendas, entenderás mejor.
AHALA A medida que … / Tan pronto …
Afaltiarrak sartu ahala haien jarlekuak eraman itzazu Tan pronto como entren los comensales, lleva sus asientos.
Disko bat bukatu ahala hurrengoa jartzen dute Tan pronto acaba un disco ponen el siguiente.Txiste bat kontatu ahala, barrez itotzen ginen A medida que contaba un chiste nos moríamos de risa.
Erretzeari utzi ahala edariari ematen zioten Tan pronto dejaron de fumar le dieron a la bebida.
BA-... BEZALA Como si …
Niri ez hitz egin leloa banintz bezala No me hables como si fuera tonto.Zure etxean egongo bazina bezala Como si estuvieras en tu casa.
POSTPOSIZIOAK
PARTITIBOA ...
GABE Sin
-RIK GABE
Ariketarik gabe Sin ejerciciosAriketak gabe Sin los ejercicios.
Verbo + GABE
Egin gabe Sin hacer
*** BARIK Sin
Betaurreko BARIK ez dut ezer ikusten No veo nada sin gafas
Gogo BARIK ezin da Sin ganas no se puede.Con verbo: Begiratu, baina ukitu BARIK
EJERCICIOS Pág. 42
7/21/2019 Euskera Gramatika
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-gramatika 15/34
Pág. 26/45
EZEAN, FALTAN Si no ...
Besterik EZEAN, honekin konformatu beharko dugu Si no hay más nos tendremos que conformar con esto
Liburu hori irakurri EZEAN, nekez jakingo duzu zertan ari naizen Si no lees ese libro, dificilm. sabrás que estoy
haciendo
Ur FALTAN, esnea edango dut Si falta agua, beberé leche
NOREN ...
GAINEAN, AZPIAN, AURREAN, ATZEAN, ONDOAN, BARRUAN, KANPOAN
Pertsonak: NOREN kasu-marka hartzen dute beti Noren GAINEAN dago umea? Aitaren gainean ¿Encima de quien está el niño? Encima de aita.Zure AURREAN dago Está delante de ti
Nire ONDOAN dago Aitor Aitor está a mi lado.
Objetuak: normalean markarik gabe
Liburua aulki AZPIAN utzi dut He dejado el libro debajo de la silla
Etxe horren ATZEAN ezkutatu da Se ha escondido detrás de esa casa
Etxe urdinaren ONDOAN dago Está al lado de la casa azul
INGURUAN Dentro ...
Umeak mahai(aren) INGURUAN daude Los niños están alrededor de la mesa
BURUAN Al cabo de
Hiru egunen buruan egingo dut Al cabo de 3 días lo haré.
GAINEAN = -(R)I BURUZ Acerca de
Horren gainean badaukat zer kontaturik Tengo cosas que contar acerca de eso.
ARTEAN Entre ...
NORTZUEN ARTEAN dago Jon? Ana eta JosuREN ARTEAN ¿Entre quienes está Jon? Entre Ana y Josu.
Jendearen ARTEAN dago Está entre la gente
Jende askoren ARTEAN banatu ditugu Hemos repartido entre mucha gente.
ALDE, KONTRA (AURKA) A favor, en contra ...
NOREN ALDE zaude? Zure alde nago ¿ De parte de quién estás? Estoy de tu parte
Ekonomi askatasunaren ALDE nago Estoy a favor de la economía libre.
Bihar Athletic-ek Osasunaren KONTRA (AURKA) jokatuko du Mañana el Athletic jugará en contra de Osasuna
ALDETIK, PARTEZ Por el lado de, Por parte de ...
Ekonomia ALDETIK oso interesgarria da guretzat Por el lado economico es muy interesante para nosotros
Josuren ALDETIK ez dut uste arazorik egongo denik Por parte de Josu no creo que haya ningun problema
Goraintziak eman gurasoei Josuneren PARTEZ (aldetik) Da recuerdos a los padres de parte de Josune
KONTURA, KABUZ Por mi cuenta ...
Ez daukat irakaslerik, neure KONTURA ikasten dut
No tengo profesor, aprendo por mi cuentaBere KABUZ egin du Lo ha hecho por su cuenta
BIDEZ, BITARTEZ Por medio de ...
Bidai agentzia baten BIDEZ lortu dut txartela Por medi de una agencia de viajes he conseguido la entrada
Anaiaren BITARTEZ lortu dut Lo he conseguido por medio del hermano.
ZAIN A la espera ...
Amaiaren ZAIN nago Estoy a la espera de ama
BILA En busca de ...
Amaiaren BILA joan da Ha ido en busca de ama
ARABERA Según ...
Legearen ARABERA, besteak dauka arrazoia Según la ley, el otro tiene razón
Inkestek adierazten dutenAREN ARABERA Según lo que anuncian las encuestas
7/21/2019 Euskera Gramatika
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-gramatika 16/34
Pág. 27/45
ESKU En manos de ...
Azken erabakia zure ESKU dago La ultima decisión está de tu mano
Hau ezin dugu edonoren ESKU utzi Esto no lo podemos dejar en manos de cualquiera
TRUKE A cambio de ...
Honen TRUKE zer emango didazu? ¿A cambio de esto que me darás?
GISA A modo de ...
Azeriaren GISA jokatu behar duzu Tenemos que jugar como el zorroAdibide GISA proba bat egingo dugu Haremos una prueba a modo de ejemplo
LEKUAN En su puesto
Zuk ere, bere LEKUAN, gauza bera egingo zenukeen Tu también, en su puesto, hubieras hecho lo mismo
ORDEZ En lugar de ...
Joan naiteke zure ORDEZ Puedo ir en tu lugar
MAILAN A nivel de ...
Ekonomia MAILAN gauzak hobetzen doaz A nivel de economía las cosas van mejorando
ARLOAN En el campo de ...
Fisika ARLOAN oso ezaguna da teoria hori En el campo de la física es muy conocida esa teoría.
NORI ...
BURUZ Sobre ...
Nori BURUZ hitz egin du? Gabriel Arestiri BURUZ ¿De quién ha hablado? De Gabriel Aresti.Zeri BURUZ hitz egin duzue? Ekonomiari BURUZ ¿Sobre qué habéis hablado?. Sobre economía.
Noiz da ekonomiari BURUZKO hitzaldia?. ¿Cuándo es la conferencia sobre economía?
EZKER Gracias a ...
Zuri ESKER lortu dugu Lo hemos conseguido gracias a ti.Lagun bati EZKER lortu dugu Lo hemos conseguido gracias a un amigo
BEGIRA Mirando a ...
Guri BEGIRA dago Nos está mirando
NON ...
ZEHAR A lo largo de ...
Historian ZEHAR A lo largo de la historia
Mendeetan zehar A través de los siglos
Hor tik ZEHAR Por ahí.
GORA, BEHERA Arriba de , Abajo de ...
Aldapan GORA
Mendian BEHERA
NONDIK ...
KANPORA, AT, LANDA, LEKORA Fuera de ...
Etxetik KANPO bazkaldu dut gaur Hoy he comido fuera de casa
Herritik AT dabil Anda fuera del pueblo.
ZEREZ ...
GAIN Además de ...
Horretaz GAIN Además de eso
7/21/2019 Euskera Gramatika
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-gramatika 17/34
Pág. 28/45
BESTE KASUAK
GAZTEIZ ALDEAN En la zona de ...
Donostia ALDEAN bizi da Vive por la zona de Donostia
Zazpiak ALDERA, Zazpiak INGURU Alrededor de ...
Aditz + BEHARREAN En lugar de ...
Kalera joan beharrean geratu etxean En lugar de ir a la calle, quédate en casa.
ESTRUCTURAS
ZENBAT ETA …AGO HAINBAT ETA …AGO Cuanto más … más …
ORDUAN ETA … AGO
Zenbat eta gehiago irakurri, hainbat eta arinago ikasten du Cuanto más lee, más rapido aprende.
Zenbat eta ardo gehiago edan, hainbat eta gehiago moskortzen zara Cuanto más vino bebes, más te emborrachas.
edaten duzun Zenbat eta azkarrago egiten duzun hainbat eta goizago oheratu ahalko zara Cuanto más rápido lo hagas, más pronto
te podrás acostar
Zenbat eta gehiago egin behar hainbat eta gogo gutxiago eduki izaten dira Cuanto más haya que hacer, menos ganas
se suelen tener
Zenbat eta gehiago eztabaidatzen genuen, orduan eta urduriagoa zen giroa Cuanto + discutíamos, el clima era + tenso
GERO ETA …AGO Cada vez más …
Bilbo gero eta kutsatuago dago Bilbao está cada bez más contaminado.Gero eta alferragoa zara Eres cada vez más vago.
-Z GERO 1.-Después de … / 2.- Si
Después de ...
Aita hilez gero sortu zen Nació depués de morir su padre.
Barbaroen inbasioaz gero ez da sekula horrelakorik ikusi Desde la invasión de los Bárbaros no se ha visto nada
semejante
Si ...
Gogor ikasiz gero, azterketa gaindituko nuke Si estudiara con empeño aprobaría el examen.
HAIN … { NON } … BAIT/-N Tan … que … / Tanto … que { EZEN }
Hainbeste euri egiten zuen non ibaiak gora egin baitzuen Llovió tanto que se desbordó el río.Hain leloa zara ezen ez baitzara/zaren ezertaz jabetzen Eres tan tonto que no te enteras de nada.
Hori hain txikia da non ezin baitu/duen ikusi Eso es tan pequeño que no se puede ver.
-LAKOAN Creyendo que… / En la creencia de que … / Pensando que …
Gurekin etorriko zarelakoan zuretzako ere prestatu dugu Pensando que vas a venir con nos. nos hemos prep. para tiEtxera etorriko zinelakoan, janari gehiago prestatu du Pensando que ibas a venir a casa, ha preparado más comida
Eguraldi ona egingo zuelakoan goizeko 7etan altxatu gara Pensando que iba a hacer buen tiempo nos hemos
levantado a las 7 de la mañana
Nire eskakizuna kontutan hartuko duzulakoan, adeitasunez agurtzen zaitut Confiando que tenga a bien mi petición,
le saluda afectuosamente …
AHALIK ETA (izena-RIK) adj./adb.-EN Lo más … posible
Ahalik eta azkarr en joan behar dugu Tenemos que ir lo más rápido posible
Ahalik eta lorerik politenak ekarri behar dituzu Tienes que traer las flores más bonitas posibles
AHAL DEN/DUZUN (izena-RIK) adj./adb.-EN Lo más … que puedas
Ahal diren hizlaririk onenak ekarriko ditugu Traeremos los mejores
conferenciantes que se puedan
ALBAIT adberbioa-EN Lo más … posible
Albait isilen sartu ginen gelara Entramos a la habitación lo más silencioso posible
DENA, OSOA, GUZTIA
- DENA (sin nombre) DENA jan dugu
- OSOA Tarta OSOA – toda la tarta
EJERCICIOS Pág. 42
EJERCICIOS Pág. 42
EJERCICIOS Pág. 42
EJERCICIOS Pág. 44
7/21/2019 Euskera Gramatika
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-gramatika 18/34
Pág. 29/45
- GUZTIA Tarta GUZTIAK – todas las tartas
BATAK BESTEA – El uno al otro
Gure etxean batak besteari mozten dio ilea En nuestra casa el uno le corta el pelo al otro.
NORENGANDIK (Procedencia) – DE QUIEN
Umeek gurasoengandik gauza asko ikasten dute Los niños aprenden muchas cosas de los padres.
BERDINA Igual - BERA (BERBERA) El mismo
Gogoratzen duzu atzoko autoa?
- Bai, hori bera (berbera) da Si, es el mismo; - Bai, hori berdina da Si, es igual.
Los dos cantaron la misma canción Biek kanta bera abestu zuten.
Las dos hermanas son iguales Ahizpa biak berdinak dira.
Hoy me he puesto el mismo vestido que ayer Gaur atzoko soineko bera jantzi dut.
Los dos vivían en la misma casa Biak etxe berean bizi ziren.
Es la misma chica que hemos visto por la mañana Goizean ikusi dugun neska bera da.
Siempre viste los mismos zapatos Beti zapata berak janzten ditu.
SINGULAR ETA PLURAL HURBILA
SINGULAR
- Aurton Este año.
- Aspaldion Esta última temporada.
- Asteon Esta semana.
- Berton Aquí mismo.
- Hileon Este mes.
PLURAL
Tiene tres significados:
- Estás dentro de un grupo Gazteok uste dugu ...
- Para expresar cercanía Mendiotara goaz
- Sentido despectivo Umeok tontoak dira.
Ejs Declinación: Lagunok, Gazteokin, Guztioi, kaleotan, kaleotara, kaleotatik ...
NOIZ ARTE?
Izenak -RA ARTE Ingandera arte, asatelehenera arte, datorren astera arte
Adberbioak ARTE bihar arte, etzi arte, orain arte, gaur arte
INOR, NORBAIT, EDONOR
Afirmativas Negativas / Interrogat. Cualquier ...
NOR NORBAIT I NOR EDONOR
ZER ZERBAIT EZER EDOZER
NORK NORBAITEK I NORK EDONORK
NORI NORBAITI I NORI EDONORI
NOREN NORBAITEN I NOREN EDONOREN
NORENA NORBAITENA I NORENA EDONORENA
NORENTZAT NORBAITENTZAT I NORENTZAT EDONORENTZAT
NOREKIN NORBAITEKIN I NOREKIN EDONOREKIN
ZERTAN ZERBAITETAN EZERTAN EDOZERTAN
NOLA NOLABAIT I NOLA EDONOLA NON NONBAIT I NON EDONON
NORA NORABAIT I NORA EDONORA
NONDIK NONBAITETIK I NONDIK EDONONDIK
NONGO NONBAITEKO I NONGO EDONONGO
NONGOA NONBAITEKOA I NONGOA EDONONGOA
NOIZ NOIZBAIT I NOIZ EDONOIZ
EDOZEIN + SUSTANTIVO (Muga gabe) = Cualquier ...
Ej.: Edozein pertsona = Edonor = Cualquier persona.
- EDOZEIN MUTIL (EDONOR , o EDOZEIN) etor daiteke Arkautera Cualquier chico puede venir a Arkaute
- EDOZEIN GAUZA (EDOZER o EDOZEIN) ekar dezakezu Puedes traer cualquier cosa- EDOZEIN UMERI (EDONORI o EDOZEINI) gustatzen zaio txokolatea A cualquier niño le gusta el chocolate.
- EDOZEIN NESKARENTZAT (EDONORENTZAT o EDOZEINENTZAT) erosiko ditu lore horiek Para cualquier chica ...
- EDOZEIN HONDARTZARA (EDONORA o EDOZEINETARA) joan gaitezke Podemos ir a cualquier playa.
EJERCICIOS Pág. 41
7/21/2019 Euskera Gramatika
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-gramatika 19/34
Pág. 30/45
ERE También, tampoco, incluso, ni siquiera
Gu ere Gasteizen bizi gara Nosotros también vivimos en Vitoria
Izenik ere ez zidaten galdetu No me preguntaron ni el nombre
Jo ere egin zuten Incluso le golpearon
Ez al da inor etorriko? Inor ere ez ¿No vendrá nadie?. Ni uno
HOBE ...
HOBE DA
Hobe da ondo pentsatzea Es mejor pensarlo bien
HOBE DUGUHobe dugu etxean geratu Mejor nos quedamos en casa
-TAKO /-DAKO(AK)
Esan dugun ardoa Errioxakoa zen El vino que hemos bebido era de la Rioja
Edandako ardoa Errioxakoa zen (Esandakoa Errioxakoa zen)
Soldadutzara joan direnak ez daude pozik = Los que se han ido a la mili no están contentosSoldadutzara joandakoak ez daude pozik
Etorri den gizona nire aita da El hombre que ha venido es mi padre
Etorritako gizona nire aita da (Etorritakoa nire aita da)
REFLEXIVOS (Nire burua)Se ha suicidado Bere burua hil du
-T(Z)EKOTAN = -T(Z)EKO ASMOTAN (Con la intención de...)
Siempre estoy con la intención de ir y nunca voy Beti nago joatekotan eta ez noa inoiz.
Podeis entrar a la reunión a condición de no decir nada Bilerera sar zaitezkete ezer ez esatekotan.
Cambiaría de trabajo a condición de ganar un poco más Lanez aldatuko nuke apur bat gehiago irabaztekotan.
Han ido al cine con intención de ver la peli Zinemara joan dira filma ikustekotan (ikusteko asmotan)
De vender la casa, la vendería con todos los muebles Etxea erostekotan altzariekin salduko nuke
Tengo la intención de volver mañana Bihar itzultzekotan nago.
De no hacer las cosas como se deben hacer, mejor no hacer nada Gauzak egin behar diren moduan ez
egitekotan, ezer ez egitea hobe da.
De llervarles algo a los niños, podríamos comprarlo aquí Umeei zerbait eramatekotan, hemen eros gintezke.
Me gustaría ...
1. Aditz + NAHI IZAN + nuke
Zurekin bizi nahi nuke Me gustaría vivir contigo
Ez nuke hil nahi No me gustaría morirme
Ez nuke Malagara joan nahi No me gustaría ir a Málaga
Zuk kantatzea nahi genuke Nos gustaría que cantases
2. Potencial
Herrira itzuliko nintzateke Me volver al pueblo
3. Posik edo Gustura + potencial
Posik joango nintzateke zinemara Me gustaría ir al cine
Gustura edango nuke garagardo bat
Me gustaría beberme una cerveza.4. Baldintza.
Aberatsa banintz ...! Me gustaría ser rico.
Infinitivo + OHI + aux. Suelo...
Astero berarekin geratu ohi gara Solemos quedar con él todas las semanas
Txikitan telebistako pailazoak ikusi ohi nituen De pequeño solía ver los payasos de la tele.
Ohiko tabernara joatea gustatzen zaigu Nos gusta ir a la taberna de costumbre
OMEN + aux. Según parece..., Se dice...
Mutil hori bihurria omen da Según parece ese chico es un travieso
Lau urte hauetan ez omen da kanpora atera Según parece no ha salido en estos cuatro años.
OTE + aux. Quizás..., acaso...
Berak galdu ote zituelako susmoa zabaldu da Se ha extendido la sospecha de que quizás fue él el que los perdióHorrela ote da? ¿Acaso es así?
7/21/2019 Euskera Gramatika
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-gramatika 20/34
Pág. 31/45
Falso Presente
En castellano se emplea muy a menudo el presente para tiempos verbales en futuro o pasado. En euskera esto no es
correcto:
Alemania invade Polonia el 1 de Sept. de 1939 1939ko irailaren 1ean Alemaniak Polonia indarrez hartu zuen.
Ya te oigo Entzun dizutTe lo dejo en el bar Tabernan utziko dizut
Te lo comes o no vas Jan ezazu, bestela ez zara joango
Es correcto, sin embargo en frases como estas:
A ver si aparecen mañana Ea bihar agertzen zareten.
Si vienes mañana... Bihar etortzen bazara...Cuando venga aita, terminaremos el trabajo Aita etortzen denean, lana amaituko dugu
ELKAR
ELKAR Elkar jo nahi dugu Queremos pegarnos (el uno al otro)
Elkar ikusiko dugu Nos veremos
ELKARREKIN Elkarrekin joan ginen mendira Hemos ido juntos al monte
ELKARRI Haiek elkarri eman diote musu bat Se han dado un beso
Eskua eman zioten elkarri Se dieron la mano
Pellok eta Mikelek elkarri opari bat eman diote Pello y Mikel se han dado un regalo
ELKARREN Horiek elkarren ondoan eseriko dira Esos se sentarán juntos
ELKARRENGANA Zu eta biok elkarrengana hurbilduko gara Nos acercaremos el uno al otro
ELKARRENGANDIK Elkarrengandik urrundu ginen Nos alejamos el uno del otro
ELKARREZ Elkarrez askotan gogoratzen zarete Os acordais mucho el uno del otro
GERUNDIO
-T(z)EN Umeak ikasten utzi ditut He dejado a los niños estudiando
Irakurtzen ari naiz Estoy leyendo
- Z (Respuesta a Nola) Nola lortu zuen? Erosiz ¿cómo lo consiguió? ComprandoBotoi hau sakatuz pizten da Se enciende pulsando este botón
Irakurriz asko ikasten da Leyendo se aprende mucho
- AN Noiz ezagutu nuen gogoratu nahian nabil Ando queriendo recordar cuando le conocí- TA Atea itxita, alde egin zuen Cerrando la puerta se fue
Hau kenduta, besteak ondo daude Quitando esto, los otros están bien
- KA Nitaz gaizki esaka dabil Anda hablando mal de miHor dabiltza denak oihuka Anda gritando a todos
Oihuka, estulka, esaka, bultzaka, ...
7/21/2019 Euskera Gramatika
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-gramatika 21/34
Pág. 32/45
ESKUTITZAK
ADISKIDE/SENIDEEN ARTEAN
HASTEKO:
(Nire) Guraso maiteak/okAita-ama laztanak/ok
Osaba-iseko biotzekoak/ok
Adiskide maitea / maite hori
Kaixo lagun / lagun hori / lagunak / lagunok
Zer moduz neska / mutil / neskak / neskok / mutilak / mutilokAgur t’erdi ¡Aupa ¡
BUKATZEKO:Besterik ez, … / besterik gabe, … / Honenbestez, …
Agur / Agur t’erdi / Agur, ez adiorik
Agur bero bat / Agur bihotzez
Besarkada bat / Besarkada handi bat / Besarkada batez
Musu handi bat / Musu luze
Laztan luze / Laztan estu
Laster arte / Hurrengora arte / Hurrena arte / Nahi duzun arteOngi izan / Ongi bizi
Bihotzez / Bihotz bihotzez
Zure seme / Zure adiskide
DATAK:Barakaldon, 2003ko Azaroaren 23an
Barakaldon, 2003-02-13
HARREMAN OFIZIALETAN
HASTEKO:Jaun-andre agurgarriok Estimados (Queridos) señores y señoras
Alkate jauna: / Lehendakari jauna: / Zuzendari Jauna: / Jauna:
BUKATZEKO:
Besterik gabe, …/ Oraingoz besterik ez Sin másHonenbestez, … Por tanto
Agur / Agur t’erdi
Ongi izan eta hurrengora arte
Zure erantzunen zain geratzen naiz Quedo a la espera de tu respuesta …
Nire eskaera ahal bezain laster beteko duzulakoan En la creencia de que se tenga a bien
mi petición cuanto antes
Nire eskaera kontuan hartuko duzulakoan En el pensamiento de que tendrás en cuenta mi petición. Nire arazoak konponduko dituzulakoan En la creencia de que me arreglarás los problemas
Aldez aurretik eskerrak emanez, … Dando las gracias por adelantado …
Zure esanetara A sus órdenes / Zure aginduetara A sus mandatos
Mila ezker / Eskerrik asko zure laguntzagatikZure erantzuna baiezkoa izango delakoan, ...
Ejemplos:
Zure berri laster izango dugulakoan, eta aldez aurretik ezkerrak emanez, agur bero bat.
Oraingoz besterik ez, ikusi arte. Ongi izan.
Aldez aurretik ezkerrak emanez, har ezazu nire agurrik aldizkidetasuna (amistad)
Nere begirurenik leialenaz, agur t’erdi Con mi más sincero aprecio.
Nire eskaera kontuan hartuko duzulakoan, agurtzen zaitut,...
7/21/2019 Euskera Gramatika
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-gramatika 22/34
Pág. 33/45
ESAMOLDEAK (FRASES HECHAS)
Gracias! Gaitzerdi = Ezkerrak
A medias Erdibana = Gauzak erditik banatu
En un santiamén Jesús batean = Amen batean = Denbora laburrean
En un suspiro Negar batean = Negar zotinka
Cuanto antes Lehenengo eta behin = Batez ere! = Lehenik! = Garrantzitsuena!
Cualquiera sabe! Batek jakin! = Auskalo!
Fuera de aquí Alde hemendik! = Ospa!
Desperezarse Nagiak atera
Acertar de pleno Buru buruan
Irse al 5º pino Lekutara joan
Cantar las cuarenta Kritorenak esan
Tener mucho curro Esku bete lan
¡Hace un calor! Hau bero hau!
¡Echale una mano! Lagun iezaiozu!
Me gustaría ir al cine Zinemara joan nahi nuke
¿Está Arantza por ahí? Arantza hor da? = Badago Arantza?
¿Te ries de mi? Nitaz barrezka?
Llevo 8 horas trabajando 8 ordu eman ditut lanean
¿Vamos a tomar un pote? Poterik hartuko dugu?
¡Menos mal que has venido! Ezkerrak etorri zaren!
La radio no funciona Irratia ez dabil Es de segunda mano Bigarren eskukoa da
Querer y no poder Nahi eta ezin
Está tronado Burutik dago
Nos partimos de risa Barrez ito ginen
¡Lo tienes claro! Jai daukazu!
¡La has hecho buena! Ederra egin duzu!
La cagamos Gurea egin dugu
Ha aprendido por su cuenta Bere kabuz (kontura) ikasi du
¡Vete a freir espárragos! Joan zaitez antzarrak ferratzera
Me apostaría el cuello Lepoa egingo nuke
De tanto decirlo le creimos Esanaren esanez sinestu genion
¿Una cerveza a medias? Garagardo bat erdibana? ¡Si no hay más! Besterik ezean!
Me han puesto en un aprieto Estu hartu naute
Siempre con excusas Beti aitzaki maitzaki
Se murió recién nacido Jaio berritan hil zen
Con buena intención Ondo beharrean
Ya Dagoeneko, Honez gero
Ni pies ni cabeza Ez hanka , ez buru.
¡Y un jámón! Baita zera ere!
Trabajar sin parar Izarretik izarrera.
Hacer la colada Lisiba egin
En absoluto Batere. Ej: Gertaera horrek ez zaitu batere harritu.
¡Estás avisado! Jakinaren gainean zaude Estoy indispuesto Ondoezik nago
¡A que no le das! Ezetz eman!
No dijo ni mú Ez zuen txintik ere esan.
¡Dímelo en voz baja! Ahozpez esaidazu!
Es un hipócrita Pertsona zuria da
¡Puto crío! Ume madarikatua!
Eres un bocazas Ahobero hutsa zara
¡Estate quieto! Geldi egon zaitez!
Estoy hecho polvo Neke-neke (porru) eginda nago
Sin pelos en la lengua Ahoan legarrik gabe
Hala bazan, ez bazan, sar dadila kalabazan eta irten dadila
Lazkaoko plazan = colorin colorado.... Horra non... : mira por donde
Joan den egunean joan nintzen Mirenen bila eta HORRA NON klasean agertu zen
Noren berri : saber noticias de alguien
7/21/2019 Euskera Gramatika
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-gramatika 23/34
Pág. 34/45
BEGI
Begietan hartu: coger mania (Nor-Nork)
Begietan izan: la niña de tus ojos
Begi ona du: tiene buen ojo
Begiluze: mirón
Begizkoa bota: mal de ojo (Nor-Nori-Nork)
BURU
Burutik eginda (edo jota): loco (Egon)
Burutsua: listo, sabio
Burugogorra: cabezón Buruarina, txoriburu: ligero de cascos
AHO
Ahotik kendu: quitar de la punta de la lengua
Ahozabal: bocazas
Ahozpez: boca abajo
Ahozkora: boca arriba
LEPO
Leporaino: hasta el gorro
LARRU
Larrugorrian, Larrugorritan jarri, biluzik, arroparik
gabe: en pelotas Larrua jo: echar un polvo
Larrututa (Egon): sin pelas
ESKU
Eskuoneko: de buen corazón
Eskuluze: mano larga que pega
Eskupekoa eman: dar propina
Eskuzabal: generoso
Eskulana: manualidades
GORRI
Gorriak ikusi: pasarlas moradas
GOGO
Gogoan eduki: tenerlo en cuenta (resentido)
Gogoan hartu: tener en cuenta (consejo)
Gogait egin: dar asco
Gogaikarria: asqueroso
Gogoz kontra: contra mi voluntad
OKER
Oker zaude: estás en un error
Okerreko bidetik: por el camino equivocado
JO
Behetik jota: echado por bajo
Goitik jota: echado por alto Adarra jo: tomar el pelo
Hitz eman: prometer
ATERA
Bizimodua atera: buscarse la vida
Honetatik atera: sacar de sus casillas
EGIN
Bakeak egin: hacer las paces
Lepoa egin: apostar
Piper egin: hacer pira
Porrot egin: hacer ruina
Pot egin: fallar, no hacer bien
Topo egin: encontrarse
Txiki-txiki egin:Te voy a hacer polvo, paliza
EGON
Bistan egon: está a la vista Egonean egon: perdiendo el tiempo
Gure esku egon: está en nuestras manos
Josita egon: lleno
Lekutan (tokitan) egon: estar muy lejos
Praketan kabitu ezinik: muy orgulloso, está que no
caga
GARBI
Garbizalea: purista
Argi eta garbi: claro, fijo
NOLA
Neure artean: para mis adentros Atzekoz aurrera: al reves
Ez atzera ez aurrera: ni para atrás ni para adelante
Hutsaren truke: gratis, de balde
Izerdi patsetan: sudando como un cerdo
Nola edo hala: de alguna manera
Jo ta ke: erre que erre
Noiz aurretik: de antemano
Ez da atzo goizekoa: no es de ayer
Behin betiko: de una vez por todas
Behin behineko: provisionalmente
Behin edo behin, (Noizbehinka): alguna vez
Egunean baino egunean ...ago: cada día más ...
Lehenago eta behin: antes de nada
Sasoi ederrean: a buenas horas
ESKLAMAZIOA
Auskalo, (Batek daki): vete tu a saber
Bejondeizula: enhorabuena
Hara bestea: mira el otro...
Hor dago gakoa: ahí está el problema
Hor konpon, Hor konpon, Marianton! = Bost axola neri!:
arreglatelas
Txakurraren bibolinak: y una leche
Barra-barra : asko (euria)
Mara-mara: asko (elurra) Tipi-tapa: ibili
Txipli-txapla: en los charcos
Zanga-zanga: asko edan
Zirti-zarta: kolpeka
ESAERA ZAHARRAK (REFRANES)
Arrain handiak jaten du txikia = El pez grande se come al pequeño
Txakur zaunkaria, gutxitan hoskaria = Perro ladrador poco mordedor
Edozein txoriri eder bere habia(nido) = Cada persona como mejor está es su casa y en su ambiente. Geroa alferren leloa = No dejes para mañana lo que puedas hacer hoy
Lan lasterra(rápido), lan alferra(inutil) = Lo que se hace muy rapido no vale para nada
Nori berea da zuzenbidea = Cada uno con su cruz
7/21/2019 Euskera Gramatika
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-gramatika 24/34
Pág. 35/45
Ustea ez da jakitea = Una cosa es la sospecha y otra el hecho
Zauri gainean pikoa = Tocar en la llaga
Goiz gorri arrats iturri = Cuando amanece el cielo rojizo, por la tarde llueve.
Gogozko tokian aldaparik ez = Sarna con gusto no pica
Haizea nora, zapiak hara = Chaquetero
Zahar hitz, zuhur hitz = Las palabras antiguas son sabias
Hil eta gero salda bero = A burro muerto la cebada al rabo
Umeak zer ikusi hura ikasi = Los niños aprenden lo que ven
Kanpoan uso etxean otso = En la calle paloma y en casa lobo
Zenbat buru, hainbat aburu = Tantas cabezas, tantas opiniones
Nolako egurra halako ezpala = De tal palo tal astilla
SIGLAK eta LABURDURAK
- Adib. Adibidez e.b. Esate baterako
- etab. Eta abar e.a. eta abar
- or. Orrialde orr. Orrialdeak
- zenb. Zenbakia zk. Zenbakia
- jn. Jaun and. Andrea
- esk. Eskuinalde ezk. Ezkeralde
- k. Kale pl. Plaza
- enp. Enparantza etorb. Etorbidea- prob. Probintzia P.D.. Posdata
- K.a. Kristo aurretik K.o. Kristo ondoren
- EEBB Estatu batuak (AEB)
- EHBO Euskal Herriko Buletin Ofiziala
- ET Eusko Trenbideak EH Euskal Herria
- FFAA Foru Aldundiak EJ Eusko Jaurlaritza
- IFZ Identifikazio Fiskalaren Kodea
- NAN Nortasun Agiri Nazionala (DNI)
- NATO Ipar Atlantikoko Trataruaren Erakundea (OTAN)
- HIES Hartutako Inmuno-Eskasiaren Sindromea (SIDA)- PFEZ Pertsona Fisikoen Errenta gaineko Zerba (IRPF)
7/21/2019 Euskera Gramatika
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-gramatika 25/34
Pág. 36/45
VOCABULARIO
FAMILIA
Aita padre
Ama madreGurasoak padre y madre
Semea hijo
Alaba hija
Semealabak hijos e hijas (en gral)Umeak hijos e hijas (en gral)
Anaia hermano (de chico)Neba hermano (de chica)
Arreba hermana (de chico)
Ahizpa hermana (de chica)
Aitite abuelo
Amama abuela
Iloba nieto, nieta
Osaba tíoIzeko tía
Loba sobrino, sobrina
Lehengusu primo
Lehengusina primaGizona hombre
Jauna señorSenarra marido
Emakumea mujer
Andrea señora
Emaztea esposa
Ezkongaiak novios formales
Neska novia (de chavales)
Mutila novio (de chavales)Suhia nuero
Errain nuera
Aitaginarreba suegro
Amaginarreba suegraKuinatu cuñado, cuñada
Aitabitxi padrinoAmabitxi madrina
Senide familiar
Familia familia
GORPUTZA
Burua cabezaBekokia frente
Bekaina ceja
Betile pestaña
Ezpainak labios
Kokotsa barbillaLepoa cuello
Ilea pelo
Begia ojo
Sudurra nariz
Belarria oreja
Ahoa boca
Bularra pechoSorbalda hombro
Bizkarra espalda
Ditia teta
Ditiburu pezón
Zila ombligoBesoa brazo
Ukondo codo
Eskuturra muñeca
Eskua mano
Atzamarra dedo
Atzazala uña
Hanka piernaBelauna rodilla
Oina pie
Behatzak dedos del pie
Zakila pene
Barrabilak testículosAlua vagina
Gerria cintura
Ipurdi culo
Sabela tripa
ETXEA
Sukaldea cocina
Egongela sala
Logela habitación
Komuna vater
Teilatu tejado
Horma paredSolairu piso
Igongailua ascensor
Sutegia fuego
Txorroa grifo
Sukaltarria lavabo
Garbigailua lavadora
Labea horno
Aulkia silla
Mikrouhinak microndas
Leihoa ventana
mahaia mesaHozkailua frigorífico
Plater-ikuzgailua lavavajillas
Platera plato
Azpila fuente
Edalontzia vaso
Sardeska tenedor
Goilara cuchara
Labana cuchillo
Lapikoa olla
Zartagina sarten
Kazola cazuelaIpitza estropajo
Ehogailua cafetera
Katilua taza
Garbikaria detergente
Lisakina plancha
JANTZIAK
Soineko vestido
Gona falda
Prakak pantalones
Alkondara camisa
Galtzerdiak calcetines
Jaka chaquetaGerrikoa cinturón
Bularretakoa sujetador
Zapatak zapatos
Botak botas
Gorbata corbata
Soingainekoa abrigo
Eskularruak guantes
Jertsea jersey
Bainujantzia trajebaño
Txapela boinaKapela sombrero
Txanoa gorro
Bikinia bikini
Amantala delantal
Zapia pañuelo
Galtzontziloak calzonzillos
Kuleroak bragas
Betaurrekoak gafas
Txandala chandal
Belarritakoak pendientesEraztuna anillo
Eskuturrekoa pulsera
Idunekoa Collar
7/21/2019 Euskera Gramatika
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-gramatika 26/34
Pág. 37/45
VERBOS Frecuentes: CASTELLANO - EUSKERA
Abrir Ireki
Abrir Zabaldu
Aburrirse Aspertu
Acabar Bukatu
Acompañar Lagundu
Adornar Apaindu
Agarrar Heldu
Amar Maitatu
Andar Ibili
Apagar Amatatu
Apagar Itzali
Aparecer Agertu
Aprender Ikasi
Aprobar Gainditu
Asar Erre
Asustar Beldurtu
Ayudar Lagundu
Bajar JaitsiBeber Edan
Buscar Bilatu
Caer Erori
Cambiar Aldatu
Cansarse Nekatu
Cantar Kantatu
Cantar Abestu
Casarse Ezkondu
Celebrar Ospatu
Cenar Afaldu
Cerrar Itxi
Cobrar KobratuCoger Hartu
Comer Jan
Comer
(mediodía)
Bazkaldu
Comprar Erosi
Conducir Gidatu
Conocer Ezagutu
Contar(Narrar)
Kontatu
Contar
(Números)
Kontatu
Corregir Zuzendu
Cortar EbakiCuidar Zaindu
Curar Sendatu
Dar Eman
Decir Esan
Dejar Utzi
Desayunar Gosaldu
Descansar Atsedena
hartu
Desear Nahi izan
Despertar Esnatu
Desvestir Erantzi
Detenerse Gelditu
Dormir Lo egin
Echar Bota
Empezar Hasi
Encender Piztu
Encontrar Aurkitu
Enfadarse Haserretu
Entender Ulertu
Entrar Sartu
Enviar Bidali
Esconderse Ezkutatu
Escribir Idatzi
Escuchar Entzun
Esperar Itxaron
Estar Egon
Estudiar Ikasi
Freír FrijituFumar Erre
Ganar Irabazi
Gastar Gastatu
Girar Hartu
Guardar Gorde
Hablar Hitz egin
Hacer Egin
Ir Joan
Jugar Jolastu
Juntar Elkartu
Leer Irakurri
Levantar AltxatuLevantarse Jaiki
Limpiar Garbitu
Llamar Deitu
Llegar Heldu
Llegar Iritsi
Llenar Bete
Llevar Eraman
Matar Hil
Merendar Askaldu
Meter Sartu
Mirar Begiratu
Morir Hil
Mostrar Erakutsi Nacer Jaio
Nadar Igeri egin
Necesitar Behar izan
Oír Entzun
Olvidar Ahaztu
Organizar Antolatu
Pagar Ordaindu
Parar Gelditu
Pasar Pasatu
Pasear Paseatu
Pedir Eskatu
Pegar Jo
Peinar Orraztu
Pensar Pentsatu
Perder Galdu
Perdonar Barkatu
Pintar Pintatu
Poder Ahal
Poner Jarri
Poner Ipini
Poner de pie Zutitu
Preguntar Galdetu
Preparar Prestatu
Probar Probatu
Prohibir Debekatu
Pudrir Usteldu
Quedarse Geratu
Quemar ErreQuerer Nahi izan
Quitar Kendu
Recibir Jaso
Recoger Batu
Regresar a
casa
Etxeratu
Responder Erantzun
Romper Hautsi
Romper Apurtu
Saber Jakin
Sacar Atera
Salir IrtenSaludar Agurtu
Sembrar Erein
Sentarse Jesarri
Ser Izan
Servir, valer Balio izan
Subir Igo
Suceder Gertatu
Tener Ukan
Tener Eduki
Terminar Bukatu
Terminar Amaitu
Tirar Bota
Trabajar Lan eginTraer Ekarri
Trocear Txikitu
Utilizar Erabili
Vender Saldu
Venir Etorri
Ver Ikusi
Vestirse Jantzi
Vivir Bizi izan
Volver itzuli
7/21/2019 Euskera Gramatika
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-gramatika 27/34
Pág. 38/45
VERBOS Frecuentes: EUSKERA - CASTELLANO
Abestu Cantar
Afaldu Cenar
Agertu Aparecer
Agurtu Saludar
Ahal Poder
Ahaztu Olvidar
Aldatu Cambiar
Altxatu Levantar
Amatatu Apagar
Amaitu Terminar
Antolatu Organizar
Apaindu Adornar
Apurtu Romper
Askaldu Merendar
Aspertu Aburrirse
Atera Sacar
Atsedena
hartu
Descansar
Aurkitu Encontrar
Balio izan Servir, valer
Barkatu Perdonar
Batu Recoger
Bazkaldu Comer
(mediodía)
Begiratu Mirar
Behar izan Necesitar
Beldurtu Asustar
Bete Llenar
Bidali Enviar
Bilatu Buscar
Bizi izan Vivir
Bota Echar
Bota Tirar
Bukatu Acabar
Bukatu Terminar
Debekatu Prohibir
Deitu Llamar
Ebaki Cortar
Edan Beber
Eduki Tener
Egin Hacer
Egon Estar
Ekarri TraerElkartu Juntar
Eman Dar
Entzun Escuchar
Entzun Oír
Erabili Utilizar
Erakutsi Mostrar
Eraman Llevar
Erantzi Desvestir
Erantzun Responder
Erein Sembrar
Erori Caer
Erosi Comprar
Erre Asar
Erre Fumar
Erre Quemar
Esan Decir
Eskatu Pedir
Esnatu Despertar
Etorri Venir
Etxeratu Regresar a
casa
Ezagutu Conocer
Ezkondu Casarse
Frijitu Freír
Gainditu Aprobar
Galdetu Preguntar
Galdu Perder
Garbitu LimpiarGastatu Gastar
Gelditu Detenerse
Gelditu Parar
Geratu Quedarse
Gertatu Suceder
Gidatu Conducir
Gorde Guardar
Gosaldu Desayunar
Hartu Coger
Hartu Girar
Haserretu Enfadarse
Hasi EmpezarHautsi Romper
Heldu Agarrar
Heldu Llegar
Hil Matar
Hil Morir
Hitz egin Hablar
Ibili Andar
Idatzi Escribir
Igeri egin Nadar
Igo Subir
Ikasi Aprender
Ikasi Estudiar
Ikusi VerIpini Poner
Irabazi Ganar
Irakurri Leer
Ireki Abrir
Iritsi Llegar
Irten Salir
Itxaron Esperar
Itxi Cerrar
Itzali Apagar
itzuli Volver
Izan Ser
Ezkutatu Esconderse
Jaiki Levantarse
Jaio Nacer
Jaitsi Bajar
Jakin Saber
Jan Comer
Jantzi Vestirse
Jarri Poner
Jaso Recibir
Jesarri Sentarse
Jo Pegar
Joan Ir
Jolastu Jugar
Kantatu Cantar
Kendu Quitar
Kobratu Cobrar
Kontatu Contar(Narrar)
Kontatu Contar
(Números)
Lagundu Acompañar
Lagundu Ayudar
Lan egin Trabajar
Lo egin Dormir
Maitatu Amar
Nahi izan Querer
Nahi izan Desear
Nekatu Cansarse
Ordaindu Pagar
Orraztu Peinar
Ospatu Celebrar
Pasatu Pasar
Paseatu Pasear
Pentsatu Pensar
Pintatu Pintar
Piztu Encender
Prestatu Preparar
Probatu Probar
Saldu Vender
Sartu Entrar
Sartu Meter
Sendatu CurarTxikitu Trocear
Ukan Tener
Ulertu Entender
Usteldu Pudrir
Utzi Dejar
Zabaldu Abrir
Zaindu Cuidar
Zutitu Poner de pie
Zuzendu Corregir
7/21/2019 Euskera Gramatika
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-gramatika 28/34
Pág. 39/45
ADJETIVOS Frecuentes
ANTONIMOS -GARRI Agente causante, ser digno de
Bueno On Txar Malo Pozgarri Gozoso, que produce alegría
Mejor Hobe Barregarri Gracioso
Hermoso Eder Maitagarri Adorable
Excelente Bikain Zoragarri Maravilloso, alucinante
Bonito Polit Itsusi Feo Ikusgarri Vistoso
Honrado/Formal Zintzo Gaizto Malo/Malvado Aipagarri Digno de mención
Dócil/Formalito Txintxo Bihurri Travieso Harrigarri Asombroso
Alegre Alai Triste Triste Apaingarri Elegante
Joven Gazte Zahar Viejo Mesedegarri Provechoso, beneficioso
Agradable/afable Atsegin Zakar Tosco Kaltegarri Perjudicial
Campechano Jator Gezurti Mentiroso Aspergarri Aburrido, fastidioso
Humilde Apal Harro Orgulloso Nekagarri Fatigoso
Rico Aberats Pobre Pobre Mingarri Doloroso
Behartsu Necesitado Nazkagarri Asqueroso
Rápido/Listo Azkar Motel Lento Lotsagarri Vergonzoso
Vigoroso/Agil Bizkor Baldar Torpe Penagarri Penoso, lamentable
Habilidoso Trebe Trakets Torpe Negargarri Lamentable, deplorableTrabajador Langile Alfer Vago Beldurgarri Espantoso, que da miedo
Tranquilo Lasai Estu Apurado Izugarri Terrible, enorme
Adecuado Egoki Desegoki Inadecuado Ikaragarri Terrible, enorme
Necesario Beharrezko Kaltegarri Perjudicial Susmagarri Sospechoso
Recto /Correcto Zuzen Oker Incorrecto -ARI, -LARI, -TARI Actividad profesional, o aficción
Limpio Garbi Zikin Sucio Korrikalari Corredor
Arreglado/pulcro Txukun Narras Desaliñado Borrokalari Luchador
Claro Argi Ilun Oscuro Aizkolari
Caliente Bero Hotz Frio Bertsolari
Templado Epel hizlari Orador
Mojado Busti Lehor Seco PelotariDulce Gozo Gazi Salado Gudari Soldado
Facil Erraza Zail Dificil dendari Tendero
Tierno Samur Ehiztari Cazador
Blando Bigun Gogor Duro agintari Gobernante
Ligero Arin Astun Pesado zuzendari Director
Barato Merke Garesti Caro -LE Verbos terminados en -n, o -i
Grande Handi Txiki Pequeño Irabazle Ganador
Largo Luze Labur Corto Erosle Comprador
Mucho Asko Gutxi Poco Ikusle Espectador
Más Gehiago Gutxiago Menos Entzule Oyente
Bien Ondo Gaizki/txarto Mal Idazle EscritorMejor Hobeto Okerrago Peor Irakurle Lector
Temprano Goiz Berandu tarde Egile Autor
Antes Lehen Gero Luego Eragile Promotor
Cerca Hurbil Urruti Lejos -TZAILE Resto de los verbos
Arriba Gora Behera Abajo Antolatzaile Organizador
Especial Berezi Asmatzaile Acertante
Gordo Lodia Argal Flaco Sortzaile Creador
Especial Berezi Arrunt Ordinario Laguntzaile Ayudante
Saltzaile Vendedor
Galtzaile Perdedor
Erretzaile FumadorHiltzaile Matador
Jarraitzaile Seguidor
7/21/2019 Euskera Gramatika
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-gramatika 29/34
Pág. 40/45
EJERCICIOS
DEKLINABIDE
1. Izeko___ deitu du bere etxera joan gaitezen
2. Lantegiko hamabi langile____, denei banatu dizkiete gabon-sariak
3. Irudi horiek arkatz___ egin behar dituzue, ez boligrafo___
4. Zenbat ikasle___ irakurri ote du liburu hau?
5. Hitzalditxo bat eskaini ziguten, aho-literatura___6. Bero ziren eta ur___ sartu ziren denak7. Zein alderdi politiko___ emango zenioke zeure botoa?
8. Gure herriko zenbait kale___ hondakin___ beterik dago
9. Iruñeko lehengusu batzu___ etxera joango naiz etzi
10. Edozein belarri___ entzun dezake hots hori
11. Afaltzeko zera duzue: arrautzak patata frijitu___
12. Horko zuhaitz___ zenbat txori___ egingo ote du kabia?13. Lau___ hiru___ baino balio handiagoa dute,dudarik gabe
14. Ez dakit zenbat ume___ daukaten
15. Zein herri___ dagokio argazki hau?
16. Atzo ez zuen inolako lan___ egin
17. Ez dakit zenbat___ egon zen. Lau edo bost___ bai behintzat
18. Badakit zein___ ikusi dudan?19. Aurten ez dut haren berri___ izan
20. Uste dut bi esku___ idatz dezakeela
21. Horretarako ez du edozein gazte___ balio
22. Zenbat lagun___ ahaztu zaiek hire urtemuga?
23. Ez zuen hango gauza___ erosi
24. Eiffel dorrea burdina___ egin zuten
25. Edozein___ egin dezake hori
26. Ez zion inoren arrazoi___ kasurik egin
27. Nolako___ da zure laguna?
28. Non dago boligrafo___ egindako kopia?
29. Goiz___ hamaika___ jaiki naiz30. Nirekin bizi den laguna___ konfiantza osoa daukat
31. Su___ zegoen lapikoa
32. Esku___ ala pala___ jokatzen duzue?
33. Ez dakit zein kale___ dagoen denda hori
34. Ez du inolako lagun___
35. Zer ordu___ iritsiko haiz hara?36. Ez diot inoren kotxe___ kristalik apurtu
37. Hiru edo lau klase___ ikasle___ etorriko dira
38. Konfiantza duzue edozein pertsona___
39. Zein ikasle___ datos kexa hori?
40. Leku asko___ jende___ joango da jaialdi horretara
41. Bero handia egiten zuen eta itzal___ itzal ibili ginen42. Horren etxera joateko ezke___ hartu beharko duzu
43. Hamar bat adiskide___ jo dut, baina ez dut laguntza___ lortu
44. Gau___ egindako lanak egun___ ageri
45. Ez dakit zein mendi___ abiatu diren mendizaleak
46. Ez dio inoren esana___ kasurik egiten
Soluciones:
1. ak
2. ri
3. ez, z4. k
5. z
6. etan
7.
ri8. tan, ez
9. rekin10. k
11. ekin
12. ean, k
13. k, k14. ---
15. ri
16. ik
17.
ekin, ekin18. ---
19. rik20. rekin
21. k
22. i
23. rik24. z
25. ek
26. ari
27.
a28. z
29. eko, etan30. rengan
31. tan
32. az, z
33. tan34. ik
35. tan
36. ko
37.
tara, ak38. rengan
39. gandik40. tako, a
41. ez
42. rretara
43. rengana, rik44. ez, ez
45. tara
46. ri
7/21/2019 Euskera Gramatika
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-gramatika 30/34
Pág. 41/45
ERE
1. Mikel ni me ha visto cuando ha pasado por la plaza Mikelek ere ez zaitu plazatik pasatu denean
2. ¿No vendrá nadie?. Ni uno. Ez al da inor etorriko? Inor ere ez
3. En Bilbao también hay casas elegantes Bilbon ere badaude etxe dotoreak
4. Creemos que lo que hemos hecho tampoco sirve para nada Uste dugu egin dugunak ere ez duela balio ezertarako
5. En esta leccion veremos tambien una cosa nueva Ikasgai honetan gauza berri bat ere ikusiko dugu.
6. Mis padres estuvieron también en el museo del Louvre Nire gurasoak Louvreko Museoan ere egon ziren
7. Idoia no es reponsable para nada Idoia ezertaz ere ez da arduratzen
8. Nosotros también vivimos en Vitoria Gu ere Gasteizen bizi gara.9. ¿Vas a Bilbao? Yo también voy Zoaz Bilbora? Ni ere banoa (Ni ere bai)
10. Eli no ha venido y Miren tampoco Eli ez da etorri eta Miren ere ez
11. No solo lo hemos oído, también lo hemos leído Ez bakarrik entzun, irakurri ere egin dugu
12. Joxean también viene a cenar Joxean ere badator afaltzera13. Despertaron hasta al amigo que estaba dormido Lo zegoen laguna ere esnatu zuten
14. Incluso le golpearon Jo ere egin zuten
15. No me preguntaron ni el nombre Izenik ere ez zidaten galdetu
16. ¿Ni siquiera sabes fregar? Harrikoa egiten ere ez dakizu?
17. No vi absolutamente a nadie Ez nuen inor ere ikusi
18. En ningún lugar lo encontrarás tan barato Inon ere ez duzu hain merke aurkituko19. Si necesitas algo (sea lo que sea), llámame Ezer ere behar baduzu, deitu
20. Aunque es caro lo compraré Garestia bada ere, erosi egingo dut
21. Aunque se lo digas 1000 veces no te hará caso Mila aldiz esanda ere, ez dizu jaramonik egingo22. Por dificil que sea, no has de ceder Zaila izanagatik, ez duzu etsi behar
INDEFINIDOS (Inor, norbait, edonor)
1. No me regalaron nada Ez zidaten ezer oparitu
2. Alguien irá contigo Norbait zurekin joango da3. Cualquiera puede ir con nosotros Edonor gurekin joan daiteke
4. Iremos a cualquier lugar Edozein lekutara (edonora) joango gara
5. Algo si sabe, pero no demasiado Zerbait badaki baina ez gehiegi
6. Tendrán que ir a algún lugar Norabait joan beharko dute
7. A cualquiera no le gusta una cosa así Edonori horrelako gauza bat ez zaio gustatzen8. Para eso servirá la boina de cualquiera Hartarako edonoren txapelak balio izango du
9. Otro como el mío lo podrás encontrar en cualquier sitio Nirea bezalako beste bat edonon aurkitu ahalko duzu
10. No lo haremos de cualquier modo, sino como tú has dicho Ez dugu edonola egingo, zuk esan duzun moduan baizik
11. Hacerlo de cualquier manera no traerá buenas consecuencias Edonola egiteak ez du ondorio onik ekarriko
12. Cualquier momento es bueno para hacer lo que te guste Edonoiz ona da gustatzen zaizuna egiteko
13. No lo han podido hacer de ninguna manera Ezin izan dute inola egin14. Entre todos pensaremos si lo hacemos de algún modo Denon artean nolabait egingo dugun pentsatuko dugu
15. Cualquier razón no nos convencerá Edozein arrazoik ez gaitu konbentzituko
16. Cuando está triste se acerca a donde cualquiera Triste dagoenean edonorengana hurbiltzen da
17. Más que el suyo le gusta el de cualquiera Edonorena berea baino gehiago gustatzen zaio
18. Cualquiera lo puede hacer antes de marcharse Edonork egin ahal du joan aurretik
19. Se emborracha con cualquier vino Edozein ardoz mozkortzen da
20. Le gusta el vino de cualquier bodega Edozein upelategiren ardoa gustatzen zaio21. ¿Hay jamón para alguien? Urdaiazpikoa dago inorentzat?
22. Ese viste la ropa de cualquiera Horrek edonoren arropa janzten du
23. Cualquiera sabe eso Edonork daki hori
24. A cualquier persona le parece mal lo que has hecho Edozein pertsonari zuk egin duzuna txarto iruditzen zaio
25. He traido estos libros para cualquier niño Edozein umerentzat liburu hauek ekarri ditut
26. No les gustaron a nadie Inori gustatu zitzaion
27. Nadie tenía fuego Inork zeukan surik
28. No doy mi vida por nadie Ez dut inorengatik nire bizitza ematen
29. ¿Con quién sueles ir al cine? Con cualquier amigo Norekin zinemara joaten zara? Edozein lagunekin
30. ¿A quién has escuchado eso?. A uno que tu sabes Nori entzun diozu hori? Zuk dakizun bati
31. Vienes de cualquier sitio y sales con cualquier persona Edonondik zatoz eta edonorekin ateratzen zara
32. Es normal que no te aclares de nada Normala da zuk ezertaz ez jabetzen
33. Si te sientas al lado de cualquiera te puede pasar cualq. cosa Edonoren ondoan esertzen bazara edozer gertatu ahal zaizu
7/21/2019 Euskera Gramatika
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-gramatika 31/34
Pág. 42/45
GABE
1. Tengo un geranio sin flores Geranio bat lorerik gabe daukat
2. Sin libro no puedo recordarlo todo Libururik gabe ezin dut dena gogoratu
3. Tenemos que comer sin sal Gatzik gabe jan behar dugu
4. Hoy he venido sin prisa Presarik gabe etorri naiz gaur
5. Este cigarro está sin apagar Zigarro hau itzali gabe dago
6. Luis viene a trabajar sin ganas Luis gogorik gabe lan egitera etortzen da
7. La mesa está sin pintar Mahaia pintatu gabe dago
8. Para adelgazar hay que comer sin aceite Argaltzeko oliorik gabe jan behar da
9. Quiero toda la verdad, sin mentiras Egia osoa nahi dut, gezurrik gabe10. Nos hemos quedado sin ver la película Filma ikusi gabe geratu gara
ALHALIK ETA, AHAL DEN/DUZUN, ALBAIT
1. Tienes que pintar esta habitación lo antes posible
Ahalik eta lasterren gela hau pintatu behar duzu (Ahal duzun lasterren ...)
2. Coje las flores más rojas posibles
Ahalik eta lorerik gorrienak har itzazu (Ahal diren lorerik gorrienak hartu)
3. Aunque hagas el examen lo peor posible, te voy a aprobar Nahiz eta ahal duzun azterketarik txarrena, egin, gaindituko dizut (Azterketa ahalik eta txarren egiten duzun arren, ...)
4. Tienen que venir lo antes posible pq si no cerraremos la ventanillaAhalik eta lasterren etorri behar dute, bestela leihatila itxiko dugu (Albait lasterren etorri behar dute, . ..)
5. Tenemos que juntar la mayor cantidad de gente posible
Ahalik eta jenderik gehiena batu behar dugu
6. Me dijo el fotógrafo que para cambiar el carrete, la habitación tiene que estar lo más oscura posible
Karrete aldatzeko gelak ahal den ilunen izan behar duela esan zidan argazkilariak
7. Aunque tenga el coche más rápido del mercado siempre va a 90 km. por hora
Nahiz eta merkatuko autorik azkarrena eduki, beti doa orduko 90 kilometrotara
8. Tenemos que encontrar el mejor jugador de baloncesto posible para ganar la liga
Ahal den zazkibaloiko jokalaririk onena aurkitu behar dugu liga irabasteko
9. Me ha dicho la andereño que escriba lo más claro posible
Albait argien nik idazteko esan dit andereñoak
10. Ese trapecista hace los ejercicios más dificiles posiblesTrapezista horrek ahalik eta ariketarik zailenak egiten ditu
TEMPORALES
1. Después de cenar nos fuimos al Casco Viejo Afaldu ondoren Alde Zaharrera joan ginen
2. Cuando quieres no puedes, y cuando no quieres ... Nahi duzunean ezin duzu, eta nahi ez duzunean ...
3. Mientras preparas el desayuno, yo me voy a duchar Gosaria prestatzen duzun bitartean, ni dutxatu egingo naiz4. Cuando estoy solo, me sale mejor Bakarrik nagoenean, hobeto ateratzen zait
5. Mientras no rompan nada, déjales que jueguen Ezer apurtzen ez duten bitartean, utzi jolasten
6. Al ir a pagar se ha dado cuenta de q la han robado el bolso Ordaintzerakoan konturatu da poltsa lapurtu diotela
7. Al abrir el libro, se te ha caído este papel Liburua zabaltzean, paper hau jausi zaizu8. Antes de salir de casa, teneis que hacer la cama Etxetik irten baino lehen, ohera egin behar duzue
9. Antes de venir, llamad por tfno Etorri aurretik, telefonoz deitu10. ¿Cuándo vendrás?. Cuando pueda ¿Noiz etorriko zara?. Ahal dudanean
11. Para cuando se dio cuenta, el niño estaba en la calle Konturatu orduko, umea kalean zegoen
12. Después de cerrar la puerta me di cuenta que olvidé la llave Atea itxitakoan konturatu nintzen giltza ahaztu nuela
13. Tan pronto como lo dijo, me di cuenta que estaba mintiendo Esan zueneko konturatu nintzen gezurretan ari zela
14. Al ver al perro han escapado Txakurra ikustean, alde egin dute
15. Cada vez que hablas, metes la pata Hitz egiten duzun bakoitzean, hanka sartzen duzu
16. Para cuando me di cuenta, era demasiado tarde Konturatu nintzenerako, beranduegi zen
17. Desde que has venido, no has parado ni un instante Etorri zarenetik, ez zara une batez ere gelditu
18. Desde que ha empezado a trabajar, a mejorado mucho Lanean hasi zenez geroztik, asko hobetu du
19. La mayoría de las veces q he quedado con el, no ha aparecido> Berarekin geratu naizen gehienetan, ez da agertu
20. Esto lo tengo guardado para cuando venga aita Hau gordeta daukat aita datorrenerako21. Hasta q ha conseguido lo q quería, no ha quedado tranquilo Nahi zuena lortu duen arte, ez da lasai geratu
22. Tan pronto como llegue a casa, te llamaré Etxera heldu bezain laster, deituko dizut
23. No se qué pasó desde entonces Ez dakit zer gertatu zen harez geroztik
7/21/2019 Euskera Gramatika
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-gramatika 32/34
Pág. 43/45
NOMINALIZACION
1. Te ayudaré a hacer eso Hori egiten lagunduko dizut
2. Beber y fumar es muy perjudicial para la salud Edatea eta erretzea oso kaltegarria da osasunerako
3. Yo no se tocar el txistu Nik ez dakit txistua jotzen
4. He dejado de beber Edateari utzi diot
5. No me dejan entrar Ez didate sartzen uzten6. Conviene hacer las cosas bien Gauzak ondo egitea komeni da
7. Al final, he conseguido aprobar Azkenean gainditzea lortu dut
8. Estoy acostumbrado a hacerlo así Honela egiten ohituta nago
9. Empezó a hablar Hizketan hasi zen
10. Están jugando a las cartas Kartetan ari dira11. Se ha ido a comprar el pan Ogia erostera joan da
12. Podeis venir oyendo la radio Irratia entzuten joan zaitezkete
13. No me atrevo a hacerlo Ez naiz egitera ausartzen
14. Venid a oir la radio Irratia entzutera etorri
15. Se me ha olvidado hacer integrales Integralak egiten ahaztu zait
16. Se me ha olvidado apagar el fuego Sua itzaltzea ahaztu zait17. Está prohibido aparcar coches Autoak aparkatzea debekatuta dago
18. He aprendido a todar el acordeón Akordeoia jotzen ikasi dut
19. Las cosas van arreglandose Gauzak konpontzen doaz
20. Me gusta ir al monte Mendira joatea gustatzen zait
21. He empezado a comer Jaten hasi naiz
22. Estoy cansado de hacer eso Hori egiten nekatuta nago
23. He traido unas patatas para hacer la cena Patata batzuk ekarri ditut afaria egiteko
24. Estoy haciendo porrusalda Porrusalda egiten nago
25. He pensado hacer otro Beste bat egitea pentsatu dut
26. Quiero aprender a jugar al mus Musean ikasi nahi dut
27. Me han invitado a cenar Afaltzera gonbidatu naute
28. Tengo que aprender a nadar Igerian ikasi behar dut29. Ha llegado a ofrecerme dinero Dirua eskaintzera heldu da
30. He dejado de ver la televisión Telebista ikusteari utzi diot
31. No me atrevo a hacerlo Ez naiz egitera ausartzen
32. No se cose botones Ez dakit botoiak josten
33. Espero que estés bien Zu ondo egotea espero dut
34. No sabíamos usar el vídeo
Ez genekien bideoa erabiltzen35. Pronto aprenderemos a hablar inglés Laster ikasiko dugu ingelesaz hitz egiten
36. Es dificil jugar al futbol Futbolean jolastea zaila da
37. No quieres que vea la tele Ez duzu nahi nik telebista ikustea
38. Oye, ¿nos enseñarás a andar en piragua? Aizu, irakatsiko diguzu piraguaz ibiltzen
39. Los nadadores esperan venir a las olimpiadas Igerilariek olinpiadetara etortzea espero dute
40. Se ha atrevido a bailar Dantzatzera ausartu da
41. ¿Quién me enseña a hacer eso? Nork irakatsiko dit hori egiten?
42. Me quedaré a estudiar contigo Zurekin ikasten geratuko naiz
43. Me he esforzado por contarlo en euskera Euskeraz kontatzen saiatu naiz
44. Creo que consiguieron salir de allí Nik uste dut handik irtetea lortu zutela
45. Han intentado hacerlo pero no han podido Egiten saiatu dira baina ezin izan dute
46. ¿Hasta cuando estarás aquí leyendo? Noiz arte hemen irakurtzen egongo zara
47.
Es necesario descansar
Atseden hartzea beharrezkoa da48. El médico me ha recomendado comer poco Medikuak gutxi jatea gomendatu dit
49. Se le ha ocurrido comprar un coche nuevo Auto berri bat erostea bururatu zaio
50. Prefiero ir a casa Etxera joan nahiago dut51. Hemos terminado de hacer el pastel Pastela egiten amaitu dugu
52. Has seguido cantando Rock and Roll Rock and Roll abesten jarraitu duzu
53. Me he acostumbrado a hacer deporte Kirola egiten ohitu naiz
54. Hemos andado haciendo tonterías Tontakeriak egiten ibili gara
55. He empezado a hacer los ejercicios Ariketak egiten hasi naiz
56. Me ha ayudado a hacer los deberes Etxerako lanak egiten lagundu dit
57. Espero verte pronto Laster ikustea espero dut
58. Le he dejado pasar en el autobús Autobusean pasatzen utzi diot
59. Quiero que me hagas eso Zuk hori egitea nahi dut
60. Ha aprendido a andar en bici Txirrindulaz ibiltzen ikasi du61. Lo he roto al hacer la limpieza Garbiketa egitean apurtu dut
62. Andar un poco te hará bien Pixka bat ibiltzeak on egingo dizu
63. Me alegro de veros Pozten naiz zuek ikusteaz
7/21/2019 Euskera Gramatika
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-gramatika 33/34
Pág. 44/45
KONTZEZIBOAK
1. Aunque ese coche es muy caro, lo necesitamos
(ARREN) Auto hori oso garestia izan arren, behar-beharrezkoa dugu(BA... ERE) Auto hori oso garestia bada ere, ...
2. Aunque has comprado gafas, cada vez ves menos
(-TA ERE) Betaurrekoak erosita ere, gero eta gutxiago ikusten duzu
(BA... ERE) Betaurrekoak erosi badituzu ere, ...
3. Aunque no es rico, dio un dineral para los necesitados
(-TA ERE) Aberatsa ez izanda ere, dirutza eman zuen behartsuentzat(NAHIZ ETA) Nahiz eta aberatsa izan, ...
4. Aunque la han visto 2 veces, todavía no se han enterado del argumento
(NAHIZ ETA ...N) Nahiz eta bi aldiz ikusi duzuen, oraindik ez zarete argumentuaz jabetu
(ARREN) Bi aldiz ikusi arren, ...
5. Aunque fueramos deprisa, no podríamos coger el autobús de las 7.
(BA... ERE) Arineketan joango bagina ere, ezin izango genuke 7etako autobusa hartu
(ARREN) Arineketan joan arren, ...
6. Aunque nos caimos abajo desde un 6º piso, no nos rompimos ningún hueso
(NAHIZ ETA) Nahiz eta seigarren pisutik behera jautsi, ez genuen hezurrik apurtu
7.
Aunque tenía las llaves en la mano, no consiguió abrir la puerta(-AGATIK) Giltzak eskuan edukiagatik, ez zuen lortu etxeko atea irekitzea(-N ARREN) Giltzak eskuan zituen arren, ...
8. Aunque anduvieron con dificultad, los montaneros consiguieron subir hasta arriba
(-AGATIK) Ezinean ibiliagatik, mendizaleek goraino igotzea lortu zuten
(BA... ERE) Ezinean ibili baziren ere, ...
9. Aunque te lavé la ropa que me dejaste, no se notaba en absoluto
(-TA ERE) Utzi nizun jantzia garbituta ere, ez zen batere nabaritzen
(BA... ERE) Utzi nizun jantzia garbitu bazenidan ere, ...
ADITZ BEREZIAK
1. ¿Tienes miedo a la soledad? Bakardadeari beldurra diozu?2. ¿A dónde mirais tan tristes? Nora begiratzen duzue hain triste?
3. Agarrale por los pelos y no se te escapará (HELDU) Ileetatik heldu iezazkiozu eta ez dizu ihes emango
4. Cuando nos vieron se echaron a llorar Ikusi gintuztenean negarrari eman zioten
5. Cuida las alubias mientras salgo a la puerta (BEGIRA) Indabak begira itzazu atera irteten naizen bitartean
6. Espérame hasta las 10 pero ni un minuto más Itxaron nazazu hamarrak arte baina minutu bat gehiago ere ez.7. Esperaron hasta que os vieron salir del bar Itxaron zuten tabernatik ikusi zintuzteten arte
8. Mirame a la cara para decir esas cosas Begira ezazu nire aurpegira gauza horiek esateko
9. ¿Por qué no me esperas?. Te esperaré abajo Zergatik ez didazu itxaroten? Behean itxarongo dizut
10. ¿A qué miras? A ese coche rojo Zeri begiratzen diozu? Auto gorri horri
11. Me agarró del cuello y me tiró al suelo (HELDU) Lepotik heldu zidan eta lurrera bota ninduen12. Cuando escuchó eso, le dio por llorar Hori entzun zueneanm negarrari eman zion
13. ¿Dónde les esperaremos? Podemos esperarles en casa Non itxarongo diegu?. Etxean itxaron diezaiekegu
14. ¿Has mirado en el cajón? Begiratu duzu kajoian?15. Nada más llegar, empezó a trabajar (EKIN) Heldu bezain laster, lanari ekin zion
16. Si no lo agarras fuerte, se te caerá (HELDU) Gogor heltzen ez badiozu, jausi egingo zaizu
17. Nos atacaron de improviso y no pudimos hacer nada Ustekabean eraso ziguten eta ezin izan genuen ezer egin
18. Nos iremos de aquí cuando nos de la gana Hemendik joango gara gogoak ematen digunean
19. Seguiremos luchando hasta conseguirlo Borrokan jarraituko dugu lortu arte
20. Si me tocas así, me haces cosquillas Honela ikutzen badidazu, kilikiak egiten diskidazu
-LAKOAN
1. Pensando que lo ibais a comprar vosotros dos, no lo hemos comprado Zuk biak erostera joango zinetelakoan ez dugu erosi.
2. Lo hemos hecho mal pensando que era así Gaizki egin dugu horrela zelakoan
3. Esperando que tengas un buen viaje y a la vuelta me lo cuentes todo, un abrazo muy fuerte de tu amigo
Bidaia on bat daukazulakoan eta itzultzerakoan dena kontatuko didazulakoan, zure lagunaren partez besarkada handi bat.4. No he hecho los ejercicios pensando que los corregiríamos mañana Ez ditut ariketak egin, bihar zuzenduko ditugulakoan.
5. Confiando que tenga a bien mi petición, le saluda afectuosamente ...
Nire eskaera kontuan hartuko duzulakoan, begirunez agurtzen dizu ...
7/21/2019 Euskera Gramatika
http://slidepdf.com/reader/full/euskera-gramatika 34/34
COMPARATIVAS
1. Trabaja menos que nosotros; cobra tanto como nosotros y no mete tantas horas
Guk baino gutxiago lan egiten du; guk beste diru irabazten du eta ez du hainbeste ordu sartzen
2. Tengo tantos problemas como tu pero no me quejo tanto Zuk beste arazo dauzkat baina ez dut hainbeste kexatzen
3. No es tan rico como parece Ez da hain dirudi bezain aberatsa
4. No necesitas tanto dinero Ez duzue hainbeste diru behar
5. No es para tanto Ez da hainbesterako
6. Ellos no eran tan cabezotas como tú Haiek ez ziren zu bezain burugogorrak
7. Tengo tantos años como tú Zuk beste urte dauzkat
8. Es más fuerte que tú Zu baino indartsuagoa da9. Habéis estado en más lugares que yo Zuek ni baino gehiagotan egon zarete
10. Peru tiene menos amigos que tú Peruk zuk baino lagun gutxiago dauzka.
11. Es menos vergonzoso que tú Ez da zu bezain lotsatia. (En euskera no existe el “menos que...”)
12. Es menos cariñoso que yo Ez da ni bezain maitegarria.13. No es como el de antes Ez da lehenengoa bezalakoa
14. No es como antes Ez da lehen bezalakoa
15. Lo has hecho mejor que ayer, pero peor que mañana Atzo baino hobeto egin duzu baina bihar baino txartoago.
16. Vivirás durante más años y tu salud será mejor Biziko zara urte gehiagotan eta zure osasuna hobea izango da.
17. Los más jóvenes que trabajen más Gazteenek gehiago lan egin dezatela.
18. Lo has pintado con demasiado color Kolore gehiegiz margotu duzu19. Mikel ha llegado el más tarde Mikel heldu da beranduen
20. Si nos lo das ahora tanto mejor Orain ematen badiguzu hainbat eta hobe
21. Cuanto más veces lo veo, menos lo entiendo Zenbat eta gehiagotan ikusi, hainbat eta gutxiago ulertzen dut22. Es demasiado temprano para cenar Goizegi da afaltzeko