euskararen erabileraren nondik norakoak altuna ehu2012.pdf · 2015. 3. 3. · euskararen...

EUSKARAREN ERABILERAREN

NONDIK NORAKOAKNONDIK NORAKOAK

HIZKUNTZA-ERABILERAREN

KALE-NEURKETA

Donostia, 2012ko uztailaren 16a

UPV/EHUren XXXI. UDA IKASTAROAK

HIZKUNTZA-ERABILERAREN KALE-NEURKETA

Ikerketaren kokapena

• Ibilbide luzeko ikerketa-lan zabala.

• Inkesta soziolinguistikoarekin batera euskararen

termometrorik adierazgarriena.

• 1989az geroztik sei argazki euskararen kale-erabilerari.

• Zenbat erabiltzen da euskara kalean?• Zenbat erabiltzen da euskara kalean?

– Eremu publikoko erabilera informala du aztergai:

lagunartekoa, familia artekoa...

• Ikerketaren berezitasuna, batez ere, metodologian dago.



Metodologia

• Behaketa bidez jasotzen dira datuak, hiztunari ezer galdetu gabe.

• Landa-lana– 200 neurtzaile, 300dik gora ibilbide

– Ibilbide bakoitzean 6 orduko datu-bilketa

• Euskal Herri osoan 97 udalerri neurtu dira. • Euskal Herri osoan 97 udalerri neurtu dira. – 154.277 elkarrizketa.

– 363.616 hiztunen informazioa bildu da.

• Fidagarritasun estatistikoa– % 95eko konfiantza-mailarekin, lagin-akatsa ±0,4koa da,

Euskal Herri osorako.

– Aurreko neurketen kalkuluak berraztertu egin dira.

• Metodologia aitzindaria



Datuen irakurketa

• Datuen irakurketa estatikoa baino garrantzitsuagoa da

bilakaera diakronikoa.

• Hizkuntzaren erabilera konplexua eta askotarikoa da.

– Ez da gauza bera, adibidez, erabilera formala eta

lagunartekoalagunartekoa

– Neurketa honen aztergaia kale-erabilerara mugatzen da

• Biztanleriaren benetako adin-banaketa ez dator bat

kalean entzun ditugun hiztunen adin-banaketarekin.


83,1

Euskara Gaztelania/frantsesa Beste hizkuntzak

EUSKARAREN ERABILERA, EUSKAL HERRIAN, 2011 (%)

13,3

3,7


11,813,0 13,3

13,7 13,314,0

16,0

18,0

20,0

EUSKAL HERRIAErrore-tartea beherantz Errore-tartea gorantz

EUSKARAREN ERABILERAREN BILAKAERA,

EUSKAL HERRIAN, 1989-2011 (%)

10,811,8

0,0

2,0

4,0

6,0

8,0

10,0

12,0

1989 1993 1997 2001 2006 2011


88,2 87,0 86,7 83,7 83,1

80

100

EUSKAL HERRIA: Gaztelania/Fransesa %

GAZTELANIA/FRANTSESAREN ERABILERAREN BILAKAERA,


0

20

40

60

1993 1997 2001 2006 2011


BESTE HIZKUNTZEN ERABILERAREN BILAKAERA,


15

Euskal Herria

Beste hizkuntzen presentzia

2006 2011

2,63,7

-5

5

2006 2011


23,3 23,927,6 29,5

32,1 32,7

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

1989 1993 1997 2001 2006 2011

GIPUZKOA

8,1 9,610,5 10,7 10,7 9,4

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

1989 1993 1997 2001 2006 2011

BIZKAIA

3,9 4,2 4,0 4,2 4,7 4,0

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

1989 1993 1997 2001 2006 2011

ARABA

6,57,5

6,86,0 6,0 5,7

0,0

2,0

4,0

6,0

8,0

10,0

1989 1993 1997 2001 2006 2011

NAFARROA

6,5

8,37,6

6,0 6,2

0,0

2,0

4,0

6,0

8,0

10,0

1993 1997 2001 2006 2011

IPAR EUSKAL HERRIA. 1993-2011


ZONALDE SOZIOLINGUISTIKOAK EZAGUTZAREN ARABERA

1. tipologia: 0 -25%

2. tipologia: 25% -50%

3. tipologia: 50% -75%

4. tipologia: 75% -100%


63,6 62,3 61,866,5 66,570

80

90

%0-25 %25-50 %50-75 %75-100

EZAGUTZA-TIPOLOGIEN ARABERA (%)

2,9 2,9 3,2 4,1 3,0

10,713,4

17,0 15,9 14,4

31,837,5 37,2 36,8

39,7

0

10

20

30

40

50

60

1993 1997 2001 2006 2011


28,8

36,9

48,9

30

40

50

60

Adinekoak

Helduak

Gazteak

Haurrak

ADIN-TALDEKA, EUSKAL HERRIA ETA LURRALDEAK, 2011 (%)

9,7

1,2

8,3

22,4

3,34,8

11,8

3,5

85,4

5,5

13,4

5,7

8,65,6

6,7

19,2

6,5

13,7

7,59,6

0

10

20

30

Euskal Herria ARABA BIZKAIA GIPUZKOA NAFARROA IPAR ALDEA

Haurrak


BIZTANLERIAREN ADIN-PIRAMIDEA. EAE, 1991-2011


GIPUZKOA BIZKAIA

IPAR

EUSKAL

HERRIA

NAFARROA ARABA

HAURRAK 15 5 4,5 -2 1

LURRALDEKA ETA ADIN-TALDEKA.

PUNTUKAKO BILAKAERA (1989-2011)

GAZTEAK 20 2 3,5 = 2,5

HELDUAK 10 1 -0,7 = 0,2

ADINEKOAK -5 -5 -6,5 -2,5 -4

GUZTIAK 9,4 1,3 0,3 -0,8 0,1


18,619,9

20

30

40

SEXUAREN ARABERA, ADIN-TALDEKA

EUSKAL HERRIAN, 2011 (%)

Gizonezkoak

Emakumezkoak

18,6

12,811,4 10,4

13,912

9,1

0

10

20

Haurrak Gazteak Helduak Adinekoak


SOLAS-TALDEEN TIPOLOGIAK

Haurrak eta nagusiak elkarrekin Haurrak bakarrik

Nagusiak bakarrik


SOLASKIDEEN ARABERA, 2011 (%)

45,0 45,7

40

60

80

Haurrak bakarrik

Nagusiak bakarrik

Haurrak eta nagusiak elkarrekin


15,2

2,1

10,2

4,52,8

9,4

2,46,5

23,7

3,7 4,7

19,5

7,6

14,2

9,2 10,0

0

20

40

Euskal

Herria

Araba Bizkaia Gipuzkoa Nafarroa Ipar EH

JOERA OROKORRAK

• Erabilera trabatua 22 urte hauetan.

• Egungo baldintza soziolinguistikoekin erabilerak goia jo du.

• Erabilera orokorra % 13,3. Estatistikoki espero daitekeena baino

gehiago.

• Adin-taldeen hurrenkera aldatu da:

– Orain: haur > gazte > heldu > adinekoak– Orain: haur > gazte > heldu > adinekoak

• Adin-talde guztietan emakumezkoek gehiago hitz egiten dute

gizonezkoek baino.

• Haurren presentzia erabakigarria da:

– Nagusiek haurrekin gehiago hitz egiten dute euskaraz beraien artean

bakarrik daudenean baino.

– Haurrek gehiago hitz egiten dute euskaraz nagusiekin daudenean

beraien artean bakarrik daudenean baino.


GIPUZKOA

• Erabilera altuena duen lurraldea da: % 32,7.

• Goranzko joera etengabea: 22 urtean, 9,4 puntu egin du gora.

• 1989tik hona:– Gazteen artean igoera handia gertatu da: ↑ 20 puntu. – Gazteen artean igoera handia gertatu da: ↑ 20 puntu.

– Haurrak: ↑ 15 puntu .

– Helduak: ↑ 10 puntu.

– Adinekoak: ↓ 5 puntu.

• Lurralde honetan, besteetan ez bezala, haurrak nagusiekin aritu edo haurrak beraien artean aritu, erabilera maila bera jaso da. – Aldiz, nagusiak bakarrik ari direnean erabilera nabarmen jaisten

da.


BIZKAIA

• EHko biztanleen hamarretik lau bizi da bertan.

• Gehiengoa (% 65) 1. tipologian kokatzen da.

• 1993az geroztik, ez atzera ez aurrera.

• Azken 5 urteotan zertxobait behera.

• 1989tik hona:• 1989tik hona:– Haurrak: ↑ 5 puntu.

– Gazteak: ↑ 2 puntu.

– Helduak: ↑ 1 puntu.


• Beste lurraldeetan ez bezala, adinekoek euskaraz

gehiago egiten dute helduek baino.


IPAR EUSKAL HERRIA

• Ezagutza daturik ez dugu Iparraldean.

• Neurketa honetan badirudi Hegoaldeko hiztun asko neurtu direla.

• 2011ko datuak 2006koen berdintsuak dira.– 1997tik 2006ra jaitsi egin zen euskararen erabilera. – 1997tik 2006ra jaitsi egin zen euskararen erabilera.

• 1993tik hona:– Haurrak eta gazteak: ↑ 4-5 puntu.

– Helduak: ↓ 1 puntu.

– Adinekoak: ↓ 6,5 puntu.

• Haurren artean nesken erabilera altuagoa bada ere, gainontzeko adin-taldeetan mutilen erabilera aurretik dago.


NAFARROA

• Biztanleen % 93 1. tipologian bizi da (ezagutza % 0-25).

• Behera egin zuen euskarak 90eko hamarkadan, baina

2001etik geldirik dago: % 6.

• 1989tik hona:

– Haurrak: ↓ 2 puntu– Haurrak: ↓ 2 puntu

– Gazteak eta helduak: =

– Adinekoak: ↓ 2,5 puntu.

• Beste lurraldeetan ez bezala, parez pare dago

emakumezkoen eta gizonezkoen erabilera haur, gazte

eta helduetan.


ARABA

• Biztanleen % 82 1. tipologian bizi da (ezagutza % 0-25).

– % 75 Gasteizen bertan bizi da.

• Ez aurrera ez atzera dago erabilera: % 4.

– Duela bost urte: % 4,7.

• 1989tik hona:• 1989tik hona:

– Haurrak: ↑ 2 puntu.

– Gazteak: ↑ 2,5 puntu.

– Helduak: ↑ 0,2 puntu.



+ 46 udal:

Abanto-

Zierbena

Andoain

Anoeta

Antzuola

Aramaio

Aretxabaleta

Arrasate

Astigarraga

Bermeo

Bilbo

Donostia

Erandio

Ermua

Errenteria

Eskoriatza

Vitoria-

Gasteiz

Gernika-

Lumo

Hernani

Igorre

Larrabetzu

Laudio

Legazpi

Oiartzun

Ondarroa

Oñati

Ordizia

Orozko

Sakana

Ugao-

Miraballes

Urduña

Uribe Kosta

Urnieta

Usurbil

Villabona-Amasa

Zaldibar

Zarautz

Zestoa

Zumaia


Emaitzen txostena eskuragarri:

www.soziolinguistika.org/kaleneurketa2011

ESKERRIK ASKO


euskararen erabileraren nondik norakoak altuna ehu2012.pdf · 2015. 3. 3. · euskararen...

Documents