euskadi literatura sariak 2014 premios de literatura euskadi

12

Upload: irekia

Post on 01-Jul-2015

213 views

Category:

News & Politics


4 download

TRANSCRIPT

Page 1: Euskadi Literatura sariak 2014 Premios de Literatura Euskadi
Page 2: Euskadi Literatura sariak 2014 Premios de Literatura Euskadi

Uzta oparoa utzi digu literatura-sorkuntzak, beste behin, iazko urtean ere, eta literatura lan horietan nabarmendu direnak sa-ritzen ditugu Euskadi Literatura Sarien bidez. Euskaraz zein gaztelaniaz, hausnarketarako, gure herria eta hurbileko historia hobeto ezagutzeko, edo besterik gabe, umorezko abentura goxoak bizitzeko, ikuspuntu berriak eskaintzen dizkiguten zazpi lan ditugu

esku artean.

,GD]WHD�QDKL]�PDUUD]WHD�R¿]LR�HWD�SDVLR�GXWHQ�JL]RQ�HPDNXPHHN�maila bikaineko sorkuntza lanak jarri dizkigute eskura. Sari-emate ekitaldi honek egileenganako aitortzan pauso bat izan nahi du. Baina herritarren errekonozimenduaren txanda dator ondoren. Lan horiek hartu eta irakurtzen jartzeko tartetxo bat aurkitzea da orain gainerako guztiok egin dezakeguna. Eta horixe da agian idazle, ilustratzaile edo itzultzaile batek izan dezakeen aitortzarik zintzoena, saririk onena. Euskadi Literatura Sariek zazpi egile sa-ritu dituzte, baina hauen eginahalak euskal gizarte guztia saritzen

du, maila goreneko literatura lanak eskainita.

Zorionak irabazleoi, eta irakurleok goza dezazuela!

Este ha sido un año de excepcional cosecha en el ámbito de la crea-ción literaria, como también lo fueron los pasados, y a través de los Premios Euskadi de Literatura queremos premiar aquellas obras que destacaron especialmente. Tenemos entre manos siete obras que nos ofrecen diferentes puntos de vista, en euskara y en castella-QR��SDUD�OD�UHÀH[LyQ��SDUD�FRQRFHU�PHMRU�QXHVWUR�SDtV�\�VX�KLVWRULD�reciente, o simplemente, para disfrutar y vivir aventuras de humor.

Hombres y mujeres que han hecho de la escritura y de la ilustración VX�R¿FLR�\�VX�SDVLyQ��QRV�KDQ�RIUHFLGR�H[FHSFLRQDOHV�REUDV�GH�FUHD-ción. Esta ceremonia de entrega de premios pretende ser un paso más para el reconocimiento de estos autores y autoras. Pero tras HVWH�UHFRQRFLPLHQWR�YLHQH�HO�GH�OD�FLXGDGDQtD��4XHGD�HQ�QXHVWUDV�manos encontrar el momento para leer y disfrutar de estas obras, y es eso mismo, quizá, el mejor y el más sincero reconocimiento que puede obtener un escritor, un ilustrador o un traductor. Los Premios Euskadi de Literatura han premiado a siete autores y autoras, pero su esfuerzo es un reconocimiento para toda la sociedad vasca, ofre-

FLHQGR�REUDV�OLWHUDULDV�GH�DOWtVLPD�FDOLGDG�

Enhorabuena a los premiados, y ¡que lo disfruten los lectores!

Cristina Uriarte Toledo

Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura sailburua &RQVHMHUD�GH�(GXFDFLyQ��3ROtWLFD�/LQJ�tVWLFD�\�&XOWXUD

1

Page 3: Euskadi Literatura sariak 2014 Premios de Literatura Euskadi

3

2002: Miguel González. Pobeñeses. (Bassarai)

2003: Antonio Altarriba. La memoria de la nieve. (Espasa Calpe)

2004: Eduardo Gil Vera. Historia de las malas ideas. (Destino)

2005: Ramiro Pinilla. Verdes valles, colinas rojas / La tierra convulsa. (Tusquets)

2006: Javier de Dios López. Comida para peces. (Hiru)

2007: Juan Bas. Voracidad. (Ediciones B)

2008: Manuel Leguineche. El club de los faltos de cariño. (Seix-Barral)

2009: Luisa Etxenike. El ángulo ciego. (Bruguera)

2010: José Fernández De la Sota. Vacilación. (Bassarai)

2011: Jon Bilbao. %DMR�HO�LQÁXMR�GHO�FRPHWD��(Salto de Página)

2012: Juan Carlos Márquez. Tangram. (Salto de Página)

2013: Ramiro Pinilla. Aquella edad inolvidable. (Tusquets Editores)

Aur

reko

Dei

aldi

etak

o Ira

bazl

eak

1997: Bernardo Atxaga. Xola eta basurdeak. (Erein)

1998: Patxi Zubizarreta. Gizon izandako mutila. (Pamiela)

1999: Juan Kruz Igerabide. Jonas eta hozkailu beldurtia. (Aizkorri)

2000: Felipe Juaristi. Animalien inauteria. (Erein)

2001: Karlos Linazasoro. Bota gorriak. (Anaya-Aritza)

2002: Miren Agur Meabe. Itsaslabarreko etxea. (Aizkorri)

2003: Fernando Morillo. Izar-malkoak. (Aizkorri)

2004: J.M. Olaizola “Txiliku”. Osaba Bin Floren. (Elkar)

2005: Xabier Olaso. Pupuan trapua. (Pamiela)

2006: Patxi Zubizarreta. Pantaleon badoa. (Pamiela)

2007: Miren Agur Meabe. Urtebete itsasargian. (Elkar)

2008: Pello Añorga. Jenio gaiztoa. (Aizkorri)

Euskarazko haur eta gazte literatura /Literatura infantil y juvenil en Euskera

2

Euskarazko Literatura / Literatura en Euskera

1997: Aingeru Epaltza. Tigre ehizan. (Elkarlanean) (*) Ramón Saizarbitoria. Bihotz bi. Gerrako kronikak. (Erein)

1998: Felipe Juaristi Galdos. Galderen geografía. (Alberdania) (*) Xabier Montoia. Gasteizko hondartzak. (Susa)

1999: Anjel Lertxundi. Argizariaren egunak. (Alberdania) (*) Andoni Egaña. Pausoa noiz luzatu. (Alberdania)

2000: Lourdes Oñederra. Eta emakumeari sugeak esan zion. (Erein)

2001: Ramón Saizarbitoria. Gorde nazazu lurpean. (Erein)

2002: Itxaro Borda. %100 Basque. (Susa)

2003: Peio Lizarralde. Larrepetit. (Erein)

2004: Jokin Muñoz. Bizia lo. (Alberdania)

2005: Harkaitz Cano. Belarraren ahoa. (Alberdania)

2006: Iban Zaldua. Etorkizuna. (Alberdania)

2007: Xabier Montoia. Euskal Hiria sutan. (Elkar)

1997: Pedro Ugarte. Los cuerpos de las nadadoras. (Anagrama)

1998: José Fernández de la Sota. Todos los santos. (Hiperión)

1999: Bernardo Atxaga. Lista de locos y otros alfabetos. (Siruela)

2000: Paloma Díaz-Mas. La tierra fértil. (Anagrama)

2001: Fernando Aramburu. Los ojos vacíos. (Tusquets)

Gaztelaniazko Literatura / Literatura en Castellano

2008: Jokin Muñoz. Antzararen bidea. (Alberdania)

2009: Xabier Lete. Egunsentiaren esku izoztuak. (Pamiela)

2010: Fermin Etxegoien. Autokarabana. (Pamiela)

2011: Ur Apalategi. Fikzioaren izterrak. (Susa)

2012: Harkaitz Cano. Twist. (Susa)

2013: Ramon Saizarbitoria. Martutene. (Erein)

(*) Zabalkunde / Difusión

Prem

iado

s/as

en

edici

ones

ant

erio

res

Page 4: Euskadi Literatura sariak 2014 Premios de Literatura Euskadi

5

Aur

reko

Dei

aldi

etak

o Ira

bazl

eak

Literatura lanaren ilustrazioa /Ilustración de obra literaria

2009: Elena Odriozola. Aplastamiento de las gotas. (Laberinto de las Artes)

2010: Jokin Mitxelena. Ipuin-kontalariaren lapikoa. (Aizkorri)

2011: Iban Barrenetxea. Bombástica Naturalis. (A buen paso)

2012: Sara Morante.�/D�ÁRU�URMD��(Nevsky Prospects)

2013: Elena Odriozola. Tropecista. (Barbara Fiore Editora)

Euskarazko Saiakera /Ensayo en Euskera

2010: Joxe Azurmendi. Azken egunak Gandiagarekin. (Elkar)

2011: Joseba Sarrionandia. Moroak gara behelaino artean?. (Pamiela)

2012: Inazio Mujika.�;DELHU�/HWH��$XWR�ELRJUDÀD�EDW��(Alberdania)

2013: Jon Sudupe. Oi Europa¡. (Euskal Herriko Unibertsitatea Argitalpen Zerbitzua)

Gaztelaniazko Saiakera /Ensayo en Castellano

2010: Miguel Sánchez-Ostiz. Sin tiempo que perder. (Alberdania)

2011: Iñaki Uriarte. Diarios 1999-2003. (Pepitas de calabaza)

2012: Daniel Innerarity. La democracia del conocimiento. (Paidós)

2013: Iban Zaldua. Ese idioma raro y poderoso . (Lengua de Trapo)

2010: Jesus Mari Mendizabal. Eguzki kolpea. Horacio Quiroga. (Alberdania & Elkar)

2011: Karlos Zabala. Zubi bat Drinaren gainean. Ivo Andritx. (Alberdania & Elkar)

2012: Xabier Olarra eta Arantzazu Royo. Jakobian eraikina. Alaa Al Aswani. (Igela)

2013: Iñaki Mendiguren - Sarah J. Turtle. Tom Sawyer-en abenturak. Mark Twain. (Alberdania-Erein-Igela)

4

Gaztelaniazko Haur eta Gazte Literatura /Literatura infantil y juvenil en Castellano

Euskarazko Literatura Itzulpena /Traducción Literaria al Euskera

Prem

iado

s/as

en

edici

ones

ant

erio

res

1999: Juan Garzia Garmendia. Ipuin hautatuak. J. L. Borges. (Ibaizabal)

2000: Irene Aldasoro. Dublindarrak. James Joyce. (Alberdania)

2001: Josu Zabaleta. Fantasiazko ipuinak. Guy de Maupasant. (Ibaizabal)

2002: Iñaki Mendiguren. Harry Potter eta sekretuen ganbera. J.K. Rowling. (Elkarleanean)

2003: Koro Navarro. Zortzi kontakizun. I.B. Singer. (Alberdania & Elkar)

2004: Anton Garikano. Bederatzietatik bederatzietara. Leo Perutz. (Alberdania & Elkar)

2005: Karlos Zabala. Parisen sabela. E. Zola. (Alberdania & Elkar)

2006: Xabier Olarra. Estilo-Ariketak. R. Queneau. (Igela)

2007: Fernando Rey. Pereirak dioenez. Antonio Tabucchi. (Igela)

2008: Josu Zabaleta. Gaueko gezurrak. G. Bufalino. (Alberdania & Elkar)

2009: Antton Olano. Ilargi-harria. W. Collins. (Alberdania & Elkar)1997: Jose Morales. Gure garaiko heroia. M.J. Lermontov. (Ibaizabal)

1998: Jon Muñoz. Harreman arriskutsuak. Choderlos de Laclos. (Ibaizabal)

2009: Ruben Ruiz. Anekdotak. (Pamiela)

2010: Patxi Zubizarreta. Xia Tenzinen bidaia miresgarria (Ibaizabal)

2011: Miren Agur Meabe. Errepidea. (Erein)

2012: Iban Zaldua. Azken garaipena. (Euskal Herriko Ikastolak)

2013: Xabier Olaso. Tximeletrak. (Pamiela)

2012: Iban Barrenetxea. El cuento del carpintero. (A buen paso)

Page 5: Euskadi Literatura sariak 2014 Premios de Literatura Euskadi

7

BERNARDO ATXAGA

Bernardo Atxaga (Jose Irazu, benetako izenez), Astea-sun jaio zen 1951n. Ekonomia ikasketak egin zituen %LOERQ��HWD�)LORVR¿DNRDN�%DUW]HORQDQ��%HUH�OHKHQ�ODQ�

Bernardo Atxaga (1951, Asteasu)Irudia: Pello Elzaburu, Pamiela

literarioak Euskal literatura 72 antologian argitaratu zi-tuen 1972an. Geroztik lan asko argitaratu ditu.

*DUUDQW]LWVXHQDN�KDXHN��=LXWDWHD]��/XU���������(WLRSLD��3RWW� OLEXUXWHJLD�� �������+HQU\�%HQJRD�� ,QYHQWDULXP��(PDN�EDNLD�EDLWD� ��(ONDU���������2EDEDNRDN��(UHLQ��������� %HKL� HXVNDOGXQ� EDWHQ� PHPRULDN� �3DPLHOD���������*L]RQD�EHUH�EDNDUGDGHDQ��3DPLHOD���������6DUD�L]HQHNR� JL]RQD� �3DPLHOD�� ������� =HUX� KRULHN� �(UHLQ���������*URHQODQGLDNR�OHN]LRDN��(UHLQ���������+LW]�EHVWH�HJLQH]��3DPLHOD���������6RLQXMROHDUHQ�VHPHD��3DPLHOD���������/HNXDN��3DPLHOD���������0DUNDN��*HUQLND�������3DPLHOD���������=D]SL�HW[H�)UDQW]LDQ��3DPLHOD���������Paradisua eta kantuak (Pamiela, 2012).

6

Nevadako egunak

ISILTASUNA

Reno beti dago isil-isilik. Kasinoak eraikuntza estankoak dira, dena moketa barrutik, eta ez da hotsik hedatzen joko-makinen edo jantokien esparrutik harago. Kaleetan, Virginia Street nagusian EHUWDQ��H]�GD�WUD¿NRD�QDEDUPHQW]HQ��(]WD����]HQEDNLD�GDUDPDQ�autobidean ere, edota 395ean. Iduri luke kaleak eta autobideak berak ere moketaz estalita daudela, edota jendea, autoak, ka-mioiak, gordean ibiltzen direla.

Iluntzen duenean, isiltasuna –isiltasuna dagoelako inpresio sub-jektiboa- areagotu egiten da. Txintxarri baten hotsak erne jarriko lituzke guardiako poliziak. Petardo batek eztanda egingo balu, autoaren gurpilak lehertu beharrean abiatuko lirateke, alarma argiak piztuta.

Eusk

araz

ko L

itera

tura

/ Li

tera

tura

en

Eusk

era

Eusk

araz

ko L

itera

tura

/ Li

tera

tura

en

Eusk

era

Page 6: Euskadi Literatura sariak 2014 Premios de Literatura Euskadi

9

IDOIA ESTORNÉS ZUBIZARRETA ,GRLD�(VWRUQpV�=XEL]DUUHWD�KD�HVFULWR�VLHPSUH��GLFH�QR�VDEHU�KDFHU�RWUD�FRVD��1DFLy�HQ�6DQWLDJR�GH�&KLOH���������HVWXGLy�HQ�OD�8QLYHUVLGDG�GH�1DYDUUD��YLYLy�HQ�/RQGUHV��HFKy�UDt]�HQ�(XVNDGL�HQ������6H�DXWRGHQRPLQD�FKLFD�GH�ORV�����KLMD�GH�ORV�~QLFRV�IDV-FLVPRV��(VSDxD��3RUWXJDO��TXH�VREUHYLYLHURQ�DO�WULXQIR�DOLDGR� ��������5HVXOWDGR�� ³HQ�PROGH� GLFWDWRULDO�� VREUH�PDJPD�FDWyOLFR�PDU[LVWD�� pFKHVH�XQ�PXFKR�GH� MXYHQ-WXG��RWUR�WDQWR�GH�WUDQVSRUWH�OtULFR��Pp]FOHVH�FRQ�RSWLPLV-PR�SRVLWLYLVWD�\� UXLGR�GH� VXEYHUVLyQ�FHUFDQD��&XDQGR�HO�VRXIÀp�VH�ODQFH�DO�JDORSH�WHQGUHPRV�OD�VXSHUDFLyQ�GH�WRGDV�ODV�FRQWUDGLFFLRQHV��6HUYLU�ÀDPEHDQWH´��0iV��SDUD�DUUHJODUOR��OD�SLQFHODGD�ORFDO��OD�YDVFD�0DGUH��D�VX�YH]��GH�XQD�SURJHQLH�OODPDGD�D�MX]JDU�HQ�HO�PLFURVFRSLR�DFDGpPLFR�IDPLOLDU�D�VX�JHQHUDFLyQ��FRPR�

Idoia Estornés��6DQWLDJR�GH�&KLOH��������

Gaz

tela

niaz

ko L

itera

tura

/ Li

tera

tura

en

Cas

tella

no

8

Cómo pudo pasarnos esto NDFt� GHVSXpV� GHO� ����0L� FRIUDGtD� JHQHUDFLRQDO� HV� OD� GH� OD�posguerra, nutrida hasta la médula de ideal resistente frente D�OD�RFXSDFLyQ�QD]L�IDVFLVWD��7RGR�FRLQFLGtD�� WRGR�FRRSHUDED�SDUD�TXH�FRQVLGHUiUDPRV�OD�UHEHOLyQ�FRQWUD�OD�WLUDQtD��HO�SDVR�a la clandestinidad, el riesgo asumido, como actos de moral suprema frente a las otras opciones: el miedo invencible a las consecuencias, o la connivencia –pasiva, activa– con el «ene-migo». Nada de valores intermedios. En nuestro imaginario VROR� OD� FREDUGtD�� DVXPLGD� FRPR� XQD� WDUD�� QRV� LPSHGtD� VHU�como los héroes antifascistas de la literatura-cine llegados de H[WUDPXURV��/D�PXHUWH�GH�0DQ]DQDV��OD�VLWXDFLyQ�TXH�DFDUUHy��cambiaron el rumbo de más de una vida. En la Pamplona de ORV� ���GHMp� GH� VHU� OD� KLMD�GH�XQRV�QDFLRQDOLVWDV� YDVFRV�SDUD�ser un antifranquista más, de los que comenzaban a pulular en ODV�XQLYHUVLGDGHV��D�LQ¿OWUDUVH�HQ�ODV�RUJDQL]DFLRQHV�R¿FLDOHV��(Q�HO�/RQGUHV�GHO����PH�OOHQy�GH�RUJXOOR�TXH�PL�9DVFRODQGLD�DSDUHFLHUD� HQ� ORV� WLWXODUHV� GHO� VHJXQGR� SDtV�PiV� LPSRUWDQWH�

GHO�PXQGR��\�TXH�OR�KLFLHUD�FRQ�OD�IUHQWH�DOWD��(Q������GHMp�GH�ser una chica antifranquista con veleidades euzkadianas para VXELUPH�DO�YDJyQ�GHO�QXHYR�QDFLRQDOLVPR��HO�TXH�QDGD�WHQtD�que-ver-con-el-de-los-viejos y los rechazaba por pusilánimes, agotados, por «burgueses».

Gaz

tela

niaz

ko L

itera

tura

/ Li

tera

tura

en

Cas

tella

no

KL]R�HOOD��HQ�VX�/D�FRQVWUXFFLyQ�GH�XQD�QDFLRQDOLGDG�YDV-FD���������D�OD�SUHFHGHQWH�+LVWRULDGRUD�� FROXPQLVWD� �iJLO�� KXPRULVWD�� SROpPLFD���GLULJLy�OD�UHGDFFLyQ�\�DFWXDOL]DFLyQ�GH�OD�(QFLFORSHGLD�$XxDPHQGL�GH�ORV�KHUPDQRV�(VWRUQpV�/DVD��WtR�\�SD-GUH��KDVWD�����.

Page 7: Euskadi Literatura sariak 2014 Premios de Literatura Euskadi

11

HARKAITZ CANO JAUREGI

+DUNDLW]�&DQR�/DVDUWHQ� MDLR�]HQ�����HDQ��'RQRVWLDQ�burutu zituen zuzenbide ikasketak, baina idaztea izan du beti ogibide. Twist nobela (2011) da argitaratu duen ¿N]LR]NR�D]NHQ�OLWHUDWXU� ODQD��%HOXQD� MD]]��������HWD�3DVDLD�EOXHV��������HOHEHUULDN��%HODUUDUHQ�DKRD��������XNURQLD��1HJXNR�]LUNXD��������LSXLQ�ELOGXPD�HWD�LUDL-ODUHQ���NR�HUDVRHQ�DXUUHWLNR�1HZ�<RUNHNR�EHUH�HJR-naldian mamitutako Piano gainean gosaltzen (2000) NURQLND� HUH� DUJLWDUDWX�GLWX�� EHVWHDN�EHVWH��+LUL� KRUUH-NLNR�EHUH�KDUUHPDQDUHQ�IUXLWX�L]DQ�]HQ��KDODEHU��1RU-EDLW�GDELO�VXWH�HVNDLOHUDQ��������SRHPD�ELOGXPD��+D-PDU�XUWH�EHUDQGXDJR�KHOGX�]HQ�JD]WHODQLD]�LGDW]LWDNR�SRHPD� OLEXUX� EDW�� &RPSUR� RUR� �������� 7HOHELVWD� HWD�komiki gidoilari gisa aritua da, eta irudiaren mundua-UHNLNR�EHUH�NH]NDN�DOHWX�]LWXHQ�VDLDNHUD�EDWHDQ��=LQHD�HWD�OLWHUDWXUD��EHJLDUHQ�DMHDN���������+DQLI�.XUHLVKL�HWD�Allen Ginsberg euskaratzeaz gain, bera arduratu izan GD� HVNXDUNL� EHUH� ODQHWDNR� DVNR� DXWRLW]XOW]HD]� �³HWHQ-

gabea da berridazketaren WHQWD]LRD´��� +DXU� OLWHUD-tura ere idazten du tarte-ND�� � 'L]LSOLQD� H]EHUGLQHQ�DUWHNR�QDKDVNHWDUDNR�EHUH�joeraren erakusle dira, EHVWDOGH�� KDLQEDW� DUWLV-WD� SODVWLNR�� PXVLNDUL� HWD�dantzarirekin elkarlanean burututako egitasmoak. Birritan irabazi du Euskadi 6DULD� �RUDLQJR� KDX� EDLQR�OHKHQ�� HWD� EHVWH� EL� DOGL]�(VSDLQLDNR� .ULWLNDUHQD��Twist nobelarekin, Bete-UULNR� /LEXUXD� DLSDPHQD�HUH�HUGLHWVL�]XHQ��1HGHUODQGHUD]��galegoz, grezieraz, ingelesez, gaztelaniaz, errusieraz, alemanez eta italieraz irakur daitezke bere liburuak... Eu

skar

azko

Hau

r et

a G

azte

Lite

ratu

ra /

Lite

ratu

ra In

fant

il y

Juve

nil e

n Eu

sker

a

10

Orkestra lurtarra

Amaitu da kontzertua. Ez da oso gaizki joan. Ezta oso ondo ere. Aldika biolin-jotzaileak azkura izan du bigarren kantutik aurrera eta Osokiren triangelua garaiz kanpo sartu da bi edo KLUX�DOGL]��NDUGDQW[LORDUHQ�HUUX]��+RUL�EDL��0DQXUHQ�HUUDW]DUL�esker, eszenatokia sekula baino garbiago geratu da. Orkes-trako kide guztiak beldur dira K emakumeak, Goyan Bego kritikari gupidagabeak, zer esango ote duen. � �=HU�HVDQ�GL]X�*R\DQ�%HJRN��0DQX"�=HU�HVDQ�GL]X�.�HPDNXPHDN"�*XVWDWX�DO�]DLR�NRQW]HUWXD�NULWLNDULDUL"� �3VH��%DL�HWD�H]��=HUD�HVDQ�GLW��³=XHQ�RUNHVWUD�KRUL«´�–HWD�*R\DQ�%HJR� LPLWDW]HQ� KDVL� GD� RUGXDQ�0DQX±�� “Egia esango dizut: nik esango nuke, zuen orkestra hori ez dela beste mundukoa”. � �(WD�]XN��]HU�HUDQW]XQ�GLR]X"� -Nik arrazoia eman diot: “orkestra lurtarra da” esan GLRW�� (WD� EHUDN�� KDUULWXWD�� ³2UNHVWUD«� HVWUDOXUWDUUD"´�� (WD�QLN��³(]�DO�GX]X�HQW]XWHQ��.�HPDNXPHD"�%HODUUL�¿QD�]HQHXNDOD�

uste nuen! Estralurtarra ez… Justu kontrakoa, emakumea: or-NHV�WUD��OXU�WD�UUD«�0XQGX�KRQHWDNRD��DOHJLD�´ -Aizue –esan du Aldika Emakume Azkuretsuak barre eta azkuratu, biak aldi berean egiteari utzi gabe– konturatu DO�]DUHWH�JDXU�DUWH�JXUH�WDOGHDN�H]�]HXNDOD�L]HQLN"�+HPHQGLN�aurrera Orkestra Lurtarra izango gara!

Ados agertu dira denak eta topa egin dute, edalontzirik gabe eta xanpainarik gabe, musikariek egiten duten be-zala, musika tresnak zeru-rantz altxatuz, tresna haiek xanpainaren burbuilak ba-lira bezala.

Eusk

araz

ko H

aur

eta

Gaz

te L

itera

tura

/ Li

tera

tura

Infa

ntil

y Ju

veni

l en

Eusk

era

Harkaitz Cano��/DVDUWH��������

Page 8: Euskadi Literatura sariak 2014 Premios de Literatura Euskadi

13

IÑIGO ROQUE EGUZKITZA

,xLJR�5RTXH�(JX]NLW]D��3RUWXJDOHWH���������(XVNDO�)L-ORORJLD� LNDVL� ]XHQ�'HXVWXQ�� HWD� LW]XOSHQJLQW]DNR�JUD-GXRQGRNRD� HJLQ�*DVWHL]HQ��*DXU� HJXQ�� (+8NR�(XV-NDUD�=HUELW]XDQ�GLKDUGX�ODQHDQ��$UWLNXOXDN�LGDW]L�GLWX�]HQEDLW�DJHUNDULUHQW]DW��6HQH]��*DUD��%HUULD������HWD�OLWH-UDWXUD�ODQ�EDW]XN�LW]XOL�GLWX��)HUQDQGR�3HVVRDUHQ�3RH-PDN�SOXUDOHDQ��'HQRQDUWHDQ���������,RODQGD�=~xLJDUHQ�3RVW�LW�EL]LW]DN��3DVD]DLWH��������HWD��*DUD]L�$UUXODUH-NLQ�EDWHUD��)��6FRWW�)LW]JHUDOG�HQ�3OD]HUDUHQ�JDX�LOXQH-NRDN�LSXLQ�ELOGXPD��(ONDU��������

Eusk

araz

ko L

itera

tura

Itzu

lpen

a /

Tra

ducc

ión

Lite

raria

al E

uske

ra

12

Gauzen ordena naturala

[…] eta, nirekin batera, liburu honetako pertsonaia guztiak hilko dira, hain zuzen, eleberritzat hartua izango den eta isilean izu-laborriturik neure buruan idatzi dudan liburu honetakoak, eta, gauzen ordena naturala dela-eta, baten batek, halako batean, nire ordez HUUHSLNDWXNR�GX�OLEXUX�KDX��%HQ¿FD�SD-turik gabeko kale eta eraikin hauetan errepikatuko den gisa berean, eta nik, zimurrik eta ile zuririk gabe, mahuka hartu eta, arratsaldean, ura egingo diot lorategiari, eta Correiosko palmondoa berriz haziko da nire gurasoen etxe au-rrean, haize eske ari den zinkezko erro-taren aurrean, eta nire ahizpak, hura ere alarguna eta bular bat falta duela,

minbizi bategatik erauzi baitzioten bularra, nirea bezalako minbizi batengatik, minbizi batengatik, minbizi batengatik, nire ahizpak esango dit «Ez naun trumoien beldur, ba-ditun tximistorratzak nonahi, eta, gainera, alferrik dun beldur izatea, baina ez ezan te-lefonoa gakotu oraindik»,

Eusk

araz

ko L

itera

tura

Itzu

lpen

a /

Tra

ducc

ión

Lite

raria

al E

uske

ra

Iñigo Roque �3RUWXJDOHWH�������

Page 9: Euskadi Literatura sariak 2014 Premios de Literatura Euskadi

15

MAITE GURRUTXAGA OTAMENDI

Lite

ratu

ra L

anar

en Il

ustr

azio

a /

Ilus

trac

ión

de O

bra

Lite

raria

14

Habiak

Lite

ratu

ra L

anar

en Il

ustr

azio

a /

Ilus

trac

ión

de O

bra

Lite

raria

0DLWH�*XUUXW[DJD��$PH]NHWD�������

0DLWH�*XUUXW[DJDN��$PH]NHWD��������$UWH�(GHUUDN�LND-VL�]LWXHQ�(+8UHQ�/HLRDNR�)DNXOWDWHDQ�HWD�%DUW]HORQDNR�8%Q��+DODEHU��LOXVWUD]LRD�LNDVL�]XHQ�%DUW]HORQDNR�(VFR-OD�GH�OD�'RQDQ�HWD�����DQ�KDVL�]HQ�OLEXUXDN�LOXVWUDW]HQ��*HUR]WLN��KHOGX��JD]WH�HWD�KDXUUHQW]DNR�OLEXUX�XJDUL�LOXV-tratzeaz gain, aldizkariak edota diskoak ere irudiztatu ditu. ������XUWHDQ��0LNHO�*XUUXW[DJDUHNLQ�EDWHUD�(W[HSDUH�VD-ria irabazi zuen Alex nire laguna album ilustratuarekin, ������XUWHDQ�3DPLHODN�HWD�.DODQGUDNDN�DUJLWDUDWXNR�]XWH-QD��������XUWHDQ��(GR�DUJLWDOHW[HDN������HWD������XUWH�EL-tartean egindako bozetu liburuen bilduma argitaratu zuen 0DLWH�*XUUXW[DJD��$OGHULN�DOGH�OLEXUXDQ�

Page 10: Euskadi Literatura sariak 2014 Premios de Literatura Euskadi

JOSEBA GABILONDO ALBERDI

-RVHED�*DELORQGR��������8UUHW[XQ�MDLR�]HQ��IDPLOLD�RVRD�HWD�HW[HDQ�KLW]�HJLQGDNR�HXVNDONLD�%HUJDUDNRD�EDGD�HUH��=RUW]L�XUWH�]LWXHODULN�(UUHQWHULDUD�HJLQ�]XHQ�PXGDQW]D�IDPLOLDN�HWD�KDPD]RUW]L�XUWHUHNLQ�'RQRVWLDUD��$EDLOD�KDUWXULN��H]�GD�KDUUH]�JHUR�JXUH�LGD]OHD�JHUDWX��*DVWHL]HQ�DPDLWX�]LWXHQ�HXVNDO�¿ORORJLD�LNDVNHWDN�-RQ�-XDULVWL�HWD�.ROGR�0LW[HOHQDUHNLQ��������HWD�8QLYHUVLW\�RI�&DOLIRUQLD��6DQ�'LH-JRQ�GRNWRUDGXW]D�EXUXWX�]XHQ�+ROO\ZRRG�JDUDLNLGHDUL�EXUX]NR�WHVLD�idatziz (1991).

$]NHQLN��KLVSDQLVWD�EH]DOD�HJRNLWX�GD�HWD�KDUUH]�JHUR�OLWHUDWXUD�HWD�NXOWXUD�KLVSDQLDUUHL��(VSDLQLD�HWD�/DWLQRDPHULND��EXUX]�LUDNDWVL�GX�KRQDNR�XQLEHUWVLWDWHHWDQ��'XNH�8QLYHUVLW\��1RUWK�&DUROLQD���%U\Q�0DZU�&ROOHJH��3HQQV\OYDQLD���8QLYHUVLW\�RI�)ORULGD��8QLYHUVLW\�RI�1HYDGD��5HQR�HWD�0LFKLJDQ�6WDWH�8QLYHUVLW\�

%LGDLDW]HD�HWD�NXOWXUD�EHUULDN�H]DJXW]HD�SDVLR�ELKXUWX�GLWXHQ�LGD]OH�LELOWDUL�KRQHN������DQ�DUJLWDUDWX�]XHQ�$(%�HWDNR�NURQLND�EDW��.D-OLIRUQLDWLN�ELKRW]H]�HWD��KDUUH]�JHUR��OLWHUDWXUD�HXVNDOGXQ�JDUDLNLGHD-

17

UL�EXUX]NR�EHVWH�ODQ�DNDGHPLNR�EDW��1D]LRDUHQ�KRQGDUUDN��(XVNDO�OLWHUDWXUD� JDUDLNLGHDUHQ� KLVWRULD� SRVWQD]LRQDO� EDWHUDNR� KDVWDSHQDN���������$SRNDOLSVLD�JX]WLRL�HUDNXWVLD��(UHLQ��������OLEXUXDUHNLQ�LUD-bazi zuen Erein narratiba saria.

16

Eusk

araz

ko S

aiak

era

/ Ens

ayo

en E

uske

ra

Eusk

araz

ko S

aiak

era

/ Ens

ayo

en E

uske

ra

Joseba Gabilondo �8UUHW[X�����

New York- Martutene. Euskal postnazionalismoaren utopiaz eta globalizazio neoliberalaren krisiaz

(OHEHUUL� KRQHNLQ� MDLWV� JDLWH]NH� HXVNDO� DEHUW]DOHWDVXQDUHQ� LQIHUQX�GDQWLDUUHUD��HWD��%HDWUL]LN�H]HDQ��JXUH�VXEMHNWX�L]DWHDUHQ�IXQWVD�EH-UUHVNXUDWXULN�LW]XOL�PXQGX�OXUWDU�RUDLQGLN�HXVNDOGXQHUD��+RWV��JXUH�GHVLUHQ��SROLWLNR�SHUWVRQDOHQ��KRQGDUUHUD�DLOHJD�JDLWH]NH�� MDLWV�JDL-WH]NH�� HWD�EHUWDQ� L]DQ�JDUHQDUHQ��GHVLUD� L]DQ� �H]��GXJXQDUHQ��KRQ-GDUUDN� HUUHVNDWDWX�� KRQGDUURWDWLN� JHURD� LNXVWDW]HQ� KDV� JDLWH]HQ��$]WHUNHWD� GDQWHVNR� KRUUHWDQ�� 6DL]DUELWRULD� LQIHUQX�JLGDUL�� KRQGDU�JLGDUL��VXHUWDWX�]DLJX��6DL]DUELWRULDN�EHUDN�HUH�H]�GDNL�]HKD]NL�QROD�DPDLWXNR�GHQ�JHURDOGL�DVPDH]LQ�KRUL��]HLQHWDQ�6RUWXN��OHJH]WDWXULN��(7$UHQ� ERUWL]NHULD� DUEXLDWXNR� GXHQ�� SUHVRHQD� NXGHDWX� EHKDUUHNR�memoria/errealitate traumatiko bat izango den, biktimena bezalatsu, HWD�HXVNDO�L]DWHD�DJLDQ�XWRSLD�ELKXUWXNR�GHQ�EHUUL]�HUH��HGR��NRQWUDUD��NRQGHQD�EHUUL�VXHUWDWXNR��JHKLHQHN�LW]XUL�KHOGX�HJLQ�QDKLNR�GLRWHQD��desiratuko (ez) dutena, beren desirak egituratuko (ez) dituena. +RUUHWDQ�HUH��6DL]DUELWRULDN��0RLVHVHN�EH]DOD��OXU�SURPHWDWXUD�HND-UUL� JDLWX�� EDLQD� RUDLQ�� SURPHV�KRUUHWD]� GXGD� HJLQ� GXHODNR�� EDGDNL�NDQSRDQ� JHUDW]HUD� NRQGHQDWXULN� GDJRHOD�� (WD� 6DL]DUELWRULDUHNLQ��

��NR� EHODXQDOGLNR� DOGH� QHROLEHUDODN�� SURIHVLRQDOL]DWXULN�� ERWHUH-NR�SRVWXDN� ORUWXULN��DEHUDVWXULN��HPDNXPHDUL�HUH�QROD�KDODNR�EHU-GLQWDVXQ�EDW�HPDQLN��PLQEL]LWLN�HUH�SDVDWXULN��KLW]�EDWHDQ�HVDWHNR��]DKDUWXULN�� JDX]D�EDNDU�EDWL� H]LQ� GLR� DXUUH� HJLQ�� JHURUDNR�XWRSLDUL�� %HODXQDOGL� KRUUHN� H]LQ�GX� JD]WHHQW]DNR� ELKDU� GHVLUDJD-rri bat artikulatu, gerraondoko EHODXQDOGLDN���NR����� EH-launaldikoarentzat egin zuen bezala —eta gerraondoko bi belaunaldien arteko errelebo HWD�DUWLNXOD]LR�SROLWLNR�KRUL�EH-UUHVNXUDW]HQ�GX�6DL]DUELWRULDN�HOHEHUULNR�PRPHQWX� XWRSLNR�gisa.

Page 11: Euskadi Literatura sariak 2014 Premios de Literatura Euskadi

19

JON JUARISTI LINACERO

-RQ�-XDULVWL�/LQDFHUR��%LOEDR��������HV�FDWHGUiWLFR�GH�/LWHUDWXUD�(VSDxROD�HQ�OD�8QLYHUVLGDG�GH�$OFDOi�GH�+HQDUHV�\�FROXPQLVWD�HQ�HO�GLDULR�$%&��+D�VLGR�SURIHVRU�HQ�GLYHUVDV�XQLYHUVLGDGHV�H[WUDQMHUDV�\�GLUHFWRU�JHQHUDO�GH� OD�%LEOLRWHFD�1DFLRQDO�\�GHO�,QVWLWXWR�&HUYDQWHV��(QWUH�RWURV�JDODUGRQHV��KD�UHFLELGR�HO�3UH-PLR�(VSDVD�GH�(QVD\R��HO�3UHPLR�1DFLRQDO�GH�(QVD\R��HO�3UH-PLR�&RPLOODV�GH�+LVWRULD�\�%LRJUDItD�\� HO�0DULDQR�GH�&DYLD�GH�3HULRGLVPR��6X�~OWLPR�OLEUR�SXEOLFDGR�HV�XQD�ELRJUDItD�GH�0LJXHO�GH�8QDPXQR��7DXUXV��������

Gaz

tela

niaz

ko S

aiak

era

/ Ens

ayo

en C

aste

llano

18

Espaciosa y Triste Ensayos sobre España

En la historia de los vascos, Caro Baroja distingue hasta siete ciclos sucesivos, en cuya descripción no entraré. Ahora bien, los dos primeros que detectó, que no son los primeros en orden crono-lógico, surgieron de la percepción de una diferencia: la existente HQWUH�OD�REUD�KLVWyULFD�GH�*DUFtD�GH�6DOD]DU�\�OD�GH�*DULED\��DX-tores de sendas crónicas con pretensiones extremas de universali-GDG�\�GH�ORFDOLVPR��/DV�%LHQDQGDQ]DV�H�)RUWXQDV�������������\�HO�&RPSHQGLR�+LVWRULDO�GH�ODV�&UyQLFDV���������UHVSHFWLYDPHQWH�Lo que sorprende a Caro Baroja es el fuerte contraste entre las LPiJHQHV�GHO�3DtV�9DVFR�TXH�DPEDV�REUDV� WUDQVPLWHQ�� HQWUH� HO�FUXHQWR� UHDOLVPR� GH�*DUFtD� GH� 6DOD]DU� DO� GHVFULELU� XQD� UHJLyQ�desgarrada por la guerra de bandos e inmersa en un estado que Caro denomina ferino – es decir, feral, alusivo a la ferocidad co-WLGLDQD�GH�ODV�YHQJDQ]DV�SULYDGDV��FRPR�HQ�OD�6LFLOLD�GH�OD�0D¿D�R�OD�$OEDQLD�GHO�NDQXQ�±\�OD�SDFt¿FD�PXUULD�GHO�SDtV�GHVFULWR�SRU�Garibay. La imagen de Las Bienandanzas e Fortunas coincide en

Gaz

tela

niaz

ko S

aiak

era

/ Ens

ayo

en C

aste

llano

lo fundamental con la más mucho más concisa que ofrece Alon-so de Palencia en la relación de la expedición a Guipúzcoa de (QULTXH�,9�GH�&DVWLOOD�HQ�������(O�3DtV�9DVFR��HQ�HIHFWR��KDEtD�cambiado del negro al blanco en el transcurso de un siglo. En ������VHLV�DxRV�GHVSXpV�GH�OD�PXHUWH�GH�*DUFtD�GH�6DOD]DU��Hernando del Pulgar escribe una carta al cardenal Rodri-JR�GH�0HQGR]D�HQ�OD�TXH�H[-plica el trasfondo del cambio: los belicosos guipuzcoanos se están convirtiendo en buró-cratas ambiciosos.

Jon Juaristi (Bilbao, 1951)

Page 12: Euskadi Literatura sariak 2014 Premios de Literatura Euskadi

20

ARGITARATZEA / EDICIÓN

(XVNR�-DXUODULW]D���*RELHUQR�9DVFR+H]NXQW]D��+L]NXQW]D�3ROLWLND�HWD�.XOWXUD�6DLOD

�'HSDUWDPHQWR�GH�(GXFDFLyQ��3ROtWLFD�/LQJ�tVWLFD�\�&XOWXUD

',6(,18$�(7(�0$.(7$=,2$���',6(f2�<�0$48(7$&,Ð1

2Q�WLPH�HNRL]SHQDN

,135,0$7=($���,035(6,Ð1

9DUHOD��,QSULPDWHJLD

/(*(=.2�*25'$,/8$���'(3Ð6,72�/(*$/

66����������