Download - Unidade 9.o Sector Secundario
-
7/26/2019 Unidade 9.o Sector Secundario
1/18
UNIDADE 9. O SECTOR SECUNDARIO. OS ESPAZOS INDUSTRIAIS.
1. O SECTOR SECUNDARIO.
O sector secundario incle as actividades econmicas dedicadas a transformar as materias
primas noutros produtos que permitan satisfacer as necesidades humanas. As principais son a
industria, a minera, a produi!n de ener"a e a onstrui!n.
Industria. Conxunto de actividades que fan posible transformar as materias primas en
produtos elaborados, aptos para o consumo directo, ou en produtos semielaborados,
utilizados como materias primas nun novo proceso industrial. Para levar a cabo a sa
actividade, a industria require tres elementos: as materias primasrecursos naturais que a
industria transforma en produtos elaborados ou semielaborados!" as #ontes de ener"a
recursos naturais que proporcionan a forza necesaria para levar a cabo o proceso de
transformacin industrial das materias primas! e os #atores de produi!nman de o$ra%
apitainstalacins, maquinaria, di$eiro#" e ateno&o"aou conxunto de co$ecementos e
m%todos usados na producin!.
-
7/26/2019 Unidade 9.o Sector Secundario
2/18
'inera. Conxunto de procesos que permiten extraer os minerais existentes nos
"aementosque se atopan no solo ou no subsolo xacementos subterra&eos!.
Produi!n de ener"a. Obtencin de calor ou electricidade en instalacins industriais
especializadas denominadas entrais ener"(tiast%rmicas, nucleares, hidr'ulicas, etc.!.
Construi!n. (%cnica de fabricar edi#iiosou in#raestruturasestradas, pontes, encoros,
etc.!. O aceiro e o formi)n son os materiais m'is empre)ados na actualidade na
construcin.
-
7/26/2019 Unidade 9.o Sector Secundario
3/18
). AS 'ATERIAS PRI'AS.
As materias primas son os recursos naturais que a industria transforma en produtos elaborados
ou semielaborados. *e)undo a sa orixe poden ser:
*e"etais+ cultivos industriais como a remolacha azucreira, o al)odn, o li$o e o tabaco" por
outra parte, da explotacin forestal procede a madeira, caucho, cortiza.
Animais+ peles, la, seda, as+ como tam%n o peixe que se empre)a na industria
conserveira.
eo&!"ias+ extra%nse da codia terrestre, onde se concentran en zonas chamadas
xacementos, entre elas podemos atopar:
'ineraisdos que se obte$en metais como o ferro, chumbo, aluminio, metais preciosos
.... e materiais non met'licos como o vidro ou xemas. Os minerais empre)ados en
produtos tecnolxicos de )ran consumo smartphones, videoconsolas, -, ...! son en
moitos casos minerais rtios, cuxa producin se concentra nuns poucos pa+ses. O
alto risco de abastecemento v%n dado porque a sa producin se concentra nuns
poucos pa+ses, apenas son substitu+bles por outros minerais e te$en baixos +ndices de
reciclaxe. Os principais produtores son China antimonio, fluorita, volframio, terras
raras1!, /usia minerais do )rupo platino!, /epblica emocr'tica do Con)o colt'n e
t'ntalo! e 0rasil niobio e t'ntalo!.
Ro-ascomo o )ranito ou o m'rmore que se utilizan directamente ou se empre)an
para fabricar materiais de construcin como o cemento, o formi)n, a cer'mica.
Produtos ener"(tioscomo o carbn, o petrleo, o )as natural e o uranio, dos que se
obt%n enerx+a.
As materias primas constiten na actualidade unha parte moi importante do comercio
mundial.
A produi!n conc%ntrase nuns poucos pa+ses, co$ecidos como CARS Canad',
Australia, /usia, 0rasil e *ud'frica!. A eles smanse Estados Unidos e C-ina" e al)ns
pa+ses que concentran recursos concretos como os pa+ses deOriente 'edio /petr!&eo0 e
al)ns pa+ses pobres como Costa de 'ari& /aao0 ou a Rep$&ia Demor2tia doCon3o /o&t2n0.
1 *on un )rupo de 12 elementos da t'boa peridica que, teoricamente, son metais de transicin.
-
7/26/2019 Unidade 9.o Sector Secundario
4/18
O onsumo c%ntrase en Europa Oidenta&, ap!n, Estados Unidos e pases
emer"entes comoC-ina e a India.
4. AS 5ONTES DE ENERIA. A S6A PRO7E'8TICA.
Adoitan clasificarse en tradiionais e a&ternatias, en funcin da importancia de uso" e en
renoa$&es e non renoa$&es, se)undo a sa capacidade de rexenerarse.
4.1. AS 5ONTES DE ENER:A TRADICIONAIS.
*on as m'is usadas. A este )rupo pertencen o ar$!n, o petr!&eo, o 3as natura& e a
ener"a nu&ear de #isi!n. *on enerx+asnon renoa$&es, pois o seu consumo implica o seu
es)otamento a lon)o prazo. (am%n se incle neste )rupo a enerx+a hidroel%ctrica foi criticada
porque altera o caudal dos r+os e a vida dos animais e vexetais" o impacto ecolxico e
paisax+stico das centrais hidroel%ctricas % )rande!.
-
7/26/2019 Unidade 9.o Sector Secundario
5/18
-
7/26/2019 Unidade 9.o Sector Secundario
6/18
-spa$a % deficitaria nestas fontes de enerx+a.
O petr!&eo% a enerx+a m'is empre)ada actualmente en todo tipo de industrias e nos
transportes. -spa$a produce unicamente o 3,4 5 do que consome xacemetnos en
(arra)ona, 0ur)os, Cidade /eal!, e importa o cru de ibia, 6ixeria, Arabia *audita e
7%xico.
O autoa$asteemento de ar$!n cobre o 485 do total consumido, destacando a
producin da cunca asturleonesa.
O 3as natura& % una enerx+a que aumenta pro)resivamente o seu consumo por ser barato,
ter unha elevada capacidade calor+fica e baixo nivel de contaminacin. -spa$a importa )as
natural de Alxeria, 6ixeria e 6orue)a.
6o relativo ' ener"a nu&ear,obtida da fisin dos 'tomos de uranio xacementos en
*alamanca e 0adaxoz! % toda de producin nacional superior ao consumo! e serve para a
producin de electricidade nas centrais nucleares Almaraz, Cofrentes, 9andells, aro$a!.
-sta enerx+a % moi cuestionada polo problema de contaminacin ambiental que xeral os
seus residuos.
A ener"a -idroe&(tria, obtida das au)as embalsadas que moven as turbinas que xeran
electricidade, % a m'is abundante en -spa$a, cunha producin moi superior ao consumo.
-ntre os embalses destaca o de A *erena no uadiana! que % o maior de -spa$a. -n
alicia, no 7i$o o de 0elesar e Os Peares.
4.). AS 5ONTES DE ENER:A A7TERNATI*AS.
*on aquelas que se desenvolveron como alternativa 's tradicionais ou cl'sicas. O seu
desenvolvemento comezou a partir da rise do petr!&eo de 19;4, que obri)ou os pa+sesindustriais a buscar novas opcins enerx%ticas.
-
7/26/2019 Unidade 9.o Sector Secundario
7/18
As m'is importantes son a $iomasa, e!&ia e so&ar. Outras encntranse en distintas fases
de aplicacin, como a "eot(rmia e maremotri
-
7/26/2019 Unidade 9.o Sector Secundario
8/18
-
7/26/2019 Unidade 9.o Sector Secundario
9/18
4.4. OS PRO7E'AS ENER=TICOS.
A enerx+a % necesaria para a nosa vida coti'. razas a ela, funcionan os transportes, as
m'quinas e os electrodom%sticos, e ilum+nanse os fo)ares e mais as ras. 6on obstante, a sa
producin e consumo est'n moi desi)ualmente repartidos no mundo, o que ocasiona )raves
problemas:
As necesidades enerx%ticas mundiais cbrense na sa maior+a con ener"as non
renoa$&es,al)unhas das cales podenes3otarse nos pr!"imos deeniospor exemplo,
o petrleo nuns ;3 anos ou o )as natural nuns uerra do >oo /199?@19910ou por exemplo /usia que usou en
diferentes ocasins o subministro enerx%ticocomo medida de presin pol+tica.
A o$teni!n e uso da ener"a ausa 3raes pro$&emas am$ientaises)otamento dos
recursos, contaminacin da atmosfera, do solo e as au)as, ...!. -ntre as novas formas de
obter enerx+a, a m'is recente e pol%mica % o fracking,coa que se extraen petrleo e )as
natural. A extraccin % cara, pode contaminar acu+feros e au)as superficiais , consome
)randes cantidades de au)a ,as au)as de retorno conte$en substancias qu+micas, etc.
http://www.elmundo.es/elmundo/2006/01/02/internacional/1136194295.htmlhttp://www.elmundo.es/elmundo/2006/01/02/internacional/1136194295.htmlhttp://www.partidoequo.es/que-es-el-frackinghttp://www.partidoequo.es/que-es-el-frackinghttp://www.ventacan.com/blog/el-fracking-beneficios-economicos-o-intereses-medioambientales/http://www.ventacan.com/blog/el-fracking-beneficios-economicos-o-intereses-medioambientales/http://www.ventacan.com/blog/el-fracking-beneficios-economicos-o-intereses-medioambientales/http://www.partidoequo.es/que-es-el-frackinghttp://www.ventacan.com/blog/el-fracking-beneficios-economicos-o-intereses-medioambientales/http://www.ventacan.com/blog/el-fracking-beneficios-economicos-o-intereses-medioambientales/http://www.elmundo.es/elmundo/2006/01/02/internacional/1136194295.htmlhttp://www.elmundo.es/elmundo/2006/01/02/internacional/1136194295.html -
7/26/2019 Unidade 9.o Sector Secundario
10/18
6a actualidade, a maior+a dos pa+ses da adoptou po&tias ener"(tias para a#orrar
ener"a, as+ como &imitar as emisi!n das 3randes insta&ai!ns en(r"ias, industriais e do
transporte.
-
7/26/2019 Unidade 9.o Sector Secundario
11/18
. E*O7UCIBN DA INDUSTRIA. DO TA77ER 8 5ARICA. DO 5ORDIS'O AO JUST IN TIME.
A actividade industrial pasou por varias fases. As paisa"es industriais resultantes tam%n
evolucionaron co tempo.
Ata mediados do s(u&o *III, o traballo industrial era realizado a man por artes'ns con
instrumentos tradicionais e fontes de enerx+a pouco potentes, como a forza humana e animal. A
fabricacin realiz'base en ta&&eres, onde os artes'ns realizaban todo o produto. A localizacin
destes talleres era moi dispersa, polo que non exist+a unha paisaxe industrial diferenciada.
7oitos artes'ns asent'ronse nas cidades onde se a)rupaban en ras por oficios.
A industria moderna "urdiu en >ran retaa tras a Primeira Reo&ui!n Industria& /1;;?@
1?0. O traballo industrial pasou a facerse con m2Fuinas moidas por m2Fuinas de apor
que funcionaban con ar$!n. A fabricacin concentrouse en )randes f'bricas onde numerosos
obreiros e m'quinas estaban concentrados baixo unha direccin centralizada que controla todo
o proceso e divide o traballo en tarefas espec+ficas para cada operario.
As industrias &oa&industrial, aparecen noos setores
industriais /Fumio, e&(trio, meta&r"io do aeiro, do autom!$i&, ...0.Por outra parte,
tivo lu)ar unha nova or)anizacin do traballo, na que destacaron sistemas ideados polos
norteamericanos (a?lor e @ord, que iniciaron a fabricacin masiva de produtos est'ndar. o
sistema co$ecido como traballo en cadea (fordismo).
-
7/26/2019 Unidade 9.o Sector Secundario
12/18
A industria actual xurdiu a mediados do s%culo BB )razas 's innovacins da chamadaTereira
Reo&ui!n Industria& /postfordismo0.Apareceron noos pases industriaiscomo Corea do
*ur, *in)apur, (ai'n, China, 0rasil. O traballo industrial empre)a noas teno&o"asmicroelectrncia, inform'tica, telecomunicacins! que permiten o uso de m'quinas
controladas por ordenador e de robots industriais" utiliza novos materiais pol+meros, ..! e
empre)a noas #ontes de ener"a /nu&ear0.
A )rande empresa desta %poca de )lobalizacin econmica % a mu&tinaiona&,caracterizada
polo seu )ran tama$o en recursos financeiros, producin masiva, elevado nmero de
traballadores ...!, por deseno&er atiidades de produi!n en arios pases e porque
exerce o control directo de todas as sas actividades desde un nico centro casa central oumatriz!. Os seus obxectivos son: reducir os custos de producin, aumentar a producin, a
produtividade e as vendas adapt'ndose 's esixencias dos consumidores. Para lo)ralo:
-
7/26/2019 Unidade 9.o Sector Secundario
13/18
Renoai!n t(nia constante derivada da aplicacin da informatica e das telecomunicacins,
as+ como a automati
-
7/26/2019 Unidade 9.o Sector Secundario
14/18
Se3undo o peso da materia prima.
Pesadas. *e traballan )randes cantidades de materia prima, como a industria de base.
Semipesadas.Cando traballan con materia sprimas de menor peso, como as de bens
de equipo.
7i"eiras. Esan materias de pouco peso, como as de consumo.
Se3undo a sa teno&o"a. e $ai"a teno&o"a ou tradiionais, como a textil" de
teno&o"a media ou maduras, que che)aron ao seu m'ximo desenvolvemento
tecnolxico e se estancaron, como a metalrxica e a do autombil. - industrias de a&ta
teno&o"a, que na actualidade est'n en plena expansin, como a inform'tica,
telecomunicacins e biotecnolox+a.
Se3undo o seu tamao. Poden ser pequenas menos de 83 traballadores!, medianas
entre 83 e 483! e )randes m'is de 483!.
.). 5ACTORES DE 7OCA7IZACIBN NA ACTUA7IDADE.
As industrias de a&ta teno&o"a local+zanse nos pases m2is deseno&idos, xa que
esixen servizos e infraestruturas avanzados, man de obra cualificada e compradores de
elevado poder adquisitivo. As industrias que requiren tecnolox+a e investi)acin, inst'lanse
al+ onde a man de obra % m'is especializada: preto das uniersidades e dos parFues
teno&!"ios.-st'n experimentando unha crecente difusin cara pa+ses emerxentes como
China e >ndia.
As industrias de teno&o"a media e $ai"atenden a localizarse en pa+ses emerxentes ou
subdesenvolvidos, pois requiren man de obra abundante e pouco cualificada e prezos
baratos. 6estes pa+ses adoitan contar con facilidades estatais especiais para favorecer a
sa implantacin, como son
-
7/26/2019 Unidade 9.o Sector Secundario
15/18
H. AS 8REAS INDUSTRIAIS NO 'UNDO.
As concentracins industriais do mundo local+zanse nos po&os industriais -ist!riose nospases emer"entes.
H.1. OS PO7OS INDUSTRIAIS ISTBRICOS.
Estados Unidos, ap!n e a Uni!n Europea se)uen sendo os tres polos industriais de
importancia mundial. Concentran as industrias de a&ta teno&o"a, a innoai!n e as sedes
soiais das 3randes empresas. (enden a perder peso industrial pola deslocalizacin da
industria b'sica aceiro! e da parte das bens de consumo t%xtil! e de equipo autombil! cara
aos pa+ses emerxentes.
H.). OS PA:SES E'ERENTES.
-st'n formadas polo )rupo dos RIC0rasil, /usia, >ndia e China!, se)uido de Austra&ia e
Noa Ze&andia, e por outros pa+ses emerxentes secundarios, como pode ser Sud2#ria,
TurFua, Corea do Sur ou '("io. A sa alta e crecente industrializacin d%bese '
e"p&otai!n dos seus a$undantes reursos naturais e 2 3&o$a&i
-
7/26/2019 Unidade 9.o Sector Secundario
16/18
Rusia,tras a crise que se)iu ' ca+da do comunismo, perdeu o seu nivel de polo industrial
mundial" e desde principios do s%culo BB> recup%rase )razas ' explotacin dos seus recursos
naturais.
H.4. AS 8REAS 'ENOS INDUSTRIA7IZADAS.
ocal+zanse nos pa+ses m'is pobres da (erra, como a Ffrica subsahariana. As causas da sa
pouca industrializacin son a #a&ta de reursos ou de apitais para e"p&ota&os,a esase
-
7/26/2019 Unidade 9.o Sector Secundario
17/18
A industria espao&a presenta diersos pro$&emas Fue di#iu&tan a sa ompetitiidade+
A produtiidade industria& ( in#erior 2 da Uni!n Europea. Para mellorar a produtividade
industrial, un dos recursos % a aplicacin de innovacins derivadas das (>C, o cal supn
aumentar o investimento.
O nie& de inestimento en IKDKi non ( su#iiente. Apenas o 1,;5 de industrias
espa$olas te$en un nivel alto de intensidade tecnolxica. As principais empresas de
autombiles, aparellos electrodom%sticos e produtos farmac%uticos fabrican con patentes
estranxeiras, que son unha boa fonte de in)resos para os pa+ses que as crean, pero un
enorme )asto para pa+ses como -spa$a que deben pa)ar pola sa aplicacin. polo
tanto, fundamental, dedicar unha porcentaxe m'is elevada do P>0 a >GGi e fomentar a
mellora do sistema educativo e a formaicn t%cnica laboral.
>a&iiaproduce m'is do1?L da ener"a e&(tria espao&a a partir de tres fontes principais:
au3a dos ros, ar$!n e o ento.
As principais actividades do setor primarioson as que proporcionan as materias primas '
industria: )ander+a l'ctea e c'rnica!" pesca conserveira!" explotacin forestal mobles e pasta
de papel!" miner+a de caol+n cer'mica!" canteiras de )ranito e lousa construcin!.
As principais industrias de alicia local+zanse no ei"o at&2ntio.6a zona de @errol atpanse
os estaleiros de 6avantia e a siderrxica 7e)asa. 6a zona da Coru$a, a empresa t%xtil Dara#
>nditex, a l'ctea e?ma, as bebidas Coca#Cola e -strella alicia, a conserveira Calvo, aqu+mica da refiner+a de petrleo, entre outras. 6a zona de *antia)o, a empresa madeireira
@insa e as tecnolxicas (elev%s e 0lusens, as+ como as conserveiras @rinsa, -scur+s e
/ianxeira. 6a zona de Pontevedra, a empresa de celulosa -6C- e da construcin *an Hos%,
as+ como a de distribucin alimentaria @roiz. 6a zona de 9i)o, a automobil+stica CitrIen, a de
alimentacin Pescanova, as de construcin naval 0arreras e 9ulcano, a qu+mica farmac%utica
Deltia e as de )ranito. @ra do eixo atl'ntico, en Ourense, o )rupo alimentario Coren, a
empresa t%xtil Adolfo# om+n)uez ou a construtora Copasa. -n 9aldeorras, as empresas de
lousa. -n *an Cibrao#Bove, a factor+a de aluminio Alcoa. -n 9iveiro, a empresa de xeradoresel%ctricos 9estas 6acelles, a empresas l'ctea eite /+o e al)unhas empresas do sector da
madeira.
-
7/26/2019 Unidade 9.o Sector Secundario
18/18