Download - Tema 1. A CéLula
Xacobo de Toro. 2009
PROFESOR XACOBO DE TORO
Tema 1. A Célula
Web: http://cienciasnarede-4eso-bioxeo.blogspot.com/
Xacobo de Toro. 2009
HISTORIA DO ESTUDO DA CÉLULA
1. O descubrimento da célula
Robert Hooke (siglo XVII) observando ao microscopio de 50 x que fabricou el mesmo, comprobou que nos seres vivos aparecen unhas estruturas elementais as que chamou células. Foi o primeiro en empregar este termo.
Diebuxo de R. Hooke dunha lámina de corcho ao microscopio
Xacobo de Toro. 2009
Antony van Leeuwenhoek (siglo XVII) fabricou un microscopio sinxelo de ate 200 aumentos co que puido observar algunahs células como protozoos e glóbulos vermellos e incluso bacterias
Debuxos de bacterias e protozoos observados por Leeuwenhoek
1. O descubrimento da célula
Xacobo de Toro. 2009
Xacobo de Toro. 2009
Xacobo de Toro. 2009
1.2.A Teoría celular
Xacobo de Toro. 2009
1.2. A teoría celular
Xacobo de Toro. 2009
1.2.b. A estrutura e organización dos seres vivos
Nos seres pluricelulares máis complexos: Existe especialización das células Estas células traballan de forma coordinada. As células especializadas:
se agruparan en tecidos.Os tecidos en órganos
• Os órganos en aparatosOs apartos en sistemas
Xacobo de Toro. 2009
Ex: Célula ósea-Tecido óseo-Sistema esquelético
Xacobo de Toro. 2009
2. Os compoñentes das células:
O ollo humano ten unha resolución de preto de 100 μmMoitas da estruturas celulares son máis pequenas do que podería ver o ollo do home sen axuda.
Xacobo de Toro. 2009
2.1. Os niveis de organización da materia
Xacobo de Toro. 2009
2.1. Os niveis de organización da materia
1 μm= 0’001 mm1nm= 0’001 mm= 0’000001mm 1nm =10Å1 μm=10000 Å
Svedberg (S): Para macromoléculas e estruturas pequenas. É unha unidade de velocidade de centrifugación.
Xacobo de Toro. 2009
2.2. Os biolementos
Xacobo de Toro. 2009
Xacobo de Toro. 2009
Bioelementos primarios
Xacobo de Toro. 2009
Biolementos secundarios
Xacobo de Toro. 2009
2.2. Os principios inmediatos ou biomoléculas
Principios
Compostos (átomos diferentes na molécula)
Inorgánicos
H2O CO2 Sales minerias
Orgánicos
Glúcidos Lípidos Proteínas Ac. nucleicos
Sinxelos
O2 e N2
Xacobo de Toro. 2009
75% da superficie da terra
65% a 95% da masa dos seres vivos
Aquí xurdiu a vida
Extraordinarias propiedades físicas y químicas
A auga
Xacobo de Toro. 2009
Funcións da auga nos S.V
Función disolventeFunción bioquímicaFunción de transporteFunción estruturalFunción mecánica amortiguadoraFunción termorreguladora
Xacobo de Toro. 2009
As sales minerais
Formar estruturas esqueléticas
Manter o grao de salinidade interno
Accións específicas, preciso para sintetizar hemoflobina, tirosina, clorofila…etc
Xacobo de Toro. 2009
3. Os compoñentes das células. As Biomoléculas orgánicas
Xacobo de Toro. 2009
3.2 Os glúcidos
Biomoléculas tamén chamadas: Carbohidratos ou Hidratos de carbono Formadas por:
C, H, O
1.2. Clasificación dos glúcidos:• En función do nº de cadeas:
Mosacáridos: 1 (Glucosa, ribosa, frcutosa…). Sabor doce
Disacáridos: 2 moléculas (sacarosa, lactosa….). Sabor doce
Polisacáridos: >10 monosac. Non teñen sabor doce Estruturais: Quitina, celulosa Reserva: Amidón, glicóxeno
Xacobo de Toro. 2009
3.3. Os lípidos
Concepto: Moléculas moi heteroxéneas:
Formadas por C, H e O principalmente P, N e S en baixas proporcións
Insolubles en disolventes polares (auga) e soluble en disolventes orgánicos .
Son moléculas de brillo graso, untuosas ó tacto, menos densas ca auga e malas conductoras da calor.
Máis importantes: Triglicéridos ou graxas Fosfolípidos Ceras Terpenos Esteroides
Xacobo de Toro. 2009
ESTERIFICACIÓN
Son substancias de reserva alimenticia, A PRINCIPAL SUBST. RESERVA ANIMAL, almaceadas nos adipocitos. Combustión =9,4 Kcal/g (o dobre cun glucido ou unha proteína)
Xacobo de Toro. 2009
Fosfolípidos
© José Luis Sánchez Guillén
Xacobo de Toro. 2009
As ceras, a unión de varias moléculas en láminas protexen tecidos e formacións dérmicas en animais e vexetais.
As ceras
Xacobo de Toro. 2009
Terpenos: Monoterpenos: mentol, geraniol, limoneno Diterpenos: fitol (alcohol integrante da clorofila), Vit.
A, E e K Tetraterpenos: carotenoides (pigmentos
fotosintéticos) Carotenos (cor vermella) Xantofilas (cor amarelo)
Politerpenos: o caucho , miles de molec de isopreno
Esteroides: Forman vitaminas Como a D, hormonas, Ac. Biliares e colesterol
3.4.As proteínas
Xacobo de Toro. 2009
Concepto: Son macromoléculas complexas e de gran peso molecular que pódense definir como polímeros de 50 unidades (como mínimo) de aminoácidos.
Aminoácido (Aa): biomolécula orgánica de baixo peso molecular. Formado por C, H, N, S, O e P. Atopamos 20 Aa diferentes.
Radical variabel
carboxilo
Funcións das proteínas
Xacobo de Toro. 2009
Función estrutural: forman estruturas capaces de soportar grande tensión continuada, como un tendón ou a armazón proteica dun óso ou unha cartilaxe. Tamén poden soportar tensión de forma intermitente, como a elastina da pel ou dun pulmón. Ademais, forman estruturas celulares, como a membrana plasmática ou os ribosomas.
Movemento e contracción: a actina e a miosina forman estruturas que producen movemento. Moven os músculos estriados e lisos. A actina xera movemento de contracción en moitos tipos de células animais.
Transporte: algunhas proteínas teñen a capacidade de transportar substancias, como osíxeno ou lípidos, ou electróns.
Reserva enerxética: proteínas grandes, xeralmente con grupos fosfato, serven para acumular e producir enerxía, se se necesita.
Función homeostática: consiste en regular as constantes do medio interno, tales como pH ou cantidade de auga.
Función defensiva: as inmunoglobulinas son proteínas producidas por linfocitos B, e implicadas na defensa do organismo.
Función hormonal: algunhas proteínas funcionan como mensaxeiros de sinais hormonais, xerando unha resposta nos órganos branco.
Función enzimática: as encimas funcionan como biocatalizadores, xa que controlan as reaccións metabólicas, diminuíndo a enerxía de activación destas reaccións.
Xacobo de Toro. 2009
Xacobo de Toro. 2009
3.5. Ácidos nucleicos
Formado por C, H, O, N e P. Formado por nucleótidos
Xacobo de Toro. 2009
4. A célula e a súa estrutura
É a unidade fundamental : Estrutural e funcional
Tipos: Células procariotas: Non teñen núcleo
definido Células eucariotas: Teñen núcleo
arrodeado por mb nuclear
Xacobo de Toro. 2009
Procariotas
Link de vídeo :http://www.youtube.com/watch?v=hBTImxRZrDM
Xacobo de Toro. 2009
OS VIRUS Introdución histórica
Link de vídeo: http://www.youtube.com/watch?v=L9kwsj9h2Hg
Xacobo de Toro. 2009
Xacobo de Toro. 2009
u-Poden presentar ADN ou ARN
Xacobo de Toro. 2009
4.3.Estrutura dos virus
EspiñaMinimo: 3 tipos capsómero
Cabeza
Espiñas
Placa basal de cola
Colar
4.2.A estrutura da célula eucariota
Vínculo ao vídeo sobre a célula
Link de vídeo: http://www.youtube.com/watch?v=hBTImxRZrDMXacobo de Toro. 2009
Xacobo de Toro. 2009
A CÉLULA EUCARIOTA: ESTRUCTURAS
MEMBRANA CITOPLÁSMÁTICA O PLASMÁTICAPAREDE CELULAR (solo en eucariotas vexetais).CITOPLASMA Cheo de orgánulos ónde se executan prácticamente todas as funcións
ORGÁNULOS: Retículos endoplasmáticos :
RE Liso RE Rugoso,
Ribosomas Aparello de Golgi Lisosomas Vacuolas Mitocondrias Plastos(célula vegetal) Cloroplastos (cel vexetal)NÚCLEO Contén o material xenético e exerce o control da célula Nucleolo Membrana nuclear Poros nucleares NucleoplasmaCITOESQUELETO Microfilamentos: Microtúbulos Centriolos e centrosoma Cilios y flagelos
Xacobo de Toro. 2009
ORGÁNULOS CELULARES: RETÍCULOS ENDOPLASMÁTICOS : LISO E RUGOSO
Conxunto de memebranas tubulares en forma de saco intercomunicados
RER: ribosomas adheridos. Sintetizan: Proteínas Enzimas Anticorpos
REL: sen ribosomas. Síntese de lípidos
Xacobo de Toro. 2009
REL, RER e Ribosomas
Xacobo de Toro. 2009
Aparello de Golgi e lisosomasAparello de Golgi: conxunto de mb con forma de saco. Desp´rendense del vesículas.Madura productos procedentes do R.E, para secretalos
Lisosomas:Desprendidas do Ap de Golgi.Conteñen enzimas dixestivas hidrolíticas
Xacobo de Toro. 2009
VACUOLAS
Cavidade rodeada por unha membrana que se atopa, principalmente nas células vexetais, pero tamén pódense atopar nas cel animáis.
Almacea substancias
Xacobo de Toro. 2009
ORGÁNULOS CELULARES: MITOCONDRIAS
Con dobre mb, a interna forma crestas, onde atopamos enzimas relacionadas ca respiración celular
Xacobo de Toro. 2009
PLASTOS E CLOROPLASTOS
Orgánulos limitados por membrana que se atopan nas células das plantas e algas. Están rodeados por dous membranas, cun sistema de membranas internas que poden estar intrincadamente plegadas.
Os plástidos maduros son de tres tipos:- Os leucoplastos almacenan almidón ou, ocasionalmente, proteínas ou aceites. - os cromoplastos conteñen pigmentos e están asociados cas cores laranxa e
amarelo brillante de froitas, flores e follas- Os cloroplastos son os plástidos que posúen clorofila e nos cules ten lugar a
fotosíntese. Alo igual que outros plástidos, están rodeados por dous membranas. A membrana interna, forma unha serie complicada de compartimentos chamados tilacoides onde ten lugar a fase luminosa.
Xacobo de Toro. 2009
Citoesqueleto
Rede de filamentos:Microfilamentos.
Responsables de : Contracc celular Movementos do citopl Formación pseudópodos Participan na división celular
Microtúbulos: Responables de:
Transporte intracelular Formación fuso mitótico Forman os centriolos e corpos basais de cilios e flaxelos
Xacobo de Toro. 2009
Xacobo de Toro. 2009
Centrosoma e centriolos
Centrosoma: Exclusivo das célula animais. Organizan o citoesqueleto Orixina o fuso acromático na
mitose
Xacobo de Toro. 2009
Cilios e flaxelos
Estruturas con movemento. Permiten a alocomoción ou desplazan o fluido que arrodea a célula
•Cilios: curtos e numerosos. •Flaxelos: largos e escasos.
Link de vídeo
Link de vídeo2
http://www.youtube.com/watch?v=QGAm6hMysTA
http://www.youtube.com/watch?v=tJzyF5BOXTI
Xacobo de Toro. 2009
5.1. A nutrición celular
Nutrición é un proceso no cal as células transforman materia e enerxía achegada dende o exterior: Impilica:
Intercambio de substancias a través da mb cel Transformacións químicas Excreción dos refugallos
Permite: Construir nova materia orgánica Reparar materia orgánica danada Obter E para os procesos celulares
Xacobo de Toro. 2009
5.2. Intercambio de substancias na célula. Sen a deformación da mb
Transporte pasivo (sen gasto enerxético) Difusión sinxela: movemento de partículas a favor de
gradiente de concentración. Gases (CO2, N2, O2) e moléculas pequenas (H2O e
nutrientes de baixo p.m) Difusión facilitada: unión de moléculas a proteínas de
mb transportadorasTransporte activo (gasto enerxético)
Pentran ou expúlsanse moleléculas ou ións na célula en contra de favor de gradiente.
Link de vídeo
Link de vídeo
http://www.youtube.com/watch?v=s0p1ztrbXPY
http://www.youtube.com/watch?v=STzOiRqzzL4&feature=player_embedded
Xacobo de Toro. 2009
5.2. Intercambio de substancias na célula. Condeformación da mb
Só nalgunhas células, principalmente heterótrofas
Require gasto enerxéticoEndocitose. Formación dun vacuolo a partir
da mb: Pinocitose: inxestión de líquidos Fagocitose: Inxestión de sólidos
Exocitose. Excreción de substancias fora da célula en forma de vesículas. Substancias non dixeridas e productos de secreción.
Link de vídeo
Link de vídeo
http://www.youtube.com/watch?v=W6rnhiMxtKU&feature=player_embedded
http://www.youtube.com/watch?v=K7yku3sa4Y8&feature=player_embedded
Xacobo de Toro. 2009
Soluciónhipotónica
Soluciónhipertónica
Membranasemipermeable
Inicialmente al mismo nivel
Ósmose
É o paso dun disolvente entre dous solucións de diferente concentración a través dunha membrana semipermeable.
Medio cunha elevada concentración
Medio cunhabaixa concentración
Permite o paso de disolventepero non de soluto
Link de vídeo
http://www.youtube.com/watch?v=VVORi8Bqlss&feature=player_embedded
Xacobo de Toro. 2009
El paso de disolvente dende a disolución diluida á concentrada fai quedimnúa o nivel da primeira e aumente o da segunda.
Medio hipotónico
Medio hipertónico
As moléculas deauga difunden dendeo medio hipotónico aohipertónicoprovocando un aumento de presión
(el de menor concentración)
(el de mayor concentración)
h
Xacobo de Toro. 2009
Vexamos qué acontece nas células animais
Célula en solución hipertónica
Ao fenómeno se lle ccoñece como PLASMÓLISIS
La célula perde auga e searruga
Situación 1
H20
H20
H20
Xacobo de Toro. 2009
Situación 2
Célula en soluciónhipotónica
A célula se hinchará poringreso de auga no seuinterior
Ao fenómeno se lle coñece como TURXENCIA
H20H20
H20
Xacobo de Toro. 2009
Exp. 3A: Foja de Elodea en Auga Destilada (Hipotónica)
Exp. 3B: Folla de Elodea en Auga con sal (Hipertónica)