Download - Razas
Yolanda Fontán Abilleira
2º Cs Xoea
Raza bovina autóctona da
Cordilleira Cantábrica.
Moi noble e resulta ideal para o seu
manexo en condicións extensivas.
A súa extraordinaria capacidade de
cría quizais sexa una reminiscencia
da súa antiga utilización como vaca
leiteira.
Nas súas orixes foi de tripla
aptitude.
O Catálogo Oficial de Razas de
Gando inclúe á raza bovina
Asturiana dos Vales no Grupo de
Razas Autóctonas de Fomento.INTRODUCIÓN
1º Notable presenza en toda a xeografía
astur-leonesa.
2º Introdución masiva de razas
estranxeiras e comeza a diminuír o
censo da raza.
3º Cambio da súa produtividade dende a
tripla aptitude orixinal cara a orientación
exclusivamente cárnica.
4º O censo chegou a un mínimohistórico.
5º Os censos se recuperan.
6º Actualmente os gandeiros de Asturias
decántanse pola raza Asturiana.
H
i
s
t
o
r
i
a
e
a
c
t
u
a
l
i
d
a
d
e
Na actualidade, existen rabaños da raza Asturiana dos
Vales en todas as Comunidades Autónomas da Cornisa
Cantábrica, en Castilla-León, Madrid e Extremadura.
•
D
I
S
T
R
I
B
U
C
I
Ó
N
X
E
O
G
R
Á
F
I
C
A
Tamaño medio.
Pesos de 600 kg nas femias e 1.000 kg nos
machos adultos.
Capa castaña con tonalidades variables,
con degradacións cremosas na cara interna
das extremidades, bragada e na orla do
fociño. Nos machos a capa é máis escura
en xeral, con abundantes pelos negros no
pescozo, papada e terzo posterior.
Cabeza de mediano tamaño, ben
proporcionada e ancha na base dos
cornos.
Fronte plana con perfil recto ou lixeiramente
subconvexo.
Nariz ancha e achatada con amplos
ollares.
M
O
R
F
O
L
O
X
Í
A
Orellas pequenas, revestidas
interiormente con pelos claros e
escuros nos bordes.
Ollos de expresión tranquila,
saíntes e grandes, rodeados de
halo más claro que a cor da capa.
Cornos teñen a pala de cor branco
e o pitón negro, nacen na liña de
prolongación da nuca cara fora e
logo cara adiante, arriba e atrás.
Pescozo corto, musculado e ben
insertado co lombo, papada
medianamente desenrolada, e
pliegues da pel pouco numerosos.
M
O
R
F
O
L
O
X
Í
A
Os lombos son longos, ben dirixidos, aceptablemente musculados, ben unidos ó pescozo e adaptados ó costillar.
A liña dorso-lumbar é reta ou lixeiramente ensillada, ancha, plana e musculosa.
A grupa é ancha, cadrada, ben musculada, lixeiramenteinclinada.
O nacemento da cola é horizontal ou lixeiramente alto.
Extremidades fortes de lonxitude media, ben musculadas nassúas partes superiores. Pernas redondeadas e longas, cañas de mediana lonxitude, xeonllos e corvexóns ben proporcionados non moi grosos, cuartillas cortas e correctamente inclinadas.
M
O
R
F
O
L
O
X
Í
A
Ubre de bo desenrolo e conformación, con tetos grandes de
color rosado.
Os párpados, fociño e zona anovulvar son sempre de cor
negra ou pizarra escura, así como o borlón da cola, rodetes
coronarios e pezuños.
É característica da raza unha mancha tamén negra máis ou
menos pronunciada baixo os ollos (olleira).
Presentan perfil recto ou lixeiramente subconvexo e aspecto
equilibrado. En función do seu desenrolo muscular, clasifícanse
en dúas variedades, a musculosa ou culona e a normal.
M
O
R
F
O
L
O
X
Í
A
Especializada na produción de carne. Para este fin conta cunbo formato, gran capacidade de transformación de alimentos e notable velocidade de crecemento.
Frecuentes os animais de tipo culón (hipertrofia muscular hereditaria), os cales presentan un desenrolo muscular extraordinario debido ó aumento do número de fibras musculares e, polo tanto, amosan unha clara superioridadedende o punto de vista carniceiro.
Maior rendemento á canal, maior proporción de músculo, menor proporción de óso e moita menor proporción de graxa.
O
C
A
R
Á
C
T
E
R
C
U
L
Ó
N
Presentan un 92 % de partos sen dificultade con só un 2 % de
partos por cesáreas.
Intervalo entre partos de 380 días.
Idade ó primeiro parto de 31 meses.
Os becerros nacen cunha media de 40 kg e alcanzan unha
velocidade de crecemento durante a lactancia de 942 gramos/día.
Os touros son moi utilizados en cruzamento industrial.
Emprégase como raza mellorante na produción de carne no
vacún leiteiro e como distintivo de calidade a raza ten a Indicación
Xeográfica Protexida de "Tenreira Asturiana".
CARACTERÍSTICAS PRODUTIVAS E
SISTEMAS DE EXPLOTACIÓN
Como distintivo de calidade a raza ten a Marca "Xata Roxa" integrada
na Indicación Xeográfica Protexida de "Tenreira Asturiana". Como
produtos tipos están a Tenreira, sacrificado con menos de 12 meses e o
Añojo, sacrificado entre os 12 e os 18 meses.
Os sistemas de explotación veñen determinados pola situación
xeográfica da explotación e pola dispoñibilidade de recursos
alimenticios.
A herba, a base da alimentación dos rabaños (pastoreo, feo e ensilado).
Uso de concentrados so para o cebo de becerros dende o destete ata o
sacrificio.
Tres modalidades produtivas diferentes: o sistema tradicional val/porto,
o sistema de semiestabulación regular e o sistema de estabulación
mínima.
A Asociación Española de Criadores de Gando Vacún da
Raza Asturiana dos Vales, constituída en 1981, ten ámbito
nacional e o obxectivo de agrupar ós criadores de
Asturiana dos Vales.
Entre as súas funcións figuran: velar pola conservación,
pureza e selección da raza vacuna Asturiana dos Vales;
promover os intereses dos seus asociados; procurar un
maior nivel de produtividade e rentabilidade das
explotacións, dirixir o funcionamiento e perfeccionamiento
do Libro Xenealóxico da raza, e colaborar cos Servizos
técnicos oficiais no desenrolo das probas de Valoración
Xenética.
http://www.viaganadera.com/aseava/
ASEAVA
a
s
e
a
v
A
Autóctona da porción oriental do
Principado de Asturias.
Coñécese como Raza Casina.
Raza típica de montaña.
Catalogada oficialmente como Raza
Autóctona en Perigo de Extinción.
Orixinariamente, raza de tripla
aptitude, pero cunha clara
orientación mantequeira
Producía anualmente un tenreiro
para recría ou para carne.
Moi utilizadas para o traballo de
campo no montañoso territorio
asturiano.INTRODUCIÓN
1º Créase a Sociedade de Gandeiros de Caso para seleccionar a raza.
2º Presión de razas foráneas.
3º Inclusión da raza no Catálogo Oficial de razas españolas como raza de fomento.
4º Constitución da ASEAMO.
5º Aumento da mestizaxe por intensa presión por cruzamento con Asturiano dos Vales.
6º Recuperación e aumento dos censos.
•
H
I
S
T
O
R
I
A
E
A
C
T
U
A
L
I
D
A
D
E
Ó longo das zonas montañosas do Principado de Asturias,
presentando maior censo na comarca de Caso, esténdese polo
Norte de Castela e León e Cantabria.
Perfectamente integrada en duros ecosistema.
Na actualidade, esta raza se cría fundamentalmente nas zonas
montañosas do oriente asturiano.
Adáptase perfectamente a zonas difíciles doutras rexións
españolas, atopándose rabaños estables en Cantabria, País
Vasco e Castela-León.
•
D
I
S
T
R
I
B
U
C
I
Ó
N
X
E
O
G
R
Á
F
I
C
A
Apariencia moi compacta.
Nas femias, a alzada á cruz é de
125-130 centímetros e o peso vivo
de 400-500 kg. Nos machos estas
medidas son, respectivamente, de
140-145 centímetros e 600-700 kg.
Capa castaña, con distintas
variacións de tonalidade.
Son negras moitas pequenas
partes como: mucosas, pitóns,
pezuñas, fociño, borlón da cola, etc.
•
M
O
R
F
O
L
O
X
Í
A
Orellas pequenas, ovoides, con abundante pelo, sendo frecuente a presenza de longos mechónsdenominados “bedilles”. Os bordes das orellas son negros.
Encornadura abundante. Cornos en gancho, pala branca e pitón negro.
Pecozo curto e robusto.
Tórax profundo, arqueado e espazoso.
Ventre profundo, ancho e ben proporcionado.
Dorso-Lombo lixeiramente ensillado, con certa inclinación ascendente cara a palomilla (sacro).
Grupa proporcionalmente é moi ancha e lixeiramente inclinada.
•
M
O
R
F
O
L
O
X
Í
A
Cabeza pequena, proporcionalmente
máis longa nas femias que nos machos,
de perfil subcóncavo ou recto, con
protuberancia occipital destacada.
Fronte ancha con gran separación entre
as órbitas oculares.
Morro ancho e groso. A parte central del
borde inferior do morro presenta unha
coloración branquecina, coincidente con
outra igual do labio superior.
Ollos grandes con longas pestanas
negras. Adoitan presentar unha olleira
de pelos negros que rodea a zona
branquecina do redor dos ollos.
•
M
O
R
F
O
L
O
X
Í
A
O nacemento da cola é frecuentemente en “caiado”.
Abundante borlón.
Extremidades curtas e moi potentes, carnosas na súa parte superior.
Pezuñas pequenas, redondas e duras.
Cascos perfilados na súa parte superior por un ribete de pelos negros.
A ubre é de bo desenrolo e gran calidade, con tetos ben implantados.
Papada destacada e continua presente en machos.
•
M
O
R
F
O
L
O
X
Í
A
Precocidade sexual, primeiro parto antes dos
2 anos. Normalmente son partos sen
problemas.
Tripla aptitude no pasado, actualmente,
produción láctea (queixo Casín), e produción
cárnica en extensivo. Dispón de Indicación
Xeográfica Protexida (IXP) Xata Roxa.
Sistemas de explotación, determinados pola
situación xeográfica da explotación e pola
dispoñibilidade de recursos alimenticios.
As explotacións son pequenas e, en moitos
casos, están adicadas a unha produción
conxunta de carne e queixo.
CARACTERÍSTICAS PRODUTIVAS E
SISTEMAS DE EXPLOTACIÓN
Monta natural durante a estancia nos
portos.
Partos entre finais do inverno e comezos
da primavera.
A herba, base da alimentación dos
rabaños, consumida en pastoreo, ou
baixo a forma de feo e ensilado nos
meses de inverno.
Complementariedade da produción
forraxeira entre os prados situados no
fondo dos vales e os invernais e
pastizais comunais .
CARACTERÍSTICAS PRODUTIVAS E
SISTEMAS DE EXPLOTACIÓN
Maio: subida do gando ós portos, ata outubro
cando o gando comeza a baixar ós invernais,
costas e prados do val.
A medida que avanza o inverno, van baixando
ós prados do val, en febreiro os animais están
nos prados ou estabulados.
Período de estabulación invernal moi curto, e a
base do sistema é o aproveitamento dos
pastos comunais (máis de 200 días ó ano).
CARACTERÍSTICAS PRODUTIVAS E
SISTEMAS DE EXPLOTACIÓN
Colaboradora para a xestión do Libro Xenealóxico da
raza Asturiana da Montaña e paralelamente realiza
labores de:
Promoción mediante organización de subastas,
exposicións e concursos.
Xestión do Programa de Conservación.
Cursos de formación e charlas a gandeiros.
Comercialización de seme e embrións a través de
ASTURGEN S.L.
Interlocución entre os gandeiros e as distintas
Administracións.
Publicación de libros e revistas.
Participación en proxectos de investigación
relacionados coa raza.
http://www.aseamo.com
ASEAMO a
s
e
a
m
o
C
O
M
P
A
R
A
D
Provén deHolanda,.
Destaca pola súa alta produción de
leite e a súa boa adaptabilidade.
Adoptada en ganderías de
numerosos países, sendo
actualmente a raza máis común en
todo o mundo en granxas para a
produción vacún de leite.
Obxeto de estudo de rigurosos
controis de rendemento, procesos
de selección, investigación índices
xenéticos de produción e tipo, etc.
O Catálogo Oficial de Razas de
Gando inclúe á raza bovina Frisona
no Grupo de Razas Integradas en
España.INTRODUCIÓN
No pasado, dous tipos de razas: unha berrendaen negro e chamada holandesa ou Holstein-Friesian, e outra berrenda en vermello.
A finais do século XX era considerada xa como raza única.
A mediados do século XIX cando se realizaronas primeiras importacións dende Holanda.
Dúas épocas: o período europeizante (Holanda) e o da holsteinización (USA).
O seu censo como vaca de aptitude leiteiraconstitúe o maior dunha raza dentro do sector bovino español e, polo seu rendementoprodutivo individual, está nas primeiras posiciónsdo ranking dos países punteiros en selección xenética de vacún leiteiro frisón.
Importancia especial pola súa elevada porcentaxe de contribución na Produción Final Gandeira.
•
H
I
S
T
O
R
I
A
E
A
C
T
U
A
L
I
D
A
D
E
Presenta o 60% do censo total concentrado na Cornisa
Cantábrica e o outro 40% distribuido polo resto do territorio
nacional.
•
D
I
S
T
R
I
B
U
C
I
Ó
N
X
E
O
G
R
Á
F
I
C
A
Peso aproximado ó nacer de 40 kg, as femias adultas chegan a pesar 800 kg e os touros alcanzan los 900 kg.
Capa berrenda en negro ou vermello.
Celoides
Lonxilíneos
Hipermétricos
Pouca masa e proporcionado óso.
Cun lixeiro dimorfismo sexual na súaestrutura e capacidade.
Cunha moderna tendencia ó descornadodos animais.
A súa condición leitera aporta ás femiasun sistema mamario equilibrado, con ligamentos suspensores fortes e unhasubres de ampla base e profundidademoderada.
•
M
O
R
F
O
L
O
X
Í
A
Explotacións familiares en Galicia e máis
intensificadas no resto de España.
A súa alimentaciónadaptouse perfectamente a
unha dieta industrializada.
Os seus elevados rendementos leiteiros, 9.100 kg
de media por lactación a 305 días, con 3,63% de
graxa e 3,15% de proteína, son difícilmente
superados por outras razas.
Tamén se comercializan os becerros, vendéndoos
ó descalostrar.
Primeira cubrición ós 17 meses, baixo unha
media de 1,70 a 2 de inseminacións artificiais por
parto.
CARACTERÍSTICAS PRODUTIVAS E
SISTEMAS DE EXPLOTACIÓN
Lactación normalizada a 305 días e 2 meses
de secado.
Produción é altamente variable segundo o
manexo e a alimentación da vaca.
Porcentaxes de graxa e de proteína de aprox.
3,70% e 3,15% respectivamente.
Manexo moi especializado.
Alta selección xenética.
Alimentación moi coidada.
CARACTERÍSTICAS PRODUTIVAS E
SISTEMAS DE EXPLOTACIÓN
A Federación Frisona Galega é a federación das catro
Asociacións Provinciais de Control Leiteiro (AFRICOR) de
Galicia.
http://www.fefriga.com
FEFRIGA
F
E
F
R
I
G
A
Muchas gracias.
http://www.aseamo.com
http://www.aseava.com
http://www.fefriga.com
http://www.terneraasturiana.org
http://www.infocarne.com
http://www.feagas.es
Google imágenes
BIBLIOGRAFÍA