Download - Materia aniztasuna
NATURA ZIENTZIAK, DBH 1Materia-aniztasuna
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRAKURGAIA
ESKEMA
BALIABIDEAK
INTERNET
IRTENAURREKOA
NATURA ZIENTZIAK, DBH 1Materia-aniztasuna
Titanic
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IrakurgaiaIzozmendiak glaziarretik askatu eta lasterrek batetik bestera nora ezean eramaten dituzten izotz-masak dira. Zenbaitetan, izozmendien tamaina izugarria izaten da. Artikoan, ohikoa da 200 m inguruko luzerako eta 150 bat m-ko altuerako izozmendiak aurkitzea. Groenlandian, 8.000 izozmendi inguru osatzen dira urtero, eta hori sekulako arriskua izaten da han inguruan dabiltzan itsasontzientzat.1912ko apirilaren 14an, Titanic transatlantikoak, ordura arte egindako itsasontzirik handienak, 60 m altu zen izozmendi bat jo zuen. Horren ondorioz, kroskoa pitzatu egin zen, eta hiru bat orduan, itsasontzia hondoratu egin zen.
IRTENAURREKOA
NATURA ZIENTZIAK, DBH 1Materia-aniztasuna
Edukien eskema
Materia-aniztasuna
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
Materiaren egoerak
EzaugarriakEgoera-aldaketakTeoria zinetikoa
Substantzia puruak
Konposatuak eta elementuak
XXI. mendeko materialak
Material sintetikoakHondakinak eta birziklapena
Nahasteak
SailkapenaDisoluzioakBanantzea
HASI
IRTENAURREKOA
NATURA ZIENTZIAK, DBH 1Materia-aniztasuna
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
HASI
Unitatearen azalpenerako baliabideak
IRTENAURREKOA
Materiaren egoerak
Egoera-aldaketak Teoria zinetikoa Nahasteak
Disoluzioak Nahasteak banantzeko zenbait metodo
Substantzia puruak
XXI. mendeko materialak
Hondakinak eta birziklapena
Estekak
NATURA ZIENTZIAK, DBH 1Materia-aniztasuna
Materiaren egoeraren ezaugarriak
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTENAURREKOA
Egoera fisikoa Forma Bolumena
Indarrik aplikatzen ez badiogu, bere formari eusten dio.
Bolumen finkoa izan arren, berotzean handitu eta hoztean txikitu egiten
da.
Ez du berezko formarik. Hura barne hartzen duen ontziari
egokitzen zaio.
Bolumen finkoa izan arren, berotzean pixka bat
handitzen da, eta hoztean, txikitu.
Ez du berezko formarik. Hura barne hartzen duen ontziari
egokitzen zaio.
Ez du bolumen finkorik. Zabaldu eta ahalik eta
espazio handiena hartzen du.
Solidoa
Likidoa
Gasa
NATURA ZIENTZIAK, DBH 1Materia-aniztasuna
Egoera-aldaketak
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTENAURREKOA
Substantzia Ura Alkohola Burdina Merkurioa
Urtze-tenperatura (ºC) 0 -117 1.539 -38
Irakite-tenperatura (ºC) 100 78 3.000 357
ºC ºC
0
100
URTZEA BAPORIZAZIOA
SOLIDOTZEA KONDENTSAZIOA
Urtze-puntua Irakite-puntua
solidoa likidoa gasa
Materiaren berariazko propietateakSOLIDOA GASA
NATURA ZIENTZIAK, DBH 1Materia-aniztasuna
Egoera-aldaketak
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTENAURREKOA
ATZERA
solidoa
gasa
Iodo-sublimazioa
Solido-egoeratik gas-egoerara zuzenean pasatzea (sublimazioa)
solidoa
gasa
Elur-maluten osaketa
Gas-egoeratik solido-egoerara zuzenean pasatzea (sublimazio erregresiboa)
NATURA ZIENTZIAK, DBH 1Materia-aniztasuna
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
Teoria zinetikoa
IRTENAURREKOA
Materia partikulek osatzen dute.Partikulak mugitzen ari dira etengabe.
Solidoa
Partikulak elkarri lotuta daude.
Lekuz aldatu gabe
bibratzen dute.
Likidoa
Partikulak
bereiziago daude
eta ez hain ordenatuak.
Mugi daitezke.
Gasa
Partikulak
ez daude lotuta.
Aske mugi daitezke.
Materiaren egoerak
Egoera-aldaketak
UR
TZ
EA
SO
LIDO
TZ
EA
SUBLIMAZIO
A
SUBLIMAZIO
ERREGRE-
SIBOA
BAPORIZAZIOA
KONDENTSAZIOA
TENPERATURA-IGOERA
TENPERATURA-JAITSIERA
NATURA ZIENTZIAK, DBH 1Materia-aniztasuna
Materia heterogeneoa
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
Nahasteak
IRTENAURREKOA
Granitoa
Itxura ez uniformea
Materia homogeneoa
Itsasoko ura
Itxura uniformea
NATURA ZIENTZIAK, DBH 1Materia-aniztasuna
Zenbait substantziaren
nahasteak
Itxura homogeneoa
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
Disoluzioak
IRTENAURREKOA
Itsasoko ura
Disoluzioak
Disolbatzailea
Solutua
Disoluzioa
Disoluzio motak
Disoluzio likidoak
Disoluzio solidoak
Disoluzio gaseosoak
Altzairua
NATURA ZIENTZIAK, DBH 1Materia-aniztasuna
Nahaste baten osagaiak banantzea
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTENAURREKOA
Iragazpena Dekantazioa
Solido bat likido batean disolbagarria ez bada, iragazpena erabiltzen da biak banantzeko.
Bata bestean disolbatuezin diren likidoak banantzeko balio du.
Destilazioa Bestelakoak
Bata bestean disolbagarriak diren bi likido edo gehiago banantzeko balio du.
Nahasteak banantzeko metodoak
SOLIDOEN NAHASTE BAT BANANTZEKO
SOLIDO BATEN ETA LIKIDO BATEN DISOLUZIOA BANANTZEKO
NATURA ZIENTZIAK, DBH 1Materia-aniztasuna
Nahaste baten osagaiak banantzea
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTENAURREKOA
Iragazpena Dekantazioa
Solido bat likido batean disolbagarria ez bada, iragazpena erabiltzen da biak banantzeko.
Bata bestean disolbatuezin diren likidoak banantzeko balio du.
Destilazioa Bestelakoak
Bata bestean disolbagarriak diren bi likido edo gehiago banantzeko balio du.
Iman baten bidez burdina-karrakadurak bereiztea.
Nahasteak banantzeko metodoak
ATZERA
NATURA ZIENTZIAK, DBH 1Materia-aniztasuna
Nahaste baten osagaiak banantzea
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTENAURREKOA
Iragazpena Dekantazioa
Solido bat likido batean disolbagarria ez bada, iragazpena erabiltzen da biak banantzeko.
Bata bestean disolbatuezin diren likidoak banantzeko balio du.
Destilazioa Bestelakoak
Bata bestean disolbagarriak diren bi likido edo gehiago banantzeko balio du.
Urabaporizatzen da gatza
lortzeko.
Nahasteak banantzeko metodoak
Salinas de Fuencaliente (Kanariak)ATZERA
NATURA ZIENTZIAK, DBH 1Materia-aniztasuna
Substantzia sinpleak edo elementu kimikoak
Substantzia konposatuak edo konposatu kimikoak
Substantzia puruak
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTENAURREKOA
Elektrizitatea
Hidrogenoa Oxigenoa
Ura SAKATU ALDAKETA
EGITEKO Gatza
Burdinazkolata
Ura
Aldaketa motak
NATURA ZIENTZIAK, DBH 1Materia-aniztasuna
Substantzia sinpleak edo elementu kimikoak
Substantzia konposatua edo konposatu kimikoa
Substantzia puruak
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTENAURREKOA
Elektrizitatea
Hidrogenoa Oxigenoa
Ura
Aldaketa motak
Izotza
Aldaketa fisikoa
ATZERA
Ura substantzia bera da, substantziaren izaera
ez da aldatu.
NATURA ZIENTZIAK, DBH 1Materia-aniztasuna
Substantzia sinpleakedo elementu kimikoak
Substantzia konposatua edo konposatu kimikoa
Substantzia puruak
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTENAURREKOA
Elektrizitatea
Hidrogenoa Oxigenoa
Ura
Aldaketa motak
Burdinezko lata herdoildua
Aldaketa kimikoa
Burdin oxidoa beste substantzia bat da.
ATZERA
NATURA ZIENTZIAK, DBH 1Materia-aniztasuna
Substantzia sinpleakedo elementu kimikoak
Substantzia konposatua edo konposatu kimikoa
Substantzia puruak
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTENAURREKOA
Elektrizitatea
Hidrogenoa Oxigenoa
Ura
Aldaketa motak
ATZERA
Aldaketa fisikoa
Uraren eta gatzaren
disoluzioa
Egoera-aldaketaren ondorioz, uraren eta gatzaren izaera ez
da aldatzen.
NATURA ZIENTZIAK, DBH 1Materia-aniztasuna
XXI. mendeko materialak
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
IRTENAURREKOA
Plastikoak Beira
Hauskaitzak
Iragazgaitzak
Ez dira herdoiltzen
Erraz moldatzekoak
Isolatzaileak
Gogorra baina hauskorra
Gardena
Hauskaitza
Isolatzailea
Beira-zuntza Zuntz optikoa Karbono-zuntza
Isolatzailea
Erraz moldatzekoa
Ez da herdoiltzen
Itsasontziak eta ibilgailuen karrozeria egiteko egokia
Argiaren eroalea. Telefono-kableetan, ordenagailu-kableetan… erabiltzen da
Hauskaitza, elastikoa eta arina. Automobilgintzan erabiltzen da, bai
eta kirol-materialak egiteko ere: bizikletak, tenis-erraketak…
PETROLIOA
NATURA ZIENTZIAK, DBH 1Materia-aniztasuna
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
Hondakinak eta birziklapena
IRTENAURREKOA
Hiri-hondakin solidoak tratatzeko prozesua
IKUS ANTOLAKETA
Zabor-bilketa
Etxeko kontsumoa
Garraioa
Lanketa eta manufaktura
Zabor-bereizketa
Zabortegia
ErrausketaHondakin arriskutsuak
Birzikla
tze-proze
suak
Lehengaiak
Konposta
PlastikoaMetala
PaperaBeira
NATURA ZIENTZIAK, DBH 1Materia-aniztasuna
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
Hondakinak eta birziklapena
IRTENAURREKOA
Banakako neurriak
Kontsumoa murriztu
Produktuak berrerabili
Hondakinak birziklatuHiri-hondakin solidoak
30 % 25 %
7 %8 %
10 %
10 %
10 %
PaperaMateria organikoa
BestelakoakMetalak
Zuntzak
Beira
Plastikoak
ATZERA
NATURA ZIENTZIAK, DBH 1Materia-aniztasuna
HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET
Estekak
HASI
IRTENAURREKOA
Egoera-aldaketak
SARTU WEB ORRI HONETARA
Materiaren egoerak
SARTU WEBORRI HONETARA