Download - Leccion 3 texto_bola_o_4_-1
![Page 1: Leccion 3 texto_bola_o_4_-1](https://reader033.vdocuments.co/reader033/viewer/2022042518/559d59841a28ab1a758b4661/html5/thumbnails/1.jpg)
ROBERTO VIDAL
BOLAÑO
Traballo de 3ºeso na materia de iniciación
aos medios audiovisuais
l
![Page 2: Leccion 3 texto_bola_o_4_-1](https://reader033.vdocuments.co/reader033/viewer/2022042518/559d59841a28ab1a758b4661/html5/thumbnails/2.jpg)
Traballo sobre Roberto Vidal Bolaño
Contenido Premios Gañados ...................................................................................................................... 3
Índice ......................................................................................................................................... 4
Traxectoria ................................................................................................................................ 5
Representacións ........................................................................................................................ 6
Teatro ........................................................................................................................................ 7
Audiovisual ................................................................................................................................ 8
Obra ........................................................................................................................................... 9
Teatro .................................................................................................................................... 9
Ensaio .................................................................................................................................. 10
Colectivas ............................................................................................................................ 10
Premios e recoñecementos ..................................................................................................... 11
Galería de imaxes .................................................................................................................... 12
Notas ....................................................................................................................................... 13
Bibliografía .............................................................................................................................. 14
Outros artigos .......................................................................................................................... 15
Ligazóns externas .................................................................................................................... 16
![Page 3: Leccion 3 texto_bola_o_4_-1](https://reader033.vdocuments.co/reader033/viewer/2022042518/559d59841a28ab1a758b4661/html5/thumbnails/3.jpg)
Roberto Vidal Bolaño
Nacemento 31 de xullo de 1950 - Santiago de
Compostelahttp://gl.wikipedia.org/wiki/Galicia
Falecemento 11 de setembro de 2002
Profesión dramaturgo
Cónxuxe(s) Laura Ponte Santasmarinas,Belén Quintáns López
Fillo(s) Roi Vidal Ponte,Carme Vidal Quintáns
![Page 4: Leccion 3 texto_bola_o_4_-1](https://reader033.vdocuments.co/reader033/viewer/2022042518/559d59841a28ab1a758b4661/html5/thumbnails/4.jpg)
Premios Gañados
Roberto Vidal Bolaño, nado en Santiago de Compostela o 31 de xullo de 1950 e falecido na
mesma cidade o 11 de setembro de 2002, foi un autor e actor de teatro galego, pioneiro da
dramaturxia profesional en Galicia. En 2013 adicaráselle o Día das Letras Galegas.[1]
![Page 5: Leccion 3 texto_bola_o_4_-1](https://reader033.vdocuments.co/reader033/viewer/2022042518/559d59841a28ab1a758b4661/html5/thumbnails/5.jpg)
Índice
1 Traxectoria
2 Representacións
o 2.1 Teatro
o 2.2 Audiovisual
3 Obra
o 3.1 Teatro
o 3.2 Ensaio
o 3.3 Colectivas
4 Premios e recoñecementos
5 Galería de imaxes
6 Notas
7 Véxasetamén
o 7.1 Bibliografía
o 7.2 Outrosartigos
o 7.3 Ligazóns externas
![Page 6: Leccion 3 texto_bola_o_4_-1](https://reader033.vdocuments.co/reader033/viewer/2022042518/559d59841a28ab1a758b4661/html5/thumbnails/6.jpg)
Traxectoria
Empregado de banca, en 1974 fundou xunto a Laura Ponte Santasmarinas, actriz galega nada
en Buenos Aires, o Grupo de Teatro Antroido. Con Antroido acudiu ás Mostras de Teatro
Abrente de Ribadavia (1973-1980), onde se deu a coñecer como dramaturgo e escenógrafo,
isto último co pseudónimo de JuliaBrens.
Debido a ser despedido en 1977 do banco no que traballaba, viuse na obriga de converter o
Grupo Antroido na primeira compañía teatral galega. Tamén foi un dos primeiros directores
que participaron do teatro institucional, levando ao taboado co Centro Dramático Galego en
1984 a obra da súa autoría Agasallo de sombras. No ano 2001, representou, tamén co Centro
Dramático Galego, a Rosalía que Ramón Otero Pedrayo escribira en 1958.
Cultivou, alén da dramática, o audiovisual, realizando guións para Televisión de Galicia e a
Televisión Española, con traballos como Malos tratos, Novo de Parmiude ou Morosos varios.
Tamén levou á pantalla relatos de grandes escritores galegos do século XX, como Ánxel Fole
(Cara de Lúa) e Eduardo Blanco Amor (O Noxo).
Participou como actor en películas como Sempre Xonxa (mestre) ou A lingua das bolboretas, e
series televisivas como Mareas vivas ou Un mundo de historias.
En 1991 creou a compañía Teatro do aquí, que dirixiu ata o seu pasamento.
Eu son un home... un señor maior con sombreiro e bigote, que de xeito absolutamente
irresponsable, persiste na estúpida teima de vivir por e para unha das profesións, hoxe en día,
máis absurdas do mundo e sen embargo por iso máis grandiosas.
Vidal Bolaño.
Faleceu de cancro de pulmón tras dous anos de enfermidade.[2]
![Page 7: Leccion 3 texto_bola_o_4_-1](https://reader033.vdocuments.co/reader033/viewer/2022042518/559d59841a28ab1a758b4661/html5/thumbnails/7.jpg)
Representacións
Vidal Bolaño destacou como actor, director, escenógrafo e iluminador. Entre outras, podemos
citar:
Roberto Vidal Bolaño naceu en Santiago de Compostela en 1950 e faleceu na mesma cidade en 2002. Formou parte do denominado "Grupo Abrente" que, a partir da década dos 70, renovou e actualizou tanto a escrita como as representacións dramáticas galegas. Todas as súas actividades xiraron sempre, e en exclusiva, arredor do teatro: desde a creación do "Grupo Antroido", en 1975, até a súa compañía actual "Teatro do Aquí", pasando pola breve experiencia da cooperativa "Teatro do Estaribel". En 1978 deu o paso definitivo que levou ás xentes do teatro galego a se transformaren en profisionais, superando de vez a pantasma de "amador" que pairara sempre sobre a historia do noso teatro. A súa produción está caracterizada polo compromiso co país e a lingua, a experimentación estética, e o diálogo coa tradición, tanto culta como popular, literaria e histórica, social e política. O feito de que Vidal Bolaño escribise para a súa compañía, coa urxencia que esixe a obrigada estrea anual e a atención dedicada ao texto espectacular, non empeceu en absoluto a calidade literaria dos seus textos dramáticos, nos que as resonancias de Otero Pedrayo e Valle Inclán se transforman en esmaltes que enriquecen a súa literatura e agasallan ao lector. A pesar de que xa nas décadas dos setenta e oitenta lograra diversos premios ("Abrente", "O Facho" e "Ciudad de Valladolid"), como aconteceu con outros integrantes do "Grupo Abrente", o recoñecemento artístico de Vidal Bolaño non se produciu até os anos noventa, cando a obtención de premios institucionais, galegos e portugueses ("Rafael Dieste", "Alvaro Cunqueiro", "Xacobeo 92", "Eixo Atlántico", "María Casares"...), normalizou tanto a publicación das súas obras como o seu coñecemento por parte da prensa e, en consequencia, do público. A súa forte personalidade deixou unha profunda pegada nos dramaturgos máis novos, cuxas consecuencias se verán co trancorrer do tempo. A figura e a obra de Roberto Vidal Bolaño foron fundamentais na construción dun teatro nacional galego.
[Febreiro, 2002]
![Page 8: Leccion 3 texto_bola_o_4_-1](https://reader033.vdocuments.co/reader033/viewer/2022042518/559d59841a28ab1a758b4661/html5/thumbnails/8.jpg)
Teatro
Neste artigo hai que completar diversas tarefaspendentes
Neste apartado: Transformar a relación en redacción.
Aviso: os artigos que inclúan este marcador
clasifícansenaCategoría:Artigostarefaspendentes.
Laudamuco, señor de Ningures (1976)[3]
Presentación dunha representación de Bailadela da morte ditosa en Ribeira.
Bailadela da morte ditosa (1980)
A casa dos afogados (de Miguel Anxo Fernán-Vello)
Rosalía (de Ramón Otero Pedrayo) (1985)
Caprice des Dieux (1985)
Anxeliños. Comedia satánica (1996)
Mar revolto (2001)
![Page 9: Leccion 3 texto_bola_o_4_-1](https://reader033.vdocuments.co/reader033/viewer/2022042518/559d59841a28ab1a758b4661/html5/thumbnails/9.jpg)
Audiovisual
Ano Título Papel Notas
1987 Novo de Parmuíde Telefilme. Director
1989 Os outrosfeirantes Serie de televisión
1989 SempreXonxa D. XoséLuís Filme
1990 Morosos Director
1991 O resplandor da morte Curtametraxe
1991 Memorias dun parado Curtametraxe
1992 Un café de ollos verdes Telefilme
1997 A noiva de medianoite Pedro Filme
1999 A lingua das bolboretas Boal Filme
1999 Amor Serrano Amadeo Curtametraxe
2000 Un mundo de historias Serie de televisión. Tamén guionista
![Page 10: Leccion 3 texto_bola_o_4_-1](https://reader033.vdocuments.co/reader033/viewer/2022042518/559d59841a28ab1a758b4661/html5/thumbnails/10.jpg)
Obra
A obra de Roberto Vidal Bolaño está marcada pola estética da derrota e a crítica da
modernidade. Tal vez influído por Ramón Otero Pedrayo, defende unha certa recuperación do
popular. Cultivou igualmente, como Otero, o teatro histórico, arredor da figura de Rosalía de
Castro, obras que constitúen verdadeiros ensaios sobre a vida e obra da nosa poeta máis
universal. Porén, unha das súas maiores influencias foi o teatro de Ramón María del Valle-
Inclán, a quen menciona varias veces ao longo da súa obra.
As súas obras recollen e mesturan as correntes estéticas do realismo, simbolismo, surrealismo
e expresionismo. Nas súas pezas cóidase o diálogo co público.
Teatro
Se algún dos membros das Irmandades da Falacoñecese
hoxe a situación do teatro galego, poderíachegaraoorgasmo.
Porqué están satisfeitas, en moitos aspectos con creces, as
cousas que eles soñaban.
—Entrevista[1]naTelevisión de Galicia.
Laudamuco, señor de Ningures (1976, Pico Sacro) ISBN 978-84-85170-16-6.
Bailadela da morte ditosa (1980, 1992, Sotelo Blanco) ISBN 84-86021-97-9.
Agasallo de sombras (1992, El Correo Gallego) ISBN 978-84-85553-97-6.
Cochos (1992, Sotelo Blanco) ISBN 978-84-7824-071-5.[4]
Días sen gloria (1992, Deputación da Coruña) ISBN 978-84-86040-63-5.
Saxo tenor (1993, Xerais) ISBN 978-84-7507-715-4.
As actas escuras (1994).[5]
Touporroutou da lúa e do sol (farsada choqueira para actores e bonecos, ou viceversa)
(1996, AS-PG) ISBN 84-921126-0-3.
Doentes (1998, Deputación da Coruña, levada ao cinema en 2011 co título homónimo
de Doentes).
A ópera de a patacón: versión libre para charanga e comediantes pouco ou nada
subsidiados (1998, Xerais) ISBN 84-8302-277-X.
Rastros (1998, Positivas) ISBN 978-84-87783-50-0.[6]
![Page 11: Leccion 3 texto_bola_o_4_-1](https://reader033.vdocuments.co/reader033/viewer/2022042518/559d59841a28ab1a758b4661/html5/thumbnails/11.jpg)
O público
(en relación á "escrita dramática" e á "escrita escénica")
[...]
obxecto do discurso, caixa de resonancia ou rego farturento
no que tanto unha escrita coma a outra se han reflectirou
da que han ser reflexo para ser e saberse vivas.
[...]
—Vidal Bolaño, Perspectivas do teatro galego actual (2002).
O día que os chífanos deixaron de zoar.
A burla do galo (2000, Xunta de Galicia) ISBN 978-84-453-2735-7.[7]
Mar revolto (2001, Xunta de Galicia) ISBN 978-84-453-3079-1.
Integral (2003, Embora) ISBN 978-84-95460-23-3.
Ensaio
Perspectivas do teatro galego actual (2002).[8]
Colectivas
O circo de medianoite; Maremia; Actas escuras, con M. Lourenzo e E. Ruibal (1998)
ISBN 84-89679-50-9.
Daquel abrente, con Francisco Taxes (2003, Xunta de Galicia) ISBN 978-84-453-3503-1.
Animaliños, con Luís Alonso Girgado (2003, Follas Novas) ISBN 978-84-85385-77-5.
![Page 12: Leccion 3 texto_bola_o_4_-1](https://reader033.vdocuments.co/reader033/viewer/2022042518/559d59841a28ab1a758b4661/html5/thumbnails/12.jpg)
Premios e recoñecementos
Placa de rúa adicada en Santiago.
Abrente (1976), con Laudamuco señor de Ningures.
O Facho (1977). Mención honorífica con Xaxara, Paniogas, Tarelo, o Rapaz e o
Cachamón ou trocar en rato pequeno o meirande xigantón.
Abrente (1978) Mención Especial (Memorias de mortos e ausentes).
O Facho (1979) Mención honorífica con Ruada das papas e do unto.
Abrente (1980), con Bailadela da Morte Ditosa.
Medalla de ouro (Premio cidade de Valladolid) (1983-1984) por unha adaptación
teatral de textos de Xosé Luís Méndez Ferrín.
Premio Álvaro Cunqueiro.
Premio Xacobeo (1992).
Premios Rafael Dieste 1992 e 1997 da Deputación da Coruña.
Premio María Casares da AAAG en catro ocasións (1998, 1999, 2001 e 2003).[9]
Méndez Ferrín anuncia que Vidal Bolaño será o homenaxeado en 2013; Euloxio Ruibal e
Margarita Ledo explican os motivos.
Premio Eixo Atlántico.
Premio Maruxa Villanueva (2001) do concello de Padrón.[10]
Premios Max de Teatro (2001) (mellor texto de teatro en lingua galega pola súa obra
Criaturas).
Rúas en Santiago de Compostela e Perillo, Oleiros, levan o seu nome.
Día das Letras Galegas 2013.
![Page 13: Leccion 3 texto_bola_o_4_-1](https://reader033.vdocuments.co/reader033/viewer/2022042518/559d59841a28ab1a758b4661/html5/thumbnails/13.jpg)
Galería de imaxes
Artigo principal:Galería de imaxes de Roberto Vidal Bolaño.
![Page 14: Leccion 3 texto_bola_o_4_-1](https://reader033.vdocuments.co/reader033/viewer/2022042518/559d59841a28ab1a758b4661/html5/thumbnails/14.jpg)
Notas
Fernández Castro co seu libro A obra dramática de Roberto Vidal Bolaño.
1. ↑Día das Letras Galegas a Roberto Vidal Bolaño, Real Academia Galega,
23/06/12.
2. ↑A morte de Vidal Bolaño priva a Galicia do seu maior dramaturgo, La Voz de
Galicia o 11/09/2002.
3. ↑Cartel de Laudamuco, señor de Ningures
4. ↑María Liñeira, Pigging in Germany: Emigration and GenderedSubalternity in
Roberto Vidal Bolaño’s Cochos(en inglés).
5. ↑Dossier de prensa e caderno pedagóxico, Centro Dramático Galego.
6. ↑ Fragmento lido por Camilo Franco.
7. ↑ Fragmento na Biblioteca Virtual Galega.
8. ↑Perspectivas do teatro galego actual (texto íntegro).
9. ↑Relación de premiados na páxina de Asociación de actores e actrices de
Galicia.
10. ↑Culturagalega.org
![Page 15: Leccion 3 texto_bola_o_4_-1](https://reader033.vdocuments.co/reader033/viewer/2022042518/559d59841a28ab1a758b4661/html5/thumbnails/15.jpg)
Bibliografía
Fernández Castro, Xosé M. (2011). A obra dramática de Roberto Vidal Bolaño.
Laiovento. ISBN 978-84-453-5008-9.
Becerra, Vilariño e Abuín (2002). Roberto Vidal Bolaño, escritor escénico: estudios
críticos seguidos da comedia "Anxeliños". Tris Tram. ISBN 84-89377-37-5.
Varios. "Vidal Bolaño, Roberto" (en liña). Enciclopedia Galega Universal. Vigo: Ir Indo
Edicións.
Quintáns, M.; Dobao, A.; Ruibal, R. (2005). "Roberto Vidal Bolaño". Revista das Letras
(Galicia Hoxe) (n.º 596).
Vieites, Manuel F. (2007). Literatura dramática. Unha introdución histórica. Galaxia.
ISBN 978-84-9865-048-8.
![Page 17: Leccion 3 texto_bola_o_4_-1](https://reader033.vdocuments.co/reader033/viewer/2022042518/559d59841a28ab1a758b4661/html5/thumbnails/17.jpg)
Ligazóns externas
Biografía na BVG
Ficha no soportal do audiovisual galego.
Ficha en Galegos.info
Ficha na IMDb(en castelán).