EKITATE
AZTERKETA
ETXEBIZITZA
BABESTUAREN
ESLEIPENEAN
EAEn Etxebizitzaren Euskal Behatokia
2 0 1 4 k o U z t a i l a
Orrialdea
1. EKITATE AZTERKETA ETXEBIZITZA BABESTUAREN
ESLEIPENEAN ESKARIAREN ETA ESLEIPENAREN
ARTEKO ALDEA ............................. ¡Error! Marcador no definido.
2. LURRALDE EKITATEA: ETXEBIZITZAREN ESKARIA
ETA ESLEIPENA LURRALDE HISTORIKOKA¡Error! Marcador no definido.
3. EKITATE BERTIKALA ESKARIA ETA ESLEIPENA DIRU
SARRERA MAILAREN ARABERA ..... ¡Error! Marcador no definido.
4. JOERAK EKITATEARI DAGOKIONEZ¡Error! Marcador no definido.
Ekitate azterketa etxebizitza babestuaren esleipenena EAEn Etxebizitzaren Euskal Behatokia 2
1. EKITATE AZTERKETA ETXEBIZITZA BABESTUAREN ESLEIPENEAN ESKARIAREN ETA
ESLEIPENAREN ARTEKO ALDEA
EAEko etxebizitza babestuaren esleipenaren ekitate‐azterketak, etxebizitza babestuaren eskatzaile diren biztanleen
ezaugarrien eta azkenean mota horretako etxebizitza baten esleipendun izan diren pertsonen ezaugarrien arteko
alderatzea du oinarrian. Bada, ondoren aipatutako abiapuntu‐hipotesiak gertatzen ote diren baieztatu nahi da:
▪ Etxebizitza babestuaren esleipena ekitatiboa da euskal familien banaketa geografikoaren arabera.
▪ Etxebizitza babestuaren esleipena ekitatiboa da eskariaren banaketa geografikoaren arabera.
▪ Etxebizitza babestuaren esleipena ekitatiboa da eskariaren diru‐sarrera mailaren arabera.
▪ Etxebizitza babestuaren esleipena ekitatiboa da eskariaren diru‐sarrera mailaren eta etxebizitza eskuratzeko
erregimenaren arabera.
Lehenik eta behin, ekitate horizontala –hau da, berdinkideen tratamendu berdina‐ aztertu da, lurralde‐ikuspegi
batetik etxebizitza babestu baten onuradun izateko aukerak oinarrian hartuta. Lurralde historiko bakoitzeko
biztanleria‐pisuaren eta eskariak eta esleipenak hiru euskal lurraldeetan izan duen banaketaren arteko
desberdintasunak islatu dira. Horrez gain, datuei esker, eskari babestuak euskal familien guztizkoarekiko lortutako
ratioa zenbatetsi daiteke (etxebizitza babesturen familia eskatzaileak 1.000 euskal familiekiko) eta eskariarekiko
izandako esleipenen indize bat zenbatetsi daiteke, halaber, Araba, Bizkai eta Gipuzkoarako (esleipen kopurua 1.000
eskaerarekiko).
Eta, bigarrenik, ekitate bertikalaren ikuspegitik –hau da, biztanleria desberdinen tratamendu desberdina‐ egin da
hurbilketa, EAE osoko biztanleria eskatzailearen sarrera profila eta etxebizitza babestuaren esleipendunen sarrera‐
profila alderatuz. Euskal biztanleriak oro har, biztanleria eskatzaileak eta biztanleria esleipendunak dituzten diru‐
sarrera mailak alderatu dira. Bestalde, zehaztasun handiz aztertu dira eskatutako etxebizitza eskuratzeko
erregimenaren arabera (alokairua edo erosketa) diru‐sarreren artean ikus daitezkeen desberdintasunak.
Agiriko emaitzak Etxebidek 2005‐2013 aldirako osatutako datu‐baseetatik atera dira. Fitxategi horietan etxebizitza
babestuaren eskariari (jabetzako etxebizitzen eskaria edo alokairuko etxebizitzena), diru‐sarrera mailari (urteko
diru‐sarrera gordinak), erregistroko egoerari (alta edo baja, alta‐data, baja‐data) eta esleitutako etxebizitza motari
(erosketa, alokairua) buruzko informazioa barne hartzen zen.
Amaitzeko, zehaztapen metodologiko bat egitea komeni da sarrerei buruz erabilitako informazioaren denbora‐
erreferentziari dagokionez. Etxebizitza babestuaren biztanleria eskatzailearen diru‐sarrera mailak eskaria
erregistratu baino urtebete lehenagokoak dira beti. Hau da, 2013ko eskariari dagokionez, 2012ko diru‐sarreren
informazioa erabiliko da. Dena den, kontu handiz hartu behar dira edukitza‐erregimenaren arabera biztanle
esleipendunek dituzten diru‐sarrerei buruz aurkeztutako datuak, oso kasu gutxi batzuetan oinarrituta lortu baitira.
0
20
40
60
80
100
azterketa etxeb
LURRALDORIKOKA
o familien eta e
ik eta behin, e
ako zenbatesp
tu baten esleip
o datuetatik ab
zitza babestu b
go du esleipena
euskal familien
ren bolumenar
aratzen bazaie e
de, Arabakoak
baino baxuago
menagoa da es
rafikoa EA
era, 2009‐2013
Familia
3ko udal‐errold: Enplegu eta G
2009 2010 20
14,3 14,5 14
53,5 53,4 53
32,4 32,3 32
Araba Bizkaia
izitza babestuare
DE EKITATE
etxebizitza babe
euskal familien
ena), Etxebide
endun izan dire
biatuta, euskal
bat eskatzeko b
ari dagokionez:
artetik bat gi
ri erreparatzen
ere (esleipenen
dira euskal fa
oa da, EAEko et
leipenari errep
AEko familien e
3
ak*
ako datuak eraGizarte Politiket
011 2012 2013
4,5 14,6 14,6
3,3 53,2 53,2
2,4 32,3 32,4
a Gipuzkoa
en esleipenena EA
EA: ETXEBI
estuaren eskar
n (biztanleria e
en etxebizitza
en biztanleen lu
familien erdia
bi espedientee
: Bizkaiko biztan
puzkoarra da
n bazaio (esped
n % 34 Gipuzkoa
amilien % 15. A
txebizitza babe
aratzen bazaio
eta etxebizitza b
abili dira familietako Saila. Eusk
0
20
40
60
80
100
2009
16,8
49
34,2
Ara
AEn
ZITZAREN
riaren eta esleip
eta familiaren
babestuaren e
urralde‐banake
baino gehiago
en artetik baten
nle esleipendun
(% 32). Propo
dienteen % 35
an egin dira).
Arabako etxeb
stuaren eskaer
: 2013ko esleip
babestuaren es
Eskaria
en zenbatespenko Jaurlaritza.
9 2010 2011 2
8 14,8 11
51 53,5
2 34,2 35,5
aba Bizkaia
ESKARIA E
penaren lurrald
batez besteko
eskatzaile dire
ta alderatu da.
(% 53) Bizkaian
n titular diren f
nak EAEko guzt
rtzio hori ez d
5 Gipuzkoako e
izitza babestua
ra‐espedientee
penen % 32 Ara
skariaren eta es
na egiteko.
2012 2013
10 10,4
56,1 54,7
33,9 34,9
Gipuzkoa
Etxebiz
ETA ESLEIP
de‐banaketa
tamainari bur
en biztanleen
n bizi da eta Biz
familiak; eta, h
izkoaren % 34r
da aldatzen etx
eskaerak dira),
aren eskariak d
n % 10 direlari
ban egin ziren.
sleipenaren lurr
Es
0
20
40
60
80
100
2009 20
39,2 42
32,8 31
28 25
Araba
zitzaren Euskal Be
PENA LURR
ruzko datuen a
eta EAEn etxe
zkaikoak dira, h
hala ere, Bizkai
ra iritsi ziren 20
xebizitza babes
, ezta esleipen
duen pisua bizt
ik. Hala ere, ag
ralde‐banaketa
sleipena
010 2011 2012
2,7 51,9 43
1,424,4
32,4
5,9 23,7 24,6
Bizkaia Gipu
ehatokia
RALDE
arabera
ebizitza
halaber,
ak pisu
13an.
stuaren
n‐kasuei
tanleen
gerpena
aren
2013
32,1
34,1
33,8
uzkoa
3
azterketa etxeb
a egin du Arab
adierazle kalku
enari dagokiene
den erregistrat
mena erlazionat
l familiako da.
zitza babestuar
en adierazleak
tu bat esleitu z
ako esleipeneta
enen pisua ba
endun 1.000tik
maitzeko, eslei
ira EAEko etxe
en/1.000 eskae
ztuz joan dira d
rafikoa Etxad
: Enplegu eta G
0,0
0,0
0,0
Arab
136,211
0
0
0
0
0
0
Araba
14,1 17,5
0
0
0
0
0
Arab
103,8
155
izitza babestuare
an etxebizitza
latzen dira lur
ez izan daitezke
tutako etxebizi
zen ditu lehen
Proportzio hor
ren eskaria 70 f
esleipen‐bolum
zaie 1.000 fam
an erregistratut
axuagoa da Gi
k).
ipenek etxebizi
bizitza babestu
era), Bizkaiarek
enborarekin.
xebizitza babesierazleen bilaka
Eskariak f
Esleipenak fa
Esleipenak
Gizarte Politiket
ba/Álava
2,1
65,269,1 69,8
a/Álava
524,3
17,9
7,5
ba/Álava
5,8
372,7 258,3
106,7
en esleipenena EA
babestuaren e
ralde‐ekitatear
een lurralde‐de
itza babestuare
adierazleak. H
ri 101 familiako
familia/1.000 e
mena eta lurra
iliatatik 3ri. Ra
tako murrizketa
puzkoan (3,5
itza babestuare
uaren 1.000 esk
kin (21 esleipen
stuaren eskariaaera, lurralde h
familiengan du
amiliengan due
eskarian duen
tarako Saila Eus
Bizka
106,6104,985,
Bizkaia
3,2 3,5 3,1
Bizkai
29,8 33,2 36,2
AEn
esleipenak eta B
ren ikuspegitik,
esberdintasuna
en eskaria eta
Horren arabera,
oa da Bizkaian
skaerako da.
aldean bizi dire
atio hori aurrek
aren ondorioz (
familia esleipe
en eskaerekiko
kaerekiko. Esle
n) edo Gipuzko
ak eta esleipenhistorikoka, 200
uen garrantzia (
en garrantzia (e
garrantzia (esl
sko Jaurlaritza.
aia
1
,9106,6 101,0
a
3,7 2,2
ia
32 34,6 21,4
Bizkai eta Gipu
, eta EAEko et
k islatzeko balio
esparru geogr
, 2013ko ratio
eta 106koa, b
en familiak erla
ko urteetan lor
(7,5 esleipen/1
endun 1.000 f
duten garrant
ipen‐bolumena
oarekin (33 esl
nak euskal fam09‐2013
(eskaria/1.000
esleipenak/1.00
leipenak/1.000
Gipuzkoa
122,9116,294,0105,9
2009 201
Gipuzkoa
4,5 4,7 5,0 4,6
2009 201
Gipuzkoa
36,4 40,752,8 43,5
2009 2
Etxebiz
zkoarekiko ald
txebizitza babe
o dute.
rafiko bakoitzea
orokorra 98 fa
erriz, Gipuzkoa
azionatzen ditu
tutakoa baino
.000 2013an et
familiatik) eta
tzia adierazi da
a askoz ere altu
eipen) alderatu
miliengan duen
familiako)
00 biztanleko)
0 eskaerako)
116,3109105,6
10 2011 20
5,2 53,5
10 2011 20
44,5 533,3
2010 2011
zitzaren Euskal Be
dea murriztu da
estuaren eskar
an bizi diren f
amilia eskatzaile
an. Bestalde, A
u. 2013an, etxe
baxuagoa da,
ta 24 esleipen 2
Bizkaian (2,2
a. 2013an 34 e
uagoa da Araba
uta. Hala ere,
n garrantziari b
Guztira
09,885,6
101,1 98,1
12 2013
Guztira
5,9 6,8 6,1 3,4
012 2013
Guztira
53,979,2
60,034,4
2012 2013
ehatokia
a
iari eta
amilien
e 1.000
Arabako
ebizitza
Araban
2011n).
familia
esleipen
an (107
tarteak
buruzko
4
Ekitate azterketa etxebizitza babestuaren esleipenena EAEn Etxebizitzaren Euskal Behatokia 5
Familiak bizi diren lekuaren, etxebizitza babestuaren eskariaren eta esleipenaren arteko lurralde‐oreka
Gipuzkoan eta desoreka Araba eta Bizkaian
Eta lurralde‐azterketarekin amaitzeko, jarraian lurralde‐datuek EAEko batez bestekoarekiko duten desbideratzea
adieraziko da, aztertutako hiru adierazleen kasuan: eskariaren garrantzia lurraldean bizi diren familiekiko,
esleipenaren garrantzia lurraldean bizi diren familiekiko eta esleipenen garrantzia eskariarekiko. Eta honako ondorio
hauek atera daitezke:
● Araban bizi diren familiekiko etxebizitza babestuaren eskaria EAEko batez bestekoaren azpitik dago
Arabaren.
● Araban bizi diren familiekiko etxebizitza babestuaren esleipena EAEko batez bestekoa baino askoz ere
altuagoa da, eta baxuagoa da, berriz, Bizkaian. Gipuzkoan bizi diren familiekiko esleipena erkidegoko batez
bestekoaren parean dago.
● Eskatutako etxebizitzen bolumenarekiko etxebizitza babestuen esleipena askoz ere altuagoa da Araban.
Bizkaian EAEko batez bestekoaren azpitik dago eskaerarekiko esleipena. Gipuzkoako eskariarekiko
esleipen‐maila EAEko batez besteko orokorraren antzekoa da.
2013ko lurralde‐azterketaren arabera, lurralde‐ekitatea dago Gipuzkoan; bertan bizi diren familien pisu erlatiboa
eskariaren eta esleipenaren kasuan lortutakoen antzekoa da. Bizkaiko esleipena, aitzitik, familiek eta eskariak
Bizkaian duten pisuaren azpitik dago. Eta lurralde‐desoreka handia ikus daiteke Araban: etxebizitza babestuaren
eskaria biztanleriaren pisuaren azpitik dago, eta esleipena, berriz, gainetik.
2.1. taula Etxebizitza babestuaren eskariak eta esleipenak euskal familiekiko duen garrantziari buruzko adierazleen bilakaera lurralde historikoak, 2013
2013ko adierazlea (*1000)
EAErekiko desbideratzea (%)
Ekitatearen balorazioa
Eskariaren garrantzia familiekiko (eskaria 1.000 familiekiko)
Araba 69,8 ‐28,8 Bizkaia 101,0 2,9 Gipuzkoa 105,6 7,6 Guztira 98,1
Esleipenen garrantzia familiekiko (esleipenak 1.000 familiekiko)
Araba 7,5 120,7 Bizkaia 2,2 ‐35,9 Gipuzkoa 3,5 4,2 Guztira 3,4
Esleipenen garrantzia eskariarekiko (esleipenak 1.000 eskaerarekiko)
Araba 106,7 210,0 Bizkaia 21,4 ‐37,7 Gipuzkoa 33,3 ‐3,2 Guztira 34,4
Ekitatearen balorazioa: Berdez adierazi da desbideratzea % 10‐25 artean badago; gorriz adierazi da desbideratzea % 25etik gorakoa bada. Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketarako Saila Eusko Jaurlaritza.
azterketa etxeb
EKITATE
l biztanleriaren
e bertikalari da
l biztanleria
endunarekin a
ko errenta‐mail
an urteko 21.1
tuaren eskatza
endunaren bat
keta kontuan
endunaren diru
erari erreparat
arrera mailan
endunaren diru
z, aurreko urte
etxebizitza bab
arrerek ezagutu
goan, eta 2008t
rafikoa Bizgo
6‐2008‐2010 ek
: Enplegu eta
0
5.000
10.000
15.000
20.000
25.0001
izitza babestuare
BERTIKALA
n, eskariaren et
agokionez, hau
guztiarekin,
lderatu behar
a alderatu beh
109 euro gord
ile ziren biztan
tez besteko di
hartuta, honak
u‐sarrera maila
tzen bazaio, 20
eta etxebizitza
u‐sarrerek murr
etan ikusitako
bestuaren eskat
utako murrizke
ik ez zen horre
ztanleriaren, bizrdinen bilakaer
kitaldi ekonomi
Gizarte Politik
PFEZ
19.75221.784 2
en esleipenena EA
ESKARIA ET
ta esleipenaren
u da, diru‐sarr
etxebizitza ba
da, lehenik e
ar da (EAEko bi
inera iritsi zen
leen kasuan, ba
ru‐sarrera mai
ko hau ondorio
euskal gizartea
008 eta 2010 a
a babestuaren
rizketa are naba
joerari eusten
tzaile den biztan
ta horren ondo
lakorik gertatze
ztanle eskatzailra, 2006‐2008‐2
koko datuak er
ketarako Saila
21.109
AEn
TA ESLEIPEN
n diru‐sarrera m
rerekin erlazion
abestuaren e
eta behin. Hor
iztanleriaren er
n euskal biztan
atez beste 19.1
ila, azkenik, u
ozta daiteke: 2
arena baino % 9
rtean antzeko
eskatzaile dire
armenagoa eza
zaiola esan da
nleriak duenare
orioz, biztanler
en.
leen eta biztanl2010
rabili dira.
Eusko Jaurlarit
Eska
17.41419.9
2006 2008
A DIRU SAR
mailak
natutako ekitat
skatzaile den
rretarako, 2010
rrenta‐mailari b
leen batez bes
152 euro gordin
rteko 19.236 e
2010ean biztan
9 baxuagoa zen
murrizketak (‐
en biztanleen
agutu dute (‐% 1
aiteke, hau da,
en gainetik dag
iak oro har ditu
le esleipendune
tza. Euskal Oga
aria
917 19.152
2010
Etxebiz
RERA MAILA
teari dagokione
biztanleriare
0eko ekitaldi e
buruz eskuratut
steko diru‐sarre
nera iritsi zen u
euro gordinera
nleria eskatzail
.
% 3) ezagutu d
diru‐sarrera m
15 2008tik 2010
biztanleria oro
o. Dena den, b
uen diru‐sarrer
en batez bestek
asunaren urtek
18.731
zitzaren Euskal Be
AREN ARABE
ez, datu ekon
ekin eta bizt
ekonomikoaren
tako azken datu
era maila; etxe
urtean, eta bizt
a iritsi zen. Eg
learen eta bizt
dira euskal bizt
mailan, eta bizt
0era).
okorraren diru‐
iztanle esleipen
ren azpitik gera
ko diru‐sarrera
ko txosten bat
Esleipena
22.663
19.236
ehatokia
ERA
omikoa
tanleria
n batez
ua da).
ebizitza
tanleria
gindako
tanleria
tanleen
tanleria
‐sarrera
ndunen
atu dira
teratua,
6
6
Ekitate azterketa etxebizitza babestuaren esleipenena EAEn Etxebizitzaren Euskal Behatokia 7
Haatik, 2010eko diru‐sarreren maiztasunen banaketari erreparatuz, oraingoan ere diru‐sarrera maila baxuan
(18.000 euro baino gutxiago urtean) euskal biztanleriaren proportzioak gainditu egiten ditu etxebizitza babestuaren
biztanleria eskatzailearen proportzioa eta biztanleria esleipendunarena. Hori ikusita, diru‐sarrera baxuak dituzten
biztanleen multzoak merkatu babestuan sartzeko aukera gutxiago duela ondoriozta daiteke.
3.2. grafikoa Biztanleriaren, biztanle eskatzaileen eta biztanle esleipendunen diru‐sarrera gordinen portzentaje‐banaketa metatua, 2010eko datu ekonomikoak
Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketarako Saila Eusko Jaurlaritza. Euskal Ogasunaren urteko txosten bateratua, 2011. Grafikoetan ikus daitekeen moduan, etxebizitza babestuaren eskaria altuagoa da 15.600 eta 22.800 euro gordin
arteko diru‐sarrerak dituzten biztanleen artean, eta esleipen gehiago egiten dira urtean 27.600 euro eta 30.000
euro bitarteko diru‐sarrerak dituztenen artean.
3.3. grafikoa Eskariaren eta esleipenaren ratioa 2010eko PFEZ aitorpenekiko
Eskariaren ratioa PFEZ aitorpenekiko
Esleipenaren ratioa PFEZ aitorpenekiko
Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketarako Saila Eusko Jaurlaritza. Euskal Ogasunaren urteko txosten bateratua, 2011.
0
20
40
60
80
100
0‐2400
2400‐3600
3600‐4800
4800‐6000
6000‐8400
8400‐10800
10800‐13200
13200‐15600
15600‐18000
18000‐20400
20400‐22800
22800‐25200
25200‐27600
27600‐30000
30000‐32400
32400‐34800
34800‐37200
37200‐39600
39600‐42000
42000‐44400
44000‐46800
46800‐49200
49200‐51600
51600‐54000
54000‐56400
56400‐58800
58800‐61200
61200‐63600
63600‐66000
66000‐72000
72000‐78000
78000‐84000
84000‐90000
>90000
%
PFEZ Eskaria Esleipena
0
50
100
0‐2400
2400‐3600
3600‐4800
4800‐6000
6000‐8400
8400‐10800
10800‐13200
13200‐15600
15600‐18000
18000‐20400
20400‐22800
22800‐25200
25200‐27600
27600‐30000
30000‐32400
32400‐34800
34800‐37200
37200‐39600
39600‐42000
42000‐44400
444000‐46800
46800‐49200
49200‐51600
51600‐54000
54000‐56400
56400‐58800
58800‐61200
61200‐63600
63600‐66000
66000‐72000
72000‐78000
78000 ‐84000
84000‐90000
>90000
Eskaria/pfez ratioa
0
1
2
0‐2400
2400‐3600
3600‐4800
4800‐6000
6000‐8400
8400‐10800
10800‐13200
13200‐15600
15600‐18000
18000‐20400
20400‐22800
22800‐25200
25200‐27600
27600‐30000
30000‐32400
32400‐34800
34800‐37200
37200‐39600
39600‐42000
42000‐44400
444000‐46800
46800‐49200
49200‐51600
51600‐54000
54000‐56400
56400‐58800
58800‐61200
61200‐63600
63600‐66000
66000‐72000
72000‐78000
78000‐84000
84000‐90000
>90000
esleip./pfez ratioa
azterketa etxeb
ea eskariaren e
rafikoa Bizpe
a: Enplegu eta G
rafikoa Biz20
a: Enplegu eta G
0
.000
.000
.000
1
0
10
20
30
40
50
Menos300
3,2
izitza babestuare
eta esleipenare
ztanle eskatzailrtzentilak, 2013
Gizarte Politiket
ztanle eskatzail13ko espedient
Gizarte Politiket
25%
12.100,014.294,3
s de0
De 3000 <9000
10,1
3,16,0
en esleipenena EA
en diru‐sarrera
een eta biztanl3ko espediente
tarako Saila Eus
een eta biztanlteak
tarako Saila Eus
50%
18.112,0
a De 9000 a<12000
11,30 7,6
AEn
mailan
e esleipenduneeak
sko Jaurlaritza.
e esleipendune
sko Jaurlaritza.
%
020.015,5
De 12000 a<22000
40,2 41,0
en batez bestek
en diru‐sarrera
75%
25.684,527.753
De 22000 a<28000
De
15,91
18,2
Etxebiz
ko diru‐sarrera g
gordinen maizt
T
19.596
,3
Eskaria
e 28000 a<35000
De 3<4
1,06,3
14,3
Eskaria
zitzaren Euskal Be
gordinen
tasunen banake
Total 2013
6,521.226,3
Esleipena
35000 a45500
<455
2,17,7
2,
Esleipena
ehatokia
eta,
500
1
8
Ekitate azterketa etxebizitza babestuaren esleipenena EAEn Etxebizitzaren Euskal Behatokia 9
Bilakaerari erreparatzen bazaio, biztanle eskatzaileen diru‐sarrera maila biztanle esleipendunen mailaren azpitik
dagoela azpimarratu behar da. Hala ere, ibilbide nahiko irregularra egin du bi multzoen diru‐sarreren arteko aldeak.
Horrela, 2013ko eskariaren kasuan biztanle esleipendunen diru‐sarrera maila % 8 altuagoa izan bada ere, proportzio
hori % 10etik gorakoa izan da 2012, 2009 eta 2005 urteetan, adibidez.
3.6. grafikoa Biztanle eskatzaileen eta biztanle esleipendunen batez besteko diru‐sarrera gordinen bilakaera, 2005‐2013
Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketarako Saila Eusko Jaurlaritza.
Diru‐sarrera mailaren araberako esleipenaren ekitateari dagokionez, egindako esleipena nahiko ekitatiboa dela uste
da, kontuan hartuta eskariaren diru‐sarreren eta esleipenaren diru‐sarreren arteko desbideratzea % 10etik
beherakoa izan dela. Ondorengo taulan ikus daitekeen moduan, aztertutako urte gehienetan esleipen orokorra
nahikoa ekitatiboa izan dela esan daiteke. Eta 2013ko desbideratzea (% 8), 2005‐2013 aldiko batez bestekoaren (%
7,5) azpitik geratu da. Dena den, datuak aldatu egiten dira eskuratze‐erregimena (alokairua edo erosketa)
aztertzean, ondorengo atalean ikus daitekeen moduan.
3.1. taula Biztanle eskatzaileen eta biztanle esleipendunen batez besteko diru‐sarrera gordinen bilakaera,
2005‐2013
Espedienteen urtea
Eskaria Esleipena Esleipenaren desbideratzea
eskariarekiko (%)
Ekitatearen balorazioa esleipenari dagokionez
2005 15.746,5 17.783,4 12,9 2006 16.477,2 18.057,1 9,6 2007 17.414,0 18.730,6 7,6 2008 18.583,8 18.701,0 0,6 2009 19.917,3 22.663,3 13,8 2010 19.275,8 20.086,8 4,2 2011 19.152,0 19.235,9 0,4 2012 19.597,9 21.737,2 10,9 2013 19.596,5 21.226,3 8,3
Ekitatearen balorazioa: Berdez adierazi da desbideratzea % 10‐25 artean badago; gorriz adierazi da desbideratzea % 25etik gorakoa bada. Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketarako Saila Eusko Jaurlaritza.
0,00
5.000,00
10.000,00
15.000,00
20.000,00
25.000,00
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Eskaria Esleipena
azterketa etxeb
ea diru‐sarrera
o datuen arabe
beste, etxebizi
baxuagoa da.
endunaren diru
leria eskatzaile
o desberdintas
zitza baten es
zaile direnenak
leen diru‐sarre
rafikoa Bizerr
kitza‐erregimenerabili bait
: Enplegu eta G
dukitza‐erregimgutxi erabili b
0,00
10.000,00
20.000,00
30.000,00
40.000,00
A
izitza babestuare
a mailan eskura
era, alokairuko
tza babestua e
Bestalde, 201
u‐sarrerak aloka
earen eta bizta
sun garrantzits
leipendun dire
k baino % 38 a
rak eta horrela
ztanle eskatzaileregimenaren ar
naren araberakira datu horiek
Gizarte Politiket
menaren arabaitira datu ho
lokairua eskatzen
13.410
en esleipenena EA
atze‐erregimen
etxebizitzaren
erosteko espedi
13an urteko
airuaren kasuan
nleria esleipen
suak azaleratze
en biztanleen b
altuagoak dira.
ko etxebizitza b
een eta biztanlerabera, 2013ko
ko diru‐sarrerekalkulatzeko.
tarako Saila Eus
berako diru‐saoriek kalkulatz
n da Alokairu
0,1
AEn
naren arabera1
eskatzaile dire
ienteetakoa (u
batez besteko
n, eta 21.650 eu
ndunaren diru‐s
en dira. 2013
batez besteko
. Aitzitik, eros
baten esleipend
e esleipenduneespedienteak*
en datuak kont
sko Jaurlaritza.
arreren datuakzeko.
uaren esleipena
18.482,8
n biztanleen di
rtean 21.440 e
o 18.483 euro
urora, berriz, e
sarrerak aldera
ko espediente
diru‐sarrerak,
keta‐erregimen
dun izan diren b
en batez bestek*
tu handiz inter
k kontu handi
Jabetza esk
21.439
Etxebiz
ru‐sarrera mail
uro gordin bat
o gordinera i
rosketaren kasu
tzean, alokairu
eetako datuen
alokatzeko etx
neko etxebizitz
biztanleenak an
ko diru‐sarrera g
rpretatu behar
z interpretatu
katzen da J
,8 2
zitzaren Euskal Be
la, 13.410 euro
tez beste) baino
iritsi dira bizt
uan.
uaren eta erosk
arabera, alo
xebizitza babes
zaren eskatzaile
ntzekoak dira (+
gordinak, eduk
r dira, oso kas
u behar dira, o
Jabetzaren esleip
21.647,9
ehatokia
o gordin
o askoz
tanleria
ketaren
kairuko
stuaren
e diren
+% 1).
itza‐
u gutxi
oso
pena
10
Ekitate azterketa etxebizitza babestuaren esleipenena EAEn Etxebizitzaren Euskal Behatokia 11
3.8. grafikoa EAEko biztanle eskatzaileen eta biztanle esleipendunen diru‐sarrera gordinen portzentaje‐banaketa metatua, 2013ko espedienteak
Alokairua
Erosketa
Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketarako Saila Eusko Jaurlaritza.
Bilakaerari erreparatzen bazaio, erosketa‐erregimeneko etxebizitzaren eskariaren eta esleipenaren diru‐sarrerak
antzekoak direla azpimarratu behar da; horrela, aztertutako aldi osoan % 10etik beherako desbideratzeak lortu dira.
2013an % 1ekoa izan da desbideratzea, hau da, 2005‐2013 aldiko batez bestekoaren (% 3,5) azpitik.
Bestalde, 2011 salbuetsita, aztertutako gainerako urteetan alokairuko eskariaren eta alokairuaren esleipenaren
diru‐sarreren arteko desbideratzeak % 25etik gorakoak izan dira. 2013ko desbideratzea (% 38), 2005‐2013 aldiko
batez bestekoaren (% 42) azpitik geratu da.
Gauzak horrela, esleipena ekitatiboa da, diru‐sarreren ikuspegitik, erosketa‐erregimenaren kasuan, baina
desorekatua da alokairua eskuratu nahi dutenen kasuan (nahiz eta aurreko aldietakoa baino hobea den oraingo
egoera), eta biztanle esleipendunen diru‐sarrerak biztanle eskatzaileenak baino altuagoak dira.
0,0
20,0
40,0
60,0
80,0
100,0
0-2
400
240
0-3
600
360
0-4
800
480
0-6
000
600
0-8
400
840
0-1
080
0
108
00-
132
00
132
00-
156
00
156
00-
180
00
180
00-
204
00
204
00-
228
00
228
00-
252
00
252
00-
276
00
276
00-
300
00
300
00-
324
00
324
00-
348
00
348
00-
372
00
372
00-
396
00
396
00-
420
00
420
00-
444
00
444
00-
468
00
468
00-
492
00
%
Eskaria Esleipena
0,0
20,0
40,0
60,0
80,0
100,0
0-2
400
240
0-3
600
360
0-4
800
480
0-6
000
600
0-8
400
840
0-1
080
0
108
00-
132
00
132
00-
156
00
156
00-
180
00
180
00-
204
00
204
00-
228
00
228
00-
252
00
252
00-
276
00
276
00-
300
00
300
00-
324
00
324
00-
348
00
348
00-
372
00
372
00-
396
00
396
00-
420
00
420
00-
444
00
444
00-
468
00
468
00-
492
00
%
Eskaria Esleipena
Ekitate azterketa etxebizitza babestuaren esleipenena EAEn Etxebizitzaren Euskal Behatokia 12
3.2. taula Biztanle eskatzaileen eta esleipendunen batez besteko diru‐sarrera gordinen bilakaera eskuratzeko erregimenaren arabera,
2005‐2011*
Espedienteen urtea
Alokairua Erosketa
Eskaria Esleipena Esleipenaren
desbideratzea
eskariarekiko (%)
Ekitatearen balorazioa
Eskaria Esleipena Esleipenaren desbideratzea eskariarekiko
(%)
Ekitatearen
balorazioa
2005 8.370,9 13.728,7 64,0 18.243,3 18.991,9 4,1
2006 9.430,9 14.179,8 50,4 19.156,8 19.899,2 3,9 2007 10.460,9 15.613,5 49,3 20.239,9 20.716,2 2,4 2008 11.018,2 16.674,4 51,3 21.716,0 22.437,2 3,3 2009 12.716,2 19.931,8 56,7 23.435,8 25.026,8 6,8 2010 12.470,8 15.553,7 24,7 23.088,1 24.074,5 4,3 2011 13.453,4 13.786,5 2,5 23.035,9 23.677,2 2,8 2012 12.600,0 18.006,0 42,9 21.466,1 22.131,9 3,1 2013 13.410,1 18.482,8 37,8 21.439,8 21.647,9 1,0
* Edukitza‐erregimenaren araberako diru‐sarreren datuak kontu handiz interpretatu behar dira, oso kasu gutxi erabili baitira datu horiek kalkulatzeko. Ekitatearen balorazioa: Berdez adierazi da desbideratzea % 10‐25 artean badago; gorriz adierazi da desbideratzea % 25etik gorakoa bada. Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketarako Saila Eusko Jaurlaritza.
Ekitate azterketa etxebizitza babestuaren esleipenena EAEn Etxebizitzaren Euskal Behatokia 13
4. JOERAK EKITATEARI DAGOKIONEZ
2013an EAEko etxebizitza babestuaren biztanleria eskatzailearen ezaugarriak eta horrelako etxebizitza baten
esleipendun izan diren pertsonenak alderatuz, honako ondorio nagusi hauek atera daitezke:
▪ Etxebiden erregistratutako biztanleen artetik etxebizitza babestu baten esleipendun izan daitezkeenei
dagokienez, 2013an biztanleen % 3,4k lortu dute beren beharra erantzutea.
▪ Ekitate horizontalaren ikuspegitik, hau da, lurralde‐ikuspegitik, abiapuntuko bi hipotesi baztertu daitezke,
datuak kontuan hartuta. Horrela, Gipuzkoan etxebizitza babestuaren esleipena proportzionala izan den
bitartean, ez da berdin gertatu Araban eta Bizkaian.
▪ Gipuzkoako esleipena biztanleria gipuzkoarraren pisuaren antzekoa da, baita EAEko guztizkoarekiko
eskariaren pisuarena ere. Bizkaiko esleipena, aitzitik, familiek eta eskariak Bizkaian duten pisuaren azpitik
dago. Eta Araban, EAEko gainerakoan baino baxuagoa izan da erregistratutako eskaria eta, hala ere,
lurraldean murrizketa izugarria ezaguturik, esleipen‐maila altuagoak erregistratzen dira oraindik.
▪ Ekitate bertikalari dagokionez (diru‐sarrerekin erlazionatuta dago), eta kontuan hartuta 2010eko diru‐
sarreren datuak hartu direla erreferentzia gisa, etxebizitza babestuaren biztanle eskatzaileen eta biztanle
esleipendunen urteko diru‐sarrera gordinak euskal biztanleek oro har duten batez bestekoaren azpitik
daudela ondoriozta daiteke. 2008tik 2010era biztanle esleipendunen diru‐sarrerek ezagututako murrizketa
horren ondorioz, biztanleriak oro har dituen diru‐sarreren azpitik geratu dira oraingoan, eta 2008tik ez zen
horrelakorik gertatzen.
▪ 2013ko datuen arabera, biztanle esleipendunen diru‐sarrerak (21.226 euro) biztanle eskatzaileenak (19.596
euro) baino altuagoak dira. % 8ko aldea dago biztanle esleipendunen eta eskatzaileen diru‐sarreren artean.
Emaitza hori ikusita esan daiteke, nahiko ekitatiboa dela etxebizitza babestuaren esleipena, diru‐sarrerak
kontuan hartuta. Bilakaerari erreparatuz, azpimarratu behar da biztanle esleipendunen diru‐sarrerak
biztanle eskatzaileenak baino altuagoak izan direla beti; hala ere, gorabeherak ezagutu dituzte bien arteko
desberdintasunek, 2005 eta 2013 artean % 14tik beherako desbideratzeak erregistratu badira ere.
▪ Dena den, desberdintasunak nabarmenago geratzen dira eskuratze‐erregimenari erreparatzen bazaio.
Alokairuko etxebizitzaren biztanle esleipendunen diru‐sarrerak (18.483 euro) alokairuko etxebizitzaren
eskatzaile den biztanleriarenak (13.410 euro) baino altuagoak dira eta % 38koa izan da 2013ko
desbideratzea. Desbideratze hori, altua izanik ere, 2005‐2013 aldiko batez bestekoaren (% 42) azpitik geratu
da.
▪ Erosketa‐erregimenaren kasuan, ordea, biztanleria eskatzailearen diru‐sarrerak (21.440 euro) eta biztanleria
esleipendunarenak (21.648 euro) ia berdinak dira (+% 1eko desbideratzea 2013an) eta ekitate‐maila hobetu
da oraingoan, aurreko urteekin alderatuta.
Eta, amaitzeko, Araban eta Bizkaian egiten den etxebizitza babestuaren esleipenean lurralde‐ekitatea hobetzeko eta
Gipuzkoan erregistratutako ekitateari eusteko eta bide horretan aurrera egiteko beharra azpimarratu behar da. Eta
ekitate bertikalari dagokionez, alokairuko etxebizitza babestuaren eskariaren eta esleipenaren diru‐sarreren artean
ikusi diren desbideratzeak hobetzeko lan egin behar da, baita erosketaren kasuan eskariaren eta esleipenaren diru‐
sarreren artean lortutako ekitateari eusteko ere.