Download - Guias_de_Enfermeria_2014 (1)
-
7/24/2019 Guias_de_Enfermeria_2014 (1)
1/19
3B 2
GUA DE PRCTICAS
FACULTAD DE CIENCIAS DE LA SALUD
Escuela Acadmico Profesional de Enfermera
NOMBRE DE LA ASIGNATURA: ENFERMERA EN SALUD DEL NIO
AUTOR (ES): LIC. MARA CHAPARRO LITUMA Y DOCENTES DEPRCTICA.
201
LIMA, PER
F-CV3-3B-2 1 Rev. Junio 2007
-
7/24/2019 Guias_de_Enfermeria_2014 (1)
2/19
INTRODUCCIN
La Asignau!a "e En#e!$e!%a en &a'u" "e' (i)o * A"o'es+ene I es "e nau!a'ea e!i+o
!/+i+o, e!ene+e a' /!ea "e #o!$a+in !o#esiona', iene +o$o !osio ue e' esu"iane
"esa!!o''e +o$een+ias a!a !in"a! +ui"a"os "e en#e!$e!%a a' ni)oa * a"o'es+ene en e'
!i$e! nive' "e aen+in +on a!i+ia+in "e su #a$i'ia.
P!in+ia'es +oneni"os4 &iua+in "e &a'u" In#ani' * "e' A"o'es+ene en e' Pe!5 * A$6!i+a
Laina, P!o+eso "e C!e+i$ieno * esa!!o''o en 'a eaa "e vi"a ni)oa * a"o'es+ene,
Pauees "e aen+in ineg!a' en sa'u" "e' ni)oa * a"o'es+ene. Ine!ven+in "e 'a #a$i'ia,
i'e$as 6i+os en e' +ui"a"o "e' ni)oa * a"o'es+ene.
Las 8u%as "e P!/+i+a ue a +oninua+in se "es+!ien 'e e!$ii!/n a' esu"iane "esa!!o''a!
'os !o+e"i$ienos "e a+ue!"o a 'a no!$a 6+ni+a * +on 'os ins!u$enos esan"a!ia"os.
F-CV3-3B-2 2 Rev. Junio 2007
-
7/24/2019 Guias_de_Enfermeria_2014 (1)
3/19
I. PRCTICA No. 1 i!uaci"n de alud del Ni#o $ Adolescen!e en el Per% $ Amrica &a!ina
1.1 M!"#$ %&'"#$
S%!#'* +& ,!-+La sa'u" "e 'a o'a+in e!uana es un !e#'e9o "e su !ea'i"a" so+ia'4 se :a a'+ana"o una
i$o!ane $e9o!a en a'gunos in"i+a"o!es "e sa'u" "e' a%s, sin e$a!go, 'as g!an"es
"i#e!en+ias ue en$as+a!an 'os !o$e"ios na+iona'es o+u'an"o 'as ineui"a"es e;isenes
en 'a sa'u".
La $a*o! o $eno! !oai'i"a" "e $ue!e * en#e!$e"a" es/ en #un+in "e #a+o!es +o$o
e' es!ao so+ioe+on$i+o, 'a +on"i+in "e !u!a'is$o, e' g6ne!o * e' nive' e"u+aivo en uese en+uen!an 'as e!sonas * 'as +o$uni"a"es.
As%, en 'as 5'i$as "6+a"as se :a !o"u+i"o una $e9o!%a en 'a sa'u" "e 'a o'a+in e!uana
"ei"o a' !o+eso "e u!ania+in, a' au$eno "e' nive' "e ins!u++in * a++eso a se!vi+ios
"e sanea$ieno /si+o, 'os +a$ios en 'os esi'os "e vi"a en 'a o'a+in, 'os +a$ios
"e$og!/#i+os * e' "esa!!o''o "e 'os se!vi+ios en e' !i$e! nive' "e aen+in.
Ese 5'i$o e!$ii in+!e$ena! e' a++eso "e g!uos $a!gina"os a +ie!os se!vi+ios "e
sa'u" * $e9o!a! a'gunos in"i+a"o!es "e sa'u", en ese+ia' 'a $o!a'i"a" in#ani' "e 'as onas
u!anas, $e"iane e' +on!o' "e en#e!$e"a"es "ia!!ei+as e in$uno!eveni'es< sin e$a!go
en 'as onas !u!a'es e!sisen a'as asas "e $o!a'i"a" in#ani', e!inaa' * $ae!na ue no
se :a $o"i#i+a"o en 'as 5'i$as "os "6+a"as.
&in e$a!go, +onsi"e!an"o e' +one;o 'ainoa$e!i+ano, 'a siua+in "e sa'u" en e' Pe!5 es
insais#a+o!ia e ino+ua, +o$a!a"a +on a%ses "e si$i'a! o in+'usive $eno! "esa!!o''o
e+on$i+o.
As%, 'a $o!a'i"a" in#ani' en e' Pe!5 es una "e 'as $/s a'as "e A$6!i+a Laina, so'o
sue!a"a o! Re5'i+a o$ini+ana, (i+a!agua, Bo'ivia * =ai%, a%ses +on un ing!eso e!
+/ia asane $eno! a aue''os a%ses +on un ing!eso e! +/ia si$i'a! a' "e' Pe!5 ienen
$u+:os $eno!es asas o! e9$., 'a $ia" en Co'o$ia, +ua!o ve+es $eno! en Cosa Ri+a *
+in+o ve+es $eno! en Cua.
A"i+iona'$ene, 'a siua+in "e 'a sa'u" "e' Pe!5 es $u* :ee!og6nea, e;isien"o g!an"es
i#e!en+ias !e'a+iona"as +on e' nive' "e o!ea. Las "esigua'"a"es so+ia'es, 'as $a'as
F-CV3-3B-2 3 Rev. Junio 2007
-
7/24/2019 Guias_de_Enfermeria_2014 (1)
4/19
+on"i+iones "e vi"a * e' es+aso a++eso a se!vi+ios e;'i+an 'as eno!$es !e+:as ue
e;isen en!e 'a o'a+in u!ana * 'a !u!a'.
La +ausa $as +o$5n "e 'esin g!ave * "e $ue!e en 'a eaa es+o'a! son 'os a++i"enes
"e ve:%+u'os $oo!ia"os +o$o ean * +o$o asa9e!o. La $a*o!%a "e 'os a++i"enes se
!o"u+en en 'a +asa o +e!+a "e 'a +asa o en e' +o'egio. As% $is$o es/n e;uesos a
'esiones +o!o!a'es, a:oga$ieno, ue$a"u!as, ino;i+a+iones. La !eva'en+ia "e 'as
'esiones "een"e "e 'os e'ig!os ue e' eno!no !esene, "e 'a !oe++in o#!e+i"a o!
'os a"u'os * "e 'os a!ones "e +on"u+a in#ani'es.
En !e'a+in a 'a a"o'es+en+ia +asi 'a $ia" "e 'as 'esiones $a*o!es se "een a a++i"enes
"e ve:%+u'os $oo!ia"os, aso+ia"o a$i6n a 'a ingesa "e a'+o:o', 'a e"a" "e ini+io "e+onsu$o "e a'+o:o' * "e aa+o es a a!i! "e 'os 12 * 13 a)os ano en e' :o$!e +o$o
en 'a $u9e!, e' +ua' se in+!e$ena :asa a'+ana! su $/;i$o i+o en!e 'os 17 * 22 a)os.
La !even+in "e 'as 'esiones es !esonsai'i"a" "e' P!o#esiona' "e En#e!$e!%a a 'o 'a!go
"e 'os a)os "e 'a in#an+ia. Es i$o!ane o#!e+e! a 'os a"!es una +onse9e!%a
e!sona'ia"a * g!ua' a+e!+a "e 'os !o'e$as ue ue"en su!gi! * "e 'os e'ig!os
!e'a+iona"os +on e' +!e+i$ieno * "esa!!o''o.
1.2 L$"$ +& !/"&*+!&:A' #ina'ia! 'a uni"a", e' esu"iane !ea'ia!a e' +on!o' "e +!e+i$ieno "e' ni)oao$an"o en +uena 'a gu%a "e aen+in.
1.3 M!%&"!-&, &/$,:
&e en!ega!/ a 'os esu"ianes e' A&I& "e' Esa'e+i$ieno "e &a'u".
1. P"$#&+4&*%$:
P!esena una s%nesis "e 'a siua+in "e sa'u" in#ani' * "e' a"o'es+ene "e su se"e "e
!/+i+a, i"eni#i+an"o 'os !in+ia'es !o'e$as "e sa'u".
1.5 R&,-%!+$,:
I"eni#i+a 'a !o'e$/i+a "e &a'u" In#ani' * "e' A"o'es+ene en A$6!i+a Laina * en e'Pe!5.
1.6 C&,%$*!"$:
1.>.1. Men+ione 'os in"i+a"o!es "e 'a $o!i$o!a'i"a" in#ani' * 'anea es!aegias "e$e9o!a en 'a eaa "e vi"a ni)o.
1.7 F&*%&, +& I*8$"4!#'*:
F-CV3-3B-2 ? Rev. Junio 2007
-
7/24/2019 Guias_de_Enfermeria_2014 (1)
5/19
MI(&A.@P&. Base "e "aos "e' Esu"io "e ui'ia+in "e se!vi+ios "e sa'u" en e' Pe!5,1 2000
MI(&A. P!og!a$a "e Fo!a'e+i$ieno "e &e!vi+ios "e &a'u". An/'isis "e 'a &iua+in "e&a'u" en e' Pe!5. Fe+un"i"a", P'ani#i+a+in Fa$i'ia! * &a'u" Re!o"u+iva en e' Pe!5.Vo'u$en (D 2, 200.
II. PRCTICA No. '(A*%"$/$4&%"9!
2.1 M!"#$ T&'"#$
F-CV3-3B-2 Rev. Junio 2007
-
7/24/2019 Guias_de_Enfermeria_2014 (1)
6/19
La $e"i"a "e' +!e+i$ieno #%si+o es un e'e$eno +'ave a!a eva'ua! e' esa"o "e 'a sa'u"
in#ani'. Los a!/$e!os ue se $i"en son e' eso, 'a a'u!a * 'os e!%$e!os +e#/'i+o *
o!/+i+o. Los va'o!es "e esos a!/$e!os se au'an en g!/#i+as "e e!+eni'es * 'as
$e"i"as "e' ni)o se +o$a!an +on 'as "e 'a o'a+in en gene!a'.
e' na+i$ieno a 'os 3> $eses se "ee !egis!a! e' eso o! e"a", :asa 'os "os a)os 'a
'ongiu" a+osa"o, eso o! 'ongiu" * e!%$e!o +!anea' o! e"a", "e 2 a 1 a)os se
!egis!a e' eso o! e"a" * 'a esau!a o! e"a". Las a'as "e +!e+i$ieno "e 'a (C=&
e$'ean 'os e!+eni'es D * D +o$o +!ie!io a!a "ee!$ina! ue ni)os ue"an #ue!a
"e 'os 'i$ies no!$a'es "e +!e+i$ieno. En gene!a' aue''os +u*a a'u!a o eso ue"e
o! "ea9o "e' e!+eni' D se +onsi"e!an a9os "e eso o eue)os "e esau!a * 'os ue
sue!en e' e!+eni' D se +onsi"e!an +on eso e;+esivo o "e$asia"o a'os.
Pa!a eva'ua! "e $ane!a g'oa' e' +!e+i$ieno es !e+iso ine!!ea! "e #o!$a +o!!e+a 'a
unua+in e!+eni'.
E' 6!$ino 'ongiu" se !e#ie!e a $e"i"as o$a"as +on e' ni)o en osi+in suina se
"eno$ina 'ongiu" *a+ene :asa ue 'os ni)os ienen 2? $eses se $i"e 'a 'ongiu"
a+osa"o. ei"o a ue 'a osi+in no!$a' "u!ane 'a 'a+an+ia es 'a #'e;iona"a, 'a
$e"i"a "e 'a 'ongiu" !euie!e 'a e;ensin +o$'ea "e' +ue!o.
2.2 L$"$ +& A/"&*+!&:
2.2.1. Rea'ia e' !o+e"i$ieno "e an!oo$e!%a +on 'os ins!u$enos esan"a!ia"os"e a+ue!"o a 'a no!$a 6+ni+a.
2.3 M!%&"!-&, E/$,:
2.3.1 Ba'ana Pe"i/!i+a
2.3.2 Ba'ana "e !eso!e io !e'o9
2.3.3 Ba'ana "e ie
2.3.? a''%$e!o io $o+:i'a
2. P"$#&+4&*%$:
Longiu"4 ei"o a ue 'a osi+in no!$a' "u!ane 'a 'a+an+ia es 'a #'e;iona"a, 'a
$e"i"a "e 'a 'ongiu" !euie!e 'a e;ensin +o$'ea "e' +ue!o, a!a 'o +ua' :a* ue
su9ea! 'a +aea en 'a '%nea $e"ia , +oge! 'as !o"i''as 9unas +on +ui"a"o * e$u9a!'as
:a+ia aa9o a!a e;en"e! 'as ie!nas "e' o"o so!e 'a $esa. &i se usa un a'e!o "e
$e"i"a, se +o'o+a 'a +aea +on #i!$ea en 'a a!e sue!io! "e' $is$o * se ao*an 'os
a'ones a$i6n #i!$e$ene +on!a e' a'e!o "e 'os ies.
F-CV3-3B-2 > Rev. Junio 2007
-
7/24/2019 Guias_de_Enfermeria_2014 (1)
7/19
Esau!a4
E' 6!$ino esau!a :a+e !e#e!en+ia a 'as $e"i"as o$a"as +uan"o 'os ni)os es/n "e ie
:a+e !e#e!en+ia +uan"o 'os ni)os es/n "e ie a$i6n se "eno$ina a''a. Laesau!a se $i"e +on e' ni)o "es+a'o, "e ie * 'o $/s esi!a"o osi'e, 'a +aea en 'a
'%nea $e"ia * 'a 'nea "e visin a!a'e'a a' sue'o. La esa'"a "e' ni)o "ee e!$ane+e!
+on!a 'a a!e" u o!a sue!#i+ie ve!i+a' 'ana, +on 'os a'ones, 'os g'ueos, 'a a!e
ose!io! "e 'os :o$!os * si #ue!a osi'e 'os $a'6o'os $e"ia'es o+an"o 'a a!e". &e
"ee +o$!oa! si 'as !o"i''as es/n #'e;iona"as, 'os :o$!os :un"i"os o 'os a'ones
e'eva"os * +o!!egi! 'a osu!a. La "isan+ia ve!i+a' se $i"e +o'o+an"o una sue!#i+ie
#i!$e * 'ana +on!a 'a +o!oni''a. Pa!a oene! una $e"i"a $as e;a+a se "ee usa! una
uni"a" $ona"a en 'a a!e" esa"i$e!o .
Peso4
Ese a!/$e!o se $i"e +on una a'ana "e a$a)o a!oia"o, ue ese +on una
a!o;i$a+in "e 10 g!. En e' +aso "e 'os 'a+anes * "e 100 g! en e' +aso "e 'os ni)os.
Anes "e ini+ia! e' !o+e"i$ieno se a9usa 'a a'ana a +e!o * se anoa si $a!+a
e;a+a$ene en e' +en!o "e 'a se)a'. &i e' #ina' "e 'a agu9a no ''ega o se asa "e 'a
se)a', se !esa o a)a"e e' eso !ese+ivo.
Ci!+un#e!en+ia Ce#/'i+a4
La Ci!+un#e!en+ia +e#/'i+a se sue'e $e"i! a 'os ni)os :asa 'os 3> $eses * en +ua'uie!
+aso ue !esu'e +uesiona'e. &e $i"e 'a +i!+un#e!en+ia /si+a "e 'a +aea,
no!$a'$ene un o+o o! en+i$a "e 'as +e9as, o! 'a a!e sue!io! "e 'as o!e9as, *
a'!e"e"o! "e 'a !o$inen+ia o++iia' "e 'a a!e ose!io! "e' +!/neo. &e ue"e ui'ia!
una +ina "e ae' o $e/'i+a o!ue 'as "e e'a ue"en esi!a! * "an 'e+u!as #a'sas.
Pa!a $a*o! !e+isin se usan "isosiivos +on "6+i$as "e +en%$e!os. E' a$a)o "e 'a
+aea se +o$a!a +on 'as a'as "e +!e+i$ieno. Po! 'o gene!a' a 'a e"a" "e uno a "os
a)os 'a +i!+un#e!en+ia o!/+i+a * +e#/'i+a son igua'es.
2.5 R&,-%!+$,
I"eni#i+a 'a no!$a'i"a" en 'os ni)os $eno!es "e "os a)os * $a*o!es "e "os a)os
ui'ian"o 'os euios esan"a!ia"o.
F-CV3-3B-2 7 Rev. Junio 2007
-
7/24/2019 Guias_de_Enfermeria_2014 (1)
8/19
2.6 C&,%$*!"$: GIn"iue 'as a++iones * !in+iios a!a o$a! e' eso a un ni)o $eno! "e 1 a)oH
GIn"iue 'as a++iones * !in+iios a!a o$a! 'a a''a a un ni)o $eno! "e 2 a)osH GIn"iue 'as a++iones * !in+iios a!a o$a! e' eso a un ni)o $a*o! "e 2 a)osH
GIn"iue 'as a++iones * !in+iios a!a o$a! e' eso a un ni)o $a*o! "e 2 a)osH
GIn"iue 'as a++iones * !in+iios a!a o$a! e' e!%$e!o +e#/'i+oH
2.7 F&*%&, +& I*8$"4!#'*:
MI(&A. P!og!a$a "e Fo!a'e+i$ieno "e &e!vi+ios "e &a'u". An/'isis "e 'a &iua+in "e &a'u" ene' Pe!5. Fe+un"i"a", P'ani#i+a+in Fa$i'ia! * &a'u" Re!o"u+iva en e' Pe!5. Vo'u$en (D 2,200.
III. PRCTICA N 3: E;!4&* F9,#$
3.1 M!"#$ T&'"#$:
E' e;a$en #%si+o se ''eva a +ao en #o!$a sise$/i+a "e 'a +aea a 'os ies, "e $ane!a ue no
"e9e "e ose!va!se ning5n sise$a. A' e;a$ina! +a"a !egin :a* ue +onsi"e!a! 'as es!u+u!as
ana$i+as su*a+enes, su #un+in * 'as osi'es a'e!a+iones< *a ue e' +ue!o es si$6!i+o
i'ae!a'$ene, en su $a*o! a!e, +o$a!a! 'os "aos "e un 'a"o +on e' o!o. La ose!va+in
"ee ini+ia!se "u!ane e' !i$e!o +ona+o +on e' a+iene, +o$o !i$e!a eaa ene$os 'a
inse++in, ose!va! 'a !aa, e' se;o, e' esa"o nu!i+iona'. La ose!va+in +ui"a"osa "e'
esa"o gene!a' "e' ni)o !oo!+iona $u+:os "aos so!e 'a i$agen +o!o!a'.
3.2 L$"$ +& A/"&*+!&:
1. Rea'ia e' e;a$en #%si+o "e' ni)o * 'a ni)a "e a+ue!"o a 'a no!$a 6+ni+a.
3.3 M!%&"!-&, E/$,:
1. Eseos+oio2. Panos+oio3. ensi$e!o Pe"i/!i+o
?. e!$$e!o4 @!a' * Re+a'. Line!na io '/i+e!o
3. P"$#&+4&*%$:
A,/%$ F9,#$:P&-: Ase+o 8ene!a'4 a'i"e, +ianosis
Co'o!a+in4 :io e :ie! ig$ena+in Lesiones4 "is!iu+in, io, #o!$a, a$a)o E;a$ina! 'a e$e!au!a, e;u!a, e'asi+i"a" * u!gen+ia "e 'a ie'.
U
F-CV3-3B-2 Rev. Junio 2007
-
7/24/2019 Guias_de_Enfermeria_2014 (1)
9/19
C!=&!: @se!va! 'a si$e!%a "e 'a +a!a, +on#igu!a+in "e' +!/neo, +o'o! * "is!iu+in"e' +ae''o * +ue!o +ae''u"o. E;a$ina! e;u!a "e' +ae''o, u$o!a+iones,u$e#a++iones o :ie!sensii'i"a" e' +ue!o +ae''u"o.
O$,: 8'oos @+u'a!es, Es+'e!i+a=en"i"u!as Pa'e!a'es, si$e!%aBo!"es "e 'os P/!a"os, "es+a$a+in, se+!e+in, e!ie$a, osi+in "e 'asesa)as.Pui'as4 @se!va! a$a)o, #o!$a, si$e!%a, !ea++in a 'a 'u * 'aa+o$o"a+in #a+u'a" "e' +!isa'ino a!a en#o+a! 'os o9eos a "isan+iasva!ia'es.Con9univas4 +ongesin, +o'o!Agu"ea Visua'
O9+$,: Pae''n4 E;a$ina! a$a)o, +o'o!, #o!$a, 'esiones.
Con"u+o E;e!no4 E;a$ina! !esen+ia "e e;u"a"o, in#'a$a+in, +e!u$eni$a+a"o, +ue!os e;!a)os.Me$!ana i$/ni+a4 e;a$ina! +o'o!, #o!$a, osi+in, ineg!i"a",+i+a!i+es.
N!": aiue (asa'4 Posi+in * e!#o!a+inE;u"a"os, os!u++in nasa', e!$eai'i"a" "e 'as v%as !esi!ao!ias.Co'o! "e 'a $u+osa, u$e#a++in.
B$#!: @se!va! en 'os 'aios e' +o'o!, :u$e"a", ig$eno, u'+e!a+iones.ienes4 ($e!o, "isosi+in, esa"o "e :igiene.En+%as4 @se!va! +o'o!, e;u!a, e;u"a"os, u$e#a++in, !e!a++in.
Mu+osa u+a'4 ose!va! +a$ios "e +o'o!, ves%+u'as, '+e!as.
F!"*&: @se!va! in#'a$a+in, e;u"a"os.
L&*!: O=,&">!"a$a)o, +o'o!, g!oso!, 'esiones, :u$e"a", si$e!%a, "esvia+iones "e'a '%nea $e"ia.
G-?*+-!, ,!->!-&,:B,#!"e!$eai'i"a".
G-?*+-!, P!"'%+!,:&e a!en en 'a o'sa u+a' a 'a a'u!a "e 'os "ienes sue!io!es * a$ia" "e' !a*e+o :a+ia a!/s.
G-?*+-!, S=-*!-&, S=4!;-!"&,:S&a!en "ea9o "e 'a 'engua.
U>-!:Co$!oa! su si$e!%a.
A49+!-!,:O=,&">!"a$a)o, u'+e!a+iones, e;u"a"os, in#'a$a+in.
P"&,&*#! +& @!-%$,, "$*&"!.
C&--$: Inse++iona! o"as 'as /!eas "e' +ue''o a"e'ane * a!/s ose!van"o 'a si$e!%a$us+u'a!, u$e#a++iones o u'sa+iones ano!$a'es * g!a"os "e $ovi'i"a", 'a i!oi"es nosue'e se! visi'e. La !/uea "ee esa! en 'a '%nea $e"ia, a'a!'a en 'a es+oa"u!aese!na', a'a! en us+a "e "esvia+iones.
F-CV3-3B-2 Rev. Junio 2007
-
7/24/2019 Guias_de_Enfermeria_2014 (1)
10/19
G!*-$, L*8?%#$,: O=,&">!" a$a)o, #o!$a, $ovi'i"a", +onsisen+ia,:ie!sensii'i"a" e in#'a$a+in. Pa'a! 'os gang'ios +e!vi+a'es * su!a e in#!a+'avi+u'a!es, 'os +ua'es no son a'a'es no!$a'$ene. E;a$ina! 'a !esen+ia "egang'ios a nive' a;i'a!, 'os gang'ios inguina'es se 'o+a'ian en e' +on"u+o inguina' *sue'en e;'o!a!se +uan"o se e;a$ina e' a"o$en.
T'"!;: En 'a inse++in "e' !a; es ne+esa!io esa'e+e! !e#e!en+ias a!a 'o+a'ia!Es!u+u!as ese+%#i+as.
A' e;a$ina! a$os u'$ones * e' +o!an se ui'ian 'as $is$as !e#e!en+iases!u+u!a'es. Es i$o!ane inse++iona! 'a +o'u$na, $ovi'i"a" * +ua'uie!"e#o!$a+in es!u+u!a'. @se!va! 'a si$e!%a "e' !a;, osi+in, $ovi'i"a" "u!ane 'a!esi!a+in.
(o!$a'$ene e' !a; es si$6!i+o, "u!ane 'a !esi!a+in se $ueve +on #a+i'i"a", no"ee :ae! :ie!sensii'i"a" a 'a a'a+in, e' $ovi$ieno "ee se! si$6!i+o * sin
!e!aso.u!ane 'a aus+u'a+in, 'os !ui"os !esi!ao!ios va!%an seg5n 'a !o;i$i"a" "e 'osg!an"es !onuios. &on $/s inensos * !u"os +e!+a "e 'os g!an"es !onuios * en 'aa!e ane!io!. &on $/s suaves * $u* #inos vesi+u'a!es en 'a e!i#e!ia so!e 'osa'veo'os. La "u!a+in "e 'os !ui"os !esi!ao!ios va!%a +on 'a insi!a+in * esi!a+in.
C$"!'*: D&=&ose!va!se 'a osi+in "e' +o!an "e!/s "e' ese!nn * 'as +osi''as *+ono+e! +ie!as !e#e!en+ias, 'o+a'ia! 'os esa+ios ine!+osa'es, +o$ena! i"eni#i+an"oe' /ngu'o "e Louis ue se siene +o$o un !eo!"e 'ige!o unos 2. +$s "ea9o "e 'aes+oa"u!a ese!na', "on"e se unen e' $anu!io * e' +ue!o "e' ese!nn. A iuie!"a *"e!e+:a "e ese /ngu'o se e;ien"en 'as segun"as +osi''as, una ve ue se 'o+a'ia 'asegun"a +osi''a, se a'a :a+ia aa9o * en #o!$a o'i+ua "es"e e' ese!nn a!a
i"eni#i+a! 'as +osi''as * 'os esa+ios ine!+osa'es. Inse++iona! e' /!ea !e+o!"ia' enus+a "e au'a$ienos, i"eni#i+a! e' +:oue "e 'a una a!o;i$a"a$ene en e'uino esa+io ine!s+osa' $as o $enos a 'a a'u!a "e 'a '%nea $e"ia +'avi+u'a!.
A=+$4&*: @se!va! e' +ono!no gene!a' "e' a"o$en 'ano, !oue!ane,+n+avo
Es+a#oi"e si$e!%a, e!isa'is$o, u'sa+iones a!i+as. @se!va! e' o$'igo, e' +ono!no, :e!nias * 'a ie' en us+a "e e;ane$as, es!%as * Ci+a!i+es. La aus+u'a+in se !/+i+a anes "e 'a e!+usin * 'a a'a+in, ose!va!
F!e+uen+ia * +a!/+e! "e 'os !ui"os inesina'es ono, "u!a+in.La e!+usin !oo!+iona una o!iena+in gene!a' "e' a"o$en. P!o+e"e! "e un
+ua"!ane a o!o ose!van"o e' i$anis$o. La a'a+in 'ige!a "e' a"o$en es 5i' a!a "ee!$ina! 'a ensin * !esisen+ia.
G&*%$ U"*!"$: G&*%!-&,#e$eninos * $as+u'inos, inse++in * a'a+in.
M,#-$ E,&-%#$: Inse++iona! 'as e;!e$i"a"es sue!io!es e in#e!io!es,ose!van"o su a$a)o, si$e!%a, +ua'uie! "e#o!$a+in * 'a $asa $us+u'a!.Inse++iona! 'a e;ensin "e 'a $ovi'i"a" "e 'as a!i+u'a+iones, +!e+i$ieno,en!o9e+i$ieno. @se!va! 'a $a!+:a * 'a osu!a, asi$is$o 'a +o'u$na +e!vi+a' a!ainse++iona! sus '%$ies "e $ovi'i"a", +u!vau!as 'ae!a'es o +ua'uie! +u!vau!aano!$a'.
!-$"!#'* N&"$-'#!:
Fun+iona$ieno Ce!ee'a! @se!va! 'a osu!a * 'a $a!+:a
F-CV3-3B-2 10 Rev. Junio 2007
-
7/24/2019 Guias_de_Enfermeria_2014 (1)
11/19
Re#'e9os
Pa!es +!anea'es
3.5 R&,-%!+$,: I"eni#i+a 'a no!$a'i"a" en 'os ni)os $eno!es "e a)os ui'ian"o 'a no!$a 6+ni+a
"e +!e+i$ieno * "esa!!o''o.
3.6 C&,%$*!"$
G In"iue +u/' es 'a se+uen+ia "e' e;a$en #%si+o en e' ni)oH
3.7 F&*%&, +& I*8$"4!#'*:
@((A L. @(8. En#e!$e!%a Pe"i/!i+a. as:ingon .. Cua!a E"i+in,1
I). PRCTICA No. *( ESCALA DE EALUACION DEL DESARROLLO PSICOMOTOR DE 0 2 MESES EEDP
.1. MARCO TEORICO
La es+a'a "e eva'ua+in "e' "esa!!o''o si+o$oo! EEP +onsiu*e e' !i$e! ins!u$eno "e
$e"i+in "e' "esa!!o''o "e #un+iones si+o'gi+os, esan"a!ia"os a!a ni)os "e 0 a 2? $eses.
ei"o a su #/+i' a"$inis!a+in * +o!!e++in 'a es+a'a se :a +onve!i"o en C:i'e, "0on"e #uee'ao!a"a Ro"!%gue,A!an+iia * Kn"u!!aga en 17? , en una !i+a #uene "e ine!+a$io
ine!"is+i'ina!io en!e $ie$!os "e $u* "ive!sos +a$os en e' /!ea "e 'a sa'u".
E' !osio "e su ui'ia+in en nues!o a%s esa o!iena"o a +ono+e! 'as +on"i+iones "e'
"esa!!o''o si+o'gi+o "e nues!os ni)os , * so!e esa ase a'i+a! un !og!a$a "e
esi$u'a+in "?e' "esa!!o''o ue e!?$ia !eveni! :ue''as negaivas * +onsiga, en +a$io e'
"esa!!o''o $/;i$o "e sus oen+ia'i"a"es .
La Es+a'a se a'i+a!a a!a ini+ia! su uso en nues!o a%s, a 'os 2 * 1 $eses "e e"a" en o"os'os ni)os +u*as +on"i+iones "e evo'u+in "e su "esa!!o''o se uiuen +o$o no!$a'es
in+!e$en/n"ose su #!e+uen+ia en +aso "e !esena! "6#i+i en e' "esa!!o''o si+o$oo!, a
$ane!a "e segui$ieno.
.1.1 DESCRIPCION DEL EEDP.
La EEP $i"e e' !en"i$ieno "e' ni)o #!ene a +ie!as siua+iones ue a!a se! !esue'as
!euie!en "ee!$ina"o g!a"o "e "esa!!o''o si+o$oo!.
F-CV3-3B-2 11 Rev. Junio 2007
-
7/24/2019 Guias_de_Enfermeria_2014 (1)
12/19
La es+a'a +onsa "e 7 %e$s, o! +a"a e"a", no a"$ie g!a"ua+iones, e;isien"o so'o "os
osii'i"a"es4 6;io o #!a+aso. &e +onsi"e!a 1 g!uos "e e"a" en!e 'os 0 * 2? $eses< a
sae! "e 'os 2 $eses :asa 'os 2? $eses. Esa !uea si!ve a!a eva'ua! a un ni)o "e
+ua'uie! e"a" en!e 0 * 2? $eses, u"i6n"ose eva'ua! a 'os 2 a)os a aue''os ni)os ue
engan :asa 732 "%as.
.1.2 AREAS DEL DESARROLLO EALUADAS POR LA EEDP
Las +ua!os /!eas o +on"u+as "e' "esa!!o''o son 4
L&*!& (L):
Esa /!ea aa!+a ano e' 'engua9e ve!a' +o$o e' no ve!a'< !ea++iones a' soni"o, so'i'ouio,vo+a'ia+iones * e$isiones ve!a'es.
S$#!- (S) :
E' +o$o!a$ieno so+ia' se !e#ie!e a 'a :ai'i"a" "e' ni)o a!a !ea++iona! #!ene a 'ase!sonas * a!en"e! o! $e"io "e 'a i$ia+in.
C$$"+*!#'* (C ) :Esa /!ea +o$!en"e 'as !ea++iones "e' ni)o ue !euie!en +oo!"ina+in "e #un+iones @+u'o$o!i * "e a"aa+in ane 'os o9eos
M$%$"! ( M):
&e !e#ie!e a' +on!o' "e 'a osu!a * $o!i+i"a".
- Fina * g!uesa.
.1.3 TECNICA DE MEDICION DE LA EEDP
La es+a'a $i"e e' g!a"o "e "esa!!o''o si+o$oo! en 'as /!eas ane!io!$ene se)a'a"as, aase "e "os 6+ni+as 4
O=,&">!#'* : &e ose!van +on"u+as "e' ni)o #!ene a siua+iones ese+i#i+as "i!e+a$ene!ovo+a"as o! e' e;a$ina"o!
P"&*%!, : &e ine!!oga a 'a $a"!e o a+o$a)ane "e' ni)o, so!e +on"u+as "e ese anesiua+iones ese+i#i+as ue e' e;a$ina"o! no ue"e ose!va! "i!e+a$ene "u!ane e'"esa!!o''o "e 'a !uea.
.1. MATERIALES PARA LA ADMINISTRACION DEL EEDP
E' $ae!ia' esan"a!ia"o +onsise en 4
Kna ae!%a "e !uea Kn $anua' "e a"$inis!a+in
Kn !oo+o'o * :o9a "e !egis!o o! +a"a ni)o e;a$ina"o * un e!#i' "e "esa!!o''osi+o$oo!.
F-CV3-3B-2 12 Rev. Junio 2007
-
7/24/2019 Guias_de_Enfermeria_2014 (1)
13/19
.1.5 LA BATERIA DE PRUEBA
La ae!%a "e !uea +onsa "e 11 o9eos $u* si$'es.1 Ca$ani''a "e $ea'.1 A!go''a !o9a "e 12 +$. "e "i/$e!o +on +o!"e' o ai'o "e 0 +$.1 Cu+:a!a "e '/si+o "e 1 +$. "e 'a!go "e +o'o! vivo .10 uos !o9os "e $a"e!a "e 2. +$. o! 'a"o.1 Pasi''a !osa"a o'ivia$ini+a.1 Pa)a' eue)o 3 +$s ; 3 +$s .1 Boe''a en!e ? * ? +$. "e a'o * ? +$. "e "i/$e!o.1 =o9a "e ae' "e a$a)o o#i+io sin '%neas.1 L/i "e +e!a.1 Pa'o "e ?1 +$. "e 'a!go * "e 1 +$. "e "i/$e!o.
1 Mu)e+a "iu9o
.1.6 EL MANUAL DE ADMINISTRACIONConiene 'as ins!u++iones ese+i#i+as a!a +a"a uno "e 'os %e$s. Esa in#o!$a+in esa"is!iui"a en seis +o'u$nas 4
E+!+ :Mes a ue +o!!eson"e e' %e$ N4&"$ +& %&4 %&4 : es+!i+in "e 'a a!ea a !ea'ia! U=#!#'* +&- *
-
7/24/2019 Guias_de_Enfermeria_2014 (1)
14/19
.1. TABLAS DE PUNTAE
Las a'as, una a!a +a"a $es "e e"a" +oniene 'os una9es a!a +onve!i! e' !esu'a"o "e'a !uea a una9e es/n"a! * as% o"e! oene! e' Coe#i+iene "e' esa!!o''o.
.1.10 MANUAL DE ADMINISTRACION
&e !ea'ia!a 'a a'i+a+in * eva'ua+in en 'a !a+i+a +on 'os a'u$nos as +on 'as :o9as "e!egis!o * !oo+o'o "e' EEP, 'a a+ivi"a" * e"a" "e' ni)o.&e en"!/ en +uena 'a e"a" C!ono'gi+a EC * 'a e"a" $ena' EM, a'a "e una9ees/n"a! PE * +o$o !esu'a"o su Pe!#i' "e' esa!!o''o.
.2 L$"$ +& A/"&*+!&:
>.2.1. A'i+a "e' es "e Eva'ua+in "e' esa!!o''o Psi+o$oo! +on 'a ae!%a esan"a!ia"a.
.3 M!%&"!-&, E/$,:
Manua' "e EEP * Bae!%a.
. P"$#&+4&*%$:
&e :a!/ 'a "e$os!a+in "e 'a a'i+a+in "e' EEP en un ni)o "e 2 $eses * "e 1 $eses * 'uego'os a'u$nos !ea'ia!/n 'a !e"e$os!a+in.
.5 R&,-%!+$,:
La a'i+a+in "e' EEP iene ue se! en #o!$a +o!!e+a no ue"e e;isi! e!!o!es en 'a eva'ua+inui'ian"o 'a #uene "e in#o!$a+in "e 'a $a"!e. enien"o en +uena 'a #e+:a "e na+i$ieno * 'a#e+:a "e eva'ua+in "e' ni)o.Los !esu'a"os osiivos * +o!!e+os es "es"e e' $o$eno "e 'a oen+in "e 'a E"a" C!ono'gi+aEC * E"a" Mena' EM "e 'o +on!a!io 'as ose!io!es eva'ua+iones se!/n un #!a+aso.
.6 C&,%$*!"$: G Men+ione 'as /!eas ue se eva'5an a !av6s "e' EEP * +u/' es e' !o+e"i$ienoH
.7 F&*%&, +& I*8$"4!#'*:
MI(&A. i!e++in 8ene!a' "e 'as Pe!sonas. (o!$a 6+ni+a "e C!e+i$ieno * esa!!o''o.Pe!5
-
7/24/2019 Guias_de_Enfermeria_2014 (1)
15/19
5.1. MARCO TEORICO
E- E,&4! +& !#*!#'* &, -! "&/"&,&*%!#'* ,&*#!- +&- $"+&*!4&*%$ -! 8$"4! +'4$ ,& !/-#!* -!, >!#*!, $8#!-4&*%& !/"$=!+!, /!"! &- /!9,.
E' Esue$a (a+iona' "e Va+una+in +one$'a 'a a"$inis!a+in "e 1 va+unas, 'as a+ivi"a"es!egu'a!es * +o$'e$ena!ias "e in$unia+iones * su a'i+a+in seg5n 'o "es+!io en e' siguieneesue$a4
8!uo @9eivo E"a" Va+una(i)os $eno!es "e 1 a)o Re+i6n (a+i"o BC8 * =VB $ono"osis
2 Meses 1!a "osis Penava'ene, 1!a"osis "e AP@, Va+. Roavi!us,Va+. Anineu$o++i+a
? Meses 2"a "osis Penava'ene, 1!a"osis "e AP@, Va+. Roavi!us,Va+. Anineu$o++i+a
> Meses 3!a "osis Penava'ene * Va+.AP@
(i)os "es"e 'os 7 $eses a23 $eses 2 "%as
7 Meses 1!a "osis "e Va+. In#'uena
Meses 2"a "osis "e Va+. In#'uena(i)os "e 1 A)o 12 Meses &PR, Va+. Anineu$o+o+i+a(i)os "e 1 Meses 1 Meses Va+. Ania$a!i'i+a(i)os "e 1 Meses 1 Meses P!i$e! !e#ue!o "e va+una P(i)os "e 2 A)os 2? Meses :asa 3 Meses * 2
"%asKna "osis "e Va+. In#'uena una "osis "e Va+.Anineu$o+o+i+a
(i)os "e 3 A)os 3> Meses :asa ?7 Meses * 2"%as
Kna "osis "e Va+. In#'uena Kna "osis "e Va+.Anineu$o+o+i+a
(i)os "e ? A)os ? A)os &egun"o Re#ue!o P P!i$e!Re#ue!o &PR Kna "osis "eIn#'uena Kna "osis "eAnineu$o+i+a.
ACIVIA RE8KLAR4 Va+una+in $a*o!es "e +in+o a)os8!uo @9eivo E"a" Va+una(i)as "e 10 a)os 11$eses 2 "%as
10 a)os o a 'a e"a" "e' !i$e!+ona+o +on e' se!vi+io "e sa'u"
1!a "osis "e VP=
A 'os "os $eses "e :ae! !e+ii"o 'a!i$e!a "osis
2"a "osis "e VP=
!ans+u!!i"o seis $eses "esu6s "e 'a!i$e!a "osis.
3!a "osis "e VP=
ACIVIA RE8KLAR4 Va+una+in "e $a*o!es "e +in+o a)os
F-CV3-3B-2 1 Rev. Junio 2007
-
7/24/2019 Guias_de_Enfermeria_2014 (1)
16/19
8!uo @9eivo E"a" Va+unaMu9e!es en e"a"
!e!o"u+iva MERin+'u*e 'a o'a+ingesane A"o'es+enes *A"u'os .
10 1 a)os a 'a e"a" "e' !i$e!
+ona+o +on e' se!vi+io "e sa'u".
1!a "osis "e "
A 'os "os $eses "e :ae! !e+ii"o 'a!i$e!a "osis.
2"a "osis "e "
!ans+u!!i"o > $eses "esu6s "e 'a!i$e!a "osis
3!a "osis "e "
Va!ones $a*o!es "e 1a)os sus+ei'es a!a"i#e!ia * 6anos *o'a+in "e !iesgo.
A 'os 1 a)os o a 'a e"a" "e' !i$e!+ona+o +on e' se!vi+io "e sa'u".
1!a "osis "e "
A 'os "os $eses "e :ae! !e+ii"o 'a
!i$e!a "osis.
2"a "osis "e "
!ans+u!!i"os > $eses "esu6s "e 'a!i$e!a "osis.
3!a "osis "e "
(i)os $a*o!es "e "osa)os * o'a+in+onsi"e!a"a "e !iesgo,sus+ei'es a!a #ie!ea$a!i''a, ue viven enonas en"6$i+as o ue se"es'aan a onasen"6$i+as.
A' !i$e! +ona+o +on e' se!vi+io "esa'u".
Kna "osis "e va+unaania$a!i'i+a.
Pe!sonas ue noe!$ina!on su va+una
+in +on =eaiis B en e'a)o 200, 100N $a*o! "e a)os, o'a+in "e!iesgo a!a =VB
A' !i$e! +ona+o +on e' se!vi+io "esa'u"
1!a "osis "e Va+una =VB
A 'os "os $eses "e :ae! !e+ii"o 'a!i$e!a "osis
2"a "osis "e Va+una =VB
A 'os > $eses "e 'a !i$e!a "osis 3!a "osis " Va+una =VB
8!uo @9eivo E"a" Va+unaMa*o!es "e 3 a)os +on+on"i+iones $6"i+as
+!ni+as "e !iesgo,o'a+in "e >0 a)os a$/s * g!uos "e !iesgoa!a va+una+in +on!ain#'uena.
A' !i$e! +ona+o +on e'se!vi+io "e sa'u".
Kna "osis "e Va+una In#'uena
VACK(ACI@( E&PECIAL4 (i)os o!a"o!es "e Vi!us "e In$uno"e#i+ien+ia =u$ana VI= o na+i"os "e$a"!es o!a"o!as "e' VI=
8!uo @9eivo E"a" Va+unaMeno! "e 1 a)o Re+i6n (a+i"o Kna "osis "e BC8
Re+i6n (a+i"o Kna "osis "e =VB
2 Meses Kna "osis "e Penava'ene 1
F-CV3-3B-2 1> Rev. Junio 2007
-
7/24/2019 Guias_de_Enfermeria_2014 (1)
17/19
"osis "e IPV 1 "osis "e Va+.Anineu$o+o+i+a
? Meses Kna "osis "e Penava'ene 1
"osis "e IPV 1 "osis "e Va+.Anineu$o+o+i+a> Meses 3!a "osis "e Penava'ene 3!a
"osis "e IPVes"e 'o > $eses a 23$eses * 2 "%as
A a!i! "e 'os 7 Meses 1!a "osis "e in#'uena
A' $es "e 'a !i$e!a "osis "ein#'uena
2"a "osis "e in#'uena
1 a)o 12 Meses Kna "osis "e &PR 3!a "osis "eVa+. Anineu$o+o+i+a.
IPV 4 Va+una Anio'io in*e+a'e
&PR4 &e a'i+a!/ sie$!e * +uan"o e' ni)o no se en+uen!e en esa"io &IA o +onin$uno"e#i+ien+ia seve!a.
VACK(ACI@( C@MPLEME(ARIA4
8!uo @9eivo E"a" A+ivi"a" Va+una(i)o $eno! "e +in+o a)os ? a)os 11 $eses 2
"%as&e$ana "e 'asA$6!i+as
o"as 'as va+unas "e'Esue$a !egu'a!
Mu9e! en e"a"!e!o"u+iva
A' !i$e! +ona+o+on e' se!vi+io "esa'u" o !iga"a "eva+una+in
" a"u'o
La a'i+a+in "e' esue$a "e va+una+in es o'igao!ia en o"os 'os esa'e+i$ienos "e sa'u""e' Minise!io "e &a'u", E&&ALK, en o"os 'os esa'e+i$ienos "e sa'u" 5'i+os * !iva"os ueusen va+unas "e' Minise!io "e &a'u".
6. P"$#&+4&*%$:
&e :a!/ 'a "e$os!a+in "e 'a a'i+a+in "e' In$unoio'gi+os en un ni)o $eno! "e 1 a)o.
6.5 R&,-%!+$,:
A'i+a 'as va+unas "e a+ue!"o a' esue$a "e va+una+in enien"o en +uena 'a no!$a 6+ni+a"e 'a es!aegia sania!ia "e in$unia+iones.
6.6 C&,%$*!"$: G Men+ione e' esue$a "e va+una+in "e' Pe!5 "e a+ue!"o a 'a +a!ga "e 'a en#e!$e"a" H
6.7 F&*%&, +& I*8$"4!#'*:
MI(&A. (o!$a 6+ni+a 00 MI(&AO8&P V.02
F-CV3-3B-2 17 Rev. Junio 2007
-
7/24/2019 Guias_de_Enfermeria_2014 (1)
18/19
. PRCTICA N$. 6: A-4&*%!#'* C$4/-&4&*%!"!
7.1 M!"#$ %&'"#$:
La a'i$ena+in +o$'e$ena!ia +onsise en 'a ingesa "e a'i$enos "i#e!enes a 'a'e+:e $ae!na, ue !og!esiva$ene se!/n +a"a ve $as s'i"os * en $a*o! +ani"a"+u$'ien"o +on e' ao!e +a'!i+o ne+esa!io.
C'asi#i+a+in "e 'os a'i$enos
&e +'asi#i+an en4 A'i$enos +ons!u+o!es o #o!$a"o!es, a$i6n ''a$a"os '/si+os, son aue''os ue
+onienen !oe%nas * +a'+io, +ons!u*en * #o!$an nues!o +ue!o, :a+en +!e+e!.
F-CV3-3B-2 1 Rev. Junio 2007