""Se ti o cambio que queiras ver
no mundo"
Mahatma Gandhi
"Se ti o cambio". Lino hai xa anos, escrito nun
muro de San Francisco. Despois souben que era
unha frase de Gandhi. Pero o efecto sobre as
miñas propias actitudes, no meu profundo desexo
de contribuír ás profundas transformacións que
cría que o sistema requiría, estaba xa asegurado.
Non sei quen tivo a ocorrencia de gravar de forma
tan simple, contundente, atractiva, o que debía
procurar estar no centro da miña mente en diante:
o cambio vén, en primeiro lugar, dun mesmo, da
propia forma de conducirse, da maneira persoal de
abordar os distintos temas.
Pero, ademais, ten un "efecto multiplicador": ao
darse conta de que é posible a escala persoal,
aparece claramente, como garantía de éxito, a
necesidade de reiterar os esforzos e unilos aos
doutros. "Nos-outros". Xuntos, podemos ser
axentes de transformación radical. Como di Miguel
Hernández co seu amigo Ramón Sijé, con quen
tanto quería. Xuntos, podemos ser o cambio que
agora xa é apremiante.
É un cambio sistémico, global, porque deixaremos
de ser servos para ser, dunha vez por todas, donos
do noso destino.
Federico Mayor Zaragoza
Presidente
Fundación Cultura de Paz
EDITORIAL
Federico Mayor Zaragoza
EDITORIAL 1
A palabra de
NELSA CURBELO
2
Congreso
Internacional
“Edificar a paz no
século XXI ”
3
Semana de Acción
Mundial pola
4
Foro Mundial de
Educación
4
Río+20 5
Memorial Joan
Gomis
5
Curso de inglés
sobre xénero, paz y
derechos humanos
6
Axenda xunio -
outubro 2012
6
O mundo, un
poema xigante
7
Publicaciones 7
Recursos
recomendados
8
X U Ñ O 2 0 1 2 N . 5
Blog de Federico Mayor Zaragoza: http://www.federicomayor.blogspot.com
B O L E T I N E N :
C A S T E L L A N O - E N G L I S H
C A T A L À
Da forza á palabra
Boletin da Fundación Cultura de paz
C O NT ID O:
P Á X I N A 2
“A pobreza non
é froito da mala
sorte, do azar,
do clima ou a
raza. É
consecuencia
dun sistema
inhumano e
cruel”
Nelsa Curbelo*
A palabra de NELSA CURBELO ¿SER EXTRANXEIRO?
Ser estranxeiro, proveniente de culturas diferentes ou de países empobrecidos,
levanta sospeitas, medos, fobias.
Pasamos da realidade dos refuxiados políticos, aqueles que saían dos seus países
de orixe para salvagardar as súas vidas das ditaduras, aos actuais refuxiados
económicos. Hoxe, como cada día, morrerán de fame 24.000 persoas nun
mundo onde 3.500 millóns de persoas, a metade da humanidade, sobrevive na
pobreza. A cifra que o PNUD estableceu como para erradicar no mundo. 50.000
millóns de dólares tan sólo el 1,08% do que os Estados investiron no rescate
bancario desde 2007: 4,6 billóns de dólares. 92 veces máis do que falta erradicar
nel. Mentres que a extrema riqueza tamén ten unha contabilidade máis que
elocuente: o 0,9% da humanidade ostenta o 39% da riqueza mundial.
O 1,3% dos seus ingresos serviría para erradicar a fame no mundo. ólo o 4%
seria suficiente para porlle fin
Aos que se desprazan urxidos pola pobreza e a esperanza de atopar un mellor
futuro, non os ampara unha lei de trato humanitario. A guerra da fame non a
consideramos tal, nas nosas sociedades aterradas. A pobreza non é froito da
mala sorte, do azar, do clima ou a raza. É consecuencia dun sistema inhumano e
cruel.
Enfróntanse os éxodos en procura de alimento e seguridade esixindo visas e
pondo controis exhaustivos. O único que se pode mover libremente son os
capitais, que perderon os seus vínculos coas persoas e o traballo, converténdose
nunha realidade en si mesma, que se reproduce e medra como un tumor
maligno.
A política que require planificación, coñecementos e estratexia, debe alimentarse
tamén de com-paixón. Non é este un dos valores dos que se fala no mundo
competitivo que busca a eficacia e a rendibilidade, onde as relacións parecen
estar relegadas ao só ámbito persoal. Pero para que non se converta nunha
máquina demoledora debemos redescubrir o valor político da equidade, a
integridade e a confianza, e aceptar o desafío de percorrer o camiño xuntos.
Entón poderemos pasar de considerar ao estranxeiro como ameaza, ao
estranxeiro como hóspede da casa común que compartimos.
*Nelsa Curbelo é pedagoga, experta en dereitos humanos e non-violencia e
directora xeral da ONG Ser Paz .
D A F O R Z A A P A L A B R A
Curso de Formación sobre Historia E Estética Cinematográfica
P Á X I N A 3 N . 5
Durante o mes de marzo de 2012, no Museo Pedagóxico de Galicia
(MUPEGA), celebrouse un Curso de Formación sobre Historia e Estética
Cinematográfica, de 30 horas,impartido por Antonio Brea e por Manuel
Dios, de carácter eminentemente práctico que abordou, entre outros
temas, a utilización do cinema como recurso didáctico na educación para
a paz e a mellora da convivencia escolar.
Encontro “Promovendo comprensión transcultural para a construción de
sociedades pacíficas e inclusivas”
No marco do Encontro “Promovendo a comprensión
transcultural para a construción de sociedades pacíficas e
inclusivas”, celebrado en Nova York o 22 de marzo de
2012, e coorganizado por Alianza das Civilizacións e
Nacións Unidas, o Prof. Mayor participou na mesa
redonda sobre “A mocidade como socio no progreso da
comprensión transcultural: boas prácticas e retos”.
Congreso Internacional “Edificar a paz no século XXI”
Os días 23-25 de abril de 2012 tivo lugar en Barcelona o Congreso
Internacional “Edificar a paz no século XXI”, organizado pola Carta da
Paz dirixida á ONU e a Universidade de Barcelona. O Congreso contou
coa participación de máis de 60 expertos de diferentes disciplinas, entre
estes Boutros Ghali e Federico Mayor Zaragoza que estiveron presentes
a través dos vídeos que mandaron coas súas mensaxes.
Manuel Manonelles participou nos Grupos de Expertos “Medios de
Comunicación e Paz”.
Grupos de Trabajo
P Á X I N A 4
“A Educación
en todos os
niveis
é un dos
principais
medios para
construír unha
cultura de
paz”
II Encontro de Centros con Servizos de Mediación Escolar
Durante os días 11 e 12 de maio celebrouse en Galicia,
en Fisterra, o II Encontro de Centros con Servizos
de Mediación Escolar, no que se reuniron os
diferentes centros educativos que teñen implantados
servizos de mediación escolar ou que están a iniciar
este proceso. O Acto contou coa participación de
Manuel Dios Diz, Presidente do Seminario Galego de
Educación para a Paz, director da Fundación Cultura de
Paz en Santiago de Compostela, e José Antonio
Binaburo Unturbe, coordinador da Rede Andaluza
“Escola: Espazo de Paz”, até 2010.
Foro Mundial de Educación
Pros e Contras dunha Taxa ás Transaccións Financeiras
Semana de Acción Mundial pola Educación
No marco da liña de traballo a favor dunha Taxa ás
Transaccións Financeiras, organizouse, o día 26 de abril de
2012, na sede do Colexio de Xornalistas de Cataluña, o acto
“Pros e Contras dunha Taxa ás Transaccións Financeiras
Internacionais”, que contou coa presenza de Xavier Vidal-
Folch (O País), e Hernán Cortés e Manuel Manonelles do
Foro Ubuntu. No acto presentouse o documento "A Taxa ás
Transaccións Financeiras: a caída dos mitos?, elaborado por
un conxunto de organizacións da sociedade civil internacional
(Institute Policy Studies, Stamp Out Poverty, TUAC e o Foro
Ubuntu).
A Fundación Cultura de Paz participou no acto estatal da Semana de Acción Mundial
pola Educación, que se celebrou o pasado 25 de abril en Madrid, así como nos
organizados nas distintas CC.AA. Un ano máis, con este acto pretendeuse achegar as
reivindicacións da Campaña Mundial pola Educación á sociedade e ao goberno español.
Durante o acto completouse “A Gran Imaxe” cos debuxos e collage dos máis de 200
alumnos e alumnas dos 14 colexios que participaron.
Durante os días 28 ao 31 de maio celebrouse en Florianópolis (Brasil) a Reunión do Foro
Mundial de Educación (FME), na que participou Manuel Dios Diz, como membro do Consello
Internacional do Foro.
O FME é un movemento para a cidadanía e polo dereito universal á educación.
D A F O R Z A A P A L A B R A
RÍO+20 Conferencia das Nacións Unidas sobre o Desenvolvemento
P Á X I N A 5 N . 5
A Fundación Cultura de Paz, Cristianisme i Justicie, Fundació Per a Pau,
Justícia i Pau e as revistas O Cervo e Foc Nou, convocan o VII Premio de
Xornalismo Solidario “Memorial Joan Gomis”, dirixido a persoas,
institucións e colectivos que loiten contras as desigualdades Norte-Sur, a
pobreza e a exclusión social, e que destaquen polo seu compromiso ou
actividades a favor da paz, os dereitos humanos e o entendemento entre
culturas e relixións.
Data límite de presentación: 13 de xullo de 2012
Memorial Joan Gomis
O 21 de maio de 2012 tivo lugar en Barcelona o acto "A Cimera de
Rio+20: desafiaments, perspectives e reptes", co-organizado polo
Foro Ubuntu e a Generalitat de Catalunya (Departament de
Territori i Sostenibilitat), ao redor da Conferencia de Nacións
Unidas sobre Desenvolvemento Sustentable, que se celebra este
mes de xuño en Río de Janeiro (Brasil). O acto contou coa
participación de Federico Mayor Zaragoza, Lluís Recoder
(Conseller de Territori i Sostenibilitat), Aniol Esteban (Responsable
de Economía Ambiental, New Economics Foundation), Cristina
Ribas (Presidenta da Asociación Catalá de Comunicación Científica)
e Manuel Manonelles (director do Fòrum UBUNTU).
A Fundación Cultura de Paz asina un Convenio coa European Network of Places of Peace
A Fundación Cultura de Paz asinou un convenio de colaboración coa European
Network of Places of Peace (ENPP), entidade que, con sede en Évora
(Portugal), reúne cidades de toda Europa onde se asinaron tratados de paz. A
partir do intercambio e da colaboración, ENPP busca promover a Cultura de
Paz.
La Cumbre de Río+20: desafíos, perspectivas y retos
O Foro Ubuntu estará presente no próximo Cumio da Terra RÍO+20,
chamada oficialmente: Conferencia das Nacións Unidas sobre
Desenvolvemento Sustentable, que se celebrará en Río de Janeiro (Brasil)
entre os días 20-22 de xuño de 2012. Este cumio é un novo intento de
Nacións Unidas no comezo de milenio para avanzar sobre o compromiso dos
Estados e a comunidade internacional nos grandes cambios deste século XXI.
Terá lugar vinte anos despois do primeiro cume de Río de Janeiro de 1992.
P Á X I N A 6
CEIPAZ Fundación Cultura de Paz organiza o Curso de inglés “Xénero, paz e
dereitos humanos”, co obxectivo de mellorar a expresión oral en inglés a partir de
temáticas relacionadas coa paz, os dereitos humanos e o enfoque de xénero.
O Curso está dirixido a ONGD, asociacións xuvenís, traballadores sociais que
desexan mellorar o seu nivel de inglés e a súa capacidade de comunicación oral en
actividades internacionais.
A Metodoloxía será participativa con especial atención á expresión oral. E o
Profesorado nativo (Irlanda) con cualificación CELTA (Certificate in English Language
Teaching to Adults) para a formación en lingua inglesa e con experiencia en
formación para estranxeiros en dereitos humanos e paz .
-Madrid do 25 de xuño ao 6 de xullo de 2012, ambos inclusive.
-Horario intensivo de 16h a 21:00h de luns a venres (45 horas lectivas)
-Grupo reducido: 10-15 persoas
15 de xuño. Acto de Entrega do 5º
Premio “Federico Mayor Zaragoza”,
de UNESCO Tortosa, que terá lugar na
Aula Magna Universitat Rovira i Virgili
Campus Terres de l`Ebre. Conferencia de
Federico Mayor Zaragoza “De súbditos
a cidadáns”.
18 de xuño Presentación en Madrid
da Women International League for
Peace and Freedom (WILPF). O acto
contará coa presenza de Adilia Caravaca
(Presidenta de WILPF Internacional) e
Carmen Magallón (Presidenta de WILPF
España)
20 de xuño. Taller Identificación de
proxectos de cooperación ao
desenvolvemento para bibliotecarios,
organizado polo Grupo de Traballo
"Bibl iotecas e Cooperación ao
Desenvolvemento", de FESABID.
20-22 de xuño. Río+20 - Conferencia das Nacións Unidas
sobre Desenvolvemento Sustentable,
que se celebrará en Río de Janeiro (Brasil).
Curso de inglés sobre xénero, paz e dereitos humanos
Axenda xuño – Outubro 2012 16 de xullo. Foro de Alto Nivel sobre
Cultura de Paz, convocado pola
Asemblea Xeral das Nacións Unidas, conta
coa colaboración da Fundación Cultura de
Paz.
2-27 de xullo. . Conferencia das
Nacións Unidas sobre o Tratado do
Comercio de Armas, Nova York.
23-24 de outubro. Congreso
Internacional “Muller, Tecnoloxía e
Democracia para o Cambio Social”,
organizado pola Fundación Cultura de Paz e
a Fundación Cibervoluntarios. O evento
terá lugar na Casa da Paz e os Dereitos
Humanos de San Sebastián-Donostia.
D A F O R Z A A P A L A B R A
P Á X I N 7 N . 5
A Declaración de Cultura de Paz de Fácil Lectura, publicada pola Fundación Cultura de Paz recibido o patrocinio
da UNESCO, por considerala unha ferramenta educativa moi relevante.
A Fundación Cultura de Paz – Barcelona publicou o libro "Petita història da Cultura
de Pau” con ilustracións de Pilarín Bayés e textos de Federico Mayor Zaragoza e
Manuel Manonelles. Esta publicación pretende ser un elemento de difusión da Cultura de
Paz entre os escolares cataláns polo que será distribuída en todos os centros de
Primaria de Cataluña, xunto a unha ficha pedagóxica. A publicación contou co apoio da
Diputació de Barcelona e a Axencia Catalá de Cooperació ao Desenvolupament.
Publicacións
A Carta da Terra de Lectura Fácil La Fundación Cultura de Paz xunto a o Movimiento por la Paz, editou "A Carta da
Terra de Lectura Fácil", con ilustracións de Marta Kallmeyer.
Esta publicación realizouse co obxectivo de facilitar a comprensión da Carta aos
nenos, e ás persoas con dificultades de lectoras. Esta versión da Carta pretende ser
unha ferramenta educativa importante que axude aos mestres e mestras no seu labor
educativo para o fomento do desenvolvemento sustentable, a solidariedade, a paz e o
rexeitamento de toda forma de violencia.
Petita història de la cultura de pau
Declaración de Cultura de Paz de Fácil Lectura
ANUARIO CEIPAZ 2012-2012 “Cambio de ciclo: crise, resistencias e respostas globais”
Nova edición do Anuario CEIPAZ 2012-2013. Nesta edición o anuario aborda a
crise actual e as súas consecuencias nun momento de cambio de ciclo, con
problemas de carácter sistémico que só poden resolverse desde un multilateralismo
eficaz, que combine as capacidades locais e globais e busque respostas que
beneficien á maioría da poboación e non só a unha minoría de persoas. Preséntanse
análise sobre a Unión Europea, o papel da sociedade civil na construción da
gobernanza global, a utilización do TIC na configuración da cidadanía global. Como
expón Federico Mayor Zaragoza: "É necesario "un novo comezo" para abordar a
crise actual.
Máis información pode consultarse no Blog do Anuario e no sitio Web de CEIPAZ
Seguimento da Declaración e o Programa de Acción sobre unha Cultura de Paz A Asemblea Xeral das Nacións Unidas aprobou o 22 de febreiro de 2012, a Resolución sobre o “Seguimento da
Declaración e o Programa de Acción sobre unha Cultura de Paz”
O mundo, un poema xigante
O mundo, un poema xigante é unha iniciativa para o traballo pola paz e a concordia entre os pobos a través do
fomento do diálogo, que utiliza a poesía como vehículo excepcional para favorecer esa comunicación.
Fundación Cultura de Paz
Recursos recomendados Atlas Mundial de Cultura de Paz é unha representación gráfica e
xeolocalizada, das institucións e organizacións da sociedade civil, tanto
estatais como internacionais, que desenvolven o seu labor nalgunha
do oito medidas do Programa de Acción de Cultura de Paz, e que
contribúen á promoción e fortalecemento da cultura de Paz.
*(Se desexa que a súa organización sexa incluída envíe un e-mail a:
30 Dereitos de Ciudadanía, é un sitio web que ten como
obxectivo aproveitar as tecnoloxías 2.0 para facilitar o intercambio de
información, experiencias e coñecementos de diferentes organizacións
relacionadas con este proxecto para impulsar unha comunidade
virtual e de redes contorna á Educación dos Dereitos Humanos e
Cultura de Paz; ofrecer noticias e axenda de eventos; realizar debates,
vídeo-foros, conferencias temáticas; desenvolver recursos na web;
impulsar e facilitar a aprendizaxe e programas en liña sobre os
Dereitos Humanos e Cultura de Paz.
TICAMBIA: aprendizaxe para a paz e a solidaridade, é un
espazo educativo que ofrece recursos didácticos e marcos
conceptuais sobre cinco eixos temáticos: desenvolvemento e loita
contra a pobreza, dereitos humanos e paz, equidade de xénero,
sustentabilidade ambiental e diversidade cultural. O seu obxectivo é o
de contribuír a reforzar as competencias necesarias para entender o
mundo no que vivimos, utilizando as Tecnoloxías da Información e a
Comunicación (TIC).
Ilustración de Marta Kallmeyer
A Fundación para una Cultura de Paz (FCP),
constituída en 2000, ten como obxectivo fundamental
contribuír á construción e consolidación dunha cultura de
paz por medio da reflexión, a investigación, a educación e a
acción sobre o terreno, de acordo coa Declaración y Plan de
Acción sobre una Cultura de Paz, e as derivadas do “Decenio
Internacional sobre cultura de paz y no violencia para los niños
del mundo” (2001-2010)
A FCP ten a súa sede en Madrid, con dúas delegacións e un
Centro de Educación e Investigación para a Paz:
Presidente: Federico Mayor Zaragoza
-Delegación Fundación Cultura de Paz - Barcelona
Director: Manuel Manonelles i Tarragó
-Delegación Fundación Cultura de Paz - Santiago de
Compostela (Seminario Galego de Educación para a Paz)
Director: Manuel Dios Diz
-Centro de Educación e Investigación para a Paz (CEIPAZ)
Directora: Manuela Mesa Peinado
C/ Velázquez, 14 - 3º D
28001 Madrid
Teléfono: +34 914261555
Fax: +34 914316387
Correo: [email protected]
http://www.fund-culturadepaz.org
ISSN: 2173-9307
Coordinación: Ana Barrero Tiscar
Tradución al galego: Manuel Dios Diz