BERRIKUNTZAK Aire-emisioak Neurtzeko, zenbatesteko eta Kalkulatzeko
ARGITARATZAILEA:© IHOBE – Ingurumen Jarduketarako Sozietate Publikoa
TXOSTENAREN EGILEA:Labein Fundazioa, IHOBE, S.A.rentzat
2005eko Azaroa
Berrikuntzak aire-emisioak neurtzeko, zenbatesteko eta kalkulatzeko Gidaliburu Teknikoetan
2005EKO Ekaina 1
AURKIBIDEA0.- GIDA GUZTIETAN ALDATUTAKOAK _______________________________ 3
1.- GAINAZAL-TRATAMENDUEN GIDA________________________________ 9
1.1.- Kromo-emisioen faktoreak ____________________________________________ 9
1.2.- Nikel-emisioen faktoreak_____________________________________________ 11
1.3.- Akatsa adibidean ___________________________________________________ 11
2.- HONDAKINEN KUDEAKETA _____________________________________ 13
2.1.- Hondakindegietako emisioak kalkulatzeko ipinitako azalpenak_____________ 13
2.2.- Adibidearen zuzenketa ______________________________________________ 14
3.- BURDIN METALEN ERALDAKETA ________________________________ 15
3.1.- Beroko ijezketa-sektorearen PM/PM10-en emisio-faktoreak ________________ 15
3.2.- Forjaketa-sektorearen PM/PM10-en emisio-faktoreak _____________________ 17
3.3.- Galvanizazio-sektorearen PM/PM10-en emisio-faktoreak __________________ 17
4.- ALTZAIRUA ____________________________________________________ 19
4.1.- PM/PM10 eta metal astunen emisio-faktoreak ____________________________ 19
4.2.- Akats-zuzenketa ____________________________________________________ 24
5.- BURDIN GALDAKETA ___________________________________________ 27
6.- ZERAMIKA _____________________________________________________ 29
7.- ZEMENTUAREN SEKTOREA _____________________________________ 31
8.- ERREKUNTZA-INSTALAZIO HANDIAK ____________________________ 33
9.- OREGINTZA ETA PAPERGINTZA _________________________________ 35
9.1.- Papergintzako eta oregintzako instalazioetako hondakindegien emisioak_____ 35
9.2.- Akatsen zuzenketa __________________________________________________ 37
10.- KIMIKAREN SEKTOREA _______________________________________ 39
11.- NEKAZARITZAKO ELIKAGAIGINTZA - ABELTZAINTZA ___________ 41
Berrikuntzak aire-emisioak neurtzeko, zenbatesteko eta kalkulatzeko Gidaliburu Teknikoetan
2005EKO Ekaina 3
00..-- GGIIDDAA GGUUZZTTIIEETTAANN AALLDDAATTUUTTAAKKOOAAKK
Esaldi hau ipini da gida guztien sarreretan: “Gida hau egiteko, kontuan hartu dira
Euskal Autonomia Erkidegoan dauden prozesuak. Eremu geografiko horretatik kanpo
erabiliz gero, akatsak egin litezke”.
V. eranskinean azaltzen diren giden zerrenda eguneratu da. Horrela geratu dira:
ALTZAIRUA (2.2 epigrafeak IPPC legearen eta EPER Erabakiaren arabera:
“Burdinurtua edo altzairu gordinak ekoizteko instalazioak –galdatze primarioa
edo sekundarioa–, orduko 2,5 tona baino gehiago ekoizteko ahalmena duten
galdaketa jarraituko instalazioak barne”).
NEKAZARITZAKO ELIKAGAIEN INDUSTRIA ETA ABELTZAINTZA (9.1,9.2, 9.3 epigrafeak IPPC Legearen arabera eta 6.4, 6.5, 6.6 epigrafeak EPER
Erabakiaren arabera: 9.1 eta 6.4: “Kanal-ekoizpenari dagokionez 50
tona/egun baino ahalmen handiagoa duten hiltegiak. Hauetatik abiatuta
produktuak fabrikatzeko tratamenduak eta aldaketak: animalia-jatorriko
lehengaiak (esnea ez dena), 75 tona/egun baino produktu gehiago ekoizteko
ahalmena dutenak; landare-jatorriko lehengaiak, eguneko 300 tona produktu
(hiru hileko batez besteko balioa) baino gehiago ekoizteko ahalmena
dutenak. Esnearen tratamendua eta aldaketa, egunean 200 tona esne baino
gehiago jasota (urteko batez besteko balioa)”. 9.2 eta 6.5: “Kanalak edo
animalia-hondakinak ezabatzeko edo aprobetxatzeko instalazioak, 10
tona/egun baino gehiagoko ahalmena dutenak”. 9.3 eta 6.6: “Hegaztien edo
txerrien hazkuntza intentsiborako instalazioak, baldintza hauekin: 40.000 leku
izatea oilo erruleentzat, edo leku-kopuru baliokidea beste hegazti
batzuentzat”).
KAREA (3.1 epigrafea IPPC Legearen eta EPER Erabakiaren arabera: 3.1:
“Labe birakarietan zementua eta/edo klinkerra fabrikatzeko instalazioak,
egunean 500 tona baino gehiago ekoizteko ahalmena dutenak, edo labe
birakarietan karea fabrikatzeko instalazioak, egunean 50 tona baino gehiago
ekoizteko ahalmena dutenak”.
Berrikuntzak aire-emisioak neurtzeko, zenbatesteko eta kalkulatzeko Gidaliburu Teknikoetan
2005EKO Ekaina 4
ZEMENTUA (3.1 epigrafea IPPC Legearen eta EPER Erabakiaren arabera:
3.1: “Labe birakarietan zementua eta/edo klinkerra fabrikatzeko instalazioak,
egunean 500 tona baino gehiago ekoizteko ahalmena dutenak, edo labe
birakarietan karea fabrikatzeko instalazioak, egunean 50 tona baino gehiago
ekoizteko ahalmena dutenak”.
PRODUKTU-ZERAMIKOAK (3.5 epigrafea IPPC Legearen eta EPER
Erabakiaren arabera: 3.5: “Produktu zeramikoak –batez ere, teilak, adreiluak,
erregogorrak, lauzak edo produktu zeramiko apaingarriak edo etxean
erabiltzekoak– labean fabrikatzeko instalazioak, egunean 75 tona baino
gehiago ekoizteko eta/edo 4 m3 baino gehiago labekatzeko ahalmena eta 300
kg/m3 baino gehiagoko labearen karga-dentsitatea dutenak”).
ERREKUNTZA (1.1, 1.2, 1.3 epigrafeak IPPC legearen eta EPER
Erabakiaren arabera: 1.1: “50 MW baino gehiagoko erretzeko potentzia
duten errekuntza-instalazioak. Energia elektrikoa erregimen arruntean edo
erregimen berezian ekoizteko instalazioak, baldin eta erregai fosilak,
hondakinak edo biomasa erretzen bada. Baterako sorkuntzako instalazioak,
galdarak, labeak, lurrun-sorgailuak edo industria batean dagoen beste
edozein ekipamendu edo errekuntza-instalazio, jarduera nagusia hori izan
nahiz ez”. 1.2: “Petrolio- eta gas-findegiak: Petrolioa edo petrolio gordina
fintzeko instalazioak. Erregai-gasa –gas naturala ez dena– eta petroliotik
likidotutako gasak ekoizteko instalazioak”. 1.3: “Koke-labeak”).
BURDIN GALDAKETA (2.4 epigrafeak IPPC legearen eta EPER
Erabakiaren arabera: 2.4: “Metal ferrosoen galdaketa, egunean 20 tona
baino gehiago ekoizteko ahalmenarekin”.
HONDAKINEN KUDEAKETA (5.1, 5.4 epigrafeak IPPC legearen eta EPER
Erabakiaren arabera: 5.1: “Hondakin arriskutsuak –olio erabilien kudeaketa
barne– balorizatzeko edo hondakindegiak ez diren lekuetan hondakin horiek
ezabatzeko instalazioak, egunean 50 tona baino gehiago tratatzeko
ahalmena dutenak”. 5.4: “Hondakina edozein dela ere 10 tona baino gehiago
hartzen duten edo 25.000 tona baino edukiera handiagoa duten
hondakindegiak, hondakin geldoen hondakindegiak kontuan izan gabe”).
Berrikuntzak aire-emisioak neurtzeko, zenbatesteko eta kalkulatzeko Gidaliburu Teknikoetan
2005EKO Ekaina 5
EZ-BURDINAZKO METALURGIA (2.5 epigrafeak IPPC legearen eta EPER
Erabakiaren arabera: 2.5: “Metal ez-ferrosoak –aleazioa barne– eta
berreskuratutako materialak (fintzea, moldaketa galdaketan) galdatzeko
instalazioak, egunean 4 tona berun eta kadmio baino gehiago galdatzeko
edo gainerako materialen 20 tona baino gehiago galdatzeko ahalmena
dutenak”).
OREA ETA PAPERA (6.1 epigrafeak IPPC legearen eta EPER Erabakiaren
arabera: “Zura edo beste zuntz-material batzuk erabiliz paper-orea
fabrikatzeko instalazio industrialak. Eguneko 20 tona paper eta kartoi baino
gehiago ekoizteko ahalmena").
KIMIKA (4.1, 4.2, 4.3, 4.4, 4.5, 4.6 epigrafeak IPPC legearen eta EPER
Erabakiaren arabera: Industria-mailako fabrikazioa, epigrafeetan aipatutako
produktuen edo produktu-taldeen aldaketa kimikoaren bidez): 4.1:
“Oinarrizko produktu kimiko organikoak fabrikatzeko instalazio kimikoak”.
4.2: “Oinarrizko produktu kimiko ez-organikoak fabrikatzeko instalazio
kimikoak”. 4.3: “Fosforoarekin, nitrogenoarekin edo potasioarekin ongarriak
(ongarri sinpleak edo konposatuak) fabrikatzeko instalazio kimikoak”. 4.4:
“Oinarrizko produktu fitofarmazeutikoak eta biozidak fabrikatzeko instalazio
kimikoak”. 4.5: “Oinarrizko botikak fabrikatzeko prozedura kimikoa edo
biologikoa erabiltzen duten instalazio kimikoak”. 4.6: “Lehergaiak
fabrikatzeko instalazio kimikoak”.
EHUNGINTZA ETA LARRUGINTZA (7.1, 8.1 epigrafeak IPPC legearen
arabera eta 6.2, 6.3 epigrafeak EPER Erabakiaren arabera: 7.1 eta 6.2:
“Aurretratamendua egiteko (garbiketa, zuriketa, mertzerizatzea) edo zuntzak
edo ehunak tindatzeko instalazioak, eguneko 10 tona baino gehiago
tratatzen dituztenak. 8.1 eta 6.3: “Larrua ontzeko instalazioak, egunean 12
tona produktu amaitu tratatzeko ahalmena dutenak).
BURDIN METALEN ERALDAKETA (2.3 epigrafeak IPPC legearen eta
EPER Erabakiaren arabera: Metal ferrosoak eraldatzeko instalazioak.
Ijezketa beroa, orduko 20 tona altzairu baino gehiago ijezteko
ahalmenarekin. Mailu bidezko forjaketa, talkaren energia 50 kJ baino
handiagoa denean eta erabilitako potentzia termikoa 20 mW baino
Berrikuntzak aire-emisioak neurtzeko, zenbatesteko eta kalkulatzeko Gidaliburu Teknikoetan
2005EKO Ekaina 6
handiagoa denean. Metal galdatuzko babes-geruzen aplikazioa, orduko 2
tona altzairu gordin baino gehiago tratatzeko ahalmenarekin).
GAINAZAL-TRATAMENDUA (2.6, 10.1 epigrafeak IPPC legearen arabera
eta 2.6, 6.7 epigrafeak EPER Erabakiaren arabera: 2.6: “Metalen eta
material plastikoen gainazala prozedura elektrolitiko edo kimiko bidez
tratatzeko instalazioak, tratamendua egiteko erabilitako kubeten edo lerro
osoen bolumena 30 m3 baino handiagoa denean”. 10.1 y 6.7: “Materialen,
objektuen edo produktuen gainazalak disolbatzaile organikoekin tratatzeko
instalazioak, bereziki, prestatzeko, estanpatzeko, estaltzeko eta
koipegabetzeko, iragazgaizteko, itsasteko, lakatzeko, garbitzeko edo
inpregnatzeko; orduko 150 kg edo urteko 200 tona disolbatzaile baino
gehiago kontsumitzeko gaitasunarekin”).
BEIRA ETA ZUNTZ MINERALAK (3.3 epigrafeak IPPC legearen eta EPER
Erabakiaren arabera: 3.3: “Beira –beira-zuntza barne– fabrikatzeko
instalazioak, egunean 20 tona baino gehiago urtzeko ahalmena dutenak”.
Instalazio osagarrien errekuntza-taula eguneratu da. Hona hemen taula eguneratua:
Berrikuntzak aire-emisioak neurtzeko, zenbatesteko eta kalkulatzeko Gidaliburu Teknikoetan
2005EKO Ekaina 7
Poluitzailea
CH
4
CO
CO
2
NM
VOC
ak
NO
x
SOx
N2O
PM10
Prozesuko etapa g/GJ g/GJ kg/GJ g/GJ g/GJ g/GJ g/GJ g/GJInstalazio osagarriakGaldarak eta erregailuak
(< 50 MW)Airea 1,4 10 55,8 5 62 arbui. 1 kontr.g.: arbui.Gas naturala oxigenoa arbui. arbui. 56,1 arbui. arbui. arbui. arbui. kontr.g.: arbui.
Fuel-olioa 3 10 77,0 10 150 497,6 0,26 kontr.g.: 18,2C gasolioa 0,2 10 73,7 15 80 92,31 0,26 kontr.g.: 3,23PGLak 1 17 62,8 1,7 99 arbui. 4,5 kontr.g.: 3,
Gas-turbinakGas naturala 4 10 55,8 4 160 arbui. 4 kontr.g.: 0,9PGLak 1 1,6 62,8 1 398 arbui. 14 kontr.g.: 2
Motor geldikorrakGas naturala 4,7 136 55,8 47 1200 arbui. kontr.g.: arbui.Gasolina 1,5 28,4 69,0 1321 738 38 kontr.g.: 45,25Fuel-olioa 3 430,0 77,0 163 1996 430 kontr.g.: 140,3
BiomasaAzalak 12 290 50 100 5,2 5,9 Elect 18
g/GJ: kontsumitutako erregaiaren gigajoule bakoitzeko sortzen diren poluitzaile-gramoak.arbui.: arbuiagarriakontr.g.: kontrolgabeaCO2-aren emisio-faktoreak, suposatuz erregai solido guztien erreferentziazko oxidazio-balioa 0,99 dela, eta gainerako erregaiena 0,995. (Batzordearen2004ko urtarrilaren 29ko erabakia)
Berrikuntzak aire-emisioak neurtzeko, zenbatesteko eta kalkulatzeko Gidaliburu Teknikoetan
2005EKO Ekaina 8
1. taula: Erregaien energia-unitateetara pasatzeko faktoreak (BBA: beheko berotze-
ahalmena).
Erregai-motaDatuenunitatea
Behar denunitatea
Bihurtzeko erlazioa*
Gas naturala MWh (GBA) 3,3 GJ/ MWhGas naturala MWh (BBA) 3,6 GJ/ MWhGas naturala Nm3 0,038 GJ/Nm3
Gas naturala Therm (GBA) 0,0038 GJ/ thermFuel-olioa Tona 40,2 GJ/tonaC gasolioa Tona 43,3 GJ/tonaA eta Bgasolioak Tona 43,3 GJ/tona
Gasolina Tona 44,80 GJ/tonaPGLak Tona
GJ
47,31 GJ/tona*(Energia-balantzeak, EEE 2000)
Harrikatzaren BBAri dagokionez, instalazio bateko erregai-partidabakoitzaren bero-balio garbi adierazgarria erabiltzea gomendatzen da.
Biomasaren bero-balioa, neurri handi batean, hezetasun-edukiakzehazten du. Azalen BBAren aldakortasuna dela eta, neurketen araberazehaztea komeni da.
Gainera, CO2-a kalkulatzeko, esaldi hau ere ipini da:Oharra: Berotegi-efektua eragiten duten gasen emisio-eskubideen salerosketaren
mendeko sektoreek CO2-aren emisioak kalkulatzeko metodologia espezifikoa dute,
Batzordearen 2004/156/EE Erabakiaren arabera; erabaki horren bidez, Europako
Parlamentuaren eta Kontseiluaren 2003/87/EE Zuzentarauaren arabera, berotegi-
efektua eragiten duten gasen emisioak jakinarazteko eta horien segimendua egiteko
zuzentarauak ezartzen dira.
Esaldi hori gidaliburu hauetan sartu da:
Altzairua
Karea
Zementua
Oregintza eta papergintza.
Errekuntza-instalazio handiak
Beira
Produktu zeramikoak
Berrikuntzak aire-emisioak neurtzeko, zenbatesteko eta kalkulatzeko Gidaliburu Teknikoetan
2005EKO Ekaina 9
11..-- GGAAIINNAAZZAALL--TTRRAATTAAMMEENNDDUUEENN GGIIDDAA
11..11..-- KKRROOMMOO--EEMMIISSIIOOEENN FFAAKKTTOORREEAAKK
3.3.1. “Kromoztatze-upelen emisio-ratioak/-faktoreak” ataletik emisio-faktoreekin
lotutako informazio hau kendu da:
----------------------------------------------------------------------------------------
Kasu horietan, ezin izan da korronte-unitateko emisio-faktorerik adierazi, lortzen diren
emisio-balioak oso txikiak baitira erabilitako sarrerako energia kontuan izan gabe.
Emisio-mailak honela zehazten dira metal-kilogramoen arabera:
− Kontrolik gabeko sistemak: EF ([mg/A-h]) x urtebetean erabilitako karga elektriko
kantitatea [A-h]/106.
− Sistema kontrolatuak: EF ([mg/Nm3]) x enpresan erabilitako xurgatze-sistemaren
emaria x urteko funtzionamendu-ordu kopurua/106.
2. taula: Kromo(IV)-zko bainu elektrolitikoentzako emisio-faktoreak.
Prozesua Kromo konposatuak (2)
Kromo gogorreko estaldurakKontrolgabea 7,78 mg/A-hHezetasun-kentzailearekin 0,32 mg/Nm3
Polipropilenozko bolatxoekin 0,96 mg/Nm3
Tentsioaktiboak gehituta 0,37 mg/Nm3
Ke-kentzailearekin eta polipropilenozkobolatxoekin
0,069 mg/Nm3
Dorre paketatua duen garbigailuarekin 0,048 mg/Nm3
Dorre paketatua duen garbigailuarekin,tentsioaktiboak eta polipropilenozko bolatxoakgehituta
6,0E-03 mg/Nm3
Chevron lainoak ezabatzekoekin (Vanes edoxafla uzkurtuak) 0,20 mg/Nm3
Lainoak ezabatzekoa, alanbre-sarezkoa 0,027 mg/Nm3
Dorre paketatua duen garbigailuarekin etalainoak ezabatzekoarekin (alanbre-sarezkoa) 7,3E-05 mg/Nm3
Lainoak ezabatzekoa, konpositezko alanbre-sarezkoa 8,7E-03 mg/Nm3
Kromo apaingarrizko estaldurakontrolgabea 2,14 mg/A-hKe-kentzailearekin 0,0027 mg/Nm3
Emisio-faktoreen iturria. EPA AP-42, 12.20 (1996).
Berrikuntzak aire-emisioak neurtzeko, zenbatesteko eta kalkulatzeko Gidaliburu Teknikoetan
2005EKO Ekaina 10
3. taula: Azido kromikoarekin anodizatzeko prozesuaren emisio-faktoreak.
Prozesua Kromo-konposatuak
Azido kromikoarekin anodizatzeaKontrolgabea 1,4 mg/hm2
Polipropilenozko bolatxoekin 1,2 mg/hm2
Ke-kentzailearekin (1) 4,5E-02 mg/hm2
Ke-kentzailearekin eta polipropilenozkobolekin 1,8E-02 mg/hm2
Dorre paketatua duen garbigailuarekin 6,7E-03 mg/hm2
Dorre paketatua duen garbigailuarekin eta ke-kentzailearekin 5,3E-04 mg/hm2
Lainoak ezabatzekoa, alanbre-sarezkoa 3,6E-03 mg/hm2
Dorre paketatua duen garbigailuarekin etalainoak ezabatzekoarekin (alanbre-sarezkoa) 3,8E-04 mg/hm2
Garbigailu hezearekin, hezetasun-kentzailearekin eta eraginkortasun handikopartikula-iragazkiarekin
3,4E-04 mg/hm2
g/hm2: gramo orduko eta upelaren metro karratuko.
Emisio-faktoreen iturria. EPA AP-42, 12.20 (1996).(1) ke-kentzaileak konposatu tentsioaktiboak dira; zuzenean
gehitzen dira kromo-bainuan eta azido kromikoko anodizazio-
bainuetan, laino gutxiago sor daitezen kontrolatzeko.
− Kasu horietan, ezin izan da korronte-unitateko emisio-faktorerik adierazi, lortzen
diren emisio-balioak oso txikiak baitira erabilitako sarrerako energia kontuan izan
gabe.
Emisio-mailak honela zehazten dira metal-kilogramoen arabera:
− Kontrolik gabeko sistemak: EF ([mg/A-h]) x urtebetean erabilitako karga elektriko
kantitatea [A-h]/106.
− Sistema kontrolatuak: EF ([mg/Nm3]) x enpresan erabilitako xurgatze-sistemaren
emaria x urteko funtzionamendu-ordu kopurua/106.
4. taula: Nikeleztatze-upeletako emisio-faktoreak.
Prozesua Nikelezkokonposatuak
Nikelezko elektroestaldura-upelakKontrolgabea 40,82 mg/A-hGarbigailu hezeekin 0,015 mg/Nm3.
Emisio-faktoreen iturria. EPA AP-42, 12.20 (1996).
-------------------------------------------------------------------------
Berrikuntzak aire-emisioak neurtzeko, zenbatesteko eta kalkulatzeko Gidaliburu Teknikoetan
2005EKO Ekaina 11
11..22..-- NNIIKKEELL--EEMMIISSIIOOEENN FFAAKKTTOORREEAAKK
3.3.2. “Nikeleztatze-upelen emisio-ratioak/-faktoreak” ataletik ere emisio-faktoreekin
lotutako informazio hau kendu da:
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
Kasu horietan, ezin izan da korronte-unitateko emisio-faktorerik adierazi, lortzen diren
emisio-balioak oso txikiak baitira erabilitako sarrerako energia kontuan izan gabe.
Emisio-mailak honela zehazten dira metal-kilogramoen arabera:
− Kontrolik gabeko sistemak: EF ([mg/A-h]) x urtebetean erabilitako karga elektriko
kantitatea [A-h]/106.
− Sistema kontrolatuak: EF ([mg/Nm3]) x enpresan erabilitako xurgatze-sistemaren
emaria x urteko funtzionamendu-ordu kopurua/106.
5. taula: Nikeleztatze-upeletako emisio-faktoreak.
Prozesua Nikelezkokonposatuak
Nikelezko elektroestaldura-upelakKontrolgabea 40,82 mg/A-hGarbigailu hezeekin 0,015 mg/Nm3.
Emisio-faktoreen iturria. EPA AP-42, 12.20 (1996).
-----------------------------------------------------------------------------
11..33..-- AAKKAATTSSAA AADDIIBBIIDDEEAANNAdibidearen enuntziatuan, 55.000 Nm3/h-ren ordez, 37.000 Nm3/h ipini da.
Berrikuntzak aire-emisioak neurtzeko, zenbatesteko eta kalkulatzeko Gidaliburu Teknikoetan
2005EKO Ekaina 13
22..-- HHOONNDDAAKKIINNEENN KKUUDDEEAAKKEETTAA
22..11..-- HHOONNDDAAKKIINNDDEEGGIIEETTAAKKOO EEMMIISSIIOOAAKK KKAALLKKUULLAATTZZEEKKOO IIPPIINNIITTAAKKOO
AAZZAALLPPEENNAAKK
Gorriz markatutako azalpen hauek ipini dira:
LO = DOC * DOCf * 16/12*F*MCF (formula hau aplikatzean, Lo unitate hauetan
kalkulatuko dugu: t CH4/t zabor)
% 40* CO2, % 55* CH4, % 5* N2 eta NMVOC aztarnak (< % 2*).
(* % bolumenean)
DOC = zaborrean degrada daitekeen karbono organikoaren zatikia. Kalkulua:
DOC = 0,4 (%* papera eta ehunak) + 0,17 (%* organikoak, hala nola lorategiak,
basoak) + 0,15 ( %* janaria) + 0,3 (%* zura) (* portzentajeak bateko
hainbestean ipini behar dira)
Q CH4 = Lo R (e^-kc – e^–kt)
- QCH4 = metano-sorreraren ratioa t denboran (m3/urte)
- Lo = metanoa sortzeko ahalmena (m3 CH4/t zabor)
- R = urteko zaborraren batez bestekoa (t zabor/urte)
- k = metanoa sortzeko ratioa (1/urte)
- c = hondakindegia itxi zenetik pasatu den denbora (urte)
- T = zaborra lehen aldiz metatu zenetik pasatu den denbora =
zaborra lehen aldiz metatu zenetik igaro den urte-kopurua.
Oregintzako eta papergintzako zentroen hondakindegiei dagokienez, paper-
fabrikaren araztegiko lohiak nagusi diren hondakinen kasuan, konstante hauek
izan behar dira kontuan:
- k: 0,03/urte
- Lo: 100 m3/tona hondakin lehor
Berrikuntzak aire-emisioak neurtzeko, zenbatesteko eta kalkulatzeko Gidaliburu Teknikoetan
2005EKO Ekaina 14
22..22..-- AADDIIBBIIDDEEAARREENN ZZUUZZEENNKKEETTAAAdibidea zuzendu egin da, eta honela geratu da:
“40.000 tona zaborrentzako tokia duen HHSen hondakindegi batean, batez
beste, urtean 2.860 tona zabor sartzen dira.”
QCH4 = Lo R (e^-kc – e^–kt)
R = 2.860 tona zabor/urte
K = 0,04 (1/urte)
C = 0 urte itxi zutenetik
T = zaborra lehen aldiz metatu zenetik, 14 urte
Lo = DOC * DOCf * 16/12*F*MCF
MCF = 1 (hondakindegi berri kudeatua)
DOC = 0,4 (% papera eta ehunak) + 0,17 (% organikoak, hala nola lorategiak,
basoak) + 0,15 ( % janaria) + 0,3 (% zura) = 0,4*0,337+0,17*0,025 +0,15*0,309
+0,3 *0,082 =0,1939
DOC F = 0,77 (zenbatetsia)
F = 0,5 (zenbatetsia)
Lo = 0,1939 * 0,77 *16/12 *0,5 *1 = 0,995 t CH4/t zabor
Umch4 =0,0995 * 2.860 (e^-0,04*0 –e^-0,04*14) =122.021 kg CH4/urte
Qch4 = 122.021 * (8,205 *10 ^-5 * 1000 * 298)/(16*1) = 186.470 m3/urte
Qco2 = Qch4 *40/55 = 135.612 m3/urte
Umco2 = (186.470* 44 * 1)/ (8,205 *10 ^-5 * 1000 * 298) = 335.557 kg/urte
Hala ere, “EPER egiteko orientazio-dokumentuaren” eta IPCC zuzentarauen
arabera, biomasa-emisioak ez dira kontuan hartuko. Horregatik, biogasetik
sortutako CO2-a ez dago jakinarazi beharrik.
Errekuntza bidezko kontrol-sistemak dauden hondakindegietan, biogasaz gain
erabil daitekeen gas naturalaren errekuntzan sor daitekeen CO2-a bakarrik
jakinarazi behar da.
Berrikuntzak aire-emisioak neurtzeko, zenbatesteko eta kalkulatzeko Gidaliburu Teknikoetan
2005EKO Ekaina 15
33..-- BBUURRDDIINN MMEETTAALLEENN EERRAALLDDAAKKEETTAA
2.3 a eta 2.3. b-ren NOSE P-aren zuzenketa (taulan gorriz azaltzen da):
IPPC Legearen eta EPER Erabakiarenaraberako jardueren eta instalazioen
kategoriaNOSE-P kodea NOSE-P prozesua
2.3 (a):(Metal ferrosoak eraldatzeko instalazioak: Ijezketaberoa, orduko 20 tona altzairu baino ahalmenhandiagoarekin”). 105.12 Metalen eta produktu metalikoen
fabrikazio-prozesu adierazgarriak2.3 (b):(Metal ferrosoak eraldatzeko instalazioak: “mailubidezko forjaketa, talkaren energia 50 kJ baino handiagoadenean eta erabilitako potentzia termikoa 20 mW bainohandiagoa denean”).
105.12 Metalen eta produktu metalikoenfabrikazio-prozesu adierazgarriak
2.3 (c):(Metal ferrosoak eraldatzeko instalazioak: “Metalgaldatuzko babes-geruzen aplikazioa, orduko 2 tonaaltzairu gordin baino gehiago tratatzeko ahalmenarekin”).
105.01Metalen eta plastikoengainazalen tratamendua(Ekoizpen-prozesu generikoak)
33..11..-- BBEERROOKKOO IIJJEEZZKKEETTAA--SSEEKKTTOORREEAARREENN PPMM//PPMM1100--EENN EEMMIISSIIOO--FFAAKKTTOORREEAAKK
Sektoreko Gidaren 2.3 atalean, faktore-tarte hau ezabatu da emisio-faktoreen
taulatik: (0,1 – 7,6) kg PM/t altzairu ijetzi.
Sektoreko Gidaren 2.3 atalean, emisio-faktoreen taulan zehaztu da
granailatzeko makinaren emisio-faktorea PM-ri dagokiola eta ez PM10-i.
Gorriz markatu da taula honetan:
Berrikuntzak aire-emisioak neurtzeko, zenbatesteko eta kalkulatzeko Gidaliburu Teknikoetan
2005EKO Ekaina 16
PROZESUA PM10 Zn Pb Ni Cu Cr Cd SOx NOx CO NMVOCak CO2
AB 0,045 8,83x10-5 1,35x10-4 3,64x10-4 2,36x10-4
Automatikoa AE 3,25 EEAB 0,003 6x10-6 9x10-6 2,43x10-5 1,58x10-5
EskuliburuaAE 1,5
EE
EE
EE ED
ERREKUNTZAPropano
a 2,28 0,384
Gainazalasopletearekinarteztea
Erregaia(PGL) Butanoa
AE ED ED2,52 0,432
ED 2,952
Gainazala sopletearekin arteztutako unitateakkg/t altzairu
arteztu kg/t altzairu kg/m3 PGL kg/kgPGL
ERREKUNTZAOhikoerregailua ED
3,8x10-3
(3,8x10-4)(3,6x10-4)BBirberotze-labeak Gas
Naturala NOX gutxikoerregailua
AE 0,013 EDED
2,6x10-3
(2,6x10-4)(2,45x10-4)B
6,3x10-4
(6,3x10-5)(5,94x10-5)B
1,24x10-4
(1,24x10-5)(1,17x10-5)B
2,12(0,212)(0,202)B
Birberotze-labeen unitateak
kg/t altzairubirberotu kg/t altzairu birberotu Gas naturala: kg/Nm3 (kg/therm) (kg/kWh)B
AB 0,021 EDTotxoa 0,001Ijezketa-trenaXaflak AE 0,1-7,6 (PM)
EE ED0,0035
ED
Ijezketa-trenen unitateakkg/t altzairu
ijetzikg/t
altzairuijetzi
Granailaketa AB 0,691 EE EDGranailaketa-unitateak
kg/erabilitako tgranaila kg/t altzairu granailatu
ESANAHIA: AE: Arazketarik ez; AB: Arazketa bai; ED: Ez dagokio; EE: Ez daude eskuragarri1 Partikula solidoei (PM) dagokie
Berrikuntzak aire-emisioak neurtzeko, zenbatesteko eta kalkulatzeko Gidaliburu Teknikoetan
2005EKO Ekaina 17
33..22..-- FFOORRJJAAKKEETTAA--SSEEKKTTOORREEAARREENN PPMM//PPMM1100--EENN EEMMIISSIIOO--FFAAKKTTOORREEAAKK
Sektoreko Gidaren 3.3 atalean, emisio-faktoreen taulan zehaztu da granailatzeko
makinaren emisio-faktorea PM-ri dagokiola eta ez PM10-i.
PROZESUA PM10 SOx NOx CO NMVOC CO2
ERREKUNTZABerotze-labeak etaTratamendu termikoak Gas naturala AE ED ED
2,6x10-3
(2,6x10-4)(2,45x10-4)B
6,3x10-4
(6,3x10-5)(5,94x10-5)B
1,24x10-4
(1,24x10-5)(1,17x10-5)B
2,12(0,212)(0,201)B
Berotze-labeen unitateak
Gas naturala: kg/Nm3 (kg/therm) (kg/kWh)B
Akaberak (Granailaketa) AB 0,691 ED
Granailaketa-unitateakkg/t granalla utilizada
ESANAHIA: AE: Arazketarik ez; AB: Arazketa bai; ED: Ez dagokio; EE: Ez daude eskuragarri1 Partikula solidoei (PM) dagokie
AKATS-ZUZENKETA:
8. or.:
INSTALAZIOETAKO TITULARREN BETEBEHARRAK ETA INGURUMEN-BAIMENINTEGRATUAREN EDUKIAK
33..33..-- GGAALLVVAANNIIZZAAZZIIOO--SSEEKKTTOORREEAARREENN PPMM//PPMM1100--EENN EEMMIISSIIOO--FFAAKKTTOORREEAAKK
Sektore Gidaren 4.3 atalean, emisio-faktoreei buruzko ohar bat ipini da:
Berrikuntzak aire-emisioak neurtzeko, zenbatesteko eta kalkulatzeko Gidaliburu Teknikoetan
2005EKO Ekaina 18
PROZESUA PM10 HCl NH3 Zn PCDD/F SOx NOx CO NMVOCak CO2
Desugerketa ED 2x10-3(A) ED ED ED ED
Desugerketa-unitateak
AE kg/t metal desugertu
Galvanizazioa (Zink-bainua) AE 0,21 EE EE 0,161 EE ED
Galvanizazio-unitateakkg/erabilitako t zink
ESANAHIA: AE: Arazketarik ez; AB: Arazketa bai; ED: Ez dagokio; EE: Ez daude eskuragarri(A) Ijezketan altzairuaren desugerketa-eragiketako berariazko emisio-faktorea.1 Emisio-faktore hau galvanizazio-teknika ez-jarraituei eta automatikoei edo erdiautomatikoei aplikatu behar zaie. Ezin da teknika jarraituetan aplikatu.
Berrikuntzak aire-emisioak neurtzeko, zenbatesteko eta kalkulatzeko Gidaliburu Teknikoetan
2005EKO Ekaina 19
44..-- AALLTTZZAAIIRRUUAA
44..11..-- PPMM//PPMM1100 EETTAA MMEETTAALL AASSTTUUNNEENN EEMMIISSIIOO--FFAAKKTTOORREEAAKK
Sektoreko gida honetan, ia osorik aldatu da 4.1. atala. PM/PM10 eta METAL
ASTUNAK kalkulatzeko metodologia eguneratu egin da.
Hona hemen gidaren egoera (EGUNERATU ONDOREN):
Ondoren, emisioak ebaluatzeko metodoa proposatzen da PM10 eta metal
astunen emisio-faktoreetan (kalkulatuta) eta neurketetan oinarrituta.
Metal astunentzako emisioen ebaluazio-metodoa hauetan oinarritzen da:
enpresek izan ditzaketen altzairutegi-hautsen konposizioaren analisian
(mahuka-iragazkian atxikitako hautsetan dagoen metal astunen %), bildutako
altzairutegi-hautsen kantitatean edo metal astunen emisioen neurketen
emaitzetan (Ziurtagiriak emateko Erakunde Baimendu batek egindakoa).
Balio hauek ondoren aurkeztuko den metodologian aplikatu behar dira:
PROZESUAEAEko emisio-faktorea
Emisio primarioak eta sekundarioakPartikula solidoak
Karbono-/aleazio-altz 20
Altzairu herdoilgaitza 16,5
Galdaketa-labea (Arku elektrikokolabea) eta Metalurgia sekundarioa
(Fintzea, AOD/VOD, huts bidezkogasgabetzea)
Unitateak: kg/tona ekoitzitako altzairu likido
Atxikitze-sistema Partikulen eta gasen atxikitze totala(%)
4. zuloa + Canopy-rik ez 904. zuloa + Canopy 98Kanpai doitua + Canopy 984. zuloa + Canopy + Atxikitze sekundarioak + Gailurirekia 99
4. zuloa + Canopy + Atxikitze sekundarioak + Gailuritxia 99,8
Karbono- etaaleazio-altzairuak
20 kg PS1/t altzairu likidoa
Altzairuherdoilgaitzak
PM10 = % 76 partikula solido(mahuka-iragazkiaren ondoren)PM10 = % 58 partikula solido(mahuka-iragazkiaren ondoren)
16,5 kg PS1/t altzairu likidoa1 PS: Partikula solidoak
Berrikuntzak aire-emisioak neurtzeko, zenbatesteko eta kalkulatzeko Gidaliburu Teknikoetan
2005EKO Ekaina 20
PM10 partikulen emisioaren kalkulua (Zenbatesteko metodologiaren kodea: Keta/edo N)
Mahuka-iragazkietan bildutako partikula solidoen eta hautsaren emisioenneurketak egin direla kontuan hartuta, hau da PM10-en kalkulua egiteko formula:
PSen neurketak (mg/Nm3), normalean, 3 laginetan egingo dira; beraz, PS1,
PS2, PS3 eta oinarri lehorreko 3 emari –CS1, CS2, CS3 (Nm3/h)– izango dira
kontuan.
Masa-emaria M (kg PS/h) = (PS1 x CS1 + PS2 x CS2 + PS3 x CS3)/(3 x 106)
PM10 (kg/urte) = PM10 konfinatuak (mahuka-iragazkiaren irteera) + PM10
iheskorrak =
(M’ x 0,76) + (M’ + N’) x 0,58 x (1-Q)/Q
Azalpena: M’ = M (kg PS/h) x Funtzionamendu-orduak (h/urte) = kg PS/urte
N’ = Mahuka-iragazkietan bildutako hautsa (kg PS/urte)
Q = Atxikitze totala (0/1)
Goian ipinitako formula orokorretik abiatuta, instalazioen hasierako datuak
aldakorrak direnez, kalkuluak beste era batera ere egin daitezke:
Oharra: enpresak PM10-en zuzeneko emisioen neurketak baldin baditu,
formula hau aplikatu behar da:
PM10 (kg/urte) = PM10 konfinatuak (mahuka-iragazkiaren irteera) + PM10
iheskorrak =
M’ + (M’/0,76 + N’) x 0,58 x (1-Q)/Q
Azalpena:
M’ = kg PM10/urte
N’ = Mahuka-iragazkietan bildutako hautsa (kg PS/urte)
Partikula solidoen emisioen neurketarik ez badago (mahuka-iragazkian
% 99 atxikitzen dela onartzen dugu), formula hau erabili behar da
kalkulatzeko:
PM10 (kg/urte) = PM10 konfinatuak (mahuka-iragazkiaren irteera) + PM10
iheskorrak =
(N’/99 x 0,76) + (N’/99 + N’) x 0,58 x (1-Q)/Q
Berrikuntzak aire-emisioak neurtzeko, zenbatesteko eta kalkulatzeko Gidaliburu Teknikoetan
2005EKO Ekaina 21
Metal astunen emisioaren kalkulua (Zenbatesteko metodologiaren kodea: Keta/edo N)
Datu hauek baldin baditugu:
1. Mahuka-iragazkian bildutako hautsa2. Metal astunen emisioen neurketak3. Altzairutegi-hautsen analitika (Metal astunak: MA 0/1en)
Metal astun bakoitzaren neurketak (µg/Nm3), normalean, 3 laginetan egingo
dira; beraz, M1, M2, M3 eta oinarri lehorreko 3 emari –CS1, CS2, CS3 (Nm3/h)–
izango dira kontuan.
Masa-emaria M (kg MA/h) = (M1 x CS1 + M2 x CS2 + M3 x CS3)/(3 x 109)
MA (kg/urte) = Metal konfinatua (mahuka-iragazkien irteera) + Metal
iheskorra = M1 + (M1 + N’ x T) x (1-Q)/Q
Azalpena:
M1 = M (kg MA/h) x Funtzionamendu-orduak (h/urte) = kg MA/urte
N’ = Mahuka-iragazkietan bildutako hautsa (kg PS/urte)
Q = Atxikitze totala (0/1)
T = MA (0/1) altzairutegi-hautsean
Datu hauek baldin baditugu:
1. Mahuka-iragazkian bildutako hautsa2. Partikula solidoen emisioen neurketak3. Altzairutegi-hautsen analitika (Metal astunak: MA 0/1en)
MA (kg/urte) = Metal konfinatua (mahuka-iragazkien irteera) + Metal
iheskorra = M’ x T + (M’ x T + N’ x T) x (1-Q)/Q
Azalpena: M’ = M (kg PS/h) x Funtzionamendu-orduak (h/urte) = kg PS/urte
Berrikuntzak aire-emisioak neurtzeko, zenbatesteko eta kalkulatzeko Gidaliburu Teknikoetan
2005EKO Ekaina 22
Datu hauek baldin baditugu:
1. Altzairutegi-hautsen analitikarik ez badago (Metal astunak: MA0/1en)
2. Metal astunen emisioen neurketarik ez badago
Zer datu dagoen kontuan hartu gabe (mahuka-iragazkian % 99 atxikitzen
dela onartzen dugu), formula hau erabili behar da kalkulatzeko:
MA (kg/urte) = Metal konfinatua (mahuka-iragazkiaren irteera) + Metal
iheskorra =
Z + (Z + 99 x Z) x (1-Q)/Q
Azalpena:
Z = H/5 x L (mahuka-iragazkiak % 99 arazteko eraginkortasuna izateari
dagokio Z).L = tona altzairu likido/urte
Q = Atxikitze totala (0/1)
H = FE (kg MA/t altzairu likido) – ikus hurrengo orriko taula.
Oharra: Partikula solidoen emisioen neurketak eginda eta mahuka-iragazkiak bildutako hauts-
kantitatearen datuak edukita, instalazioko mahuka-iragazkiari dagokion atxikipena izan behar
da kontuan; beraz, faktore hau ipini behar da formulako 99aren ordez: [N’/(M’+N’)]x100
Azalpena:
M’ = M (kg PS/h) x Funtzionamendu-orduak (h/urte) = kg PS/urte
N’ = Mahuka-iragazkietan bildutako hautsa (kg PS/urte)
Araztu ondorengo Metal Astunen emisio-faktoreak
PROZESUAEAEko emisio-faktorea
Emisio primarioak eta sekundarioakPartikula solidoak
Karbono-/aleazio-altzairua Altzairuherdoilgaitza
Pb 14x10-3 2,5x10-3
Hg 0,55x10-4 0,55x10-4
Cu 8x10-4 5x10-4
Ni 1x10-4 3,2x10-3
Cd 2,5x10-4 7x10-5
As 1x10-4 1,5x10-5
Cr 3x10-4 2,1x10-2
Zn 5x10-2 6x10-3
Galdaketa-labea (Arkuelektrikoko labea) etaMetalurgia sekundarioa(Fintzea, AOD/VOD,huts bidezkogasgabetzea)
Unitateak: kg/tona ekoitzitako altzairu likidoOharra: taulan azaltzen diren emisio-faktoreak emisio konfinatuei dagozkie; horientzat,
mahuka-iragazkiaren atxikitzea % 95ekoa dela onartzen da. Faktoreak aplikatzean, hori
kontuan hartzea komeni da (ikus goian horretarako emandako formula).
Berrikuntzak aire-emisioak neurtzeko, zenbatesteko eta kalkulatzeko Gidaliburu Teknikoetan
2005EKO Ekaina 23
Datu hauek baldin baditugu:
1. Altzairutegi-hautsen analitikarik ez badago (Metal astunak: MA0/1en)
2. Metal astunen emisioen neurketak baditugu
Zer datu dagoen kontuan hartu gabe (mahuka-iragazkian % 99 atxikitzen
dela onartzen dugu), formula hau erabili behar da kalkulatzeko:
MA (kg/urte) = Metal konfinatua (mahuka-iragazkien irteera) + Metal
iheskorra = M1 + (M1 + 99 x M1) x (1-Q)/Q
Azalpena:
M1 = M (kg MA/h) x Funtzionamendu-orduak (h/urte) = kg MA/urte
Q = Atxikitze totala (0/1)
Oharra: Partikula solidoen emisioen neurketak eginda eta mahuka-
iragazkiak bildutako hauts-kantitatearen datuak badauzkagu, instalazioko
mahuka-iragazkiari dagokion atxikipena izan behar da kontuan; beraz,
formulako 99aren ordez faktore hau ipini behar da: [N’/(M’+N’)]x100Azalpena:
M’ = M (kg PS/h) x Funtzionamendu-orduak (h/urte) = kg PS/urte
N’ = Mahuka-iragazkietan bildutako hautsa (kg PS/urte)
Datu hauek baldin baditugu:
1. Altzairutegi-hautsen analitikak baditugu (Metal astunak: MA0/1en)
2. Mahuka-iragazkian bildutako hautsa badugu3. Partikula solidoen emisioen neurketarik ez badago4. Metal astunen emisioen neurketarik ez badago
Zer datu dagoen kontuan hartu gabe (mahuka-iragazkian % 99 atxikitzen
dela onartzen dugu), formula hau erabili behar da kalkulatzeko:
Berrikuntzak aire-emisioak neurtzeko, zenbatesteko eta kalkulatzeko Gidaliburu Teknikoetan
2005EKO Ekaina 24
MA (kg/urte) = Metal konfinatua (mahuka-iragazkiaren irteera) + Metal
iheskorra =
N’/99 x T + (N’/99 x T + N’ x T) x (1-Q)/Q
Azalpena:
N’ = Mahuka-iragazkietan bildutako hautsa (kg PS/urte)
Q = Atxikitze totala (0/1)
T = MA (0/1) altzairutegi-hautsean
44..22..-- AAKKAATTSS--ZZUUZZEENNKKEETTAA
8. or.:
INSTALAZIOETAKO TITULARREN BETEBEHARRAK ETA INGURUMEN-BAIMEN INTEGRATUAREN EDUKIAK
39. or.: CO2-aren emisioak kalkulatzeko formulan lehen azaltzen ez zen
faktorea (x 103) ipini da.
CO2 emisioak (kg/urte) = tona CaC2/urte x 88/64 x 103 + (Emisio-
faktoreaelektrodo-kontsumoa x tona altzairu ekoitzi/urte) + tona koke/urte x 2,63 tona
CO2/tona koke + tona ikatz/urte x 2,43 tona CO2/tona ikatz] x 103 + EC (emisio-
faktorea x erregai-kontsumoa/urte)
50. or.: karbono- eta aleazio-altzairuen eta altzairu herdoilgaitzen errekuntzan
NMVOCak kalkulatzeko erabilitako emisio-faktorea zuzendu da adibide
praktikoaren formulan:
Gas naturala erregai gisa (erregarria: airea) erabiltzeko errekuntzako instalazio
osagarrien taulan, NMVOC poluitzaileari dagokion 5g/GJ faktoreak ez du
ematen 1,44 10-5 kg/kWh balioa kg/kWh unitatera aldatzean –balio hori
erabiltzen zen adibidearen formulan–. Hau da balio zuzena: 1,65 10-5 kg/kWh.
Berrikuntzak aire-emisioak neurtzeko, zenbatesteko eta kalkulatzeko Gidaliburu Teknikoetan
2005EKO Ekaina 25
NMVOC (kg/urte) = Gas konfinatua (mahuka-iragazkiaren irteeran) + Gas
iheskorra + Errekuntza-gasa =
(0,033) x 90.000 + (0,033) x 90.000 x (1-0,98)/0,98 + [(1,44 1,65 x10-5) x (40 x
106)] +[(1,17 x 10-5) x (5 x 106)] = 2.970 + 60,6 + 634,5 660 = 3.665 3.690,5
50. or.: CO2-aren emisioak kalkulatzeko formulan errore bat zuzendu da:
adibide praktikoan lehen azaltzen ez zen faktorea (x 103) ipini da.
CO2 emisioak (kg/urte) = tona CaC2/urte x 88/64 x 103 + (Emisio-
faktoreaelektrodo-kontsumoa x tona altzairu ekoitzia/urte) + [tona koke/urte x 2,63 tona
CO2/tona koke + tona ikatz/urte x 2,43 tona CO2/tona ikatz] x 103 + EC (emisio-
faktorea x erregai-kontsumoa/urte)
51. or.: adibide praktikoaren formulan CO2-a kalkulatzeko erabilitako emisio-
faktorea zuzendu da:
55,8 kg/GJ x 3,6 x 10-3 GJ/kWh = 0,201 kg/kWh faktorea erabili da (erregarria:
airea) beste hau erabili beharrean: 56,1 kg/GJ 3,6 x 10-3 GJ/kWh = 0,202
kg/kWh (erregarria: oxigenoa) –erregai gisa gas naturala erabiltzen duten
errekuntza-instalazioen taulatik hartuta zegoen–.
CO2 emisioak (kg/urte)1 = 200 x 103 x 88/64 + (1,25 x 90.000) + [200 x 2,63 t
CO2/t koke + 1.200 x 2,43 t CO2/t ikatz] x 103 + [(0,202 0,201x 40 x 106) +
(0,196 x 5 x 106)] = 275.000 + 112.500 + (526.000 + 2.916.000) + 8.080.000
8.040.000+ 980.000 = 12.889.500 12.849.500
52. or.: adibide praktikoaren emisioen azken taula zuzendu da: CO2-aren eta
NMVOCen balioak eguneratu egin dira.
Berrikuntzak aire-emisioak neurtzeko, zenbatesteko eta kalkulatzeko Gidaliburu Teknikoetan
2005EKO Ekaina 27
55..-- BBUURRDDIINN GGAALLDDAAKKEETTAA
Huts hauek zuzendu dira:
8. or.:
INSTALAZIOETAKO TITULARREN BETEBEHARRAK ETA INGURUMEN-BAIMEN INTEGRATUAREN EDUKIAK
26. or.: azalpen bat sartu da:
"Ondoren, emisioak ebaluatzeko metodoa proposatzen da PM10 partikulen (taula-
oinean zehaztutako kasuentzat izan ezik) eta metal astunen emisio-faktoreetan
(kalkulatuta) oinarrituta.
27. or.: prozesu osagarrien taula-oinean azalpen hau ipini da:
“unitate hauetan: kg/t granaila”
31. or.: NH3-a, NMVOC-a, bentzenoa eta HCN-a kalkulatzeko formula zuzendu
egin da.
Gasa (kg/urte) = [(g poluitzaile/kg aglutinatzaile) x (kg aglutinatzaile/urte)] x 103
10 -3
31. or.: NH3-aren, NMVOC-aren, bentzenoaren eta HCN-aren kalkuluak egiteko
emisio-faktoreen taulan azalpen hau ematen da: berdeko moldaketan erabiltzen
den beltz minerala harrikatza da, eta bentonita ez da kontuan hartzen.
Poluitzailearen emisio-faktorea (g/kg)Aa
Aglutinatzailearenosagaia
FenolikoaHotzean
gogortzea
FenolikoaUretanoa
FenolikoaKaxa beroa
Berdekoharea
Amoniakoa (NH3) 0,039 0,083 10,931 0,065
Bentzenoa 11,209 5,351 1,002 0,611
HCN 0,029 1,053 1,184 0,118
NMVOCak 13,06 11,73 2,73 0,97A Gehitutako beltz mineral (harrikatza) edo erretxina kg bakoitzeko atmosferara askatzen den
konposatu kimikoa gramotan adierazita.
Berrikuntzak aire-emisioak neurtzeko, zenbatesteko eta kalkulatzeko Gidaliburu Teknikoetan
2005EKO Ekaina 28
33. or.: HAPei dagozkien emisio-faktoreen unitateen azalpena:
EPA EAEPROZESUA Arazketa-ekipoaKg/t. burdinurtuzko tutu ekoitzia metal likidoa
KubiloteaOstekoerrekuntza/Mahuka-iragazkia
(5,58x10-6-2,31x10-5)(1)
1,57x10-5 1,57x10-5
Department of Energy -US EAE
kg/t metalIsurtzea etahoztea
Araztekosistemarik gabe 6,5x10-4(2) EE
Desmoldatzea Araztekosistemarik gabe 0,021(3) EE
40. or.: kubilotearen PM10-en emisioak kalkulatzeko formuletan, hainbat huts zuzendu
dira adibide praktikoan:
Arazketa-ekiporik ez badago:
PM10 (kg/urte) = EFAG (kg PS PM10/t metal likido) x metal likido
ekoizpena/urte x 0,9 = 6,2 x 30.000 x 0,9 = 167.400 186.000 kg/urte
Arazketa-ekipoa badago (mahuka-iragazkia), baina neurketarik ez badago:
PM10 (kg/urte) = EFA (kg PS PM10/t metal likido) x metal likido
ekoizpena/urte x 0,9 = 0,38 x 30.000 x 0,95 = 10.380 11.400 kg/urteEFA = Emisio-faktorea arazketarekin, EFAG = Emisio-faktorea arazketarik gabe
42. or.: kubilotearen Pb-aren emisioak kalkulatzeko formuletan, hainbat huts zuzendu
dira adibide praktikoan:
Arazketa-ekipoa badago (mahuka-iragazkia), baina neurketarik ez badago:
Pb (kg/urte) = EFA (kg PS Pb/t metal likido) x ekoitzitako metal likido/urte x
0,9 = 1,34 x 10-3 x 30.000 = 40,2 kg/urtePS = partikula solidoak guztira, EFA = Emisio-faktorea arazketarekin (osteko errekuntza +
mahuka-iragazkia), EFAG = Emisio-faktorea arazketarik gabe
45. or.: adibide praktikoan, isurtzea/hoztea/desmoldatzea prozesuko NMVOCen
kalkuluan zegoen akatsa zuzendu da:
NMVOC (kg/urte) = 11,209 11,73 x 300.000 x 10-3 = 3.362,7 3.519
Berrikuntzak aire-emisioak neurtzeko, zenbatesteko eta kalkulatzeko Gidaliburu Teknikoetan
2005EKO Ekaina 29
66..-- ZZEERRAAMMIIKKAA
8. or.:
INSTALAZIOETAKO TITULARREN BETEBEHARRAK ETA INGURUMEN-BAIMEN INTEGRATUAREN EDUKIAK
30. or.: eraikuntzako adreiluen ekoizpen-prozesuaren emisio-faktoreak
erabiltzeko hainbat azalpen, batez ere, fluorraren eta fluor-konposatuen
emisioei dagokienez (HF gisa adierazita). Taula-oinean azaltzen dira gorriz:
6. taula: Eraikuntza-materialen emisio-faktoreen laburpena (EAE).
ERAIKUNTZA-MATERIALAK (adreiluak batez ere)Poluitzailea/prozesua Emisio-faktorea - EAETUNEL-LABEA
Gas naturala edozerrautsa3
Bigarren mailako neurririkgabe 0,19 kg HF/ tona produktuHF
Zerrauts-labea + zerrauts-lehortegia2 0,09 kg HF/ tona produktuBigarren mailako neurririk
gabe 0,3 kg fluoruro / tona produktu
Scrubber lehorrarekin 0,014 kg fluoruro / tonaproduktu
Eraginkortasun ertainekoscrubber hezearekin
0,09 kg fluoruro / tonaproduktu
FLUORUROAKguztira
TUNEL-LABEAGas naturala edo
zerrautsa
Eraginkortasun handiko ohefinkoko scrubberrarekin
0,0007 kg fluoruro / tonaproduktu
Cd 0,8 10-5 kg/tona produktu egosiCr 2,5 10-5 kg/tona produktu egosiPb 0,8 10-4 kg/tona produktu egosiLabea1
Ni 3,6 10-5 kg/tona produktu egosiAs 1,5 10-5 kg/tona produktu egosiZerrauts-labeaHg 3,8 10-6 kg/tona produktu egosiAs 1,5 10-5 kg/tona produktu egosiGas naturaleko labeaHg 3,8 10-6 kg/tona produktu egosiAs 1,0 10-5 kg/tona produktu egosiCd 1,1 10-5 kg/tona produktu egosiCr 2,4 10-5 kg/tona produktu egosiPb 0,6 10-4 kg/tona produktu egosiHg 0,6 10-5 kg/tona produktu egosi
METALAK
Zerrauts-labea +zerrauts-lehortegia2
Ni 1,7 10-5 kg/tona produktu egosi1 5. taulan identifikatzen ez diren bestelako labeak.2 Zerrauts-lehortegiak zerrautsa erretzen duen labeko gas-korrontea aprobetxatzen du.3 HF-aren emisioak, batez ere, lehengaiaren fluor-edukiaren araberakoak dira. Horretarako emisio-
faktorea izan arren, zehatzago izateko, materia-balantze bat egitea eta hau aplikatzea komeni da: 1 kg
F- ⇒ 1,05 kg HF (lehengaiaren F- guztia atmosferan askatzen dela onartzen da).
31. or.: emisio-faktoreak erabiltzeari buruzko azalpenak eta oinarrizko
erregogorren ekoizpeneko kalkuluetako akatsen zuzenketak.
Berrikuntzak aire-emisioak neurtzeko, zenbatesteko eta kalkulatzeko Gidaliburu Teknikoetan
2005EKO Ekaina 30
7. taula: Produktu erregogorren emisio-faktoreen laburpena (EAE).
OINARRIZKO ERREGOGORRAK (FIRE CLAY2)
Poluitzailea/prozesua Emisio-faktorea - EAE
Labe lehortzaile birakaria 8,1 kg/tona lehengaiPM 101
Zikloidun labe lehortzaile birakaria 2,6 kg/tona lehengai
56,1 kg CO2/GJCO2 Gas naturalaren errekuntza
202 kg CO2/MWh1 Zati iragazgarriari dagokio. Ez du kontuan hartzen zati kondentsagarria.2 Aluminatik eta aluminio silikato hidratatuetatik lortutako erregogorrei dagokie
8. taula: Oinarrizko erregogorren emisio-faktoreen laburpena (EAE).
OINARRIZKO ERREGOGORRAK (KROMITA/MAGNESITA)
Poluitzailea/prozesua Emisio-faktorea - EAE
Labe lehortzaile birakaria 0,20 kg/tona materia prozesatuPM 101
Tunel-labea 0,34 kg/tona materia prozesatu
Labe lehortzaile birakaria 0,35 0,035 kg/tona kromita
mineralZikloidun eta mahuka-iragazkidun labe
lehortzaile birakaria0,07 kg/tona kromita mineralKROMOA
Tunel-labea 0,13 kg/tona kromita mineral1 Zati iragazgarriari dagokio. Ez du kontuan hartzen zati kondentsagarria.
Berrikuntzak aire-emisioak neurtzeko, zenbatesteko eta kalkulatzeko Gidaliburu Teknikoetan
2005EKO Ekaina 31
77..-- ZZEEMMEENNTTUUAARREENN SSEEKKTTOORREEAA
Adibide praktikoan azalpen hau ipini da gorriz:
Klinkerrean % 65 CaCO eta % 0,03 MgO daude, eta "kaltzio karbonatoaren eta kare
dolomitikoaren deskarbonatazioaren produktuak dira, hurrenez hurren".
Adibideko akatsa ere zuzendu egin da:
ECO2_deskarbonatazioa=100.000 (0,65x785+0,0003 x1092)=51.100.000 kg CO2 deskarbonatazioa
/urte
Berrikuntzak aire-emisioak neurtzeko, zenbatesteko eta kalkulatzeko Gidaliburu Teknikoetan
2005EKO Ekaina 33
88..-- EERRRREEKKUUNNTTZZAA--IINNSSTTAALLAAZZIIOO HHAANNDDIIAAKK
Adibide praktikoan (2.4 atala), akatsa zuzendu da. Gorriz markatuta:
ECO2=15.792.000 GJ × 76,3 kg/GJ=1.204.929.600 kg CO2
Berrikuntzak aire-emisioak neurtzeko, zenbatesteko eta kalkulatzeko Gidaliburu Teknikoetan
2005EKO Ekaina 35
99..-- OORREEGGIINNTTZZAA EETTAA PPAAPPEERRGGIINNTTZZAAOregintzako eta papergintzako hondakindegietako metano-emisioak kalkulatzeko eta
horri dagokion adibiderako, atal hau ipini da.
99..11..-- PPAAPPEERRGGIINNTTZZAAKKOO EETTAA OORREEGGIINNTTZZAAKKOO IINNSSTTAALLAAZZIIOOEETTAAKKOO
HHOONNDDAAKKIINNDDEEGGIIEENN EEMMIISSIIOOAAKKAtal honetan metanoaren emisioak bakarrik izango dira kontuan; izan ere, sortzen den
CO2-a biomasan dagoen karbonotik sortzen da (eta hori ez da berotegi-efektua sortzen
duten gasekin batera kontabilizatzen).
Hondakindegi batean sortutako metanoaren kalkulua egiteko ekuazio teorikoan, urteko
isurpen-kantitatea eta hondakinaren konposizioa gutxi gorabehera konstante
mantentzen dira.
Sortutako metanoa:
Q CH4 = Lo R (e^-kc – e^–kT)
Azalpena:
QCH4 = t urtean hondakindegiko hondakin guztien ondorioz sortutako
metanoaren ratioa (m3/año)
Lo = metanoa sortzeko ahalmena (m3 CH4/t zabor)
R = urteko zaborraren batez bestekoa (t zabor/urte)
k = metanoa sortzeko ratioa (1/urte)
c = hondakindegia itxi zenetik pasatu den denbora (urte)
T = zaborra lehen aldiz metatu zenetik pasatu den denbora =
zaborra lehen aldiz metatu zenetik igaro den urte-kop. (urte)
Oharra: R eta LO hondakinaren izaeraren arabera (lehorra, hezea,
karbono organiko degradagarriaren kantitatearen araberakoa,
etab.) adieraz daitezke, baina biek oinarri berdina izan behar
dute.
Oregintzako eta papergintzako hondakindegietan metano-emisioak kalkulatzeko, balio
hauek gomendatzen dira (lehenetsiak):
Parametroa balio lehenetsiak 0,03/urteLo 100 m3/tona hondakin lehor
Sortutako metanoa masa-unitatetan kalkulatzeko (kg/urte):
Berrikuntzak aire-emisioak neurtzeko, zenbatesteko eta kalkulatzeko Gidaliburu Teknikoetan
2005EKO Ekaina 36
QCH4=0,72* Q CH4
Azalpena:
0,72 kg/m3 Metanoaren dentsitatea ( 0 ºC-an eta atmosfera bateko
presioan)
Emititutako metanoa:
CH4 emititua (kg/urte) = (CH4 sortua-CH4 berreskuratua)x (1-OX) + (CH4 berreskuratua)x(1-
Finq)
Azalpena:
CH4 berreskuratua: metano berreskuratua, atxikia eta erraustua….
OX: frakzio oxidatua: atmosferara emititu baino lehen hondakindegiaren
azaleko geruzan oxidatutako metanoaren frakzioa
Finq: erretzen/deusezten ez den metano atxikiaren frakzioa
Metanoa atxikitzeko eta errausteko sistemarik ez badago, eta hondakindegian
atmosferara emititu baino lehen azaleko geruzan oxidatutako metano-frakzioa 0
dela suposatuta (OX=0), sortutako metano-kantitatea emititutakoaren berbera
da.
Papergintzako eta oregintzako instalazioen hondakindegiak.Instalazio batek egunean 100 tona hondakin isurtzen ditu. Kraft orea egiten den
fabrika bateko urak, errautsak eta beste zenbait hondakin arazteko
instalazioetako hondakin solidoez osatuta daude nagusiki hondakinak; % 50eko
hezetasuna dute gutxi gorabehera. Paper-fabrikak urtean 350 egunez isurtzen
du. Hondakindegia azken 20 urtean aritu da funtzionatzen, eta gaur egun ere
funtzionatzen du. Metano-emisioak kalkulatzeko, hondakindegiak Lo eta k-ren
balio hauek erabiltzen ditu lehenespenez:
R=100 t/egun x 0,5 tona hondakin lehor/tona hondakin x 350 egun/urte=17.500
tona/urte
Lo= 100 m3/tona hondakin lehor
K=0,03/urte
C=0 urte (gaur egun ere funtzionatzen du)
T= 20 urte
Sortutako metanoa (m3/urte)= 17.500 x 100 x (e-0,03x0 – e-0,03x20)= 790.000 m3/urte
Berrikuntzak aire-emisioak neurtzeko, zenbatesteko eta kalkulatzeko Gidaliburu Teknikoetan
2005EKO Ekaina 37
Metanoaren dentsitatea ( 0 ºC-an eta atmosfera bateko presioan) = 0,72 kg/m3
Sortutako metanoa (kg/urte)= 790.000 m3/urte x 0,72 kg/m3=568.000 kg/urte
Hondakindegiaren azaleko geruzan frakzio oxidaturik ez dagoela suposatuta,
metanoa ez denez atxikitzen eta errausten, sortutako metanoa emititutakoaren
berdina da.
emititutako metanoa= 568.000 kg/urte x (1- 0)= 568.000 kg/urte
99..22..-- AAKKAATTSSEENN ZZUUZZEENNKKEETTAA5. puntuan. Emisioen kalkuluaren adibide praktikoa. Kraft orearen instalazioa. 240.000
GJ balioaren ordez 250.000 GJ ipini da.
30. orrian, azal-galdararen emisioetan akats bat dago. 0,22 balioaren ordez, 18 ipini
da.
Eazal_galdara=150.000 tona x 17,01 GJ/tona x 18 g/GJ=45.927 kg PM10
Berrikuntzak aire-emisioak neurtzeko, zenbatesteko eta kalkulatzeko Gidaliburu Teknikoetan
2005EKO Ekaina 39
1100..-- KKIIMMIIKKAARREENN SSEEKKTTOORREEAAPVC-aren ekoizpeneko emisioak kalkulatzeko modua aldatu da. Hau da metodologia
berria:
Emisioak Balio maximoa Ohiko balio
industriala
Jardunbide egokiak
kg/t PVCBinil kloruroen
emisioak guztira,
barreiatuak barne
4,2 1,2 1
PVC hautsa 0,47 0,25 0,2
Berrikuntzak aire-emisioak neurtzeko, zenbatesteko eta kalkulatzeko Gidaliburu Teknikoetan
2005EKO Ekaina 41
1111..-- NNEEKKAAZZAARRIITTZZAAKKOO EELLIIKKAAGGAAIIGGIINNTTZZAA -- AABBEELLTTZZAAIINNTTZZAA4.4 atalean, ondoren gorriz azaltzen den esaldia gehitu da:
Halaber, Nekazaritza, Arrantza eta Elikadura Ministerioak metodologia bat prestatu du
abeltzaintzako gas-emisioak kalkulatzeko, hegaztien eta txerrien haziendek eragiten
dituztenak kalkulatzeko batik bat.