Pre
sid
en
cia
de
l G
ob
iern
oM
inis
teri
o d
e E
du
caci
ón
Ed
ita
: A
ge
nci
a E
sta
tal
An
tid
op
aje
/ C
on
se
jo S
up
eri
or
de
De
po
rte
s
Au
torí
a y
Co
ord
ina
ció
n I
nst
itu
cio
na
l: D
ep
art
am
en
to d
e I
+D
+i d
e l
a A
EA
, Un
ida
d d
e A
po
yo d
e l
a D
ire
cció
n d
e l
a A
EA
Dis
eñ
o g
ráfi
co e
ilu
stra
cio
ne
s: J
avi
er
Gó
me
z y
Vic
tor
Co
yote
Ap
ari
cio
.
NIP
O:
00
9-1
0-0
02
-08
(P
resi
de
nci
a d
el
Go
bie
rno
)
82
0-1
0-5
44
-9 (
Min
iste
rio
de
Ed
uca
ció
n)
Re
serv
ad
os
tod
os
los
de
rech
os.
Ni l
a t
ota
lid
ad
ni p
art
e d
e e
ste
lib
ro p
ue
de
se
r re
pro
du
cid
o o
tra
nsm
itid
o m
ed
ian
te p
roce
dim
ien
tos
ele
ctró
nic
os
o m
eca
nis
mo
s d
e f
oto
cop
ia, g
rab
aci
ón
, in
form
aci
ón
o c
ua
lqu
ier
otr
o s
iste
ma
sin
el
pe
rmis
o d
el
ed
ito
r
2
“por
un
a ed
uca
ción
inte
gral
a t
ravé
s de
la b
uen
a pr
ácti
ca e
n la
act
ivid
ad f
ísic
a y
depo
rtiv
a”
Est
a g
uía
pre
ten
de
se
r u
n in
stru
me
nto
fa
cili
tad
or
de
“la
bu
en
a p
ráct
ica
“ fí
sico
-de
po
rtiv
a, y
se
insc
rib
e e
n u
n
con
text
o d
e e
du
caci
ón
en
va
lore
s, d
e e
du
caci
ón
inte
gra
l a
tra
vés
de
l d
ep
ort
e l
imp
io.
I Obj
etiv
os.
2 B
enefi
cios
y v
alor
es d
e la
act
ivid
ad fí
sica
y d
el d
epor
te
3 D
erec
ho a
tu
salu
d, a
tu
bien
esta
r, a
pra
ctic
ar d
epor
te li
mpi
o
4 ...
El n
o ju
gar
lim
pio
tien
e co
nsec
uenc
ias
5 D
ecid
es t
ú, y
eli
ge e
l hon
or
6 ¿C
ómo
hace
rlo?
To
do
se
ap
ren
de
7 ...
y R
ecue
rda:
No
está
s só
lo
ÍND
ICE
3
po
r u
n l
ad
o m
ejo
rar
la in
form
aci
ón
de
l a
lum
na
do
en
te
ma
s d
e s
alu
d, d
op
aje
y
su
s ri
esg
os,
re
curs
os.
..p
or
otr
o, a
sa
bie
nd
as
de
qu
e l
a in
form
aci
ón
es
imp
resc
ind
ible
per
o n
o su
fici
ente
, se
tra
tarí
a d
e o
fre
cer
pa
uta
s d
e a
ctu
aci
ón
co
n fi
na
lid
ad
pre
ven
tiva
(“p
reve
nir
ta
mb
ién
es
ga
na
r “)
y f
orm
ativ
a d
e p
ers
on
as
crít
ica
s, r
esp
on
sab
les
y co
n e
stra
teg
ias
de
afr
on
tam
ien
to d
e s
itu
aci
on
es
com
ple
jas,
de
pre
sió
n…
Valo
rar
el
pa
pe
l q
ue
la
act
ivid
ad
fís
ica
y e
l d
ep
ort
e t
ien
en
en
su
sa
lud
.C
on
oce
r la
s re
pe
rcu
sio
ne
s, r
ea
les,
de
l d
op
aje
en
la
mis
ma
.R
efl
exi
on
ar
sob
re l
as
ven
taja
s d
el
de
po
rte
lim
pio
y s
us
imp
lica
cio
ne
s.A
na
liza
r lo
s p
rin
cip
ale
s fa
cto
res
de
rie
sgo
re
laci
on
ad
os
con
el
do
pa
je.
Se
r co
nsc
ien
te d
e s
u c
ap
aci
da
d d
e e
lecc
ión
/de
cisi
ón
.C
on
oce
r e
l p
roce
so d
e t
om
a d
e d
eci
sio
ne
s.D
esa
rro
lla
r a
ctit
ud
es
de
au
toe
stim
a y
de
re
spe
to.
Cre
cer
en
la
pro
pia
re
spo
nsa
bil
ida
d y
ca
pa
cid
ad
ind
ivid
ua
l (y
co
mo
co
lect
ivo
/e
qu
ipo
).
O
BJET
IVO
SQ
UÉ
SE P
RET
END
E C
ON
EST
E M
AN
UAL?
61
.
··········
4
El objetivo es doble:C—mo objetivos espec’Þcos se plantea que el alumnado sea capaz de:
BEN
EFIC
IOS
Y VA
LORE
SD
E LA
AC
TIV
IDA
D F
ISIC
A Y
DEL
DEP
ORT
E
“Ser
act
ivo,
ser
dep
orti
sta”
un
univ
erso
llen
o de
ben
efici
os:
-Fis
ioló
gico
s:1
. A
yud
a a
l co
ntr
ol
de
l so
bre
pe
so y
pre
vie
ne
la
ob
esi
da
d2
. A
ctú
a, i
ncr
em
en
tan
do
, en
el
pro
ceso
de
min
era
liza
ció
n d
e l
os
hu
eso
s3
. F
ort
ale
ce y
de
sarr
oll
a l
os
mú
scu
los,
act
iva
la
ma
du
raci
ón
de
l si
ste
ma
n
erv
ioso
y m
otr
iz a
um
en
tan
do
su
re
nd
imie
nto
-Psi
coló
gico
s:1
. A
um
en
ta l
a c
on
fia
nza
pe
rso
na
l,la
au
toe
stim
a2
. D
esa
rro
lla
y a
um
en
ta l
a a
uto
no
mía
3.
Pro
po
rcio
na
re
laja
ció
n, b
ien
est
ar…
-Soc
iale
s1
. F
om
en
ta l
a s
oci
ab
ilid
ad
2.
Co
ntr
ibu
ye a
la
inte
gra
ció
n s
oci
al
3.
Ap
un
tala
el
lid
era
zgo
4.
Fa
vore
ce e
l tr
ab
ajo
en
eq
uip
o
En
de
fin
itiv
a, a
ctiv
ida
d f
ísic
a y
de
po
rte
co
ntr
ibu
yen
atu
Edu
caci
ón In
tegr
al
2.
5
Dop
aje
es
la u
tili
zaci
ón
po
r e
l d
ep
ort
ista
de
su
sta
nci
as
o m
éto
do
s cu
yo u
so e
stá
pro
hib
ido
en
el
de
po
rte
po
r la
le
gis
laci
ón
vig
en
te y
co
n g
rave
per
juic
io p
ara
su
sa
lud
.E
s d
eli
to l
a p
rom
oci
ón
o l
a in
cita
ció
n a
uti
liza
r su
sta
nci
as
y m
éto
do
s p
roh
ibid
os.
El d
opaj
e:
pe
rju
dic
a g
rave
me
nte
la
sa
lud
fa
lse
a l
a c
om
pe
tici
ón
d
añ
a l
a im
ag
en
éti
ca d
el
de
po
rte
le
sio
na
la
fin
ali
da
d d
el
mis
mo
, su
ese
nci
a
TIE
NES
DER
ECH
O A
PRO
TEG
ER
TU
SA
LUD
, T
U B
IEN
ESTA
R;D
EREC
HO
A P
RAC
TIC
AR
DEP
ORT
E LI
MPI
O
Tene
r sa
lud
es e
nco
ntr
arse
bie
n,l
o m
ejor
pos
ible
; no
es s
ólo
no p
adec
er e
nfer
med
ad a
lgu-
na, e
s di
sfru
tar
de c
ompl
eto
bien
esta
r fí
sico
, psi
coló
gico
y s
ocia
l (O
MS
).
3.
· · · ·
6
La
pro
tecc
ión
de
la
sa
lud
es
tu d
ere
ch
o y
la
act
ivid
ad
fís
ico
- d
ep
ort
iva
es
fun
da
me
nta
l e
n e
l d
esa
rro
llo
y m
an
ten
imie
nto
d
e t
u s
alu
d, e
n t
u b
ien
est
ar.
Tod
o “
ele
me
nto
” q
ue
te
imp
ida
eje
rce
r e
se d
ere
cho
ata
ca a
tu
pe
rso
na
, im
pid
e t
u d
esa
rro
llo
y t
u b
ien
est
ar.
la u
tili
zaci
ón
de
su
sta
nci
as
y m
éto
do
s n
o r
eg
lam
en
tari
os
de
stin
ad
os
a a
um
en
tar
art
ifici
alm
en
te l
as
cap
aci
da
de
s fí
sica
s d
e l
os
de
po
rtis
tas
o a
mo
difi
car
los
resu
lta
do
s d
e l
as
com
pe
tici
on
es.
la p
rom
oci
ón
o in
cita
ció
n a
la
uti
liza
ció
n d
e t
ale
s su
sta
nci
as
o m
éto
do
s.la
ne
ga
tiva
a s
om
ete
rse
a l
os
con
tro
les
de
do
pa
je, d
en
tro
y
fue
ra d
e l
a c
om
pe
tici
ón
.cu
alq
uie
r a
cció
n u
om
isió
n t
en
de
nte
a im
pe
dir
o p
ert
urb
ar
la c
orr
ect
a r
ea
liza
ció
n d
e l
os
pro
ced
imie
nto
s d
e c
on
tro
l d
el
do
pa
je.
Po
r ta
nto
to
do
ell
o e
stá
su
jeto
a s
an
ció
n y
en
su
ca
so d
eli
to.
· · · · ·En
nues
tra
legi
slac
ión
se c
onsi
dera
do
pa
je: 7
En
Esp
añ
a e
sta
pre
ocu
pa
ció
n p
or
de
fen
de
r T
U d
ere
ch
o,
se p
lasm
a e
n u
na
Le
y O
rgá
nic
a d
e P
rote
cció
n d
e l
a S
alu
d
y d
e L
uch
a c
on
tra
el
do
pa
je e
n e
l d
ep
ort
e.
La
Ag
en
cia
Es
tata
l A
nti
do
pa
je A
.E.A
. q
ue
na
ce a
fin
ale
s d
e 2
00
8, l
o h
ace
en
el
ma
rco
de
est
a l
ey
y e
s e
l o
rga
nis
mo
p
úb
lico
en
carg
ad
o d
e p
reve
nir
, pro
teg
er
la s
alu
d y
lu
cha
r co
ntr
a e
l d
op
aje
de
po
rtiv
o e
n c
ola
bo
raci
ón
co
n e
l C
on
sejo
S
up
eri
or
de
De
po
rte
s, F
ed
era
cio
ne
s D
ep
ort
iva
s y
otr
as
Ad
min
istr
aci
on
es
y E
nti
da
de
s. E
n t
od
o m
om
en
to q
uie
re
ser
un
a A
yu
da
pa
ra q
ue
pra
ctiq
ue
s la
act
ivid
ad
fís
ica
y e
l d
ep
ort
e d
e f
orm
a l
imp
ia.
Tien
es d
ere
ch
o a
pr
ac
tic
ar
de
po
rte
lim
pio
, sin
pel
igro
s, s
in r
iesg
os.
8
...EL
NO
JU
GA
R LI
MPI
O
TIE
NE
CO
NSE
CU
ENC
IAS
4 La
ma
yorí
a d
e lo
s m
ed
ica
me
nto
s q
ue
se
uti
liza
n p
ara
do
pa
rse
se
cr
ea
ron
pa
ra p
ers
on
as
con
en
ferm
ed
ad
es
o p
rob
lem
as
de
sa
lud
e
spe
cífi
cos.
No
se
cre
aro
n p
ara
qu
e l
as
con
sum
iera
n i
nd
ivid
uo
s sa
no
s.E
sta
s su
sta
nci
as
ad
em
ás
se s
ue
len
co
nsu
mir
en
do
sis
má
s a
lta
s y
en
co
mb
ina
ció
n c
on
otr
os
me
dic
am
en
tos.
Ad
em
ás,
mu
cha
s se
fa
bri
can
de
fo
rma
ile
ga
l; p
od
ría
n e
sta
r co
n-
tam
ina
da
s, n
o h
ab
ers
e p
rob
ad
o c
lín
ica
me
nte
, a
um
en
tan
do
su
s ri
esg
os,
e in
clu
so, p
ue
de
n p
rovo
car
la m
ue
rte
.
· · ·1-P
erju
dica
gra
vem
ente
tu
sal
ud
9
Ade
más
de
ser
noc
ivo
para
tu
sal
ud,
si u
tili
zas
un
a su
stan
cia
o m
étod
o pr
ohib
ido:
2-Te
equ
ivoc
as y
est
ás e
nga
ñan
do, h
ace
s tr
am
pa
, la
ma
rca
d
ep
ort
iva
es
un
fra
ud
e.
3-E
s in
just
o, v
uln
era
lo
s d
ere
cho
s d
e l
os
de
po
rtis
tas
qu
e n
o
se d
op
an
. E
s u
na
tá
ctic
a v
en
tajis
ta.
4-L
a an
sied
ad n
o de
sapa
rece
. Co
n f
recu
en
cia
el
tem
or
al
fra
caso
, la
pre
sió
n p
or
el
éxi
to g
en
era
n a
nsi
ed
ad
; e
l co
nsu
mo
de
de
term
ina
da
s su
sta
nci
as
pa
rece
qu
e r
ela
ja, q
ue
“a
yud
a”.
GR
AN
ER
RO
R, s
ólo
es
un
esp
ejis
mo
: se
pro
du
ce
un
a d
ep
en
de
nci
a f
ísic
a y
/o p
sico
lóg
ica
qu
e o
bli
ga
a c
on
sum
ir
má
s y
con
má
s fr
ecu
en
cia
, au
me
nta
nd
o l
a in
seg
uri
da
d
pe
rso
na
l, l
a in
sati
sfa
cció
n, e
l m
ied
o…
-Y a
l fin
al e
star
ás s
ólo,
Tú
con
tu
err
or.
La
tra
mp
a d
ep
ort
iva
ge
ne
ra r
ech
azo
so
cia
l, p
ue
de
de
jar
sin
li
cen
cia
de
po
rtiv
a a
de
po
rtis
tas
pro
fesi
on
ale
s y
un
de
po
rtis
ta
de
éxi
to s
e c
on
vie
rte
en
un
“a
pe
sta
do
”.E
l d
op
aje
es
un
a l
acr
a s
oci
al.
10
El
esf
ue
rzo
, el
jue
go
lim
pio
, el
resp
eto
a t
i mis
mo
, a t
us
com
-p
añ
ero
s, a
tu
s a
dve
rsa
rio
s, e
s TU
EL
EC
CIÓ
N;
en
la
vid
a y
en
el
de
po
rte
po
de
mo
s e
leg
ir “
ata
jos”
(co
n s
us
con
secu
en
cia
s) o
el
cam
ino
co
rre
cto
.
Cre
cem
os
día
a d
ía h
aci
en
do
pe
qu
eñ
as
ele
ccio
ne
s q
ue
te
jen
la
his
tori
a d
e n
ue
stra
vid
a y
no
s h
ace
n m
ad
ura
r co
mo
se
res
hu
ma
no
s. C
ua
nto
má
s a
van
zam
os,
má
s co
mp
lejo
re
sult
a, p
ero
V
IVIR
ES
EL
EG
IR, e
lig
e l
a h
on
est
ida
d e
n e
l ju
eg
o y
en
la
vid
a.
Es
imp
ort
an
te s
ab
er
ga
na
r, p
ero
lo
es
má
s sa
be
r p
erd
er.
TÚ
DEC
IDES
, Y
ELIG
E EL
HO
NO
R5.To
do lo
ant
erio
r te
ha
perm
itid
o fo
rmar
te u
na O
PIN
IÓN
, aho
ra...
11
I. U
n bu
en e
ntre
nado
rU
n b
ue
n e
ntr
en
ad
or
es
aq
ué
l q
ue
an
tep
on
e t
u d
esa
-rr
oll
o p
ers
on
al
a t
u v
icto
ria
a c
ua
lqu
ier
pre
cio
; co
no
ce
los
efe
cto
s d
el
en
tre
na
mie
nto
so
bre
el
org
an
ism
o;
sab
e m
od
ula
r e
l e
ntr
en
am
ien
to y
la
co
mp
eti
ció
n c
on
cr
ite
rio
s o
bje
tivo
s; in
form
a a
l d
ep
ort
ista
so
bre
pro
-d
uct
os
pro
hib
ido
s y
sus
efe
cto
s so
bre
la
sa
lud
.
II. E
ntre
nar
adec
uada
men
teU
n b
ue
n e
ntr
en
am
ien
to s
ign
ifica
qu
e:
L
o p
asa
s b
ien
en
tre
na
nd
o
Cu
mp
les
las
exi
ge
nci
as
de
l e
ntr
en
am
ien
to
El
en
tre
na
mie
nto
se
ad
ap
ta a
tu
s co
nd
icio
ne
s
pe
rso
na
les
y n
o a
la
inve
rsa
III.
Ali
men
tars
e y
recu
pera
rse
corr
ecta
men
teL
a a
lim
en
taci
ón
ad
ecu
ad
a y
el
de
sca
nso
so
n
imp
resc
ind
ible
s; ju
nto
co
n e
l b
ue
n e
ntr
en
am
ien
to,
de
term
ina
n b
ue
na
pa
rte
de
l é
xito
de
l d
ep
ort
ista
.
CÓ
MO
HA
CER
LO?
TOD
O S
E A
PREN
DE
6.
¿
Ap
ren
dis
te a
ca
min
ar,
a c
orr
er,
a s
alt
ar,
a h
ab
lar,
a e
scri
bir
...
A d
ecid
ir y
dec
idir
lo c
orre
cto
tam
bié
n s
e a
pre
-n
de
. E
ste
nu
evo
ap
ren
diz
aje
so
lo r
eq
uie
re u
na
se
rie
de
co
nd
icio
ne
s, y
pe
rfe
cta
me
nte
po
sib
les:
· · ·
12
IV. C
uida
r lo
s as
pect
os p
sico
lógi
cos:
Tus
pe
nsa
mie
nto
s so
n t
u f
uer
za.
El
mú
scu
lo m
ás
po
de
roso
es
tu v
olu
nta
d.N
o el
egim
os lo
qu
e n
os s
uce
de p
ero
sí c
óm
o l
o s
en
tim
os
y q
ué
h
ace
mo
s co
n e
llo
.A
hí r
ad
ica
nu
est
ro p
od
er
de
ele
cció
n:
hace
mos
y s
enti
mos
lo
qu
e
pe
nsa
mo
s.O
bser
var
cóm
o s
om
os.
Ace
ptar
lo
qu
e s
om
os.
C
onfi
ar e
n l
o q
ue
so
mo
s, e
n n
oso
tro
s, e
n n
ue
stra
s p
osi
bil
ida
de
s.R
espo
nsa
bili
zarn
os d
e l
o q
ue
so
mo
s y
ha
cem
os
es
nu
est
ro t
rab
ajo
.
Es
com
ún
co
loca
r so
bre
otr
os
la r
esp
on
sab
ilid
ad
de
lo
qu
e s
en
tim
os
y h
ace
mo
s p
ero
so
lo T
ú p
ue
de
s d
eci
r “
No
”, y
só
lo T
ú e
res
el
resp
on
sab
le
de
tu
s a
cto
s.
Res
péta
te y
res
peta
, tu
dign
idad
es
tu m
ayor
vic
tori
a.
13
El
pro
ceso
es
com
ple
jo p
ero
ha
s d
e t
en
er
cla
ro q
ue
tu
s p
ad
res,
tu
fa
mil
ia, t
us
pro
feso
res,
tu
s e
ntr
en
ad
ore
s, t
us
ori
en
tad
ore
s, t
us
mé
dic
os
son
re
spo
nsa
ble
s d
e t
u f
or-
ma
ció
n c
om
o p
ers
on
a y
co
mo
de
po
rtis
ta.
So
lici
ta s
u a
yud
a c
ua
nd
o l
o p
reci
ses,
y c
ue
nta
ad
em
ás
con
tu
s co
mp
añ
ero
s, a
mig
os,
clu
bs,
inst
itu
cio
ne
s… p
ara
e
leg
ir e
l ca
min
o l
imp
io, l
a b
ue
na
dir
ecc
ión
,
TU C
AM
INO
.
...Y
REC
UER
DA
: NO
EST
ÁS
SOLO
7Has
form
ado
una
opin
ión;
has
ele
gido
una
opc
ión;
aho
ra A
CTÚ
A, e
n co
here
ncia
, en
tu
favo
r y
del e
ntor
no q
ue t
e ro
dea,
com
o de
port
ista
y p
erso
na.
14