Download - 6.gaia.moneroen erreinua
6. UNITATEA:
Moneroen erreinua
1. BAKTERIOEN EZAUGARRIAK
• Organismo zelulabakarrak eta prokariotak dira.
• Bazter guztietan daude: lurzoruan, airean, uretan, janarietan, izaki bizidunen barnean…
• Tenperatura gogorrak jasan ditzakete (0ºC –tik behera eta 100ºC-tik gora)
• Bakarka bizi dira. Batzuetan koloniak sortzen dituzte.
2. BAKTERIO MOTAKFormaren arabera:
KOKOAK BAZILOAK
BIBRIOAK ESPIRILOAK
Biribilak Luzangak Makotuak(koma forma)
Kiribilak (espiral forma)
3. BAKTERIOEN BIZI-FUNTZIOAK3.1. ELIKADURA•Bakterio heterotrofoak, gehienak– SAPROFITOAK: Hildako edo usteltzen ari den
materia organikoaz elikatzen dira.– PARASITOAK: Beste organismo batetik lortzen
dute elikagaia, hari kalte eginez.– SINBIOTIKOAK: Beste organismo batzuekin
elkartuta bizi dira eta bientzat onuragarria da erlazio hori.
•Bakterio autotrofoak: – ZIANOBAKTERIOAK: Fotosintesia egiten dute.
3.2. ERLAZIOABakterio batzuk flageloa daukate eta haren bidez lekualdatzen dira.
3.3. UGALKETASexugabeko ugalketa dute bakterioek: ERDIBITZEAren bidez ugaltzen dira
4. BAKTERIOEN GARRANTZIABakterio batzuk onuragarriak dira eta beste batzuk kaltegarriak4.1. BAKTERIO ONURAGARRIAK•Bakterio deskonposatzaileek hildako animalien eta landareen hondakinak soilago bihurtzen dituzte, lurrera itzultzeko.•Digestio-hodien barruan bizi diren bakterioek elikagaien digestioan laguntzen dute.•Bakterio batzuek elikagaiak egiten laguntzen dute, adibidez, jogurta eta gazta.
4.2. BAKTERIO KALTEGARRIAKPATOGENOAK: izaki bizidunoi gaixotasunak eragiten dizkiguten bakterioak
salmonellosi, tetanos eta meningitisa.
Patogenoak saihestekoGARBIKETA