C ompromiso y dedicación.Esos son los dos rasgoscomunes a los 4.000voluntarios que colabo-
ran de forma altruista en toda Españacon el Instituto Nacional de Meteoro-logía (INM). Durante muchos años ydía tras día, estos hombres y mujeresse levantan temprano con la mismamisión: tomar notas sobre el tiempoque hace cada jornada.
Sin faltar ni una sola mañana a su cita,sor Isabel aprieta el paso hacia elhuerto del convento después de asis-tir a misa. Desde hace más de unadécada, esta mujer de 70 años com-pagina su vocación religiosa con otranada habitual entre las clarisas, lameteorología.
Sobre el hábito, un impermeable azulle permite tener las manos libres aun-
que llueva y manejar con una solturaenvidiable el termómetro, el pluvióme-tro y el heliógrafo, instrumentos queconsulta a diario y cuyo funcionamien-to conoce de sobra. Colabora con elInstituto Nacional de Meteorología(INM) tomando informes sobre tempe-raturas máximas y mínimas, precipita-ciones por metro cuadrado y horas desol de cada jornada. Asegura conmodestia que para dedicarse a esto
43
DEL CLIMAnotarios
4.000 VOLUNTARIOS colaboran diariamente con el INSTITUTO NACIONAL DE METEOROLOGÍA
DEL CLIMAnotarios
Texto: Coral García
Compromiso y dedicación. Esos son los dos rasgos comunes a los 4.000voluntarios que colaboran de forma altruista en toda España con el Insti-tuto Nacional de Meteorología (INM). Durante muchos años y día tras día,estos hombres y mujeres se levantan temprano con la misma misión:tomar notas sobre el tiempo que hace cada jornada.
� CarlosManzano,recibiendo hacetres años enMallorca, demanos de S.M.la Reina elgalardón porllevar treintaaños ejerciendode colaboradordel I.N.M.
lio,
per
o si
emp
re h
a en
cont
rad
o si
tiop
ara
lleva
rse
con
él t
odo
el in
stru
men
-ta
l a
cues
tas.
Ant
e la
pre
gunt
a d
e lo
que
sig
nific
a es
te t
rab
ajo
par
a él
con
-te
sta
sin
dud
arlo
un
inst
ante
que
es
com
o un
a d
roga
que
no
pie
nsa
dej
arm
ient
ras
siga
ten
iend
o sa
lud
.
La c
ontin
uid
ad e
n el
tie
mp
o d
e es
tetip
o d
e ob
serv
acio
nes
tiene
un
valo
rcr
ucia
l. M
ucha
s ve
ces
la ú
nica
for
ma
de
com
pre
nder
el
cam
bio
y l
as v
aria
-ci
ones
del
clim
a co
nsis
te e
n re
curr
ir a
rese
ñas
hist
óric
as, l
ogra
das
a p
artir
de
dat
os r
ecab
ados
dur
ante
más
de
unsi
glo.
A
es
to
cab
e añ
adir
que
es
tain
form
ació
n ta
mb
ién
sirv
e p
ara
pro
bar
la e
xact
itud
de
com
plic
ados
mod
elos
info
rmát
icos
que
se
usan
par
a si
mul
arel
cl
ima
pas
ado
y re
cien
te
y ha
cer
pro
yecc
ione
s fu
tura
s.
Hay
que
ent
end
er q
ue e
ste
com
po-
nent
e hu
man
o d
ebe
ser
cons
ider
ado
un c
omp
lem
ento
más
a lo
s av
anza
dos
sist
emas
de
obse
rvac
ión
y te
led
etec
-ci
ón c
on lo
s q
ue t
rab
aja
en la
act
uali-
dad
el I
NM
De
hech
o, la
med
ició
n d
ela
s d
istin
tas
varia
ble
s at
mos
féric
as(p
resi
ón,
tem
per
atur
a, v
ient
o, h
ume-
dad
, et
c.)
se r
ealiz
a ho
y d
ía m
edia
nte
alta
tec
nolo
gía.
El
INM
cue
nta
par
ael
lo
con
sist
emas
d
e ra
dio
sond
eo,
saté
lites
, ra
dar
es,
bar
cos,
avi
ones
yco
mp
leja
s es
taci
ones
en
su
per
ficie
.A
sim
ism
o,
la
cele
ridad
co
n q
ue
setr
ansm
iten
los
dat
os
obte
nid
os
por
línea
s es
pec
iale
s a
los
Ser
vici
os M
ete-
orol
ógic
os p
erm
ite c
onst
ruir
un r
etra
to
rob
ot d
el e
stad
o d
e la
atm
ósfe
ra q
uesi
rve
de
bas
e p
ara
hace
r p
red
icci
ones
muy
rig
uros
as.
LAE
DA
DD
ELO
SC
OLA
BO
RA
DO
RE
SE
SC
AD
AV
EZ
MAY
OR
Pre
cisa
men
te p
ued
e q
ue s
ea l
a au
to-
mat
izac
ión
una
de
las
resp
uest
as m
ásac
erta
das
ant
e el
int
erro
gant
e q
ue s
ep
lant
ea
sob
re
el
por
veni
r d
e es
tos
cola
bor
ador
es.
Aun
que
, seg
ún u
n es
tud
io s
ocio
lógi
cod
el IN
M, e
l 90
por
cie
nto
de
qui
enes
loes
tán
haci
end
o m
anifi
este
que
va
a
seg
uir
cont
rib
uyen
do
, es
ta
bue
navo
lunt
ad y
a no
res
ulta
suf
icie
nte.
La
med
ia d
e ed
ad d
e lo
s ob
serv
ador
es e
sca
da
vez
may
or,
54 a
ños,
y l
as p
ers-
pec
tivas
de
que
exi
sta
un re
levo
gen
e-ra
cion
al,
a te
nor
de
los
dat
os,
no s
onm
uy h
alag
üeña
s.
Ro
sari
o
Día
z-P
abó
n,
Sub
dire
cto
raG
ener
al d
e P
rogr
amas
Esp
ecia
les
eIn
vest
igac
ión
Clim
atol
ógic
a d
el I
NM
,af
irma:
“C
ada
vez
es m
ás d
ifíci
l sus
ti-tu
ir a
los
que
lo
va
n d
ejan
do.
N
oste
mem
os q
ue, d
e se
guir
así,
esta
figu
-ra
aca
be
des
apar
ecie
ndo”
.
Las
razo
nes
son
muy
fáci
les
de
ente
n-d
er e
n op
inió
n d
e lo
s ex
per
tos.
Ha
mej
orad
o el
ni
vel
de
vid
a,
la
gent
etie
ne m
ayor
mov
ilid
ad,
viaj
a co
n fr
e-cu
enci
a, y
no
qui
ere
resp
onsa
bili
da-
des
que
le im
pid
an s
alir
en s
u tie
mp
od
e oc
io.
Con
vien
e re
cord
ar q
ue c
uan-
do
un c
olab
orad
or s
e au
sent
a d
e su
casa
o e
stá
enfe
rmo
tiene
que
dej
ares
ta t
area
enc
arga
da
a al
guie
n d
e su
conf
ianz
a, q
ue s
uele
ser
alg
ún m
iem
-b
ro d
e la
fam
ilia.
“Des
de
los
años
och
enta
el n
úmer
o d
eco
lab
orad
ores
ha
ido
dis
min
uyen
do”
,ex
plic
a A
nton
io L
abaj
o, J
efe
de
Are
ad
e P
roye
ctos
del
IN
M N
o ob
stan
te,
advi
erte
com
o co
nsue
lo q
ue s
iem
pre
hay
exce
pci
ones
q
ue
conf
irman
la
regl
a y
evoc
a co
n ca
riño
la a
nécd
ota
de
un c
hava
l leo
nés
que
con
tan
sól
otr
ece
años
ten
ía u
na f
érre
a vo
caci
ón y
ya e
stab
a in
tere
sad
o en
per
tene
cer
ala
red
. “N
os ll
amar
on s
us p
adre
s co
n-
am
bie
nta
Se
pti
em
bre
20
01
45
del
tie
mp
o
únic
amen
te
hace
fa
ltap
osee
r un
a vi
rtud
, la
con
stan
cia.
Y n
o le
falta
raz
ón. D
uran
te 3
65 d
ías
alañ
o, a
las
8 d
e la
mañ
ana
(hor
a so
lar)
,Is
abel
C
imas
re
pite
en
el
co
nven
tole
onés
de
La A
nunc
iad
a la
mis
ma
ruti-
na:
apun
tar
min
ucio
sam
ente
en
su
cuad
erno
de
nota
s lo
s d
atos
sob
re la
evol
ució
n d
el c
lima
en V
illaf
ranc
a d
e E
lB
ierz
o (L
eón)
.
Sor
Isa
bel
es
una
más
de
las
4.00
0p
erso
nas
que
p
rest
an
su
apoy
o d
efo
rma
altr
uist
a en
Esp
aña
al IN
M E
stán
rep
artid
as
por
to
do
el
paí
s,
ejer
cen
muy
dis
tinta
s p
rofe
sion
es,
y, c
urio
sa-
men
te,
la i
nmen
sa m
ayor
ía d
e el
las
care
ce d
e co
noci
mie
ntos
esp
ecífi
cos
de
clim
atol
ogía
. S
in e
mb
argo
, es
to n
osu
pon
e ni
ngún
imp
edim
ento
a la
hor
ad
e es
tar
al
carg
o d
e un
a es
taci
ónm
eteo
roló
gica
co
n un
eq
uip
amie
nto
más
o m
enos
bás
ico,
ins
tala
da
por
norm
a ge
nera
l en
sus
pro
pio
s te
rren
oso
en la
s p
roxi
mid
ades
de
casa
.
La ta
rea
de
esto
s ob
serv
ador
es v
olun
-ta
rios
es a
yud
ar a
com
ple
tar
con
sus
anot
acio
nes
los
dat
os o
bte
nid
os p
orlo
s ob
serv
ator
ios
com
ple
tos
aten
di-
dos
por
per
sona
l del
Inst
ituto
.
No
en v
ano,
la
info
rmac
ión
apor
tad
ap
or
esta
re
d
es
muy
va
liosa
co
mo
bas
e p
ara
real
izar
num
eros
as i
nves
ti-ga
cion
es,
junt
o a
estu
dio
s cl
imát
icos
regi
onal
es,
com
arca
les
y lo
cale
s. D
eah
í que
la m
ayor
par
te d
e lo
s vo
lunt
a-rio
s vi
va e
n zo
nas
rura
les
alej
adas
de
los
núcl
eos
urb
ano
s,
do
nde
suel
eha
ber
est
acio
nes
auto
mat
izad
as.
En
algu
nos
caso
s es
su
prop
io i
nter
éspo
r pa
rtic
ipar
act
ivam
ente
el
que
les
mue
ve a
pon
erse
en
cont
acto
con
el
INM
En
otra
s oc
asio
nes,
es
el p
ropi
oin
stitu
to e
l que
, con
scie
nte
de la
s zo
nas
que
qued
an s
in c
ubrir
, pid
e la
col
abor
a-ci
ón d
e di
stin
tas
entid
ades
ofic
iale
s.
A p
artir
de
ese
mom
ento
el I
NM
les
dota
del e
quip
o ne
cesa
rio,
las
inst
rucc
ione
spa
ra u
sarlo
y la
s ta
rjeta
s co
n fr
anqu
eogr
atui
to,
ya q
ue m
ensu
alm
ente
han
de
rem
itir
los
apun
tes
al C
entr
o R
egio
nal
del q
ue d
epen
de s
u de
mar
caci
ón.
“NO
LOP
IEN
SO
DE
JAR
MIE
NTR
AS
TEN
GA
SA
LUD”
Dur
ante
un
tiem
po
se o
bse
rva
si e
lnu
evo
cola
bor
ador
res
pon
de
pos
itiva
-m
ente
al
trab
ajo,
es
dec
ir, s
i ac
ude
con
pun
tual
idad
a
la
reco
gid
a d
ed
atos
y s
i lo
hace
sin
incu
rrir
en n
ingú
ner
ror.
En
cual
qui
er c
aso,
los
dat
os s
ed
epur
an e
n lo
s C
entr
os M
eteo
roló
gi-
cos
Terr
itoria
les
(CM
T) y
más
tar
de,
por
seg
und
a ve
z, e
n el
INM
De
igua
l for
ma,
hay
pro
fesi
onal
es q
uese
enc
arga
n d
e su
per
visa
r la
red
vis
i-ta
ndo
cad
a ci
erto
tie
mp
o la
s in
stal
a-ci
ones
y a
los
pro
pio
s vo
lunt
ario
s. C
ones
ta m
edid
a su
bsa
nan
cual
qui
er d
efi-
cien
cia
y se
ase
gura
n d
e q
ue lo
s eq
ui-
pos
fun
cion
an a
dec
uad
amen
te a
fin
de
evita
r in
corr
ecci
ones
.
Car
los
Man
zano
, un
o d
e lo
s p
ocos
cola
bor
ador
es o
ctog
enar
ios
que
sig
ueal
pie
del
cañ
ón,
recu
erd
a q
ue h
ace
más
de
trei
nta
años
él m
ism
o es
crib
iód
e su
puñ
o y
letr
a al
Ser
vici
o N
acio
nal
de
Met
eoro
logí
a d
e M
adrid
par
a av
isar
del
ab
and
ono
al q
ue e
stab
a so
met
ida
la e
stac
ión
que
hab
ía e
n su
pue
blo
,M
alp
artid
a d
e P
lase
ncia
(C
ácer
es).
Fue
así c
omo
emp
ezó
tod
o p
ara
él.
“Me
apen
aba
que
nad
ie s
e p
reoc
upa-
ra p
or e
lla”,
ase
gura
. D
esd
e en
tonc
esha
cam
bia
do
varia
s ve
ces
de
dom
ici-
am
bie
nta
Se
pti
em
bre
20
01
44
Dur
ante
365
día
s al
año
, los
4.0
00co
labo
rado
res
del I
nsti
tuto
Nac
iona
l de
Met
eoro
logí
a to
man
los
dato
s so
bre
tem
pera
tura
s, p
reci
pita
cion
es y
hor
as d
e so
l
En
func
ión
de
la e
stac
ión
que
atie
nden
y
los
dat
os
que
tom
an,
el I
NM
div
ide
en d
iez
las
cate
goría
s a
las
que
pue
den
per
-te
nece
r lo
s co
lab
ora
do
res.
D
esd
eaq
uella
s es
taci
ones
q
ue
tiene
n la
infr
aest
ruct
ura
mín
ima,
tem
per
atur
a y
plu
vios
idad
, ha
sta
otra
s m
uy p
arec
i-d
as a
las
aten
did
as p
or e
xper
tos.
Sin
emb
argo
, hay
una
de
esas
cat
egor
ías
que
no
nece
sita
usa
r ni
ngún
eq
uip
o.S
on lo
s lla
mad
os o
bse
rvad
ores
feno
-ló
gico
s y
por
tod
o in
stru
men
tal t
iene
nsu
s d
os o
jos.
Se
ded
ican
a c
onte
m-
pla
r a
los
sere
s vi
vos
com
o in
dic
ado-
res
del
tie
mp
o, e
s d
ecir,
el c
omp
orta
-
mie
nto
de
pla
ntas
y a
nim
ales
en
rela
-ci
ón c
on l
as c
ond
icio
nes
amb
ient
a-le
s. D
e es
ta f
orm
a re
gist
ran
el d
ía e
nq
ue
lleg
an
las
go
lond
rina
s,
elm
omen
to e
n el
que
la
vid
dej
a ca
erla
s ho
jas,
la m
añan
a en
que
oye
n p
orp
rimer
a ve
z el
can
to d
el c
uco
o cu
an-
do
flore
ce e
l al
men
dro
. N
uest
ra r
edfe
noló
gica
es
muy
ant
igua
, ya
que
los
prim
eros
inte
ntos
de
estu
dio
s d
e es
tetip
o en
Esp
aña
se r
ealiz
aron
en
1833
.E
n E
urop
a, ta
mb
ién
Ale
man
ia y
Rus
iaes
tas
ob
serv
acio
nes
cuen
tan
con
muc
ha
trad
ició
n.
Hoy
d
ía,
de
los
4.00
0 vo
lunt
ario
s es
pañ
ole
s,
130
per
tene
cen
a es
te n
ivel
.
AN
IMA
LES
Y P
LAN
TAS
, U
N B
UE
N IN
DIC
AD
OR
La m
ayor
par
te d
e lo
s vo
lunt
ario
s vi
ve e
n zo
nas
rura
les
alej
adas
de
los
núcl
eos
urb
anos
.N
acim
ient
o de
l río
Ebr
o en
Fon
tibre
(C
anta
bria
).
La t
area
de
esto
s ob
serv
ador
es v
olun
tario
ses
ayu
dar
a c
omp
leta
r co
n su
s an
otac
ione
slo
s d
atos
ob
teni
dos
por
el I
NM
.
paz
ab
ulen
se,
Moi
sés
Cid
, y
al p
adre
Teod
oro
Alo
nso
Turie
nzo
del
Mon
aste
-rio
d
el
Esc
oria
l (M
adrid
), ha
n vi
sto
cóm
o el
INM
les
conv
ertía
en
los
nue-
vos
pre
mio
s na
cion
ales
.
No
obst
ante
, lo
s co
labo
rado
res
coin
ci-
den
en q
ue n
o le
s em
puja
a s
egui
r tr
a-ba
jand
o ni
ngún
inte
rés
mat
eria
l. A
pes
arde
que
el
inst
ituto
les
gra
tific
a an
ual-
men
te c
on u
na p
eque
ña c
antid
ad s
im-
bólic
a, a
segu
ran
que
lo h
acen
por
am
oral
art
e, a
unqu
e es
o sí
, muy
gus
toso
s.
DO
SA
SO
CIA
CIO
NE
SD
EO
BS
ER
VAD
OR
ES
EN
CAT
ALU
ÑA
De
hech
o, t
anta
es
la a
fició
n qu
e al
gu-
nos
van
incl
uso
un p
oco
más
allá
de
las
estr
icta
s m
edic
ione
s. T
al e
s el
cas
o de
Ram
ón B
aylin
a, u
n ca
talá
n de
55
años
que
pres
ume
orgu
lloso
de
pose
er u
nade
las
est
acio
nes
mej
ores
pre
para
das
de E
spañ
a. E
ste
hom
bre
se h
a pr
o-pu
esto
de
sper
tar
el
inte
rés
entr
e lo
sm
ás jó
vene
s e
inic
iarle
s en
la m
eteo
ro-
logí
a, a
port
ando
de
esta
form
a su
gra
ni-
to d
e ar
ena
a la
pér
dida
de
inte
rés
dees
te s
ecto
r. A
fin
de c
onse
guirl
o or
gani
-za
vis
itas
guia
das
para
gru
pos
y co
le-
gios
a s
us in
stal
acio
nes.
Apr
ovec
ha q
uelo
s in
stru
men
tos
está
n ub
icad
os e
n un
aes
cuel
a de
pira
güis
mo
para
com
bina
r la
form
ació
n co
n el
tie
mpo
de
ocio
.
Su
voca
ción
did
áctic
a le
faci
lita
muc
hola
s co
sas
y, d
esp
ués
de
17 a
ños
de
volu
ntar
io, n
o tie
ne n
ingú
n p
rob
lem
a a
la h
ora
de
hace
r en
tend
er a
los
chic
osp
ara
qué
sirv
e ca
da
apar
ato.
Rec
uerd
a q
ue e
l p
rimer
plu
vióm
etro
que
tuv
o p
erd
ía a
gua.
“Tu
ve q
ue a
rre-
glar
lo y
o m
ism
o -
rela
ta d
iver
tido-
per
op
ront
o m
e en
viar
on u
no b
ueno
por
que
se d
iero
n cu
enta
de
que
est
o m
e gu
s-ta
ba
muc
ho.”
Des
de e
nton
ces
ha e
stad
o so
licita
ndo
subv
enci
ones
a
dist
into
s or
gani
smos
con
el o
bjet
ivo
de m
ejor
ar y
am
plia
r lo
seq
uipa
mie
ntos
. Aun
que
ha d
e co
nsid
e-ra
rse
una
exce
pció
n, h
oy d
ía c
uent
a,ju
nto
al e
quip
o bá
sico
pro
porc
iona
dopo
r el
INM
, con
una
est
ació
n de
rad
io-
sond
eo,
inst
rum
ento
s pa
ra c
ontr
olar
la
lluvi
a ác
ida
y el
ozo
no tr
opos
féric
o, s
is-
móg
rafo
, pl
uvió
graf
o, e
tc.
Su
incl
ina-
ción
, de
hech
o, le
ha
lleva
do a
inic
iars
een
la in
form
átic
a y
a co
noce
r co
mpl
e-jo
s có
digo
s m
eteo
roló
gico
s no
rmal
iza-
dos
para
el i
nter
cam
bio
de o
bser
vaci
o-ne
s. “
Me
ha t
ocad
o ap
rend
er lo
s có
di-
gos
de m
emor
ia”,
aña
de R
amón
.
Par
ece
que
el
apeg
o p
or e
l cl
ima
esal
go
m
uy
exte
ndid
o
en
Cat
aluñ
a.P
rueb
a d
e el
lo e
s q
ue e
sta
es la
úni
caco
mun
idad
aut
ónom
a q
ue c
uent
a no
con
una,
sin
o co
n d
os a
soci
acio
nes
de
obse
rvad
ores
. D
e un
lad
o, l
a m
ásp
opul
ar
la
Aso
ciac
ión
Cat
alan
a d
eO
bse
rvad
ore
s M
eteo
roló
gic
os
(AC
OM
), co
n un
os
300
soci
os;
de
otr
o,
la
Aso
ciac
ión
M
eteo
roló
gic
aC
atal
ana
(AC
AM
), m
enos
co
noci
da
per
o no
por
ello
men
os i
mp
orta
nte.
Am
bas
tra
tan
de
unir
a to
da
la g
ente
que
com
par
te e
sa f
asci
naci
ón p
or lo
sfe
nóm
enos
met
eoro
lógi
cos.
Par
a el
loor
gani
zan
curs
os, c
harla
s, e
ncue
ntro
s
y fo
ros
de
deb
ate,
al
tie
mp
o q
uefo
men
tan
el in
terc
amb
io d
e ex
per
ien-
cias
en
Inte
rnet
.
“Yo
me
cons
ider
o un
not
ario
del
tie
m-
po.
Tod
os l
os d
ías
doy
fe
de
lo q
uesu
ced
e”,
sost
iene
or
gullo
so
Ram
ónB
aylin
a.�
am
bie
nta
Se
pti
em
bre
20
01
47
tánd
onos
que
su
hijo
que
ría c
olab
orar
con
noso
tros
. C
omo
pru
eba
aseg
ura-
ban
que
, des
de
muy
niñ
o, s
e em
peñ
a-b
a en
ped
ir si
emp
re l
o m
ism
o en
la
cart
a d
e lo
s R
eyes
Mag
os,
un t
erm
ó-m
etro
y u
n p
luvi
ómet
ro”,
cue
nta
Lab
a-jo
. P
or e
l m
omen
to,
par
ece
que
est
ejo
ven
tend
rá
que
es
per
ar
hast
a la
may
oría
de
edad
par
a ve
r sa
tisfe
cho
su d
eseo
.
No
cab
e d
uda
de
que
el m
odo
de
vid
aac
tual
poc
o o
nad
a tie
ne q
ue v
er c
onel
d
e p
rinci
pio
s d
el
sig
lo
pas
ado
,m
omen
to e
n q
ue e
sta
red
vio
la lu
z p
orp
rimer
a ve
z. F
ue e
n 19
11, c
uand
o p
orin
icia
tiva
de
D. J
osé
Gal
bis
, Jef
e d
e la
Ofic
ina
Cen
tral
d
e M
eteo
rolo
gía,
se
auto
rizar
on l
os c
réd
itos
par
a ad
qui
rirel
mat
eria
l ne
cesa
rio c
on e
l ob
jetiv
od
e cr
ear
este
nue
vo c
uerp
o d
e vo
lun-
tario
s. G
raci
as a
l ap
oyo
de
400
per
so-
nas:
mae
stro
s, a
gric
ulto
res,
sac
erd
o-te
s, e
tc,
dos
año
s d
esp
ués
ya h
abía
inst
alad
os
450
plu
vióm
etro
s y
100
esta
cion
es
term
omét
ricas
. E
s ob
vio
que
en
aque
l en
tonc
es s
alir
de
vaca
-ci
one
s er
a un
p
rivi
leg
io
rese
rvad
oún
ica
y ex
clus
ivam
ente
a
las
alta
ses
fera
s, p
or lo
que
ate
nder
a e
sta
obli-
gaci
ón e
ra u
n sa
crifi
cio
men
or.
Por
ese
mot
ivo,
el I
NM
inte
nta
com
ba-
tir
esta
d
ism
inuc
ión
des
de
dis
tinto
sfr
ente
s. U
no,
las
cam
pañ
as d
e d
ivul
-ga
ción
que
se
real
izan
en
los
Cen
tros
Met
eoro
lóg
ico
s Te
rrito
rial
es
(CM
T).
Otr
o, e
l re
cono
cim
ient
o p
úblic
o d
e la
imp
orta
ncia
que
tie
ne h
oy d
ía t
iene
su
abne
gad
a la
bor
.
Sin
ir m
ás le
jos,
la O
rgan
izac
ión
Met
e-o
roló
gic
a M
und
ial
(OM
M),
b
ajo
el
lem
a “V
olun
tario
s p
ara
el t
iem
po,
el
clim
a y
el a
gua”
, ha
ded
icad
o el
año
2001
a e
stos
col
abor
ador
es e
n to
do
el p
lane
ta.
El
clim
a no
ent
iend
e d
e fr
ont
eras
y,
en
con
secu
enci
a,
los
volu
nta
rio
sex
iste
n a
esca
la m
und
ial.
Co
n in
de-
pen
den
cia
del
p
aís
en
qu
e se
encu
entr
en,
tod
os
ello
s co
mp
arte
nd
os
cara
cter
ístic
as:
la p
erse
vera
ncia
y el
co
mp
rom
iso
. C
om
o p
arad
igm
ad
e es
te s
entid
o d
e la
res
po
nsab
ilid
adca
be
cita
r el
cas
o d
e un
ho
mb
re d
e94
año
s q
ue fu
e g
alar
do
nad
o e
n 19
99p
or
el
Ser
vici
o
Met
eoro
lóg
ico
d
eIr
lan
da.
L
a ra
zón
, h
aber
es
tad
om
idie
nd
o
fielm
ente
la
p
luvi
osi
dad
dia
ria d
uran
te u
n p
erio
do
inin
terr
um-
pid
o d
e 56
año
s en
su
luga
r d
e or
igen
.
Asi
mis
mo,
el I
NM
en
nues
tro
paí
s ta
m-
bié
n co
nced
e ca
da
23 d
e m
arzo
, D
íaM
eteo
roló
gico
Mun
dia
l, un
pre
mio
atr
es d
e su
s co
lab
orad
ores
dis
tingu
i-d
os,
figur
and
o en
un
luga
r d
esta
cad
oen
los
act
os o
ficia
les
y re
cib
iend
o un
dip
lom
a ju
nto
a un
pre
mio
sim
ból
ico.
Car
los
Man
zano
, au
nque
se
que
ja s
inp
arar
d
e su
m
ala
mem
oria
, at
esor
am
ucho
s re
cuer
dos
. E
ntre
uno
de
los
más
pre
ciad
os f
igur
a el
del
día
en
que
hace
tre
s añ
os r
ecib
ió e
se m
ism
o p
re-
mio
nac
iona
l en
Pal
ma
de
Mal
lorc
a d
em
anos
de
la R
eina
de
Esp
aña
por
su
ded
icac
ión
a la
met
eoro
logí
a d
uran
tetr
es d
écad
as.
2001
ha
si
do
un
año
muy
es
pec
ial
par
a lo
s m
onje
s d
el M
onas
terio
de
LaO
liva
(Nav
arra
) q
ue,
junt
o un
jue
z d
e
am
bie
nta
Se
pti
em
bre
20
01
46
Una
d
e la
s co
nclu
sion
es
del
estu
dio
soc
ioló
gico
rea
lizad
op
or e
l in
stitu
to e
s q
ue e
l 90
por
cie
nto
de
los
cola
bor
ador
es s
onho
mb
res,
o a
l men
os a
sí f
igur
an in
s-cr
itos
en e
l IN
M, y
a q
ue la
may
oría
de
ello
s ad
mite
des
pué
s q
ue s
us m
uje-
res
y su
s hi
jos
suel
en e
char
les
tam
-b
ién
una
man
o. A
dem
ás,
es u
na r
eden
veje
cid
a, c
on u
na m
edia
de
más
de
cinc
uent
a añ
os y
un
gran
núm
ero
de
ello
s su
per
and
o lo
s se
sent
a. M
ucho
sd
e lo
s vo
lunt
ario
s tr
abaj
an e
n p
rofe
-
sion
es
rela
cion
adas
co
n el
se
ctor
serv
icio
s, l
a ag
ricul
tura
, la
gan
ader
íay
la p
esca
, si
n ol
vid
ar a
l pro
feso
rad
oy
a lo
s re
ligio
sos.
Seg
ún la
enc
uest
a,el
prim
er c
onta
cto
con
el I
NM
sue
leha
ber
se v
isto
pro
mov
ido
por
alg
únam
igo
o fa
mili
ar.
Por
otr
o la
do,
en
cuan
to a
sus
afic
ione
s, c
abe
men
cio-
nar
que
la g
ran
may
oría
se
conf
iesa
nm
uy
inte
resa
do
s p
or
los
tem
asam
bie
ntal
es
o
met
eoro
lóg
ico
s.
Lam
edia
de
años
que
lle
van
cont
ribu-
yend
o co
n su
tra
baj
o es
de
18.
RE
TRAT
O R
OB
OT
DE
L C
OLA
BO
RA
DO
R
Car
los
Man
zano
, de
oche
nta
años
, lle
vatr
eint
a co
labo
rand
o co
n el
Ins
titu
to y
dice
que
lo s
egui
rá h
acie
ndo
mie
ntra
s la
salu
d se
lo p
erm
ita
La
info
rmac
ión
apor
tada
por
est
a re
d de
cola
bora
dore
s es
muy
val
iosa
com
o ba
se p
ara
real
izar
num
eros
as in
vest
igac
ione
s y
estu
dios
clim
átic
os
Jard
ín m
eteo
roló
gico
.
La S
ubse
cret
aria
del
Min
iste
rio d
e M
edio
Am
bie
nte,
Mª
Jesú
s Fr
aile
, en
treg
a un
o d
e lo
s P
rem
ios
Nac
iona
les
2001
a M
oisé
s C
id,
juez
de
paz
de
Ávi
la.
Tod
os lo
s d
ías
del
año
, a
prim
eras
hor
as
de
la m
añan
a, lo
s vo
lunt
ario
s an
otan
la
s va
riaci
ones
met
eoro
lógi
cas.