ТАЙЛАН ДЭЭД БОЛОВСРОЛЫН СУРГАЛТЫН
БАЙГУУЛЛАГЫН ДОТУУР БАЙРНЫ ХҮРЭЛЦЭЭ,
ХАНГАМЖ, ОРЧИН НӨХЦӨЛИЙН СУДАЛГАА
УЛААНБААТАР
2019 он
1
© БСШУСЯ-ны АХБ-ны хөнгөлөлттэй зээлийн санхүүжилтээр хэрэгжүүлж буй “ДБСБ-ын дотуур
байрны хүрэлцээ хангамж, орчин нөхцөлийг сайжруулах бодлого боловсруулах” ажлын хүрээнд
энэхүү судалгааг хийж гүйцэтгэсэн болно.
Судалгааны багийн гишүүд:
О.Янжмаа БСШУСЯ-ны Ахлах мэргэжилтэн, Доктор /Sc.D/
Н.Энхзаяа ОТИС-ийн захирал, Доктор /Ph.D/
Б.Одгэрэл ОТИС-ийн Сургалт, эрдэм шинжилгээ эрхэлсэн дэд захирал, Доктор /Ph.D/, Дэд проф
Ю. Уранчимэг Монголын дотуур байрын багш нарын нэгдсэн холбооны тэргүүн
Т. Ган-Эрдэнэ Монголын оюутны холбооны Ерөнхий нарийн бичгийн дарга
2
АГУУЛГА
НЭГ. СУДАЛГААНЫ ҮНДЭСЛЭЛ
ХОЁР. ДБСБ-ЫН ОЮУТНЫ ДОТУУР БАЙРНЫ ХҮРЭЛЦЭЭ ХАНГАМЖИЙН НӨХЦӨЛ
БАЙДАЛ
ГУРАВ. ДБСБ-ЫН ОЮУТНЫ ДОТУУР БАЙРНЫ ХҮРЭЛЦЭЭ, ХАНГАМЖ, НӨХЦӨЛ
БАЙДАЛД ОЮУТНУУДЫН ХАНДАХ СЭТГЭЛ ХАНАМЖ
ДҮГНЭЛТ
3
ТОВЧИЛСОН ҮГС
БСШУЯ Боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны яам
БСШУСЯ Боловсрол, соёл, шинжлэх ухаан, спортын яам
ГХАН Германы хамтын ажиллагааны нийгэмлэг
ДБ Дээд боловсрол
ДБСБ Дээд боловсролын сургалтын байгууллага
ЗГ Засгийн газар
ИДСК Их, дээд сургуулиудын консорциум
МУ Монгол улс
МУИС Монгол улсын их сургууль
МУБИС Монгол улсын боловсролын их сургууль
ШУТИС Шинжлэх ухаан технологийн их сургууль
АШУҮИС Анагаахын шинжлэх ухааны үндэсний их сургууль
СЭЗИС Санхүү эдийн засгийн их сургууль
ИЗОУИС Их засаг олон улсын их сургууль
ОУУБИС Олон улсын Улаанбаатарын их сургууль
ИС Их сургууль
СУИС Соёл урлагийн их сургууль
МҮИС Монголын үндэсний их сургууль
ХААИС Хөдөө аж ахуйн их сургууль
НБХСХ Нийгмийн бодлого, хөгжлийн судалгааны хүрээлэн
НҮБ Нэгдсэн үндэсний байгууллага
УЗ Удирдах зөвлөл
ҮСХ Үндэсний статистикийн хороо
ХЯ Хөдөлмөрийн яам
ХСИ Хөдөлмөрийн судалгааны институт
ШУТИС Шинжлэх ухаан, технологийн их сургууль
ШХА Швейцарын хөгжлийн агентлаг
ЭЗ Эрдмийн зөвлөл
ЮНЕСКО UNESCO (НҮБ-ын боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны
байгууллага)
4
Нэг. УДИРТГАЛ
Монгол улс дээд боловсролын сургалтын байгууллагын тоо зах зээлийн эдийн засагт
шилжсэнээр эрчимтэй өсөж, хамран суралцагчдын тоо ч үүнийг дагаад өссөн байдаг. 2017-2018
оны хичээлийн жилийн статистик тоо мэдээллээр 96 дээд боловсролын сургалтын байгууллага
үйл ажиллагаагаа явуулж байна. 155248 суралцагч эдгээр дээд боловсролын сургалтын
байгууллагад суралцсан байна. Эдгээр суралцагчдын элсэн суралцсан байдлыг харвал 72,4 хувь
нь тухайн жилд ЕБС төгсөгч байна. Нийт суралцагчдын 84 хувь нь бакалаврын түвшинд
суралцаж 16 хувь нь ахисан түвшний сургалтад хамрагджээ.
Хүснэгт 1. 1. Дээд боловсролын сургалтын байгууллага, суралцагчид(2015-2018он)
Бүгд:
Үүнээс
Төрийн
өмчийн
Төрийн бус
өмчийн
Гадаадын их
дээд сургуулийн
салбар
Суралцагчдын
тоо
2015-2016 100 17 78 5 162,626
2016-2017 95 17 74 4 157,138
2017-2018 96 18 75 3 155,248
Дээд боловсролын сургалтын байгууллагын дийлэнх нь буюу 89 нь Улаанбаатар хотод,
бие даасан долоон дээд боловсролын сургалтын байгууллага нь хөдөө орон нутагт үйл
ажиллагаагаа явуулж байна. ДБСБ суралцаж байгаа нийт суралцагчдын хувьд авч үзвэл 92,8
хувь нь Улаанбаатар хотод суралцаж дээд боловсролын бүх түвшний сургалтад хамрагдаж
байгаа ба хөдөө орон нутагт дээд боловсрол эзэмшиж байгаа суралцагчдын хувь 7,2 хувь байна.
Зураг 1. 1. Дээд боловсролын сургалтын байгууллагад суралцагчид
(2017-2018оны хичээлийн жил)
Дээд боловсролын сургалтын байгууллагад элсэгчдийн тоо нэмэгдэж, тэдгээр
элсэгчдийн 90 гаруй хувь нь орон нутгаас нийслэлд суралцахаар ирж байгаа бодит
нөхцөл байдал нь ДБСБ-ын Оюутны дотуур байрны орчин нөхцөлийг анхаарч судлах
зайлшгүй шаардлагыг бий болгож байна. Монгол Улсын Боловсролын тухай хуулийн
43.2-т суралцагчийн нийгмийн баталгааг хангах тухай заасан ба 43.2.1.оршин суудаг
газраасаа сургуульд тогтмол явах боломжгүй, өнчин буюу амьжиргааны түвшин
доогуур суралцагчийг дотуур байраар хангах;, Дээд боловсролын тухай хуулийн 19
дүгээр зүйл “суралцагчийн нийгмийн баталгааг хангах тухай” зааж, 19.1.Оршин суугаа
газраасаа сургуульдаа тогтмол явах боломжгүй суралцагчид Боловсролын тухай
хуулийн 43.2.1-д заасны дагуу дотуур байраар үйлчилнэ гэж хуульчилсан байна.
Монгол улсын стандартчилал хэмжил зүйн үндэсний зөвлөлөөс 2008 онд “Оюутны
дотуур байрны үйлчилгээ, ерөнхий шаардлагыг баталсан. “Монголын боловсролыг
2006-2012 онд хөгжүүлэх мастер төлөвлөгөө”-нд “...Хөдөөгийн хүн ам болон нийгмийн
зарим хэсэг, бүлгийн боловсрол эзэмших нөхцөл бололцоонд гарч буй ялгааг зогсоох,
улмаар арилгах, үүний тулд хөдөөгийн хүн ам, нийгмийн эмзэг бүлгийнхний боловсрол
эзэмших боломжийг улам өргөжүүлэх, боловсролын үйлчилгээг нутаг дэвсгэрийн бүх
түвшинд хүртээмжтэй, нэвтрэх боломжтой болгох стратеги үйл ажиллагааг
144061
8250261559
11187 7592 35950
50000
100000
150000
200000
Бүгд Эмэгтэй Эрэгтэй
Улаанбаатар хотод Хөдөө, орон нутагт
5
хэрэгжүүлэх үндсэн дээр ажилгүйдэл, ядуурлыг бууруулах, нийгмийн тэгш бус,
ялгаатай байдлыг багасгахад нөлөөлөх”-ийг үндсэн чиглэлээ болгоно гэсэн байна.
“Монгол Улсын Засгийн газрын 2016-2020 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөрийн 3.2.23-
д Оюутны дотуур байрны хүртээмжийг хоёр дахин нэмэгдүүлнэ” гэсэн заалтын хүрээнд
дээд боловсролын сургалтын байгууллагын оюутны дотуур байрны хүртээмжийн
байдалд дүн шинжилгээ хийж, түүний хангамж, орчин нөхцөлийг сайжруулах бодлого
боловсруулна гэж заасан.
Энэ хүрээнд ДБСБ-д хамран суралцагчдын тоо нэмэгдсэн ч дотуур байрны хүрэлцээ
хангамж хангалттай бус байна. Дээд боловсролын элсэлтэд нөлөөлж буй хүчин
зүйлсийг авч үзвэл Хөдөөгийн сургуулиудын ач холбогдлыг ойшоохгүй орхигдуулсан: хөдөөгийн сургууль, дотуур байрны нөхцөл тааруу байх, Хөдөө, алслагдмал орон нутагт
сургууль, дотуур байрны хүртээмжгүйгээс ачаалал хэтрэх, сантехникийн байгууламж
зэрэг сургуулийн материаллаг орчин муу байх зэрэг нь нөлөөлөх хүчин зүйлсээр
нэрлэгдсэн байна. (ДБСБ-ын Элсэлтийн жендерийн дүн шинжилгээ)
“ДБСБ-ын элсэлтийн жендерийн дүн шинжилгээ” судалгааны тайланд Орон байрны
хангамж, бусад үйлчилгээний талаарх элсэгчид, суралцагчдын сэтгэл ханамжийг
тодруулсан ба Эцэг эхчүүд болон оюутнуудтай хийсэн ярилцлагад Улаанбаатар хотод
сурч буй оюутны амьдрах орон байр, оюутны дотуур байрны асуудлыг хөндсөн нь
түгээмэл байгааг дурджээ. Эцэг эхчүүдийн 81 хувь, оюутнуудын 64 хувь нь их, дээд
сургуулиуд тэр дундаа төрийн өмчит их, дээд сургуулийн оюутны байрны хангамж,
үйлчилгээнд сэтгэл дундуур байдгаа илэрхийлсэн байгааг тэмдэглэжээ.
ДБСБ-ын талаар олон талын судалгаа шинжилгээ хийгддэг ч оюутны дотуур байрны
хүрэлцээ хангамж, орчин нөхцлийг судалсан тоо мэдээлэл нэгдсэн статистик
хангалтгүй байна.
Судалгааны зорилго:
Судалгаа, нотолгоонд суурилсан оюутанд ээлтэй оюутны дотуур байрны хүрэлцээ,
хангамж, орчин нөхцөлийг сайжруулах бодлого боловсруулна.
Судалгааны зорилт:
- Дээд боловсролын сургалтын байгууллагын оюутны дотуур байртай өнөөгийн
нөхцөл байдалтай танилцах
- Оюутны дотуур байрны насжилт, хүрэлцээг тогтоох
- Оюутны дотуур байртай түүврээр танилцаж ажиглалт хийх
- Дээд боловсролын сургалтын байгууллагын оюутны дотуур байрны хүрэлцээ
хангамжийн талаар амьдарч буй оюутнуудын сэтгэл ханамжийг тодорхойлох
- Судалгааны үр дүнд үндэслэн ДБСБ-ын оюутны дотуур байрны хүрэлцээ
хангамж, орчин нөхцөлийг сайжруулах талаар нотолгоонд суурилсан бодлогын
зөвлөмж боловсруулна.
Судалгааны аргачлал
Судалгаа нь нотолгоонд суурилсан практикийн үзэл баримтлалд тулгуурлана.
Мэдээлэл цуглуулах аргууд
Судалгааны мэдээллийг цуглуулахдаа тоон болон чанарын судалгааны аргуудыг
хослуулан хэрэглэнэ. Үүнд:
6
- Баримт бичгийн судалгаа. Боловсролын салбарын статистик тоо баримт,
Төрөөс хэрэгжүүлсэн ба хэрэгжүүлж буй холбогдох бодлогын баримт бичгүүд,
холбогдох материалуудыг шинжлэх;
- Асуулга. ДБСБ-ын оюутны дотуур байранд амьдарч буй оюутнуудаас дотуур
байрны хүрэлцээ, хангамж, орчин нөхцөлийг талаар сэтгэл ханамжийн судалгаа
авч цаашид дотуур байрны орчин нөхцөлийг сайжруулах зайлшгүй
шаардлагатай байгаа нөхцөл байдал, хүчин зүйлсийг тодруулах;
Асуулга судалгааны хамрах хүрээ
Монголын дотуур байрны багш нарын нэгдсэн холбооноос гаргасан тоо
мэдээлэлд туссан 52 ДБСБ-ын дотуур байр үйл ажиллагаа явуулж, 15000 орчим
оюутанд үйлчилгээ үзүүлэх хүчин чадалтай байна. Судалгааг Үндэсний хэмжээнд
санамсаргүй түүвэрлэн авсан хэсгээр төлөөлүүлэн шаардлагатай мэдээлэл нотолгоог
гаргаж авна.
Мэдээллийн дүн шинжилгээ
1) Асуулгын мэдээллийг SPSS-20.0, Smart PLS 3.0 багц программын ашиглах ба
нэгд, тодорхойлох статистикийн давтамж, хувь тооцох, төвийн үзүүлэлтүүд,
дисперсийн үзүүлэлтүүдийг, хоёрт, хамаарлыг шинжлэхдээ 2 хувьсагчийн
чанарлаг шинж тэмдгийн Х болон Спирменн, Кендаллын шалгуур, тоон шинж
тэмдгийн корреляцийн шинжилгээний тохирох шалгуур (Пирсоны г.м),
боломжит олон хүчин зүйлийн хамаарлын шинжилгээний тохирох техникийг
ашиглана.
2) Зарим баримт бичигт контент анализ хийх ба утгын нэгжийг тогтоох, түүний
шинжийг тодруулах, статистик шинжилгээ хийх гэсэн дарааллын дагуу
гүйцэтгэнэ.
Хүлээгдэж буй үр дүн
“Монгол Улсын Засгийн газрын 2016-2020 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөрийн 3.2.23-
д Оюутны дотуур байрны хүртээмжийг хоёр дахин нэмэгдүүлнэ” гэсэн заалтын хүрээнд
дээд боловсролын сургалтын байгууллагын оюутны дотуур байрны хүртээмжийн
байдалд дүн шинжилгээ хийж, түүний хангамж, орчин нөхцөлийг сайжруулах бодлого
боловсруулна.
7
ХОЁР. ДБСБ-ЫН ОЮУТНЫ ДОТУУР БАЙРНЫ ХҮРЭЛЦЭЭ ХАНГАМЖИЙН НӨХЦӨЛ
БАЙДЛЫН СУДАЛГАА
2017-2018 оны хичээлийн жилд дотуур байранд суухаар санал өгсөн 14841
оюутан байснаас 13640 нь дотуур байранд амьдарч байна. Энэ нь нийт суралцагчдын
8.8 хувь болж байна. Дотуур байранд амьдарч байгаа оюутнуудын 5.4 хувь нь өөрийн
суралцаж байгаа сургуулийн бус бусад сургуулийн дотуур байранд амьдарч байна.
Хүснэгт 1. 2. Дээд боловсролын сургалтын байгууллага, суралцагчид(2015-2018он)
Дотуур байранд суудаг оюутны тоо 2017-2018
Үзүүлэлт БҮГД Бэлтгэл
анги I анги II анги III анги IV анги
V
анги
VI
анги
Дотуур байранд
суухаар саналаа өгсөн
оюутан
14,841
71
4,916
3,647
2,820
2,798
418
171
Сургуулийнхаа
дотуур байранд
амьдардаг оюутан
13,640
42
4,585
3,357
2,568
2,521
398
169
Үүнээс: эмэгтэй
9,957
25
3,282
2,514
1,844
1,854
295
143
Бусад сургуулийн
дотуур байранд
амьдардаг оюутан
738
33
175
197
181
136
8
8
Үүнээс: эмэгтэй
383
27
94
101
86
64
6
5
Дээд боловсролын сургалтын 26 байгууллагын харьяанд ажиллаж оюутнуудад
үйлчилгээ үзүүлж байгаа52 оюутны дотуур байрны нөхцөл байдлыг үнэллээ.МУБИС-
ийн салбар болон харьяа сургуулийн 9 дотуур байр ажиллаж байгаа нь хамгийн олон
байна. МУИС-ийн хувьд долоо, ШУТИС зургаа, ХААИС, АШУҮИС тус тус дөрвөн
дотуур байрны харьяалалтай байна.
Зураг 1. 2.ДБСБ-ын Харьяалалтай дотуур байрны тоо
8
Дотуур байрны газарзүйн байршлыг авч үзвэл 71.2 Хувь нь Улаанбаатар хотод
байна. Нийт улсын хэмжээнд зургаан аймагт оюутны дотуур байр оюутнуудад
үйлчилгээ үзүүлж байна. Өмчийн хэлбэрийн хувьд 80,8 хувь нь төрийн өмчит, 19,2 хувь
нь төрийн бус өмчийн буюу хувийн өмч байна. Дээд боловсролын сургалтын
байгууллагын дийлэнх нь буюу 89 нь Улаанбаатар хотод, бие даасан дээд боловсролын
сургалтын 7 байгууллага нь хөдөө орон нутагт үйл ажиллагаагаа явуулж байна. ДБСБ
суралцаж байгаа нийт суралцагчдын хувьд авч үзвэл 92,8 хувь нь Улаанбаатар хотод
суралцаж байгаагаас хөдөө орон нутгаас элсэн суралцаж байгаа суралцагчдын хувьд
дотуур байр, амьдрах нөхцөл чухал асуудал болж байна.
Зураг 1. 3. Оюутны дотуур байрны байршил
Зураг 1.4. Оюутны дотуур байрны өмчийн хэлбэр
Үйл ажиллагаа явуулж байгаа дотуур байрны насжилтыг авч үзвэл 46,2 хувь нь
1980 оноос өмнө баригдаж ашиглалтад орсон байгаа бол 25 хувь нь 1980-1990 оны
7
9
4
6
2
4
1 1 1 1 1 1 1 1
2
1
2
1 1 1 1 1 1 1
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
71.21.9
5.85.8
5.83.8 5.8
Улаанбаатар Архангай
Дархан уул Орхон
Ховд Завхан
Дорнод
80.8
19.2
Төрийн өмчит Хувийн өмчит
9
хооронд ашиглалтад оржээ. 2000 оноос хойш баригдаж ашиглалтад орсон дотуур байр
25 хувийг эзэлж байна.
Зураг 1. 5. ДБСБ-ын дотуур байрны насжилт
Одоогоор үйл ажиллагаа явуулж байгаа дотуур байрны хүчин чадлыг авч үзвэл 25 хувь нь
351-400 оюутныг хүлээн авах хүчин чадалтай, 1,9 хувь нь 500аас дээш оюутан хүлээн авах
хүчин чадалтай байна.
Зураг 1.6. ДБСБ-ын дотуур байрны оюутан хүлээн авах хүчин чадал
Зураг 1.7. ДБСБ-ын дотуур байрны өрөөний тоо
7.7
15.4
23.125.0
3.8
13.511.5
0.0
5.0
10.0
15.0
20.0
25.0
30.0
1950-1959 1960-1969 1970-1979 1980-1989 1990-1999 2000-2009 2010-2017
15.4
5.8
7.7
7.7
19.2
9.6
25.0
7.7
1.9
0.0 5.0 10.0 15.0 20.0 25.0 30.0
50-100 оюутан
101-150 оюутан
151-200 оюутан
201-250 оюутан
251-300 оюутан
301-350 оюутан
351-400 оюутан
401-450 оюутан
500-аас дээш оюутан
10
Оюутны дотуур байрны 60,8 хувь нь барьцаа төлбөртэй, 39,2 хувь нь барьцаа
төлбөргүйгээр оюутнуудыг хүлээн авдаг. Барьцаа төлбөр нь 10000-100000 төгрөгийн хооронд
байдаг байна. Энэхүү барьцаа нь урсгал жижиг засварт зориулагдахаар авдаг байна.
Зураг 1.8. ДБСБ-ын дотуур байрны барьцаа, хэмжээ
Оюутны дотуур байрны төлбөрийн хувьд 41,5 хувь нь 400000-500000 төгрөгийн
төлбөртэй байна. Гадаад оюутны байрыг төрийн өмчит томоохон их сургуулийн хувьд
байраар нь ангилан тусдаа төлбөр тогтоодог бөгөөд гадаад оюутны байрны төлбөр тусдаа
тогтоосон байна.
Зураг 1.9. ДБСБ-ын дотуур байрны төлбөрийн хэмжээ
11
8
1614
3
0
5
10
15
20
30 хүртэл 30-60 өрөө 60-90 өрөө 90-120 өрөө 120 дээш
30.0
15.0
35.0
20.0
0.0 5.0 10.0 15.0 20.0 25.0 30.0 35.0 40.0
10000-20000 төгрөг
20000-30000төгрөг
30000-40000төгрөг
50000аас дээш
11
Нийт дотуур байрны 58 хувь нь оюутнуудад ялгаатай төлбөр тогтоодоггүй бол 42 хувь нь
ялгаатай төлбөр тогтоосон байна. Ялгаатай үнийн шалтгаан нь нэг өрөөнд байх оюутны буюу
орны тоо, дотуур байрны харьяа сургууль мөн эсэх, өрөө дотроо угаалтууртай эсэхээс хамаарч
өөр өөр үнэтэй байна. Дотуур байрны төлбөр цахилгаан, ус, дулаан, харуул хамгаалалт гэх
зэрэг урсгал бусад зардал багтдаг байна.
Зураг 1.9. ДБСБ-ын дотуур байрны ялгаатай төлбөрийн шалтгаан
ХОЁР.ДБСБ-ЫН ОЮУТНЫ ДОТУУР БАЙРНЫ ХҮРЭЛЦЭЭ, ХАНГАМЖ, НӨХЦӨЛ
БАЙДАЛД ОЮУТНУУДЫН ХАНДАХ СЭТГЭЛ ХАНАМЖИЙН СУДАЛГАА
Нийгэм-хүн ам зүйн мэдээлэл
ДБСБ-ын оюутны дотуур байрны хүрэлцээ, хангамж, нөхцөл байдалд оюутнуудын
хандах сэтгэл ханамжийг тодорхойлох судалгааны мэдээллийг 2018 оны 11-12 дугаар сард
цуглуулсан ба уг судалгаанд 17-35 насны, ДБСБ-ын 10 оюутны байранд амьдарч буй 16
сургуулийн бакалавр, магистр, докторын түвшинд 60 гаруй хөтөлбөрөөр/ суралцаж байгаа 312
оюутан хамрагдсан байна. Тус судалгаанд Монгол Улсын дээд боловсролын сургалтын
байгууллагад суралцагчдын 92 хувь нь суралцдаг Улаанбаатар хотод байрлалтай дотуур
байранд амьдарч буй оюутнуудыг оролцуулсан бөгөөд хөдөө орон нутгийн дотуур байранд
амьдарч буй оюутнуудаас сэтгэл ханамжийн судалгаа аваагүй болно.
Судалгааг Хүн амзүйн мэдээлэл, Дотуур байрны хүрэлцээ хангамж, орчин нөхцөл,
Дотуур байрны орчин нөхцөл, хүрэлцээ хангамжийг сайжруулах санал гэсэн гурван багц
бүхий асуулгаар авсан бөгөөд судалгааг SPSS 22.0, Smart PLS 3.0 багц программуудаар
нэгтгэн тооцоолол хийж, дүгнэлээ.
Насны бүтцээр нь ангилж үзэхэд 92% нь 17-22 насны оюутнууд байв. Судалгаанд
оролцогчдын 76 хувийг эмэгтэй оролцогчид эзэлжээ.
2.0
2.0
9.8
41.2
19.6
9.8
7.8
3.9
2.0
2.0
0.0 5.0 10.0 15.0 20.0 25.0 30.0 35.0 40.0 45.0
200000 төгрөг хүртэл
200000-300000 төгрөг
300000-400000 төгрөг
400000-500000 төгрөг
500000-600000 төгрөг
600000-700000 төгрөг
700000-800000төгрөг
800000-900000төгрөг
900000-1сая төгрөг
2 саяаас дээш
47.4
10.5
42.1
0.0 5.0 10.0 15.0 20.0 25.0 30.0 35.0 40.0 45.0 50.0
Нэг өрөөнд байх оюутны тоо
Өрөөн дотроо угаалтууртай
Өөрийн болон бусад сургуулийн оюутны ялгаа
12
Зураг 2.1 Оролцогчдын насны бүтэц
Зураг 2.2 Оролцогчдын насны бүтэц
Зураг 2.3 Судалгаанд оролцогчдын амьдарч байгаа дотуур байрны байршил
Судалгаанд хамрагдагчдын 97.1% нь 1-5р курсийнхэн хамрагдсан.Судалгаанд
хамрагдагчдын 96% нь бакалаврын түвшинд суралцагчид байна.
Зураг 2.4 Судалгаанд оролцогчдын суралцаж буй хөтөлбөрийн түвшин
17
8%
18
21%
19
23%
20
20%
21
12%
22
8%
23-35
8%
Эрэгтэй
24%
Эмэгтэй
76%
БГД
15%
БЗД
52%
СБД
10%
ХУД
23%
Таны нас Оюутны
тоо
Эзлэх
хувь
17 23 7.4
18 63 20.2
19 71 22.8
20 61 19.6
21 38 12.2
22 24 7.7
23 9 3.0
24 5 1.7
25 3 1.0
26 1 0.3
27 1 0.3
28 1 0.3
30 2 0.7
35 1 0.3
хариулаагүй 9 2.9
Нийт 312 100
13
Судалгаанд хамрагдагчдын 46% нь хагас сараас 1 жил хүртэлх хугацаанд амьдран
сууж буй оюутнууд, 23% нь 2 жил, 18% нь 3 жил, 7% нь 4 жил, 6% нь 5-7 жил амьдарч буй
оюутнууд хамрагдсан. Тус асуулгад хариулаагүй 8 оюутан буюу 3%-ийг эзэлж байна.
Зураг 2.5 Судалгаанд оролцогчдын дотуур байранд амьдарч буй дундаж хугацаа
Оюутнуудын 70 гаруй хувь нь байрандаа өдөрт 8-аас дээш цагийг өнгөрүүлдэг байна.
Зураг 2.6 Судалгаанд оролцогчдын дотуур байрандаа өнгөрөөж буй дундаж хугацаа
Оюутны байрны орны тоо 4 ба түүнээс дээш тооны ортой байна. Дийлэнх оюутнуудын хувьд
4 ортой өрөөнд амьдарч байгаа бөгөөд12,2 хувь нь түүнээс олон ортой өрөөнд амьдарч байна.
Бакалаврын
хөтөлбөр
96%
Магистрын
хөтөлбөр
3%
Докторын
хөтөлбөр
1%
1 хүртэл жил
46%
2 жил
23%
3 жил
18%
4 жил
7%
5 жил
3%
6 жил
3%
7 жил
0%
2.9 4.2
22.1
41
29.2
0.60
10
20
30
40
50
3 хүртэл цаг 3-5 цаг 6-8 цаг 8-12 цаг 12-оос дээш цаг хариулаагүй
14
Хүснэгт2.1 Өрөөнд байгаа орны тоо Зураг 2.7 Нэг өрөөнд байгаа орны тоо
Асуултад хариулсан оюутнуудын
85% нь 4 буюу түүнээс дээш давхар
байранд амьдарч байгаа бөгөөд
15% нь хамгийн доод давхарт,
54.5% нь дунд давхарт, 30.5% нь
хамгийн дээд давхарт амьдардаг
байна.
Хүснэгт 2.1 Дотуур байрны
давхрын тоо, оролцогчдын
амьдарч буй давхар
Таны амьдарч байгаа дотуур байр хэдэн давхар
вэ? Нийт
Эзлэх
хувь 1
давхар
2
давхар
3
давхар
4
давхар
5 ба
түүнээс
Та
до
туур б
айрн
ыхаа
хэд
дү
гээр
дав
хар
т ам
ьдар
ч
бай
на
вэ?
Хамгийн
доод
давхар 8 27 35 15.00%
Дунд
давхар
/Дээр,
доороо
давхартай/
1 12 1 59 45 127 54.50%
Хамгийн
дээд
давхар 2 2 41 26 71 30.50%
Нийт 9 14 12 127 71 233 100%
Эзлэх хувь 3.90% 6.00% 5.20% 54.50% 30.50% 100%
Орны тоо Оюутны
тоо
Эзлэх
хувь
1 ортой 1 .3
2 ортой 34 10.9
3 ортой 19 6.1
4 ортой 217 69.6
4-өөс дээш
ортой 38 12.2
хариулаагүй 3 1.0
Нийт 312 100.0
0.0%
20.0%
40.0%
60.0%
80.0%
1 ортой 2 ортой 3 ортой 4 ортой 4-өөс дээш ортой
0.3%
10.9%6.1%
69.6%
12.2%
Нэг өрөөний орны тоо
Эзлэх хувь
15
Дотуур байрны орчин нөхцөл, хүрэлцээ хангамж
Дотуур байрны орчин нөхцөл, хүрэлцээ хангамжийг тодорхойлохдоо 10 бүлэг
асуудлаар 1-5 баллын системээр үнэлж тооцсон бөгөөд бүлэг тус бүрийн асуулгын
найдвартай байдал болон статистик үзүүлэлтүүдийг үнэлж, статистикийн судалгааны
SPSS 23 болон Smart PLS программаар тооцоолсон болно.
Амьдарч байгаа дотуур байрны талаар ерөнхий сэтгэл ханамжийг тодруулах
бүлэг асуултад оролцогчид бусад өрөөнөөс дуу чимээ тусгаарлах байдалд хамгийн
сэтгэл ханамжгүй байна. Дотуур байрны байршилд хамгийн өндөр сэтгэл ханамжтай
байдаг нь суралцаж байгаа сургуультай ойр, тээврийн зардал нэмэлтээр
шаарддаггүйтэй холбоотой байна.
2.1 Та амьдарч байгаа дотуур байрны талаар асуултуудад тохирох хариултуудыг
үнэлсэн байдал /хувиар/
№ Асуултууд Огт сэтгэл
ханамжгүй Сэтгэл
ханамжгүй Сэтгэл
ханамж
дунд
Сэтгэл
ханамжтай Өндөр
сэтгэл
ханамжтай
2.1.1 Дотуур байрны байршил 1.3 2.6 14.1 34.3 47.7
2.1.2 Дотуур байрны өрөөний
зай талбай 5.6 15.8 40.3 27.1 11.2
2.1.3 Хувь хүний тусгаар
байдлыг хангах байдал 6.6 20.5 35.6 26.7 10.6
2.1.4 Эд зүйлсийн хараа хяналт
алдагдах байдал 6.3 10.9 22.4 38.3 22.1
2.1.5 Бусад өрөөнөөс дуу
чимээний тусгаарлалт 17.7 15.7 33.4 23.3 9.8
2.1.6 Давхарын коридор, түүний
орчин нөхцөл 3.0 8.5 36.4 34.4 17.7
2.1.7 Гэрэлтүүлэг, байгалийн
гэрлийн тусгал 5.5 8.1 25.4 36.5 24.4
2.1.8 Агаарын чанар 7.8 10.7 33.6 33.6 14.3
2.1.9 Аюулгүй байдал 4.0 6.6 21.3 45.8 22.3
2.1.10 Дотуур байрны гадаад
өнгө төрх 4.9 12.1 30.8 34.8 17.4
2.1.11 Дотуур байрны гадна
тохижилт 6.8 14.9 36.0 26.6 15.6
2.1.12 Дотуур байрны хичээл
хийх боломжийг дэмжих
байдал
2.6 10.5 23.6 42.0 21.3
Оролцогчид амьдарч байгаа дотуур байрны хувийн орон зайг хангах асуудалтай
холбоотой бүлэг асуултад Ариун цэврийн өрөөг хүйс тус бүрээр тохижуулсан байдалд
хамгийн сэтгэл ханамжгүй байна. Сэтгэл ханамжгүй, огт сэтгэл ханамжгүй байгаа
хувь 28 хувь байна. Мөн ариун цэврийн өрөөний хүртээмжид 29.9 хувь нь сэтгэл
ханамжгүй байна. Аливаа дотуур байр сургалтын байгууллагад жендерийн тэгш
байдлыг хангах, эмэгтэй эрэгтэй суралцагчид ижил боломж олгох нь дотуур байрны
орчин нөхцөлд хамгийн чухал асуудал юм. Энэ талд үйл ажиллагаа явуулж буй дотуур
байрууд хангалтгүй байна гэж дүгнэлээ. Дотуур байрны камержилтад судалгаанд
оролцогчид эдгээр багц асуултаас хамгийн өндөр сэтгэл ханамжтай буюу сэтгэл
ханамжийн хувь 66 хувь байна.
2.2 Та амьдарч байгаа дотуур байрны хувийн орон зайг хангах асуудалтай холбоотой
дараах асуултуудад тохирох хариултуудыг үнэлсэн байдал /хувиар/ № Асуултууд Огт сэтгэл
ханамжгүй Сэтгэл
ханамжгүй Сэтгэл
ханамж
дунд
Сэтгэл
ханамжтай Өндөр
сэтгэл
ханамжтай
16
2.2.1 Ариун цэврийн өрөөний
хүртээмж 12.0 17.9 34.9 23.9 11.3
2.2.2 Ариун цэврийн өрөөг хүйс
тус бүрээр тохижуулсан
байдал
15.3 12.7 28.7 27.4 16.0
2.2.3 Халуун усны хангамж 8.6 7.0 30.6 32.6 21.3
2.2.4 Ариун цэврийн өрөөний
ариутгал, цэвэрлэгээ 10.9 18.8 27.4 29.0 13.9
2.2.5 Хувцас угаах боломжтой
байдал 7.2 19.3 29.7 30.1 13.7
2.2.6 Хувцас хатаах боломжтой
байдал 3.3 11.5 32.2 38.5 14.5
2.2.7 Хувийн эд зүйл алдагдах
эрсдэл 4.7 10.7 31.4 37.1 16.1
2.2.8 Дотуур байрны камержилт 3.3 6.6 24.1 40.3 25.7
2.2.9 Дотуур байрны батлагдсан
журмын хэрэгжилт 3.6 8.6 29.0 37.3 21.5
2.2.20 Галын аюулгүй байдлын
хэрэгслийн хангалттай
байдал
4.3 7.6 26.0 38.2 24.0
Амьдарч байгаа дотуур байрны үйлчилгээтэй холбоотой бүлэг асуултад 11
үйлчилгээг үнэлүүлсэн бөгөөд ТВ, Радио интернэтийн үйлчилгээнд хамгийн сэтгэл
ханамжгүй, харуул хамгаалалтын үйлчилгээнд харьцуулахад өндөр сэтгэл ханамжтай
байна.
2.3 Та амьдарч байгаа дотуур байрны үйлчилгээтэй холбоотой дараах асуултуудад
тохирох хариултуудыг үнэлсэн байдал. /хувиар/
№ Асуултууд Огт сэтгэл
ханамжгүй Сэтгэл
ханамжгүй Сэтгэл
ханамж
дунд
Сэтгэл
ханамжтай өндөр
сэтгэл
ханамжтай
2.3.1 Харуул хамгаалалт 2.3 5.0 16.1 37.6 38.9
2.3.2 Интернэт үйлчилгээ 18.5 21.8 28.7 19.8 11.2
2.3.3 Цэвэрлэгээ үйлчилгээ 5.3 11.3 29.8 32.8 20.9
2.3.4 ТВ, Радио 25.4 28.4 25.8 13.4 7.0
2.3.5 Халуун ус 8.0 13.3 23.3 32.3 23.0
2.3.6 Цахилгаан 4.0 7.0 25.2 34.8 29.1
2.3.7 Хоол хийх боломж 5.3 12.2 29.7 29.0 23.8
2.3.8 Олон нийтийг хамарсан
арга хэмжээ 4.3 13.8 37.0 30.2 14.8
2.3.9 Соён гэгээрүүлэх үйл
ажиллагаа 7.1 17.9 39.9 24.0 11.1
2.3.10 Дотуур байрны
сантехник, цахилгааны
засвар үйлчилгээний
хүртээмж
5.6 9.9 32.6 37.5 14.5
2.3.11 Эмнэлгийн анхны
тусламжийн үйлчилгээ 10.0 17.9 35.9 26.2 10.0
Амьдарч байгаа дотуур байрны дэд бүтцийн үзүүлэлтүүдийг илэрхийлсэн багц
асуултад Дотуур байр бялдаржуулах клуб болон биеийн тамирын дасгал хийх газар,
талбайтай ойр байдалд хамгийн бага сэтгэл ханамжтай байна.
2.4 Та амьдарч байгаа дотуур байрны дэд бүтцийн үзүүлэлтүүдийг илэрхийлсэн
дараах асуултуудад тохирох хариултуудыг үнэлсэн байдал /хувиар/
№ Асуултууд Огт сэтгэл
ханамжгүй Сэтгэл
ханамжгүй Сэтгэл
ханамж
дунд
Сэтгэл
ханамжтай өндөр
сэтгэл
ханамжтай
17
2.4.1 Дотуур байр ба
эмнэлгийн хоорондын
зай
3.3 7.9 21.9 44.4 22.5
2.4.2 Дотуур байр ба өргөн
хэрэглээний хүнс
барааны дэлгүүр
хоорондын зай
.7 5.3 14.8 44.4 34.9
2.4.3 Дотуур байр ба
цагдаагийн газар
хоорондын зай 1.3 7.7 25.7 40.3 25.0
2.4.4 Дотуур байр ба
автобусны буудал
хоорондын зай 1.0 2.3 18.2 49.3 29.1
2.4.5 Дотуур байр ба суралцаж
буй сургууль хоорондын
зай 1.3 3.3 14.6 32.5 48.3
2.4.6 Дотуур байр
бялдаржуулах клуб
болон биеийн тамирын
дасгал хийх газар,
талбайтай ойр байдал
10.9 15.6 30.5 26.2 16.9
Амьдарч байгаа дотуур байрны өрөөний нэмэлт хэрэгслийн талаарх сэтгэл
ханамжийг тодруулах багц асуултад сэтгэл ханамжгүй байдал бусад багц
асуудлуудаас илүү байв. Энэ нь дотуур байрны нэмэлт хэрэгсэл дутмаг, хуучирсан,
хүрэлцээгүй байдагтай холбоотой байна.
2.5 Та амьдарч байгаа дотуур байрны өрөөний нэмэлт хэрэгслийн сэтгэл ханамжийг
илэрхийлсэн дараах асуултуудад тохирох хариултуудыг үнэлсэн байдал. / хувиар/
№ Асуултууд Огт сэтгэл
ханамжгүй Сэтгэл
ханамжгүй Сэтгэл
ханамж
дунд
Сэтгэл
ханамжтай Өндөр
сэтгэл
ханамжтай
2.5.1 Ор,түүний стандарт
байдал 7.0 12.0 21.7 34.7 24.7
2.5.2 Ширээ, сандлын
стандарт байдал 7.8 10.5 28.4 32.1 21.3
2.5.3 Цонх, хаалганы стандарт
байдал 6.3 10.9 27.1 32.7 23.1
2.5.4 Өрөөг агааржуулах
боломжтой байдал 8.0 11.6 34.2 28.9 17.3
2.5.5 Өрөөний халаалт 1.3 8.6 22.2 36.4 31.5
2.5.6 Өрөөн дэх цахилгааны
залгуурын хүртээмж 8.0 16.1 29.4 25.4 21.1
Амьдарч байгаа дотуур байрны төлбөр, санхүүтэй холбоотой сэтгэл ханамжийг
илэрхийлсэн бүлэг асуултад судалгаанд оролцогчид сэтгэл ханамж өндөр байгаа нь зах
зээлийн үнэ ханшаас дотуур байрны төлбөр хямд байгаатай холбоотой байна.
18
2.6 Та амьдарч байгаа дотуур байрны төлбөр, санхүүтэй холбоотой сэтгэл
ханамжийг илэрхийлсэн дараах асуултуудад тохирох хариултуудыг үнэлсэн байдал. /хувиар /
№ Асуултууд Огт сэтгэл
ханамжгүй Сэтгэл
ханамжгүй Сэтгэл
ханамж
дунд
Сэтгэл
ханамжтай өндөр
сэтгэл
ханамжтай
2.6.1 Дотуур байрны
төлбөрийн хэмжээ 2.0 4.7 28.3 44.7 20.3
2.6.2 Дотуур байрны төлбөр
төлөх хугацаа 3.7 5.4 32.1 38.5 20.4
2.6.3 Дотуур байрны төлбөр
төлөх хувилбар 4.7 6.6 31.9 37.9 18.9
Амьдарч байгаа дотуур байрны багштай холбоотой сэтгэл ханамжийг илэрхийлсэн
бүлэг асуултад дотуур байр хариуцсан багшийн харилцаа хандлага, зүй ёсны шаардлага тавьж
бүгдэд тэгш хандах байдал зэрэгт сэтгэл ханамжгүй хувь 10-11 хувь байна. Сэтгэл ханамжтай
байдал энэ бүлэг асуултад 60 хувиас их байгаа нь сэтгэл ханамжийн хувь өндөр байгааг
харуулж байна.
2.7 Та амьдарч байгаа дотуур байрны багштай холбоотой сэтгэл ханамжийг
илэрхийлсэн дараах асуултуудад тохирох хариултуудыг үнэлсэн байдал /хувиар/ № Асуултууд Огт сэтгэл
ханамжгүй Сэтгэл
ханамжгүй Сэтгэл
ханамж
дунд
Сэтгэл
ханамжтай Өндөр
сэтгэл
ханамжтай
2.7.1 Дотуур байр хариуцсан
багшийн харилцаа,
хандлага
5.6 5.6 19.9 36.1 32.8
2.7.2 Дотуур байр хариуцсан
багшийн зүй ёсны
шаардлага тавьж бүгдэд
тэгш хандах байдал
2.3 8.3 17.2 41.9 30.4
2.7.3 Дотуур байр хариуцсан
багшийн эмэгтэй эрэгтэй
оюутнуудад тэгш хандах
байдал
1.7 7.3 16.3 43.3 31.3
2.7.4 Дотуур байр хариуцсан
багшийн шударга байдал 1.7 8.7 17.7 38.7 33.3
2.7.5 Дотуур байр хариуцсан
багштай холбоотой санал
гомдлыг хүлээн авах
шийдвэрлэх байдал
7.2 7.7 21.6 30.6
32.9
Амьдарч байгаа дотуур байрны даргатай холбоотой сэтгэл ханамжийг илэрхийлсэн
бүлэг асуултад оролцогчид сэтгэл ханамжтай байна.
2.8 Та амьдарч байгаа дотуур байрны даргатай холбоотой сэтгэл ханамжийг
илэрхийлсэн дараах асуултуудад тохирох хариултуудыг үнэлсэн байдал. /хувиар/
№ Асуултууд Огт сэтгэл
ханамжгүй Сэтгэл
ханамжгүй Сэтгэл
ханамж
дунд
Сэтгэл
ханамжтай Өндөр
сэтгэл
ханамжтай
2.8.1 Дотуур байрны даргын
харилцаа 3.1 5.1 18.8 41.0 32.1
2.8.2 Дотуур байр хариуцсан
даргын зүй ёсны 2.8 4.5 24.3 38.2 30.2
19
шаардлага тавьж бүгдэд
тэгш хандах байдал
2.8.3 Дотуур байр хариуцсан
даргын эмэгтэй эрэгтэй
оюутнуудад тэгш хандах
байдал
2.7 3.6 20.8 39.4 33.5
2.8.4 Дотуур байр хариуцсан
даргын шударга байдал 1.8 4.1 21.6 43.7 28.8
2.8.5 Дотуур байр хариуцсан
даргатай холбоотой
санал гомдлыг хүлээн
авах шийдвэрлэх байдал
2.3 5.0 24.2 38.4 30.1
Амьдарч байгаа дотуур байрандаа бүртгүүлэх үйл явцтай холбоотой сэтгэл
ханамжийг илэрхийлсэн бүлэг асуултад Дотуур байрны журам нээлттэй ил тод байдаг
гэж 77,3 хувь нь үзсэн байгаа ба Дотуур байранд хууль бус арга хэлбэрээр хамрагдах
боломжтой гэдэгт 13,6 нь сэтгэл ханамжгүй байна гэж хариулжээ.
2.9 Та амьдарч байгаа дотуур байрандаа бүртгүүлэх үйл явцтай холбоотой сэтгэл
ханамжийг илэрхийлсэн дараах асуултуудад тохирох хариултуудыг үнэлнэ үү. /Мөр
бүрд зөвхөн нэг хариултыг сонгон дугуйлна уу/
№ Асуултууд Огт сэтгэл
ханамжгүй Сэтгэл
ханамжгүй Сэтгэл
ханамж
дунд
Сэтгэл
ханамжтай Өндөр
сэтгэл
ханамжтай
2.9.1 Дотуур байрны журам
нээлттэй ил тод байдал .9 4.0 17.9 43.8 33.5
2.9.2 Дотуур байрны бүртгэл
бүгдэд нээлттэй ил тод
явагддаг байдал 2.2 6.2 22.7 36.9 32.0
2.9.3 Дотуур байранд амьдрах
хүсэлт гаргах үйл явц
ойлгомжтой тодорхой
байдал
2.6 6.2 23.3 38.8 29.1
2.9.4 Дотуур байранд амьдрах
шалгуур тогтоосон
журмууд тохиромжтой
шударга байдал
2.2 7.6 25.6 34.5 30.0
2.9.5 Дотуур байранд хууль
бус арга хэлбэрээр
хамрагдах боломж 5.9 7.7 29.5 32.7 24.1
Амьдарч байгаа дотуур байрны асуудлаар санал гомдол шийдвэрлэх үйл
явцтай холбоотой сэтгэл ханамжийг тодруулахад Дотуур байранд дээрэлхэл, аливаа
хэлбэрийн дарамт шахалт оршдог гэдэгтэй 29,4 хувь нь бүрэн санал нийлж байна гэж
хариулсан бөгөөд санал нийлж байгаа хувьтай нэгтгэн авч үзвэл 57,9 хувь байгаа нь
энэ бүлэг асуултаас хамгийн их анхаарал татаж байна. Дотуур байр нь бэлгийн
дарамтаас ангид бөгөөд энэ талаар хамгаалагдсан орчин гэдэгтэй 8.6 хувь нь санал
нийлэхгүй байна.
20
2.10 Та амьдарч байгаа дотуур байрны асуудлаар санал гомдол шийдвэрлэх үйл явцтай
холбоотой сэтгэл ханамжийг илэрхийлсэн дараах асуултуудад тохирох хариултуудыг
үнэлнэ үү. /Мөр бүрд зөвхөн нэг хариултыг сонгон дугуйлна уу/
№ Асуултууд Огт санал
нийлэхгүй
байна.
Санал
нийлэхгүй
байна
Мэдэхгүй
Санал
нийлж
байна
Бүрэн
санал
нийлж
байна
2.10.1 Дотуур байрны
хариуцсан ажилтан, багш,
байрны даргатай
холбоотой санал гомдол
гаргах бүрэн боломжтой
4.0 2.7 22.8 38.8 31.7
2.10.2 Дотуур байр нь бэлгийн
дарамтаас ангид бөгөөд
энэ талаар хамгаалагдсан
орчин
3.6 5.0 18.1 30.8 42.5
2.10.3 Дотуур байранд
дээрэлхэл, аливаа
хэлбэрийн дарамт шахалт
оршдог
10.4 7.7 24.0 28.5 29.4
2.10.4 Дотуур байранд гарсан
аливаа асуудлыг хэлж
хандах албан тушаалтан
нь тодорхой
1.8 4.1 23.9 36.0 34.2
2.10.5 Дотуур байранд орчин
нөхцөлийн талаар хандах
албан тушаалтан
тодорхой
2.7 4.5 22.9 37.7 32.3
2.10.6 Гаргасан өргөдөл,
гомдлыг тухай бүрт нь
шийдвэрлэх
тогтолцоотой
4.5 5.5 25.5 36.4 28.2
Зураг 3.7 Дотуур байранд амьдарч буй оюутнуудын сэтгэл ханамжийн үнэлгээний загвар
21
Уг загварын детерминацийн коэффициент R2 нь 0.996 гарсан байгаа нь эдгээр 10
хувьсагч сэтгэл ханамжийг 99,6%-аар тайлбарлаж байгааг илэрхийлж байна. Замын
коэффициентууд 0.1 ээс их гарсан байгаа нь сэтгэл ханамжийг тухайн үзүүлэлтүүдээр
тайлбарлах боломжтойг харуулж байна.
Мөн эдгээр хүчин зүйлсийн хамаарлыг Mean, STDEV, T-Values, P-Values зэрэг
утгуудаар тайлбарлахад P Valuesутга ба T Statictic утгууд шалгуурыг бүрэн хангасан.
Original
Sample
(O)
Sample
Mean (M)
Standard
Deviation
(STDEV)
T Statistics
(|O/STDEV|) P Values
dormitory 2-1 -> SATIFICATION 0.144 0.144 0.015 9.347 0.000
environment 2-2 -> SATIFICATION 0.147 0.146 0.011 13.328 0.000
service 2-3 -> SATIFICATION 0.157 0.159 0.011 14.586 0.000
infrastructure 2-4 -> SATIFICATION 0.126 0.124 0.009 14.585 0.000
accessories 2-5 -> SATIFICATION 0.132 0.132 0.009 15.415 0.000
payment 2-6 -> SATIFICATION 0.089 0.088 0.012 7.657 0.000
dormitory teacher 2-7 ->
SATIFICATION 0.111 0.109 0.007 14.989 0.000
dormitory chairman 2-8 ->
SATIFICATION 0.116 0.115 0.010 11.842 0.000
registration 2-9 -> SATIFICATION 0.137 0.136 0.006 21.384 0.000
feedback 2-10 -> SATIFICATION 0.139 0.138 0.008 16.595 0.000
Үзүүлэлт бүр найдвартай байдлыг шалгуурыг бүрэн хангаж байна.
Загварын хувьсагчид
Найдварт байдлын шалгуурууд
Cronbach's
Alpha >0.70
Composite
Reliability (CR>0.7)
Average Variance
Extracted
(AVE>0.5)
Дотуур байранд амьдардаг оюутнуудын сэтгэл ханамж 0.911 0.914 0.519
2.1. Амьдарч байгаа дотуур байрны талаарх үнэлгээ 0.862 0.867 0.361
2.2. Дотуур байрны хувийн орон зайг хангах асуудлыг үнэлэх 0.865 0.866 0.402
2.3. Дотуур байрны үйлчилгээг үнэлэх 0.865 0.866 0.374
22
2.4. Дотуур байрны дэд бүтцийн үзүүлэлтүүдийг үнэлэх 0.835 0.833 0.458
2.5. Дотуур байрны өрөөний нэмэлт хэрэгслийн сэтгэл ханамжийг
үнэлэх 0.880 0.882 0.555
2.6. Дотуур байрны төлбөр, санхүүтэй холбоотой сэтгэл ханамжийг
үнэлэх 0.883 0.886 0.722
2.7. Дотуур байрны багштай холбоотой сэтгэл ханамжийг үнэлэх 0.938 0.940 0.760
2.8. Дотуур байрны даргатай холбоотой сэтгэл ханамжийг үнэлэх 0.931 0.931 0.729
2.9. Дотуур байрандаа бүртгүүлэх үйл явцтай холбоотой сэтгэл ханамжийг үнэлэх
0.890 0.892 0.624
2.10. Дотуур байрны асуудлаар санал гомдол шийдвэрлэх үйл явцтай холбоотой сэтгэл ханамжийг үнэлэх
0.839 0.847 0.488
Иймд дотуур байрны орчин нөхцөл, хүрэлцээ хангамжийг дээрх 10 бүлэг асуудлаар
тодорхойлох боломжтой байна.
Бүлэг бүр дэх асуултуудын дунджаар ерөнхий сэтгэл ханамжийг тодорхойлоход 3.68
байгаа нь дунджаас дээш байгаа нь харагдаж байна.
1
2
3
4
5
Доту
ур
бай
ран
д а
мьд
ард
аг
ою
утн
ууд
ын
сэт
гэл х
анам
ж
2.1
. А
мьд
арч
бай
гаа
доту
ур
бай
рн
ы т
алаа
рх ү
нэл
гээ
2.2
. Д
оту
ур
бай
рн
ы х
уви
йн
ор
он
зай
г хан
гах а
сууд
лы
г
үн
элэх
2.3
. Д
оту
ур
бай
рн
ы
үй
лч
илгэ
эг ү
нэл
эх
2.4
. Д
оту
ур
бай
рн
ы д
эд
бү
тци
йн
үзү
үлэл
түү
ди
йг
үн
элэх
2.5
. Д
оту
ур
бай
рн
ы ө
рө
өн
ий
нэм
элт
хэр
эгсэ
ли
йн
сэт
гэл
хан
амж
ий
г ү
нэл
эх
2.6
. Д
оту
ур
бай
рн
ы т
өлб
өр
,
сан
хү
үтэ
й х
олб
оото
й с
этгэ
л
хан
амж
ий
г ү
нэл
эх
2.7
. Д
оту
ур
бай
рн
ы б
агш
тай
холб
оото
й с
этгэ
л х
анам
жи
йг
үн
элэх
2.8
. Д
оту
ур
бай
рн
ы д
арга
тай
холб
оото
й с
этгэ
л х
анам
жи
йг
үн
элэх
2.9
. Д
оту
ур
бай
рн
даа
бү
ртг
үү
лэх
үй
л я
вц
тай
холб
оото
й с
этгэ
л …
2.1
0.
Доту
ур
бай
рн
ы
асууд
лаа
р с
анал
гом
дол
ши
йд
вэр
лэх
үй
л я
вц
тай
…
3.68 3.49 3.42 3.343.85
3.54 3.68 3.87 3.92 3.85 3.87
Дундаж оноо
23
Дотуур байрны орчин нөхцөл, хүрэлцээ хангамжийг сайжруулах санал
Дотуур байранд анхлан ороход хамгийн их тулгарч байсан бэрхшээлийг тодруулахад
дасан зохицоход бэлэн биш байдал 24%, тодорхойгүй ойлгомжгүй байдал 22%, ахуйн
хэрэглээний хүрэлцээгүй байдал 20%, хувийн эд зүйлсээ хамгаалах байдал гэж 14%
нь сонгосон байна.
Бусад гэсэн хариултыг сонгосон оролцогчид дотуур байранд амьдрахад хамгийн
бэрхшээлтэй асуудлаар
Бүртгэл хурдан дүүрдэг,
Өрөө бага,
Өрөөгөө өөрсдөө тохижуулах,
Төлбөр төлөх,
Цахилгаан хүрэлцээгүй байх зэргийг дурдсан байна.
3.68
3.49
3.42
3.34
3.85
3.543.68
3.87
3.92
3.85
3.87
1
2
3
4
5
Дотуур байранд амьдардаг
оюутнуудын сэтгэл ханамж
2.1. Амьдарч байгаа дотуур
байрны талаарх үнэлгээ
2.2. Дотуур байрны хувийн орон
зайг хангах асуудлыг үнэлэх
2.3. Дотуур байрны үйлчилгээг
үнэлэх
2.4. Дотуур байрны дэд бүтцийн
үзүүлэлтүүдийг үнэлэх
2.5. Дотуур байрны өрөөний
нэмэлт хэрэгсэлийн сэтгэл
ханамжийг үнэлэх
2.6. Дотуур байрны төлбөр,
санхүүтэй холбоотой сэтгэл
ханамжийг үнэлэх
2.7. Дотуур байрны багштай
холбоотой сэтгэл ханамжийг
үнэлэх
2.8. Дотуур байрны даргатай
холбоотой сэтгэл ханамжийг
үнэлэх
2.9. Дотуур байрндаа бүртгүүлэх
үйл явцтай холбоотой сэтгэл
ханамжийг үнэлэх
2.10. Дотуур байрны
асуудлаар санал гомдол
шийдвэрлэх үйл явцтай
холбоотой сэтгэл ханамжийг …
22%
20%
7%14%
24%
13%
Дотуур байранд анхлан ороход хамгийн их тулгарч байсан бэрхшээл юу байсан бэ?
Тодорхойгүй, ойлгомжгүй байдал
Ахуйн хэрэглээний эд материалын хүрэлцээгүй байдал
Дотуур байрны байршил шинээр амьдарч буй оюутнуудад ойлгомжгүй байхХувийн эд зүйлсээ хамгаалах
24
Дотуур байранд ороход хэр зэрэг бэрхшээлтэй байдаг вэ? Гэх асуултад нийт судалгаанд
хамрагдагчдын 67.3% нь хариулт өгсөн бөгөөд тэдний 56.2% нь дотуур байранд ороход
бэрхшээлтэй болон маш их бэрхшээлтэй гэж хариулсан.
ЕБС-д сурч байхдаа та дотуур байранд амьдарч байсан оролцогч судалгаанд оролцогчдын 18
хувийг эзэлсэн. Үүнээс харвал дотуур байранд амьдарч байгаагүй, энэ талаар туршлагагүй
ЕБС төгсөгчид дотуур байранд амьдрахаар ирдэг бөгөөд энэ нь дасан зохицоход ихээхэн
бэрхшээлтэй тулгардаг.
Дотуур байрны орчин нөхцөл оюутнуудын хэрэгцээ шаардлагад нийцдэг гэх
хариулсан оролцогчид нийт оролцогчдын 63 хувийг эзэлж байна. Оюутны дотуур байр
оюутнуудын хэрэгцээ шаардлагыг хангаж чаддаггүй гэж 37 хувь нь үзсэн. Эдгээр
оролцогчид дотуур байрны хувьд нэн тэргүүнд шийдвэрлэх шаардлагатай гэж дараах
асуултуудыг нэрлэж байна. Интернэт, wifi
Ширээ сандлын хүрэлцээг сайжруулах
Нэг өрөөнд дээд тал нь 3 оюутан байх
Амьдрах нөхцөлийг сайжруулах
Ариун цэврийн өрөөний ариутгал, агааржуулалт
Дүрэм журам
Цэвэрлэгээ маш чухал зэрэг
Оюутны дотуур байрны үйлчилгээ нь хэрэглэсэн, үйлчлүүлсэн байдлаараа төлбөр
төлдөг системтэй байх нь таны хувьд хэр тохиромжтой вэ? (Үүнд жишээлбэл суурь
хураамжтай, цахилгаан, интернэт, халуун усны хэрэглээг тоолуураар тооцох төлбөртэй
Тийм
18%
Үгүй
82%
ЕБС-д сурч байхдаа та дотуур байранд амьдарч байсан уу?
Маш их
бэрхшээлтэй
21%
Бэрхшээлтэй
35%
Бэрхшээлгүй
44%
Дотуур байранд ороход хэр зэрэг бэрхшээлтэй байдаг вэ?
25
болгох гэх мэт) гэсэн асуултад тодорхой хариулт өгч чадахгүй мэдэхгүй гэж 47 хувь нь
хариулсан байна. Энэ нь оюутнуудад илүү тохиромжтой юм гэж 39 хувь нь үзэж байна.
Дотуур байр хариуцсан багш, удирдлагууд оюутнуудад зориулсан дараах үйл
ажиллагааг түлхүү зохион байгуулаасай гэж оролцогчид үзжээ.
Оюутнуудын чөлөөт цагийг зөв өнгөрөөх аливаа нэгэн тэмцээн, уралдаан, аялал
үйл ажиллагаа
Лекц, сургалт явуулах,уулзалт чуулган, цуглаан чөлөөт сэдвээр нээлттэй
ярилцлага
Номын сантай болох, номын тоог нэмэх
Хувь хүний хөгжлийн талаар сургалт лекц
Оюутнуудыг эрт унтаж эрт босох тал дээр анхаарах
Бусдадаа саад болохгүй гэрлээ эрт унтраадаг байх
Өглөөний дасгал бясалгал йога зэргийг хэвшүүлэх
Эрүүл мэндийн үзлэг хийх
Цэвэрлэгээнд анхаарах
Эрэгтэй эмэгтэй оюутнуудад дотуур байранд амьдрахад хүйсээс хамаарсан
бэрхшээлүүд үүсдэг гэж оролцогчдыг 24 хувь нь хариулсан байна. Ямар бэрхшээл үүсдэгийг
дараах байдлаар тодорхойлон бичжээ.
Ариун цэврийн өрөө, халуун усны өрөө тусдаа байх хэрэгтэй
Гал тогоо
Дуу чимээ
Дээрэлхэх асуудал гардаг
Дотуур байранд номын сан ажиллах нь ач холбогдолтой гэж оролцогчдын 88 хувь
үзсэн байна.
Тохиромжтой
39%
Мэдэхгүй
47%
Тохиромжгүй
14%
Өндөр ач
холбогдолтой
88%
Тийм ч их ач
холбогдолтой
биш
10%
Ач холбогдолгүй
2%
26
Таны амьдарч буй дотуур байранд оюутны хөгжлийг дэмжсэн дараах танхим,
клубүүдийн аль нь байдаг тухай тодруулахад 49,3 хувь нь номын сан байдаг гэж хариулсан нь
хамгийн өндөр үзүүлэлт болно.
0.0%10.0%20.0%30.0%40.0%50.0%
Но
мы
н с
ан
Фи
тнес
клуб
,
өр
өө
заа
л
Баг
аар
ажи
ллах
ад
тохи
ро
мж
той
өр
өө
тан
хи
м
Эр
үү
л м
энд
ий
н
зөвө
лгө
ө,
үй
лч
илгэ
эни
й
хэс
эг
Ин
тер
нэт
тө
в
Мө
ргө
ли
йн
,
бяса
лга
лы
н
өр
өө
49.3%
15.2% 11.2% 10.1% 7.6% 6.5%
Танхим, клубууд
27
ДҮГНЭЛТ
Монгол улс дээд боловсролын сургалтын байгууллагын суралцагчдын тоо өсөж
байгаатай холбоотойгоор оюутны дотуур байрны хүрэлцээ хангамж, орчин нөхцөлийг
сайжруулах шаардлага тулгарч байгаа бөгөөд 2021 оноос жил бүр ЕБС төгсөгчдийн тоо эрс
нэмэгдэх тооцоолол байна. БСШУСЯ-ны статистик тоо мэдээллээр дотуур байранд суух
хүсэлт өгсөн оюутнууд дотуур байранд бүрэн хамрагдаж чаддаггүй байна.
Дээд боловсролын сургалтын байгууллагын дийлэнх нь буюу 89 нь Улаанбаатар
хотод, бие даасан долоон дээд боловсролын сургалтын байгууллага нь хөдөө орон нутагт үйл
ажиллагаагаа явуулж байна. ДБСБ суралцаж байгаа нийт суралцагчдын хувьд авч үзвэл 92,8
хувь нь Улаанбаатар хотод суралцаж дээд боловсролын бүх түвшний сургалтад хамрагдаж
байгаа ба хөдөө орон нутагт дээд боловсрол эзэмшиж байгаа суралцагчдын хувь 7,2 хувь
байна.
Дотуур байрны өнөөгийн нөхцөл байдлыг тодруулах судалгааг Монголын дотуур
байрны багш нарын нэгдсэн холбоогоор дамжуулан авсан бөгөөд өнөөдрийн байдлаар 52
дотуур байр оюутанд үйлчилгээ үзүүлж байгаа бөгөөд гадаа оюутанд зориулсан дотуур байр
мөн үйлчилгээ үзүүлж байна.
Өнөөгийн нөхцөл, оюутны сэтгэл ханамжийг тодорхойлсон судалгааны үр дүнд
дараах дүгнэлтэд хүрлээ.
Үйл ажиллагаа явуулж буй оюутны дотуур байрууд дотуур байранд амьдрах хүсэлтэй
оюутнуудын хэрэгцээг хангаж чадахгүй байна.
Хөдөө орон нутагт байршилтай оюутны дотуур байрны хүчин чадал тухайн орон
нутгийн оюутны байранд амьдрахаар хүсэлт гаргасан оюутнуудын хэрэгцээг
хангахуйц байгаа боловч Улаанбаатар хотод үйл ажиллагаа явуулж буй дотуур
байрууд эрэлт хэрэгцээг бүрэн хангаж чаддаггүй.
Дотуур байр насжилтын хувьд өндөр байгаа нь түүнээс улбаалан амьдарч байгаа
оюутнуудын хэрэгцээ шаардлагыг хангах, хангахуйц болгон дахин засварлах
шаардлага хангадаггүй
Дотуур байр нь төлбөрийн хувьд оюутнуудаас сэтгэл ханамжтай, өрөөний тоо болон
өөрийн эсвэл гаднын сургуулийн, гадаад оюутан байхаас хамаарч өөр өөр үнэлгээтэй
байгаа ч энэ нь хоёр хүртэл байрнаас бусад нь 100-150 мянган төгрөгийн хооронд
зөрөөтэй байна.
Оюутны сэтгэл ханамжийн судалгааны дүнг харвал сэтгэл ханамж дундаас дээгүүр
байгаа ч дотуур байранд жендерийн ялгааг харгалзан үзэх, хувь хүний тусгаар
байдлыг хангах талаар сэтгэл ханамж бага байгааг анхаарах
Дотуур байрны оюутнуудын дунд дээрэлхэх байдал байгааг судалгааны дүн харуулсан
бөгөөд энэ талаар анхаарч ажиллах, дотуур байрны хяналтыг сайжруулах
Оюутны дотуур байрны номын сангийн ач холбогдлыг оюутнууд өндрөөр үнэлсэн ч
бодит байдалд номын үйлчилгээ үзүүлэх бус бие даан суралцах танхим шинжтэй
байгааг өөрчлөх
Дотуур байранд амьдахаар ирсэн оюутан залууст дасан зохицох тусгай хөтөлбөр
боловсруулж хэрэгжүүлэх шаардлагатай байна.
28
Хавсралт №1 Хувьсагчийн найдварт байдлын үзүүлэлтүүд
Загварын хувьсагчид Үзүүлэлтүүд Loadings
Найдварт байдлын шалгуурууд
Indicator
Reliabilit
Cronbach's
Alpha
>0.70
Composite
Reliability
(CR>0.7)
Average
Variance
Extracted
(AVE>0.5)
Дотуур байранд
амьдардаг
оюутнуудын сэтгэл
ханамж
2.1. Амьдарч
байгаа дотуур
байрны талаарх
үнэлгээ
0.743 0.552
0.911 0.914 0.519
2.2. Дотуур
байрны хувийн
орон зайн
үнэлгээ
0.738 0.545
2.3. Дотуур
байрны
үйлчилгээний
үнэлгээ
0.785 0.616
2.4. Дотуур
байрны дэд
бүтцийн үнэлгээ
0.836 0.698
2.5. Дотуур
байрны өрөөний
нэмэлт
хэрэгслийн
үнэлгээ
0.689 0.474
2.6. Дотуур
байрны төлбөр,
санхүүгийн
үнэлгээ
0.765 0.585
2.7. Дотуур
байрны багшийн
үнэлгээ
0.494 0.244
2.8. Дотуур
байрны даргын
үнэлгээ
0.665 0.442
2.9. Дотуур
байрандаа
бүртгүүлэх үйл
явцын үнэлгээ
0.636 0.405
2.10. Дотуур
байрны
асуудлаар санал
гомдол
шийдвэрлэх үйл
явцын үнэлгээ
0.792 0.628
2.1. Амьдарч
байгаа дотуур
байрны талаарх
үнэлгээ
Дотуур байрны
байршил 0.487 0.237
0.862 0.867 0.361
Дотуур байрны
өрөөний зай
талбай
0.529 0.280
Хувь хүний
тусгаар байдлыг
хангах байдал
0.593 0.352
Эд зүйлсийн
хараа хяналт
алдагдах байдал
0.613 0.376
Бусад өрөөнөөс
дуу чимээний
тусгаарлалт
0.629 0.396
Давхарын
коридор, түүний
орчин нөхцөл
0.255 0.065
29
Гэрэлтүүлэг,
байгалийн
гэрлийн тусгал
0.653 0.426
Агаарын чанар 0.635 0.403
Аюулгүй байдал 0.713 0.508
Дотуур байрны
гадаад өнгө төрх 0.646 0.417
Дотуур байрны
гадна тохижилт 0.65 0.423
Дотуур байрны
хичээл хийх
боломжийг
дэмжих байдал
0.668 0.446
2.2. Дотуур
байрны хувийн орон
зайг хангах асуудлыг
үнэлэх
Ариун цэврийн
өрөөний
хүртээмж
0.665 0.442
0.865 0.866 0.402
Ариун цэврийн
өрөөг хүйс тус
бүрээр
тохижуулсан
байдал
0.586 0.343
Халуун усны
хангамж 0.606 0.367
Ариун цэврийн
өрөөний
ариутгал,
цэвэрлэгээ
0.712 0.507
Хувцас угаах
боломжтой
байдал
0.606 0.367
Хувцас хатаах
боломжтой
байдал
0.642 0.412
Хувийн эд зүйл
алдагдах эрсдэл 0.302 0.091
Дотуур байрны
камержилт 0.602 0.362
Дотуур байрны
батлагдсан
журмын
хэрэгжилт
0.735 0.540
Галын аюулгүй
байдлын
хэрэгслийн
хангалттай
байдал
0.764 0.584
2.3. Дотуур
байрны үйлчилгээг
үнэлэх
Харуул
хамгаалалт 0.636 0.404
0.865 0.866 0.374
Интернэт
үйлчилгээ 0.530 0.281
Цэвэрлэгээ
үйлчилгээ 0.680 0.462
ТВ, Радио 0.443 0.196
Халуун ус 0.562 0.316
Цахилгаан 0.589 0.347
Хоол хийх
боломж 0.696 0.484
Олон нийтийг
хамарсан арга
хэмжээ
0.657 0.432
Соён гэгээрүүлэх
үйл ажиллагаа 0.597 0.356
Дотуур байрны
сантехник,
цахилгааны
засвар
0.653 0.426
30
үйлчилгээний
хүртээмж
Эмнэлгийн
анхны
тусламжийн
үйлчилгээ
0.639 0.408
2.4. Дотуур
байрны дэд бүтцийн
үзүүлэлтүүдийг
үнэлэх
Дотуур байр ба
эмнэлгийн
хоорондын зай
0.742 0.551
0.835 0.833 0.458
Дотуур байр ба
өргөн
хэрэглээний хүнс
барааны дэлгүүр
хоорондын зай
0.732 0.536
Дотуур байр ба
цагдаагийн газар
хоорондын зай
0.705 0.497
Дотуур байр ба
автобусны
хоорондын зай
0.702 0.493
Дотуур байр ба
суралцаж буй
сургууль
хоорондын зай
0.485 0.235
Дотуур байр
бялдаржуулах
клуб болон
биеийн тамирын
дасгал хийх
газар, талбайтай
ойр байдал
0.661 0.437
2.5. Дотуур
байрны өрөөний
нэмэлт хэрэгслийн
сэтгэл ханамжийг
үнэлэх
Ор,түүний
стандарт байдал 0.755 0.570
0.880 0.882 0.555
Ширээ%
сандлын
стандарт байдал
0.702 0.493
Цонх, хаалганы
стандарт байдал 0.811 0.658
Өрөөг
агааржуулах
боломжтой
байдал
0.785 0.616
Өрөөний халаалт 0.733 0.537
Өрөөн дэх
цахилгааны
залгуурын
хүртээмж
0.677 0.458
2.6. Дотуур
байрны төлбөр,
санхүүтэй холбоотой
сэтгэл ханамжийг
үнэлэх
Дотуур байрны
төлбөрийн
хэмжээ
0.771 0.594
0.883 0.886 0.722
Дотуур байрны
төлбөр төлөх
хугацаа
0.911 0.830
Дотуур байрны
төлбөр төлөх
хувилбар
0.860 0.740
2.7. Дотуур
байрны багштай
холбоотой сэтгэл
ханамжийг үнэлэх
Дотуур байр
хариуцсан
багшийн
харилцаа,
хандлага
0.905 0.819
0.938 0.940 0.760 Дотуур байр
хариуцсан
багшийн зүй
ёсны шаардлага
тавьж бүгдэд
тэгш хандах
байдал
0.925 0.856
31
Дотуур байр
хариуцсан
багшийн эмэгтэй
эрэгтэй
оюутнуудад тэгш
хандах байдал
0.903 0.815
Дотуур байр
хариуцсан
багшийн шударга
байдал
0.890 0.792
Дотуур байр
хариуцсан
багштай
холбоотой санал
гомдлыг хүлээн
авах шийдвэрлэх
байдал
0.721 0.520
2.8. Дотуур
байрны даргатай
холбоотой сэтгэл
ханамжийг үнэлэх
Дотуур байрны
даргын харилцаа 0.856 0.733
0.931 0.931 0.729
Дотуур байр
хариуцсан
даргын зүй ёсны
шаардлага тавьж
бүгдэд тэгш
хандах байдал
0.882 0.778
Дотуур байр
хариуцсан
даргын эмэгтэй
эрэгтэй
оюутнуудад тэгш
хандах байдал
0.795 0.632
Дотуур байр
хариуцсан
даргын шударга
байдал
0.886 0.785
Дотуур байр
хариуцсан
даргатай
холбоотой санал
гомдлыг хүлээн
авах шийдвэрлэх
байдал
0.846 0.716
2.9. Дотуур
байрандаа
бүртгүүлэх үйл
явцтай холбоотой
сэтгэл ханамжийг
үнэлэх
Дотуур байрны
журам нээлттэй
ил тод байдал
0.788 0.621
0.890 0.892 0.624
Дотуур байрны
бүртгэл бүгдэд
нээлттэй ил тод
явагддаг байдал
0.820 0.672
Дотуур байранд
амьдрах хүсэлт
гаргах үйл явц
ойлгомжтой
тодорхой байдал
0.830 0.689
Дотуур байранд
амьдрах шалгуур
тогтоосон
журмууд
тохиромжтой
шударга байдал
0.808 0.653
Дотуур байранд
хууль бус арга
хэлбэрээр
хамрагдах
боломж
0.695 0.483
2.10. Дотуур
байрны асуудлаар
санал гомдол
шийдвэрлэх үйл
Дотуур байрны
хариуцсан
ажилтан, багш,
байрны даргатай
0.711 0.506 0.839 0.847 0.488
32
явцтай холбоотой
сэтгэл ханамжийг
үнэлэх
холбоотой санал
гомдол гаргах
бүрэн боломжтой
Дотуур байр нь
бэлгийн
дарамтаас ангид
бөгөөд энэ талаар
хамгаалагдсан
орчин
0.620 0.384
Дотуур байранд
дээрэлхэл, аливаа
хэлбэрийн
дарамт шахалт
оршдог
0.435 0.189
Дотуур байранд
гарсан аливаа
асуудлыг хэлж
хандах албан
тушаалтан нь
тодорхой
0.740 0.548
Дотуур байранд
орчин нөхцөлийн
талаар хандах
албан тушаалтан
тодорхой
0.823 0.677
Гаргасан
өргөдөл, гомдлыг
тухай бүрд нь
шийдвэрлэх
тогтолцоотой
0.790 0.624
33
Хавсралт №2 Судалгааны мэдээлэл цуглуулсан асуулга
СУДАЛГААНЫ АСУУЛГА
Дээд боловсролын сургалтын байгууллагын дотуур байрны хүрэлцээ, хангамж, орчин
нөхцөлийг сайжруулах бодлого боловсруулах ажлын хүрээнд дараах судалгааг авч байгаа
бөгөөд та үнэн зөв хариулт өгч бидний ажилд туслалцаа үзүүлнэ үү.Таны өгсөн мэдээллийн
нууцлалыг бид чандлан хадгалах болно.
НЭГДҮГЭЭР БҮЛЭГ: Нийгэм-хүн ам зүйн мэдээлэл
1. Таны нас ............................ /Бичнэ үү!/
2. Таны хүйс
a. Эрэгтэй
b. Эмэгтэй
3. Таны суралцаж байгаа сургууль.................................................................../Бичнэ үү!/
4. Таны суралцаж байгаа хөтөлбөр/ мэргэжил.............................................../Бичнэ үү!/
5. Таны суралцаж байгаа курс ........................................................................../Бичнэ үү!/
6. Таны суралцаж байгаа түвшин
a. Бакалаврын хөтөлбөр
b. Магистрын хөтөлбөр
c. Докторын хөтөлбөр
7. Таны амьдарч байгаа дотуур байрны нэр..................................................../Бичнэ
үү!/
8. Таны амьдарч байгаа дотуур байрны байршил ...................../Дүүргийн нэрийг
бичнэ үү!/
9. Та дотуур байранд хэдэн жил амьдарч байна вэ?...................................... /Бичнэ үү!/
10. Та дотуур байрандаа өдөрт дунджаар хэдэн цагийг өнгөрүүлж байна вэ?
a. 3 хүртэл цаг
b. 3-5 цаг
c. 6-8 цаг
d. 8-12 цаг
e. 12-оос дээш цаг
11. Таны амьдарч байгаа өрөө хэдэн ортой вэ?
a. 1 ортой
b. 2 ортой
c. 3 ортой
d. 4 ортой
e. 4-өөс дээш ортой
12. Таны амьдарч байгаа дотуур байр хэдэн давхар вэ?
a. 1 давхар
b. 2 давхар
c. 3 давхар
d. 4 давхар
e. 5 ба түүнээс дээш давхар
13. Та дотуур байрныхаа хэддүгээр давхарт амьдарч байна вэ?
a. Хамгийн доод давхар
b. Дунд давхар /Дээр, доороо давхартай/
c. Хамгийн дээд давхар
ХОЁРДУГААР БҮЛЭГ: Дотуур байрны орчин нөхцөл, хүрэлцээ хангамж
2.1 Та амьдарч байгаа дотуур байрны талаар асуултуудад тохирох хариултуудыг
үнэлнэ үү./Мөр бүрд зөвхөн нэг хариултыг сонгон дугуйлна уу/
№ Асуултууд Өндөр
сэтгэл
ханамжтай
Сэтгэл
ханамжтай
Сэтгэл
ханамж
дунд
Сэтгэл
ханамжгүй
Огт сэтгэл
ханамжгүй
34
2.1.1 Дотуур байрны байршил 5 4 3 2 1
2.1.2 Дотуур байрны өрөөний
зай талбай 5 4 3 2
1
2.1.3 Хувь хүний тусгаар
байдлыг хангах байдал 5 4 3 2
1
2.1.4 Эд зүйлсийн хараа
хяналт алдагдах байдал 5 4 3 2
1
2.1.5 Бусад өрөөнөөс дуу
чимээний тусгаарлалт 5 4 3 2
1
2.1.6 Давхарын коридор,
түүний орчин нөхцөл 5 4 3 2
1
2.1.7 Гэрэлтүүлэг, байгалийн
гэрлийн тусгал 5 4 3 2
1
2.1.8 Агаарын чанар 5 4 3 2 1
2.1.9 Аюулгүй байдал 5 4 3 2 1
2.1.10 Дотуур байрны гадаад
өнгө төрх 5 4 3 2
1
2.1.11 Дотуур байрны гадна
тохижилт 5 4 3 2
1
2.1.12 Дотуур байрны хичээл
хийх боломжийг дэмжих
байдал
5 4 3 2
1
2.2 Та амьдарч байгаа дотуур байрны хувийн орон зайг хангах асуудалтай холбоотой
дараах асуултуудад тохирох хариултуудыг үнэлнэ үү./Мөр бүрд зөвхөн нэг хариултыг
сонгон дугуйлна уу/
№ Асуултууд Өндөр
сэтгэл
ханамжтай
Сэтгэл
ханамжтай
Сэтгэл
ханамж
дунд
Сэтгэл
ханамжгүй
Огт сэтгэл
ханамжгүй
2.2.1 Ариун цэврийн өрөөний
хүртээмж 5 4 3 2
1
2.2.2 Ариун цэврийн өрөөг
хүйс тус бүрээр
тохижуулсан байдал
5 4 3 2
1
2.2.3 Халуун усны хангамж 5 4 3 2 1
2.2.4 Ариун цэврийн өрөөний
ариутгал, цэвэрлэгээ 5 4 3 2
1
2.2.5 Хувцас угаах боломжтой
байдал 5 4 3 2
1
2.2.6 Хувцас хатаах
боломжтой байдал 5 4 3 2
1
2.2.7 Хувийн эд зүйл алдагдах
эрсдэл 5 4 3 2
1
2.2.8 Дотуур байрны
камержилт 5 4 3 2
1
2.2.9 Дотуур байрны
батлагдсан журмын
хэрэгжилт
5 4 3 2
1
2.2.20 Галын аюулгүй байдлын
хэрэгслийн хангалттай
байдал
5 4 3 2
1
2.3 Та амьдарч байгаа дотуур байрны үйлчилгээтэй холбоотой дараах асуултуудад
тохирох хариултуудыг үнэлнэ үү./Мөр бүрд зөвхөн нэг хариултыг сонгон дугуйлна уу/
№ Асуултууд Өндөр
сэтгэл
ханамжтай
Сэтгэл
ханамжтай
Сэтгэл
ханамж
дунд
Сэтгэл
ханамжгүй
Огт сэтгэл
ханамжгүй
35
2.3.1 Харуул хамгаалалт 5 4 3 2 1
2.3.2 Интернэт үйлчилгээ 5 4 3 2 1
2.3.3 Цэвэрлэгээ үйлчилгээ 5 4 3 2 1
2.3.4 ТВ, Радио 5 4 3 2 1
2.3.5 Халуун ус 5 4 3 2 1
2.3.6 Цахилгаан 5 4 3 2 1
2.3.7 Хоол хийх боломж 5 4 3 2 1
2.3.8 Олон нийтийг хамарсан
арга хэмжээ 5 4 3 2
1
2.3.9 Соён гэгээрүүлэх үйл
ажиллагаа 5 4 3 2
1
2.3.10 Дотуур байрны
сантехник, цахилгааны
засвар үйлчилгээний
хүртээмж
5 4 3 2
1
2.3.11 Эмнэлгийн анхны
тусламжийн үйлчилгээ 5 4 3 2
1
2.4 Та амьдарч байгаа дотуур байрны дэд бүтцийн үзүүлэлтүүдийг илэрхийлсэн дараах
асуултуудад тохирох хариултуудыг үнэлнэ үү./Мөр бүрд зөвхөн нэг хариултыг сонгон
дугуйлна уу/
№ Асуултууд Өндөр
сэтгэл
ханамжтай
Сэтгэл
ханамжтай
Сэтгэл
ханамж
дунд
Сэтгэл
ханамжгүй
Огт сэтгэл
ханамжгүй
2.4.1 Дотуур байр ба
эмнэлгийн хоорондын
зай
5 4 3 2
1
2.4.2 Дотуур байр ба өргөн
хэрэглээний хүнс
барааны дэлгүүр
хоорондын зай
5 4 3 2
1
2.4.3 Дотуур байр ба
цагдаагийн газар
хоорондын зай 5 4 3 2
1
2.4.4 Дотуур байр ба
автобусны хоорондын
зай 5 4 3 2
1
2.4.5 Дотуур байр ба суралцаж
буй сургууль хоорондын
зай 5 4 3 2
1
2.4.6 Дотуур байр
бялдаржуулах клуб
болон биеийн тамирын
дасгал хийх газар,
талбайтай ойр байдал
5 4 3 2
1
2.5 Та амьдарч байгаа дотуур байрны өрөөний нэмэлт хэрэгслийн сэтгэл ханамжийг
илэрхийлсэн дараах асуултуудад тохирох хариултуудыг үнэлнэ үү./Мөр бүрд зөвхөн нэг
хариултыг сонгон дугуйлна уу/
36
№ Асуултууд Өндөр
сэтгэл
ханамжтай
Сэтгэл
ханамжтай
Сэтгэл
ханамж
дунд
Сэтгэл
ханамжгүй
Огт сэтгэл
ханамжгүй
2.5.1 Ор,түүний стандарт
байдал 5 4 3 2
1
2.5.2 Ширээ% сандлын
стандарт байдал 5 4 3 2 1
2.5.3 Цонх, хаалганы стандарт
байдал 5 4 3 2 1
2.5.4 Өрөөг агааржуулах
боломжтой байдал 5 4 3 2 1
2.5.5 Өрөөний халаалт 5 4 3 2 1
2.5.6 Өрөөн дэх цахилгааны
залгуурын хүртээмж 5 4 3 2 1
2.6 Та амьдарч байгаа дотуур байрны төлбөр, санхүүтэй холбоотой сэтгэл
ханамжийг илэрхийлсэн дараах асуултуудад тохирох хариултуудыг үнэлнэ үү./Мөр
бүрд зөвхөн нэг хариултыг сонгон дугуйлна уу/
№ Асуултууд Өндөр
сэтгэл
ханамжтай
Сэтгэл
ханамжтай
Сэтгэл
ханамж
дунд
Сэтгэл
ханамжгүй
Огт сэтгэл
ханамжгүй
2.6.1 Дотуур байрны
төлбөрийн хэмжээ 5 4 3 2
1
2.6.2 Дотуур байрны төлбөр
төлөх хугацаа 5 4 3 2 1
2.6.3 Дотуур байрны төлбөр
төлөх хувилбар 5 4 3 2 1
2.7 Та амьдарч байгаа дотуур байрны багштай холбоотой сэтгэл ханамжийг
илэрхийлсэн дараах асуултуудад тохирох хариултуудыг үнэлнэ үү./Мөр бүрд зөвхөн нэг
хариултыг сонгон дугуйлна уу/
№ Асуултууд Өндөр
сэтгэл
ханамжтай
Сэтгэл
ханамжтай
Сэтгэл
ханамж
дунд
Сэтгэл
ханамжгүй
Огт сэтгэл
ханамжгүй
2.7.1 Дотуур байр хариуцсан
багшийн харилцаа,
хандлага
5 4 3 2
1
2.7.2 Дотуур байр хариуцсан
багшийн зүй ёсны
шаардлага тавьж бүгдэд
тэгш хандах байдал
5 4 3 2
1
2.7.3 Дотуур байр хариуцсан
багшийн эмэгтэй эрэгтэй
оюутнуудад тэгш хандах
байдал
5 4 3 2
1
2.7.4 Дотуур байр хариуцсан
багшийн шударга байдал 5 4 3 2 1
2.7.5 Дотуур байр хариуцсан
багштай холбоотой санал
37
гомдолыг хүлээн авах
шийдвэрлэх байдал
2.8 Та амьдарч байгаа дотуур байрны даргатай холбоотой сэтгэл ханамжийг
илэрхийлсэн дараах асуултуудад тохирох хариултуудыг үнэлнэ үү./Мөр бүрт зөвхөн нэг
хариултыг сонгон дугуйлна уу/
№ Асуултууд Өндөр
сэтгэл
ханамжтай
Сэтгэл
ханамжтай
Сэтгэл
ханамж
дунд
Сэтгэл
ханамжгүй
Огт сэтгэл
ханамжгүй
2.8.1 Дотуур байрны даргын
харилцаа 5 4 3 2
1
2.8.2 Дотуур байр хариуцсан
даргын зүй ёсны
шаардлага тавьж бүгдэд
тэгш хандах байдал
5 4 3 2
1
2.8.3 Дотуур байр хариуцсан
даргын эмэгтэй эрэгтэй
оюутнуудад тэгш хандах
байдал
5 4 3 2
1
2.8.4 Дотуур байр хариуцсан
даргын шударга байдал 5 4 3 2 1
2.8.5 Дотуур байр хариуцсан
даргатай холбоотой
санал гомдлыг хүлээн
авах шийдвэрлэх байдал
5 4 3 2
1
2.9 Та амьдарч байгаа дотуур байрандаа бүртгүүлэх үйл явцтай холбоотой сэтгэл
ханамжийг илэрхийлсэн дараах асуултуудад тохирох хариултуудыг үнэлнэ үү./Мөр
бүрт зөвхөн нэг хариултыг сонгон дугуйлна уу/
№ Асуултууд Өндөр
сэтгэл
ханамжтай
Сэтгэл
ханамжтай
Сэтгэл
ханамж
дунд
Сэтгэл
ханамжгүй
Огт сэтгэл
ханамжгүй
2.9.1 Дотуур байрны журам
нээлттэй ил тод байдал 5 4 3 2
1
2.9.2 Дотуур байрны бүртгэл
бүгдэд нээлттэй ил тод
явагддаг байдал 5 4 3 2
1
2.9.3 Дотуур байранд амьдрах
хүсэлт гаргах үйл явц
ойлгомжтой тодорхой
байдал
5 4 3 2
1
2.9.4 Дотуур байранд амьдрах
шалгуур тогтоосон
журмууд тохиромжтой
шударга байдал
5 4 3 2
1
2.9.5 Дотуур байранд хууль
бус арга хэлбэрээр
хамрагдах боломж 5 4 3 2
1
38
2.10 Та амьдарч байгаа дотуур байрны асуудлаар санал гомдол шийдвэрлэх үйл явцтай
холбоотой сэтгэл ханамжийг илэрхийлсэн дараах асуултуудад тохирох хариултуудыг
үнэлнэ үү./Мөр бүрт зөвхөн нэг хариултыг сонгон дугуйлна уу/
№ Асуултууд Бүрэн
санал
нийлж
байна
Санал
нийлж
байна
Мэдэхгүй Санал
нийлэхгүй
байна
Огт санал
нийлэхгүй
байна.
2.10.1 Дотуур байрны
хариуцсан ажилтан, багш,
байрны даргатай
холбоотой санал гомдол
гаргах бүрэн боломжтой
5 4 3 2
1
2.10.2 Дотуур байр нь бэлгийн
дарамтаас ангид бөгөөд
энэ талаар хамгаалагдсан
орчин
5 4 3 2
1
2.10.3 Дотуур байранд
дээрэлхэл, аливаа
хэлбэрийн дарамт шахалт
оршдог
5 4 3 2
1
2.10.4 Дотуур байранд гарсан
аливаа асуудлыг хэлж
хандах албан тушаалтан
нь тодорхой
5 4 3 2
1
2.10.5 Дотуур байранд орчин
нөхцөлийн талаар хандах
албан тушаалтан
тодорхой
5 4 3 2
1
2.10.6 Гаргасан өргөдөл,
гомдлыг тухай бүрд нь
шийдвэрлэх
тогтолцоотой
5 4 3 2
1
ГУРАВДУГААР БҮЛЭГ: Дотуур байрны орчин нөхцөл, хүрэлцээ хангамжийг
сайжруулах санал Мэргэжил сонголтын талаар өөрийн үзэл бодлоо бидэнтэй хуваалцана уу?
№ Үндсэн асуултууд Хариултууд
3.1 Дотуур байранд анхлан ороход
хамгийн их тулгарч байсан
бэрхшээл юу байсан бэ?
/ нэг хариултыг сонгоно/
Тодорхойгүй, ойлгомжгүй байдал..................................1
Ахуйн хэрэглээний эд материалын хүрэлцээгүй
байдал................................................................................2
Дотуур байрны байршил шинээр амьдарч буй
оюутнуудад ойлгомжгүй
байх.........................................3
Хувийн эд зүйлсээ хамгаалах..........................................4
Дасан зохицоход бэлэн биш байдал...............................5
Бусад..................................................................................6
/Бусад гэсэн хариулт сонгосон бол ямар бэрхшээл
тулгарч байсан тухайгаа бичнэ үү./
..............................................................................................
39
3.2 Дотуур байранд ороход хэр зэрэг
бэрхшээлтэй байдаг вэ?
/Зөвхөн нэг хариултыг сонгоно уу/
Маш их
бэрхшээлтэй......................................................................1
Бэрхшээлтэй......................................................................2
Бэрхшээлгүй......................................................................3
3.3 ЕБС-д сурч байхдаа та дотуур
байранд амьдарч байсан уу?
/Зөвхөн нэг хариултыг сонгоно уу/
Тийм ................................................................................1
Үгүй ..................................................................................2
3.4 Дотуур байрны орчин нөхцөл
оюутнуудын хэрэгцээ шаардлагад
нийцдэг гэж та боддог уу?
/Зөвхөн нэг хариултыг сонгоно уу/
Тийм ................................................................................1
Үгүй ..................................................................................2
3.5 Хэрэв үгүй бол ямар асуудлыг нэн
тэргүүнд шийдвэрлэх
шаардлагатай гэж боддогоо бичнэ
үү.
..............................................................................................
3.6 Оюутны дотуур байрны үйлчилгээ
нь хэрэглэсэн, үйлчлүүлсэн
байдлаараа төлбөр төлдөг
системтэй байх нь таны хувьд хэр
тохиромжтой вэ? (Үүнд
жишээлбэл суурь хураамжтай,
цахилгаан, интернэт, халуун усны
хэрэглээг тоолуураар тооцох
төлбөртэй болгох гэх мэт)
Тохиромжтой
.....................................................................1
Мэдэхгүй
...........................................................................2
Тохиромжгүй ....................................
................................3
3.7 Дотуур байр хариуцсан багш,
удирдлагууд оюутнуудад
зориулсан ямар үйл ажиллагааг
түлхүү зохион байгуулаасай гэж та
боддог вэ?
/Бичнэ үү./
3.8 Эрэгтэй эмэгтэй оюутнуудад
дотуур байранд амьдрахад хүйсээс
хамаарсан бэрхшээлүүд үүсдэг гэж
та үздэг үү?
Тийм ................................................................................1
Үгүй ..................................................................................2
3.9 Хэрэв тийм бол ямар бэрхшээл
үүсдэгийг тодорхой бичнэ үү.
3.10 Дотуур байранд номын сан
ажиллах нь хэр ач холбогдолтой
гэж та боддог вэ
Өндөр ач
холбогдолтой....................................................................1
Тийм ч их ач холбогдолтой биш.....................................2
Ач холбогдолгүй............................................................. 3
3.11 Таны амьдарч буй дотуур байранд
оюутны хөгжлийг дэмжсэн дараах
танхим, клубүүдийн аль нь байдаг
вэ?
/Олон хариулт сонгож болно./
Номын сан....................................................................1
Фитнес клуб, өрөө заал...............................................2
Мөргөлийн, бясалгалын өрөө.................................... 3
Багаар ажиллахад тохиромжтой өрөө
танхим...........................................................................4
Эрүүл мэндийн зөвлөгөө, үйлчилгээний хэсэг.........5
Интернэт төв................................................................6
Судалгаанд оролцсон танд баярлалаа.