2015/8/7 DON0STIAKO ASTE NAGUSIATestuak: Aritz MALDONADO

Argazkia: Idoia ZABALETA | ARGAZKI PRESS

2 DONOSTIAKO ASTE NAGUSIA 2015eko abuztuaren 7a | GARA

Ma ñ a n adará co-mienzola sema-na másimp o r -

tante para muchos donostia-rras. Miles de personas ocupa-rán el Boulevard y la plazaAlderdi Eder para presenciar elcañonazo anunciador del iniciode la Aste Nagusia; entonandoel “Artillero dale fuego”, se daráel pistoletazo de salida a la se-mana más festiva de la capitalguipuzcoana. La interpretaciónde la canción correrá a cargo demiembros de Koruko Ama Birji-naren Eskola y del coro Easo; eldisparo, en cambio, lo realizaráel Artillero Mayor de La Gastro-nómica. El menú de la fiesta donostia-

rra es un menú diario cocinadoal gusto de todos, estilo buffet,al que cada cual podrá añadirsus propios ingredientes. Peroen la Aste Nagusia hay muchodonde elegir. Además del pro-grama oficial del Ayuntamien-to, el movimiento Piratak ofrecesu propio programa participati-vo; este año la novedad será quela fiesta saldrá de la Parte Vieja aotros barrios como Antiguo oIntxaurrondo. El lunes, 10 deagosto, se celebrará el popular

abordaje que organizan los pro-pios piratas. Los platos fuertes correrán a

cargo de artistas, deportistas y,¡cómo no!, los propios donostia-rras, grandes protagonistas de laAste Nagusia sobre todo desdeque se apostó por el modeloparticipativo de fiestas. Para losamantes de la gastronomía, ade-más de poder degustar pintxospor la Parte Vieja, habrá diferen-tes concursos gastronómicos.Uno de los más conocidos es elde marmitako, que se celebraráel día 15.

DEPORTES PARA TODOS LOS GUSTOS

Los aficionados al deporte ten-drán su propia manera de vivirlas fiestas. Bera-Bera ha organi-zado un maratón de fútbol salapara el día 14. Por otro lado, As-katuak ha preparado un añomás el clásico torneo de basketde 3x3; Waterpolo Donostia ani-

ma a visitar la zona del Náuticopara conocer el deporte de pri-mera mano, y en el río Urumease celebrará el concurso de pes-ca memorial Miguel Ángel Fer-nández. Los amantes de la música no se

pueden quejar. Además de los ar-tistas que actuarán en Sagues, ha-brá oferta musical para todos losgustos en diferentes puntos de laciudad. En la terraza Urumea delKursaal se podrá disfrutar de con-ciertos tan dispares como Bes-teik-pe (rock-ska), Perlak (Post-punk) o Patxuko Nice (Cumbia).Las txarangas, por su parte, se en-cargarán de animar las calles. Una de las novedades es el es-

pectáculo “Ez da kasualitatea”(día 14 de a partir de las 23:30 enla plaza de la Constitución), pre-parado por las bertsolaris UxueAlberdi, Oihana Bartra, NereaElustondo y Eli Pagola; AmaiaAgirre se encargará de poner los

temas, y Pello Agirre y Xabier Li-zaso de la música. Por otro lado, tras cuatro años

ausente gracias a la decisión to-mada por la anterior corpora-ción municipal, vuelven los to-ros a la Aste Nagusia. Por suparte, Askekintza Animalista haorganizado diversas actividadescomo alternativa al sufrimientoanimal. Por ejemplo, para el día12, miércoles, han organizadoun concurso de tortilla de pata-ta vegana en la explanada de Sa-gües, a partir de las 12:00.

OTRAS OPCIONES

Y para postre, helado y fuegosartificiales, una tradición ya con-solidada. Este año se celebrara la52 edición del concurso interna-cional de fuegos artificiales, enel que participarán las pirotec-nias Valenciana, Firevision Inter-nacional, Tomas, Pirotecnia Ri-casa o Europla, entre otros. Quienes prefieran una Aste

Nagusia más tranquila, podrándisfrutar de diferentes exposi-ciones, como por ejemplo Paso-lini Roma, un acercamiento al ci-neasta y escritor italiano através de sus relaciones con lacapital italiana. Durante toda lasemana, la comparsa de gigantesde Donostia estará expuesta enel claustro del museo San Telmo.

Menú variado para lasemana más festiva del año

El movimiento pirata llevará actividades a diversos barrios donostiarras

El Artillero Mayor de LaGastronómica se encargarámañana de dar el cañonazoanunciador de la Aste Nagusiadonostiarra. Juan Carlos RUIZ | ARGAZKI PRESS

3DONOSTIAKO ASTE NAGUSIA2015eko abuztuaren 7a | GARA

Donostiako As-te Nagusianeuskal taldeenaldeko apus-tua egin daduela urte ba-

tzuetatik hona. Festetan ere eus-kararen presentzia indartzea dahelburua. Oreka TX eta Kalakantaldeek bertako instrumentue-kin musika garaikidea eta mo-dernoa egin daitekeela erakutsi-ko dute, beste behin; abuztuaren8an izango da hori. Abuztuaren9an bestelako doinuak izangodira agertokian; izan ere, RosarioFlores izango da gaueko prota-gonista. Madrildarrak bere ibil-bideko abesti esanguratsuenakjoko ditu Donostian. Esan bezala, denetariko doi-

nuak entzun ahalko dira Sague-sen. Astelehenean, hilak 10, dan-tzarako gaua izango da. CarlosJean galiziarrak musika elektro-nikoarekin gozatua emango diehurbiltzen direnei. Odol berria zaharrarekin el-

kartuko da hilaren 11ko gauean.Hesian eta Urtz nor baino nor

arituko dira Sagueseko agerto-kian. Nafarrek “Hegalak astin-duz” lan berria aurkeztuko du-te Donostiako publikoarenaurrean; 2013an kontzertuakeskaintzen hasi zenetik, hain-bat eskaini ditu Urtz gipuzkoartaldeak.

SKA FESTA

Ska doinuak gailenduko dira as-teazkenean, hilak 12. Bad Man-ners mitikoek kontzertua eskai-niko dute Skakeitan taldearekinbatera; donostiarrak sasoikodaude, udan hamaika kontzertueskaini baitituzte Euskal Herri-ko festa askotan.Hurrengo egunean dantzak

aukera izaten jarraituko du; izanere, abuztuaren 13an Macacorenfusio doinuek hartuko dute Sa-gueseko plaza. “Historias tatooa-das” lan berria besapean duelairitsiko da Bartzelonakoa Donos-tiara. Jendetza espero da; izanere, diskoa merkaturatu zeneaniTunes plataformako lehenbizi-ko postua, hau da, salduena, iza-tera iritsi zen; diskoan, bizitzan

orbana utzi dioten gertakizunezmintzo da.Ostiralean, Berri Txarrak igo-

ko da Sagueseko oholtzara. Hi-rukotea “Denbora da poligrafobakarra” lan arrakastatsua aur-kezteko biran dabil. Azkenekodiskoak erakusten duen bezala,doinu anitzak jorratzeko gai di-ra, betiere rocka oinarri hartuta.Ikasturtean zehar Estatu espai-noleko hamaika aretotan arituda, eta guztietan sarrerak agor-tu ditu. Udako festibaletan ereizan da, tartean, oihartzun han-diko Resurrection Fest jaialdian.Abuztuaren 14koa hirukotea Gi-puzkoan eta doan ikusteko au-kera bakarretakoa izango da. Abuztuaren 15ean, berriz, Re-

member Queen ikuskizunarentxanda izango da. Mundua ze-harkatzen dabil Queen taldearieginiko omenaldi honek. Taldea-ren musikari eginiko omenaldibat izan nahi du, baita taldekoliderra zen Freddie Mercuryrieginikoa ere; ikuskizunak, abes-laria desagertu aurreko garaiakdakartza gogora, taldea maila

gorenean zegoenekoa. Bere ibil-bidean zehar grabaturiko abestiarrakastatsuenez gozatu ahalkoda Saguesen, eta Mercury, BrianMay, Roger Taylor eta Jhon Dico-nek bere garaian erabilitako jan-tzi eta koreografia berbera erabi-liko dira.

IKUSKIZUNA

Ikuskizunak Queen taldearen bi-deo originalak proiektatzen di-tu, eta horrez gain, panel argi-tsuak ere erabiltzen dituzte.Erakustaldi tekniko itzela izate-az gain, Freddie Mercuryrenmunduko ordezko onena duikuskizunak: Piero Venery. Le-gendaren pare dagoen ikuskizunhonek ez du inor epel utziko. Sagueseko kontzertuez gain,

bestelako musika eskaintza ereizango da Donostiako Aste Na-gusian. Adibidez, Perlak eta Pa-txuko Nice taldeek kontzertuaeskainiko dute. Musika klasikoa-ren eta herrikoiaren zaleek ereizango dute non gozatu. Sagueseko kontzertu guztiak

23:45ean hasiko dira.

Berri Txarrak taldeak datorren ostiralean, abuztuaren 14an, kontzertua eskainiko du Sagueseko agertokian. Andoni CANELLADA | ARGAZKI PRESS

Denetariko doinuak Saguesen

A.8LARUNBATAKalakan + Oreka Tx

A.9IGANDEARosario

A.10ASTELEHENACarlos Jean

A.11ASTEARTEAHesian + Urtz

A.12ASTEAZKENASkakeitan + Bad Manners

A.13OSTEGUNAMacaco

A.14OSTIRALABerri Txarrak

A.15LARUNBATARemember Queen

SAGUESEKOKONTZERTUAK

4 DONOSTIAKO ASTE NAGUSIA 2015eko abuztuaren 7a | GARA

Inoiz baino donostiarrago, inoiz baino piratago

Ehun jarduera bai-no gehiago anto-latu dituzte Do-nostiako piratenmug imenduaketa kofradiek,

”Itsasotik plazara, Donostia pi-rata” lemapean. Inoiz baino eki-taldi gehiago antolatu dituzte,Parte Zaharreko guneetan ezezik, giroa hiriburu osora zabal-tzeko asmoa dute eta. Ekimen jendetsuena abuztua-

ren 10eko Abordatzea izangoda, nola ez. Urtez urte partaidekopurua hazi egin da, eta Do-nostiako Aste Nagusiko hitzor-du garrantzitsuenetako bat bila-katu da jada; dozena bat baltsa

inguru atera ziren lehenbizikourtean, eta iaz, berriz, 500 ingu-ru. Abordatze txikia osteguneanizango da.Udaleko gobernu aldaketare-

kin, traba batzuk ere aurkitu di-tuzte piratek jai herrikoiak an-tolatzeko; musika jartzaileenegitaraua, adibidez, aurten ez daizango Nautikoan, Guardetxeanbaizik. Flamenkan egingo diraekitaldi nagusiak. Horrez gain,Antiguan, Urgull mendian, etaTxantxerreka, Kortxoenea etaLetaman gaztetxeetan ere izan-go da zertan parte hartu. Piraten mugimenduak ezagu-

na zen Aste Nagusia herrita-rrengana hurbildu du; ikusle

hutsak izatetik protagonista iza-tera bultzatu ditu donostiarrak.Gipuzkoan ez ezik, Euskal Herrimailan ere oihartzun handialortu du azken urteotan. Horrenadibide da Abordatzea. Jada,ohikoa bilakatu da 3indarrokgazte peñako lagunak edota Bil-boko Kaskagorri konpartsakokideek txalupa baltsa egin etaekimen ezagunean parte har-tzen ikustea; Kale Jira dinami-karen baitan kokatzen da espe-rientzia trukaketa hori. Elkarlanhorren beste adibideetako batEHZrekin duten harremana da;Donostian gonbidatu gisa har-tzen dituzte, eta trukean musi-ka jaialdiko muntaketa lanetan

aritzen dira pirata donostiarrak.«Elkarrekin bizipen berriak izaneta partekatzeko aukera ona di-ra horrelako topaketak; aberas-garria da gainera, jai herrikoienalde lan egiten duten mugimen-duekin hitz egitea».Autogestioan oinarritzen den

mugimendua da; hortaz, pira-tek ez dute diru-laguntza insti-tuzionalik jasotzen. Hainbat ko-mertzio eta tabernariren babesajasotzen dute, hori bai. Festakantolatzerakoan, jasangarrita-sunetik abiatzen dituzte plante-amenduak.Jairako ez ezik, kritikarako

ere batzen dira piratak. Izanere, horien ustez, aldarrikape-

nak, jaiak eta umore onak es-kutik joan behar dute eraldake-ta sozialaren alde egiteko. Filo-sofia horretan oinarrituta,Irrikitaldiarekin ematen dieteamaiera festei 2006az geroztik.Arropa dotoreekin mozorrotu-rik, Bulebarretik Parte Zaharre-ko Santa Maria elizaraino des-filea egiten dute piratek,Francoren garaiko Salbeari(udal taldeak aurten berriz be-rreskuratzeko saialdia eginduena) eta XIX. mende amaie-rako Belle Epoque delakoaritrufa eginez. Urteko gertakarigarrantzitsuenen irudikapenlaburra ere egiten dute antzer-kiaren bidez.

Flamenkako kontzertuak oso arrakastatsuak dira. Argazkian, Esne Beltza taldea, iazko jaietan. Jon URBE | ARGAZKI PRESS

5DONOSTIAKO ASTE NAGUSIA2015eko abuztuaren 7a | GARA

Ezkila, balioekin gidatzen dakien kapitaina

XXVI. mende ha-sieran, Pedrode Agirre ize-neko kortsariodonostiar batezagun egin

zen. Campanario ezizenez ezagu-tzen zuten, eta pirata errukiga-bea zela dio legendak. Donostiakortsarioen portu garrantzitsuazen garai horretan eta ontzi ugarietorri ohi zen hainbat herrialde-tatik. Alta, ontziek Donostiarahurbiltzeko beldurra izan ohi zu-ten. Antza, Campanariok kargupubliko bat eskuratzeko aukeraere izan zuen (kortsarioek horre-la egin ohi zuten); uko egin zion,ordea; Espainiako erregeak ema-niko babes sozial eta ekonomiko-ei muzin egin zien, eta ontziakabordatu eta bereganatzen jarrai-tzeko hautua egin zuen. Urteetan, ontzi mordoa abor-

datu zituzten Campanario etaenparauek; Juan de Zuaznabarteibili ohi zen berarekin, besteakbeste. Campanarioren itsason-tzia txikia zen, eta etsaiei ezinez-koa zitzaien hau jo eta kaltetzea.Bere izena aipatze soilak izuaeragiten omen zuen, eta Donos-tiako merkatarien interesei ereerasotzen omen zieten. Halere,herritar xeheek harenganakokonplizitatea erakusten zuten.Behinola, arrantzale batzuekbarku frantziar bat bere atzetikzebilela jakinarazi zioten Cam-panariori. Trukean arrantzaleeilagundu zien donostiarrak. Cam-panarioren gotorlekua Belisaizeneko irla zen; Ezkilarena be-rriz, Santa Klara uhartea da. Jaiak baliatuta hainbat balio

bultzatzen ditu piraten mugi-menduak. Auzolana, herritarrenpartaidetza, parekidetasuna, ja-sangarritasun ekonomikoa zeinekologikoa, irudimena, kulturaniztasuna, elkarrekiko errespe-tua eta euskararen normaliza-zioa dira horietako batzuk. Ho-riek guztiek Ezkila kapitainarenbaitan biltzen dira. Campanarioezizenez ezagutzen zen Pedro deAgirre kortsario eta pirata do-

nostiarraren kondairan oinarri-tzen da Ezkila. Bera da PiratenAste Nagusiko kapitaina. Piraten mugimendua balio au-

rrerakoietan oinarritzen da. Horidela eta, horien alde urtean ze-har lan egiten duten eragile, el-karte eta taldeen lana Aste Na-gusian aitortzeko, Mattisinboloa jaio zen. 2011n Martu-teneko bizilagunak izan zirenMatti (uholdeen ondoren izan-dako jarrera txalogarriagatik,auzolanean auzoa biziberrituzuten eta), eta 2012an, berriz,etxe kaleratzeen aurkako kolek-tiboa. Iazko Aste Nagusian, be-rriz, abortuaren aldeko mugi-mendua ordezkatu zuen Mattik.Askatasuna norberarengandikhasten dela uste dute piratek;hori dela eta, erabakiak hartzekoeskubidea oinarrizkoa da.

EZ DA HUTSETIK ASMATUA

Matti izeneko figura ez da hutse-tik asmatua. Martin de Villafran-ca Donostiako kapitainari eginnahi izan diote keinu honekinpiratek. Islandian hil zuten, 1615.urtean, bidegabeki. Urte hori zai-la izan zen Islandian, kostaldeaizozturik baitzegoen. Uda erdial-dean hiru ontzi baleazale Reyk-jarfjorourera iritsi ziren EuskalHerritik; aurretik beste hainbate-an egin bezala, akordioa sinatuzuten islandiarrek eta euskaldu-nek. Irail amaieran, enbatak hiruitsasontziak suntsitu zituen, etahainbat arrantzale hil ziren.Itsasgizonetako batzuk etxeraitzuli ziren; beste batzuk, ordea,Martin De Villafrancak bezala,bertan jarraitu zuten. Urte horre-tako urrian hil zituzten.Garai hartako agiriek diotena-

ren arabera, haiek hiltzeko eraba-kia Ogur herriko Ari Magnussonagintariak hartu zuen. Bere itsa-sontziak urperatu eta gero, kri-minal izendatu zuten, 1281eko is-landiar kodea hautsi zuelakoan;zigor bakarra heriotza zen. Ondo-ren, hainbat intelektual islandia-rrek idatzi zuten euskal marine-len hilketa bidegabea izan zela. Iaz bezala, Ezkila kapitainak Piraten txupinazoa piztuko du. Gorka RUBIO | ARGAZKI PRESS

Donostiako Pi-raten mugi-mendua r ene r d i t z e t i k ,bederatzi ko-fradia sortu

ziren. Bakoitza bere nortasu-narekin eta ezaugarriekin, bai-na guztiak ere, jai eredu herri-koi eta alternatiboa hiriburuosoan zehar hedatzeko hel-buruarekin. Aste Nagusiofizialari alternatiba bateskaini nahian, bakoi-tzak egitarau propioaegiten du urtero. Hauekdira Donostiako Pira-ten kofradiak.

UbarroiakUliako arrakaletatik jai-tsi, eta Grosen aritzendiren hegazti piratak diraubarroiak. Jaiak deszen-tralizatu, eta auzoan erealgararako eta parrandara-ko tartea izatea nahi dute,betiere ingurumena errespe-tatuz, eta festa parte hartzaileaeta irekia egiteko asmoz. Auzo-tarrei hurbiltzeko deia egitendiete, gainera, lapur bai, bainalapur zintzoak direlako. AsteNagusiko egun handia, berriz,abuztuaren 11n dute: UbarroienEguna ospatuko dute.

Xibaro62+1492ko konkistan ontzi espainoleta portugesek milaka esklabohartu zituzten; kateetatik libreeta aske izateko hautua hartuzuten herritarrei deitzen zi-tzaien xibaroak. Egoera gordina-ri bizipozarekin aurre egin zio-ten afrikarrek bezala, donostiartalde honek ere ziegetan dau-den donostiarrak izango dituztegogoan Aste Nagusian; izenakberezitasun bat du, zenbakiafesta hasi orduko ziegetan dau-den donostiar kopurua delako.Beraien ametsa kopuru hori

ezabatzea da. Larunbata,15, dute egun handia.

TraganarruaDonostiako festak Intxaurron-dora iristeko asmoz jaio zen Tra-ganarrua, bazterrak nahastu etafesta hiriburuko toki bereziene-tako batera eramateko. Izan ere,Aste Nagusian, urte osoan zeharematen diren arazoak areagotuegiten dira auzoa hustu egitenda-eta. Bada, festaz auzoan ber-tan gozatu ahal izateko, ekimenezberdinak antolatu dituzte tra-

g a n a r r u e k .Abuztuaren 9an, adibidez, es-tankea abordatuko dute; 13an,berriz, erronka egingo dute uba-rroiekin eta aingurekin.

AinguraFesta eta ingurugiroa zaintzeabateragarriak direla erakustekoasmoz sortu zen Aingura. Natu-rarekiko errespetua eta kon-tzientzia bultzatzen duen ko-fradia da, hain zuzen ere.

Gainerako piratekinbatera festaz gozatu eta ingu-runea zaintzeko ekimenak an-tolatu ohi dituzte. Adibidez,13an ospatuko duten Bizifestaizango da data garrantzitsuena.Festak errespetuz bizitzekodeia egin dute, horrez gainera.“Lurra iraintzen duenak bereburua iraintzen du” dute lelo.

SardiñerakKalean gora eta behera festa lauhaizetara zabaltzen dabiltzanemakumeak dira sardinerak.Guztiok elkarrekin, askatasunezeta errespetuz, jaiaz gozatzekodeia zabaldu dute. Aste Nagusihonetako txupinazora batera jo-ateko, 19:00etan Andresak Bre-txan duen postuan geratu dira.Horrez gainera, ospakizun ga-rrantzitsua asteazkenean ospa-tuko den Sardiñerria izango da;Urgulleko Guardetxean izangoda hori, 23:00etatik aurrera.

Pirata BihurriakPirata izatea jarrera bat da, adinedo sexualitate mugarik gabe-koa. Donostia txikitatik aborda-

tzen ikasteko, haur, gazte, zeingurasoen neurriko festak osa-tzeko alternatiba dakar PirataBihurriak kofradiak. Jolas ezber-dinak, magoak, erromeria... de-netariko eskaintza du aurtengoAste Nagusirako kofradiak, urteosoan itxarondako eguna, bai-na, 13ko Haur Eguna da. Kala-rriban Abordaia Txikia egin-go dute pirata txikienek.Izan bihurri, izan pirata!

KalepozaAste Nagusiari pozaeta kolorea ematekojaio zen, Alde Zaha-rrean. Kale Lagunakhockey taldeko eta Bi-zi Poza taldeko lagu-nak elkartuta sortuzen kofradia hau, eta,beraiek dioten bezala,Donostiako Piratetanparte hartzetik, parteizaterako jauzian sortuzen. Fuxia kolorea dara-

mate soinean, festarako du-te grina bikain transmititzen

duelako. Piraten lanari berenaletxoa jarriko diote aurten,besteak beste hockey tailerrare-kin eta bigarren bizikrosarekin.

EskifaiaGazteak ez ziren jaio aspertze-ko; hori dela eta, gazte euskal-dunek osaturiko Eskifaia kofra-dia sortu zuten DonostiakoPiraten baitan bildutako hain-bat lagunek. Piratek antolaturi-ko ekintza alternatiboei, gazteenikuspuntua eman nahi diete ho-rrela. Hiriko gazte koadrila ez-berdinak elkartu asmoz, Aldre-bes Eguna antolatu duteabuztuaren 14rako. Bestelakoekimenak ere antolatu dituzteaurtengo Aste Nagusirako.

FilibusteroakBere kontura bizi ziren piratakziren filibusteroak; ez legerik ezjaberik, bestelako lurraldeakkonkistatzea zen beraien as-moa. Filibusteroen antzera, An-tiguako bizilagun hauek ere Do-nostia (tunelaz bestaldekolurraldea) abordatzen dute urte-ro. Flamenkan aurkezpena eginostean, kofradia honen helbu-rua pirata guztien artean hiriosoa abordatzea da, «beste Do-nostia bat posible delako». Fili-busteroek abuztuaren 12an os-patuko dute beraien eguna,halere, hamaika ekitaldi antola-tu dituzte beste egunetan festaAntiguara eramateko.

6 DONOSTIAKO ASTE NAGUSIA 2015eko abuztuaren 7a | GARA

Kofradiak, Donostia osoa hartzeko asmoz

7DONOSTIAKO ASTE NAGUSIA2015eko abuztuaren 7a | GARA

Lau urte eta gero, atzera itzulidira zezenketak DonostiakoAste Nagusira, zein da zure iri-tzia?Atzeraka goazela. Gainditua ze-goen fase batera itzultzen ari ga-ra. Plaza horrek jendeari sekula-ko kostua ekarri zion, 24 milioieta erdi, eta oraindik prezio be-rezia jarri diete zezenketei; on-dorioz, kontzertuak antolatzeazezenketak egitea baino gares-tiagoa da. Guretzako ezin daulertu, eta, geroari begira, aur-kezpen txartelik politena ez de-la uste dugu. Horrez gainera,Illunberi erabilera emateko eki-men politagoak daudela irudi-tzen zaigu.

Bateragarriak al dira horrela-ko ekitaldiak eta Donostia2016 Europako Kultur Hiribu-rua bezalako ekimenak?Europako hamaika lekutan ezdute gertatutakoa ulertuko. Gu-re burua Europan aurkeztekomodu penagarria da. Badauka-gu zer esan eta nola aurkeztu,kultura hiriburu ez gaituztehautatu kasualitatez, baina ze-zenketak ez dira gure irudia bul-tzatzeko jarduera egokiena.

Udal talde berriak presa bate-an onartu du zezenketak berrizere baimentzea. Zergatik egindu? Alde batetik, positiboa da, azkar-tasun eta eraginkortasun berbe-ra erakutsiko balute beste arazobatzuk konpontzeko, udal go-bernu berriak arazo asko kon-ponduko lituzke-eta. Momen-tuz, baina, azkartasuna gaihonekin bakarrik izan dute; bes-te hainbat gaitan erantzun zaingaude oraindik. Hor dago, adibi-dez, Txominekin izandako sen-tentzia eta dagoen egoera. Besteegoera batzuek ez dute azkarta-sun bera eduki, horregatik gau-de mesfidati.

Salbeko prozesioa ere berres-kuratu nahi izan dute. Bestela-ko jai eredu bat ezarri nahi du-tela uste al duzu?Zuri-beltzezko garaietara goaze-la dirudi, atzeraka. Zer jai eredu-ren alde dabiltzan ikusten da ho-

nela: ikusi eta txalotu, hori bes-terik ez. Asko nabarmendu duteez zela prozesioa izango, segiziobat baizik, baina kontua da, au-rrera joan beharrean, beste garaibateko eskemak berreskuratzenari garela. Inplikaziotik, gertuta-sunetik eta parte hartzetik urru-tiratzen den eredu batera era-man nahi gaituztela dirudi.

Mantenduko dira urteotanparte hartzean eman direnpausoak?Une honetan, nolabaiteko kezkadugu. Uztaila bukatzera doa,hainbat gertakizun egon dira,eta zantzuak ez dira onak: SanJoanetako esku dantzetan udal-tzaingoaren presentzia neurri-gabea, Karmen ospakizunekogonbidapenak mugatzea... Zergertatzen den ikusiko dugu, izanere, jorratu den bideak bereemaitzak eman ditu eta gertadaiteke bai Donostiako Piratakmugimendutik antolatzen denbidetik jarraitzea bai atzera egi-tea, lehen aipatu ditugun bi adi-bideekin gertatu bezala. Une ho-netan ez dakigu nora goazen,baina atzera joango ote garenkezka izan badugu.

Eragina izango du DonostiakoPiraten mugimenduan udalgobernu aldaketak?Donostiako Piraten jai ereduakaurrera jarraituko du, bai ala

bai. Udalak, ahal duen heinean,hori errespetatu eta erraztuegin behar du. Hori gabe erepiratek jarraituko dute, horre-taz ziur nago. Gauzak erraztuz,garapena ere lagunduko da,gainera.

Udan turista andana dator Do-nostiara. Posiblea da Aste Na-gusi herrikoi bat, eta, aldi bere-an, turistentzako erakargarribat antolatzea?Nik esango nuke baietz. Kan-pora goazenean, hangoek egi-ten dutena ezagutzen dugubesteok, ezta? Guk ondo pasa-tzen badugu, turistek ere ondopasako dute. Hain zuzen, pira-tek hor asmatu dute. Dena den,festak hiriari begira antolatubehar dira, ez turistei begira.Finean, Aste Nagusian turistapiloa dago, baina bertako jen-de ugari ere bai; donostiar as-ko, Gipuzkoako beste leku ba-tzuetatik etorritako jendeasko...

Zerk bereizten du DonostiakoAste Nagusia beste hiriburue-tako festetatik?Gure baloreetan oinarritu denfesta dela. Euskaltzalea, gero etaparekideagoa, gero eta aktiboa-goa. Erdigunetik irteten ere arigara. Azkeneko urteetan emanden balore aldaketa horrek ez-berdintzen gaitu.

«Zuri-beltzezko garaietara goazela dirudi,atzeraka, ‘ikusi eta txalotu’ eredura»

Argazkia: Juanan RUIZ | ARGAZKI PRESS

2011z geroztik Donostia Kulturako zuzendaria da Amaia Almirall. Ekainetik aurrera, DonostiakoUdaleko zinegotzia ere bada. Urte hauetan Aste Nagusian egindako lanak bere fruituak emandituela uste du, eta herritarrek jai eredu parte hartzailea defendatuko dutela.

EH Bilduko zinegotzia

AMAIA ALMIRALL

Jaiak ez du etenik iza-ten Donostiako AsteNagusian, zoritxarrez,dispertsioak ere ez.Preso zein iheslari po-l i t iko donost iarrek faltan botako dituzten egun bereziak izan

ohi dira, lagunekin zein seni-deekin ospatzen egon beha-rren etxetik ehunka kilome-trora egon behar dute-eta.Une honetan, 62 donostiar 11

espetxetan barreiaturik daude.79.448 kilometrotik gora eginbeharko lirateke Espainiakozein Frantziako espetxeetan dis-pertsaturik dauden donostia-rrak bisitatu ahal izateko. Horrizama ekonomikoa gehitu beharzaio: urtean, batez beste, presodonostiar bakoitzaren senideek38.000 eurotik gorako gastuariaurre egin behar diote.

MUTURREKO EGOERAK

Dispertsaturik egotea bera sal-buespeneko egoera den arren,Euskal Preso Politikoen Kolekti-boko kideen artean badaudemuturrekoak diren egoeratandaudenak ere. Donostiarren ka-suan, batzuk aipatzearren, gai-xorik daudenenak izan daitez-ke: Karlos Trenor egiarra etaJagoba Codo amararra, gaixorikegonda ere, espetxean dituzte.Bestalde, Jon Enparantza Anti-guako bizilaguna guztiz isolatu-rik dago atxilotu zutenetik.Karlos Trenor 2007ko aben-

duaz geroztik dago espetxean;egun Ocaña II kartzelan dago,auzotik 520 kilometrora. Tre-norrek jada 71 urte baditu ere,espetxean mantentzen dute.1998ko uztailaren 16an atxilo-tu zuten lehenbizikoz, “Egin”egunkaria itxi zutenean. Biga-rrenez, 2000ko urrian atxilotuzuten, Joxemi Zumalabe Fun-dazioaren kontrako operazio-an. Ostean etorri zen 18/98+prozesuan ere auziperatuaegon zen, eta, aldi berean, abo-katu lanetan ere jardun zuen.Epaiketak iraun zituen hama-sei hilabeteetan zehar, presiogogorra jasan behar izan zuen.2007ko martxoan amaitu zenepaiketa, eta urte horretako

abenduan atxilotu zuten. Ordu-tik espetxe ezberdinak ezagutuditu, eta senide eta lagunek mi-laka kilometro egin behar izandituzte berarekin egoteko;Puerto de Santamaria, Malaga,A Lama (Galizia) eta Ocañakokartzelak ezagutu ditu; egunbertan dago preso.Jagoba Codoren kasuan, be-

rriz, espondilitis ankilosatzailegaixotasuna du. Gaixotasunerreumatiko horrek egunekoariketa ohikoenak muga ditza-ke: zutik jartzea, alboetara begi-ratzea... Askotan bakarrik mol-datzea ezinezkoa izaten da,beraz, lagun eta familiaren la-guntza ezinbestekoa da Codo-rentzat. Amarako bizilaguna2001ean atxilotu zuten, eta 22urteko espetxe zigorra du. 2011nhasi zen zerbikaletako minekin,

eta 2012an espondilitis ankilo-satzailea diagnostikatu zioten.Horrez gainera, pluripatologiakoadroa du. Tratamendua sinto-men eta horien larritasunarenaraberakoa da, baina, helburua,sintomak gutxitzea baino ez da.Ariketa fisikoa da tratamendua-ren atal garrantzitsuetako bat. Espetxea, dituen baldintza eta

ezaugarriengatik, ez da toki ego-kia Codorentzako; azken urteanizan duen progresio kaltega-rriak hori erakusten du. Beregaixotasunari dagokion trata-mendua jasotzeko, berandu bai-no lehen etxean egon beharduela nabarmendu du behinbaino gehiagotan Sarek. Enparantza abokatuaren ka-

sua ere azpimarratzekoa daduen larritasunagatik. 2014kourtarrilean atxilo hartu zuten

Antiguako bizilaguna, bestehainbat herritarrekin batera.Ordutik, Alcalako (Madrid) espe-txean dago preso, guztiz isola-turik. Gainera, oraindik ereepaiketaren zain dago.

ETXERA ITZULITAKOAK

Preso zein iheslarien egoera la-rria izan arren, urtean zehar ba-dira pozteko moduko albisteakere. Horien artean, orain gutxiaskatasuna berreskuratu duenArmando Legazen kasua dago.Ez da azken urtean etxera itzuliahal izan duen bakarra. Horrenerakusle da Xibaroak konpar-tsaren zenbakia; preso kopuruaadierazten du, eta, beraz, alda-korra da. Bada, aurten, iaz bai-no 12 donostiar espetxeratu gu-txiagorekin hasiko da AsteNagusia.

8 DONOSTIAKO ASTE NAGUSIA 2015eko abuztuaren 7a | GARA

79.448 kilometro preso donostiarrak bisitatu ahal izateko

Euskal presoen eskubideen aldeiaz egin zen ekitaldian jendeaskok parte hartu zuen. Aurtenere, hainbat ekimenetanoroituko dituzte presoak,Donostiakoak bereziki. Gorka RUBIO | ARGAZKI PRESS

Lau urteko geldial-dia eta gero zezen-ketak Illunbekoplazara itzuliko di-ra aurtengo AsteNagusian. Eraba-

kia ezagutzera eman zenetik, ze-resan handia eman du; oposi-zioko talde batzuk aurka agertudira, eta kalean ere donostiarugarik adierazi dute beraien ha-serrea. Donostia AntitaurinaOrain plataforma, adibidez, be-rriro jarri da martxan, eta hain-bat ekimen iragarri ditu AsteNagusirako. Hamaika ekintza egin zituz-

ten iraganean, eta joan denmaiatzetik aurrera, berriz ekindiote ekintzen bideari. Besteakbeste, abuztuaren 9rako mani-festazioa iragarri dute, zezenke-ten aurka daudela adierazteko;18:00etan abiatuko da mobili-zazioa. Horrez gainera, bi egungeroago, abuztuaren 11n, jendar-tea kontzientziatzeko bi ekimenegingo dituzte. Arratsaldean,kaleak jendez lepo egongo dire-la baliatuta, informazioa bana-tuko dute. Bestalde, gauean,protesta ikusgarria egiteko as-moa dute, argizko panelekin.Azken urteetan zezenketak

debekaturik egonda, bestelakohiri edo herri batzuetan lan egindute zezenketen aurkako talde-ek. Donostian bertan, animalieneskubideen defentsako taldeekere lanean jarraitu dute. Egungoudal taldearen erabakiarekin,ordea, lozorrotik esnatu eta la-nean jarri dira berriro ere basa-keria hau gelditu asmoz. Donostia Antitaurina Orain

plataforma 2011n sortu zen, etaorain martxan dago, berriz. Ide-ologia ezberdinetako hamabost

ekintzaile inguruk osatzen dute,eta helburua Donostia hiri anti-taurino izatea da. «EuropakoKulturaren Hiriburua izanda, ezdiogu zentzurik ikusten anima-liak torturatzea kultura gisa de-finitzea», azaldu du Nora Barra-gues plataformako kideak.

SINADURA BILKETA

EAJ eta PSEren udal gobernuakerabakiaren berri eman zuene-tik, martxan jarri zen platafor-ma, eta lehenbiziko ekintzetakobat, sinadura bilketa kanpainabat martxan jartzea izan zen. As-te gutxi batzuen buruan 12.000sinaduratik gora lortu zituz-ten.«Ulertzen dugu sinadura bil-keta hori oso baliagarria dela,komunikabide ugaritan agertubaita». Hala ere, Udalaren alde-tik ez dute erantzunik jaso. Ber-tan, Donostia hiri antitaurinoizendatzea eskatzen da, eta ho-rrez gainera, eskaera zuzena egi-ten zaio Eneko Goia alkateari etabere taldeari, «praktika zaharki-tu eta krudel hau» ez onartzeko. «Gure hurrengo asmoa, herri

galdeketa bat egitea litzateke;uste dugu gipuzkoar gehienakzezenketen aurka gaudela».90eko hamarkadan, Odon Elor-za alkatea zelarik, Ilunbe ez erai-kitzeko 14.000 sinadura bilduziren. Barraguesen arabera, gai-nera, azken udal hauteskunde-tan EAJ bozkatu duten herritaraskok ez zekiten jeltzaleek ze-zenketak berriz abian jartzekoasmorik zutenik.Orain lau urte, Bilduk hau-

teskundeak irabazi eta JuanKarlos Izagirre alkatea aukera-tu zutenean, zezenketak bertanbehera geratu ziren. Egun, koa-lizioak jarrera berdina agertu

du jardun honekiko. Horrela,mozioa aurkeztu zuen EH Bil-duk zezenketak berriro egotea-ren aurka. Horrez gainera, 1993an Ga-

llup enpresak eginiko galdeketabaten arabera, gipuzkoarren%73ek ez zuten interesik zezen-ketetan. Donostia Antitaurina Orain

plataformako ordezkariaren hi-tzetan, udaletik zein zezenketazaleek arrazoi ekonomikoenikuspegitik defendatzen duteerabakia. «Guk ez dugu horihain argi, Herrialde Katalane-tan edota Kanaria uharteetanargi ikus daiteke ez duela eragi-nik turismoan». Arrazoi horiukatzeaz gainera, eztabaidadesbideratzeko ematen ari densaiakera ere salatu du platafor-mak. «Politikaren terrenoraeramaten ari dira eztabaida, etaguk hortik atera nahi dugu».Funtsean, animalien eskubide-en inguruko eztabaida litzatekeDonostia Antitaurinoa Orainplataformarentzako egin beha-rrekoa. «Ekonomiak ala izaki bi-zidunen eskubideek dute ga-rrantzia gehiago?».

«INPOSIZIOA»

Erabakia hartzeko moduaz eremintzatu da donostiarra, izanere, herritarrak baztertu egindituztela uste dute platafor-mako kideek. «Egiteko modua-gatik, iruditzen zaigu eginda-koa inposizio bat dela, esanbezala, guk eskatzen dugunahiritarroi erabakitzen uzteada». Bestalde, kontraesana iru-ditzen zaie Europako KulturaHiriburua izango den hiriankrudeltasuna aisialdirako erabiltzea.

9DONOSTIAKO ASTE NAGUSIA2015eko abuztuaren 7a | GARA

Illunbe hilobi bihurtuko daberriz zezenentzat

«Europako Kulturaren Hiriburua izanda, ez diogu zentzurik ikusten

animaliak torturatzea kultura gisa definitzea», azaldu du Nora

Barraguesek, Donostia Antitaurina Orain plataformaren izenean.2012. urtean Bilbo plazan egin zuten ekimena. J. MANTEROLA | ARGAZKI PRESS

A.8LARUNBATA

Egun osoan: EUSKAL HERRIKO NEKAZALPRODUKTUEN IV. AZOKABEREZIA Loiola kalean. 10,00-13,00/15,00-20,00DONOSTIAKO ASTENAGUSIKO V.HONDARTZAKO ERRUGBITXAPELKETA.11,00 ESKULANGINTZAAZOKAREN INAUGURAZIOAVinuesa plazan. 18,15 GOAZENKANOIKADARA!! Trinitateplazatik irtengo da 19,00 FESTA HASIERAKOKANOIKADA Alderdi Ederren.Koruko Ama Birjinaren Eskolataldekoek eta Easoabesbatzako kideek“ARTILLERO” abestuko dute. 19,00 SOUPKANDJAREGGAE TALDEA, VinuesaPlazan. 19,00 TAUPADABATUKADA Parte Zaharrekokaleetan.19,00 LOS BEBES DE LABULLA Erdialdeko kaleetan.19,00 GAUERDI Kontxapasealekuan.19,01 ROCKALEANelektrotxarangaBoulevardeko kioskoan. 19,30 ZURRIOLA KULTURAIREKIA: TERRAZARENINAUGURAZIOA, Kursaaleko Urumea terrazan.19,30 IGELDOKO HARRIA.HARRIJASOTZAILEAKTrinitate plazan.20,30 XXXVIII. TXISTULARIALARDEA Konstituzioplazan. 21,00-22,15 PERLAK,post-punka KursaalekoUrumea terrazan.

22,45 SU ARTIFIZIALENNAZIOARTEKO 52.LEHIAKETA Kontxako badian. 23,15-02,30 KURSAALGUNE ZABALA. FESTANBLAI GAUA. DJ-ak, opariak,jolasak, sorpresak etagonbidatu bereziak…Kursaaleko Urumea terrazan. 23,30 ZEZENSUZKOENENTZIERROA. 23,30 PSYCHO-CLOWNperkusio emanaldia Zo-Zongóren eskutik ParteZaharreko kaleetan.23,30 CAFÉ IRLANDESorkestra, dantzaldia EasoPlazan.23,30 ZIRIKA ZIRKUStaldeak ‘‘TREN GELTOKIA’’ikuskizuna aurkeztuko du.23,45 KALAKAN etaOREKA TX Saguesen. 23,45-02,00 ‘‘GAUAPIZTU’’ Boulevardean.

A.9IGANDEA

11,00 BIZIKLETA ETAPATINETAN JAIGIRO MARTXA.Irteera eta helmuga Saguesen. 11,30-13,30HAURRENTZAKO LUDOTEKA,Vinuesa plazan. 12,00 EUSKALDANTZAMUXIKOAK Boulevardekokioskoan. 12,30 BERTAKOPRODUKTUETAKOGASTRONOMI LEHIAKETAGAZTEENTZAT, Bretxan. 13,30-14,30 LOS BRACCO,rock musika KursaalekoUrumea terrazan.17,00 II GOITIBEHERAJAITSIERA ASTE NAGUSIAMarkotegi bidetik (Zuatzu).17,15 ZALDI LASTERKETAKDonostiako Hipodromoan.

17,30 PATATA TROPIKALA TALDEAK ‘‘Azkeneguzkilorea’’ ikuskizunaaurkezten du. 19,00 ARAIAKO MUSIKABANDA Boulevardekokioskoan. 19,30 ESKOLA DANTZATALDEA, 75. urteurrenekoemanaldi berezia. Konstituzio plazan. 20,00 SARDINA JATEA Easo plazan.21,00-22,15 LOS BRACCO,rock musika KursaalekoUrumea terrazan.23,15-02,30 KURSAALGUNE ZABALA. DJ GAUA: 2CRAZEBEATS KursaalekoUrumea terrazan.23,30 HIP HOP FESTA.DFVZ, ELEKA & SOFIA, IÑIGOPLAZAOLA FT. DREEZZYB…Ondarretan.23,30 ZEZENSUZKOENENTZIERROA.

23,30 AZABACHE orkestra,dantzaldia Easo plazan.23,30 C. GARMENDIA ETA M.GOVILLARD dantza eskolaren‘‘25 URTE ASTE NAGUSIAREKIN’’ dantzaikuskizuna Boulevardekokioskoan. 23,30 BAMBALUA TEATROtaldeak ‘‘FRANKRISTINA’’ikuskizuna aurkeztuko du.23,45 ROSARIO, fusioaSaguesen. Babeslea: Amstel.

A.10ASTELEHENA

08,00 ABORDATZERA !!!Baltsen muntaketa portuan. 12,00 PATATA TORTILLALEHIAKETA “Contigo en laplaya”, La Perlan. 12:00 AQUARIUMEKO VIIZINEMA ASTEA: “EGIPTOKOHIRI URPERATUA.” 12,00 BERTSOLARIAK Easoplazan. Parte-hartzaileak:Amets Arzallus, Alaia Martin,Agin Laburu eta UnaiGaztelumendi. 13,30-14,30 PATXUKONICE, rock, ska, indie etacumbia Kursaaleko Urumeaterrazan.17,00 ABORDATZERA!!!Portutik irten eta Kontxakohondartzan lehorreratu.19,00 ZANGOZAKO UDALMUSIKA BANDA Boulevardekokioskoan.19,30 GOIZALDI DANTZATALDEA, Konstituzio plazan. 20,00 Musika Hamabostaldia.GRIGORY SOKOLOV pianojolea Victoria Eugeniaantzokian.21,00-22,15 PATXUKONICE, rock, ska, indie etacumbia Kursaaleko Urumeaterrazan.

Jon URBE | ARGAZKI PRESS

F E S T E T A K O

EGITARAUA

10 DONOSTIAKO ASTE NAGUSIA 2015eko abuztuaren 7a | GARA

23,30 DANTZADI, erromeriaKonstituzio plazan. 23,30 EGAN, dantzaldia Easoplazan.23,30 TRAPU ZAHARRAtaldeak “ONGI ETORRIFINDEMUNDO” ikuskizuna aurkeztuko du. Gipuzkoaplazan.

A.11ASTEARTEA

13,30-14,30 CHARLESATKEY, kantautoreaKursaaleko Urumea terrazan.19,00 TRINTXERPEKO‘‘ILLUMBE’’ MUSIKA BANDABoulevardeko kioskoan. 19,30 KRESALA DANTZATALDEA, folkloreaKonstituzio plazan.21,00-22,15 CHARLESATKEY, kantautoreaKursaaleko Urumea terrazan.23,30 ALTZAQUILLO. JonMayaren koreografia.Ondarretan.23,30 PATXI ETAKONPAINIA erromeriaKonstituzio plazan. 23,30 IBAI BERRIAKorkestra, dantzaldia Easoplazan. 23,30 BERRIKETAN,txalaparta eta flamenkoaBoulevardeko kioskoan. 23,45 HESIAN, punk-rockmusika eta URTZ , rockmusika Saguesen.

A.12ASTEAZKENA

12,00 PATATA TORTILABEGANO LEHIAKETA.Sagueseko zabalgunean. 12,00 BERTSOLARIAKEaso plazan. Parte-hartzaileak: Andoni Egaña,Maialen Lujanbio, SustraiColina eta Asier Azpiroz“Azpi”. 13,00 ULYSSES ENSEMBLE STREET

ORCHESTRA Boulevardeko kioskoan.13,30-14,30 MUNLET,elektro-rock musikaKursaaleko Urumea terrazan.19,00 ALAI TALDEAMUSIKA BANDABoulevardeko kioskoan. 19,30 GERO AXULARDANTZA TALDEA, folkloreaKonstituzio plazan. 23,15-02,30 KURSAALGUNE ZABALA. DJ GAUA:OIHAN VEGA KursaalekoUrumea terrazan. 23,30 ISILTASUNADANTZATUZ. ZeinuDantza ikuskizunaARYMUX konpainiareneskutik Ondarretan.23,30 INGO AL DEU?erromeria Konstituzio plazan. 23,30 AGIRREN TALDEAorkestra, dantzaldia Easoplazan.23,30 MIELOTXIN, folkaBoulevardeko kioskoan. 23,30 SUN MAGOAK “HORDOA MAGIA” ikuskizunaaurkeztuko du, Gipuzkoaplazan. 23,45 BAD MANNERS, skaSaguesen. Hasierako taldea:SKAKEITAN.

A.13OSTEGUNA

13,30-14,30 THE YOUNGWAIT, soul-funk musikaKursaaleko Urumea terrazan.19,00 MusikaHamabostaldia. G.PUCCINIren “TOSCA”,Euskadiko OrkestraSinfonikoaren eta EasoAbesbatzaren eskutikKursaaleko Auditorioan.19,00 BIG BAND CÔTEBASQUE Boulevardekokioskoan. 19,30 TREBESKA DANTZATALDEA, folkloreaKonstituzio plazan.

21,00-22,15 THE YOUNGWAIT, soul-funk KursaalekoUrumea terrazan.23,30 ZINEAONDARRETAN: “Urte BerriOn, Amona” (2011) Zuz. 23,30 ITZARTU erromeriaKonstituzio plazan.23,30 TSUNAMI orkestra,dantzaldia Easo plazan.23,30 ORQUESTA EXILIONEW TANGO, tangoakBoulevardeko kioskoan. 23,30 CIRCORTITO taldeak“ARRETAGABEAK!”ikuskizuna aurkeztuko du,Gipuzkoa plazan. 23,45 MACACO, fusioaSaguesen.

A.14OSTIRALA

12,00 BERTSOLARIAKEaso plazan. Parte-hartzaileak: Aitor Mendiluze, Julio Soto,Beñat Gaztelumendi eta Maddalen Arzallus.13,30-14,30 BLACKGAMBA, soul-funkKursaaleko Urumea terrazan.19,00 VALTIERRAKOMUSIKA BANDABoulevardeko kioskoan. 19,00 MARIACHIINTERNAZIONALA, Kontxakopasealekuan zehar.

19,30 ACORDESNAVARROS, jotak Konstituzio plazan. 20,00 SARDINA JATEAEaso plazan, Paul eta Lierni trikitilariekin. 23,30 “EZ DAKASUALITATEA”, bertso saiomusikatua Konstituzioplazan. Bertsolariak: UxueAlberdi, Oihana Bartra, NereaElustondo eta Eli Pagola. 23,30 AVENIDA orkestra,dantzaldia Easo plazan.23,30 MARIACHIINTERNAZIONALA, mariachiaBoulevardeko kioskoan. 23,30 ORTZI taldeak“ILUSIOA” ikuskizunaaurkeztuko du, Gipuzkoaplazan. 23,45 BERRI TXARRAK,rock musika Saguesen.Babeslea: Amstel.00,00 FESTARA,Gaztelubideko abesbatzakabestuta DonostiakoOrfeoiaren laguntzarekinKoruko Ama Birjinaren kalean(Gaztelubide Elkartearenaurrean)

A.15LARUNBATA

11,00 ASTE NAGUSIKO VIII.MARMITAKO LEHIAKETAGipuzkoa plazan.

12,00 DONOSTIAKOERREKORTARI TXAPELKETAIllunbeko zezen plazan. 12,00 ARKAITZAÑORGAKO DANTZARIAK,ezpata dantza eta brokeldantza, foklorea ParteZaharreko kaleetan. Irteera:portutik. 12,30eanemanaldia Konstituzioplazan.13,00 BELA ESTROPADENZEHARKALDIA badian, PaseoBerrian eta Zurriolan zehar. 13,30-14,30 BESTEIK-PE,rock-ska musika KursaalekoUrumea terrazan.18,00 EUSKAL MAKILAETA ERDI AROKO ESKRIMAERAKUSTALDIA Zurriolapasealekuan (kubo txikiarenatzean). 19,00 MusikaHamabostaldia. G.PUCCINIren “TOSCA”,Euskadiko OrkestraSinfonikoaren eta EasoAbesbatzaren eskutikKursaaleko Auditorioan.19,00 IRUN HIRIA MUSIKABANDA KULTUR TALDEABoulevardeko kioskoan. 20,00 SARDINA JATEAEaso plazan, 21,00-22,15 BESTEIK-PE,rock-ska musika KursaalekoUrumea terrazan. 23,45 REMEMBER QUEENWORLD TOUR 2015,Saguesen.

11DONOSTIAKO ASTE NAGUSIA2015eko abuztuaren 7a | GARA

En el número 22de la calle Alda-mar se encuentrala italiana másfamosa de Do-nostia. Con casi

80 años a sus espaldas, la hela-dería La Italiana sigue sirvien-do helados de sabores diferen-tes, basados en sus recetascaseras. «Calculamos cuántoazúcar por cada litro, le damosnuestro sabor y los amolda-mos a nuestra manera», expli-ca José Mari Arin, que lleva abordo de la nave desde hacecasi cuarenta años.La heladería fue fundada

en el año 1939 por el matri-monio i ta l iano GiusseppeMoncalvo y Metilde Priano,originarios de Gavlligure, enla provincia de Alessandria.En aquella época fueron va-rias las heladerías que abrie-ron sus puertas , y los co-mienzos no fueron fáciles. En 1939 era una fábrica de

pasta, y aunque por esa épo-ca se vendía mucha, debido ala ‘‘fiscalía de tasas’’ y al ra-ciocinio, tuvieron que bajarla persiana.

PIONERA EN DONOSTIA

El matrimonio pensó en volvera Italia. Entonces, un amigo dela pareja les empezó a mandarlas cremas de los helados, y es-tos las vendían en la puertadel actual establecimiento. Nofue malo el primer verano, yaque lograron vender bastante.Otro amigo, que regentabauna heladería en Logroño, lesenseñó a hacer el helado. Pocoa poco fueron ampliando el lo-cal y poniendo más mostrado-res; también pusieron unasmesas para que los clientes sepudieran sentar. Trabajabanseis meses y cerraban duranteel invierno. Por aquel entonces predomi-

naban los sabores clásicos, co-mo el mantecado, chantilly,chocolate o fresa. La calidad de

los helados era excelente –comoahora– y eso se reflejaba en lasventas. «Venía gente desde ciu-dades como Madrid o Zarago-za», recuerdan.Ornella Moncalvo, hija del

matrimonio, compaginaba susestudios con el trabajo; con doceaños de edad ya vendió sus pri-meros helados; trabajaba en ve-rano y estudiaba en invierno.Después se casó con GianniGemme y el establecimiento se

amplió a café, capuchino, irlan-deses y escoceses. La Italianatambién fue pionera en esto,puesto que no había estableci-mientos de este tipo en Donos-tia en aquella época. Con el cafétambién tuvieron mucho éxito,y el establecimiento pasó aabrirse durante todo el año. Cuando se jubiló el matrimo-

nio Moncalvo-Priano, se incen-dió la casa, y a raíz de ello tuvie-ron que hacer una reforma. Aun

así, siguieron con más ganas quenunca. Empezaron a trabajar ennuevas clases de helado, comogranadina, estracciatella, glasse...y así nació la especialidad de lacasa: el helado de amarena. Coneste peculiar sabor ganaron elpremio al mejor helado. «Fue unconcurso organizado por gastró-nomos y estuvo muy bien. Des-de entonces –señala–, un mon-tón de gente ha venido a pedirexclusivamente el de amarena».Después de jubilarse Ornella,

el local quedó a cargo de JoséMari Arin, ‘‘el gran jefe’’, como lellamaban. Natural de Lezo, con-tinúa haciendo helados artesa-nos como los de antes, de losque ya casi no quedan. En todosestos años Arin ha vivido unsinfín de cambios, tanto socio-lógicos como tecnológicos, aun-que él se mantiene fiel a suscostumbres. «Yo me manejobien con mi maquinaria desiempre», afirma.

CON FRUTAS Y PRODUCTOS NATURALES

Tal y como se hacía al principio,las variedades de helado que seofrecen al público son artesana-les y están elaboradas en las ins-talaciones de La Italiana, confrutas y productos naturales. Secompran en temporada, se pre-paran y se congelan para su uti-lización durante el resto del año.A su vez, investigan continua-mente para tratar de ofrecernuevas variedades. «El últimointento lo estamos haciendocon el helado de queso Idiaza-bal; quizá quede mejor para en-salada que para postre». Lo que no cambia es la tradi-

ción donostiarra de comer hela-do durante la Aste Nagusia. ParaLa Italiana, es la semana del añocon más trabajo, y así lo indicanlas colas que se forman antes delos fuegos artificiales. «No séexactamente de cuándo procedela tradición, ni por qué se hace,pero existe desde que yo empe-cé en La Italiana. ¡Y que sea pormuchos más!», exclama Arin.

Casi ocho décadas sirviendo helados artesanos

12 DONOSTIAKO ASTE NAGUSIA 2015eko abuztuaren 7a | GARA

La heladería Italiana estásituada en la calle Aldamar. Fuefundada en 1939 por unmatrimonio procedente deAlessandría, y desde hace casi40 años está a cargo del lezoarraJosé Mari Arin. Jagoba MANTEROLA | ARGAZKI PRESS