departamento de ciencias socias do cpi ......departamento de xeografía e historia: iniciación á...

Departamento de Xeografía e Historia: Iniciación á Actividade Emprendedora e Empresarial

1

DEPARTAMENTO DE CIENCIAS SOCIAS DO CPI PECALAMA

(TORDOIA)

PROGRAMACIÓN DE INICIACIÓN Á ACTIVIDADE EMPRENDEDORA

EEMPRESARIAL (4º ESO)

CURSO 2017 /18


2

ÍNDICE

1- INTRODUCIÓN E CONTEXTUALIZACIÓN

2.- A PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DENTRO DO PROXECTO EDUCATIVO DO CPI

PECALAMA

3.- A PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DENTRO DO PROXECTO LINGÜÍSTICO DO CENTRO

4.- PROFESORADO

5.- CAPACIDADES XERAIS

6.- ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE DE CADA COMPETENCIA. INDICADORES DE LOGRO

7.- RÚBRICAS

8.- TEMPORALIZACIÓN

9.- CONCRECIÓNS METODOLÓXICAS

10.- MATERIAIS E RECURSOS DIDÁCTICOS

11.- A AVALIACIÓN INICIAL E OS CRITERIOS DE AVALIACIÓN, CUALIFICACIÓN E

PROMOCIÓN DO ALUMNADO.

12.- MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE

13.- PROBAS DE PENDENTES E ACTIVIDADES DE REFORZO

14.- ACTIVIDADES EXTRAESCOLARES

15.- PLAN LECTOR

16.- PLAN DAS TIC

17.- TEMAS TRANSVERSAIS

18.- AVALIACIÓN DA PROGRAMACIÓN

3

4

5

6

6

8

80

83

83

83

87

88

88

89

89

89

89

91


3

INTRODUCIÓN E CONTEXTUALIZACIÓN.

O espírito emprendedor é un concepto que abrangue valores persoais tales como a creatividade, a disposición positiva para a innovación e o cambio, a confianza en si mesmo/a, a motivación de logro, o liderado, a aceptación do fracaso como fonte de experiencia, e as actitudes de cooperación e de traballo en equipo. Todas as persoas terán que emprender na súa vida persoal e laboral, terán que innovar e procurar novas respostas, no mundo globalizado e cambiante ao que se enfrontan, aínda que non todas logran levar a cabo un proxecto empresarial propio.

Formar cidadáns e cidadás capaces de asumir riscos, ser innovadores/as, con posibilidade de negociación e pensamento estratéxico, e con capacidade para o emprendemento constitúe o reto desta materia. Inclúe aspectos teóricos e prácticos orientados a preparar o alumnado para unha cidadanía responsable e para a vida profesional; axuda ao coñecemento das actividades e das necesidades das persoas emprendedoras, persegue que poidan responsabilizarse da súa propia carreira e do seu camiño persoal de formación, e da toma das decisións clave na súa vida, ademais da posibilidade de crear un negocio propio ou actuar como innovadores/as no traballo dentro dunha organización.

A estrutura desta materia consta de tres grandes bloques: o primeiro, titulado "Autonomía persoal, liderado e innovación", está centrado na descrición das calidades e as destrezas persoais asociadas á iniciativa emprendedora, no repaso das decisións sobre o itinerario vital e a actuación como futuro/a traballador/a; no segundo bloque, "Proxecto de empresa", repásanse as principais áreas e funcións da empresa co obxecto de pór en marcha o proxecto empresarial xurdido da idea de negocio xerado previamente; e para finalizar, un bloque que baixo o título de "Finanzas" analiza as alternativas con que conta a empresa para elixir a súa forma xurídica, as fontes de financiamento do seu proxecto empresarial,a necesidade de planificar as necesidades financeiras e as obrigas fiscais e prever a evolución do negocio, garantindo a súa viabilidade.

Esta materia contribúe ao desenvolvemento, ademais, da competencia de sentido de iniciativa emprendedora e espírito emprendedor, que incide na consecución do benestar económico e social da comunidade, así como das competencias de comunicación lingüística e matemática, e das competencias básicas en ciencia e tecnoloxía, dixital, sociais e cívicas, e a competencia de aprender a aprender.

O Centro Público Integrado PECALAMA, de titularidade pública, atópase en Pontepedra,

Cabaleiros, Tordoia.

O alumnado procede fundamentalmente do propio concello de Tordoia, e principalmente

resposta a un patrón socioeconómico bastante homoxéneo, quedando encardinado a maioría deles nun

rango económico medio - baixo. Algo que debemos destacar é que non existe variedade cultural e

étnica, pois a totalidade de alumnos e alumnas son autóctonos, carecendo este ano de discentes foráneos.

Polo xeral estamos a falar dun centro moi tranquilo.

O número total de alumnos/as de secundaria é de 52, distribuídos da seguinte maneira:


4

ALUMNOS CURSO

1º CURSO 12

2º CURSO 12

3º CURSO 17

4º CURSO 11

Este centro goza de numerosas instalacións educativas, as cales son utilizadas polos distintos

departamentos para realizar as actividades académicas que procedan. É destacable a ambiciosa aposta

que o instituto está a acometer con respecto ás novas tecnoloxías; estamos a falar dun centro

educativo que dispón de unha aula de informática, e outras catro con pantalla interactiva. Doutra banda

disponse de distintos laboratorios: Física, Química e Ciencias Naturais; así mesmo temos dúas aula-taller,

unha para a materia de Tecnoloxías e outra para Debuxo; asemade hai unha aula específica para os

ensinos musicais; para as proxeccións adóitase utilizar a aula de audiovisuais, e temos a aula de usos

múltiples para distintas actividades. Para actividades deportivas cóntase cun ximnasio.

A PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DENTRO DO PROXECTO EDUCATIVO DO CPI PECALAMA

O C.P.I. Pecalama pretende constituírse como un espazo de convivencia e formación dos novos

alumnos, situados nun ambiente plural que ha de promover a participación, a tolerancia, a

solidariedade e o desenvolvemento intelectual desde unha perspectiva crítica e racional da cultura, a

sociedade e a ciencia dos nosos días.

As actividades que se desenvolven no centro irán en consonancia coa consecución dunha serie

de obxectivos:

1. Lograr o desenvolvemento social e individual do alumnado, tratando de que adquiran unha

formación reflexiva e crítica, adecuada para o mundo no que viven. Proponse unha educación que

contemple o desenvolvemento dos valores que poidan contribuír a reducir os riscos da crecente

desigualdade e exclusión social, e a favorecer o sentimento de identidade colectiva múltiple,

fomentando unha lealdade plural a diversas comunidades que viven na nosa cidade e territorio.

1.1. Promover o desenvolvemento da conciencia humana que, consecuentemente, debe asumir

unha actitude solidaria co dereito que teñen as xeracións futuras de gozar dos recursos que existen.

Neste sentido, hase de propiciar o respecto pola natureza, polo patrimonio natural e construído, pola

conservación e mellora dos espazos e recursos de uso común, comezando polo propio centro e a súa

contorna.

1.2. Contribuír a asumir unha conciencia social que recoñeza as desigualdades existentes na

sociedade, e o dereito que teñen todas as persoas á igualdade de oportunidades para

desenvolver as súas capacidades, tanto intelectuais como materiais.


5

1.3. Hase de fomentar unha conciencia de identidade que implica recoñecer e valorar diferenzas

individuais e colectivas, e dentro destas as comunidades de pertenza, rexeitando calquera

superioridade dun grupo, cultura ou nación sobre as demais. Se aposta por unha integración no contorno

social, fomentando a participación cívica no funcionamento cotián, e promovendo actividades escolares

máis aló dos recintos académicos.

1.4. Propiciar unha conciencia de xénero baseada na ética da igualdade, desde a que se

identifiquen e tómese partido contra as discriminacións das mulleres ou de calquera colectivo humano.

Hase de combater calquera tipo de comportamento sexista no centro.

1.5. Desenvolver un espazo de convivencia plural baseada na neutralidade, a tolerancia e a

non discriminación, para que todo o alumnado, tanto galego como inmigrante, sexa cal for a súa

relixión, idioma, etnia ou cultura, poidan atopar no centro o seu lugar común de formación.

1.6. Hase de contribuír ao desenvolvemento de hábitos de participación democrática do

alumnado, das familias e do profesorado na xestión democrática da vida escolar, revitalizando os

órganos colexiados de goberno, e moi especialmente os consellos de delegados, a ANPA, os órganos de

participación do profesorado e o consello escolar do centro.

2. En relación coa formación académica e científica do alumnado, temos que no centro

impártense tres niveles educativos claramente diferenciados, os tres obrigatorios un non obrigatorio:

infantil; e dous obrigatorio: Primaria e Secundaria. Polo que a este Departamento atinxe, somentes

traballamos no eido de Secundaria Obrigatoria.

2.1. A Educación Secundaria Obrigatoria ten unha natureza propia. A premisa básica da que

parte este período é a de ocuparse en desenvolver as capacidades que posúa cada persoa; as metas

comúns que se perseguen e que se basean na concreción do currículo establecido poderán non ser

acatadas por certo sector do alumnado, e pola contra, ser amplamente superadas por outro sector.

Devanditos sectores teñen o dereito a ser atendidos para aproveitar ao máximo as súas

capacidades e no suposto de deficiencias graves, o centro velará pola dotación dos medios de apoio,

materiais e persoais, que sexan necesarios para a atención educativa do alumnado que padeza ditas

deficiencias. Así mesmo hase de orientar aos mozos na elección de estudos para os que se considere

máis capacitados ou nos que mostre máis predisposición.

O tipo de actividades e procedementos que se utilizarán na ESO deberán favorecer o

desenvolvemento de aptitudes diversas.

A PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DENTRO DO PROXECTO LINGÜÍSTICO DO CENTRO

O proxecto lingüístico do CPI Pecalama cínguese ao decreto 79/2010 que recentemente se

puxo en marcha. Nel díllenos que, para a ESO as materias de Ciencias Sociais (Xeografía e Historia),

Ciencias da Natureza, Bioloxía e Xeoloxía han de impartirse en galego; a docencia en castelán

impartirase para as materias de Matemáticas, Física e Química, e Tecnoloxías; para o resto de

materias, garantirase un mesmo porcentaxe en ambos os idiomas. No entanto, para o caso das


6

materias de Lingua e Literatura Castelá, Lingua e Literatura Galega e idiomas estranxeiros, o idioma que

se ha de utilizar é o que corresponde.

PROFESORADO

A materia de Iniciación á Actividade Emprendedora e Empresarial vai ser impartida polo profesor de

Xeografía Historia

CAPACIDADES XERAIS

De conformidade cos obxectivos xerais especificados no Decreto 133/2007, do 5 de xullo, polo que se

regulan as ensinanzas da educación secundaria obrigatoria na Comunidade Autónoma de Galicia o

Departamento de Xeografía, Historia e Ciencias Sociais asume as seguintes tarefas:

DESENVOLVEMENTO DE CAPACIDADES NA ESO

Promover actitudes solidarias activas e respectuosas con outras comunidades, estados e culturas desde

o coñecemento de formar parte da comunidade galega de España, e da Unión Europea e doutras

entidades políticas, sociais e culturais, participando nelas con plena conciencia dos seus dereitos e

deberes.

Identificar os procesos e mecanismos básicos que rexen a realidade social e as interrelacións entre os

feitos políticos, económicos, sociais e culturais, utilizando este coñecemento para comprender o pasado

e as sociedades actuais; asumir que estas son o resultado de longos procesos de cambio e dunha

pluralidade de causas, e, o papel que xogan nelas todas as persoas, homes e as mulleres, e así mesmo,

analizar os problemas máis relevantes que se deducen dese estudo.

Identificar, localizar e analizar, a diferentes escalas, as características do medio físico e as interaccións

que os grupos sociais establecen con el na utilización do espazo e dos seus recursos, valorando as

consecuencias de tipo económico, social, político e ambiental destas.

Comprender que o territorio e a súa ordenación son o resultado da interacción das sociedades, ao longo da

historia, sobre o medio en que se desenvolven e organizan.

Identificar, localizar e comprender as características básicas da diversidade xeográfica do mundo,

das grandes áreas xeoeconómicas e os trazos físicos e humanos de Europa, España e Galicia.

Identificar e localizar no tempo e no espazo os procesos e acontecementos máis relevantes na historia

do mundo, de Europa, de España e de Galicia, identificando as súas causas e consecuencia, para adquirir

unha perspectiva global da evolución da humanidade, e para conseguir ser capaces de elaborar unha

interpretación dinámica desta que permita comprender a pluralidade de comunidades en que se

distribúen os seres humanos e, de xeito particular, a propia.


7

Valorar a diversidade cultural -puntos de vista, formas de vida, códigos morais- manifestando actitudes

de respecto e tolerancia por outras culturas e por opinións que non coinciden coas propias, sempre que

non sexan atentatorias contra a dignidade humana, sen renunciar por iso a un xuízo crítico sobre elas.

Comprender e identificar as novas necesidades sociais que se produciron a partir da revolución industrial

e a maneira en que inflúen na organización das paisaxes rurais e urbanas.

Coñecer os elementos técnicos básicos das manifestacións artísticas dentro da súa realidade socio-

cultural, para aprender así a valorar o patrimonio natural, histórico, cultural e artístico, asumindo a

responsabilidade que supón a súa conservación e apreciándoo como recurso para o enriquecemento

individual e colectivo.

Comprender a singularidade do patrimonio natural, histórico, cultural e lingüístico galego,

participando activamente na súa conservación e mellora.

Adquirir e empregar o vocabulario específico que ofrecen as ciencias sociais para que a súa incorporación

ao vocabulario habitual aumente a precisión no uso da linguaxe e enriqueza a comunicación.

Obter, comprender e relacionar información verbal, escrita, gráfica, icónica, estatística e cartográfica

procedente de fontes diversas, incluídas as que corresponden ao contorno físico e social, aos medios

de comunicación e ás tecnoloxías da información. Aprender a tratala de xeito autónomo e crítico de

acordo co fin perseguido, e comunicala aos demais de maneira organizada e intelixible.

Valorar a construción colectiva do coñecemento científico, recoñecendo o seu carácter provisional e

comparalo co coñecemento social.

Realizar tarefas en grupo e participar en debates cunha actitude construtiva, crítica e tolerante,

fundamentando adecuadamente as opinións e valorando o diálogo como unha vía necesaria para a

solución dos problemas humanos e sociais.

Resolver problemas e levar cabo estudos e investigacións escolares aplicando os instrumentos

conceptuais, as técnicas e os procedementos básicos da indagación característicos das ciencias sociais.

Coñecer o funcionamento das sociedades democráticas, apreciando os seus valores fundamentais e o

feito de que os dereitos e liberdades humanas constitúen un logro irrenunciable da humanidade e unha

condición necesaria para a paz. Ser capaz de denunciar, en consecuencia, actitudes e situacións

discriminatorias e inxustas, amosándose solidario cos pobos, grupos sociais e persoas privados dos seus

dereitos ou dos recursos económicos necesarios.

Procurar a comprensión da realidade social galega actual como unha realidade dinámica e cambiante que

se constrúe continuamente en contacto con outras sociedades e culturas. Asumir a necesidade de

ordenación do territorio desde criterios sustentables, respectando o patrimonio natural e construído e

recollendo, así mesmo, o panorama futuro que pode ofrecerse tras a análise destes presupostos.


8

ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE DE CADA COMPETENCIA. INDICADORES DE LOGRO

A programación pretende ser unha ferramenta que

facilite aos profesores as seguintes tarefas:

Planificar o seu traballo de forma eficaz.

Reflexionar sobre o proceso de aprendizaxe dos

alumnos.

Establecer pautas claras para a avaliación.

En relación coa PDA desenvolveuse un rigoroso

sistema de rúbricas para a avaliación. O conxunto

de materiais composto polas Programacións

Didácticas de Aula e as rúbricas para a

avaliación constitúe un apoio moi valioso para

orientar o traballo docente e facilitar a súa

aplicación na aula.

A Programación Didáctica de Aula que recolle este

documento está elaborada sobre o Real Decreto

1105/2014, de 26 de decembro de 2014, polo que

se establece o currículo básico da Educación

Secundaria Obrigatoria e do Bacharelato.

As competencias educativas do currículo

‹‹En liña coa Recomendación 2006/962/EC, do

Parlamento Europeo e do Consello, de 18 de

decembro de 2006, sobre as competencias crave

para a aprendizaxe permanente, este real decreto

baséase na potenciación da aprendizaxe por

competencias, integradas nos elementos

curriculares para propiciar unha renovación na

práctica docente e no proceso de ensino e

aprendizaxe. Proponse novos enfoques na

aprendizaxe e avaliación, que han de supor un

importante cambio nas tarefas que han de resolver

os alumnos e formulacións metodológicos

innovadores. A competencia supón unha

combinación de habilidades prácticas,

coñecementos, motivación, valores éticos, actitudes,

emocións, e outros compoñentes sociais e de

comportamento que se mobilizan conxuntamente

para lograr unha acción eficaz. Contémplanse, pois,

como coñecemento na práctica, un coñecemento

adquirido a través da participación activa en

prácticas sociais que, como tales, pódense

desenvolver tanto no contexto educativo formal, a

través do currículo, como nos contextos educativos

non formais e informais››.

‹‹Adóptase a denominación das competencias crave

definidas pola Unión Europea. Considérase que “as

competencias crave son aquelas que todas as

persoas precisan para a súa realización e

desenvolvemento persoal, así como para a

cidadanía activa, a inclusión social e o emprego”.

Identifícanse sete competencias crave esenciais

para o benestar das sociedades europeas, o

crecemento económico e a innovación, e

descríbense os coñecementos, as capacidades e as

actitudes esenciais vinculadas a cada unha de

elas››.

As competencias crave do currículo son as

seguintes:

Comunicación lingüística (CL).

Competencia matemática e competencias

básicas en ciencia e tecnoloxía (CMCT).

Competencia dixital (CD).

Aprender a aprender (AA).

Competencias sociais e cívicas (CSC).

Sentido de iniciativa e espírito emprendedor (IE).

Conciencia e expresións culturais (CEC).


9

Obxectivos curriculares da Educación Secundaria

a) Asumir responsablemente os seus deberes,

coñecer e exercer os seus dereitos no respecto

aos demais, practicar a tolerancia, a cooperación

e a solidariedade entre as persoas e grupos,

exercitarse no diálogo afianzando os dereitos

humanos e a igualdade de trato e de

oportunidades entre mulleres e homes, como

valores comúns dunha sociedade plural e

prepararse para o exercicio da cidadanía

democrática.

b) Desenvolver e consolidar hábitos de disciplina,

estudo e traballo individual e en equipo como

condición necesaria para unha realización eficaz

das tarefas da aprendizaxe e como medio de

desenvolvemento persoal.

c) Valorar e respectar a diferenza de sexos e a

igualdade de dereitos e oportunidades entre eles.

Rexeitar a discriminación das persoas por razón

de sexo ou por calquera outra condición ou

circunstancia persoal ou social. Rexeitar os

estereotipos que supoñan discriminación entre

homes e mulleres, así como calquera

manifestación de violencia contra a muller.

d) Fortalecer as súas capacidades afectivas en

todos os ámbitos da personalidade e nas súas

relacións cos demais, así como rexeitar a

violencia, os prexuízos de calquera tipo, os

comportamentos sexistas e resolver

pacificamente os conflitos.

e) Desenvolver destrezas básicas na utilización das

fontes de información para, con sentido crítico,

adquirir novos coñecementos. Adquirir unha

preparación básica no campo das tecnoloxías,

especialmente as da información e a

comunicación.

f) Concibir o coñecemento científico como un saber

integrado, que se estrutura en distintas

disciplinas, así como coñecer e aplicar os

métodos para identificar os problemas nos

diversos campos do coñecemento e da

experiencia.

g) Desenvolver o espírito emprendedor e a

confianza en si mesmo, a participación, o sentido

crítico, a iniciativa persoal e a capacidade para

aprender a aprender, planificar, tomar decisións

e asumir responsabilidades.

h) Comprender e expresar con corrección,

oralmente e por escrito, na lingua castelá e, si

houbela, na lingua cooficial da Comunidade

Autónoma, textos e mensaxes complexas, e

iniciarse no coñecemento, a lectura e o estudo

da literatura.

i) Comprender e expresarse nunha ou máis linguas

estranxeiras de maneira apropiada.

j) Coñecer, valorar e respectar os aspectos básicos

da cultura e a historia propias e dos demais, así

como o patrimonio artístico e cultural.

k) Coñecer e aceptar o funcionamento do propio

corpo e o dos outros, respectar as diferenzas,

afianzar os hábitos de coidado e saúde corporais

e incorporar a educación física e a práctica do

deporte para favorecer o desenvolvemento

persoal e social. Coñecer e valorar a dimensión

humana da sexualidade en toda a súa

diversidade. Valorar criticamente os hábitos

sociais relacionados coa saúde, o consumo, o

coidado dos seres vivos e o medio ambiente,

contribuíndo á súa conservación e mellora.

l) Apreciar a creación artística e comprender a

linguaxe das distintas manifestacións artísticas,

utilizando diversos medios de expresión e

representación.


10

A área de Iniciación á Actividade Emprendedora e Empresarial en 4.º de Educación Secundaria

O espírito emprendedor dentro da educación foi amplamente abordado desde

diversos enfoques. Aínda que se ligou a materias relacionadas co ámbito da

economía, cada vez máis implica relación do alumnado coa psicoloxía, a

socioloxía e a xestión. Trátase dun fenómeno humano que comprende un amplo

espectro de competencias, coñecementos e actitudes, calidades e valores.

Asumir riscos, ser innovador, ter dotes de persuasión, negociación e pensamento

estratéxico tamén se inclúen dentro das competencias que deben ser mobilizadas

na mocidade para contribuír a formar cidadáns dotados de capacidade para o

emprendemento. A resultas, o concepto de educación emprendedora ha de

abarcar competencias transversais pero ser definida en resultados de

aprendizaxe concretos e diferenciados por nivel educativo.

A competencia “sentido de iniciativa emprendedora e espírito emprendedor”,

asociada a esta materia incide non só na pura actividade económica senón na

contribución á sociedade por parte dos individuos, a inclusión social e o

aseguramento do benestar da comunidade.

Esta materia inclúe aspectos teóricos e prácticos orientados a preparar aos

mozos para unha cidadanía responsable e o mundo laboral. Axuda ao

coñecemento de quen son os emprendedores, que fan e que necesitan, pero

tamén a aprender a responsabilizarse da súa propia carreira e o seu camiño

persoal de formación e, en suma, das súas decisións craves na vida. Todo iso

sen esquecer os aspectos máis concretos relacionados coa posibilidade de

creación dun negocio propio ou de ser innovadores ou “intraemprendedores” no

seu traballo dentro dunha organización.

A materia de Iniciación á Actividade Emprendedora e Empresarial articúlase en

tres bloques:

Bloque 1. Autonomía persoal, liderado e innovación.

Bloque 2. Proxecto de empresa.

Bloque 3. Finanzas.


11

UNIDADE 1. O itinerario formativo e profesional

OBXECTIVOS CURRICULARES

a) Asumir responsablemente os seus deberes, coñecer e exercer os seus

dereitos no respecto aos demais, practicar a tolerancia, a cooperación e a

solidariedade entre as persoas e grupos, exercitarse no diálogo afianzando os

dereitos humanos e a igualdade de trato e de oportunidades entre mulleres e

homes, como valores comúns dunha sociedade plural e prepararse para o

exercicio da cidadanía democrática.

b) Desenvolver e consolidar hábitos de disciplina, estudo e traballo individual e

en equipo como condición necesaria para unha realización eficaz das tarefas

da aprendizaxe e como medio de desenvolvemento persoal.

e) Desenvolver destrezas básicas na utilización das fontes de información para,

con sentido crítico, adquirir novos coñecementos. Adquirir unha preparación

básica no campo das tecnoloxías, especialmente as da información e a

comunicación.

g) Desenvolver o espírito emprendedor e a confianza en si mesmo, a

participación, o sentido crítico, a iniciativa persoal e a capacidade para

aprender a aprender, planificar, tomar decisións e asumir responsabilidades.

h) Comprender e expresar con corrección, oralmente e por escrito, na lingua

castelá e, si houbela, na lingua cooficial da Comunidade Autónoma, textos e

mensaxes complexas, e iniciarse no coñecemento, a lectura e o estudo da

literatura.

PUNTO DE PARTIDA DA UNIDADE

Enfoque da unidade. Nesta unidade os alumnos coñecerán os itinerarios

formativo e profesional e como elixir cada un deles en función dos seus

gustos. Identificarán as súas propias calidades persoais, actitudes e

aspiracións e a formación que necesitarán para alcanzar as súas metas

profesionais. Recoñecerán o itinerario formativo necesario para

adquirir determinadas competencias e o itinerario profesional necesario

para adquirir determinadas competencias para o emprego. Organizarán

información para elixir un itinerario. Deseñarán proxectos de carreira

profesional e valorarán a opción do autoemprego. Aproximaranse ao mercado

laboral e ao proceso de procura de emprego. Como proxecto final

recompilarán a información que obtiveron ao longo da unidade para sacar

conclusións sobre as súas calidades persoais, actitudes e aspiracións.

Finalmente, analizarán unha empresa en Internet.

O que os alumnos xa coñecen. Os alumnos coñecen as súas propias

capacidades para realizar traballos sinxelos e para planificar e realizar

traballos en grupo. Diferencian entre sector laboral e profesión. Os alumnos

saben buscar información a través de Internet.

Previsión de dificultades. É posible que os alumnos atopen algunha

dificultade ao responder a cuestións relacionadas coa súa personalidade.

Poderían atopar dificultade á hora de aplicar a relación entre personalidade e

vocación. Previr para que fagan unha interpretación correcta sobre si mesmos

é importante para poder realizar correctamente as actividades propostas.


12

CONTIDOS CRITERIOS DE AVALIACIÓN CURRICULARES

CONTIDOS CURRICULARES 4.º ESO CONTIDOS DA UNIDADE

BLOQUE 1. AUTONOMÍA PERSOAL,

LIDERADO E INNOVACIÓN

Toma de decisións para a resolución de

problemas; responsabilidade e consecuencias.

Autonomía e autocoñecemento. A iniciativa

emprendedora e o empresario na sociedade.

Intereses, aptitudes e motivacións persoais

para a carreira profesional.

Itinerarios formativos e carreiras profesionais.

Proceso de procura de emprego en empresas

do sector. O autoemprego. O proceso de toma

de decisións sobre o itinerario persoal.

O autocoñecemento.

O itinerario formativo.

O itinerario profesional.

A elección dun itinerario.

O mercado laboral.

Identificación das calidades persoais, actitudes,

aspiracións e formación propias das persoas

emprendedoras.

Identificación do itinerario formativo, necesario para

adquirir determinadas competencias.

Identificación do itinerario profesional, necesario

para adquirir determinadas competencias para o

emprego.

Recoñecemento do perfil específico dun posto de

traballo.

Organización da información necesaria para elixir un

itinerario.

Deseño dun proxecto de carreira profesional

valorando a opción do autoemprego.

Aproximación ao proceso de procura de emprego.

Recoñecemento do autoemprego como alternativa

ao proceso de procura de traballo.

Análise dunha empresa en Internet.

B1-1. Describir as calidades persoais e destrezas asociadas

á iniciativa emprendedora, analizando os requirimentos dos

distintos postos de traballo e actividades empresariais.

B1-2. Tomar decisións sobre o itinerario vital propio,

comprendendo as posibilidades de emprego, autoemprego

e carreira profesional en relación coas habilidades persoais

e as alternativas de formación e aprendizaxe ao longo da

vida.


13

BLOQUE 1. AUTONOMÍA PERSOAL, LIDERADO E INNOVACIÓN

CRITERIOS DE AVALIACIÓN

CURRICULARES ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE INDICADORES DE LOGRO ACTIVIDADES COMPETENCIAS

B1-1. Describir as calidades persoais e

destrezas asociadas á iniciativa

emprendedora analizando os

requirimentos dos distintos postos de

traballo e actividades empresariais.

B1-1.1. Identifica as calidades persoais,

actitudes, aspiracións e formación

propias das persoas con iniciativa

emprendedora, describindo a actividade

dos empresarios e o seu rol na xeración

de traballo e benestar social.

Identifica as súas propias fortalezas e

debilidades e relaciónaas con aquilo

ao que se quere dedicar nun futuro.

Realiza unha análise da súa

personalidade, comportamento,

habilidades, aspiracións, logros

e metas.

Establece a relación entre

personalidade e vocación a partir do

modelo de Holland.

Páx. 7. Act. 1

Páx. 16. Act. 2

Páx. 17.

Acts. 3 e 5

Páx. 18.

Proxecto

CL

CD

AA

SC

IE B1-1.2. Investiga con medios telemáticos

as diferentes áreas de actividade

profesional da contorna, os tipos de

empresa que as desenvolven e os

diferentes postos de traballo en cada

unha delas razoando os requirimentos

para o desempeño profesional en cada

un deles.

Recoñece a importancia de coñecer

unha profesión que gusta.

Identifica os sectores laborais e as

profesións asociadas a el.

Utiliza Internet no proceso de procura

de emprego.

Páx. 11. Act. 2

Páx. 12. Act. 3

Páx. 16. Act. 2

Páx. 17. Act. 4

Páx. 19.

Aquí e agora

B1-2. Tomar decisións sobre o itinerario

vital propio comprendendo as

posibilidades de emprego, autoemprego

e carreira profesional en relación coas

habilidades persoais e as alternativas de

formación e aprendizaxe ao longo da

vida.

B1-2.1. Deseña un proxecto de carreira

profesional propia relacionando as

posibilidades da contorna coas calidades

e aspiracións persoais, valorando a

opción do autoemprego e a necesidade

de formación ao longo da vida.

Identifica as alternativas para elixir un

itinerario académico e profesional ao

terminar a ESO.

Recoñece un itinerario académico e

profesional.

Pág. 13. Act. 4

Páx. 16. Act. 1

SC

IE


14

OUTROS ELEMENTOS DA PROGRAMACIÓN

ORIENTACIÓNS

METODOLÓXICAS

MODELOS METODOLÓGICOS PRINCIPIOS METODOLÓGICOS AGRUPAMENTO

Modelo discursivo/expositivo.

Modelo experiencial.

Talleres.

Aprendizaxe cooperativa.

Traballo por tarefas.

Traballo por proxectos.

Outros.

Actividade e experimentación.

Participación.

Motivación.

Personalización.

Inclusión.

Interacción.

Significatividade.

Funcionalidade.

Globalización.

Avaliación formativa.

Outros.

Tarefas individuais.

Agrupamento flexible.

Parellas.

Pequeno grupo.

Gran grupo.

Grupo interclase.

Outros.


15

RECURSOS PARA

A AVALIACIÓN

PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN INSTRUMENTOS PARA A AVALIACIÓN SISTEMA DE CUALIFICACIÓN

Observación directa do traballo diario.

Análise e valoración de tarefas

especialmente creadas para a avaliación.

Valoración cuantitativa do avance individual

(cualificacións).

Valoración cualitativa do avance individual

(anotacións e puntualizacións).

Valoración cuantitativa do avance colectivo.

Valoración cualitativa do avance colectivo.

Outros.

Observación directa.

Elemento de diagnóstico: rúbrica da

unidade.

Avaliación de contidos, probas

correspondentes á unidade.

Avaliación por competencias, probas


Probas de avaliación externa.

Outros documentos gráficos ou textuais.

Debates e intervencións.

Proxectos persoais ou grupais.

Representacións e dramatizacións.

Elaboracións multimedia.

Outros.

Cualificación cuantitativa:

Nas probas de avaliación de contidos.

Cualificación cualitativa: terá como clave

para o diagnóstico a rúbrica correspondente á

unidade.

Probas de avaliación por competencias.



16

CONTIDOS

TRANSVERSAIS

Comprensión lectora. A empresa en Internet é… Infojobs (páxina 19).

Expresión oral e escrita. Argumentar as razóns polas que é importante coñecer en que consiste e como funciona unha profesión que che gusta

(páxina 11). Facer unha pequena análise comparando a información de dúas ofertas de emprego (páxina 18).

Comunicación audiovisual. Proceso de reflexión sobre as túas expectativas futuras (páxina 7); táboa dos tipos de personalidade (páxina 8);

opcións ao terminar a ESO (páxina 9); competencias para o emprego, Ministerio de Educación, Cultura e Deporte (páxina 10); o perfil específico

dun posto de traballo (páxina 11); táboa das ocupacións (páxina 12); fases do proceso de elección dun itinerario académico e profesional

(páxina 13); proceso de autoanálisis para a procura de emprego (páxina 15); iniciación á actividade emprendedora e empresarial (páxina 15); O

nove presuposiciones sobre o emprendemento (páxina 8); Táboas explicativas: Xestión do tempo (páxina 12), As metas SMART (páxina 15).

O tratamento das tecnoloxías da información e da comunicación. Procura de información sobre un sector e as profesións que se asocian a

este (páxina 12). Procura de información sobre algunha alternativa concreta para elixir un itinerario académico e profesional ao terminar a ESO

(páxina 13). Procura en Internet dalgunha ocupación e a súa información relacionada (páxina 17).

Emprendemento. Coñecer que se pode facer si o que gusta é o comercio e a venda (páxina 11). Recoller información sobre dúas profesións e

sobre as súas tarefas e funcións (páxina 12). Autoevaluarse (páxina 17). Recompilar a información da unidade para sacar conclusións (páxina

18). Facer unha pequena análise comparando a información de dúas ofertas de emprego (páxina 18). Analizar o tipo de personalidade e de

habilidades emprendedoras do fundador de Infojobs (páxina 18).

Valores persoais. Quen es ti (páxinas 7 e 8); como che comportas (páxina 9); en que che consideras máis competente (10); cales son as túas

aspiracións, logros e metas (páxina 14).


17

UNIDADE 2. As relacións laborais


a. Asumir responsablemente os seus deberes, coñecer e exercer os seus






b. Desenvolver e consolidar hábitos de disciplina, estudo e traballo individual e



c. Valorar e respectar a diferenza de sexos e a igualdade de dereitos e

oportunidades entre eles. Rexeitar a discriminación das persoas por razón de

sexo ou por calquera outra condición ou circunstancia persoal ou social.

Rexeitar os estereotipos que supoñan discriminación entre homes e mulleres,

así como calquera manifestación de violencia contra a muller.

d. Fortalecer as súas capacidades afectivas en todos os ámbitos da

personalidade e nas súas relacións cos demais, así como rexeitar a violencia,

os prexuízos de calquera tipo, os comportamentos sexistas e resolver


e. Desenvolver destrezas básicas na utilización das fontes de información para,



comunicación.

g. Desenvolver o espírito emprendedor e a confianza en si mesmo, a



k. Coñecer e aceptar o funcionamento do propio corpo e o dos outros, respectar

as diferenzas, afianzar os hábitos de coidado e saúde corporais e incorporar a

educación física e a práctica do deporte para favorecer o desenvolvemento

persoal e social. Coñecer e valorar a dimensión humana da sexualidade en

toda a súa diversidade. Valorar críticamente os hábitos sociais relacionados

coa saúde, o consumo, o coidado dos seres vivos e o medio ambiente,



18


Enfoque da unidade. Nesta unidade, os alumnos traballarán sobre o

concepto das relacións laborais. Traballarán sobre os contidos referentes ao

dereito do traballo, o contrato de traballo, a Seguridade Social e o

desemprego, así como os riscos laborais. Estes contidos e a súa aplicación

desenvolveranse conxuntamente, para lograr un saber máis profundo. Así

pois, identificarán a norma básica e as institucións que relacionan a empresas

e traballadores. Distinguirán dereitos e obrigacións que derivan do traballo e

dos contratos laborais. Describirán as bases da Seguridade Social. Por último,

identificarán riscos laborais xenerais e medidas de prevención.

O que os alumnos xa coñecen. Lvos alumnos coñecen os itinerarios

formativo e profesional e como elixir cada un deles en función dos seus

gustos. Identificaron as súas propias calidades persoais, actitudes e

aspiracións e a formación que necesitarán para alcanzar as súas metas

profesionais. Recoñecen o itinerario formativo necesario para adquirir

determinadas competencias e o itinerario profesional necesario para adquirir

determinadas competencias para o emprego. Organizaron a información para

elixir un itinerario. Han diseñado proxectos de carreira profesional e valorado a

opción do autoemprego. Aproximáronse ao mercado laboral e ao proceso de

procura de emprego. Como proxecto final, recompilaron a información que

obtiveron ao longo da unidade para sacar conclusións sobre as súas calidades

persoais, actitudes e aspiracións. Finalmente, analizaron unha empresa en

Internet.

Previsión de dificultades. É posible que existan dificultades á hora de

realizar os cuestionarios que se expoñen en Pásaos á acción e á hora de

extraer as súas conclusións no apartado dedicado ao Proxecto.


19





Os dereitos e deberes do traballador. O dereito

do traballo.

Dereitos e deberes derivados da relación

laboral.

O contrato de traballo e a negociación

colectiva.

Seguridade Social. Sistema de protección.

Emprego e Desemprego.

Protección do traballador e beneficios sociais.

Os riscos laborais. Normas. Planificación da

protección na empresa.

O Dereito do traballo.

O traballo.

Dereitos e deberes básicos do traballador.

O contrato de traballo. Características básicas.

Modalidades de contratos de traballo.

A Seguridade Social e o desemprego.

As prestacións sociais.

O desemprego.

Os riscos laborais.

Dereitos e deberes básicos fronte aos riscos

laborais.

Riscos xerais. Factores de risco. Caídas, golpes e

atrapamientos. Risco eléctrico. Máquinas e

ferramentas. Riscos psicosociais. Medidas

preventivas básicas fronte a riscos psicosociais.

Síntomas de intoxicación. A actitude postural.

Trastornos músculo-esqueléticos por posturas

inadecuadas.

Identificación das características da relación laboral.

Coñecemento do obxecto e causa dun contrato: o

consentimento.

Interpretación dun contrato de traballo.

Distinción del tipo de contrato adecuado.

Cálculo do tempo de cobro do desemprego.

Localización do número da Seguridade Social no

cartón sanitario.

Preparación corporal e normas a seguir á hora de

B1-3. Actuar como un futuro traballador responsable

coñecendo os seus dereitos e deberes como tal, valorando

a acción do Estado e da Seguridade Social na protección da

persoa empregada así como comprendendo a necesidade

de protección dos riscos laborais.


20

estudar.

Realización dun breve cuestionario para ser

consciente do nivel de tensión que ten unha persoa.

Motivación por manter unha postura e actitudes sas

e correctas á hora de estudar.

Valoración do papel da Seguridade Social respecto

dos traballadores e empresarial.

Curiosidade por coñecer os distintos tipos de

contrato de traballo.


21




B1-3. Actuar como un futuro traballador

responsable coñecendo os seus dereitos

e deberes como tal, valorando a acción

do Estado e da Seguridade Social na

protección da persoa empregada así

como comprendendo a necesidade de

protección dos riscos laborais.

B1-3.1. Identifica as normas e institucións

que interveñen nas relacións entre

persoas traballadoras e acodes

empresarias relacionándoas co

funcionamento do mercado de traballo.

Recoñece as normas e institucións

que interveñen na relación

traballador-empresario e relaciónaas

co funcionamento do mercado de

traballo.

Páx. 20.

Facémonos

preguntas

Páx. 21. Act. 1

Páx. 24.

Acts. 2 e 3

Páx. 26. Act. 4

Páx. 34.

Acts. 1 e 2

SC

IE

B1-3.2. Distingue os dereitos e

obrigacións que se derivan das relacións

laborais comprobándoos en contratos de

traballo e documentos de negociación

colectiva.

Realiza a distinción entre dereitos e

obrigacións derivados das relacións

laborais. Aplica este coñecemento en

supostos prácticos.

Páx. 22.

Cadro informativo

Páx. 27.

Cadros

informativos

Páx. 34.

Acts. 1, 2 e 3

Páx. 35. Act. 4

SC

IE

B1-3.3. Describe as bases do sistema da

Seguridade Social, así como as

obrigacións de persoas traballadoras e

acodes empresarias dentro deste,

valorando a súa acción protectora ante

as distintas continxencias cubertas e

describindo as prestacións mediante

procuras nas webs institucionais.

Explica as bases do sistema da

Seguridade Social e as obrigacións

dos traballadores e empresarios.

Valora a acción protectora da

Seguridade Social e busca

información a través de diversas

fontes para describir as prestacións

que ofrece.

Páx. 28.

Acts. 5, 6 e 7

Páx. 29.

Cadro informativo

Páx. 34.

Acts. 1 e 2

CL

SC

IE


22

BLOQUE 1. AUTONOMÍA PERSOAL, LIDERADO E INNOVACIÓN (CONTINUACIÓN)



B1-3.4. Identifica as situacións de risco

laboral máis habituais nos sectores de

actividade económica máis relevantes na

contorna indicando os métodos de

prevención legalmente establecidos así

como as técnicas de primeiros auxilios

aplicables en caso de accidente ou dano.

Recoñece as situacións de risco

laboral máis habituais no traballo.

Sinala métodos de prevención

establecidos por lei e técnicas de

primeiros auxilios aplicables en caso

de accidente ou dano.

Páx. 29.

Cadro informativo

Páx. 30.

Figura 2.5.

Páx. 31.

Acts. 8 e 9

Páx. 34.

Acts. 1 e 2

Páx. 35. Act. 5

SC

IE


23


ORIENTACIÓNS

METODOLÓXICAS




Talleres.




Outros.


Participación.

Motivación.

Personalización.

Inclusión.

Interacción.

Significatividade.

Funcionalidade.

Globalización.


Outros.



Parellas.

Pequeno grupo.

Gran grupo.

Grupo interclase.

Outros.


24

RECURSOS PARA

A AVALIACIÓN






(cualificacións).





Outros.


unidade.











Outros.


Probas de avaliación de contidos.



unidade.




25

CONTIDOS

TRANSVERSAIS

Comprensión lectora. A empresa en Internet é… Microsoft (páxina 37).

Expresión oral e escrita. Esquema de contidos. Repasa o esencial. Práctica (páxina 34). Amplía. Autoavalíate (páxina 35).

Comunicación audiovisual. Cadros informativos (páxinas 21, 22, 24, 27, 29, 31 e 32). Figuras explicativas de contido (páxina 21, 23, 24, 26 e

30).

O tratamento das tecnoloxías da información e da comunicación. Aquí e agora: A empresa en Internet é: http://www.microsoft.com.

Emprendemento. Identificar as características da relación laboral (páxina 22). Coñecer o obxecto e a causa dun contrato: o consentimento

(páxina 23). Elixir o tipo de contrato adecuado (páxina 25). Calcular durante canto tempo se cobrará o desemprego (páxina 28).

Valores persoais. Proxecto: O teu contrato en cinco pasos (páxina 36).

http://www.microsoft.com/


26

UNIDADE 3. A iniciativa emprendedora



















comunicación.

f. Concibir o coñecemento científico como un saber integrado, que se estrutura

en distintas disciplinas, así como coñecer e aplicar os métodos para identificar

os problemas nos diversos campos do coñecemento e da experiencia.




h. Comprender e expresar con corrección, oralmente e por escrito, na lingua



literatura.









27


Enfoque da unidade. Nesta unidade, os alumnos traballarán e estudarán

sobre os conceptos de emprendemento e sociedade e a súa interrelación.

Estudarán e comprenderán os valores e habilidades do emprendedor.

Coñecerán as habilidades necesarias para emprender. Diferenciarán entre

creatividade e innovación. Asociarán calidades persoais e sociais cun tipo de

liderado e describirán e comprenderán os principais tipos de negociación.

O que os alumnos xa coñecen. Os alumnos traballaron sobre o concepto

das relacións laborais. Tamén traballarán sobre os contidos referentes ao

dereito do traballo, o contrato de traballo, a Seguridade Social e o

desemprego, así como os riscos laborais. Estes contidos e a súa aplicación

desenvolveranse conxuntamente, para lograr un saber máis profundo. Así

pois, identifican a norma básica e as institucións que relacionan a empresas e

traballadores. Distinguen dereitos e obrigacións que derivan do traballo e dos

contratos laborais. Describiron as bases da Seguridade Social. Por último,

identificaron riscos laborais xenerais e medidas de prevención.





28













O emprendemento e a sociedade.

Os valores e as habilidades do empresario.

As habilidades persoais. A creatividade e a

innovación. A responsabilidade. A autoestima. A

aversión ao risco. A tenacidade e o espírito de

superación.

As habilidades sociais. O liderado. A habilidade

negociadora.

Coñecemento das habilidades para emprender.

Reflexión sobre as empresas do a súa contorna.

Diferenciación entre creatividade e innovación.

Clasificación dalgúns tipos de innovación.

Asociación de calidades persoais e sociais cun tipo

de liderado.

Realización de exercicios mentais potenciadores da

autoestima.

Descrición e comprensión dos principais tipos de

negociación.

Motivación por coñecer como poden desenvolverse

as habilidades persoais e sociais.


á iniciativa emprendedora analizando os requirimentos dos

distintos postos de traballou e actividades empresariais.


29



BLOQUE 2. PROXECTO DE EMPRESA

Avaliación da idea. A contorna, o rol social da

empresa.


Reflexión sobre as empresas do a súa contorna.

Diferenciación entre creatividade e innovación.

Clasificación dalgúns tipos de innovación.

Interese por coñecer as diferentes formas de

innovación.

B2-1. Crear un proxecto de empresa na aula describindo as

características internas e a súa relación coa contorna así

como a súa función social, identificando os elementos que

constitúen a súa rede loxística como provedores, clientes,

sistemas de produción e comercialización e redes de

almacenaxe entre outros.


30















Sinala as habilidades sociais e

persoais dunha persoa con iniciativa

emprendedora. É capaz de aplicalas

en exercicios prácticos a si mesmo.

Páx. 40.

O empresario

intuitivo: o caso

de Imaginarium

Páx. 43. Act. 3

Páx. 45. Act. 4

Páx. 46.

Acts. 1, 4 e 5

Páx. 47. Act. 6

Páx. 49.

Habilidades

emprendedoras

CL

SC

IE

CD

AA

IE




B2-1. Crear un proxecto de empresa na

aula describindo as características

internas e a súa relación coa contorna así

como a súa función social, identificando

os elementos que constitúen a súa rede

loxística como provedores, clientes,

sistemas de produción e comercialización

e redes de almacenaxe entre outros.

B2-1.1. Determina a oportunidade dun

proxecto de empresa identificando as

características e tomando parte na

actividade que esta desenvolve.

É capaz de entender a relación

existente entre emprendemento e

sociedade, a materialización das

ideas en proxectos beneficiosos para

a sociedade pola súa innovación e

utilidade.

Páx. 39. Act. 1

Páx. 41.

Saber facer

Páx. 43. Act. 2

Páx. 46.

Acts. 1, 2 e 3

IE


31


ORIENTACIÓNS

METODOLÓXICAS




Talleres.




Outros.


Participación.

Motivación.

Personalización.

Inclusión.

Interacción.

Significatividade.

Funcionalidade.

Globalización.


Outros.



Parellas.

Pequeno grupo.

Gran grupo.

Grupo interclase.

Outros.


32

RECURSOS PARA

A AVALIACIÓN






(cualificacións).





Outros.


unidade.











Outros.





unidade.




33

CONTIDOS

TRANSVERSAIS

Comprensión lectora. A empresa en Internet é… ebay (páxina 49).

Expresión oral e escrita. Esquema de contidos. Repasa o esencial. Práctica. Amplía (páxina 46). Autoavalíate (páxina 47).

Comunicación audiovisual. Cadros informativos (páxinas 43 e 44). Figuras explicativas de contido (páxina 39, 41, 44 e 45).

O tratamento das tecnoloxías da información e da comunicación. Aquí e agora: A empresa en Internet é: http://www.ebay.es (páxina 49).

Procura de información en: http://lamenteesmaravillosa.com/clases-e-tipos-de-liderado (páxina 45).

Emprendemento. Clasificar as innovacións (páxina 41). Negociar e convencer (páxina 45).

Valores persoais. Proxecto: A análise morfolóxico (páxina 48).

http://www.ebay.es/

http://lamenteesmaravillosa.com/clases-y-tipos-de-liderazgo


34

UNIDADE 4. O proxecto emprendedor























comunicación.










literatura.

i. Comprender e expresarse nunha ou máis linguas estranxeiras de

maneira apropiada.


Enfoque da unidade. Nesta unidade, os alumnos centrarán os seus esforzos

en estudar e comprender conceptos como o de que é unha idea

emprendedora, que é unha empresa ou en que consiste un plan de empresa.

Desenvolverán o pensamento lateral e identificarán as fases de xeración de

ideas. Determinarán e describirán as funcións dunha empresa e describirán o

contido dun plan de empresa.

O que os alumnos xa coñecen. Os alumnos traballaron sobre os conceptos

de emprendemento e sociedade e a súa interrelación. Estudado e

comprendido os valores e habilidades do emprendedor. Coñecen as

habilidades necesarias para emprender. Saben diferenciar entre creatividade

e innovación. Asocian calidades persoais e sociais cun tipo de liderado e

poden describir e comprender os principais tipos de negociación.





35


















superación.


negociadora.


Procura de información acerca das diferentes áreas

de actividade profesional da contorna, os tipos de

empresa que as desenvolven e os diferentes postos

de traballo en cada unha.







36




Avaliación da idea. A contorna, o rol social da

empresa.

Elementos e estrutura da empresa.

O plan de empresa.

Información na empresa. A información

contable. A información de recursos humanos.

Os documentos comerciais de cobro e pago. O

Arquivo.

As actividades na empresa. A función de

produción. A función comercial e de

mercadotecnia.

Axudas e apoio á creación de empresas.

A idea emprendedora.

O pensamento lateral.

Técnicas básicas para pensar de forma creativa.

Fases para xerar ideas de negocio.

A empresa.

Funcións básicas da empresa.

A organización da empresa. Organigramas básicos.

O plan de empresa. Características. A estrutura. A

idea e a súa descrición. A contorna e a empresa. A

empresa e os seus recursos. A creación e a posta

en marcha da empresa. A viabilidade.

Desenvolvemento do pensamiento lateral e

identificación das fases de xeración de ideas.

Descrición das funcións da empresa.

Identificación dos apartados básicos dun plan

emprendedor.

Avaliación previa da viabilidade da idea dun

negocio.

Curiosidade por coñecer os compoñentes e factores

que levan á existencia dunha idea emprendedora.








37



















Páx. 53.

Saber facer e

Técnicas básicas

para pensar de

forma creativa

Páx. 54. Act. 1

Páx. 67. Act. 5

CL

SC

IE

B1-1.2. Investiga con medios telemáticos

as diferentes áreas de actividade




unha delas razoando os requirimentos

para o desempeño profesional en cada

un deles.

Busca información acerca das

diferentes áreas de actividade




unha. Razoa que tipo de perfís son os

máis adecuados.

Páx. 55. Act. 4

Páx. 56.

Saber facer e

Pasa á acción

CD

AA

IE


38





















utilidade.

Páx. 54.

Fases para xerar

ideas

Páx. 54.

Acts. 2 e 3

Páx. 63.

Acts. 6 e 7

Páx. 64.

Pasa á acción

Páx. 66.

Acts. 1 e 2

IE

B2-1.2. Identifica as características

internas e externas do proxecto de

empresa así como os elementos que

constitúen a rede desta: mercado,

provedores, clientes, sistemas de

produción e/ou comercialización,

almacenaxe, e outros.

Sinala as principais características

que ha de ter o proxecto ou idea de

empresa.

Páx. 58.

Información

básica do plan de

empresa

Páx. 59.

Saber facer

Páx. 63.

Acts. 6 e 7

Páx. 67. Act. 3

SC

IE

B2-1.3. Describe a relación do proxecto

de empresa co seu sector, a súa

estrutura organizativa e as funcións de

cada departamento identificando os

procedementos de traballo no

desenvolvemento do proceso produtivo

ou comercial.

Explica a relación do proxecto de

empresa co seu sector, a súa

estrutura organizativa e as funcións

de cada departamento identificando

os procedementos de traballo no

desenvolvemento do proceso

produtivo ou comercial.

Páx. 57.

Organigramas

básicos

e a ct.5

SC

IE


39


ORIENTACIÓNS

METODOLÓXICAS




Talleres.




Outros.


Participación.

Motivación.

Personalización.

Inclusión.

Interacción.

Significatividade.

Funcionalidade.

Globalización.


Outros.



Parellas.

Pequeno grupo.

Gran grupo.

Grupo interclase.

Outros.


40

RECURSOS PARA

A AVALIACIÓN






(cualificacións).





Outros.


unidade.











Outros.





unidade.




41

CONTIDOS

TRANSVERSAIS

Comprensión lectora. A empresa en Internet é… tuenti (páxina 69).


Comunicación audiovisual. Cadros informativos (páxinas 43 e 44). Figuras explicativas de contido (páxina 39, 41, 44 e 45).

O tratamento das tecnoloxías da información e da comunicación. Aquí e agora: A empresa en Internet é: http://www.tuenti.es (páxina 69).

Procura de información a través do TIC sobre contidos da unidade (páxinas 61 e 67).

Emprendemento. Pensar distinto… (páxina 53). Pór en marcha unha empresa (páxina 59).

Valores persoais. Proxecto: Galería de famosos (páxina 68).

http://www.tuenti.es/


42

UNIDADE 5. O emprendemento e o mercado Obxectivos curriculares da Educación Secundaria


















comunicación.







UNTO DE PARTIDA DA UNIDADE

Enfoque da unidade. Nesta unidade, os alumnos dedicarán o seu esforzo e a

súa atención en estudar a empresa e o mercado, os produtos e os servizos e

as bases da mercadotecnia. Diferenciarán os tipos de mercado segundo a

natureza do consumidor e o ámbito xeográfico. Identificarán os hábitos do

consumidor actual. Analizarán marcas comerciais e coñecerán as principais

variables de mercadotecnia.

O que os alumnos xa coñecen. Os alumnos centraron os seus esforzos en

estudar e comprender conceptos como o de que é unha idea emprendedora,

que é unha empresa ou en que consiste un plan de empresa. Desenvolveron

o pensamento lateral e identificado as fases de xeración de ideas. Poden

determinar e describir as funcións dunha empresa e describir o contido dun

plan de empresa.





43











superación.


negociadora.

Aplicación das habilidades sociais e persoais dunha

persoa con iniciativa emprendedora en casos

prácticos.

Motivación por coñecer as habilidades sociais e

persoais dunha persoa con iniciativa emprendedora.





44




Elementos e estrutura da empresa.

As actividades na empresa. A función de

produción. A función comercial e de

mercadotecnia.

A empresa e o mercado.

O mercado: segundo o ámbito xeográfico e segundo

o tipo de comprador. Dimensión, hábitos do

consumidor e competencia.

Factores que determinan a decisión de compra:

psicolóxicos, económicos e sociais.

O estudo de mercado.

Os produtos e os servizos.

O ciclo de vida do produto: lanzamento, crecemento,

madurez e declive.

O catálogo de produtos. Claves dun catálogo de

produtos.

A marca comercial.

As bases da mercadotecnia.

O produto: segundo o cliente final, segundo a

frecuencia de compra e segundo a durabilidad.

O prezo como valor monetario do produto ou servizo

que o empresario ofrece ao mercado.

A distribución: intensiva, exclusiva e selectiva.

A comunicación como estratexia para dar a coñecer

o produto ou servizo e provocar a súa compra.

Distinción de mercados.

Cálculo de cotas de mercado.

Canalización da distribución.

Motivación por saber os intereses do consumidor.








45



















Páx. 83. Act. 7

Pág. 85.

Inciativa

emprendedora e

Habilidades

emprendedoras

CL

SC

IE


46





















utilidade.

Páx. 82. Act. 6 IE

B2-1.2. Identifica as características

internas e externas do proxecto de

empresa así como os elementos que

constitúen a rede desta: mercado,

provedores, clientes, sistemas de

produción e/ou comercialización,

almacenaxe, e outros.

Sinala as principais características

que ha de ter o proxecto ou idea de

empresa.

Pág. 71.

Claves para

emprender e

figura 5.2.

Páx. 72.

Saber facer

Páx. 73.

Factores que

determinan a

decisión de

compra

Páx. 74.

Fases dun estudo

de mercado

Páx. 74.

Acts. 1 e 2

Páx. 81.

Saber facer e act.

5

Páx. 82. Act. 1

SC

IE


47

BLOQUE 2. PROXECTO DE EMPRESA (CONTINUACIÓN)



B2-1.3. Describe a relación do proxecto

de empresa co seu sector, a súa

estrutura organizativa e as funcións de

cada departamento identificando os

procedementos de traballo no

desenvolvemento do proceso produtivo

ou comercial.

Explica a relación do proxecto de

empresa co seu sector, a súa

estrutura organizativa e as funcións

de cada departamento identificando

os procedementos de traballo no

desenvolvemento do proceso

produtivo ou comercial.

Páx. 77.

Claves dun

catálogo de

produtos

Páx. 78.

Acts. 3 e 4

Páx. 82.

Acts. 1, 2 e 3

SC

IE


48


ORIENTACIÓNS

METODOLÓXICAS




Talleres.




Outros.


Participación.

Motivación.

Personalización.

Inclusión.

Interacción.

Significatividade.

Funcionalidade.

Globalización.


Outros.



Parellas.

Pequeno grupo.

Gran grupo.

Grupo interclase.

Outros.


49

RECURSOS PARA

A AVALIACIÓN






(cualificacións).





Outros.


unidade.











Outros.





unidade.




50

CONTIDOS

TRANSVERSAIS

Comprensión lectora. A empresa en Internet é… youtube (páxina 85).


Comunicación audiovisual. Caadros informativos (páxinas 73, 74 e 77). Figuras explicativas de contido (páxina 71, 72, 75, 78, 79 e 80).

O tratamento das tecnoloxías da información e da comunicación. Aquí e agora: A empresa en Internet é: http://www.youtube.com

(páxina 85). Procura de información a través do TIC sobre contidos da unidade (páxinas 74, 78, 82, 83, 84 e 85).

Emprendemento. Pensar distinto… (páxina 53). Pór en marcha unha empresa (páxina 59).

Valores persoais. Proxecto: Imanchín: unha técnica para xerar ideas e Algo para avaliar as ideas? Análise DAFO (páxina 84).

http://www.youtube.com/


51

UNIDADE 6. A constitución da empresa























comunicación.







literatura.


maneira apropiada.










Enfoque da unidade. Nesta unidade os alumnos centrarán os seus esforzos

no estudo dos tipos de empresa. Estudarán a elección da forma xurídica, os

principais trámites de posta en marcha da empresa e o apoio aos

emprendedores. Diferenciarán tipos de empresa. Identificarán os trámites

xerais para pór en marcha unha empresa e coñecerán medidas de apoio aos

emprendedores.

O que os alumnos xa coñecen. Os alumnos dedicaron o seu esforzo e a súa

atención en estudar a empresa e o mercado, os produtos e os servizos e as

bases da mercadotecnia. Poden diferenciar os tipos de mercado segundo a

natureza do consumidor e o ámbito xeográfico. Identifican os hábitos do

consumidor actual. Saben marcas comerciais e coñecen as principais

variables de mercadotecnia.


















superación.


negociadora.


Procura de información acerca das diferentes áreas

de actividade profesional da contorna, os tipos de

empresa que as desenvolven e os diferentes postos

de traballo en cada unha.











Empresas que melloran a sociedade.

Relación existente entre emprendemento e

sociedade.

Materialización de ideas en proxectos beneficiosos

para a sociedade.

Selección de información acerca de axudas para

emprendedores.

Curiosidade por coñecer os beneficios que achegan

as empresas á sociedade.







B2-3. Realizar actividades de produción e comercialización

propias do proxecto de empresa creado aplicando técnicas

de comunicación e traballo en equipo.




BLOQUE 3. FINANZAS

Tipos de empresa segundo a súa forma

xurídica.

A elección da forma xurídica.

Trámites de posta en marcha dunha empresa.

Os impostos que afectan as empresas. O

calendario fiscal.

Os tipos de empresa.

A persoa física e xurídica.

O empresario individual. Vantaxes e inconvenientes.

A sociedade limitada.

A sociedade anónima.

A cooperativa. Cooperativas de primeiro e segundo

grao.


Principais trámites de posta en marcha da empresa.

O apoio aos emprendedores.

A axuda á creación de empresas. Recursos básicos

para o emprendedor. Centros de apoio ao

emprendemento.

Diferenciación entre empresario individual e

autónomo.

Distinción entre sociedade anónima e sociedade

limitada.

Procura de exemplos de sociedades limitadas e

anónimas.

Curiosidade por coñecer as vantaxes e

inconvenientes do empresario individual.

B3-1. Describir as diferentes formas xurídicas das empresas

relacionando con cada unha delas as responsabilidades

legais dos seus propietarios e xestores así como coas

esixencias de capital.

B3-3. Comprender as necesidades da planificación

financeira e de negocio das empresas ligándoa á previsión

da marcha da actividade sectorial e económica nacional.




















Páx. 99.

Iniciativa

emprendedora e

Habilidades

emprendedoras

CL

SC

IE





















utilidade.

Páx. 88.

Saber facer

Páx. 91. Exemplo

Páx. 92.

Acts. 4 e 5

Páx. 96.

Acts. 1 e 2

IE

B2-3. Realizar actividades de produción e

comercialización propias do proxecto de

empresa creado aplicando técnicas de

comunicación e traballo en equipo.

B2-3.3. Recompila datos sobre os

diferentes apoios á creación de empresas

tanto da contorna próxima como do

territorial, nacional ou europeo

seleccionando as posibilidades que se

axusten ao proxecto de empresa

exposto.

Selecciona información acerca das

diferentes axudas que hai para a

creación de empresas, tanto na súa

contorna próxima como no territorial,

nacional ou europeo.

Páx. 95.

Cadro informativo

e a ct.7

SC

IE


BLOQUE 3. FINANZAS



B3-1. Describir as diferentes formas

xurídicas das empresas relacionando con

cada unha delas as responsabilidades

legais dos seus propietarios e xestores

así como coas esixencias de capital.

B3-1.1. Distingue as diferentes formas

xurídicas das empresas relacionándoo

coas esixencias de capital e

responsabilidades que é apropiado para

cada tipo.

Explica as diferentes formas xurídicas

que pode adoptar unha empresa

segundo a esixencia dec apital e as

responsabilidades.

Páx. 96. Act. 2

Páx. 97. Act. 5

Páx. 98.

Árbores de

decisón: proposta

de traballo

IE

B3-1.3. Valora as tarefas de apoio,

rexistro, control e fiscalización que

realizan as autoridades no proceso de

creación de empresas describindo os

trámites que se deben realizar.

Busca información acerca dos

diferentes trámites xerais que son

necesarios para a posta en marcha

dunha empresa ou negocio.

Páx. 94.

Cadro informativo

e a ct.6

Páx. 97.

Acts. 3 e 4

SC

IE

B3-3. Comprender as necesidades da

planificación financeira e de negocio das

empresas ligándoa á previsión da marcha

da actividade sectorial e económica

nacional.

B3-3.3 Identifica as obrigacións fiscais

das empresas segundo a actividade

sinalando o funcionamento básico de

IAE, IVE, IRPF e IS indicando as

principais diferenzas entre eles e

valorando a achega.

Explica e diferencia as obrigacións

fiscais das empresas segundo a

actividade á que se dediquen e a

función dos principais impostos. Páx. 96. Act. 2 IE



ORIENTACIÓNS

METODOLÓXICAS




Talleres.




Outros.


Participación.

Motivación.

Personalización.

Inclusión.

Interacción.

Significatividade.

Funcionalidade.

Globalización.


Outros.



Parellas.

Pequeno grupo.

Gran grupo.

Grupo interclase.

Outros.


RECURSOS PARA

A AVALIACIÓN






(cualificacións).





Outros.


unidade.











Outros.





unidade.




CONTIDOS

TRANSVERSAIS

Comprensión lectora. A empresa en Internet é… Facebook (páxina 99).

Expresión oral e escrita. Esquema de contidos. Repasa o esencial (páxina 96). Práctica. Amplía. Autoavalíate (páxina 97).

Comunicación audiovisual. Cadros informativos (páxinas 88, 89, 90, 92, 94, 95). Figuras explicativas de contido (páxina 87, 92).

O tratamento das tecnoloxías da información e da comunicación. Aquí e agora: A empresa en Internet é: http://www.facebook.com

(páxina 85). Procura de información a través do TIC sobre contidos da unidade (páxinas 89, 95, 97).

Emprendemento. Calcular a letra do DNI (páxina 88). Distinguir entre empresario individual ou autónomo (páxina 88). Elixir entre sociedade

anónima e sociedade limitada (páxina 91).

Valores persoais. Proxecto: Árbores de decisión e Algo para avaliar as ideas? (páxina 98).

http://www.facebook.com/


UNIDADE 7. As fontes de financiamento























comunicación.










literatura.


maneira apropiada.

j. Coñecer, valorar e respectar os aspectos básicos da cultura e a historia

propias e dos demais, así como o patrimonio artístico e cultural.



Enfoque da unidade. Nesta unidade, os alumnos traballarán e estudarán o

que son os recursos financeiros, os produtos de aforro e financiamento

básicos e en que consiste o financiamento para emprendedores. Identificarán

as fontes de financiamento propias e alleas para o emprendedor.

Determinarán criterios de selección dos principais produtos de aforro e

compararán entre financiamento de particulares e financiamento de pemes ou

emprendedores.

O que os alumnos xa coñecen. Lvos alumnos centraron os seus esforzos no

estudo dos tipos de empresa. Estudado a elección da forma xurídica, os

principais trámites de posta en marcha da empresa e o apoio aos

emprendedores. Diferencian tipos de empresa. Identifican os trámites xerais

para pór en marcha unha empresa e coñecen medidas de apoio aos

emprendedores.

















superación.


negociadora.



prácticos.



distintos postos de traballo e actividades empresariais.




Selección de información acerca das diferentes

axudas que hai para a creación de empresas.

Curiosidade por coñecer os beneficios que achegan

as empresas á sociedade.

B2-3. Realizar actividades de produción e comercialización

propias do proxecto de empresa creado aplicando técnicas

de comunicación e traballo en equipo.




BLOQUE 3. FINANZAS

Fontes de financiamento das empresas.

Externas (bancos, axudas e subvencións,

crowdfunding) e internas (accionistas,

investidores, aplicación de beneficios).

Produtos financeiros e bancarios para pemes.

Comparación.

A planificación financeira das empresas.

Estudo de viabilidade económico-financeiro.

Proxección da actividade. Instrumentos de

análises. Cocientes básicos.

Os recursos financeiros.

As fontes de financiamento propias.

As fontes de financiamento alleas.

Os produtos de aforro e financiamento básicos.

Os depósitos a prazo ou imposicións a prazo fixo.

As contas á vista remuneradas.

Os préstamos e os créditos.

Financiamento para emprendedores.

O crowdfunding.

O playfunding.

O crowdlending.

O crowdsourcing.

O business angel.

Cálculo de intereses.

Explicación das diferentes fontes de financiamento

coas que contan os emprendedores.

Clasificación das diferentes fontes de financiamento.

Comparación entre préstamo e crédito.

Curiosidade por coñecer cales son as fontes de

financiamento actuais máis interesantes para os

emprendedores.



legais dos seus propietarios e xestores así como coa


B3-2. Identificar as fontes de financiamento das empresas

propias de cada forma xurídica incluíndo as externas e

internas valorando as máis adecuadas para cada tipo e

momento no ciclo de vida da empresa.























Páx. 111.

Iniciativa

emprendedora e

Habilidades

emprendedoras

CL

SC

IE




B2-3. Realizar actividades de produción e

comercialización propias do proxecto de

empresa creado aplicando técnicas de

comunicación e traballo en equipo.

B2-3.3. Recompila datos sobre os

diferentes apoios á creación de empresas

tanto da contorna próxima como do

territorial, nacional ou europeo

seleccionando as posibilidades que se

axusten ao proxecto de empresa

exposto.

Selecciona información acerca das

diferentes axudas que hai para a

creación de empresas, tanto na súa

contorna próxima como no territorial,

nacional ou europeo.

Páx. 105.

Exemplo

Páx. 106.

Exemplos

Páx. 107.

Exemplos, pasa á

acción e a ct.8

Páx. 108.

Acts. 1 e 2

Páx. 109.

Acts. 4 e 5

SC

IE


BLOQUE 3. FINANZAS



B3-2. Identificar as fontes de

financiamento das empresas propias de

cada forma xurídica incluíndo as externas

e internas valorando as máis adecuadas

para cada tipo e momento no ciclo de

vida da empresa.

B3-2.2. Caracteriza de forma básica as

posibilidades de financiamento do día a

día das empresas diferenciando o

financiamento externo e interna, a curto e

a longo prazo así como o custo de cada

unha e as implicacións na marcha da

empresa.

Indica as características básicas das

opcións de financiamento que teñen

as empresas.

Páx. 102. Act. 1

Páx. 103.

Acts. 2 e 3

Páx. 103.

Saber facer

Páx. 104.

Acts. 4, 5 e 6

Páx. 105. Act. 7

Páx. 107. Act. 8

Páx. 108.

Acts. 1, 2 e 3

Páx. 109.

Acts. 4 e 5

IE





nacional.

B3-3.1. Presenta un estudo de

viabilidade económico financeiro a medio

prazo do proxecto de empresa aplicando

condiciones reais de produtos financeiros

analizados e previsións de vendas

segundo un estudo da contorna mediante

unha aplicación informática tipo folla de

cálculo manexando cocientes financeiros

básicos.

Realiza un caso práctico de

financiamento para estudar o seu

viabilidade económica-financeira.

Páx. 110.

Proxecto IE


BLOQUE 3. FINANZAS (CONTINUACIÓN)



B3-3.2. Analiza os produtos financeiros

máis adecuados de entre as entidades

financeiras da contorna para cada tipo de

empresa valorando o custo e o risco de

cada un deles e seleccionando os máis

adecuado para o proxecto de empresa.

Estuda os produtos financeiros máis

apropiados para empresas da súa

contorna ou en casos prácticos.

Páx. 103.

Acts. 2 e 3

Páx. 104. Act. 5

Páx. 108. Act. 3

IE



ORIENTACIÓNS

METODOLÓXICAS




Talleres.




Outros.


Participación.

Motivación.

Personalización.

Inclusión.

Interacción.

Significatividade.

Funcionalidade.

Globalización.


Outros.



Parellas.

Pequeno grupo.

Gran grupo.

Grupo interclase.

Outros.


RECURSOS PARA

A AVALIACIÓN






(cualificacións).





Outros.


unidade.











Outros.





unidade.




CONTIDOS

TRANSVERSAIS

Comprensión lectora. A empresa en Internet é…Lánzanos (páxina 111).


Comunicación audiovisual. Cadros informativos (páxinas 103 e 105). Figuras explicativas de contido (páxinas 101, 102, 104 e 106).

O tratamento das tecnoloxías da información e da comunicación. Aquí e agora: A empresa en Internet é: http://www.lanzanos.com

(páxina 111). Procura de información a través do TIC sobre contidos da unidade (páxinas 107, 109 e 111).

Emprendemento. Calcular os intereses (páxina 103).

Valores persoais. Proxecto: Necesidade de recursos (páxina 110).

http://www.lanzanos.com/


UNIDADE 8. Os impostos























comunicación.










literatura.


maneira apropiada.

j. Coñecer, valorar e respectar os aspectos básicos da cultura e a historia

propias e dos demais, así como o patrimonio artístico e cultural.





toda a súa diversidade. Valorar criticamente os hábitos sociais relacionados



l. Apreciar a creación artística e comprender a linguaxe das distintas

manifestacións artísticas, utilizando diversos medios de expresión e

representación.


72


Enfoque da unidade. Nesta unidade, os alumnos centraranse e traballarán

no concernente aos impostos do emprendedor. Identificarán os impostos

básicos que se aplican ás empresas e diferenciarán e describirán os tipos de

impostos que inflúen no funcionamento da empresa.

O que os alumnos xa coñecen. Os alumnos traballaron e estudado o que

son os recursos financeiros, os produtos de aforro e financiamento básicos e

en que consiste o financiamento para emprendedores. Identificaron as fontes

de financiamento propias e alleas para o emprendedor. Poden determinar

criterios de selección dos principais produtos de aforro e compararon entre

financiamento de particulares e financiamento de pemes ou emprendedores.




73









Seguridade Social. Sistema de protección.

Emprego e Desemprego.

Os valores e as habilidades da persoa

emprendedora.




superación.


negociadora.



prácticos.

Motivación por coñecer as habilidades sociais e

persoais dunha persoa con iniciativa emprendedora.



distintos postos de trabajo e actividades empresariais.

74



BLOQUE 3. FINANZAS

Tipos de empresa segundo a súa forma

xurídica.


Os impostos que afectan as empresas. O

calendario fiscal.

Os impostos do emprendedor.

O Imposto sobre Actividades Económicas.

O Imposto sobre o Valor Engadido.

O Imposto sobre a Renda das Persoas Físicas.

O Imposto sobre Sociedades.

Tipos impositivos do Imposto sobre Sociedades.

Outros impostos.

Uso do calendario fiscal.

Interpretación dunha factura.

Explicación das diferentes formas xurídicas que

pode adoptar unha empresa segundo a esixencia de

capital e as responsabilidades.

Explicación das diferentes obrigacións fiscais ás que

teñen que facer fronte unha empresa.

Explicación do funcionamento básico dos principais

impostos e as súas principais diferenzas.

Valoración da importancia da recadación impositiva

no sostemento dun país.

Curiosidade por coñecer que impostos recaen sobre

as persoas emprendedoras.



legais dos seus propietarios e xestores así como coas





75



















Páx. 123.

Iniciativa

emprendedora e

habilidades

emprendedoras

CL

SC

IE

76

BLOQUE 3. FINANZAS



B3-1. Describir as diferentes formas

xurídicas das empresas relacionando con

cada unha delas as responsabilidades

legais dos seus propietarios e xestores

así como coas esixencias de capital.

B3-1.1. Distingue as diferentes formas

xurídicas das empresas relacionándoo

coas esixencias de capital e

responsabilidades que é apropiado para

cada tipo.

Explica as diferentes formas xurídicas

que pode adoptar unha empresa

segundo a esixencia de capital e as

responsabilidades. Páx. 121. Act. 5 IE





nacional.

B3-3.3 Identifica as obrigacións fiscais

das empresas segundo a actividade

sinalando o funcionamento básico de

IAE, IVE, IRPF e IS indicando as

principais diferenzas entre eles e

valorando a achega.

Explica as diferentes obrigacións

fiscais ás que ten que facer fronte

unha empresa. Explica en que

consiste o funcionamento básico dos

principais impostos e as súas

principais diferenzas.

Páx. 115.

Pasa á acción

Páx. 116.

Exemplo. e

acts. 3 e 4

Páx. 118.

Saber facer

e act. 5

Páx. 119.

Tipos de IVE

e acts. 6 e 7

Páxs. 120 e 121.

Acts. 1, 2 e 3

Páx. 121. Act. 4

Páx. 122.

Os tipos de IVE

IE

SC

77


ORIENTACIÓNS

METODOLÓXICAS




Talleres.




Outros.


Participación.

Motivación.

Personalización.

Inclusión.

Interacción.

Significatividade.

Funcionalidade.

Globalización.


Outros.



Parellas.

Pequeno grupo.

Gran grupo.

Grupo interclase.

Outros.

78

RECURSOS PARA

A AVALIACIÓN






(cualificacións).





Outros.


unidade.











Outros.





unidade.



79

CONTIDOS

TRANSVERSAIS

Comprensión lectora. A empresa en Internet é…Yahoo! (páxina 123).


Comunicación audiovisual. Cadros informativos (páxinas 117 e 118). Figuras explicativas de contido (páxinas 114 e 116).

O tratamento das tecnoloxías da información e da comunicación. Aquí e agora: A empresa en Internet é: http://www.yahoo.com

(páxina 123). Procura de información a través do TIC sobre contidos da unidade (páxinas 120, 121 e 122).

Emprendemento. Usar o calendario fiscal (páxina 103).

Valores persoais. Proxecto: Interpretar unha factura (páxina 122).

http://www.yahoo.com/

80

RÚBRICAS

UNIDADE 1. O itinerario formativo e profesional

Estándares de aprendizaxe Niveis de adquisición Cualificación

(máximo 4) Etapa Indicadores de logro En vías de adquisición

(1) Adquirido (2) Avanzado (3) Excelente (4)

B1-1.1. Identifica as súas

propias fortalezas e

debilidades e

relaciónaas con

aquilo ao que se

quere dedicar nun

futuro.

Realiza unha análise

da súa

personalidade,

comportamento,

habilidades,

aspiracións, logros e

metas.

Establece a relación

entre personalidade

e vocación a partir

do modelo de

Holland.

Realiza os exercicios

encamiñados a

coñecerse pero sen

extraer conclusións.

Identifica as súas

calidades persoais,

actitudes, habilidades e

aspiracións e relaciónaas

con aquilo ao que lle

gustaría dedicarse no

futuro.

Mostra interese pola

relación entre

personalidade e vocación

e como unha debe influír

na outra. Identifica as

súas calidades persoais,





futuro. Explica a relación

entre realizar un traballo

vocacional e o benestar.

Exprésase cunha

linguaxe adecuada.

Aplica o modelo de

Holland para establecer a

relación entre

personalidade e vocación

e busca información

sobre el. Valora como

inflúe a personalidade na

vocación e recoñece a

conveniencia de enfocar

o itinerario cara á

vocación. Identifica as

súas calidades persoais,





futuro. Explica a relación

entre realizar un traballo

vocacional e o benestar.

Se expresa cunha

linguaxe adecuada e

engade exemplos ás

súas explicacións.

81




B1-1.2. Recoñece a

importancia de

coñecer unha

profesión que gusta.

Identifica os

sectores laborais e

as profesións

asociadas a el.

Utiliza Internet no

proceso de procura

de emprego.

Recoñece a importancia

de coñecer unha

profesión que gusta e

identifícaa.

Identifica o sector laboral

que lle gusta e busca as

profesións que se

asocian a el. Recoñece

que Internet é unha

ferramenta útil para a

procura e oferta de

emprego.

Interésase polo emprego

2.0. Identifica o sector

laboral que lle gusta e

busca as profesións que

se asocian a el.

Relaciona as calidades

persoais coas destrezas

asociadas a cada

profesión e trasládao á

súa situación persoal.

Recoñece que Internet é

unha ferramenta útil para

a procura e oferta de

emprego e identifica

algún dos portais de

procura de emprego.

Investiga a través de

Internet as diferentes

áreas de actividade

profesional do sector que

elixe, os tipos de

empresa que as

desenvolven e os

diferentes postos de

traballo en cada unha

delas. Relaciona os

requirimentos para o

desempeño profesional

en cadá un deles coas

súas calidades persoais.

Recoñece que Internet é

unha ferramenta útil para

a procura e oferta de

emprego e identifica

algún dos portais de

procura de emprego.

Valora a importancia de

ter as cousas claras á

hora de buscar emprego.

Exprésase utilizando

unha linguaxe adecuada

e engade exemplos.

82




B1-3.1. Identifica as

alternativas para

elixir un itinerario

académico e

profesional ao

terminar a ESO.

Recoñece un

itinerario e

profesional.

Recoñece os itinerarios

formativos e profesionais

pero necesita axuda para

interpretalos.

Recoñece e interpreta os

itinerarios formativos e

profesionais.

Relaciónaos son a súa

situación persoal e

explica cal seguiría.

Interésase pola

elaboración dos

itinerarios formativos e

profesionais. Identifica o

seu itinerario en función

da súa personalidade e

as súas calidades.

Deseña un proxecto de

carreira profesional

propia relacionando as

posibilidades da contorna

coas calidades e

aspiracións persoais

valorando a opción do

autoemprego e a

necesidade de formación

ao longo da vida.

Deseña un proxecto de

carreira profesional

propia e toma decisións

sobre o seu itinerario vital

propio; relaciona as

posibilidades da contorna

coas calidades e

aspiracións persoais

valorando a opción do

autoemprego e a

necesidade de formación

ao longo da vida. Busca

información en Internet

sobre o traballo que lle

gustaría desempeñar e

organiza esa información

para elaborar un

esquema que reflicta os

itinerarios a seguir.

Exprésase utilizando

unha linguaxe adecuada

acompañando as súas

explicacións con

exemplos e emitindo

xuízos críticos.

CUALIFICACIÓN GLOBAL (MÁXIMO 12)

CLAVE DE INTERPRETACIÓN: 3 A 4 PUNTOS: Insuficiente; 5 A 7 PUNTOS: Suficiente; 8 A 10 PUNTOS: Notable; 11 A 12 PUNTOS: Excelente.

83

TEMPORALIZACIÓN:

1ª TRIMESTRE: Temas do 1ao 3

2ª TRIMESTRE: Temas do 4 ao 6

3º TRIMESTRE: Temas 7 e 8

CRITERIOS METODOLÓXICOS XERAIS

A finalidade do sistema escolar nos niveis obrigatorios é a de proporcionar unha formación

cultural básica a toda a poboación e o mesmo tempo educar aos adolescentes nos valores democráticos

que fagan posible a súa participación consciente na sociedade da que forman parte.

A programación consta de diversos tipos de actividades:

Actividades iniciais ou de exploración de ideas. Convén facer explícitas as ideas previas do alumnado

como punto de partida para a construción de novos coñecementos e para que os e as estudantes podan

ser conscientes do seu progreso e, en consecuencia, podan potencialo.

Actividades de reestruturación. Actividades orais ou escritas coas que se pretende proporcionar nova

información que permitan superar as limitacións iniciais.

Actividades de aplicación. Son aquelas nas que o alumnado traslada os novos coñecementos adquiridos á

explicación dos novos problemas sociais, históricos e xeográficos cos que se enfronta.

Actividades de revisión e avaliación, con elas preténdese contrastar os progresos acadados desde as

actividades iniciais, facendo conscientes aos escolares da súa propia aprendizaxe.

MATERIAIS E RECURSOS DIDÁCTICOS.

O material básico para o traballo dos alumnos é o libro de texto de Iniciación á Actividade Emprendedora e

Empresaria da Ed. Santillana (Serie Emprende). Xunto a este instrumento os alumnos contarán tamén cos

seguintes materias: vídeos didácticos, coleccións de diapositivas, mapas murais históricos e xeográficos,

libros e guías didácticas adaptadas a este ciclo, documentos e textos.

A AVALIACIÓN INICIAL E CRITERIOS DE AVALIACIÓN

PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN

O sistema de avaliación está en consonancia cos cambios na metodoloxía. Os alumnos deben ter un papel

importante no proceso avaliador porque, coa súa participación poden percibir os avances da súa

aprendizaxe e deixarán de considerar a cualificación como un premio ou unha sanción. O proceso de

avaliación será o seguinte:

Avaliación inicial ou diagnóstica, para coñecer os conceptos dos alumnos que debemos corrixir e poder

personalizar a súa educación.

84

Avaliación formativa ou do proceso, na que se trata de avaliar o traballo cotián por medio dunha ficha de

observación e de exames. O caderno do alumno coverterase nun instrumento importante para este tipo

de avaliación no Primeiro Ciclo da ESO.

Avaliación sumativa ou global, onde se recollen as anotacións da ficha de observación, os resultados dos

exames e os traballos que realicen na casa.

Procedementos para a realización da avaliación inicial:

Na segunda quincena do mes de setembro, o Departamento pasará aos alumnos/as dos

diferentes cursos unha proba xeral de nivel onde mostren os seus coñecementos previos da

materia da área de CCSS, así como a súa capacidade para a expresión escrita, razoamento,..

As probas serán realizadas polo Departamento tendo en conta o material didáctico dos alumnos

e as programacións dos cursos anteriores.

Estas probas realizaranse seguindo o modelo das competencias. Entendemos por

competencias educativas o que dí o Real decreto 1631/2006 do 29 de decembro ( BOE do

5 de xaneiro de 2007) que establece que as competencias básicas son “aquelas que debe ter

desenvolto un xoven ou unha xoven ao finalizar o ensino secundario para poder conseguir a súa

realización personal, exercer a cidadanía activa, incorporarse á vida adulta de xeito satisfactorio e

ser capaz de desenvolver unha aprendizaxe permanente ao longo da vida.” Estas competencias son as

seguintes: comunicación lingüística, competencia matemática, competencia no coñecemento e

interacción co mundo físico, competencia dixital, competencia social e cidadá; competencia cultural e

artística, competencia para aprender a aprender e autonomía e iniciativa persoal.

A avaliación inicial centrarase nas competencias lingüísticas, na matemática, na cultural e

artística, na competencia dixital e na interacción co mundo físico, evidentemente adaptadas aos contidos

específicos das áreas de Ciencias Sociais.

Ao comenzo de cada Unidade didáctica os membros do Departamento realizaran novas probas

iniciais, mais específicas, aos alumnos/as co fin de adaptar o seu traballo e a programación a realidade da

aula.

A avaliación na Secundaria Obrigatoria: Instrumentos, procedementos, criterios de corrección e

criterios de cualificación.

É necesario propor unha serie de aclaración co fin de unificar conceptos sobre este apartado tan

importante do proceso de ensino-aprendizaxe.

Enténdese por avaliación o proceso de toma de decisións mediante o análise da información

recollida. Segundo o momento en que se fai e a súa finalidade aceptamos a existencia de tres tipos:

inicial, formativa e sumativa.

Sobre a avaliación inicial xa fixemos fincapé no apartado anterior, pero agora debemos entrar na

avaliación formativa e sumativa. Estas prodúcense ao longo do curso de xeito continuo, se ben por ser

contidos nuns casos diferentes e noutros sen un carácter especificamente continuo, poden ser

85

parcelada. De aí que teñamos tres avaliacións que poden ser analizadas tanto en conxunto como

individualmente.

Para realizar un proceso avaliativo correcto debemos ter en conta os seguintes puntos:

1) Que criterios de avaliación temos ( con carácter xeral están recollidos nos correspondentes currículos).

2) Que instrumentos de avaliación vamos a utilizar ( as ferramentas: exercicios escritos, orais,

cadernos, actividades, traballos,…).

3) Que procedemento seguiremos con estes instrumentos (secuencia, temporalización). O resultado

destos instrumentos deben ser cualificados, xeralmente de forma numérica. Buscamos así ver o

grao de logro dos obxectivos previstos.

4) Para que o punto anterior teña sentido, necesitamos duns criterios tanto de corrección (en cada

instrumento de avaliación) como de cualificación explicitan as pautas a seguir despois da análise da

información recollida mediante os criterios de corrección: valor-ponderación- dos distintos aspectos a

avaliar, así como o valor- ponderación- dos distintos instrumentos de avaliación).

En consecuencia vamos a centrarnos nos Instrumentos de avaliación, procedementos de

avaliación e criterios de cualificación, xa que os criterios de avaliación aparecen junto coas

competencias e o procedemento de avaliación inicial aparece no epígrafe anterior.

Instrumentos de avaliación na secundaria

A cualificación do alumnado basearase nos seguintes instrumentos e en consonancia

coas Competencias Básicas, obxectivos (conceptuais, procedimentales e actitudinais) e principios

metodolóxicos desenvolvidos na programación da materia e concretados para iso nos criterios de

avaliación deseñados e en conformidade sempre coas súas capacidades.

a) Conceptos:

A comprensión e asimilación dos obxectivos conceptuais programados. Isto comprobarase a través

de:

• controis orais ou escritos,

• preguntas de clase,

• exercicios,

• seguimento continuado das lecturas encomendadas

• dedicación e interese polos contidos da materia.

b) Procedementos:

• Caderno de traballo.- Peza básica para supervisar o nivel de control de orde e

organización do alumno no Primeiro Ciclo da ESO. Controlásese tanto a súa limpa e

organizada resentación, como a realización nel de todas as tarefas encomendadas.

• Expresión oral e escrita.

86

• Lectura e traballo dos libros indicados durante o curso. Comprensión progresiva da lectura

de devanditos libros e realización correcta das actividades encomendadas en relación cos

mesmos.

• A consecución dos obxectivos procedimentais programados na materia, a través de

traballos, controis, lecturas e exercicios realizados en clase ou fóra dela, sempre en

relación cos criterios de avaliación programados.

c) Actitudes:

• Respecto entre os compañeiros.

• Limpeza do aula como lugar común.

• Coidado, organización e limpeza do seu propio material de traballo.

• Respecto ao profesor.

• Comportamento.

• Participación e interese na clase.

• Interese por aprender e adquirir as competencias básicas.

• Interese nas lecturas, nas súas actividades e na consecución dos obxectivos marcados

para o curso.

• O grao de consecución dos obxectivos actitudinais programados para a materia e,

por conseguinte, dos criterios de avaliación relacionados con eles.

Procedementos de avaliación na secundaria

Os instrumentos anteriormente descritos serán valorados nuns casos dun xeito continuo e

noutros dentro de cada unha das avaliacións.

O grao de interese e participación e o caderno de clase ten unha avaliación continuada,

valorando ou penalizando a súa evolución durante o curso. O Caderno de clase terase en conta no

Primeiro Ciclo da ESO.

O resto de instrumentos son utilizados con diferentes graos de intensidade en cada avaliación.

Como mínimo en cada avaliación utilizaremos os instrumentos do seguinte xeito:

1) Realizáranse como mínimo dúas probas escritas por avaliación.

2) Como mínimo dúas actividades por Unidade Didáctica. Poden ser en aula ou para casa.

3) Haberá como mínimo un traballo por avaliación. Entendemos por traballo todas aquelas

actividades que implican busca de información, planificación, organización e presentación. Estos traballos

poderán ser realizados en diferentes soportes (papel, soporte dixital, multimedia,….).

4) A plantilla de observación do profesor debe recoller en cada avaliación algún elemento avaliable sobre

intervención do alumno/a na clase, grao de interese, participación,…

87

As lecturas son voluntarias e como tal so poden ser avaliadas ao final do proceso. Serán un

máximo de tres ( unha por avaliación).

Criterios de corrección en secundaria

Os instrumentos antes citados serán corrixidos de forma númerica entre 0 e 10 puntos. Para

obter unha cualificación positiva o alumno/a deberá obter unha cualificación media mínima de 5 puntos

en cada uns dos instrumentos, agás as probas escritas que teñen unha corrección específica.

As probas escritas serán avaliadas a partir de 3 puntos e a nota media das mesmas para ser

consideradas positivas deben ter unha cualificación de 5 puntos ou mais.

CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN EN SECUNDARIA.

En cada avaliación obteremos unha cualificación, resultado da corrección dos instrumentos

anteriormente citados e que dun xeito sumativo se expresa como segue:

Para cada avaliación:

Probas escritas + actividades + Actitude na Aula

Un alumno será avaliado negativamente cando:

a) O resultado do antes exposto sexa inferior a 5 puntos.

b) Cando un alumno/a non realice as actividades ou traballos de cada avaliación.

c) Cando un alumno/a non realice as probas escritas.

d) Cando un alumno/a non realice ningunha proba escrita, actividades ou traballos.

Aqueles alumnos/as que teñan unha avaliación negativa deberán facer probas de recuperación para

cada avaliación. Estas constarán de:

a) Recuperación das probas escritas.

b) Facer os traballos e actividades non realizadas durante a avaliación ou avaliadas

negativamente.

A nota da recuperación será:

- O resultado de: proba escrita + actividades

- O que quedara pendente de superar ( probas escritas e actividades) + o aprobado previamente

na avaliación.

Cualificación Final:

Media aritmética das avaliacións.

88

Aqueles alumnos/as que non acaden os 5 puntos terán unha proba extraordinaria no mes de setembro.

Si nesta proba acadan os 5 puntos ou mais será considerada superada a materia.

MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE

A extensión da escolaridade obrigatoria e a estrutura da Educación Secundaria Obrigatoria intensifican a diversidade nos centros: aumentan as diferencias na orixe e traxectoria escolar do alumnado e varían, sobre todo, as expectativas ante o sistema educativo. Por isto é fundamental unha maior atención aos diversos intereses, capacidades e motivacións.

A presente programación contempla esta atención ás diferencias individuais dos alumnos en diversos planos: desde a programación dos contidos e as actividades e desde a selección dos materiais empregados.

A atención á diversidade na programación dos conceptos, procedementos e actitudes: Como se referiu anteriormente, o contido preséntase claramente diferenciado en dous niveis: a

información básica e os desenvolvementos monográficos. Esta diferenciación ou dobre nivel en que se estrutura cada tema permite administrar os contidos en diversas doses en función dos intereses, aprendizaxes previos e expectativas do alumnado. Aqueles contidos que non se consideran imprescindibles para a consecución dos obxectivos/capacidades por parte dos alumnos separan se dos que son esenciais mediante un tratamento diferenciado.

La atención á diversidade na programación das actividades: As actividades constitúen un excelente instrumento de atención ás diferencias individuais dos

alumnos. En función do nivel de dificultade, por un lado, e do tipo de obxectivos que persigan, por outro, pódense adaptar a diversas capacidades, diversos intereses e diversas motivacións. Atención á diversidade nos materiais utilizados. A selección dos materiais utilizados na aula ten tamén unha grande importancia á hora de atender ás diferencias individuais no conxunto dos alumnos e alumnas.

Como material esencial debe considerarse o libro base. O uso de materiais de reforzo ou ampliación, tales como os cadernos monográficos, permite atender á diversidade en función dos obxectivos que nos queiramos fixar. Por conseguinte, estableceremos unha serie de obxectivos que persigan a atención ás diferencias individuais dos alumnos e alumnas, e seleccionaremos os materiais curriculares complementarios que nos axuden a acadar eses obxectivos.

Por outra parte, este Departamento queda ao total dispor do Departamento de Orientación e da

Dirección do centro para colaborar en calqueira actividade que tanto un como a outra lle propoñan en

relación coa atención á diversidade.

PROBAS DE PENDENTES E ACTIVIDADES DE REFORZO

Non hai alumnado coa materia pendente.

89

ACTIVIDADES EXTRAESCOLARES

Aprioristicamente o Departamento de Ciencias Sociais. Xeografía e Historia do C.P.I. Pecalama e

encargado da docencia desta materia, non plantexa a celebración de ningunha actividade extraescolar

durante o presente curso. A pesar disto, non é óbvice para que si durante o devir do mesmo xurdiran

actividades puntuais, que se consideren de interese para o desenvolvemento educativo dos alumnos e

alumnas, serán realizadas previa aprobación do centro e do Consello Escolar. Asemade, os compoñentes

do Seminario tamén se comprometen, en aras a un ensino de calidade, a participar con cantas actividades

sexan planificadas polos outros Departamentos do centro.

PLAN LECTOR

O do Departamento de Ciencias Sociais, consciente da importancia que no proceso de ensinanza

aprendizaxe ten a correcta lectura comprensiva dos textos, tentará fomentar o hábito de lectura entre o

alumnado e, asemade, a capacidade lectora do mesmo. Para tal fin traballará dende unha tripla

perspectiva, a saber:

- Estableceremos unhas lecturas obrigatorias de libros e/ou textos (sobre as que os alumnos e alumnas

terán que facer pequenas tarefas)

.-Tentaremos que toda lectura que se realice nas aulas sexa levada a cabo polos discentes en voz alta.

-Asumiremos na súa integridade o proxecto lector que foi elaborado e aprobado no C.P.I. Pecalama.

PLAN DAS TIC

Conscientes da crecente importancia das Tic no proceso de ensinanza aprendizaxe, o Departamento de

Ciencias Sociais tentará impulsar o emprego das distintas ferramentas informáticas das que se dispón o

noso centro. Para elo utilizarase, cada sexa convinte, a aula tic coa que contamos no CPI Pecalama así como

a aula de informática (para procurar información, realizar repasos e para a redacción dos traballos que os

discentes deberán realizar ao longo do curso).

Paralelamente os membros deste departamento empregaremos diferentes materiais dixitais como apoio á

nosa labor explicativa. Ditos materias terán diferente procedencia pois se ben uns serán obtidos dende as

editorias outros serán de confección propia.

TEMAS TRANSVERSAIS

- Educación para a Paz. Os alumnos/as deben adquirir actitudes pacíficas e valorar positivamente o

coñecemento doutras culturas, etnias e relixións, apreciando tanto a propia liberdade como a dos demais.

Tamén fomentar o diálogo como vía na resolución de conflitos é un obxectivo básico da educación.

90

Análise dos conflictos bélicos e étnicos como feitos que deben ser evitados.

Estudo das transformacións e tensións nas relacións internacionais.

Estudo das organizacións supranacionais e das non gobernamentais na defensa da paz e a cooperación cos pobos máis desfavorecidos.

Elaboración de xuízos críticos sobre os acontecementos políticos, económicos e sociais.

Estudo da formación da democracia como forma de goberno en moitos países europeos ao longo da historia, dende Atenas Clásica ata o mundo actual.

Valoración da importancia dos dereitos humanos e da igualdade entre as persoas. - Educación ética e cívica. . Trátase dun tema esencial, cuxo tratamento estará sempre guiado polo

propósito da consecución de valores éticos baseados na democracia, a tolerancia e a participación cidadá.

Asemade, é necesario que estes valores contribúan a que valoren criticamente a realidade e, sobre todo,

consigan que fagan os seus comportamentos coherentes cos principio que teñan construído.

Estudo dos problemas éticos ao longo da historia especialmente os que atanguen ao mundo actual: carreira armamentística, desigualdades norte-sur, áreas dependentes, emigración, racismo, etc.

Análise do funcionamento das institucións democráticas galegas, españolas, europeas e internacionais.

Toma de conciencia dos proxectos éticos contemporáneos: dereitos humanos, pacifismo, feminismo, ecoloxismo, etc.

Elaboración de informes e participación en debates sobre cuestións problemáticas da vida cotiá que levan consigo posicións éticas diferenciadas: situacións de marxinalidade, violencia social, drogodependencia, etc.

Análise dos novos valores das sociedades postindustriais e da súa repercusión na calidade de vida.

Busca de actitudes cívicas e democráticas ante o coñecemento de situacións sociais conflitivas. - Educación para la igualdade de oportunidades entre ambos sexos. A discriminación en función do sexo

aparece nos máis variados ambientes. Pretendemos inculcar valores de respecto e tolerancia que eliminen

este tipo de diferenciación na sociedade en todos os ambientes, desde a familia ata o traballo. A escola

debe ter un papel activo na loita contra este tipo de discriminación. Particularmente, faise preciso evitar

expresións, modelos ou exemplos que leven unha carga de discriminación sexista así como aqueles

prexuízos, case sempre inconscientes, que poidan dar lugar a diferentes comportamentos e valoracións

segundo se trate de alumnos/as.

Estudio da loita da muller polos seus dereitos: voto, educación, traballo remunerado, etc.

Elaboración de análises críticas sobre a igualdade dos seres humanos.

Análise de fontes históricas sobre a vida e as actuacións das mulleres nas distintas etapas, acontecementos históricos e movementos artísticos: Exipto, Grecia, Roma, a Europa feudal e moderna, revolución francesa, revolución industrial, guerras mundiais, investigación científica, actuacións políticas, etc.

Elaboración de xuízos críticos sobre a marxinación da muller nalgunhas sociedades actuais. - Educación ambiental. O respecto e o coidado do entorno débese referir ao hábitat no que nos movemos.

Neste senso, o coidado debe partir do lugar máis concreto ao máis xeral.

Análise das consecuencias ambientais das actividades económicas.

Desenvolvemento de actitudes en prol dun desenvolvemento sostible e de prácticas de aforro enerxético.

Estudo da importancia do desenvolvemento e da utilización das enerxías renovables.

Realización de debates sobre as consecuencias medioambientais que poden derivarse de acontecementos políticos, económicos ou científicos: conflitos bélicos, explotación abusiva de recursos naturais, etc.

Estudio da historia de sociedades non occidentais en Asia, o mundo islámico, África e América Latina.

Realización de sinxelas investigacións sobre temas políticos e sociais referidos a estes pobos.

91

Elaboración de xuízos críticos ante feitos sociais de discriminación: os refuxiados, a inmigración, o integrismo relixioso, os conflictos étnicos, etc.

Análise crítico sobre o colonialismo e as súas repercusións actuais na pobreza dos países subdesenvolvidos.

Desenvolvemento de actitudes cívicas de tolerancia e respecto cara manifestacións culturais distintas das occidentais.

- Educación para a saúde e a educación sexual. Debemos crear no alumnado uns hábitos de saúde física e

mental que permitan un desenvolvemento persoal san, un aprecio do corpo e o seu benestar, unha mellora

calidade de vida e unhas relacións interpersoais baseadas no desenvolvemento da autoestima das persoas.

Neste senso, débese incidir especialmente nas negativas consecuencias do consumo de drogas, así como no

alcohol e no tabaco, por tratarse dun problema que está afectando a un gran número de rapaces.

En canto a educación sexual debe incidir tanto na afectividade como nos problemas de saúde que pode

comportar unha sexualidade non responsable. Sobre todo, é preciso darlles a coñecer a sexualidade en

canto a actividade de comunicación plena entre as persoas, cos seus aspectos sociais e psicolóxicos.

Estudo de enfermidades do presente e do pasado que teñen a súa orixe na falla de hixiene e protección.

- Educación viaria. Basicamente en dous medios: na cidade e na estrada. Trátase de inculcar condutas

respectuosas coas normas de circulación, expoñendo as consecuencias negativas que se poden derivar do

seu incumprimento.

Realización de debates sobre as consecuencias e repercusións das condutas contrarias ás normas de tráfico cando se trate os temas dos transportes.

- Educación para o consumidor. Nosa sociedade está baseada no consumo con campañas publicitarias moi

agresivas. Os alumnos/as aprenderán a valorar as súas necesidades para satisfacer aquelas que sexan

realmente necesarias.

Análise crítico sobre a sociedade de consumo que se desenvolve a partir do século XX. - Educación para o lecer. Dispoñer de oportunidades para disfrutar do ocio constitúe un dereito

fundamental que contribúe á mellora da calidade de vida xa que, entre outras, axuda a mellorar a

autonomía persoal en diversas facetas da vida diaria ( física, funcional, cognitiva, afectiva, social ).

Valoración dos beneficios que supoñen para o tempo de ocio coñecer a nosa riqueza medioambiental e os principais parques nacionais, naturais, reservas e monumentos naturais existentes.

Valoración do disfrute de gozar do noso patrimonio e artístico.

AVALIACIÓN DA PROGRAMACIÓN

A programación exposta constitúe un documento marco no que se definen uns medios didáctico –

educativos cos que se pretenden acadar unhas metas académicas. Como documento marco debe estar, e

estará, aberto ao seu estudo, análise e valoración ao longo do presente curso para así observar o seu grado

de adecuación e cumprimento. Durante as reunións que se desenvolverán semanalmente, o Departamento

comprobará a consecución do determinado no presente documento e irá tomando as medidas oportunas

para ir corrixindo as dificultades e desviacións que se podan propor durante o desenvolvemento da nosa

92

tarefa educativa. Ao final de curso, na derradeira reunión deste Departamento, desenvolverase un estudo

xeral do documento que agora se está a deseñar coa finalidade de adoptar as decisións máis convintes para

tentar camiñar cara a excelencia educativa .

Programación didáctica para as materias do Departamento de Xeografía e Historia do CPI Pecalama de

Tordoia para o curso 2017-18, proposta polo propio Departamento con data 11 de setembro de 2017.

Asdo. Francisco Pérez Otero

Xefe de Departamento

departamento de ciencias socias do cpi ......departamento de xeografía e historia: iniciación á...

Documents