cumes - 34 - federacion galega de montañismo

46

Upload: kik

Post on 28-Nov-2015

52 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

Boletin Informativo de la FGM - Decembro - 2000

TRANSCRIPT

Page 1: Cumes - 34 - Federacion Galega de Montañismo
Page 2: Cumes - 34 - Federacion Galega de Montañismo

r 'I

SUMARIO C /

2 Editorial I - c u ~ , ULIVI I UUICC de 3 La Federaciún Galega de Montaha informa tañisrno

Adolfo Puch Año 2000, nuestro rtCumes>i cumple 13 años Treinta y siefe anos de montañismo federado en Galicia Constitución de la nueva Junta Directiva de la EG.M.

iilio Ferreiri 36203 Vig

: fgm @ jet 1lweb.jet.ec

WI. L - e - mail:

w: h@: A A Evolución del Proyecto Evro Rando 200 1

V Encontro e Cea anual do montoñismo galego Licencias deportivos años 1999 y 2000 Actividades federativas desarrolladas durante el año 2000

rector: O ? - 3

tifo Yuch wccfón t >oraciói A, P,,l,

27 MontaÍías de Galicia Conatancio Veiga O Castro de Martiñá (1 .O42 m.)

. .

7s Garrido mcio Vei!

F i - 30 Noticias de la Federacibn Espaííola de Depor- tes de Montaíia y Escalada Secretaría General de lo Fedrne Elecciones a la Asamblea y Presidencia de la FEDME ISMC candidatura FEDME. Jordi Colomer presidente del ISMC E.E.A.M Formación de Técnicos Deportivos

Xose Antón korn 'tOn Mart S Martine

Xose Antón Vazquw Xose R. Glez. BIanco

Realización Graf icw: pelária ;ito Legs 41-1987

Portada: Expedicibn Galicia

Desafio 80000, escalando

Xose An Xeslí!

36 Polas montaíias do Archipiélago Canario CarIos Garrido Lernbranzoc do compomento nacional Pa

Depbs VG- - 39 Calendario dos cursos do ano 2001 da EGAM

Luis Arocas

40 Un periplo polas montaíías do norte de Galicia Xose Antón Formoso As Serras da Capelada e Meira

en el hielo :Foto: H. h.

del Annaf 4arthe.z h

42 Seguridad en la montaiía José Mora Conducir en invierno

lumes no I

riarnente, trabajos q u ~ r (

t

:omparte, r las opinic ! en ella se

iecesa- mes Q editen. jn total is, que recen, ,A,,,;,

k i t i d a la 5 parcial de !n este bc *A,%m,*--,+.r

reproduccic los adiculc

~ l e t i n apa I n P I I -m,.,-

42 Libros de Montaiía R. C. Viaje a la morada ¿e los dioses

Page 3: Cumes - 34 - Federacion Galega de Montañismo

e d i t o r i a l

u ros un parénfesis de aproximadamente un 060, nuestra publicación ~icurnesii, trata de iniciar uno nuevo andadura no exenta de grandes dificultades, pretendemos editar nuevomente los tres números anuales, pero desde luego nuestro esfueno no es suficiente sin vues!ro opoyo. A lo largo de este número echaremos la visto atrás en gran porte con el objefivo de coger impulso ante un futuro que prefendemos seo prometedor. Asl nos recrearemos haciendo un amplio reposo de lo que ha sido y significado esto publicoción dentro del montoiiisrnogallego, y haremos mernono sobre todos losavatoresque ho tenido nuesiro montoiismo en los Ultirnos oíios, así en esfe número dedicaremos importantes capitulas tonto nl oniversaio de nuestra publicación acumesi quecumple 13 oíios desde la edición de su primer número en enero de 1.987, como o los 37 años de vida de la Federación Golega de Montañismo que fue fundada en 1.963 y su proyección de futuro con nuevos retos planteados por su actual Junta Directivo. Cuando se moteriolizó la idea largo tiempo anhelada de un rBoletin lnformativon que contribuyero o mantener un vinculo de unión entre los federodos de Golicia, no pensamos que lo ideo ibu a cualar y con un carácter totalmente altruista llegar o lo friolera de trece años de edición con un pequeño paréntesis enfre los 060s 7991 y 1992. Cuando en determinadas ocasiones se escuchan vetados criticas sobre los contenidos o determinados retrasos en su edici~n por parte de olgunos personas, nos hacernos ciertas preguntas: iSe ho negado a alguien cu colaboración u aporbcibn a este boletin? Desde luego que no. iSe ha tratado de que muchos federados expusieron sus vivencias en el mismo?. Rotundomente si, se hon enviodo

cartas o los clubes y se ha hoblodo con mucha gente personalmente, la respuesta ha sido en muchos casosescosa o casi nula i S i hubiero mas coloboroción sería más sencillo editarlo? Desde luego que si. Con los prernisas citadas llegarnos a lo conclusibn de que es un órgano de información útil, que trota peritidicamente deacercamos a la reolidod informativa de lo federnción, que esla obierta a todos los federodos, que su calidad ha sido y será In que todos los rnontaiieros gallegos queramos que seo, clependeró tonto del opoyo que demos o todos las actividades federativas deportivos y sociales que citomos en la publicación, como de lo coluboroción de todos enviando pequeiias reseñas, artículos o colaboraciones. Por último pensamos que es un gron orgullo el mero hecho de irnpimir una publicocibn sin ánimo de lucro duranfe bastante m i s de una decoda, con lo ayuda desinteresada de un pequeño grupo de amigos. Pongamos los pies en el suelo y no hagamos como alguno que hace unos anos pidi6 en una asambleo uno reunión, porque segVn el era necesario un Konsejo de Redaccibnr, a la citado reunibn aparecieron los cifres. de siempre y el individuo convocante seguimos esperando hoy por él. En este número nos haremos eco adernbs de los temas antes citados del gron reto que represento poro Galicia su participación en el EURO RANDO 2001, proyecto europeo que llego a Tui el próximo dio 6 de Enero, del que doremos amplio información en este número, ya que estamos convencidos que ayudor6 o que nuestra sociedad conozca rneior lo que es el senderismo e indirectamente contribuya o apoyar todos los demás focetas del mantafiismo. Asimismo reflelorernos también las novedades que nos ofrece nuesfm E.G.A.M. paro el ano 2001, con unos interecontes cursos en su ofradivo calendario paro este ano. Las Noticias de la F.E.D.M.E. nos acercarán o los Elecciones recientemente reolizadas para lo Acomblea y Presidencia de la Federación Ecpoiiola de Deportes de Montano y Escalada donde ha salido reelegido Joon Garrigós como m6xima mandatorio, osirnismo nuestro federación gollego o reforzado su participoci6n con mayor presencio en lo Asamblea. Completaremos nuestro boletin con nuestra seccibn Montañas de Golicia, que seguirá su periplo en la Cerra da Mortiñ6. No queremos terminar esfe editorial sin tener un emocionado recuerdo paro dos personas que nos han dejado este ano, cfMarisan secretaria de siempre de la Sociedad de Montaha Artabrosn de A CoruAci e incansable colaboradoro de nuestro Federación que falleció repentinomente de cruel enfermedad, y del que fue Presidente de la Fedemcibn Galega deMontohisrno, el vigub JoséMaría Pérez Berenguer que igualmente nos abandonó de munem fotolmente inesperado. Deseamos desderCurnesii expresar o sus familiares nuestro más profundo sentimiento dedolor, convencidos que deja- rhn uno huella imborrable en la mente de todos.

CUMES

Page 4: Cumes - 34 - Federacion Galega de Montañismo

- A "

i n f o r r c i O II.

Por Adolfo Puch (Vicepresidente de la F. G. M.)

ANO 2000 NUESTRO r{CUMES,> CUMPLE 1 3 A ~ O S

P ves si, llegamos a las casas de todos los montañeros federados por primera vez en el mes de mano de 1987, con un número inaugural de pastas platea-

das y portada con protagonismo exclusivo del es- cudo de la FG.M.(Número 1 -Enero- Febrero-Mor- zo) y dos textos en la contraportada de plena vi- gencia después de tantos años transcurridos que rezaban - 2 No lo estas? FED~RATE-~~CUMES~~ tie- ne TU espacio ¡Colabora!.

El bolefin era un sueño una pequeña ilusi6n que bullía en las mentes de todos los que infe- grábamos la primera Junta Directiva de Xosk Lois Freixeiro en 1.986, y que no encontrQbarnos oca- sión de materializar, hosta que en 1.987 Ricar- do Echevarria se ofreció para ponerle el ({casca- bel al gato>). Los comienzos par lo general son difíciles en este caso no lo fueron menos. Ricar- do partfa de cero con gran esfueno personal dedicando no pocas horas a este quehacer, el proyecto hecho a andar con cuatro nijrneros anuales de carácter trimestral que oscilaban entre las 16 y las 22 paginas en su año de Ion- zamiento. Nuestro amigo hacia de editor, direc- tor, redactor jefe, corresponsal y todo lo que se terciase, con la única colaboración esporádica de los que estábamos de directivos en la Fede- ración y algún directivo de Club. Solo una per- sona presentó una cofaboracfOn en forma de articulo desde los primeros números este era y es Constancia Veiga (Ex-presidente de lo F.G.M.).

Paulatinamente ~Cumesii fue ilusionando a su director y todos los que nos encontrábamos a su

alrededor, y los números se sucedían periódica- mente narrando en la mayor porte de los casos en reseñas y pequefiac notas el acontecer diario de nuestra Federación y del montariisrno fede- rado gallego.

Este primer diseño de boletín era muy dinó- mico, prbdicamente carecía de secciones filas y el quehacer de lo federación se desparramobo por sus puqinas con escuetos títulos, que evoca- ban directamente los temas que se iban a trotar a continuación, produdo en la mayoría de los casos de la sabia y amena plumo de Echevarria.

Entre las secciones fijas figuraron primero las paginas de opini6n ((Cada cual opina)) y ({De pico en pico», donde se hacían reflexiones so- bre temas de actualidad, vistos desde diferentes ópticas en nuestra federacibn, la otra era la co- laboración fija de Veiga c{Montañac de Galicia)r que se mantiene igualmente como sección fija en el actual cccurnesii.

Ricardo trató los temas más dispares y siem- pre de iugosa adualidad figurando títulos como:

1 a ExpediciOn Gallega Femenina Kilimanjaro 87.

Expediciones al Extranjero Cordillera Blanca Perú 87 y Expedición Andes 87.

Resurnenes de Asambleas Generales de la F.G.M. + Campamentos de Alla Montaña en el Atlas Marroqui de la Federación.

Noticias peri6dicas de organización y cursos

Page 5: Cumes - 34 - Federacion Galega de Montañismo

de la E.G.A.M. XVll Marcha infantil de regularidad por montaña, Semana de Cine de Montaña organizada por

Monta fieros Celtas. Calendarios de actividades de F.G.M. Curso de escalada en roca E.G.A.M.

A ñ o Europeo del medioambiente. m Club de Montañismo Kirlo ((Por unha natureza rnellorn. Informes sobre material homologaciones UIAA. VI Certamen de fotografía c{MontañFsrno y so-

ciedad». Apuntes para una historia del Mustallar (Pri-

meras vías y escaladas). Nuevo Local de lo F.G.M..

- Marcha de Vereranos 87. Escola Galega de Alta Montaña XXV Aniversario.

- La graduación en la escalada. Una travesía por el macizo de Trevinca y Sierra

del Eie. Senderos de Gran Recorrida. Divulgación Montañero los ~(Techosri de la pro-

vincia de Pontevedra. Plantemos un árbol. lnauguracion del refugio ((Miguel Regueirai)en

el monte Galiñeiro. Nuevas Juntas Directivas de los diferentes clubes. Montañismo invernal. Esquí de montaña. Naturaleza, montaña e medioambiente. A

desforestaci0n. O noso mamífero mais grande: o Oso. Kilimanjaro 88 Expedición Lugo. Elecciones EG.M. El Reto a los 8.000. Asamblea y Marcha estotal de veteranos F.E.M.. l Travesía con vivac por montaña (F.G.M. - C.

M. Ferrol). - clCoñece o Montañismon.

Visitas Federativas a todos los Clubes Federados. - Campamento de Alta MontaAa Macizo de Fuen- tes Carrionas (Palentinas 88). Lo i5G.M. en números.

Curso de Tecnica Alpina. - E l Urogallo.

Y de proyectos iquea. XVI Campamenfo y XVlll Marcha Regional In-

fantil-. Juvenil de regularidad por montaña. Técnicas de rescate en pared.

- Proyectos al Extranjero. Shisho-Pangma 89 y Objetivo Africa 89 (Monte Kenya) + Santa María de Monfero.

No nos exfenderernas más dando titufoc del ingente trabajo dirigido por Ricardo Echevarria. Podríamos mencionar asímismo como datos cu- riosos las contrapartadas de esta etapa muy va- riadas y originales, o la particularidad de que las portadas eran todas en blanco y negro, ex- ceptuando la palabra Cumes que figuraba en rojo, los números de fin de añofigurabon con la fotografía de portada a color. Otra curiosidad h e la edición entre los números 1 2 y 16 de unas páginas centrales sobre defensa de la naturale- za en color verde que consiguieron cieda popu- laridad.

Bajo la dirección de Ricardo se editaron los 17 primeros números de «Curnes)>, y a continua- ción reproducirnos en tamaño reducido algunas muestras de su interesante trabaio respetando el maquetado de aquellos primeros ejemplares de nuestra publicación:

Page 6: Cumes - 34 - Federacion Galega de Montañismo
Page 7: Cumes - 34 - Federacion Galega de Montañismo

La segunda etapa (1 993-2000) que quien es- cribe estas lineas tiene el orgullo de dirigir, cam- bia el formato y así surgen los cuatro números del año 93 denominados de transición, donde se va perfilando lo que ser6 en el año 1994 una transformación radical de la estructuración del boletín en no de paginas, títulos y contenidos.

El nuevo boletín de 1994 da protagonismo ocupando toda la portado a una foto en color, en la que se inscriben todos los titulos relativos a coda número, se paca de una periodicidad de 4 boletines trimestrales a 3 cuatrimestrales, y por contrcr se aumenta el número de páginas de 20 a 23 en la primera época de edición, a las entre 45 y 48 de estos nuevos números. Las noueda- des y noticias de la Federación siguen en lugar destacado, pero englobadas en Ia sección ({La Federación Galega de Montañisrna informa>> donde con algo 1716s de extensi6n que en la eta- pa de Ricardo el director suele tocar temas o actividades de importancia de la federación, por lo general nunca mtis de tres o cuatro temas. Junto a esta sección se mantienen y van surgien- do otras nuevas con Eos iítu!os de c<Montafios de Galiciaii, ~rEvoluciOn histórica del Alpinismon, ((Rutas por alta montaña>>, crExpedicions Galegasw, nhibras y Audiovisuales de Montafiaii <rSenderismob~, «Medioambiente>>, aGalicior> (co- bre zonas de escalada de nuestra Comunidad), refugios de montaña,), itNovas Clubesii, ({Es- calada deportiva», ((Esquí de montañu>>, ccNoti- cias de la F.E.D.M.E.>i o (<Libros de montañai}.

A lo largo de estos años de publicación de rrCurnes>j se han realizado 34 números, que engloban aproximadamente unas 1000 pbgi- nas interiores con mas de 1600 ilustraciones, fotografías y graficos, los dos directores de la publicación Ricardo Echevarrío y Adolfo Puch aunque no han contado con toda la colabora- ción que seria necesaria poro cubrir determi- nadas lagunas, si dispusieron de las aporio- ciones desinteresadas de un grupo de amigos y algunas colaboraciones puntuales que con-

tribuyeron en la medida de sus posibilidades a hacer realidad durante varios años nuestro boletín informativo.

Es motiva de honda satisfacción para noso- tros, el poder decir que nuestra publicocibn em- pleando una frase muy gallega, marinera y no montanera crcontinuo contra viento y marea su singladura>), con un modesto presupuesto que en los 34 números editados hasta la fecha, se emplea por entero en su impresión, por lo tanto todo su contenido artículos, fotografías, ilustra- ciones, grhficos, estadisticas e información en general parte de un trabajo totalmente desinte- resado de los que luchamos porque ciCurnesii siga llegando a vuestras casas como vínculo de unión de los montañeros federados gallegos.

Consideramos de gran importancia para el futuro de esta publicación, el que nuestro colecti- vo se vuelque y recibamos periódicamente cola- boraciones reflejando actividades, vivencias, ex- periencias, anécdotas, sugerencias en todos los campos del montañisrno y sus múltiples facetas, todo tiene cabida en aCumesii siempre que este relacionado con recorridos por montaña, trave- sías de alta montaña, senderismo, esquí de tra- vesía, escalada en roca, escalada en hielo, barranquismo, flora, fauno, fotografía, cartogra- fía, refugios, material de escalada, equipo de montaña, historia del rnontañismo, actividades de los clubes de montaña federcidos, páginas de monfafiisrno en internet, etc., etc. ....

Claro está que todo el material de colabora- ción que nos envieis tedos bien sea a máquina, disquefc o CD, material gráfico(fotogrlifias, diapositivas, o fotos scaneadas) , etc, será de- vuelto por correo nada más finaliza'r la impre- sión del número correspondiente de nuestro Bo- letín.

A continuación evocamos imágenes que han quedado prendidas en nuestra retina con algu- nos ejemplos de portadas de ccCumesiien su 2a época:

- CUMES n 9 4 b -

Page 8: Cumes - 34 - Federacion Galega de Montañismo
Page 9: Cumes - 34 - Federacion Galega de Montañismo

Nuestro agradecimiento a todos los nombres o seudónimos que han participado en alguna etapa en la confeccibn de Cumes: Monuel Cos- tas Alonso, Ricardo Echevarría, Expedición Kilimanjoro, María José Bautista, Constancia Veiga, Raúl Leirós, Adolfo Puch, A. Suarez Alonso, Xosé Lois Freixeiro, Roberto Argones, Antonio Fdez. Pena, AndrCs Pernos, Xan Ramirer, J. Valcarcel, S. Moreiras, M. Rial, J.I. Diaz, M6nica Andrade, Rosa María Fernández, G. Garcia Par- do, Xosk Enrique Freixeiro, Jenny, Albino Quinteiro, José Antonio Villar, Alexandre Moa, Fabio Freixeiro, Nicolás Rodriguez, Manuel Con- de, Adolfo Gólvez, Zoila Fesn6ndez, Juan Bau- tista Alvarez, Benito González, Josk Luis Vdzquez, M. Valcorcel, Miguel Seoane, José Manuel Cos- tas, Juan A. Matas, Alberto Canle, J. R. González, Pedro OutOn, José Antonio Valladares, Edicións Xerais de Golicia, Mescal, Julio Valeiras, Alfon- so Pkrez, Celtis Lupcrs, Feliu, José RamOn González, Manuel Reloso, Anxo ForiRa {(Rontr, Club Alpino Manzaneda, Miguel Rotea ({Mc'Necioii, Gustavo V. Fariña, Xosé Antón y Xesús Martinez Novas, Antonio Fdez. Cordeiro, Jacobo Temprano, Jesús Ba rciela, Jesús Méndez, Paul Smit, Antonio Ulloa, Paco Armada, Xosé

Antón Formaso, Javier Carreras, Lourdes Domin- go, Deportes Terra, Secretaria General de la F.E.P.M.E. , Xos6 Antón Vázquez, Begoña Landesa, Felipe Martínez, Marcos Rodríguez, Carlos Garrida, Cherna Moro y Pedro Seoane. Pedimos disculpas si por despiste hemos omiti- do el nombre de algún otro colaborador y les agradecernos o todos ellos su aportación desin- teresada con nuestra publicación.

A partir del día siguiente de la llegada de este número recopilatorio de ~Cumesri a vues- tras casas, debeis saber que el fuiuro de nuestra publicación esta en vuestras manos, necesita- mos que el colectivo gallego federado que en este momento supera ya ampliamente las 1600 licencias deportivas, se vuelque con nosotros y que cada uno en la medida de sus posibilidades aporte su grano de arena desde la parcela en lo que le corresponda, como montañero fede- rado, como socio de entidad deportiva de mon- taña, como miembro de las Asambleas de la F.G.M. y lo FE. D.M.E. o bien como directivo de Clubes y Secciones de Montaña o Federaciones como la F.G.M. o la EE.D.M.E.

TREINTA Y SIETE ANOS DE MONTANISMO FEDERADO EN GALICIA

uondo hablamos de montañismo Mero- do en Galicia, mi experiencia como ksti- go directo en los últimos 2 1 oños me per- mite decir que por desgrcrcia uno gmn pcrrte de nuestro coledivo no es conscien-

te en muchos casos del esfueno que representa ma- nejar una organización como es la FEDERACION WEGA DE MOMNISMO, en la aciualidad engloba un total de 33 Clubes, con un foiial de 1.675 rnontañeros federados. En SUS comienzos los primeros presidentes notwieron nada fácil poner la bases de lo que hoy es una organi- zaci6n mucho más soiido y moderna, frutodel traboio

de una serie de directivas que dedicáron muchos ho- ras y oños a una labor, no siempre comprendida y valorada en su iusta medida por muchos de los federados, errores por supuesto que los hubo, los hoy y los Rabrh pero la tan socorrida frase: <{Deben reo- llizarlo porque es su obligaciónii << y pasa eso es- tán)~ tiene una segunda parte que muchos desco- nocen cuando creen que se están dirigiendo a una {(agencia de viajes con todos los derechos y obli- gacionesii y es que la mayoría de los que realiza- mos estos trabajos ccno recibimos solario olguno por aguantar determinadas salidas de tono,), ya que, s i así fuera existirían las tarifas que podemos

Page 10: Cumes - 34 - Federacion Galega de Montañismo

ver publicitadas en muchas empresas de ({Deporfes de nistratiwi, asesor, didách'co, coordinador y aglutinador

Aventuraii y que en el ámbito Merativo no se dan. La del montañisma gallego. Son muchas y variadas las principal función de la Federación es de carácter admi- áreas en que desarrolla su cometido la E .M. :

Travesias por Alta Montaña una de lasfaceus

desarrolladas en el Rrineodragonespor la F G.M, La escalada deportiva una modalidad ron gran augue

en los ultimos aríoc

A ~ N Adminichririwi- lestión de Licencias Deportivos y Seguros de Federado orrespondenc orrespondenr arreo electrón

i Aren de Ar. .

IlWS

A r m de &seEonru:

inscripcion, reg de Golicio.

Con~trución de Refugios de ~ L U I I ~ U I I U C I I ius pi i r iwpuin JIEIIU, uuiicgus, G ~ I iu, vii

I anos hemos ocomeiido lo construcción de 3 instolariones de este tipo. -

ia General :¡o y difusión c 1ico.

iuestroc Clubi ,mas más diw .ontinuo con r

vulgoción: N igias Pirgina Web Internet. Pi 3oletin Inforrnotivo, publico Corrogrotio. se coro miento I.G N. en lo wicion oe rnoF C. r Medio ombiente, Historio d

luevas tecnolc ~biimciones. I

, P. L

cion de Guío: , v . , I

; y folletos. 10s.

equipo de mo ?e nuestra tier

rpmiciones de sesoramiento

el rnontoñism ;de librosde i

o y mnteriol y montoño sobi in con outore!

itnndoel intei rgos. en coloboroc .. - .,

,emoción de odividodes interclubs fomer rperiencios de todos los montoñeros gotli ~olizoción de Adividades por todo Golino infribvido o un conocimientototol de lo Geogrotio Goiit

ión con todos go.

ursos didodic uestro E,G.A.I

:os sobre todo !A. (Escolo Gc

c losfocetost lego de Atto b

io impartidos por el profes orado de

istro y homolo goci6n de los

L-"&-=- 1-

?no y Gran Re

..,... *.. i** ,Al&

- CUMES n94 9-

Page 11: Cumes - 34 - Federacion Galega de Montañismo

Cualquiera de las personas que conforman la Junta, estón dispuestas a recibir y estudiar todas vuestras sugerencias mejorando los cauces de comunicación con los federados.

JUNTA DIRECTIVA DE LA E

Presi Xosé Lois Frejxeiro Lóaez

Vicel ! Adolfo

M' Ter Secri 1

Tesorero Robedo Argories Vazquez

Director Técnico Juan Bautista Álvarez MFnguez

Vocal Delegado Actividades e lnstalacionec Raúl Leirós Guti6.r~~

Voco Benito

María

Evarist

Carlos José Nlur IU JYIVF U nvur iuvaL

Vocales Deleg Anxo f Pedro '

Antón bavela k

C #

G.M.

-

1 Puch Dor

esa Camc

nínguez

?selle Rod . ..

Gonzalez

Zoila Ferr

!Z

rnández O Fandific

Garrido L-~:.. A A -+.

i PCrez

Costas - D-J..!-. .

odos Prov blgar Roc Torrens Vi

m -

- :a

lapunt

Director E.G.A.M. Director Boletín Informativo "Cumes"

Asesoria de Actividades

Luis Arocas Fernández

Adolfa Puch Dornínguez

Raúl Leirós Guti6----

Carlos

Anton i

Ma ría

Garrido (

o Ferreiro Asesoría de Bc

Asesoria de Bi

Asesoria de Es

rrranquisn

Zoila Ferr

r l l

rnández

r ( Asesoría de Esqui ae montaña l

David rernanaez tnriquei

- CUMES 11934 10 - E

Page 12: Cumes - 34 - Federacion Galega de Montañismo

Asesoría Ju ridico Ana Atonso Otero

Asesoría de Medioam biente Evaristo Fandiño PércL

J( ~ntil-Juvenil C

~ W ~ S V I I V UC: I 1 W I G L C ~ Ó ~ Civil Luis Uequitd Ciuzmái

~cesoria de Monta 2ranoc

L

Mora Roc

i d a Cosfi .

>sé María

iiismo lnfr -. .

:orlos Gar . - .

Asesoría A,,,,,<,

de Monta A , U",&*,

Asesoría

Asesorfa

de Refugi

de Sendei

3s Gutierr

izález Roc t . F.

laciones Raúl Leiri

enito Gor , , A ,

'ez

lriguez k I

2riguez

:z Blanco ñeros Veti

En el organigrama federativo, aunque todas las personas que forman parte del mismo estan interrelacionados y las decisiones finales en todos los campos de crduacibn se consensuan, los trabajos se realizan por Áreas bajo la responsabilidad del Presidente, Vicepresidente y Director técnico que finalmente presentan los informes realizados ante la Junta Directiva, que es la que aprueba y toma decisiones en última instancia por lo tanto el organigrama se plantea de la si- guiente manera:

r - x

Area Addminlstra,,.-

María Ter€ rselle Rodriguez

R

Area ~efacfones con los C.-- --

Anxo Folgar Roca p . -

A

Área de Servicio

Asesoría de Refugios e instalacion~ Raúl Leirós Gutikrrez C

:ose Lois ENTE

. . .

:sa Camt Secretar

Tesorero

m... .. m -

Vocal Df 4 Coruña ens Vilap

vela Gesi Vocal De Vocal DF

edro Torr

,ntón Gaq

CUMES n034 11 -

Page 13: Cumes - 34 - Federacion Galega de Montañismo

*

Ases

Ases

VICEPRE~IDI A ~ O I ~ O P U C ~ Di .A

Aret:

Ases María Zoila Fernhndez Fernández

Corr Evaristo Fandiño Pbres

laría Mora Rodrici

Asesoría de Promociór

Asesoría de Publicocic DFrei

DIRECTOR TI

Árer ridades Deportiv~

Comifé de AE Raúl Li Carlos

Comité de Senaerisma Benito bonzaiez Koarigi

José N .o Rodrig

Asesorra de veteranos José Rarnon bonzaiez B

Ares

Director de la E.G.A.M. Asesoria de Barranquismn

Ases1

Ases1

C

Ana A Luis Di

lonso Otl

equitd GI oría Juric

oria de S ero

~zmán

ENTE

oría de @

iifé de M( ;i blioteca

>d ioa m bi y Corioc

ente

José h Carlo: ; Garrido

.+

Costas i Infantil

ines v

c c i h del Boletín Ir i Puch D o

iérrez

Costas r, 1 ,

oirós Gut

; Garrido * I iez

úez

lanco

I Técnica

Luis Arocas Fernandez

Antonio Ferreiro Virlril

oría de E: oría de E

scalada c

squí de lii ite)

Fernandt

etición (Vacar

David

CUMES n"4 12-,.,- u

Page 14: Cumes - 34 - Federacion Galega de Montañismo

P w - <

n f o m a c n

ALGUNOS DE LOS PROYECTOS EN QUENOS EN- CONTRAMOS MAS INVOLUCRADOS EN LA ACTUA- LIDAD: - Legislacfón sobre el Senderismo en Galicici. - Equipamiento de determinadas zonas escuela de Es- calodo. - Gestiones poro lo ubicación de un rocódromo en la ciudad de Vigo. - Tras la construcción de los refugios de A Ponte [Ma- ciso Trevinca)(Ourense) y Seara (Serra de Caurel) (lugo) estamos construyendo un refugio gemelo del último en lo ourensana Sierro de Xurés concretamente en el pueblo de Albile, con una superficie habitable de 250m2 distribuidos en $05 pisos, que esperomos poder inaugurar y ampliar nuevamente nuestro red de instalaciones de este tipo en el ano 2002. - Renovación del material de escaladcr utilizado en el Cursos de la F.G.M. impartidos por nuestra E.G.A.M. - Tras lo edicibn de las dos primeros Guías de Cenderismo de Galicia: Guía de Sendeiros de Galicia (1 995) Ed. Federación Galega de Montañisrno (Galego) y Galicia ó paso (1 999) Ed. Turgolicia y Fe- deración Golego de Montañismo (Galego, castellano e inglés), nuevamente en colaboración con Turgnlicia, dada la gran demando existente en nuestra sociedad de itinerarios de este tipo haremos una nueva guía corregida y aumentadn incluyendo por ejemplo nue- vos grandes recorridos como son los G.R.s. 58 y 59. - En coloboroción con la FE.D.M.E. y el I.G.N. esto-

mos procediendo o la corrección de los mapas topográficos de Galicia. - Colaboramos en el Comite de Defensa del acceso a la montaña y medio ambiente de la F.E.D.M.E. can representeción en el Comité Estotal.

Un miembro de la Junta Directivo de lo EG.M. for- mará parte del Comité de Senderismo de la F.E.D.M.E., potenciando esto parcela federativa. - Un gallego continua en la Dirección de la E.E.A.M. (Escuela Española de Alta Montaña) de la EE.D.M.E. en Benasque. - Nuestro Presidente de la EG.M. ha sido llomodo nue- vamente poro formar pude de la Junta de Gobierno de la EE.D.M.E. - Dos directivos de lo EG.M. coordinan el EURO RANDO 2001 en su Eje no 2 Oporto-Estrasburgo en territorio del Estado Español. - La Vocolía de Medioambiente está preparando nue- vas e interesantes jornadas sobre Ecología y defensa del medio natural para los próximos meses. - En cuanto a Actividades se est6n desarrollando to- das las previstas en el Calendario del año 2000 con irnpodonte participación, se han realizado Marchas, Travesías, Salidas de Alta Montaña ol extranjero, Des- censos de Barrancos, etc. - La progromoción de Cursos de rnontaiiismo en todas sus facetas, han contado este año con una mayor par- ticipación de cursillistas inscritos que esperamos siga en aumento en anos venideros.

e la organización de una serie de relevos pedestre5 siguiendo itinerarios definidos con anterioridad, utilizando la red de sen- deros europeos bolo la coordinación de la ERA. Tendrá como objetivo ofrecer a

los senderistas poder descubrir los lugares hidóri- cos, cuhurales y naturales más interesantes de Euro- pa, patrimonio muy unido a los objetivos del senderismo. En cada uno de los itinerarios, un grupo de senderistas (1 0,20,50 a más) con su bastón fesfigo se pondr6 en marcha para realizar 15,20 a más Presenucion Euro Rando 2001 en Vilanova de Cemeira (Por~ugal)

-

CUMES n034 13-

Page 15: Cumes - 34 - Federacion Galega de Montañismo

kilómetros por día para transmitir el testigo a otro grupo que le relevar6 y más adelante lo transmitir6 &o despu6s de haber efectuado su recorrido y así, de pueblo en pueblo, de ciudad en ciudad, pasan- do los límites de Ias provincias, de las regiones, de los ectados ... hada confluir en Ectrasburgo. Durante el paso de cada testigo por lugares de importancia se realizartin ceremonias oficiales con las autoridades Eocales. Tanto en los inicios de coda eje de las diez esquinas de Europa, como el paso de los limites de los estados se realizarán actos de especial relevancia, con expresa invitación de las máximas autoridades del estado, comunidades au- tónomas, provinciales y locales, además de los europarlamentarios. Finalmente Estrasburgo tendrá como escenario una semana dedicada al senderismo y a los pueblos de Europa, tal como se avanza seguidamente.

SEMANA DE CLAUSURA

Domingo, 23 de septiembre 200 1 Ceremonia de apedura en los macizos de Vosgos y Selva Negra.

Jueves 27 de septiembre 200 1 Mesa Redonda sobre la importancia de la pro- tección de los senderos en el hemiciclo del Par- lamento Europeo.

Del 27 al 30 de septiembre 2001 Pueblos de Europa del senderismo en el Hall Rhénus.

Viernes 28 de septiem bre 200 1 Asambleo de la ERAen el Parlamento Europeo. Acogida a los testigos de Euro Rando 2001 en el Hall Rhknus con la presentación de un espec- tOculo de las culturas de Europa.

Sóbodo 29 de sepfiem bre 2001 Marcha por el cinturón de los fuertes de Esfrasburgo. baile de senderistas al atardecer.

Domingo 30 de septiembre de 2001 Desfiie de clausura en Estrasburgo, del puente de Europa al estadio La Meinau donde finaliza- rán los actos.

Durante tres días en el Hall rhénus se cele- brará una ferio-exposici6n en la que podrán par- ticipar las administraciones públicas y empre- sas privadas relacionadas con el senderismo: tu- rismo, medio ambiente, deportes, artesanía, gas- tronomía, publicaciones, etc. Grupos SolcJóricos, fanfarres, etc. estún igualmente invitados fanto para la feria como paro el desfile de clausura.

EL PROYECTO En el alba del tercer milenio la ERA está or-

ganizando uno gran manifestación de caminan- tes a escala europea. Con este fin pretende Ila- mar la atencibn de las autoridades de las distin- tas administraciones públicas (desde los ayun- tamientos al Parlamento de Europa) por un lado y por otro la de los ciudadanos y ciudadanas, sobre el libre acceso de los senderistas, montañeros, escaladores, esqwiadores, etc. y otros usuarios lúdico-deportivos del entorno na- tural y la conservación del patrimonio cultural al ingente patrimonio que representan loscuminos.

Entre los meses de mayo del 2000 a septiem- bre del 2001 decenas de miles de senderistas provenientes de los confines de Europa se rele- varán a lo largo de diez itinerarios para conver- ger en Estrasburgo, en la sede del Parlamento de Europa. De pueblo en pueblo, de hito históri- co en hita histbrico los bastones testigo y los li- bros de «a bordo» en que se recogerán las fir- mas de apoyo a los fines que han motivado esta macro marcha de senderistas serán finalmente entregados a las mbxirnas autoridades del le- gislativo europeo con sede en Estrasburgo.

La Punia de Europa, en Tarifa constituyó el arranque de una serie de puntos de partida ha- cia el corazón de3 continente. Días mús tarde, el 10 de junio coincidiendo con la inauguraci6n

Page 16: Cumes - 34 - Federacion Galega de Montañismo

de! puente que unib Suecia con Dinamarca se puso en marcha el segundo recorrido desde Malm6 en Suecia, seguido de otros que partirán de AmaFfi en la Campania (Italia), Katos Zakros (Grecia), Ruse (Bulgoria), Artand (Hungria), Warszaba (Polonia), Kilpisjarvi (Finlandia), Vwrnosdorf (República Checar, Irlanda, Gran Brefaña ... En algunos de estos recorridos se es- tán proyectando otros anexos con el fin de am- pliar la participación, especialmente en Polonio, Hungria y Alemania. De esta manera 40s testi- gos recorrerbn los diez itinerarios por paises tan variados y lejanos como Alemania, Andorra, Austria, B4lgica, Bulgaria, Dinamarca, España, Eslovenia, Estonia, Finlandia, Francia, Grecia, Gran Bretaña, Holanda Hungría, Italia, Irlanda, Luxemburgo, Polonia, Portugal, Reprjblica Chem, Rumania, Suecia y Suiza.

SU DESARROLLO DESDE LA PEN~NSYLA IBERFCA

De los diez recorridos continentales dos dis- curren por la península: El eje no 2 que une la ciudad portuguesa de Oporto con Orreaga/ Roncesvalles por el GR E.3 (Camino de Santia- go) y el eje no 3 que parte de Tarifa y alcanza los Pirineos en Andorra por el E. 4 por el arco mediterráneo.

Los dos ejes están a cargo de las federacio- nes ccpropietarias>> de los recorridos. El eie no 2: Tiene a su cargo la Federacao Poriuguesa de Campismo, Federación Gallega de Montañismo, Federación de Deportes de Montaña de Castilla- León, Federación Riojana de Montañismo y Fe- deración Navarra de Deportes de Montaña y Escalada. El eje no 3 está a cargo de la Federa- ción Andaluza de Montahismo, Federación de Montañismo de la Región de Murcia, la Federa- ci6n Territorial Valenciana de Muntanyisme, la Federoció dyntitats Excwrsionistes de Catolunya y antes de pasar el perfil de los Pirineos la Federwció Andorrana de Munfanyisme. Por lo tanto l a participaci6n del espectro del

montoñismo federado estará en mayor o menor medida con la wmovidaii del sendericmo euro- peo.

En cada caso una federación se ocupa de la coordinacibn de cado eie: Eie no 2 la Federa- ción Gallega y el eje no 3 Fa Federación Valen- ciana. Otras federaciones que tienen sus limites territoriales con las citadas federaciones se hon agregado a la macro marcha. Se trata de las Federaciones de Asturias, de Cantabria y la Euskal Mendizale Federakundea por el eie n02, y las decostilla-La Mancha, la Madrileño y la Aragonesa por el eje no 3, con encuentros en distintos lugares del recorrido.

PRESENCIA DE LAS INSTITUCIONES Se pretende que en cada etapa sean los al-

caldes los que reciban los testigos, en los inter- cambios de provincias los presidentes de las di- putaciones y entre las comunidades aut6nomas los presidentes de los gobiernos. En !os limites de las comunidades autónomas se invitará a los europarlamentarios y representantes de otros instituciones.

De la misma manera, en el recto de los recorri- dos del Euro Rondo 2001 que confluirán en Estrasburgo se invitará a tus máximas autorida- des del estado espwñol en un lugar del recorrido del Comino de Santiago (eje no 2) en lo Comuni- dad de Castilla y León.

EJE N" 2 - E-3 Su inicio tendra lugar en Oporto, el día 1 de

Enero del año 2001 coincidiendo con los actos oficiales de apertura de esta ciudad como sede Europea de la Cultura, con la participación de las máximas autoridades de Portugal. Hay que destacar la irnplicaci6n de Portugal por medio de las 4 Jornadas Nacionales de Senderismo celebradas los días 8 y 9 del pasado mes de Abril en Vila Nova da Cerbeira, que tuvo como uno de sus principales ejes el Euro Rando 2001.

El día 6 de Enero se realizará la transmisión

- CUMES n034 15 -

Page 17: Cumes - 34 - Federacion Galega de Montañismo

de testigos en lo frontera por- ? EJE N" - E-4 tuguesa de Tui-Valenca do

C 4 Su inicio tuvo lugar en Punto

Minho, acto que se pretende Europa, Tarifa, eP sábado día tenga especial~relevancia. 27 de mayo de este año. El acto El resto de las transmisiones ce m- inaugural coincidid con la últi- lizarcin en los siguienies lugares: ma pincelada del tramo Jaén-

Málaga-Cádiz que cierra defi- m Galicia - Castilla-León en el nitivamente este sendero, que Puerto de O Cebreiro-Vega de unió desde esto fecha el Estre- Valcarce - Galicia: 9 etapas. cho de Gibraltar con el Mar

Negro. - Esto previsto un acto festivo en Este acto, que confó con una Osorno (Ralencia) con los importante representación senderistas de Cantabria tras un institucional y del senderisrno Fn- encuentro previo de las tres &- ternacional, constituye el prime- lurnnac en Reinosa. ro de los diez recorridos conti-

Se espera una pñrtrcipacion Importante de los nentales ponen en mar- En Castilla y León: 15 etapas. clubes en la macromarcha cha hacia Esfrasburgo, corazón

de Europa. Su larga marcha se Habrá un encuentro en Frómista con los Astu- estb realizando en la actualidad.

rianos. El día 2 de septiembre en la Cañoda de la Cruz se realizó la transmisibn de los testigos en-

- Costilla-León y La Rioja tendrán su encuentro tre Andalucía y Murcia, En este lugar donde con- entre Redecilla del Camino (Burgos) y Grañón fluyen también los limites de Castilla-La Man- (La Rioja). cha se sumaron también al ado institucional au-

toridades y senderistas de esta región. El encuentro entre La Rioja y Navarra se cele- E6 paso de los testigos entre Murcia y Valen-

brar6 en Viana. En este acto coincidirtin tres co- cia tuvo lugar entre Torre del Rico y Pinoso el día lurnnas provenientes de la Comunidad AutDno- 7 de octubre. El día 3 de febrero de 2001 se ma Vasca desde Araba, con inicio en Betsaide, realizar6 en fredes el ocio de transrnisi6n de los límite de los territorios de Araba, Bizkaia y testigos entre las comunidades de Valencia y Guipúzcoa - La Rioja: 3 etapas. Catalunya, u falta de conocer las etapas de la

provincia de Castell6n. Los ados institucionales 7 de Abril - Orreaga/Roncesralles. Acto de se celebrarbn en la citada localidad de Fredes,

transmisión con las autoridades francesas de bajo el Tossal de los Tres Reinos, a los que acu- Aquitania y entrega a lo FFRP (Federation dirán las autoridades y senderistas de Aragón. Francaice de la Randonhe Pedestre)- Navarra:5 La Federación Aragonesa ha previsto un re- etapas. corrido simbólico en los limites de Teruei par-

En este recorrido, coincidiendo con el Cami- tiendo desde Morella por Mirarnbel. Las Planas no de Santiago, considerado por el senderisme Aiguaviva, Penarroya de Trastavins y Fredes. internacional como ({el Primer Camino)) está pre- En este tramo, entre Landefe y Tolayuelas se vista la realización de un acto institucfonal al realizará un encuentro con los senderistas de más alto nivel del estado. Cuenca (2/3 de diciembre). Tendrá lugar en las

- CUMES n034 16 -

Page 18: Cumes - 34 - Federacion Galega de Montañismo

proximidades de Requena el encuentro con los senderistas de las Comunidad de Madrid en Euro Rando 200 1 .

El acto de transmisión entre Catolunya y An- dorra se realizará el sábado día 21 de abril del 2001. A primera hora de la mañana se realiza- rá en el paso fronterizo de Forges de Moles el acto institucional con la presencia de las autori- dades de Catalunya y Andorra.

Posteriormente se realiroró el traslado a las de Envalir' reali-

El iendorismo a nivel iorial ha ramada i i n l imponaniiauiul zar un nuevo trayecto hasta el Pos de Ea Casa, lugar donde se celebrará el traspaso de los tes- ? '7- ? / , j v f i { P 1. tigos entre Andorra y Francia. Tendiendo en í ? Y

cuenta la altitud y la situación climático de la montaña en esta época estu prevista que la marcha del Ultimo tramo se realice con esquis y raquetas.

Desde el norte d e Africa participaron senderistac de Melilla que coincidieron en Lanjarón, en las faldas meridionales de Sierra Nevada y el día de la inauguración en Tarifa participb una representación de Canarias.

Los actor oficiales del Euro Rando 200 1 mas importantes

LOS TEST1 GOS Los festigos que portarán les senderistas a lo

largo de los dos itinerarios que recorren el Esta- do Español Estarán realizados al igual que el resto de los recorridos europeos con madera de arboles característicos del pais de origen, así en el caso del eje no 2 al tener su comienzo en Oporto (Portugal) el testigo será fabricado en madero de alcornoque mientras que el cerrec- pondiente ol eje no 3, con comienzo a Tarifa, será elaborado en madera de olivo.

Además con el patrocinio de la firma Sanyo se trasmitirá también un original bastón, deno- minado crEurófonon. Se trata de un bastiin de madera del pais de origen con un dictáfono in- corporado en la empuñadura que recogería las incidencias del recorrido, historias de los pve- bloc, cuentos y leyendas, canciones, mensaies de las autoridades y de los gentes que se en-

en Galicia serán en Tui y Santiao

cuentren al paso de los senderistas. Estos mensajes podrón ser registrados sobre

un soporte de CD-RON y copiado mediante un ordenador. De esta manera se podrá montar una colección sobre las culturas y modos de vida de los pueblos de Europa a través de las inciden- cias de los senderistas con otras aportaciones realizadas en video, fotografía, etc.

En cada uno de los diez ejes europeos se con- tara con una mochila que transportarii el adia- rio de berdori de la marcha donde se recogerán las firmas de apoyo al manifiesto del senderismo europeo y destacadas incidencias sobre el de- sarrollo del itinerario.

SOPORTES PUBLICITARIOS Replicas de bastones, camisetas y gorros se-

- CUMES n034 -- 17-

Page 19: Cumes - 34 - Federacion Galega de Montañismo

rán algunos de los soportes publicitarios con- feccionados por parte de las Federaciones Au- tonómicas de Montciñicrno para estos dos reca- rridos.

Toda esta actividad está motivando el interés de una serie de medios de comunicaci6n de ám- bito estatal para realizar el seguimiento de las marchas, algunos ya reflajados en revistas es- pecializadas y que tuvo como punto de referen- cia la ruedo de prenso de lanzamiento de Euro Rando 2001 celebrada el día 4 de mayo en el Consejo de Europa can sede en Estrasburgo. La Macro marcha Europea se despedirá de Galicia en O Cebreiro

pasando el testigo a Castilla y Leon

Distinguido señor: El objeto de la presente es invitarle oficial-

mente a los actos centrales del paso de la Macromarcha Europea ({Euro Rando 2001 r> por Galicia en su eje na 2 ct Porto Estrasburgo>i.

Los principales actos a destacar son los siguientes:

Acto lo. (6 de Enro de 2001) (Lugar Volenca do Minho (Portugal) a las 17 homs). Entrega del testigo en el Puente internacio- nal de Tui con actos protocolurios que co- menzarán a las 17 horas en Volenga do Minho, recepci6n del testigo de la matvha en lo cámara Municipal de la Villa, tras el dis- curso de bienvenida por parte del Presidente de la Cámara de Valen~a, se realizará el des- cubrimiento de una placa conmemorativa del evento en el Puente Internacional, para a con- tinuación, realizar el acto de bienvenida del testigo paro Galicia y España, en el Concello de Tui, donde tendrán lugar una serie de ac- tos como la inauguraci6n del tramo frontera de Tui-Monte Aloia (último en realizarse de sendero E-3) que une la frontera de Tui con

Santiago de Compostela a travks del G.R.. 58, G.R. 53 y G.R. 94.

Ado 2'. (20 de Enero de 2001) (Lugar Son- tiago de Cornpostela o las 17 horas). Actos de recepción del Euro Rondo 2001 a las 17 horas en la plaza del Obradoiro, donde con- currirán los marchadores y se realizarán los actos conmemorativos y enfrega del testigo al alvolde en el Concello de Santiago de cornpostela, y dirigirán lo palabra a los asis- tentes las autoridades políticas y deportivas presentes en al acto.

Acto 3'. (3 de Febrero de 2001). (Lugar O Cebreiro (Lugo) o las 17 horas). Ados de tras- misión del testigo, libro oficial de firmas y mo- chila (símbolos del Euro Rando) a lo Cornuni- dad Autónoma de Costilla y Le6n en O Cebreiro y que han de converger hacia Estrosburgo al igual que los otros ejes que parten de los siguientes lugares: l o Point du Raz (Francia), 2" Porto (Portugal) (recorrien- do el norte de España desde Galiciu hasta Roncesvallec), 3' Tarifa (España), 4' Napoles (ltwlia), 5' Atenas (Grecia), 6' Cosice

- CUMES n94 18-

Page 20: Cumes - 34 - Federacion Galega de Montañismo

(Eslovaquia), 7' Varsovia (Polonia), 8' Ru- gen (Alemania), 9" Estocolmo (Suecia) y 1 Q0 Dublín (Irlanda).

Asimismo, ampliando la información de nuestro dossier enviado a primeros de año, a todos los concellos por donde discurre el EURO RANDO 2001, el mismo tendrb los fi- nales de etcrpa en Tui, Vigo, Pontevedra, Cuntis, Santiago, Melide, Portomarín, Carria y O Cebreiro.

Se han cursado invitaciones c personali- dades destacadas de la Xunta de Gclicia, Di- putaciones Provinciales, Concellos de la ruta,

Presidencia de la ERA (Federación Interna- cional de Senderismo), Federaciones de De- portes de montaña, escalada y senderisme de Francia, Andorra, Portugal y España, las 1 7 Federaciones Territoriales de Montañismo de España, todas las Entidades y Clubes de montaña de Galicia y Portugal, medios de prensa, radio y televisión.

Esperando contar con su presencia en es- tas concentraciones oficiales de entrega de símbolos del Euro Randc 200 1, me despido atie.

El Vicepresidente de la F.G.M.

Estimados omigos: Como continuacibn a nuestras cartas del

mes de noviembre sobre el desarrollo del EURO RANDO 2001, paso a ampliar una serie de información sobre el evento que en su recorri- do europeo tocará Galicia el próximo día 6 de enero.

Dado el gran interés despertado por esta marcha internacional en determinados clubes y secciones de montaña y a nivel social, que puede llegar a desbordar en determinados Clu- bes y secciones de montaña y a nivel social, que puede llegar a desbordar en determino- das etopas la capacidad organizativa y presu- puestaria os informamos de los siguiente: Ante la imposibilidad de subvencionar todos los medios de locomoción de los participantes, estos deberán desplazarse por sus medios al lugar de salida de cada etapa, bien sea en outomovil particular o en autobuses fletados por los Clubes y Sociedades y uno de los com- promisos asumidos por la Fedeñaci6n Gallega de Monlañismo será que al terminar los actos

oficiales los sábados y los domingos, pondrcin un servicio de autobuses por la tarde, que trans- portaran nuevamente a todos los marchadores al lugar de salida de la etapa, para que pue- dan regresar a sus domicilios.

Asimismo, durante el recorrido de ida a pie habr6 un servicio de apoyo y asistencia con turismos y furgonetas, o autobuses, si fuera ne- cesario en previsión de posibles eventualida- des por mal tiempo o problemas de horario, alguna lesión o indisposición entre los partici- pantes.

En cuanto a los testigos, varios clubes se han ofrecido ya para colaborar en su frans- porte en diferentes tramos del EURO WNDO 2001 en Galicia como Club Montañeros Cel- tas, CPube de Montaña Xistra, Club Montaña Ferrol, Sección de Montaña del Club Deporti- vo Fontiñas, Club Peña Trevinca Montañeros de Galicia, Clube de Montaña O Carroucho, Club Montañeros Pontevedra, etc.

Los portadores del testigo por relevos, ha- rán todo el itinerario saliendo temprano por

- CUMES n034 19-

Page 21: Cumes - 34 - Federacion Galega de Montañismo

las mañanas; mientras que la mayor parte de estatales e internacionales). los as1 istentes, acompotiarón a este grupo en Dada la rompleiidod de lo organización del tramos que van desde los lugares de concen- EURO RANO0 2001 os rogamos colaboreis tración, reflejados en la hoja de información en la medida de los posibles a su desarrollo, adfunta hasta el momento final de la etapa. informando a vuestros asociados, gracias por (Tenemos confirmada la asistencia de perso- vuestra ayuda y recibir un cordial saludo. nalidades politicas y deportivas autonómicas, El Vicepresidente de lo F.G.M.

Enlace salida: 8 m 58 Frontera

3 de Bus crV

. . a .

Hora G.R. t

ixiodor - Aloian) (Ruta:

Ira) ~ior - Ponter

3 P Eft Hora i (Rufa:

ipa - 13 Enero Vigo - ronievei ;alida: 9 moiana (Tramo Soutomc G.R. 58, PR.G. 48 y6.R. 94)

rero (Pontr añona (Trai

tvedra-Cu mo San Xur -. nni

ipa- 14Er salido: 9 m

4"fc Horo i '----) (Ruta: G.R. 94 y ERA

ntic) xo de Soco 1s) {Servicio

S! Etc Hnrri a

rpa - 20 Er t. I n jaiiao: Y monana (iramo valga - bantiago) (24 kilómetros] {Servicio de Bus ccsantiogo - varga») \~ut-- r - K

de Bus i~Melide-Aniiaii) (Ruta: G ipo - 21 Enero [Sonf ano - Melidel iaiido: 10 r

ipa - 27 En

noñona prl

.--, 111-1:J

- crmo Anúa Horo !

7- Eto Bus ~Portc salido: 11

; de Narón mañana (T -Porlomorir

ramo Ventr 1s IRuto: G.

1s de Naró R. 65)

xinj (1 2 kilómetros) (Servicio de

8- Eta Hora Migue

ipa - zil snero [roriomarin -3arriaj Aiguel de bradelo-barrio] ( 1 5 kilómetros) (Servicio dl salida 11 r

m 1 de Puradt nañano (Tr ?los) (Ruto:

amo San E G.R.65)

e Bus ifSciri

riroj r Poio - 0 C

9Vfupa - 3 Febrero (Surria - O Cebi Hora salido: 1 1 maíiana (Tramo Alto dc Poiol [Ruta: G.r. 65)

LAS PERNOCTAS SE REALIZMÁN EN ALBERGUES SITUADOS EN LOS AYUNTAMIENTOS FIN DE ETAPP

0 kilómetro 1s) (Servicio de Bus {{O

I - CUMES 1194 20 -

Page 22: Cumes - 34 - Federacion Galega de Montañismo

V ENCONTRO E CEA ANUAL DO MONTAÑISMO GALEGO

Un año más tuvo lugar el V ENCONTRO E CEA ANUAL DO M O N T ~ S M O GALEGO, donde fueron homenajeados por su entrega a nuestro deporte los siguientes directivos y deportistas gallegos:

PREMIO A LA TRAYECTORIA DEPORTIVA M' XESUS LAGO RE1 DEL CLUB DE MONTANEROS CELTAS

(( Con mofivo de su ascensión a! Everest, siendo la primera mwier española que rea- lizaba esto ascensión sin oxígeno todo un hito para el montafiisrno Gallego e hispa- no. Dedicada desde muy joven a la monta- ña y la escalada, cuenta con uno de los mas dilatados historiales participando en expediciones como cordillera Blanca (tPERU 87n, 4tK'ENYA 8 9 ~ , ((ANDES BOLIVIANOS 90n, ((ANAPURNA 9 1 i ) , EVEREST 92n,

LENIN 9 3 ~ , aCHO-OYU 95 Y 97)) por esta última en 1998. Nuestra FederaciOn le otor- gó un galardón por se la primera gallega en alcanzar un 8.000, por segunda vez la S.M. reconoce los méritos deportivos que concurren en esta gran deportista gallegaii.

PREMIO A LA TRAYECTORIA COMO DIRI- GENTE DE LA FEDERACI~N GALLEGA DE MONTANISMO MIGUEL SANTALLA MÉNDEZ (EX-SECRETARIO DE LA F.G.M.)

*Una de las labores más importanfes y en muchas ocasiones mas ingrata y menos va-

Chus Laaa muestra la placa aue reconoce su ascension al Everest. 18.848 m)

- CUMES n034 -21 -

Page 23: Cumes - 34 - Federacion Galega de Montañismo

De izquierda a derecha Xose L a s Freixeiro, Ricardo Echevarria. Chur Lago y Miguel Santalla durante el homenale.

lorada es la de trabajar en la sombra en cometidos de carácter administraiivo para que otros ~ u e d a n disfrutar de una organi- zación a la hora de hacer deporte, esta es la función que desarrollo Santalla entre 1.972 y 1.980 en la Junta Directiva del re- cordado presidente Rogelio Pereira Muiños, donde fue organizador y difwsor del Montañismo en la oficina y la Montaña»

PREMIO A LA TRAYECTORIA COMO DIRI- GENTE DE IA FEDERACIQN GALEGA DE MONTANISMO RICARDO ECHEVARREA COVELO (EX-VICEPRESIDENTE 2' Y EX-DI- RECTOR DEL BOLET~N ((CUMES~, DE LA EG.M.)

Al ennumerar los cargos desempefisdos por Echevarría en la Federación es dificil

no perdernos: Vocal de actividades (1 972), Vocal de prensa (1 986-1 991), Director del boletín informativo ccCumes» (1 987-1 991), vocal de montuñeros veteranos (1 987- 1 99 1 ) y Vicepresidente 2O(1990- 1 99 1 ). En- tre los servicios prestados a nuestra Fede- ración por este montañero figuran la potenciación del senderismo y actividades con montcrñeros veteranos, aunque quizbs su aportación más importante fue poner en marcha un proyecto anhelado largo tiem- po en la EG.M., y que gracias a su trabajo y dedicación vio la luz en 1987 el boletín informativo de la Federación Galega de Montañismo ((Curnesii, que puso en mar- cha y dirigió hasta el año 1.991 con induca ble acierto y dedicación aprovechan- do para ello el tiempo libre que le dejaban sus quehaceres profesionales.

Page 24: Cumes - 34 - Federacion Galega de Montañismo

LICENCIAS DEPORTIVAS ANOS 1 -999 y 2.000 EVOCUCION POSITIVA A NIVEL AUTON~MICO

09.15.002 S.M. Empresa Astano S.A. 09.15.003 Sociedad Montafia Artabros 09.15.008 S.M. Taranris Montaheros de Santo Domingo 09.15.01 1 Agrupación Montaríeros Independientes 09.15.018 Clube de Montana Pico do Castro 09.15.022 Centro Excursionista Galego 09.15.023 S.M. Clube Deportivos Fontiñas 09.15.024 Agrup. de Montaíia e escalada Bectarm

09.27.007 Clube de Montaña Brio 09.27.008 Club Montafiismo Chantada 09.27.009 Club Montaña la Cordada

09.32.002 Club Pena Tsevinca-Barco 09.32.003 Club Montañismo Kirlo 09.32.004 Club de Montafiismo Fonte de Trabe 09.32.005 S.M. Club Maristac Orense 09.32.008 Club Montaña A Corredoira

09.36.012 Club Montaría Arume 09.36.013 Club Montafieiros de Pontevedra 09.36.014 Club de Montaña Xistra 09.36.018 Clube de Escalada Azimut 09.36.020 Club de Montafia Niño do Corvo 09.36.021 Clube de Montañismo a Peniza

1 FEDERACION GALEGA DE MONTANISMO " 4907

Page 25: Cumes - 34 - Federacion Galega de Montañismo

ALGUNAS ACTIVIDADES FEDERATIVAS DESARROLLADAS DURANTE EL AÑO 2000

XXXV CAMPAMENTO E MARCHA GALEGA DE MONTAÑA

A Marcha foi polo Cañón do Sil no concello de Parado do Sil iGomsón da Rikira Sacma.

Unho paisaxe sorprendente pola espedacularidade dos paredes do Sil, for- madas polas fracturus e fundimenfos teci6nicos, conta cunho profundidade móxima no leito do río de 100 m. e 70 de ancho e un desnivel de 450 m.

O home foise adaptando en harmonío ca natureza, a implantacibn de sistamas de cultivo así o demostran, é o caso dos vihedos traídos polos romanos, ca consirucción de socalcos ccpetausri nos ribeiras paro aproveitar o terra e a auga, paro ogora ter un viño de sona, o mesmo fixo cos cuiifieiros.

As ribeiros dos sios e regajos cos sowtos e fragas de castaños, -cos seus ~Sequeirosn onde se cewban os castañas (castañas pilongas)-, de sebureiras (sobreira), de carballos, de piñeiros, bidueiros, omieiros, acacias, piornos, moroteiras, loureiros e xestas, que xunto cbs estacións configuran unha forte contraste de luces e cores, que xunto cos xa barín, conos, esquíos, raposos, teixos, bubelas, merlos, papuxas, pegas, aguias pequenos, rolas, coruxas, muchos, andoriñas e domingos Siróns, nos deleitan co súa presencia e cantos.

Choma a atención o silencio e o afasfumento de todo ruido (salvo o catamarón). O percorrido da marcha: escomenzamas en Fondodevila, Parada, para

coller un ccimiño de carro que nos levará a Sardela e polo camiño de Entrearnbosrios ó cruzar o estrada seguiremos polo camifio S. Vidorio hoxe pista a Robacallos o carón do regato de Batan, oto o miradoiro de A Sapeira para subir polo sendeiro O Rego do Coto e contemplar toda a ribeira, seguimos ata Cudicán pasando por Fondovila, para enlazar por un sendeiro co comiño do Recanto e en Parda, ca pisto dos Torgas que nos levara ó rniradoiro Ás Fontiñas pasando polos de: O Curral do Pensa, 0 s Ralcóns dos Movros (de Madrid), O Fental, a fervenza, O Pozo da UveHa, no Regato dos Gavias, cruzámolo e chegarnos o rniradoiro A Pena da Moura, (todos istes desconocidos pota xente e moito mbis fermosos), Portela, e o

cendeiro que nos leva o mosieiro de Santa Cristina, pasando polo miradoira A Galiña onde corn+emplamas: o mosteiro, o cafión, os soutos dos castaños de Soutullo e Chas e os cxSequeirosn atravesamos o regato do Regueirol e xa estamos no Mosteiro.

A espero de recuperar o cendeiro a Castro para lago seguir contemplando os miradoisos, Os Penedifios, varios en O Corisco, Pena de Cerreda, Cabezoá, A Costa e o Picotiño todos eles cunha paisaxe rnoita mbis

agreste con grandes moles de pedra. Serdn o Sendeiro dos miradorios do CañCin do Sil. PARTICIPANTES.- Club Montaña Xistra, Club Montañeros Celtas, Club Peña Trevinca Montañeros de Galicia,

Club Montaña Ourense, Sección de Montaña Pbrtico Astano, Club Montaña Ferrol e Club de Montaña Ri beira Sacra.

Total Participantes: 89

. ,@&\ > L-

> -

XXXV CAMPAMENTO E

MARCHA CALECA DE MONTAGIA

QntlhUlEA: IUJllhl MONTAHA ItIBZlll* SALlU

C A ? R M ~ H & I

F&raciQ+ t:.rla :a !si Mmur,15mo

II *

PIL-~I rsa

Page 26: Cumes - 34 - Federacion Galega de Montañismo

XV ENCONTRO PENINSULAR DE MONTA~A Organizado por la Federación Galega de MontaÍilsmo

Lo asistencia fue Principalmente de Galle- gos y Portugueses, buen ambiente, recorri- dos por la Serra de Quiexa, y fiesta de Clau- sura presidida por el delegodo de la Fede- ración Portuguesas de Campismo, el Alcal- de dechandrexa de Cheixa y el Presidente de la Federa~iÓnGale~ade Montañismo. CLUBES PARTICIPANTES: Clube Montanhisrno de Guarda, Clube de Carnpismo do Porto, Clube Academfco Fundao, Clube Nacional de Montunhismo, Grupo de Montanha CCC Barcelos, Real Clube Fluvial Portuense, Clube de Montanhismo da Armbida, Asociacoo Montonhismo Barcelinhos, Clube Celtas do Minho (V. de Cerveira), Club Montaña Ribeirtr Sacro (Parada do Sil), Clube de Montanhismo e Orientacao (Cimo-Lisboa), Clube de Actividades de Ar Libre (Lisboa), Club Peña Trevinca Montañeros de Galicia, Club Montañeiros Celtos (Vigo), Clube de Montaña Xistra (Vigo), Arnarante Futebol Clube, Club de Montaña Ferrol, Club de Montaña Marisfas (Ourense). No Total de Participantes.- 1 83

Esta Marcha encarniñada 6s nosos pasos dende Pozos de Borben ata as terros de Fornelos de Montes. Estes douc concellos comparten unha naturesa montofioca e acidentada, con predominio de relevos graníticos, percorridos por rios de augas puras que maioritariamente allrnentani o curso do Río Oitavéni. Sitúose na vertente occidental da Serra do Suído seguindo o descorrer dos rios Oitavén, Parada e Barragán que alimentan o Encoro de Eiras, o col abastece a Vigo e comarca. 0s maiores cumes de Fornelos de Montes son, na zona da Serra do Suido, o Coto Minuto ( T .O59 m.}, e no sur do concello a Pena Arando (91 1 m.) e o coto Eiras (883 m.). Esta altitude e a apehra do val cara óa ventos atlánticos crean un clima chuvfoso e frio no inverno e suave no verán. Os usentornentos nestas terrac son antigos, existindo gravados rupestres no pa- rroquia de Galos e restos castrexos no Monte Cidade {parroquia de Oitaven), no Castrove (parroquia do Loxe) e no Monte Castelo (en Calvos). Tamén na parro- quia de Vilan existe un sepulcro antropoide escavado no rocha, sen datar; restos da fortaleza e costelo de Alemparte do século XV, que foi arrasado polos irmandiños en 1467 e derruido totalmente en 1 890. Finalmente, poderemos refrescarnos no praia fluvial de Ponte Vilán e gozar dos moifos espacios de lecer que ten este Concello PERCORRIDO DA MARCHA: Control de Saída, Muras (Pazos de BorbCn).- Comenzámo-la marcha polo sendeiro PRG-26 dende Muras. Sempre seguindo o sendeiro chegaremos ata o pobo de Xunqueiras. Aquí atopárno-lo sendeiro GR-58, que tomaremos en direc- ción a Traspielas. Unha vez pasado a igrexa de Xunqueiras, boixoremos por unha congostra ata o río Barragán. Atravesar&mo-lo río para chagar a TraspiePas, lugar do primeiro control.

CUMES n034 m- 25 -

Page 27: Cumes - 34 - Federacion Galega de Montañismo

l i Control: Traspielas (Fornelos de Montes).- Sempre seguindo o sendeiro GR-58, subiremos p o l ~ esfrada durante 500 metros. Logo, case cempre por pisfas forestais, chegaremos á base do Coto de Eiras onde atoparemos un control de paso. Control de Paso: Coto de Eirac.- Dende o control de paso realizaremo-fa ascensión o cume do Coto de Eiras, lugar do segundo control. 2- Control: Coto de Eims.- Dende o cume iniciámo-lo ascenso ato volver 6 control de poso que ontes xo visitamos. Aquí volvemos colle-la dirección que nos indica o GR-58, cara a echan da Andoriña- Foxo do Loboii. Continuoremos polo sendeiro marcado paro rematar preto do Alto do Foxo, onde se otopc o control final. Control final: Alto do Foxo. CLUBES PARTICIPANTES: Club Peña Trevinco Barco, Club de Montaíio Ribeira Sacra, Club Peña Trevinco Monta ríeros de Galicia, Club Montañeros Celtas, Club Montaña Xisira. Wtotal de participantes: 56

XIX CAMPAMENTO Y MARCHA INFANTIL - JUVENIL

SAN CR'IISTOVO DE CEA 1 .- Situación y descripción geográfica.- El Municipio de San Cristovo de Ceo se sitUa en el Norte de la provincia de Ourense, con uno superficie de 93.9 Km.2. Limito con el Municipio de Rodeiro (Pontevedra), al Norfe; Carballedo (Lugo) e Vilamarin por el Este, Amoeiro y Maside por el Sur, Piñor y O Carbolliño por el Oeste. A título peculiar, se obser- va la presencia entre los municipios de Piñor y Dosón (Pontevedra), de un en- clave que pertenece adrninistrotivarnenFe al ayuntamiento de Ceo, Vilariñofrfo. La población actual es de 3.477 habitantes, distribuidos en 83 enfidades, con una densidad media de 36.7 ha b.JKrn2, con 13 porroquias de las cuales des- tacan Ic de San Cristovo de Cea y Santa María ha Real de Oseira. La capital municipal es Cea que cuenta con la población cercana a los 1.000 habitantes , constituyendo un punto estratégico en cucnto a ~ ~ m u n i ~ a ~ i o n e s , dista 22 Kms. de la capital provincial y 9 Kms. de la cabecera de comarca (O Carballifio). Lo N-525 ec lo arteria que comunica la capital gallega, Cantiogo de Compostela, con el S, de Galicia, atravesando el municipio. Existen dos zonas bien diferenciadas, la Norte, que ocupa dos tercios del territorio, está surcada por una cadena montañosa, que une las sierras de crA Mortiñcin (1 .O39 m.) y IIA MadanePair en direcci6n NE - SO. La zona Sur con O Carballiño y Piñor forman una penillanura que desciende suavemente hacia ({Os Chaos de Arnoeiroii. El clima es ocetinico de montaña con abundante pluviosidad en torno a los 2.000/2.500 mm. de precipitación anual, que originan una nutrida red hidrográfica (Oseira, Silvaboo, Bubof, Borbantiño ...), subsidiario de lo cuenco del Miño por su margen derecho. Lo economía es fundamentalmente agrícola y ganadera, predominando el rninifundismo, que dio origen en lo antigüedad a ferias y mercados en la Wlla que todavía subsisten, celebrándose los días 6 y 22 de cada mes. Lo industria característica es el uPAN DE CEAii, de tipo artesanal, gracias al cual sobreviven hoy en día algunos hornos trodicionoles de gran interés turístico, por conservar intactos los usos y costumbres de siglos pasados. El pan, producto típico y singular, ha dado lugar a una fiesta gastronómica que se celebra el primer Domingo del mes de Julio. Se realizaron juegos el s ó h d o y un recorrido por montaña de 3 horas el domingo. CLUBES PARTICIPANTES: Club Peña Trevinca montuñeros de Galicia, Clun Montañeros Celtas, Club de Montoñu Xistra, club Maristas de Ourense, Sección Montoha Monteceibe, Club Peña Trevincc-Barco.

CUMES n034 26 - A

Page 28: Cumes - 34 - Federacion Galega de Montañismo

0 CASTRO DA MARTINÁ (1 .O42 m.) - SERRA DA MARTINÁ - .DONDE LAS LEYENDAS SURGEN COMO ARROYOS EN PRIMAVERPU,

Por Constancio Veiga Escofa Galegcr de Alta Montaña

((Agora eres canción de lonxe ouvida bocrirribeira adentro serra a serra. A MART~NÁ na brétetemo enfoulida, A facer contraponto no teu canto...)? -V. PAZ ANDMDE- {(Agora eres canciónn

- V. PAZ-ANDRADE - ((agora eres canción

A SERRA DA MARTINÁ y su entorno han servido de fuente de inspira- ción a través de los tiempos, a destacodos

figuras de la intelectualidad galle- ga para sus creaciones literarias. Psi, Lamas Carvajal, Blanco Amor, Lbpez Cuevillac, Otero Pedrayo, Camilo J. Cela, por citar sólo estos nombres, le han dedicado numerosas pQginas, tanto en obras de ficción como rea- lidad o p ~ s í a . Cuestión que creo no se prodiga con ninguna de las de- más sierras que componen nuestra complicada oro~rafía. Es posible

Detalle del CASTRO DA MARTINA ( 1 -042 m,)

que la cituacibn del Monasterio de Oseira, el Ursaria de documentos medievales, refu- giado en el regazo de esto montaña, y la prolifera- ción de costros que han origintrdo un coniunto de leyendas y tradiciones desde antiguo, mantenidas

t vivos hasta Bpoca reciente, hayan contribuido a ede interés. Vamos con tal motivo a dedicar esta sec- ción de MONTANAS DE GAllClA a la SERW DA MAATIQÁ, yyo que además por la fuena de su pai- saje, el encanto de la ascensión y su enclave domi- nando tierras de tres provincias, bien lo merece. A MARTINA, ramal desprendido de la SERRA DO FARO, forma parte de la Cadena Dorsal Galle- ga, alineando sus elevaciones por los ourenstinos concellos de Cea e Vilamarín, y to- cando en su porte norte con el de Carballedo, en la provincia de Lugo. Alcanza sus máximas

cotas, casi idénticos en altura, en los extremos de la sierra: Al Sur el CASTRO DA MARTINA (1 -042 m.), y al Norte el ALLEDO o PENEDO DOS MILLOS (1 041 m.). La cuenca del río Miño recibe la totalidad de las aguas de sus riochuelos, entre los que debemos nombrar en OSEIRA, que naciendo en la parte norte de la montañcr, limítrofe entre provincias, baña las tierras donde se sitúa el monasterio del mismo nombre; el COMEZO, cuyas aguas brotan ter-

ca del Oseira, pero que escapa hacia el norte por el Camino de la Raposa Rangoda, y que con el BERMUN, también de vecino nacimiento, for- ma mas adelante el risueño y alegre ASMA; fi- nalmente el BUBAL, con fuentes en la PENA VENTOSA, a mil metros de altitud y un buen recorri-

- CUMES n034 27-

Page 29: Cumes - 34 - Federacion Galega de Montañismo

do hada su encuentro con el Mino en Os Peares. Su recia y alto mole preside un conjunto de castros que se extienden desde la propia cima a todas los tierras colindantes, rodeando el macizo. Deslaque- mos hacia el norte el de BUCINOS, siempre unido a la historia de San Pegerio, un santo en las cata- cumbas que la tradición dice le crecen uñas y bar- ba, y cvyos restos reposan en la iglesia parroquial. Al sur los de COVAS Y SAN FACUNDO, con su le- yenda de los santos Facundo y Primitivo, herrna- nos gemelos, participando activamente en lo de- fensa del mismo. Al poniente, los de PINEIRO Y MADALENA, con lo fontasia de sus tesoros escon- didos, tema repetido en fantos lugares similares. Y hacia oriente, el formidable de SANTA ADEGA o AGUEDA, de lo meior de Galicia y casi obligada visita, y los de BAINTE Y MORGADE, con sus tradi- ciones de rnouras, sabias y galerías cubterróneas. También los de FRAMEAN, AlRA DOS MOUROS, CAN DA, FONTEL4S y un largo etcétera, todos ellos más o menos próximos y en el brea de dominio de la MARTIWÁ, en cuyo castro cimero, si hacemos coso a la leyenda, vivieron los moros más de dos- cientos años. O seo, que lo imaginación popular tuvo buena fuente de inspiración en tanto historia de santos, mouros, pozos y tesoros escondidos. Yo en el siglo XII (año 1.1 37) los monjes de la Or- den de San Benito se establecieron en el Valle de Oceiro, fundando el cenobio del mismo nombre y edificando el que con el tiempo había de ser ei más grande y monumental monasterio de Galicia. La importancia de la zona se vio incremenfada gra- cias al trazado por allí de un ramal del Camino de Santiago (Vía de la Plato), con boda lo corriente cultural que el peregrinaje jacobeo arrastró consi- go a través de los siglos, y al calor del cual fueron surgiendo los numerosos templos románicos de los pueblos de la comarca. T d o esto hace que historia y leyenda, arte y paisaje, se conjuguen perfecta- mente y contribuyan a dar mayor aliciente poro una visite a la montaña y sus inmediaciones.

LA FUENTE DONDE BEBEN LAS ANIMAS Hoy en día las carreteras nos acercan a menos de

O FRAILE DA MARTIYA. en la parre al ta óe la sicrra

una hora a pie hasta la cima de A MARTI~A. Ro- dean toda la sierra e incluso la cruzan en su zona norte por la PORTELA DE W S , a 908 metros de altitud. Disponemos por lo tanto de una variedad de rutas según la vertiente que elijamos, siendo lo de mas corta ascensión la oriental, desde el pueblo de MARTINA, por el camino que conduce a los de- p6sitos de agua. Por la zona occidental es induda- ble el interés que ofrece el Cenobio Cisterciense de Oseira, de necesario conocimiento para todo aman- te de nuestra tierra, asi como el Museo Etnográfico de OPimpio Liste, ubicado al lado del monasterio y considerado de los mejores en su especialidad. Am- bos son buen motivo para hacer base en el lugar y encaminar nuestros pasos hacia la aldea de CABREIW, en la parte alta de la montaría. Pode- mos transitar por los parajes da BOUZA DO FON-

- CUMES n034 28 - A

Page 30: Cumes - 34 - Federacion Galega de Montañismo

DO, con su inquietante historia del 1 [ H n ahorcado, y A FONTE DO ANGUEIRO, en cuyas aguas es creencia popular beben las Qnimas antes de unirse a la procesión de la Sonta Compaña, en su deambu- lar por sendos y cruceiros de A MARTINA. YO en 10 PORTEW DE CABREIRA una pista cortafuegos as- ciende hacia la PENA VENTOSA (1 .O1 3 m.), cuyas extrahas rocas dan al paraje un carácter aislado y enigmático, y entre las que pode- mos localizar A Cama do horne, con su caraderistica cavidad. Siguien- do la cortafuegos, en unos quince minutos nos situamos sin problemas

A PENA VENTOSA ( 1 0 13 m). cuyar rocas dan al para,e

un caracter aislado y enigmarico

en el vértice geodésico que señala los 1.042 me- tros de altura máxima de la sierro, con amplia po- norbmica sobre bueno parte de las tierras de Golicia, y el primer término de la cadena monta- ñosa que forma la próxima SERM DO FARO. De interés en esta cumbre de A MARTIFIÁ son los res- tos costreños por aquí diseminados. Todavía po- demos adivinar su perímetro circular, con un di& metro de más de cien metros, siendo de estrudura sencilla, no tenía foso y aprovechaba las rocas de la montaña para su defensa. La cara meridional de A MARTIÑÁ, presenta un aspecto más duro, con gran cantidad de maleza. Podemos hacer la aproximación por COVAS, en cuyo castro grandes piedras sehalan los restas de la medieval fortaleza de Covadoso, y en ARDESENDE deambular entre los túmulos prehis- tóricos existentes en la zona. También es

b- merecedora de atenci6n el acercamiento por SILVABOA, desde la carretera de CEA a OSEIRA, y pasar el MONTE SANGUINO (676 m.) a cuyos pies, en desolado paraie, se halla la FONTE DAS BOUZAC 0 0 GAGO, {(en la que bebe el lobo)i, lugar donde nuestro ilustre paisano y Premio Nóbel, Comilo J. Celo, sitWo la escena final de

l una de sus mejores obras, en la que dos podero- sos mastines, expertos en lucha con lobos, y obe-

dientes a la implacable Fey del monte, destrozan al protogonisia. Como complemento de nuestra visita a la sierra sugiero dirigirse desde el anteriormente citado pue- blo de MARTINA hacia el Este, por VllAR 00 MON- TE, entre lugares de tan sonóros nombres como OUTEIRO ESFARRAPADO Y PENEDO SARNOSO, para subir al CASTRO DE BAINTE (773 m.), de excelente panorámico cobre la MARTINA, y don- de todavía se aprecian su foso y muralla, as! como restos de edificaciones dentro del recinto castreno. Un aviso, si localizas la pía donde se lavaban los mouros, no es aconsejable tocor su agua. Dicen que perjudica la piel. Hacia el sur de este CASTRO DE BAINTE, ya en las proximi- dades de ESTROMIL, se nos ofrece el PENEDO DA CAMPA, gran roca horadada por efectos de la erosi6n, y cuyo sonido o1 ser golpeado con piedras, e incluso el producido por el fuerte vien- to silbando entre sus oquedades, olcanzo gran distancia. Cuentan los gentes de la comarca que en este penedo se reunían las bruias para tocar a muerto. Si pretendemos acercarnos al mismo advierto de la gran canlidod de maleza y silveiro que lo rodee, dificultando exiroordinariomente su acceso, así que aconsejo ir bien pertrechados para ello.

I CUMES 11'34 19-

Page 31: Cumes - 34 - Federacion Galega de Montañismo

NOTICIAS DE LA FEDEMCIÓN ESPAÑOLA DE DEPORTES DE MONTAÑA Y ESCALADA

ELECCIONES A LA ASAMBLEA Y PRESIDENCIA DE LA F.E.D.M.E.

Durante los pasados meses de octubre y noviembre tuvieron lugar las Elecciones para la Asam- blea del rnh imo 6rgano rector del montañismo español la F.E.D.M.E. (Federación Española de Deportes de Montaña y Escalada), como consecuencia de este proceso ha sido elegida una Asamblea que se configurará de la siguiente manera:

FEDERACIQN ANDALUU DE MONTAAISMO Presidente: José Durán Carmono Clubes: Grupo de Montañcr ciTiñosoii Club de Montaña wMvlhacenii Deportish: Angel Lbpez Gonzdlez

FEDERACION ARAGONESA DE MONTANISMO Presidente: Jesús Rivas Escartin Clubes: Club Montañeros de Aragón de Barbastro Club de Montaha irPirineosri Club de Montaha tila Cordado>r Deporlidas: David Herrero Barrena Jesús Rivas Escartin

FEDERACI~N DE REPORTES DE MONTANA, ESCALADA Y SENDERlSMO DEL PRINCIPADO DE ASTURIAS Presidenie: Eduardo Pendbs Fernández

FEDERACI~N BALEAR DE MUNTANYISME Presidente: Lluis Vallcanera Nebot

FEDERACIQH CANARIA DE MONTAÑISMO Presidenta: Purificocion Dévila Carreira Clubes: Unión Montañero «bñozon Club Montañeros de c&iivariaii Depottistas: Miguel Lorenzo Gay Carmen López deVergara Méndez

FEDE~RACI~N CANTABRA DE MONTA~~ISMO Presidenie: José Manuel Martinez Fernández Deportista: Francisco Cruz Hoyos

3etalle de la Presidencia de una Asamblea coi el reele~ido loar: Garrines

FEDERACI~N MADRILENA DE MONTAÑISMO Presidenta: Club: Club Alpino Español Deportistas: Jesús Benifez Benitez José Manuel Hernondo llorente

FEDERACIÓ D'ENTITATS ESCURS'IONISTES DE CATALUNYA Presidente: Joon Bernat Clarella i Biarge Clubes: Unió Excursionista de Sabadell Centre Excursioniste de Taradell Centre Excursionista de Saltenc Unió Muntanyenco Erarnprunyá Agrupaci6 Excursionista dlAlcenar Centre Quitxolla Excursionista de Puig-reig Giup Muntunyec Lira Vendrellenca Deportistas: Feliú Izar$ i Gavarró Jordi Magriña i Güell Xavier Varela i Pinart Amadeo Inglés i Herrero Alberto Gorcia Buró

- CUMES nb34 30 - A

Page 32: Cumes - 34 - Federacion Galega de Montañismo

NOTICIAS DE LA FEDERACIÓN ESPAÑOLA DE DEPORTES DE MONTAÑA Y ESCALADA

FEDERACION GALEGA DE MONTANISMO P Presidente: Xosé Lois Freixeiro López P

4 Clubes: Club Pena Trevinca Montaheros de Galicio Clube de Montaña ciXistraii Club Alpino do ((Universidade de Vigor) Deportista: Adolfo Puch Domingues

FEPERACI~N DE MONTA~ISMO DE LA RE- GIOM DE MURCIA Presidente: Miguel %nchez Cánovos Clubes: Club Aire Libre Cartagena Grupo Aventura Vi Ila de Alcantarilla Una asambleageneral organizada por la F.E D M E.

FEDERACION TERRITORIAL VALENCIANA DE MONTANYISME Presidente: Francisco Duró Sempere Clubes: Centro Excursionista Eldense Ardillas Club de Senderismo

I Centra Excursionista Villena Deportistas: Carlos G. Ferris Gil

EUSKAL MENDIZALE FEDERAKUNDEA-FEDE- RACION VASCA DE MONTAÑISMO Presidente: Francisco lriondo Lizarrolde Clubes: Club de Montano Gozteiz Club de Montaña Morkaiko ClubVasco de Camping Alpino Tabim Mendizale Elkartea Deportistas: Patxi Gastominza Santa Coloma Andoni Larranaga Guridi Alberto Sancho Urbina Julian Urorte Ugaríe

FEDERACION EXTREMENA DE MONTA~~~ISMO Club: Sociedad Monta fieros cthlonfragüe))

FEDERACION RIOJANA DE MONTAÑISMO Presidente: Pablo Gurcia Tre Deportista: Alfredo Garcio Pascual

FEDERACIÓN CASTELLANO-LEONESA Presidente: Jooquin Rodriguez Aller

Clubes: Sociedad de Montañeros Burgaleses Peña de Monta ñeros {{Gistredoii DeportisTas: Angel Rituerto Marrupe Isidro de Benito Rodríguez

FEDEWCIUN DE DEPORTES DE MONTANA DE CASTI LW-LA MANCHA Presidente: Manuel Noves Parras Club: Club de Montoha Capña Deportista: José Luis Roldán Lbpez

FEDERACION NAVARRA DE DEPORTES DE MONTANA Y ESCALADA Presidente: Juan Mari Feliv Dord

'ESTAMENTO DE T~CNICOS José Manuel Péres Prego Jordi Pons Sanjinés Jordi Colomer i Gallego Lluis López Leiro Miquel lusilla Vila José Luis Muñoz Cornejo

ESTAMENTO DE ARBlTROS Moría del Carmen Ureña Pérez Antonio Marcos Silvestre José Luis lbanabal Gorcio Lluis Gómez i Mestre

Page 33: Cumes - 34 - Federacion Galega de Montañismo

u NOTICIAS DE LA FEDERACIÓN ESPAÑOLA DE DEPORTES DE MONTAÑA Y E S C A M A

Asimismo el pasado día 26 de noviembre tuvo lugar la Asamblea constituyente de la EE.D.M.E. en Madrid y salió reelegido para un nuevo man- dato de cuatro años el actual Presidente Joan Gorrigos i Toro con un respaldo omplisimo de votos. Desde c~Cumesl) le deseamos grandes éxitos y logros en su nueva etapa al frente de lo F.E.D.M.E. en la que debe hacer frente a proble- mas muy importantes que afectan al coledfvo federado y que han de continuar avanzando en la mejor dirección como son los de ({Defensa

del acceso a la Montona y su regulaciónii, ccFotenciación y opoyo del senderismo como fe- nómeno federativo y social, tratando de atraer y encauzar en nuestros Clubes a la gran masa de practicantes que en un futuro pueden sentir- se atraidos hacia otras focetas de nuestro de- porte como la alta rnontafia, la escalada, el es- qui, el barronquismo, elic.ii y cccontinuar con la estructuración de las nuevas enseñanzas y tecnificación deportiva),, sin olvidar por último <{El deporte de base y los instalaciones depoiti- vasii .

lSMC CANDIDATURA FEDME. JORDl COLOMER PRESIDENTE DEL ISMC

n la Asam blea General de la U l M que se celebró del 23 ol 25 de septiembre de 1.999 en lo ciudad de Olimpia (Grecia) se aprobó la constitución de un nuevo Co- mité dentro de la UIA4, se trata del Comi-

té de Esquí de Montaña de Competición, el ISMC (International Covncil for Ski Mountaineering Cornpetitions) que ha tomado el relevo de lo que era el antiguo CISAC. Pero, aderniis de la novedad que suponía en s i la creaciiin de este Comité, hay que destacar tombién que la FEDME presentó una candidatura para ocu- par el cargo de Presidente del mencionado Comité. Dicha candidatura he aprobada por unanimidad y Jordi Colorner fue nombrado Presidente del ISMC. Evidentemente, para la FEDME es muy importante el estar representada en cada uno de los Comités de fa UIA4 ya que estrat6gicamente nos situamos en los Órganos de decisi6n del $epode internacional. Esta situación debe suponer un fuerteempujón para nues- tro deporte y tenemos que saber aprovecharla pues se trata de una ocasi6n única que debe servirnos para motivar a orgwnizadores, deportistas, etc. a mejorar a todos los niveles con vistas a los Compeo- natos del Mundo que se celebrarán en el 2.002 y, lo quees uno de locobieíivos del ISMC, Im Juegos Olím- picos de Invierno de Turin el 2.006. E l esquí de montaña espwñol tiene un gran peso

dentro del panorama internacional aún cuando somos un país de poca nieve. €90 sólo puede expli- carse gracias CF un trabajo bien hecho desde la base, desde los federaciones Territoriales, los Centros de Tecnificación, los técnicos que frabajan mucho para las jóvenes promesas, la FEDME que elevo esa ex- presi6n al panorama internacional, el Consejo Su- perior de Deportes, que reconoce y apoyo al de- porte del esqui de montaña, etc. En definitiva se trata de un trabajo en grupo que, gracias a la colaboración e ilusión de todos, nos debe permitir llegar muy lejos en un futuro en el que tenemos puestas muchos esperanzas.

MAHAC , . . A.

ves veyo

- -

ANlGP

JUNTA DIRECTIV Presidente Jordi Color FEDME Vicepresidente Pierre FFME Secretorio General LIi FE DME Tesorero Y - - "- P."

0MMVl-r Jurrsta Chrrstoph Jezler Miembro Claude Eckl- I

Dirección Tbcnico Pati Vocales Conrud Blonc Amando MorioHo Christophe Hugenmulier

___ CUhiES n034 32 m m

Page 34: Cumes - 34 - Federacion Galega de Montañismo

NOTICIAS DE LA FEDERACIÓN ESPAÑOLA DE DEPORTES DE MONTAÑA Y ESCALADA

ACTIVIDADES DE LA VOCALlA DE LA JUVENTUD DE LA F.E.D.M.E. ENCUENTRO INTERNACIONAL DE ESQU~ DE MONTAÑA PARA JOVENES

i IWITACION

i La Federación Española de Deportes de MontaRa y Escalada invita a j6venes alpinistas que tengan un

I buen nivel en esquí de montaña y estén en pose- sión de lo licencio federativo de la FEDME a parti-

1 cfpar en este Encuentro Internacional.

FECHA Del 8 al 14 de abril de 2.001

LUGAR Sierra Nevada. Refwgio Poqueira (2.480 m.)

PARTICIPANTES 7 joven por Federación (de 16 a 22 años). Se re- quiere un buen nivel en esqui de montaña {no es un encuentro para iniciarse en el esqui de montaña).

EQUIPO Ropo de alb montaña yequipo completo deesqui de monioño, cramponec, pioleic,polo de nieve.

LUGAR DE ENCUENTRO Domingo 8 de abril, de 9 a 10.30 horas de la mo- ñana, en la estación de Autobuses de Granada.

OBJETIVO REGRESO Realizar travesías con esqui. Intercambio de expe- Sábado 14 de Abril o Granada. riencias y nuevas amistades.

PRECIO DIRECCIÓN 25.000 ptas. que deberán ser abonadas en el mo- Ins+ructores de lo Escuela Española de Alta Mon- mento de confirmarle la inscripci6n. (la E M . sub- taíia. vencioncirá la actividad).

FECHA LIMITE PARA PREINSCRIBIUSE: 15 DE MARZO DE 2001

/ PARA MÁs INFORMACION DlRlGlRSE A: Vocalíoi de Juventud de lo FFnMF

\

:o Mottinez García, 4 Bojo 4 30.003 Murcia 4 Telkfono: 968340270 + I

\ E-mail: [email protected]. Web: hftp://ww.arrakis.es/~fmrm/uiaa

Inscripciones en: Federación Golega de Montotiismo

Día 1 : Recepción de todos los integrantes del grupo en la estación de autobuses a los 1 0:00 horas. Traslado a la zona de la Alpujarra en un microbús, desde la línea de nieve realizaremos la aproximacibn al refugio del Poqueira (2.500 m.). Una vez en el refugio nos acomodaremos

I en nuestras habitaciones y posteriormente CO- I

l meremos. Tras la comida les explicaremos cua- les son los objetivos para los próximos días.

Día 2: Subiremos por el río Veleta hasta la carihuela, descenderemos por la laguna de las Yeguas, subiremos al Cartufo, y descenderemos por el río Veleta hasta el refugio. A partir de las 1 7:00 se comenzará una clase teórico prádica de construcción de igloos, para esta actividad se harán grupos de cinco personas (de diferen- tes lugares), y tras la explicación y dernostra- ci6n se procederá a la elaboración de igloos

- CUMFS 1134 .-m A - - - - 33 -

Page 35: Cumes - 34 - Federacion Galega de Montañismo

u NOTICIAS DE U FEDERACIÓN ESPAÑOLA DE DEPORTES DE MONTAÑA Y ESCALADA

por parte de los jóvenes, tam bien $ cer al día siguiente, posteriormen-

se ver6 la colococión de pasama- te y para el que quiera verlo se 2 nos y líneas de seguridad, así como realizara una proyección de métodos de fortuna {niveles bbsi- diapositivas de esquí de travesía

cos). Tras acabar esta actividad se en diferentes zonas de Europa.

deiará tiempo libre hasta la cena. Tras esta se repasará la actividad Pía 5: Saldremos del refugio por del día siguiente y se marcar6 la la mañana temprano en dirección

hora de levantarse. a la laguna de la caldera, desde aquí sulbiremos al Mulhachn (3.483

Día 3: En este dia se realizará lo m.) descenso a Siete Lagunas des- subida a Loma Pelada, para des- de donde ascenderemos al Alca-

de aqui dirigirnos a los Machos zaba (3.37 1 m.) en este punto des-

(3.224 m.), descenso por el río ve- cenderemos por el oeste del Alca-

leta y ascenso a la Atalaya del zaba hasta la loguna de la Mosca,

Pulpito (2.983 m.) y descenso al subiremos al juego de Bolos des-

refugio. Esta actividad tendrti una tendiendo desde aquí hasto lagu- duración de 6 horas. Una vez en ns larga, ascenso a los crestones

el refugio se descansará durante dos horas y de río Seco y descenso por el río Veleta hasta el

luego se explicará a los chavales técnicas de refugio de Poqueira. Esta travesía será la más orientaci6n y lectura de mapas. Tras esto, tiem- larga con un desnivel de 2.081 m. aprox., tras

po libre hasta la cena y tras esta se les explica- esto descanso de un par de horas y después re- vá la activi$ad a realizar el día siguiente, ce visión y puesta en común de los distintos circui-

fijará la hora de levantarse y hasta el día si- tos propuestos por los chavales. El circuito elegi-

guiente. do se realizará en forma de gymk 1 ana, para que de alguna forma los chavales vuelvan a ver

Día 4: Saldremos del refugio en dirección a río las cosas que les hemos ido encenando. Des- Seco, hosta la cota de los 2.767 m. desde este canso hasta la hora de cenar y tras esta una

punto descendemos al río Veleta (2550 m.) des- de donde subiremos al pico del Sabinar (2.958 7 m

m.), loma Pua (3224 m.) y descenderemos por u K el ríoveleta hasta la cota de los 2.550 m., des- m

de donde subiremos Iu loma de loma Pelada para bajar hasta el ~efugio. En el refugio habrá dos horas de descanso tras las cuales se les explicará unos conocimientos básicos de clima- tología y de riesgo de aludes. Se les separará en grupos para que con estos ~onocimientos nos propongan actividad para desarrollar el 5 día. Cena y explicación de los que se va a ha-

CUMES n034 . .- - --- - 34 .- I

Page 36: Cumes - 34 - Federacion Galega de Montañismo

u NOTICrAS DE LA FEDERACIÓN ESPAÑOLA DE DEPORTES DE MONTARA Y ESCALADA

conferencia con dfapositivos sobre las carreras de esqui de montaña.

Qia 6: RealizaciCin de la gymkana, y tras esto descanso en el refugio hasta lo hora de lo cena. Tras esta se realizará una fiesta de despedida.

Día 7: Recogida y vuelto a Capil6ira (pueblos de la Alpuiarra granadina). Comida en el pue- blo y salido hacia la estación de autobuses de Granada estimando la hora de llegada cobre

las 1 9:00 horas. Hay que tener en cuenta que se realizará la aproximación a un refugio que es donde se pondrá el campamento base, así hay que pensar en que somos cccaracolesii, Ile- vamos la casa a cuestas. Es imprescindible tener conocimientos medios de esqui de travesía, así como de esquí de pista para los descensos. Tambi6n es interesante el fondo físico con el que contemos, pues nos se& mucho más gratas las salidos si contamos con una bue- na! forma fisica.

ENCUENTRO INTLRNACVONAL DE JOVENES EICA'LADORES

INVITACI~N Lo Federación Española de Deportes de Monta- ña y Escalada invita a jóvenes alpinistas en po- sesión de la licencia federativa de la FEDME a participar en el Encuentro Internacional de Jóve- nes Escaladores.

FECHA Del 29 de iulio al 4 de agosto de 2001

PARTICIPANTES 3/4 ióvenes por asociación (de 1 6 a 22 años). Se requiere un mínimo de 4" superior en escalada y con experiencia en alta montaña.

EQUIPO Ropo de verano de alta montaña y equipo de esca- lada (pies de gato, friends, cascos, cuerda, saco de dormir. El casco es obligatorio.

LUGAR LUGAR DE ENCUENTRO Picos de Europa. Refugio Vega de Unellu (2.380 Domingo 29 de iulio, de 9 a 10.30 horas de la ma- rnts.) nana, en la estación de Ferrocarril Oviedo.

OBJETIVO REGRESO Escalada en Alfo montaña. Intercambio de expe- Ca bado 4 de Agosto a Oviedo., riencias y nuevas amistades.

PRECIO DIRECCI~N 25.000 ptas. que deberán ser abonadas en el mo- Instructores de la Escuela Española de Alta Mon- mento de confirmarle la inscripción. (la EG.M. sub- faña. vencionará la actividad).

FECHA L~MITE PARA PREINSCRIBIRSE: 10 DE JULIO DE 2001

,RA MÁS INFORMAC~ÓN DIRIGIRSE A: Vocalía de Juventud de lo f 1

o Mortinez Garcío, 4 Rojo 30.003 Murcia +Teléfono: 968340270. F, E-moil: frnñ[email protected]~ Web: http:/~ww.orrokis.es/?fmrm/uiaa.t

I

PA Y. Froncisc

: EDME U: 96825E itm

Inscripciones en: Fedemcibn Golego de Montañismo

- CUMES n94 35 -

Page 37: Cumes - 34 - Federacion Galega de Montañismo

LEMBRANZAS DO CAMPAMENTO NACIONAL Por Carlos Garrido

A nosa viaxe a Tenerife ce-

menzaba soindo de Sontia- go o Domingo un de Agos- to, dun xeito contropocto ó

queseviufacendodurantetodoeano 1 I

en Compostelo; si os peregrinos chegan a noca capital como remate da sua aventura cultural-relixiosa e sentan nos sombras da Quintana ou do Obradoiro para contemplar a catedral e saborear o feito de ter chegado, descanscrndo

Panoramica do Tcide 1371 7 m ) un pouco, e collendo un porte máis axeitado paro presentarse diante do Apóstolo, nós, no comenzo da noscr ccaventu- ocompañada dun baleiro no estómago nada r ~ w escomenzabamos xa tumbados no aconsellable para voar a esas alturas. prirneiro andar do aeroporto de La Bacolla. iSaimos!. Alí naquela nosa clQuintanaii votamos nove Logo de dúas horas contemplando un oceano longas horas sen chegar a saber cal é a rnelilor de nubes e máis nubes chegamos a Nivaria, postura para non esforelar os ósos do corpo, Si, Nivaria: ({Tierra de lo nieve)). Así chamaban de tanto tempo tum bodos nas cadeiras, con- os romanos o Tenerife cando sulco ban esjas templando o fermoso ccrománicoli do lumino- ovgas en busca deengrandecer o seu imperio, so da terminal, que para máis coña seguía (afección aínda practicada hoxe en día por anunciando Santiago- Tenerife: 23,55 h. algúns con notables e humanitarios éxitos.) cando xcr eran a s seis da mañán do luns día ¡Por fin llegan los gallegos!; así no-lo dixeron dous. Logo, o seiíor comandante tivo a ben e non é de extrañar, pois contaban con nóc explicarnos que todo foi debido a *un fallo en 6s tres da mañQ e xa era a unha da tarde. el sistema», iVeña!, por si quedo algún inxenuo Rrimeiro a montar e a xantar, e logo chegaron que afndo cre que o que falla é o sistema, e as inscripcións; a esta vou, a esta non vou.. . non os que manexan ou modifican para tirar son as cinco da tarde e intentamos durmir mais beneficio, sóltanche iso e quedas cunha algo, iimposi ble!, pouco a pouco van sensación entre idiotez repentina e tomadura chegando os participantes da primeira de pelo, que si non deixas de pensar axiña no xornada, uns falan do Teide, outros dun ba- que aca'bos de escoitar podes chegar a pa- rranco e nós ímonos afacendo ao lugar dan- decer unha subida de tensión e impotencia, do pequenos paseos ollando as tendos e

CUMES n034 -- 36 -- m I

Page 38: Cumes - 34 - Federacion Galega de Montañismo

escoitando o falar dos participantes chegados dende distintos lugares do estado. As sete da mañán, iarri ba! E martes e saimos cara b ((Barranco de la Masca)), na parte Oeste da ¡Ha. La Masca e un pobo que da nome a este barranco que abre camiño cara o océano. Cactus, froles, chumbeirac e pedms volcánicas deixan paso a un sendeiro que va¡ baixundo ata o mar, onde unha praia cincenta serviríanos 6 remate para refrescar o corpo. O percorrido é fermoso e oínda máis si se fai como nos indicou Norberto, un compaiñeiro canario da organización que nos fixo de guía e levounos por unhas antigas canles de auga que nos achegaron a oufro barranco; nEl Ba- rranco de2 Naterokr chamado así por mor do pouso bronco deixado polas ougas cando baixaban por este lugar. Unha das primeiras obsewacións que focemos entre nós é que aquí a única auga que non está canalizado é a do mar. Nin un trisie regato nin pochanca, nesta terra non se perde nin unha pingo. En calquera parte da illa pódense ollar tubos e máis tubos, polo monte, a beira das estradas, e en moitos casos postos de calquer maneira, afeando bastante a desértica paisaxe. Serían as Cinco da tarde, cando despois de darnos un baño subimos a unha lancha que nos levou a dar unha volta para poder con- templar, dende o mor, a zona chamada dos caigantesw. Foi algo menos dunha hora nave- gando o carón da parte máis vertical da costa para chegar as porto dun pobo-chalé adosado deses tan bonitos onde veraneo moita xente loira e onde é mellor non preguntarlle a hora a ninguén, pois non sabes si che duran o de Helsinki ou a de Nueva Zelanda, ou mesmo a

canario que tarnpouco é como a noca. Entro nunha colfetería e un espeso cheiro a hambur- guesa e o anuncio de que as 20,30 h votan o Bonrssia-Bayern faime sair sin consumir nada. ¡Seguimos en Tenerife!. Logo todo viu moi rápido: chegarnos o campa- mento ás oito e despois de abarranqueani pola Masca, darnos un baño na ctpraia negrhali, navegar pola costa e zigzaguear na guagua case duas horas por estreitas estradas, esta- mos dispostos para duchornos axiña, cear un pouco e as doce da noite volver a pillar unha cdürgonair e zigzaguear un pouquiño mQs, case wnha hora, ato as cañadas do Teide e alí, ao pe de Montaña Blanca iniciar a subida a caldeira máis outa de España. A unha do mañrin, coa IUa en devalo, pero con luz suficiente, unhas trinta persoas seguiamos ao ctSiensiaw, un simpbtico guía dun clube canario, que nos mandou apagar Os frentáis e así, en silencio, con milleiros de estrelas por tectigos votamos a camiñar. Que- remos ver o mencer dende o cumio, e no fusco da noite eu penso que a tralla que IFe esta- mos metendo o corpo debe ser <(boa)> para comenzar as vacacións. A Vía Láctea parece unha brilante mancha prateada no ceo, e na costa, owtro pequeno firmamento de luceciñas apiñadas, como milleiros de vaga!umes, indíconnos a situacién das pobos e a proximidade do mar... Lo Orotuva, Puerto de La Cruz. ..ifermoso!. A pista é levadeiro e despois dunha hora facemos a prirneiro parada para xuntarnos e

comenzar o subir por un sendeiro que cun zigzagueante ir e vir lévanos a gañar altura rápidamente, mentras un aire feble e fresco fainos lembrar que xa estamos en pleno mon-

- CUMES nT4 37-

Page 39: Cumes - 34 - Federacion Galega de Montañismo

taña e a unhcr altitude xa bastante preto dos tres mil metros. Pouco a pouco irnos chegando ao refuxio de Altavista a 3.260 m. de altitude. Reagrupados todos, e logo descansar un rato, as cinco e media continuamos coa ascensión, lamentando ter que deixar no refuxio a algúns cornpañeiros que tanta movida praiero- montoñeira e guagua va¡ guagua ven non Ile sentou ben ou .(o¡ quizás unha sobredosis de apffpa arruga con mojito picón», o caso é que voltamos a andar xa cun vento mQis forte que non oxudaba ao noso pausado e durmido camiñar. E digo isto porque ha¡ quen xura que chegou a camiñar durmindo. Posendo xa a estación do teleférico un forte cheiro a xofre indicounos que esiiábarnos preto do cúmio. O vente nos mandaba de cando en vez unha labazada cheirenta que me fixo pen- sar que si no inferno cheira así compriría co-

menzar a gañar votos para non ter que ir alí. Unha vez xa no curnio agardamos uns quince minutos ata que cdourenzo>i amosou a cálida luz por riba do eterno e inmóvil mar de nu- bes, que foi gañando vnha cor dourada que amosaba o seu ondulante e caprichoso relie- ve. Todo, as pedras, a roupa, as nosas facianas colleron eso cbndida luz do mencer que durante uns minutos nos tivo sosegados contemprando o nacemento do día. Logo chegou o máis espedacular: detrás noca, cara o Oeste, xusto enñiba da illa de La Gomera wnha sombra foi collendo forza e como un xigante, coa calima por pantalla, foi aparecendo o espectro do Teide. Unha pirámide xigantesca collía forza e defi- nición e entre os comentarios de admiraci6n alguén que xa coñecá este fenómeno natural dixo que os canarios chamabanlle a illa mítica

de Borombó. As cámaras fofotogróficas que facia pouco recollían a saída do Sol, agora chistaban o seu ollo mecánico con rapidez, temendo que aquilo durara tan só uns instan- tes. O frio, o sono, o cansancio acumulado, o forte cheiro a xofre non son nada ... paga a pena chegar ato aquí arriba para contemplar este mítico pantasma de móis de 3.000 m. de alto erguido sobre o mar sin nada 6 seu redor mais que o ocbano, as nubes e un grupiño de xente apiñada no cumio do crhter, contem- plando a miragre desta espectacular proxeccibn. Logo, cando o Sol vai gañando altura Borornbó deitase no mar e a sombra do Teide recóllese na costa desaparecendo nos cantís. Despois virian outras caídas pola illa; o Ba- rranco del Cedro, as Canadas do Teide; o Volcán do Pico da Cabra, na Marcha Nacio- nal, co volcán de Maria moi pretiño. Monta- ñas e volcáns rodean a parte máis alta; a montaña Mostaza, montaña Guajara e a Ca- chucha destacan nas cañodcis, que forman un circo 6 redor do Teide, ande permanece unha inmóvil marea de lava, negra testemuña da última vomitona do P i l co Viejo. No noso recordo tamén quedará para sempre o dulce e pausado falar $os tinedeños, pala- bras como Garachico, La Orotava, Isora, Chio ... palabras para o recordo duns fermosos días en Tenerife, onde un grupiño de xente, ilusionados por compartir as súos montañas tivo a ben xuntar ali, nun pfñeiral de La Guancha, no Barranco de La Arena a múis dun cento de persoas para ofrecerlles a súa paisaxe, o seu tempo, e a súa amabilidade e

a bofé que nos fixeron pasar uns fermosos días. Gracias Nivaria.

- CUMES n034 38 - I

Page 40: Cumes - 34 - Federacion Galega de Montañismo

CALENDARIO DOS DOANO DA NOIA

Luis Arocas (Director da Escola C

Xane a-. I C i C i

-

m tsqui ae Montaha. iniciacrun.

Febreiro 1011 1 e 1711 8 Alpinismo. Técnic

11 9 Esqui de mon

Abril 21122 e 28129 Montañii

Maio - ,- . i Técnica

Xu~o,)iullo ^* " Escalada Al pina.

XU~IQ 718 Descenso de Barr~

taña

al.

para Escalada Deportiva.

CUMES n034 --

Page 41: Cumes - 34 - Federacion Galega de Montañismo

AS SERRAS DA CAPEIADA E MEIRA

Xosé Antón 'Formoso

MONTANISMO POIA SERRA DA CAPELADA R

Iniciamos o percorrido por ditos paraxes ? J dende o faro dos aguillónc, ascendemos pola carretera e a uns 100 mts callemos rumbo polo monte a dereita ascendendo por medio duns dos cantk e pasando por un pequeño collade que nos adentra nunha pronunciada pendente ata chegarmos á mitode da ladeira onde

atopamos un sendeiro, seguendo o rnesmo, a trav4s de monte baixo de toxo, achegamo-nos a unha das cotas da cerra, (Pico Gargacido 353 mts.) Seguimos camiño hacia o val de Vacariza,

descendendo ata atravesarmos o rego decte pe- queño e fermoso val, dende aquí iniciamos de

novo a ascensión polo medio dun pfñeiral ensine, este carreiro acercara-nos 6 Chan de Limo, unha vez neste punto divisamos o Faro de Ortegal, inicio deste recorrido, e así mesmo os acantila- dos de Aguilldns e Pedregosa, seguendo polo Chan de Limo achegamo-nos á seguinte cota, (Alto de Limo 559 rnts.) . Dende éste alto divisa- mos un dos máis espectaculares paisaxes do entorno da serra, (ría de Orfigueira, Mera e Carii?o) todo elo cun toque de encanto paisaxistico de fantasía. Aquí no Alto de Limo atopanse os rectos dun fodin, que antigamente senreu de ponto de vixia e semáforo para con- trol da navegacitin marítima da roa norte, onde conflúen as augas do Ailánlicco e Cant6 brico.

Despois de emborracharnos das vistas deste lugar, seguemos rumbo hacia Vixia Herbeira, descendemos pola lodeira noroeste ¿e Limo, ata chegarmos a carretera que discorre pola serra, unha vez neste punto, acercarno-nos 6s Cantis do Cadro, onde disfrutamos doutro espectáculo

CUMES n034

Grupo na Pontenova. antes de escomenzar unha mvesia I por Meir;

vertixinoso de ditos cantis, seguindo pola veriente noroeste do Alto de Vixia Herbeira e pegados 6 carretera achegamo-nos ata a cota deste alto, 61 3 mts., punto máis alto desta serro, onde afopamos uns das cantíc máis altos de Europa, só superado polos fiordos noruegos, cos seus 1 -000 mts. de desnivel.

Unha vez que tomamos un respiro, seguemos ata chegarmos ó lugar de Teixedela e acercar- nos a San Andrés de Teixido e os seus cantic, (Punta Tarroiba, Punta Domingo, e Punta dlAsalto).

crA San Andrés de Teixido vai de morio o que non foi de vivo)). Enfeitizado pobo que encerro un encanto misterioso de pobo místico, costelro e montañes, e á vez punto de peregrinación ó seu santuario. Historias misteriosas e entraña- bles da mezcla de xente mariñeira e labrega, as cales fundense nunha mesma persoa. San An- drés de Teixido emerxe dun paisaxe entre preci- picios e cantis, como si dun oasis no medio dun deserto onde poidamos recollernos despois dunha dura xomada, a meditar e repoñer enerxias, para iniciar outro periplo polo mundo

Page 42: Cumes - 34 - Federacion Galega de Montañismo

dos camiños e corredoiras que nos levan a disfrutar día a día dectes fermosos poroxes, que a nosa xeografia nos brin- da e depara.

iVentos e neboac da Serra da Capelada que reinados por eses lares, seguide vixiantes dese maxestzioso e enfeitizado rincón da nosa Terra, sen deixar de cubrila con ese manto misterioso de fermosura e encanto!

RECORRIDO POLA SERRA DE MEIRA Partindo do lugar de lrimia alta, dende

-

o Pedregal de Irirnia, onde nacen as augas do río Mino, nos adentramos a esta serra por un carniño que va¡ pegado a Pedreira en sentido ascendente hacia o cordal, a través dun monte baixo de toxo pasa un camiño que vai á rnitade da ladeira Oeste, de Norte a Sur. Atravesando estes paraxes, nos acercarnos a un bosque de pifieiros e seguendo cara 6 Sur, achegamo-nos ó alto de Monteairos, dende este alto podemos observar e pobo de Fonsagrada erguido sobre unha cerra, estando considerado como un dos concellos máis altos de Galicia (952 mts).

Voltamos hacia o Node polo cordal da Serra de Meira, atravesando a carretera de Meira a

Ribeira de Piquín, (paraiso troiteiro) otravesa- mos o alto de Couso, formacións rochosas, Pe- nas de Cruz de Meira e Alto de Meira con 893 mts. de altitude, dende este punto divisamos unha das máis extensas terras de Galicia, c(Terra Chan, logo de unho breve parodina descende- mos cara ó Pedregal de lrimia e observamos a

formación xeol6xica que xurdeu nos últimas glaciacións, por onde discorren as primeiras ougas do río Miño, unha vez remata a marcha na zoa de lrimia Alta, dispoñemo-nos a visitar o pobo de Meira.

Recorrido pola Serra de Meira

A paisaxe apacible e tranquila invitou dende tempos inmemoriables 6 meditacibn e o misti- cismo a algúns errnitáns, que elexiron estos serras como lugar de penitencia, ata que fun- daron unha comunidade monóctica e ergueron a lgrexa de San salvador de Meira. Por aqueles tempos, o abade do rnosteiro exercia dereitos xurisdiccionais sobre a vida de Meira, os seus termes e cotos.

Puro sustituir o templo ontigo, fundouse a finais do século XII ou principios do Xlll a lgrexa de Santa María, consagrada no ano 1.258. O rnosteiro acadou un das seus momentos múis brilantes no ano 1.600, ca apertura do Colexio de Filosofía, que cobrou fama en toda Galicia. 6 s momentos de esplendor seguironlle a deca- dencia, a exclaustración e a ruina do conxunto arquiteci6nico.

Do primitivo mostefro, declarado Monumento

Histórico-Artisti~o no 1.93 1 , conservase un edi- ficio (onde está instalado o Concello), con dúas ás restauradas do claustro renacentista (S.XVI), e a igrexa de Santa Maria, que ten os rasgos propios do románico borgoñón, importados po- los monxes cistercienses: plano bernandín, horizontalidade e austeridade decorativa.

CUMES n"34 - - 41 -

Page 43: Cumes - 34 - Federacion Galega de Montañismo

c, @B@bBIBB,4D OQ 04 riJ@rnfiD~ LAS MEDIDCIS DE PROTECCION EIJ ZOlldS DE MONTA~A CON UNA BUElA CONDUCCIÓN

DE NUESTRO VEH~CULO EN llRS CONDICIONES M ~ S RDVERSAS

CONDUCIR EN INVIERNO Por José Mora

En nuestras salidas invernales, P cia las distancias de frenado se el viento, lluvia, nieve, hielo y 7

4 agrandan, por lo que debemos niebla, condicionan la ciñcula- dejar una distancia de seguridad c ih , y afectan de forma nega- con el vehículo que nos prece- tiva la seguridad, por lo que de- de, y reducir la velocidad sobre bemos tener una serie de co- todo en zonas de curvas, procu- nocfmientos básicos, que nos rondo siempre frenar en línea permitan reducir sus efectos. recta y soltar los frenos antes de Viento.- Debemos tenercuida- empezar a girar el volante. do al adelantar a otro vehicw- De esta manera la adherencia lo, sobre todo si esie es muy vo- disponible será empleada por luminoso, y al salir de una zona el neumático de formo tmnwer- protegida a otra llano. En am- sal para girar sin tener ningu- bos casos debemos reducir la na disminución por efecto de los velocidad y suietar firmemente frenos. el volante con las dos manos, Cuando la cantidad de agua es preparándonos para corregir importante se pueden formar las perdidas de trayedoria que baheros en la carretera, produ- se produzcan. Debemos procu- ciendo el temido rar que nuestras maniobras no En ocasiones las medidas de seguridad comienzan iAcquaplanningii. Este se pro- sean bruscas, y que nuestros por las circunstancias de la carreten duce cuando el neumático no

movimientos sean suaves poro puede disipar Fa cantidad de no dar bandazos. No debemos olvidar que en estas agua depositada sobre el asfalto. El agua forma condiciones es importante mantener un cierto gra- una especie de almohada bajo el neumático, que do de aceleración, para que la fuerza del motor evita que entre en contacto con el firme, produciendo nos ayude a mantener la trayectoria. un deslizamiento incontrolado. El corredo estado La tlwia.- La lluvia es el elemento mlic común, y de los neumáticos, en cuanto a profundidad de di- los primeros gotas ~roducen la pérdida de adhe- bujo y presiones es fundomental. rencia m6s significativa, al mezclarse con el polvo Hielo y nieve.- La nieve y el hielo condicionan y la grasa deposikdos en la carretera y formar uno gravemente la adherencia. El hiela es muy traicio- capa sobre asfalto muy deslizante. nero. Puede presentarse sin que haya una sola gota Si la lluvia es muy persistente, a los pocos minutos de nieve, y su coeficiente de adherencia es prádi- se limpia el firme, aumentundo ligeramente la ad- camente nulo. Preverlo es prddicomente posible. herencia, y lo que es mós importante haciéndola Las placas cuelen crearse en zonas de sombra, al más uniforme. Con lo disminución de la adheren- pasar cerco de arroyos o rios que producen un

-__. CUMES n034 4 2 - m

Page 44: Cumes - 34 - Federacion Galega de Montañismo

mayor grado de humedad y, sobre todo en P C

los puentes, en los que el hecho de esfar 3

suspendidos en el aire provoca que el asfal- to se enfríe con mayor facilidad. Se debe abordar este tipo de terrenos a muy baja velocidad y el motor a un régimen mí- nimo, insertando la marcha necesario para movemos en un margen entre 1.500 y 2.500 r.p.m. Con ello conseguimos que nuestros movimientos sobre el acelercidor se trans- mitan al asfalto de manero muy suave y pro- gresiva, lo que ayudará a mantener la motricidcd. El pedal de freno debemos prác-

En invierno las circunstancias pueden cambiar bruscamente ticamente acariciarlo, pues lo capacidad de y cmplicar el regreso frenada es la que más se reduce. Niebla.- En los meses invernales lo visibili- dad es uno de los fadores más críticos. Ver y ser - Si se aparca en una zona de baias temperaturas, vistos suele ser algo bashnte difícil en determina- no usar el freno de mano, pues al congelarse la das ocasiones y, de todas, la peor es, sin dudo, la humedad se quedaría bloqueado. Mejor dejar una niebla. Nuestra seguridad y la de los dem6s con- marcha engranado y evitar las pendientes. dudoresdepende de nuestras habilidadesa la hora . Para evitar que las escobilfas se queden pegadas de utilizar el alumbrado. En ocasiones, una niebla al parabrisas por el hielo, cuando estcicionernos vol- ligera de noche hace que muchos conductores ac- veremos los limpiaparabrisas y apoyaremos lo par- cionen automQticamente la luz trasera de niebla, te mefálica. mientras que, con uno niebla m6s espesa, de dio - Procurar llevar el depósito de combustible Heno; mantienen el alumbrado de posición o ni siquiera tendremos más peso y estabilidad en el eje trasero ese. Curiosamente es de día cuando mas se requie- y se dispondrá de calefcicción más tiempo en caso ren las luces de niebla, ya que la luz del día mimetiza de quedar inmovilizado. casi por completa los automóviles, especialmente . La calefacción puede producir sornnolencio y has- de colores claros y metalizados. ta dolor de cabeza. ManFener abiertas un poco las

ventanillas. Pistas para evitar problemas Si nos atascamos en la nieve daremos impulsos - Para repeler el agua en el exterior del parabrisas y suaves hacia delante y hacia atrás con las marchas. evifar el vaho en el injerior, pasar uno patata coria- . Si se tiene que arrancar en suelo con nieve o hie- da en ambas superficies. lo, hocerlo soltando suavemente el embrague y sin - Añadir al agua del limpiaparabrisas unas gotas acelerar apenas. de lavavaiillas y un poco de anticongelanfe, se me- - No olvidar de llevar cadenas, las podemos nece- jorará la capacidad de limpieza. sitar y en determinadas carreteras son de uso obli- - S i el limpiaparabrisas está helado, utilice gatoria. anticongelante o olcohol, pero nunca agua calien- - Pinzas, es la época más propia para quedar sin te, ya que podría romperse el cristal. batería y las pinzos son muy útiles.

- CUMES n94 43 -

Page 45: Cumes - 34 - Federacion Galega de Montañismo

m

VIAJE A LA MORADA DE LOS DIOSES

Lb PROEZA Lugar: Cordillera del Himalaya. Fechas: De1 23 de agosto del 97 al 26 de agosto del 98. Objetivos: Coronar en 12 meses las catorce cumbres más altas del planeta como ofrenda para la Paz entre las naciones de Ia Tierra y la conversaci0n del medio ambiente. Resultados: Acometen la ascensihn de 8 montañas de mas de 8.000 m y consiguen llegar a 5 cumbres: Dhaulaguiri (8.172 m.), Cho-Oyu (8.201 m.), Broak 'Peak (8.047 m.), Gasherbrourn 11 (8.035 m.} e Hiddeli Peak (8.068 m.). Igualan el record mundial de m i s ochomiles en once m e w . Retransmiten imágenes en directo desde el Himalaya para las televisiones, gracias a la tecnología de btelsis; apare- ciendo en las cadenas de todo el mundo y en Ia prestigiosa revista National Geographic. Protagonistas: Jose Antonio y Jesús Martinez Novas, destacados montañeros españoles que ya tenfan en su haber la ascensiún al Aconcagua, al Everest y a otras importantes cumbres. EL CIRRO La crónica de la mayor hazaña del rnontañismo iMrico: Un periplo de 11 meses por las tierras más altas del Planeta. Una aventvra que nos permite seguir la travesía de los hermanos M. Novas por valles profundos, glaciares inmensos, cumbres que rascan el cielo. Una aproximación privilegiada a las culturas que perviven en las aldeas remotas del Himalaya y del Karakomm. El relato del desafio contra los elementos. La victoria de la voluntad humana sobre las situaciones limite. EL AUTOR Xosé Ballesteros, Premio de Novela García B a m s con "Talego" (1993). Ha dirigido el magazine Sete Mares en Radio Ecca, Vigo. Ha publicado numerosos títulos de literatura infantil.

sado 4 de X m

los para se1 in amigo de 4 . .

20% tan sb I

I os que o co J de amor, c .. . .

iidode. nos a sorte penoas, nui

-, ...

guero deixo Aeceron no s iu no siio vil

de disfrutar ICO morren n de tronsm

juer, quedai irazbn.

da súa am de todo; dei itir é como 2

-á hmén pa

no un peqi culado 6 m( soderón esr

leño record indo do mor luecer xom

f i c n a a ~ ~ ~ ~ ~ 1"si MWEÉREZ BERENGUER

0 PO

Pérez trerenguer. uespols aa enorme aor que proauciu esto inesperada mo familiores e ami! r nesto p6xi memoria, pois nir ,úa etapa vin que nunca deixoi io laboral, 1 inmenso personalidade, o súa espontiineo solidaridade e o seu íntegro e d concepto do digr Para os que tiver amigos, os boas 1 do seu ser, que si N

vivo un pouco rniiis. .. O teu recordo, amigo Berenr nos teus escritos e no noso cc

Carlos Garido

izade nos q xan en codc

ueda pensc I un de nos I

;i rnantivera

ra sernpre,

rnos a súa F

nas túas en:

: José M' de, entre o no súa h Aismo, ais a súa

ir que os Jn pouso iresencia

;inanzas,

Page 46: Cumes - 34 - Federacion Galega de Montañismo