CEIP SACO E ARCE DE TOÉN

Aula esquío da Natureza

Pequenos actos, grandes obras

2

AULA ESQUÍO DA NATUREZA

CEIP SACO E ARCE — TOÉN (OURENSE)

MAIO 2011

Publicación impresa en papel reciclado e con tintas ecolóxicas

3

Algunha das consecuencias do Cambio Climático. 1. Aumento das temperaturas.

2. Furacáns máis intensos, choivas torrenciais, secas, olas de calor, nevadas, máis frío no

Norte de Europa, escaseza de auga, super tormentas, etc.

3. Impacto no ecosistema: cambios de animais, extinción de especies, aparición de novas

especies...

4. Aumento dos niveis do mar: algo que xa está afectando a pequenas illas e que pode

ser catastrófico para as cidades costeiras e as situadas xunto aos ríos.

5. Problemas na agricultura e, por conseguinte, máis fame no mundo. Aumento de pragas

e enfermidades.

Nós os ALUMNOS/AS do colexio Saco e Arce de Toén, un ano máis,

comprometémonos a frear un pouquiño o quentamento global.

Como o imos a conseguir?, vos estaredes preguntando.

Cunha serie de actuacións que vos imos a detallar nesta publicación..

Pequenos actos... grandes obras.

4

Xeramos grandes cantidades

de lixo. Derribamos árbores para

usar papel e contribuímos á de-

forestación. Cada vez fai falta

máis terra cultivable porque o

mundo está densamente poboa-

do ...

Todos contribuímos, no noso día a

día, ao cambio climático. Utiliza-

mos un sistema de electricidade,

desprazámonos en vehículos

(autobuses, coches, motos) que utili-

zan combustibles procedentes de

enerxías non renovables e que emi-

ten gases de efecto invernadoiro.

Cando o ser humano decidiu dominar a terra sen

importarlle o prezo que debía pagar. A Nature-

za foise envelenando e contaminando sen límite,

provocando o aumento da temperatura do plane-

ta.

O Protocolo de Kyoto é o ins-

trumento máis importante des-

tinado a loitar contra o cambio

climático. Contén o compromi-

so dos países industrializados

a reducir a emisión dalgúns ga-

ses de efecto invernadoiro.

O cambio climático non é unha película de ciencia ficción...

é unha realidade.

Cales son os gases de efecto inver-

nadoiro?

Son o dióxido de carbono, metano e

óxido nitroso; sen eles non sería posible

a vida no planeta, xa que impiden que

parte do calor solar regrese ao espazo.

Pero cando aumenta o seu volume sen

parar, provocan unhas temperaturas

elevadas e modifican o clima.

5

Preto das cidades hai sempre enormes ver-

tedoiros de lixo que medran e medran se

parar. Gran cantidade dese lixo pode ser

reciclado e aproveitado para producir novos

envases e produtos.

A Terra e a Natureza, teñen

un estómago e necesitan

tempo para dixerir os ali-

mentos que, por suposto,

non son coma os que toma-

mos nós.

Se lle botamos moitos alimen-

tos (residuos), porque consu-

mimos moito, tardará moito

tempo en facer a dixestión e

porase enferma. E, se eses

alimentos son tóxicos... Xa me

diredes!

Cada europeo produce

ao longo da súa vida

arredor de 70 tonela-

das de residuos, lixo e

outros contaminantes?

Usa produtos Biodegradables

para reducir a túa pegada

ecolóxica:

Son materias e produtos, como

as bolsas de papel, que teñen a

facultade de reintegrarse na terra

por acción da natureza (do sol, da

auga, das bacterias.)

Exemplos de tempos de descomposi-

ción:

Monda dun plátano: de 2 a 10 días.

Panos de algodón: de 1 a 5 meses.

Papel: de 2 a 5 meses

A pel da laranxa: 6 meses

Aneis plásticos paquetes de latas: 450 anos.

O vidro e o plástico tardan uns 4.000 anos

en descompoñerse, así que a solución ideal é

reciclalos.

1ª actuación:

NON É MAIS FELIZ O QUE MÁIS TEN, SENÓN O QUE MENOS NECESITA

SABÍAS QUE…?

6

Nas nosas casas fabri-

camos un dos máis

graves prexuízos para o

medio ambiente:

O LIXO!!!!!

Cando mires o lixo pen-

sa nel coma nunha ma-

teria prima, que ten

valor.

Temos que REDUCIR a

cantidade de lixo.

¿Cómo facelo?

MOI FÁCIL:

REciclando,

REutilizando e …

REspectando

REcoiro ... QUE É ISO?

QUE PASA NA TÚA PROPIA CASA?

7

O sistema de reciclaxe creouse polo nº excesivo de envases que se poñían no mer-

cado. Segundo a lei toda persoa que poña un envase no mercado, debe

garantir un sistema de recollida e revalorizar o envase, así que paga a

ECOEMBES OU ECOVIDRO, para que se encarguen de recollelo e

reciclalo.

No contedor de vidro non deposites pratos, copas, cristais de ventás, nin cerámica

É mellor tirar algo, sobre o que se dubida, ao contedor de orgánicos para non

entorpecer o labor da reciclaxe:

Panos de mocos, cueiros, papeis sucios, ao contedor orgánico.

Botes de pintura, de aceite dos coches, aerosois ao punto limpo ou no orgánico.

A reciclaxe poderíase definir como a obtención de materias primas a partir de res-

tos.

Separa o cartón, as pilas, o vidro, o plástico e lévaos a contedores especiais para que

poidan ser reciclados, ou sexa, para darlles un novo uso.

8

- Almacén para os residuos peri-

gosos do fogar : aerosois, fluores-

centes, disolventes, pinturas, etc.

- Zona para os residuos volumi-

nosos: mobles, colchóns, electrodo-

mésticos, restos de podas....

A Dirección dos Puntos Limpos en

Ourense son: Santa Mariña (P.Km-

6) e outro en Vilar das Tres - Eiroás

(rúa dos Chaos).

Unha lámpada: a de filamentos no contador de orgánicos, a de baixo consumo

nun punto limpo.

Os CDs: no orgánico, son moi difíciles de reciclar.

Cubertería: no orgánico.

Os tubos de pomadas: considéranse restos de medicamentos, así que deposítanse

na farmacia ou no punto limpo.

Xoguetes: Si son electrónicos, mellor levalos a un punto limpo. Un peluche, no

contedor orgánico, unha boneca, a pesar de ser de plástico, é mellor tirala no or-

gánico (ao estar formada por diferentes tipos de plásticos dificulta o reciclado).

Vasoiras, pelotas de coiro, auriculares: no orgánico

Esmalte de unllas: se está baleiro, o envase ao de vidro e a tapa ao amarelo.

PUNTOS LIMPOS. Son instalacións de recollida selectiva para os cidadáns. Ten zo-

nas diferentes segundo a perigosidade do residuo:

QUE FAGO CON....?

9

QDAMOS?

Nós os residuos perigosos e voluminosos imos a feira dos Puntos Limpos

MOBLES E APARELLOS

ELECTRODOMÉSTICOS

10

MEDICAMENTOS : AEROSOIS:

Eu son un farrapo... antes fun guapo... agora preciso un des-canso. Eu son un zapato vello e cun burato... pateei moitos cami-ños... agora estou farto.

Eu de motores fun sangue ben querido e apreciado... agora eu xa cumprín o que tiña estipulado.

Insecticidas e desinfectantes Eu matei moitos bichos e eu os mo-bles lucín... eu desinfectei as augas para que poidas vivir.

Baterías e pilas. Eu era a chispa da vida de moitos coches e utensilios agora xa vou cansiña e preciso unha nova vida. Pinturas colas e vernices Pégoo todo, dou cor e brillo…fago do vello novo e do roto un descosido.

Lámpadas e halóxenos Eu fun luz na escuridade Comigo a vida fíxose Moito máis agradable.

11

2ª actuación

RECICLANDO PAPEL

Non malgastes papel. Reutiliza os

papeis que só están escritos por

unha cara cando escribas ou de-

buxes.

Deposita o papel xa usado en con-

tedores específicos para a súa

posterior reciclaxe.

Reduce os papeis de limpeza,

substituíndoos por panos de tea.

1. Nun caldeiro botamos cachiños de pa-

pel en auga (dobre de auga que de pa-

pel), mellor se a auga esta morna.

2. Deixámolo 2 días e logo batémolo

(baixo a mirada atenta da profe) ata con-

seguir unha pasta espesa

3. Collemos pasta sobre o marco/rede e

volteámola sobre unha superficie absor-

bente (follas de periódico)

4. Colocamos una tea por riba para qui-

tarlle o exceso de auga e para que o pa-

pel quede fino.

5. Cando a tea absorba a auga, deixa-

mos que a lámina de papel se seque.

12

Podes usar bolsas de tea para ir a compra.

Compra só o necesario.

Reutiliza as cousas en lugar de

tiralas.

Por exemplo: garda as bolsas

do super e volve a usalas para ir

á compra ou para tirar o lixo.

Elixe produtos que teñan menos envolto-

rios, usa os paquetes familiares.

Tamén podes usalas para meter alimen-

tos no conxelador. Como? Facendo un

peche hermético cunha botella de plás-

tico.

3ª actuación:

IDEAS E CONSELLOS PRÁCTICOS PARA RECICLAR:

13

Existen moitas formas de dar unha segunda oportunidade as cousas que se teñen

e xa non se empregan. Isto son algún exemplos do que fixemos nós:

Entrega roupa, xoguetes,

libros, videoxogos en bo

uso e que xa non utilices

a ONG, a Cáritas, mer-

cadiños solidarios...

14

4ª actuación:

APRENDEMOS MÁIS COUSAS SOBRE AS ENERXÍAS RENOVABLES

Aforra Enerxía apagando luces innecesarias, tamén a tele e o ordenador cando

non os utilices, mantén a calefacción entre os 18º e 20º.

E … Moi importante! Non malgastes auga, pecha a billa ao lavar os dentes, non

tires da cisterna só por un papel, dúchate en vez de bañarte e non a contamines

tirando polo vertedoiro produtos nocivos como o aceite.

Substitúe as lámpadas convencionais por lámpadas de baixo consumo

É de suma importancia o uso progresivo das

enerxías renovables xa que son a mellor solu-

ción para deter o quentamento global e ter un

mundo máis ecolóxico.

Usar enerxías renovables pode aforrar centos,

senón é que miles de euros ao ano no teu recibo

da luz. Hai varios tipos:

15

16

P a r e c e u n h a c a i x a ,

verdade?, pois é moito máis.

É un forno solar. Feito con 2

caixas de cartón, papel de

aluminio, plástico e vidro.

Pode potabilizar auga nunha

hora, cociñar, secar roupa,

quentar alimentos. Os

alimentos nunca se queiman.

O inconvinte é que é un

pouco lenta e que se precisa

luz solar.

Preparamos galletas de canela,

Potabilizamos auga

Fixemos unha infusión de Herba Luísa

Cociña Ecolóxica, consumo cero

Nas nosas mans está decidir como colaborar, como axudar, que proxectos

desenrolar.

Nós decidimos investigar como facer un forno con materiais reciclados,

baratos e accesibles para a xente que non pode permitirse outra cousa.

17

GALLETAS DE COCO

Ingredientes:

120 gr. De azucre

150 gr. De coco

3 claras de ovo.

Procedemento:

1º Bate as claras a punto

de neve.

2º Bota o azucre

removendo de abaixo

arriba.

3º Engade o coco do

mesmo xeito.

Xa está listo para metelo

ao forno.

18

5ª actuación:

O problema dos vertedeiros incontrolados

A Unión Europea prohibe este tipo de vertido, pero algunha xente, en moitos ca-

sos, non está concien-

ciada sobre os problemas

que provoca na natureza.

Xeralmente, prodúcese

fóra das zonas habita-

das, enchendo os nosos

montes de lixo, con subs-

tancias contaminantes

que alteran o ecosiste-

ma....

Os problemas iniciais dos

vertedeiros incontrolados

son os malos cheiros, lumes, animais transmisores de enfermidades...

POR ISO SI VAS AO BOSQUE… QUE DEBES SABER?

As árbores son as nosas depuradoras naturais:

Limpan o aire, producen osíxeno e absorben o dióxido de carbono da atmosfera,

que é un dos causantes do efecto invernadoiro.

Regulan o clima, facili-

tando a choiva.

Son o fogar de nume-

rosos animais: Dende

as raíces ata as follas,

cada árbore esta chea

de vida.

19

Nos nosos montes viven moitos animais. Algúns son moi beneficiosos para nós:

Carnívoros que manteñen a raia pragas de insectos e roedores.

Insectos como as abellas que a parte da súa función melífera tamén interveñen

no proceso de reprodución de plantas e árbores.

Agarran o chan. As raíces sosteñen o solo, evitando a erosión e as pólas frean

os efectos das choivas torrenciais.

Defende a Natureza denunciando os comportamentos antiecolóxicos: vertedei-

ros incontrolados, residuos perigosos ...

Aprende a coñecer e a respectar o monte, comunica danos ou problemas que vexas

nel.

20

ESTE LUME FOI FROVOCADO POR UNHA QUEIMA INCONTROLADA A CARÓN DO NOSO COLEXIO

COMO DEBES COMPORTARTE?

Gústache levar recordos dos teu paseos???, arrincar flores, poliñas, cogordos... POIS

QUE SEXA A ÚLTIMA VEZ! Pensa que podes estar destruíndo o alimento ou a vivenda dal-

gún dos habitantes do bosque.

Que che parecería se alguén se levara a porta da túa casa, ou o que gardas no frigorífico?

Por iso a mellor forma de disfrutar no bosque é camiñando por el

A moto ou QUAD prohibidos!

Non alborotes. Os habitantes do bosque non son amigos para ir de marcha.

Goza da paz e da tranquilidade do bosque.

Non deas chucharías aos animais, aínda que a eles lles gusten, poderían poñerse moi en-

fermos.

IMPORTANTÍSIMO!!!!

Non acendas lume.

Nunca. Por moito coida-

do que teñas podes pro-

vocar un incendio, a pe-

or traxedia do bosque! (E

de todos nós). Se ves un

incendio mo monte,

CHAMA AO 085

O LUME, ameaza persoas, vivendas, destrúe recursos, mata plantas e animais,

elimina o chan fértil, dana a paisaxe, provocando cambios no medio ambiente, co-

mo o temido CAMBIO CLIMÁTICO.

21

¡

SE O MONTE ESTÁ BEN XESTIONADO, REDUCIRANSE OS LUMES:

Como podemos axudar a frear os incendios forestais?

Aproveitando e xestionando o rendemento

que produce o monte: madeira, mel, bio-

masa, contornos saudables.

Abrindo pistas que sirvan para deter o lu-

me e faciliten o acceso das brigadas fores-

tais.

Reducindo o abandono, revalorizando o

noso patrimonio, convencendo a propieta-

rios e comuneiros para que rocen os seus

montes e os manteñan limpos.

Repoboando con especies autóctonas: carballos, sobreiras, castiñeiros... E que ademais

arden peor ca os piñeiros ou eucaliptos.

22

Facemos Compost:

Dende fai varios anos, no colexio,

facemos compost cos residuos orgá-

nicos procedentes da cociña.

O compost producido utilizámolo

para abonar o noso horto escolar..

¿Qué precisamos para

facer compost?

- Un composteiro

- Unha forca ou outra ferra-

menta para voltear

- Auga.

- Residuos de cociña (Restos de

froita, verdura, mondas de pata-

cas, pousos de café, té, po da

aspiradora, cáscaras de ovo,

restos de pan, …)

- Residuos vexetais (restos de

poda, ramiñas, follas secas, her-

ba ...)

6ª Actuación

O Compost

É un abono natural que se pode empregar para o xardín, horta ou plantas de inte-

rior. É moi beneficioso porque as terras tratadas con fertilizantes químicos, acaban

perdendo a súa produtividade.

¿Como se fai o compost?

Botar unha capa de toxos pica-

dos, restos de poda ou outro

tipo de restos vexetais.

Botar unha capa de residuos da

cociña.

Ir intercalando capas de ramas

cortadas, follas secas e herba

da poda para que o aire circule

con maior facilidade polo inte-

rior.

Remexer a parte superior unha

ou dúas veces á semana.

Pódense engadir ortigas para

acelerar o proceso.

23

7ª Actuación

Datos que falan dos hábitos medioambientais da nosa comunidade escolar

FAISE SEPARACIÓN DE

RESIDUOS

NA TÚA CASA?

60%

40%

SI

NON

CALES DESTES

PRODUCTOS SE

RECICLAN NA

TÚA CASA?

FACEDES COMPOST NA CASA?

52,38

47,6

45

46

47

48

49

50

51

52

53

Fan compost Non fan compost

Serie1

1615

10

14

11

13 13

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

plasticos papel vidro envases tetrabricks pilas outros

Serie1

24

O

Que difícil cantarlle a nai terra, que nos aguanta y nos viu medrar, e aos pais dos teus pais e aos teus fillos e aos que virán detrás. se a miras coma a túa nai quizás che cambie a mirada, e actuemos coma os que defenden aos seus. e aos que veñen con el a raíz nos meus eu sentín, levantei a man e vin, que todo vai unido, que todo é un ci-clo, a terra, o ceo e de novo aquí, co-ma a auga do mar e as nubes vai, Chove a auga e volta a empezar, oes, e ieee. Berrei, berrei...non o ves?? vai morrendo lentamente, nai terra... mother earth...(bis) Non se trata de romper ventás, ni farolas nin de caras, mellor romper conciencias.. equivoca-das..oes??.. ninguén nos ensinou nin a ti nin a min, Ninguén nos explicou nin a ti nin a min, mellor aprender, que corra a voz e qui-zás conseguir.. (bbrbor... bombeando teerra nai di.... tr trr bombeando terra nai … basta! trtrt bombeando trtrt bombeando tierra nai escoitei... trtrt bombeando terra nai di… ponte en pé. trttr bombeando ...mírame ihee) Berrei, berrei...non o ves?? (non non non non o ve...) vai morrendo lentamente, nai te-rra...mother earth...

8ª actuación

CANTÁMOSLLE Á TERRA... Para que se nos escoite.

Coñeces a canción de Macaco, “Mamá Tierra”?

25

9ª Actuación

Poesía que mima a terra

Se o planeta Queres coidar, Este é o momento De comezar. Reduce o lixo Na túa casa Consume menos. PENSA E SEPARA. O cambio climático Tráenos de cabeza Medran os desastres No noso planeta. Se camiñar podes Non collas o coche E anda na bici E fai deporte. Montes ben coidados, Con sentidiño É bo para ti E tamén pro veciño. Se tiras o lixo Por todos os lados Faremos da terra Un lugar desolado. Se reducimos O que consumimos Viviremos mellor Chegaremos a velliños. Nas nosas mans Está a clave Para conseguir Que este mundo cambie. Que o mundo cambie.

Conservar o planeta É o noso deber. Estamos a tempo De facelo ben. Separa o lixo, Comeza na casa. Polo vertedoiro Non botes a graxa Papel cartón e vidro No seu contedor Se o reciclamos todo Iranos mellor. Eu son ecoloxista Eu son responsable, Eu so consumo O indispensable.

UN MUNDO DE CORES, IMOS CONSEGUIR. PINTADO A AQUARELA QUE NON SEXA GRIS. NO ARCO DA VELLA SÚBETE AMIGO, NON TE PARES

EU VOU CONTIGO

XUNTOS PODEMOS, TI

BOTA UNHA MAN

ACTOS PEQUENOS,

GRANDES OBRAS FAN

DA UN PASO AO FRONTE,

NON O PENSES MÁIS

A VIDA NO PLANETA

IMOS MELLORAR

26

10ª Actuación

ComECOcos

Atopa no debuxo da esquerda 13 diferenzas con respecto ao da dereita.

100

XEROGLÍFICO

Gas, que emitido en grandes concentracións, provoca o efecto

invernadoiro.

Axuda a cada residuo

a chegar ao seu conte-

dor.

Daniel Cruz

27

11

ª A

ctu

ació

n: M

iran

do

po

la T

erra

28

A t

err

a d

i: X

a b

asta

! P

on

te e

n p

é!

29

30

Ac

ou

ga T

ER

RA

! P

eq

ue

no

s A

cto

s, g

ran

des o

bra

s

12ª Actuación

31

32

Alumnos/as e mestres do CEIP Saco e Arce de Toén. (Ourense)

E a miña

A terra é a miña casa

E a nosa

E a miña

Tamén é a nosa