classificaciÓ trastorns respiratoris del son. clÍnica … · 2011-03-29 · 1. no hay sde. 2....

65
CLASSIFICACIÓ TRASTORNS RESPIRATORIS DEL SON. CLÍNICA DE LA SAHS. Núria Grau. Pneumologia Hospital del Mar

Upload: others

Post on 04-Jul-2020

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

CLASSIFICACIÓ TRASTORNS RESPIRATORIS DEL SON. CLÍNICA DE LA SAHS.

Núria Grau. Pneumologia Hospital del Mar

Consenso Nacional sobre el síndrome de apneas-hipopneas del sueño

Coordinador:Joaquín Durán-Cantolla(Sociedad Española de Neumología y Cirugía Torácica (SEPAR))

Comité de redacción:Francisco Javier Puertas-CuestaGonzalo Pin-ArboledasJoan Santamaría-Cano

Grupo Español de Sueño (GES) formado por orden alfabético:

Asociación Española de Pediatría (AEP)Gonzalo Pin-Arboledas

Asociación Española de Pediatría de Atención Primaria (AEPAP)Javier E. Blanco-GonzálezRamón Ugarte-Líbano

Asociación de Estudios de Prevención y Salud Laboral (AEPSAL)Jose María-Molina

Asociación Ibérica de Patología del Sueño (AIPS)Pilar Cuartero-RíosFrancisco Javier-Puertas

Dirección General de Tráfico (DGT)Elena Valdés

Organización Médica Colegial (OMC)Francisco Toquero de la Torre

Sociedad Española de Cardiología (SEC)Jose Martínez-Ferrer

Sociedad Española de Medicina General (SEMG)Juan Antonio-Trigueros

Sociedad Española de Medicina de Tráfico (SEMT)Elena Valdés-Rodríguez

Sociedad Española de Medicina Familiar y Comunitaria (SEMFYC)Jesús Molina-ParísAsensio López-Santiago

Sociedad Española de Medicina Rural y Generalista (SEMERGEN)Jose Antonio Quintano-Jiménez

Sociedad Española de Neurofisiología Clínica (SENFC)Inés Picornell-DarderGema de Blas-Beorlegui

Sociedad Española de Neurología (SEN)Joan Santamaría

Sociedad Española de Ortodoncia (SEO)Juan Cobo PlanaFélix de Carlos Villafranca

Sociedad Española de Neumología y Cirugía Torácica (SEPAR)Joaquín Durán-CantollaNicolás González-Mangado

Sociedad Española de Otorrinolaringología (SEORL)Eduard EstellerEnric Perelló

Sociedad Española de Prótesis Estomatológica (SEPES)Carmelo Alustiza

Con la colaboración de:Un epidemiólogo clínico: Felipe Aizpuru-BarandiaránUn especialista en bioética: Fernando CarballoUn magistrado: Purificación MartorellUn paciente: Jesús Polo-Fernández de AróyabeLa Organización de Consumidores y Usuarios (OCU): José María González-ViguerasUn representante de proveedores de Servicios (Air Products): Mercedes Franco-GayUn representante de los fabricantes de equipos (ResMed España): Ángel Orteu

• Definició SAHS

“Cuadro de somnolencia excesiva, trastornos cognitivo-conductuales, respiratorios, cardiacos, metabólicos o inflamatorios secundarios a episodios recurrentes de obstrucción de la via aerea superior durante el sueño, a consecuencia de una alteración anatomo-funcional que conduce a su colapso”.

Consenso Nacional sobre el síndrome de apnea-hipopnea del sueño, 2005

• Fisiopatologia

3

• Epidemiologia

Factors predisponents

Factors predisponents

Anatòmics:- Obesitat- Malformacions- P.ex: retrognatia- Hipertròfia amigdalar

Altres:- Edat (40-80 anys)- Sexe (homes:dones, 2/3:1)- Medicacions- Alcohol- Tabaquisme- Història familiar

S. Treacher CollinsS. Stickler Acondroplasia

S. CrouzonS. AlpertDisplasia oculo-auriculo-vertebral

• CLASSIFICACIÓ trastorns respiratoris del son

• CLASSIFICACIÓ trastorns respiratoris del son

OBSTRUCTIUS

• Apnea obstructiva

• Hipoapnea

• ERAM: esforç respiratori associat a microdespertar (RERA: Respiratory Event-Related arousal)

OBSTRUCTIUS

• Apnea obstructiva

• Hipoapnea

• ERAM: esforç respiratori associat a microdespertar (RERA: Respiratory Event-Related arousal)

NO OBSTRUCTIUS

• Apnea central (Respiració de Cheyne-Stokes)

• Hipoventilació durant el son

• CLASSIFICACIÓ trastorns respiratoris del son

Roncador simple

S. de resistencia aumentadavía aérea superior

Hipopnea obstructiva

Apnea obstructivaCOL.LAPSABILITAT VAS

Abscència o reducció >90% de la senyal respiratòria (termistors, cánula nasal o pneumotacògraf) de >10 s de duració en presència d’esforç respiratori detectat per les bandes toracoabdominals.

APNEA OBSTRUCTIVA

Abscència o reducció > 90% de la senyal respiratòria (termistors, cánula nasal o pneumotacògraf) de >10 s de duració en abscència d’esforç respiratori detectat per les bandes toracoabdominals.

APNEA CENTRAL

23

És un esdeveniment respiratori que, habitualment, comença amb component central i acaba amb un component obstructiu.

APNEA MIXTA

Reducció discernible (>30% i <90%) de l’amplitud de la senyal respiratòria de >10 s de duració (termistors, cánula nasal o pneumotacògraf) que s’acompanya d’una desaturació (≥ 3%) i/o un microdespertar en l’electroencefalograma.

HIPOAPNEA OBSTRUCTIVA

Periode ≥ 10 s d’increment progressiu de l’esforç respiratori (habitualment detectat mitjançant medicióde pressió esofàgica) que acaba amb un microdespertar.

Opcionalment, també pot detectar-se per períodes curts dede limitació de fluxe (≥ 10 s i < 2 min), sense reducció marcada de l’amplitud del fluxe i que acaba amb un microdespertar.

ERAM

(esforços respiratoris associats a microdespertars)

Indice de apnea-hipopnea (IAH )=Nº apneas + Nº hipopneas

Horas de sueño

Indice de alteración respiratoria (IAR)=Nº apneas + Nº hipopneas + N º ERAM s

Horas de sueño

DEFINICIÓ DE SAHS:

1.- IAR > 5/h associat a un dels següents símptomes:

A.- excessiva somnolència diürna no explicada per altres causes

B.- dos o més dels següents:

B1.- Asfíxies repetides durant el son

B2.- Despertars recurrents durant el son

B3.- Percepció de son no repatador

B4.- Cansament i/o fatiga durant el dia

B5.- Dificultats de concentració

DEFINICIÓ DE SAHS:

1.- IAR > 5/h associat a un dels següents símptomes:

A.- excessiva somnolència diürna no explicada per altres causes

B.- dos o més dels següents:

B1.- Asfíxies repetides durant el son

B2.- Despertars recurrents durant el son

B3.- Percepció de son no repatador

B4.- Cansament i/o fatiga durant el dia

B5.- Dificultats de concentració

SAHS=1+ (A o B)

• CLÍNICA DE LA SAHS

• CLÍNICA DE LA SAHS

RONCOPATIA CRÒNICA

APNEES OBSERVADES

SOMNOLÈNCIA DIÜRNA

SÍMPTOMES NOCTURNS: despertars freqüents, despertars bruscs pel propi ronc, per molèsties faríngees o per crisis de refluxe gastroesofàgic, nictúria, son agitat (moviments involuntaris, gemecs ...), sudoració, enuresi...

SÍMPTOMES MATINALS: son no reparador, sequetat de boca, molèsties faríngees, cefalea matutina (reflexa hipercàpnia)...

SÍMPTOMES DIÜRNS: astènia, enlentiment psicomotriu, reducció líbido, impotència, dispnea d’esforç, accidents de trànsit i laborals, problemes escolars i familiars, etc.

RONCOPATIA CRÒNICA

APNEES OBSERVADES

SOMNOLÈNCIA DIÜRNA

• CLÍNICA DE LA SAHS

SOMNOLÈNCIA DÏURNA

• Somnolència diürna

1. No hay SDE.

2. Leve: episodios infrecuentes de SDE que ocurren en situaciones pasivas (viendo TV, leyendo, viajando como pasajero).Tienen poca repercusión sobre las actividades de la vida diaria.

3. Moderada: episodios de SDE que ocurren regularmente en situaciones que requieren cierto grado de atención (conciertos, teatros, reuniones). Producen cierto impacto en las actividades de la vida diaria.

4. Grave: episodios de SDE diarios en situaciones francamente activas (hablando, comiendo, paseando).Altera de forma importante las actividades habituales.

Strohl KP, Redline S. Recognition of obstructive sleep apnea. Am J Respir Crit Care Med. 1996;154:279-89.

ESCALA DE SOMNOLENCIA DE EPWORTH

Este cuestionario se refiere a la probabilidad de que usted dé una cabezada, se adormile o se quededormido en situaciones de su vida cotidiana reciente.

Indique si es probable que dé una cabezada, se adormile o se quede dormido (no nos referimos asentirse sólo cansado) en las siguientes situaciones.

Aunque no haya hecho algunas de estas cosas últimamente, intente imaginar lo que le pasaría. Por favor, señale con una cruz (X) la casilla que mejor corresponda a cada situación. Sentado y leyendo � (0) nunca se adormilaría � (1) pocas posibilidades de que se adormilase � (2) es posible que se adormilase � (3) grandes posibilidades de que se adormilase Viendo la televisión � (0) nunca se adormilaría � (1) pocas posibilidades de que se adormilase � (2) es posible que se adormilase � (3) grandes posibilidades de que se adormilase Sentado inactivo en un lugar público (p.ej., en un teatro, un acto público o una reunión) � (0) nunca se adormilaría � (1) pocas posibilidades de que se adormilase � (2) es posible que se adormilase � (3) grandes posibilidades de que se adormilase Como pasajero en un coche una hora seguida � (0) nunca se adormilaría � (1) pocas posibilidades de que se adormilase � (2) es posible que se adormilase � (3) grandes posibilidades de que se adormilase Descansando echado por la tarde cuando las circunstancias lo permiten � (0) nunca se adormilaría � (1) pocas posibilidades de que se adormilase � (2) es posible que se adormilase � (3) grandes posibilidades de que se adormilase Sentado charlando con alguien � (0) nunca se adormilaría � (1) pocas posibilidades de que se adormilase � (2) es posible que se adormilase � (3) grandes posibilidades de que se adormilase Sentado tranquilamente después de una comida sin alcohol � (0) nunca se adormilaría � (1) pocas posibilidades de que se adormilase � (2) es posible que se adormilase � (3) grandes posibilidades de que se adormilase En un coche, al pararse unos minutos en el tráfico � (0) nunca se adormilaría � (1) pocas posibilidades de que se adormilase � (2) es posible que se adormilase � (3) grandes posibilidades de que se adormilase

AVALUACIÓ CLÍNICA

ANTECEDENTS PERSONALSProfessióConducció vehicles -somnolència, accidents-Alcohol o sedantsTabacHoraris del son. Presència d’insomni

AVALUACIÓ CLÍNICA

ANTECEDENTS PERSONALSProfessióConducció vehicles -somnolència, accidents-Alcohol o sedantsTabacHàbits de son. Presència d’insomni. Escala Epworth.

AVALUACIÓ CLÍNICA

ANTECEDENTS PATOLÒGICSHTA Malaltia cardíacaMalaltia cerebrovascularMalaltia respiratòria

Pacients amb risc de SAHS

Obesitat (IMC>35)

Insuficiència cardíaca

Fibril.lació auricular

Hipertensió refractària

Diabetes Mellitus tipus 2

Arítmies nocturnes

Accidents cerebrovasculars

Hipertensió pulmonar

Alt risc d’accidentabilitat

Preoperatori cirurgia bariàtrica

Malalties respiratòries amb més deterior gasomètric de l’esperable

• Exploració física

Classe I Classe II Classe III Classe IV

Obstrucció nasal

Hipertròfia amigdalar o d’úvula

Paladar tou llarg

Maxil.lar i mandúbula (retrognàtia/micrognàtia)

Classificació de Mallampati:

• Derivació a la Unitat de Son. Preferència

• Roncadores simples• Obesos• Hipertensos Documento de consenso sobre el SAHS

Arch Bronconeumol. 2005;41 Supl 4

1. CARÀCTER ORDINARI

2. CARÀCTER PREFERENT/URGENT

• Derivació a la Unitat de Son. Preferència

•Somnolència diürna incapacitant• HTA de difícil control • Cardiopatia isquèmica • Arítmies Cardiaques • Accidents cerebrovasculars • Insuficiència Respiratòria • Professions de risc• Arritmias Cardiacas • Accidentes cerebrovasculares • Insuficiencia Respiratoria • Profesiones de riesgo: Conductores, máquinas peligrosas o en alturas

1. CARÀCTER ORDINARI

2. CARÀCTER PREFERENT/URGENT

• Derivació a la Unitat de Son. Preferència

1. CARÀCTER ORDINARI

2. CARÀCTER PREFERENT/URGENT

•Somnolència diürna incapacitant• HTA de difícil control • Cardiopatia isquèmica • Arítmies Cardiaques • Accidents cerebrovasculars • Insuficiència Respiratòria • Professions de risc• Arritmias Cardiacas • Accidentes cerebrovasculares • Insuficiencia Respiratoria • Profesiones de riesgo: Conductores, máquinas peligrosas o en alturas

3. NO REMETRE

• Obesos• Hipertensos• Roncadorssimples

sense altres símptomes

• Derivació a la Unitat de Son. Preferència

MÈTODES DIAGNÒSTICS. INDICACIONS

BajaRonquidos + apneas observadasEpworth <12No comorbilidad cardiovascular

AltaMediaRonquidos + apneas observadasy/o Epworth 12-15 y/o IMC>30No comorbilidad cardiovascular

Ronquidos + apneas observadas+ Epworth >15y/o IMC>30 y/o comorbilidad cardiovascular

Sospecha clínicade SAHS

Probabilidad

Otros trastornos del sueño

Documento de consenso sobre el SAHSArch Bronconeumol. 2005;41 Supl 4

BajaRonquidos + apneas observadasEpworth <12No comorbilidad cardiovascular

AltaMediaRonquidos + apneas observadasy/o Epworth 12-15 y/o IMC>30No comorbilidad cardiovascular

Ronquidos + apneas observadas+ Epworth >15y/o IMC>30 y/o comorbilidad cardiovascular

Sospecha clínicade SAHS

Probabilidad

Poligrafia respiratoriao Polisomnografia Polisomnografia

Poligrafia respiratoriao Polisomnografia

Otros trastornos del sueño

(Preferible)

Documento de consenso sobre el SAHSArch Bronconeumol. 2005;41 Supl 4

BajaRonquidos + apneas observadasEpworth <12No comorbilidad cardiovascular

AltaMediaRonquidos + apneas observadasy/o Epworth 12-15 y/o IMC>30No comorbilidad cardiovascular

Ronquidos + apneas observadas+ Epworth >15y/o IMC>30 y/o comorbilidad cardiovascular

Sospecha clínicade SAHS

Probabilidad

Poligrafia respiratoriao Polisomnografia Polisomnografia

Poligrafia respiratoriao Polisomnografia

PositivaNegativaPositivaNegativa PositivaNegativa

Medidas conservadorasHigiene del sueño, Dieta

Evaluación terapéutica

Otros trastornos del sueño

(Preferible)

Documento de consenso sobre el SAHSArch Bronconeumol. 2005;41 Supl 4

Tratamiento delronquido y SAHS

Medidas higiénico-dietéticas

Documento de consenso sobre el SAHSArch Bronconeumol. 2005;41 Supl 4

IAH/IAR < 5 IAH/IAR > 305< IAI/IAR <30

Tratamiento delronquido y SAHS

Medidas higiénico-dietéticas+

Documento de consenso sobre el SAHSArch Bronconeumol. 2005;41 Supl 4

IAH/IAR < 5

Se descarta SAHS.Considerar:- Otros trastornos del sueño.- Indicación de:

- Cirugía del ronquido (ORL).- DAM (dentista).

IAH/IAR > 305< IAI/IAR <30

Tratamiento delronquido y SAHS

Medidas higiénico-dietéticas+

Control clínico

Documento de consenso sobre el SAHSArch Bronconeumol. 2005;41 Supl 4

IAH/IAR < 5

Se descarta SAHS.Considerar:- Otros trastornos del sueño.- Indicación de:

- Cirugía del ronquido (ORL).- DAM (dentista).

IAH/IAR > 305< IAI/IAR <30

Considerar CPAP

Tratamiento delronquido y SAHS

Medidas higiénico-dietéticas+

Control clínico

Si no toleran o rechazan CPAP:Considerar:- DAM- Cirugía ORL- Cirugía maxilofacial

Control clínico

Documento de consenso sobre el SAHSArch Bronconeumol. 2005;41 Supl 4

IAH/IAR < 5

Se descarta SAHS.Considerar:- Otros trastornos del sueño.- Indicación de:

- Cirugía del ronquido (ORL).- DAM (dentista).

IAH/IAR > 305< IAI/IAR <30

Síntomas relacionados con SAHSy/o Epworth >12y/o comorbilidad cardiovascular

Considerar CPAP

Tratamiento delronquido y SAHS

Medidas higiénico-dietéticas+

Control clínico

No

Si no toleran o rechazan CPAP:Considerar:- DAM- Cirugía ORL- Cirugía maxilofacial

Considerar indicar:- DAM- Cirugía ORL

Control clínico

Si clínicao complicaciones

Control clínico

Documento de consenso sobre el SAHSArch Bronconeumol. 2005;41 Supl 4

PER ACABAR…..

PER ACABAR…..

EL SAHS ÉS UNA MALALTIA MOLT PREVALENT

PER ACABAR…..

EL SAHS ÉS UNA MALALTIA MOLT PREVALENT

ES RELACIONA AMB UN EXCÈS DE MORTALITAT

PER ACABAR…..

EL SAHS ÉS UNA MALALTIA MOLT PREVALENT

ES RELACIONA AMB UN EXCÈS DE MORTALITAT

PACIENTS NO DIAGNOSTICATS CONSUMEIXEN MÉS RECURSOS

PER ACABAR…..

EL SAHS ÉS UNA MALALTIA MOLT PREVALENT

ES RELACIONA AMB UN EXCÈS DE MORTALITAT

PACIENTS NO DIAGNOSTICATS CONSUMEIXEN MÉS RECURSOS

ES CONSIDERA EL SAHS COM UN PROBLEMA DE SALUD PÚBLICA

Gràcies per la vostra atenció…..