2011

Día Internacional da Seguridade e a Saúde no Traballo

28deABRILDía Internacional da Seguridade e a Saúde no Traballo

d e n o -m i n amo s

«eme r x en t e s » ,sempre acompañaron o ser

humano na súa actividade produ-tiva, os denominados riscos psicosociais:

traballo en quendas, ritmos de traballo a de-manda, a competitividade, a retribución por obxectivos, a pre-cariedade e alta rotación nos empregos, a falta de seguridadenos postos de traballo, o desemprego… Todos modelos de em-prego e de organización do traballo que propician que as em-presas sexan caldo de cultivo de axentes patóxenos queproducen enfermidades como o estrés, a fatiga crónica, o en-vellecemento prematuro, a síndrome do queimado ou a vio-lencia no traballo.

O obxectivo de crear emprego para dar traballo ao maiornúmero de persoas activas que carecen dunha ocupación re-munerada non nos pode levar a baixar a garda. Aínda queese obxectivo é inadiable, tamén o é garantir que quen vai aotraballo volva del nas mesmas condicións físicas e psíquicasen que foi; é máis, o traballo ha servir para que as persoas sa-tisfagan as súas necesidades de forma digna e razoable. Paraiso, as condicións de traballo teñen que permitir a participa-ción constante e a manifestación permanente dos aspectos demellora por parte de quen realiza a actividade produtiva, co finde aumentar a seguridade.

Polo pleno empregosen renunciar a

seguridade e a saude no traballo

con sindicatoso traballo é

máis seguro

ii

28deABRILComa cada ano, os sindicatos conmemoramos o28 de abril cun dobre obxectivo: a lembranza erecoñecemento ás persoas que perderon a vidae a saúde no traballo baixo unhas condicións in-adecuadas e, precisamente por iso, unha xor-nada para evidenciar que os danos derivados dotraballo son evitables, e que os empresarios epoderes públicos teñen grandes responsabilida-des na súa prevención.

Este ano, marcado polos duros efectos da crise económica quevimos padecendo desde fins de 2007, cobrouse día a día im-portantes cifras de destrución de empregos e alimentou os re-cortes nos dereitos dos traballadores e a precarización dasrelacións laborais. As reformas aplicadas polo Goberno de Es-paña colocan os traballadores e traballadoras nunha situaciónmáis precaria fronte ao maior poder de que dotan os empre-gadores

A necesidade de crear emprego propicia que outras obrigasou deberes cos traballadores cedan en importancia. O estímuloá creación de emprego e riqueza contribúe, en certa maneira,a que as autoridades sexan máis laxas na esixencia do paga-mento de sancións por infraccións ou que os controis sexanmenos severos.

As reformas legais e o pulo ás medidas preventivas desde aentrada en vigor da Lei de prevención de riscos laborais, e osprogramas nacionais ou territoriais para o estudo e control dosdanos do traballo propiciaron o descenso continuado dos ín-dices de sinistralidade.

Pero cómpre ter en conta que durante os últimos dous anos,coa crise, diminuíu a intensidade de man de obra en sectoresde maior risco e accidentabilidade, á vez que se expulsou domercado os traballadores temporais ou que reforzaban as de-mandas en momentos de maior intensidade de traballo. Todoisto contribúe ao descenso nas cifras de danos, pero nonnos pode levar a baixar a garda; as circunstancias dun mo-mento de baixa produtividade non nos poden facer confundira perspectiva e que teñamos a idea de que se gañou a batallafronte á sinistralidade. Seguen rexistrándose cifras elevadase inaceptables de accidentes e enfermidades profesionais.

En España falecen cada día dous traballadores comoconsecuencia da súa actividade laboral, 13 sofren un ac-cidente de traballo grave durante a xornada e 1.503 unaccidente leve. Igualmente, cada día 46 persoas son ví-timas dunha enfermidade profesional en España. Todoisto, sumado a un crecente subrexistro de enfermidadese ocultación de danos.

Daquela, sen un sistema ben asentado de prevención no quese impliquen todos os partícipes, non obteremos uns resulta-dos nos que a ausencia de dano sexa o obxectivo de excelen-cia.

É inconcibible que a declaración de enfermidades profesionaiscon baixa diminuíse en paralelo á caída dos accidentes, xa queno caso das enfermidades, desde a exposición aos efectos,transcorre un período de latencia de anos, polo que non sepode manifestar un resultado tan evidente de descenso en tancurto espazo de tempo tras a exposición. Máis aínda, se temosen conta que as enfermidades profesionais sen baixa, é dicirsen custo, aumentaron enormemente.

Tampouco é de razón que a epidemia dos expostos ao amiantoquede silenciada no dó das familias que perden os seus mem-bros sen que exista unha compensación, un recoñecemento,unha acción colectiva e un traballo serio e en profundidadepara poñer couto a este problema de saúde pública e trataradecuadamente as vítimas, cuxo único «delito» foi convivircunhas materias e substancias que foron minando a súa inte-gridade física. O mesmo ca cos enfermos polo amianto ocorrecos cancros laborais, a sensibilización por exposición a quími-cos… Malia que desde Sanidade se recoñecen máis de 12.000mortes anuais por cancros profesionais, a falta de rexistro ecoñecemento exhaustivo das súas causas fai que a prevencióne redución deste tipo de morbilidade sexa moi difícil.

As malas condicións de traballo están privando de calidade devida os expostos, que xa non só pertencen aos traballos ensectores coñecidos como a minería, senón que afloran máiscasos noutros ámbitos, como a construción, a manufactura in-dustrial e outros. As hipoacusias ou xordeiras profesionais, osproblemas osteomusculares, son doenzas físicas que castiganinexorablemente os traballadores e traballadoras, e que debenser obxecto de atención prioritaria polos poderes públicos.

Hoxe en día tense consciencia doutros danos que, aínda que

Día Internacional da Seguridade e a Saúde no Traballo

polo pleno empregosen renunciar a

seguridade e a saudeno traballo

con sindicatoso traballo é

máis seguroi

i