boletÍn do centro de estudos galegos da universidade de … · visitan o norte de gales. o centro...
TRANSCRIPT
BOLETÍN DO CENTRO DE ESTUDOS GALEGOS
DA UNIVERSIDADE DE BANGOR
Número 2, verán de 2008
Benvidas e benvidos de novo! Como xa
vos prometeramos no anterior número,
o segundo boletín do Centro de Estudos
Galegos en Gales chega onda vós para
dar conta das actividades levadas a cabo
neste recuncho do planeta durante o
curso 2007-2008. Se o comezo da nosa
andaina xa viñera cargado de alegrías,
este segundo ano da nosa xeira non ía
ser menos: nos últimos dez meses
Bangor converteuse nun fervedoiro da
cultura galega grazas a unha serie de
eventos e colaboracións que serviron
para seguir dando pulo ao eido dos
estudos galegos, non só no País de
Gales mais tamén en todo o Reino
Unido e no estranxeiro. Nas seguintes
liñas, todas e todos vós – estudantes,
investigadoras/es ou simplemente, xente
con curiosidade na nosa lingua e
cultura- poderedes descubrir que tipo
de actividades mantivemos ao longo do
ano pasado no noso centro:
comezaremos pola conferencia que a
poeta e tradutora Erín Moure deu no
mes de outubro sobre a súa experiencia
traducindo a Chus Pato, seguida do
recital poético no que a propia poeta
galega acompañou á canadense; tamén
vos contaremos a inesquecíbel estadía
da poeta e académica galega María do
Cebreiro entre os meses de febreiro e
marzo, que inaugurou a primeira
Residencia de Escritoras/es Galegas/os
na Universidade de Bangor; do mesmo
xeito, resumirémosvos o que deron de si
as tres xornadas do primeiro congreso
internacional organizado dende o
Centro de Estudos Galegos de Gales, en
colaboración coa Universidade de
Liverpool; finalmente, non podemos
esquecer a colaboración de Tom, un
estudante da Universidade de Bangor,
que nos vai contar a súa experiencia
como alumno do Curso de Verán de
Lingua e Cultura Galegas para
1
Estranxeiras/os na Universidade de
Compostela.
Unha cita entrañábel sobre poesía e
tradución: Erín Moure e Chus Pato
visitan o norte de Gales.
O Centro de Estudos Galegos en Gales
iniciou a actividade cultural do curso
académico 2007-2008 cun evento en
colaboración co Departamento de Inglés
e co Departamento de Galés: o 24 de
outubro de 2008, a poeta e tradutora
canadense Erín Moure visitou a Escola
de Linguas Modernas da Universidade
de Bangor para falar principalmente dos
motivos que a levaron a traducir as
obras M-Talá e Charenton da escritora
galega Chus Pato, así coma do seu
contacto con Galicia e coa lingua
galega.
Na súa conferencia, Erín tamén falou
(en inglés, mesturando algunhas frases
en galego) da súa carreira como
tradutora, e da dinámica de traducir en
diferentes linguas; tamén respondeu ás
variadas preguntas das/os asistentes na
sala Tricolore, onde tamén estivo
presente a propia escritora ourensá,
Chus Pato.
Xa pola tarde, o público tivo a
oportunidade de presenciar un recital
poético bilingüe celebrado na Drama
Rehearsal Room da universidade, no
que Chus Pato deu un discurso
introdutorio e, posteriormente, as dúas
autoras leron versos da poeta ourensá
tanto en galego coma en inglés. A
expresividade de Erín e a serenidade de
Chus fusionáronse á perfección dende o
primeiro momento, e a complicidade e
compenetración entre as dúas poetas
converteron o recital nun
acontecemento entrañábel, incluso para
aquelas/es que se achegaron ao recinto
por simple curiosidade.
2
Inauguración da Residencia de
Escritoras/es Galegas/os coa estadía
de María do Cebreiro Rábade Villar.
O 2008 trouxo novas ilusións ao Centro
de Estudos Galegos en Gales coa posta
en marcha do programa de Residencia
de Escritoras/es Galegas/os. A
encargada de inaugurar o devandito
programa foi a poeta e profesora de
Teoría da Literatura na Universidade de
Santiago de Compostela, María do
Cebreiro Rábade Villar. A súa estadía
deu comezo o 23 de febreiro e rematou
o 22 de marzo, e durante ese tempo
participou nunha serie de actividades
onde puido dar a coñecer tanto o seu
labor creativo coma o seu labor
académico. O programa arrincou en
plena costa occidental da xeografía
galesa, concretamente na localidade de
Aberystwyth, a cuxa universidade
viaxou María do Cebreiro para se
encontrar coa tamén poeta e profesora
universitaria Menna Elfyn. As dúas
mulleres mantiveron un diálogo sobre
linguas minoritarias, poesía e
identidades. A transcrición da súa
conversa, así como algún poemas de
María do Cebreiro traducidos ao inglés
pola autora e Helena Miguélez-
Carballeira, aparecerán no vinderio
número da revista Poetry Wales. O 6 de
marzo, na sala WISCA da Universidade
de Bangor, a autora introduciu unha
mesa redonda na que participaron
profesoras/es de diferentes
departamentos e onde se debateron as
interferencias entre a escrita creativa e
académica, así como a escolla de
linguas minoritarias e/ou hexemónicas
como lingua de creación. O seguinte
acontecemento tivo lugar na actual
Capital da Cultura, a onde María se
desprazou invitada pola Universidade
de Liverpool para impartir unha clase
ante o alumnado do módulo “Escritoras
na Península Ibérica”. Pouco despois,
viaxou tamén ata a cidade de Leeds,
onde participou no congreso “Poéticas
da Resistencia”.
3
Xa de volta en Gales, o día 16 de
marzo tivo lugar na Facultade de
Humanidades da nosa universidade un
acontecemento musical do máis inédito:
María do Cebreiro, acompañada por
David Miranda Barreiro (lector de
español e estudante de doutoramento na
Universidade de Bangor) e por Lorenzo
Luzzani (lector de italiano tamén na
Universidade de Bangor) cantou algúns
dos seus propios poemas tras seren
musicados por David, demostrando
unha capacidade vocal que deixou
abraiadas/os a todas/os as/os alí
presentes. A última semana da estadía
de María do Cebreiro ofreceunos dous
actos ben diferentes. O primeiro foi un
recital poético bilingüe no Museo e
Galería de Arte de Bangor. A
académica e poeta Zoë Skoulding, do
Departamento de Inglés da
Universidade de Bangor – quen
substituiu á poeta galesa Elyn ap Hywel
a última hora – colaborou tamén neste
evento.
Mentres que a escritora galega recitou
algún dos seus poemas na versión
galega orixinal, Zoë fíxoo na súa
tradución ao inglés. Unha vez máis, o
galego David Miranda acompañou a
María coa súa guitarra para
interpretaren algúns dos poemas
musicados, proporcionándolle o toque
musical ao recital poético. Finalmente,
o programa da Residencia de
Escritoras/es Galegas/os 2008 chegou á
súa fin coa participación de María do
Cebreiro no primeiro congreso
internacional “Saíndo da Nación”, no
que tomou parte nunha mesa redonda
organizada pola Asociación de
Escritoras/es en Lingua Galega sobre a
escrita e a crítica feita por mulleres, así
coma nunha sesión plenaria - coa súa
conferencia “Espectros da nación.
Formas de resistencia ao nacionalismo
4
literario”-. Pero deste congreso
falarémosvos a continuación máis polo
miúdo.
Encontro internacional sobre os
estudos galegos en Bangor: “Saíndo
da nación”.
Durante os días 18, 19 e 20 de marzo
tivo lugar o primeiro congreso
internacional celebrado polo Centro de
Estudos Galegos en Gales, en
colaboración coa Universidade de
Liverpool, “Saíndo da Nación: Máis
Aló do Nacional na Produción Cultural
Galega Contemporánea”.
Investigadoras/es e artistas de diferentes
partes do planeta reuníronse para falar
sobre a produción cultural
contemporánea galega e sobre os novos
espazos teóricos e creativos que esta
ocupa. A primeira xornada deu comezo
cunha sesión plenaria de Silvia
Bermúdez (profesora de Español e
Portugués na Universidade de
California) sobre o traballo de Antón
Lopo, dando paso a unha serie de tres
conferencias sobre a narrativa galega
contemporánea: Eugenia Romero
(profesora de Literaturas e Culturas de
España na Universidade de Ohio), quen
se centrou na obra En Salvaxe
Compaña de Manolo Rivas; Sharif
Gemie (profesor de Historia na
universidade de Glamorfan), que tratou
o nacionalismo no traballo non literario
de Suso de Toro; por último, María
Liñeira (lectora de galego e estudante de
posgrao na Universidade de Oxford)
que falou tamén sobre a obra de Manolo
Rivas. Tras o xantar, a primeira xornada
completouse cunha mesa redonda
organizada pola Asociación de
Escritoras/es en Lingua Galega sobre o
a escrita e a crítica literarias feita por
mulleres, e que levou por título “De
produtos e etiquetas? Autoras, crítica e
sistema”. Debido ás baixas de dúas das
participantes incluídas no programa
inicial (Antía Otero e Mercedes
5
Queixas), a mesa quedou finalmente
configurada por Helena González
(profesora de Literatura na
Universidade de Barcelona) e María
Reimóndez Meilán (novelista, tradutora
e intérprete) – que leron cadanseu
discurso introdutorio – , xunto con
María do Cebreiro (poeta e profesora de
Teoría da Literatura na Universidade de
Compostela) e Helena Miguélez
Carballeira (directora do Departamento
de Español e do Centro de Estudos
Galegos en Gales, na Universidade de
Bangor). A mesa deu lugar a un
animado debate sobre a denominada
“escrita de mulleres” e o papel da crítica
feminista.
A segunda xornada do congreso, que
tamén tivo lugar na Casa Blackburne da
Universidade de Liverpool, comezou
cun par de conferencias centradas na
identidade e na intertextualidade:
Marcos Giadás Conde (estudante de
doutoramento na Universidade Lille 3)
falou sobre o alternacionismo da cultura
galega, seguido por Danny Barretto
(profesor de Lingua e Literatura
Españolas na Universidade Stony
Brook) que se centrou na promiscuidade
presente na obra A cruz do salgueiro de
Xesús Rodríguez López. Despois do
descanso da media mañá, a sesión
reanudouse cunha serie de conferencias
relacionadas co mundo da tradución:
Olga Castro (tradutora e crítica literaria)
ofreceu unha charla sobre a
representación das identidades de
xénero na tradución, seguida por Liliana
Valado (profesora de Tradución e
investigadora na Universidade de Vigo)
que describiu o mercado da tradución
non literaria no sector editorial galego.
Como broche á segunda xornada, Xosé
Colmeiro (profesor de Español na
Universidade do Estado de Michigan)
falou sobre a visión periférica da cultura
galega actua na súa sesión plenaria.
Tras disfrutar dunha fermosa viaxe pola
costa septentrional galesa, as/os
participantes do congreso foron
chegando á localidade de Bangor, onde
tería lugar a xornada de clausura do
evento. A primeira hora da mañá, na
6
Facultade de Humanidades puidéronse
escoitar as primeiras melodías galegas
que serviron de banda sonora ás tres
primeiras conferencias do día: Gabriel
Pérez Durán (estudante de
doutoramento da Universidade de Vigo)
ofreceu unha charla sobre a música
como elemento paratradutor, Michael
Sisson (profesor de Español na
Universidade de Ohio) falou sobre a
música celta - en concreto sobre a
traxectoria do grupo galego Milladoiro-
e por último, Michael Shade (profesor
de Español da Universidade de
Brighton) centrouse na música popular
galega. A continuación, Olga Castro e
María Reimóndez, interviron
novamente para escenificar un diálogo
entre a escrita e a crítica feminista en
Galiza, que serviu para levar un pouco
máis alá o debate comezado o día
anterior na mesa redonda.
Xa por último, as/os representantes da
Universidade de Bangor foron as/os
encargadas/os de clausurar o congreso.
María do Cebreiro (a nosa primeira
invitada na Residencia de Escritoras/es
Galegas/os) participou como plenaria
coa súa conferencia sobre os espectros
presentes na literatura galega; Helena
Miguélez Carballeira falou sobre o
discurso sentimental e a crítica no
sistema literario galego; e finalmente,
David Miranda Barreiro clausurou o
certame falando sobre a presenza da
cidade de Nova Iork na narrativa
contemporánea galega.
Máis estudantes de Bangor
camiñando polas rúas de Compostela.
Como xa acontecera o pasado verán,
estudantes da Universidade de Bangor
volveron participar nos Cursos de Verán
de Lingua e Cultura Galegas para
Estranxeiras/os, levados a cabo nas
universidades galegas en colaboración
coa Secretaría de Política Lingüística:
Krisztina Hamori (que xa cursara o
nivel inicial o pasado ano), Stella Lewis
e Tom Mallet foron as/os representantes
bangorienses en Galiza este verán.
Desta volta, é Tom Mallet - un
estudante de segundo curso de Francés e
de Español que xa acudira como oínte
7
ás clases de Lingua Galega na
universidade o curso pasado – o que nos
conta a súa experiencia de primeira
man:
“Pasei un mes incrible en Santiago de
Compostela. Non pasou ningún día no
que non aprendese algo sobre a lingua e
a cultura galegas, porque estaba rodeado
delas na rúa, na cidade enteira, e porque
os galegos son uns apaixonados polo
seu país. Aínda que non toda a xente
que coñecín era galega (había xente de
non sei cantas nacionalidades diferentes
no curso), estaba claro que todos
querían aprender moito sobre Galicia, e
eu penso que fomos inspirados polos
profesores. Díxose moitas veces que
Galicia é contaxiosa.
Eu tiven moita sorte, porque recibín
unha bolsa da Xunta de Galicia para
facer o curso, e teño que dicir que a
Xunta me axudou moito durante o mes
enteiro, non só a min senón a todos que
fixeron o curso.
As excursións, realizadas os sábados,
foron a mellor parte de cada semana xa
que nelas tivemos a oportunidade de
descansar de Santiago e poder ver o
resto de Galicia. Visitamos igrexas,
vilas históricas e praias, sempre
disfrutando da paisaxe tan fermosa
(incluso dende o autobús). Unha semana
incluso fomos probar o viño do país!
Que delicioso!
En canto aos amigos que fixen - todos e
todas alumnos e alumnas do curso -
nunca coñecín a unha xente tan boa, e
falar tomando licor café nos bares
composteláns foi unha das nosas
actividades favoritas...e mellor aínda,
como iamos aprendendo a lingua,
empezamos a usala na rúa en vez do
castelán, nos bares e cos guías das
excursións. De feito, eu creo que
cheguei a facer máis amigos por falar en
galego, xa que a todos lles gusta moito
oílo, especialmente vindo dun
estranxerio. Pero por iso fixen o curso,
para me poder comunicar na lingua
galega. Penso que crecerá en
popularidade e en número de falantes no
futuro, coa axuda que recibe da Xunta, e
de todos os estudantes que virán a
Galicia para aprendela, dos que, sen
dúbida, eu serei un o ano que vén.”
8
Tom (curso da USC) e Krisztina (curso da UVI) -
dous estudantes de Bangor namorados da lingua e da
cultura galegas - posando diante da Facultade de
Filoloxía en Santiago de Compostela.
O que está por vir.
Aínda estamos artellando novas
actividades para o vindeiro curso, pero
se queredes estar ao tanto de todo o que
vai acontecer o próximo ano
recomendámosvos que non deixedes de
visitar a nosa sección de eventos no
noso sitio web
www.bangor.ac.uk/ml/galician/CGSEve
nts.php , ou mellor aínda, achegádevos
a Bangor para ser testemuñas do
espallamento que aquí facemos da nosa
cultura! Pola nosa parte, nós
volverémos dar conta de todas estes
novos acontecementos no terceiro
boletín, que sairá ao remate do curso.
Saúde, e apertas para todas e todos.
9