bikoteka irakurtzen 10-11_euskeraz

Irakurketa konpetentzia hobetzeko ikasleekin eta familiekin

berdinen arteko tutoretza programa

Bikoteka Bikoteka

IrakurtzenIrakurtzen

Zer da Bikoteka Irakurtzen programa?

Irakurketa konpetentzia hobetzeko hezkuntza programa bat da. Bartzelonako Unibertsitate Autonomoko Grupo de Investigación sobre Aprendizaje entre Iguales (GRAI) (Institut de Ciències de l’Educació de la Universitat Autònoma de Barcelona ) bultzaturikoa

Berdinen arteko tutoretzan oinarritua dago: ikasle bikoteek antolatutako elkarrekintza gidoi baten bidez ikasten dute.

“ Tutorea den ikasleak ikasi egiten du irakasteak ikasteko modu onenetakoa delako, eta tutorezatua den ikasleak aldiz ikasten du bere beharretarako

etengabeko laguntza ematen zaiolako.

Programa honek berdinen arteko tutoretza, familiaren inplikazioa eta ikastetxeen arteko irakasle kooperatiboen sareen bitartezko formazioa uztartzen ditu.

1. Irakurketa konpetentzia hobetu, batez ere irakurketaren ulermena, ikasleen arrakastarako ezinbesteko elementua izanik.

2. Ikasleen arteko kooperazioa edo elkarlan gaitasuna hobetu.

3. Irakasleei metodologi inklusiboak proposatu.

4. Ikastetxeen artean kooperazio lanerako Sarea eskaini; bertan Bikoteka Irakurtzen programan elkartrukatze eta elkar lana sustatuz.

5. Eskolako zereginetan familien inplikazioa areagotu.

Bikoteka Irakurtzenek dituen helburuak

Kontzeptu oinarriak

Kooperazio metodologiak (Duran, 2007)

Hezkuntza inklusiboa

Aprendizaiaren motorra

Ezagutza gizartearen oinarrizko konpetentzia

Trebetasun demokratikoen garapena

A. Berdinen arteko tutoretza

Berdinen arteko tutoretza munduko herrialde askotan erabiltzen da, eta hezkuntza adituek diotenez instrukziorako eraginkorrenetakoa den praktiketako

bat dugu.(UNESCO, Topping, 2000)

(Johnson, Johnson i Holubec, 1999)

Kooperazioarako baldintzak

TALD

EA =/=

EKIP

OA



Berdinen arteko tutoretza

ROL FINKOA ( desberdintasun maila handiagoa)

Adin desberdinakAdin berekoak

ROL TRUKATUA (desberdintasun maila txikiagoa)

Adin desberdinakAdin berekoak

Aprendizai kooperatibo metodo bat dugu, non ikasleen artean bikoteak sortzen dira. ikasleen bakoitzaren eginbeharraren arabera erlazioa

asimetrikoak daude: tutorea eta tutoretza jasotzen duena. (Duran, 2007)

“Ikasleen elkar eraginak ikasteko aukerak bihurtzen ditu” (Duran, 2007)


Ikasketa esanguratsua: Irakasleek ondo antolatutako tutorea eta tutorizatua elkar eraginaren bitartez.

Laguntza egokituak eta pertsonalizatuak: Diseinatutako elkar ekintza hauek tutoreari ikasleen beharretara egokitutako laguntzak emateko aukera ematen dio.

Kooperatzeko aukera: tutorea eta tutoretza jasotzen duenak helburu komun bat dute, irakurketa konpetentzia hobetzea.

Inklusioa hezkuntzarako instrukzioa estrategia: desberdintasuna elementu positibotzat aitortzen du.

Bikoteka irakurtzen kooperazioa eta irakurketa konpetentzia uztartzen ditu, ezagutzaren gizarte demokratikorako elementu klabe gisa.


Tutoretzaren inguruan egindako ikerketek erakusten dute ...

1. Bikotea osatzen duten bi ikasleek etekin akademikoa ateratzen dute (batez ere tutore lana egiten duenak).

2. Trebetasun psikosozialen garapena.

3. Eskolako jardueretan inplikazioa

4. Ikasle moduan auto-estima eta ardura

5. Tutoreen asebetetzea emandako laguntzagatik.


Berdinen arteko tutoretza arrakasta izateko baldintzak:

1. Materialaren prestaketa eta tutore-tutorizatuaren erlazioa ondo egituratua.

2. Rol bakoitzari buruzko hasierako formazioa ikasleei.

3. Funtzionamendua finkatzeko denbora.

4. Laguntzak eskaintzea (irakaslearen bitartekari rola)

5. Egindako aurrerapenen elikatzea eskaintzea (bikoteen ebaluazio jarraibideak.

(Duran, 2007)

B. Familiaren inplikazioa

Bikoteka irakurtzen programak familien parte hartzea bultzatzen

du: familiei etxean eskolako lanetan laguntzeko aukera ematen die.

Bi oinarrizko elementu Bikoteka irakurtzen programan:

1. Familien benetako inplikazioa

2. Eskolaren eta familiaren helburuen koherentzia eta jarraipena

La colaboración de los miembros familiares (padres, abuelos, hermanos, tíos, primos...) en el proceso de aprendizaje influencia positivamente en los resultados académicos

(Wolfendale & Topping,1996)

B. Familiaren inplikazioa

Ikerketak familien inplikazioari buruz zera esaten du:

1. Eskolako emaitzak hobetzen ditu eta eskolako hezkuntza kalitatea, ikaslearekin komunikazioa espazioak irekitzen ditu eta familiak eskolako zereginetara hurbiltzen ditu.

(Martínez,1992, Ofsted, 2000, Wolfendale & Topping,1996)

2. Eskola eta familiaren arteko koherentzia eta hezkuntza helburuen jarraipena: ikasketa prozesuan emaitzak hobetzeko elementu garrantzitsuenetako bat da.

C. Irakurketa konpetentzia

Oinarrizko konpetentzia bat dugu, irakurketak ikaslearen autonomiaren garapena bultzatzen du.

Irakurketaren ulermena irakurketaren muina da.

Testuak ulertzea irakaste prozesu zehatza eskatzen du:Irakurri aurretik: aurre ezagutzak eta hipotesiak.Irakurtzen ari garenean: atentzioaren gidaritza, ulertutakoa

ziurtatzea.Irakurri ondoren: Inferentziak egin (interpretazioak, ondorioak).

Irakurlea subjektu aktiboa: berak ematen baitio esanahia eta zentzua testuari berak dituen aurre ezagutzak eta irakurtzeko dituen helburuen arabera.

Leer es un proceso de interacción entre el lector y el texto, a partir del cual el lector intenta satisfacer los objetivos que guían su lectura (Solé,I., 1992)

C. Irakurketa konpetentzia

Irakurketa konpetentziak sakontze maila desberdinak hartzen ditu eskolaratze prozesuan eta bizitzan zehar

Bikoteka Irakurtzen programak irakurketa egoera errealak sortu nahi ditu: ikaslearen egunerokotik hartutako testuak erabiliz.

Testuak aukeratzeko 3 irizpide:

a) Formatuen aniztasuna (testu jarraiak eta etenak)b) Ikaslearen adinari egokitutako zailtasunak.c) Esanahi osoa duten edukiak ikaslearen interesa eta ulermenaren zentzua eraikitzen lagunduko dutenak.

IRAKURRI AURRETIK: aurre ezagutzak piztu, irudien irakurketa, izenburua, aurre hartu eta hipotesiak...

IRAKURKETA GAUZATZERAKOAN: hipotesiak baieztatu, ulermenaren erregulazioa ...

IRAKURRI ONDOREN

D. Ikastetxeen sare formazioa.

Irakasleen arteko sareak aukera handiak ematen ditu bai eurak ezagutzaren sortzaile gisa euren burua ikusteko, bai esperimentatzeko,bai ebaluatzeko edota eskolaren aldaketa sustatzen duten esperientzia berritzaileak zabaltzeko.

.

Fernández 2007


Helburuak:

Programaren praktika gauzatzeko formazioa eta egitura eskaintzea.

Berrikuntza ikastetxeetara eramatea, eskolako ohiko zeregin modura.

Norberaren garapen profesionala areagotzeko norberaren praktikaren inguruko hausnarketa.


Saio presentzialak eta koordinazio birtual iraunkorra uztartzen ditu.

Gela birtualaren helburuak:

- Behar diren dokumentuak eta materialak eskura jarri.

- Ikastetxeen artean harreman iraunkorra mantendu eta programaren garapenaren nondik norakoak jarraitu.

- Programan parte hartzen dutenen artean komunikazioa erraztu, esperientziak trukatu eta zalantzak argitu.

Bikoteka Irakurtzen programaren praktika

1. Elkarlanean Jarduera orriak sortu.

2. Familiei eta ikasleei programaren inguruko informazioa eman eta sustatu.

3. Ikasleen hasierako ebaluazioa, ikasle eta familia bikoteak egin

4. Familia eta ikasleen formazioa.

5. Bikoteka irakurtzen saioen gauzatzea (eskola eta familia)

6. Prozesuaren jarraipena eta ebaluazioa.

7. Ikasleek sortutako materiala.

8. Ikastetxeei bisita.

9. Ikastetxeko klaustroan esperientziaren aurkezpena

Programaren garapenerako urratsak

Urritik urtarrilera

Urtarriletik maiatzera

Bikoteka Irakurtzen EGUTEGIA1. Hiru hilabetea 2. eta 3. Hiru hilabetea 3. Hiru hilabetea

Lehenengo saioa. Programaren azalpena.

Jarduera Orriak egin.

Ikasle eta familiei programa azaldu (gutuna bidali eta bilera deia)

Ikasleen hasierako ebaluazioa.

Ikasle eta familien bikoteak osatu.

Bigarren saioa.Planifikazio fasearen inguruko elkar jartzea

Ikasle eta familien formazioa (rolak)

Bikoteka Irakurtzen 30 minutuko 2 saio astean, 3 hilabetetan zehar:24 saio eskolan eta 24 saio etxean.

Bikotearen auto-ebaluazioa.

Familiaren jarraipenaren egunerokoa.2 orri tutore eta familiaren artean.

Hirugarren saioa, balorazioa

Bikoteka Irakurtzen. Esperientziaren ondorioak.

Datoren ikasturterako hobetzeko proposamenak eta hurrengorako jarraipenerako planifikazioa.

Ikasle, familia, irakasle eta ikastetxearen azken ebaluazioa.

Gela birtuala: zalantzak, iradokizunak, materialak...

Jarduera Orriak tutorea eta tutorizatuaren arteko elkar ekintza egituratzea dute helburu, saioak antolatu eta bideratu, eta era berean tutoreei adibide gisa balio izatea gero eurek Orri gehiago egin ditzaten.

Orri bakoitzak ikaslearen egunerokotik ateratako testu erreala bat dauka, bertan egilea zein den eta nondik hartu den zehazki azaltzen da.

Testuan aukeratzeko irizpideak:

1. Testu diskurtso anitzak (deskripzioak, narrazioak, instrukzioak, azalpenak eta argudioak)

2. Adinari egokitutako eduki zailtasuna ( Ikasle tutorizatuen irakurketa ulermen mailatik zerbait gorago)

3. Interesa (ikaslearen adina kontuan hartuz interesa piztu dezaketen edukiak) eta Zentzua (testu guztiek dute hasiera, amaierako eta unitate zentzua).

1. Urratsa: Jarduera Orrien elaborazioa elkar lanean.

Jarduera orriak eredu gisa eskainiak

Jarduera Orriak ikasleak eta famili tutoreek eginak

Ikasleek material didaktikoa sortzen dute (2 orri) irakasleen laguntzarekin.

-Tutoreari egokituak-Bikotea motibatuz.-Tutorearengan sakonduz.

Irakurri aurretik: ezaugarriak aztertu, hipotesiak egin eta aurre ezagutzak piztu.

Irakurtzen ari garen bitartean: PPP Métodoa Pausa, Pista, Ponderazioa Tutoreak bere ikasle tutotirazatua gainbegiratzen du.

Irakurri ondoren: hipotesien inguruko gogoeta, ulermen ariketak, ariketa osagarriak eta irakurketa adierazkorra.

Tipologi desberdinetako benetako testuak

Jarduera Orriak

Baliabideekin guztiok izan gaitezke irakurketa tutoreak.

Ikasleak desberdinak direlako guztiek ikasi dezakete:

aniztasuna modu positiboan bizi.

2. Urratsa:Ikasleei eta familiei informazioa eman eta motibatu.

IKASLEAK FAMILIAK

Tutore eta tutorizatu izatearen abantailak azaldu:

-Tutore izatea aukera bat da eta ikasteko esperientzia bat.

- Tutorizatua: Ikaskide batek laguntza pertsonalizatua emateko aukera.

Familiei animatu espazioak sortzeko non:

- Ikaskuntzari laguntza zuzena ematen zaion.

- Konfiantza erlazioak sortu hezkuntza jarduera akademikotik

3. urratsa Hasierako ebaluazioa, ikasle bikoteak eta familiak

BIKOTEAK ESKOLAN FAMILI BIKOTEAK

Irakasleria:

a) Bikoteen tipologia erabakiko du:

- Rol finkoa / Rol trukatuz - Adin berekoak /adin desberdinekoak

b) Ikasleak antolatzen ditu, konpetentzia handitik txikira eta bikoteak sortuko ditu.

Etxean bikoteak sortu ikuspegi zabal batetik:

- Aitak, amak, anai-arrebak, osaba-izebak, lehengusuak ...

Familien inplikazioa sustatzeko beharrezkoa da bitartekoak eskaintzea eta prozesuan laguntza eskaintzea eskolatik.

Komenigarria da etekin handiena atera diezaioketen familietara heltzea: hezkuntza elkarrizketa behar duten haiengan.

Bikoteak sortzen

1

2

3

4

5

6

7

8

1

2

3

4

5

6

7

8

ROL TRUKATUA ROL FINKOA

maila + maila +

maila - maila -

Ikasleekin formazioa saioak (2 edo 3):

• Berdinen arteko tutoretzari buruzko ezaugarriak ezagutu.• Gelako saioak izango dituzten jardueren ezaugarriak ezagutu era beharrezko balitz bakarren bat praktikan ikusi.• Erabiliko diren baliabideak ezagutu.• Bikotea ezagutu eta bakoitzaren rola adostu.

1. saioa: berdinen arteko tutoretza kontzeptua, tutore eta tutorizatua izango direnentzako abantailak, rolaren ezaugarriak. 2. saioa: saioen estruktura eta jarduera orriak. 3. saioa: ebaluazio sistema (hamabosteroko auto-ebaluazio urratsak)

Familiekin formazioa saioa (1):

• Programaren azalpen laburra.• Erabiliko diren bitartekoen modelajea. • Familia tutorea eskaintzeko aholkuak.• Saioen egutegiaren azalpena. • Zalantzak argitu.

4. Urratsa: Ikasle eta familien formazioa

5. urratsa:Bikoteka irakurtze saioen garapena

Bi saio astero 30 minutukoak, 12 astetan zehar ( +/- hiru hilabetea)

Irakurketa saioak erabat estrukturatuak daude eta bikotea ohitzen denan, aukera ematen dute modu sortzaile eta zehatzagoan egiteko.

Irakurketa metodoa PPP Pausa Pista Ponderazioa

Jarduera osagarriak bakarrik gelan denbora soberan dagoenan edota saioak luzatu nahi direnean (familia tutoretza) egingo dira.

Ikasle tutorea beti tutorizatuaren ezkerrean esertzen da (ezkertia izanez gero eskubi aldean).

Irakaslearen Rola: - Bikoteei laguntzea.- Bikoteei entzutea eta zailtasun eta aurrerapenak jasotzea (behaketa orriak). - Tutoreei ohartarazi egiten ari diren ikasketa prozesuaz.

Hamabostero (4 irakur saio)bikote bakoitzak bere autoebaluazio urratsak beteko ditu.

Saioen estruktura-egitura barneratu ondoren tutorizatuaren beharretara egokitu daiteke. Egokitze hauek bikotearen auto-ebaluazioaren arrazoietan oinarrituko dira eta irakaslearekin adostuko dira.

• Hasierako ebaluazioa: ikasleen irakurketaren ulermen maila ezagutzeko. Lortutako emaitzak baliagarriak dira bikoteak egiteko.

• Bikotetako auto-ebaluazioa urratsen jarraipena:Hamabostero (4 saio) bikoteak bere auto-ebaluazioa egingo du, horrela tutorizatuaren beharrek aintza hartuko dira eta bien hobetze prozesua garatuko da.

•Bikoteen Behaketa Orria: Irakasleek bikoteen jarduera aztertzen dute diseinatutako pauta batzuen arabera, honela tutore eta turizatuen inguruko oharrak hartu eta ikasketa prozesuaren ebaluazioa jasoko da.

• Familia tutoretzaren egunerokoaren informazioa

• Ikasle tutoreak sorturiko Jarduera Orriak: Irakasleak tutoreari gutxienez 2 Jarduera Horri egiteko eskatuko dio. Ataza hau azken ebaluaziorako erabil daiteke.

•Porfolioaren ebaluazioa: Bikote bakoitzak egindako jarduerak karpeta batean jaso.

• Azken froga: ikasle bakoitzarentzat baliagarria izan daiteke bere garapen pertsonala ikusteko.

6. Urratsa: prozesuaren jarraipena eta ebaluazioa

7. Urratsa: Ikasle tutoreak sortutiko Jarduera Horria:

Irakasleak tutoreari gutxienez 2 Jarduera Horri sortzeko eskatuko dio.

Ataza honen helburua ikasle tutoreen motibazioa eta inplikazioa areagotzea da, era berean ikasle tutorizatu bakoitzaren ezaugarri eta beharretara hobeto egokitzea da.

Bakarka egiteko eginkizun hau irakasleak gainbegiratuko du.

Ikasleek sortutako Jarduera Horri horiek ikasle talde osoarekin erabil daitezke, horrela Jarduera Bilduma bat osatuz.

8. Urratsa: Ikastetxeen arteko bisitak:

Bisita hauek programaren garapenean gauzatuko dira eta irakasleei aukera ematen die behaketak egiteko eta euren egiteko modua beste batzuenarekin alderatzeko.

Irakasleek asko estimatzen dute eginbehar hau beste antolaketa modu batzuk ikus ditzaketelako eta programa egokitzeko eta aurrerabideak egiteko aukera paregabea delako.

9. urratsa: Klaustroaren aurrean aurkezpena:

Behin programa amaituta, komeni da ikastetxean izandako esperientzia gainontzeko irakasleei azaltzea klaustroren batean.

Honela programa ezaguna izateaz gain, aurrera begira irakasle gehiagok har dezake formazioa hurrengo ikasturtean eta praktikan ipini. Honela berrikuntza hau ikastetxeko egitekoan finkatuko da eta egitea ohiko bihurtu.

Gaur egun, Katalunian 10 ikastetxe daude programa honetan sartuta Katalunia,

Zaragozan beste 10 2008-9 ikasturtetik hona, Mallorkan 8 eta ikasturte honetan

Menorcan hasi berri da.

Ikasle tutorea eta turorizatuaren hobekuntza nabarmena ematen da irakurketaren

ulermenean programa honetan parte hartu ondoren.

Ikasle tutoreak bere emaitzak tutorizatuak baino gehiago hobetzen ditu, era honetan

baieztatuz “Irakastea bi aldiz ikastea dela”.

2009-10 ikasturtean, Euskadin jasotako datuen arabera:

Hobekuntzak irakurketaren ulermenean ikasle ororentzat, tutoretza mota 8finkoa

edota trukatua) edozein izanik.

Ikasleen auto-irudian ere hobekuntzak antzeman dira guztiengan, nahiz eta

tutoretza trukatuan nabarmenagoak izan.

Egindako ikerketen emaitzak:

Emaitzak ikusi ondoren kontuan hartzea komeni da:

- Ikasle eta familien hasierako formazio saioen garrantzia

- Irakasten ikasiz kontzeptua indartu. (Cortese, 2005). - Tutorearen rola indartu bere zeregina oinarrizkoa baita irakurketaren

ulermenaren garapena eman dadin, hausnarketak bultzatuz, laguntzak

nola eman ikasiz (Juel, 1996; Klinger, Vaughn, 1996; Mathes y Fuchs, 1994).

- Kontuan hartuz irakurlearen kontzeptua ezinbesteko elementua dela

eskolako zereginetarako, garrantzitsua da hitz egitea eta azpimarratzea

ikusitako aurrerapenak, ikasleek ere heureak egiteko, hauek baloratzeko eta

prozesuaren protagonistak izateko.

Egindako ikerketen emaitzak:

Mila esker zuen harreta eta laguntzagatik

Grupo de Investigación sobre Aprendizaje entre Iguales (GRAI) Institut de Ciències de l’Educació de la Universitat Autònoma de Barcelona

Web

http://ice2.uab.cat/grai/

Vídeo “Llegim en parella”

http://www.xtec.es/cgi/digital

bikoteka irakurtzen 10-11_euskeraz

Education