1

MA

IN

ST

RE

AM

IN

G

BERDINTASUNERAKO

TEKNIKARIAK

KONTRATATZEKO

EREDUA

EMAKUNDEEMAKUMEAREN EUSKAL ERAKUNDEA

INSTITUTO VASCO DE LA MUJER

Eusko Jaurlaritzako Erakunde AutonomiadunaOrganismo Autónomo del Gobierno Vasco

EUSKADIKO UDALEN ELKARTEAASOCIACIÓN DE MUNICIPIOS VASCOS

BERDINTASUNERAKO TEKNIKARIAK

KONTRATATZEKO EREDUA

IZENBURUA: “Berdintasunerako teknikariak kontratatzeko eredua”

EDITOREA ETA EGILEA: Emakunde / Emakumearen Euskal

Erakundea. Manuel Iradier, 36. 01005 Vitoria-Gasteiz.

MAKETATZAILEA ETAKOORDINATZAILEA: Ana RincónDATA: 2008ko ekainaALE KOPURUA: 500DESKRIBATZAILEAK: Berdintasunerako eragileak, langile

hautaketa, foru administrazioa, toki administrazioa

ILUSTRATZAILEA: Ibon GalagarzaINPRIMATEGIA: Esda ImpresoresLEGE GORDAILUA: BI-3304/08

3

AURKEZPENAAzken urteetan teknikari ugari kon-tratatu da administrazioan, emaku-meen eta gizonen arteko berdinta-suna bultzatzeko. Hala ere, kontra-tazio horietan –gehienak toki admi-nistrazioan egin dira- ez dira jarrai-bide homogeneoak erabili, eta ho-rregatik, teknikari horien errealita-tea oso da anitza.

Emakumeen eta Gizonen Berdin-tasunerako otsailaren 18ko 4/2005Legearen 17. artikuluan, herri ad-

ministrazioetan berdintasunerako teknikariak hautatzekoprozesuetan kontuan hartu beharreko alderdi orokor batzukarautzen dira.

Testuinguru horretan, toki administrazioan emakumeen etagizonen berdintasunerako teknikariak kontratatzeko oinarriz-ko eredu bat prestatu eta adosteko beharra ikusi zenEmakunden. Izan ere, eredu hori erabilita, homogeneoagoaketa koherenteagoak izango dira hautaketa-prozesua eta lan-postua bera. Horretarako, IVAP, EUDEL, Funtzio PublikokoZuzendaritza eta Emakunde eredu hori prestatzen aritu dira2007ko martxoaz geroztik.

Erakunde honetan gure gain hartu dugu batetik, emakume-en eta gizonen arteko berdintasunaren alorrean euskal herriadministrazioen arteko lankidetza bultzatzeko egitekoa; etabestetik, emakumeen eta gizonen berdintasunaren alorrekoteknikarien egiteko eta gaitasunei buruzko gutxieneko bal-dintzak, oinarrizkoak eta komunak, proposatzeko egitekoa.

4

Horiek urriaren 31ko 214/2006 Dekretuan jasota daude(214/2006 Dekretua, Emakunde-Emakumearen EuskalErakundeko egitura organikoa eta funtzionala ezartzekoa).

Azken urteetan toki-administrazioan berdintasunerako tekni-kariak hautatzeko prozesuetan erabili diren oinarriak aztertudira hilabete hauetan: baliozko alderdiak ikusi dira, bai etahutsuneak eta zailtasunak antzeman ere.

Lan horretatik abiatuta, oinarrien eredu bat diseinatu da, lan-postu horien ezaugarriei eta horietan sartzeko baldintzei bu-ruzko alderdi nagusienak bateratzeko (lanpostuaren izena,kokapena, egitekoak eta betebeharrak). Gai-zerrenda eredubat -berariazko gaiak zehaztea ahalbidetzen duena- eta me-rezimenduak baloratzeko fasean erabiltzeko orientabideakere erantsi dira ereduan.

Emakunden uste dugu eredu hori argitaratzea lagungarriizan daitekeela eredua zabaldu eta erabiltzeko, eta bide ba-tez, herri administrazioaren esparruan irizpideak bateratze-ko.

Eskerrak eman nahi dizkiet lan honetan parte hartu dutenpertsonei. Bestalde, langileen zerbitzuetan berdintasunerakoteknikariak kontratatzeko oinarriak diseinatu behar dituzte-nentzat baliagarria izango den uste osoa dut.

Izp: Izaskun Moyua Pinillos

Emakunde / Emakumearen Euskal Erakundeko Zuzendaria

5

1. LANPOSTUAREN IZENAEMAKUMEEN ETA GIZONEN BERDINTASUNERAKO TEKNI-KARIA

2. KONTRATU-MOTAFUNTZIONARIOA

3. KIDEGOAA / B (1)

(1) Lanpostu bat kidego batean edo bestean kokatzerakoan, komenigarria lit-

zateke ondorengo alderdiak kontuan hartzea:

• Udaleko arloetako arduradunekin elkarrizketak izatea ahalbidetzen duen

maila hierarkikoa ezartzea lanpostuari, emakumeen eta gizonen berdinta-

sunari buruzko ekimenen sustapena, jarraipena, koordinazioa eta ebalua-

zioa egiteko.

• Emakumeen eta gizonen berdintasunerako teknikari gisa pertsona bat baino

gehiago ote dagoen, lanpostua kide batean edo bestean sartzea erantzuki-

zun-maila ezberdinekin erlazionatu baitaiteke.

6

4. TITULUAKDiplomatura / Lizentziatura

5. BERARIAZKO ESKAKIZUNAK (2)

Emakumeen eta gizonen berdintasunaren arloko prestakunt-za-ikastaroa, gutxienez 150 ordukoa eta organo ofizial batekziurtatua (unibertsitatea edo administrazio publikoa),eta/edo emakumeen eta gizonen berdintasunerako teknikarigisa edo lanpostuari dagozkion eginkizunak betetzen gutxie-nez bi urteko lan-esperientzia, lan-bizitzako ziurtagirian ezezik, enpresa kontratatzaileak eman duen eta eginkizunaketa dedikazioa agertzen dituen ziurtagirian ere jasoa.

(2) Derrigor bete behar dira lanpostuaren eginkizunei erantzuteko berariazko

betekizunak, oraindik ez baitago emakumeen eta gizonen berdintasunaren es-

parruan lan egiteko berariazko diplomatura edo lizentziaturarik.

Horrela, “4/2005 Legeak, otsailaren 18koak, emakumeen eta berdintasunera-

koak” 17.3 artikuluan dio emakumeen eta gizonen berdintasunerako teknika-

riek berariazko prestakuntza eta/edo espedientea izan behar luketela eremu

horretan:

“Halaber, euskal herri-administrazioek emakumeen eta gizonen ber-

dintasunaren arloko programak sustatu eta diseinatzeaz eta aholkula-

ritza teknikoa eskaintzeaz arduratzea dakarten plazak okupatzen di-

tuen pertsonal teknikoak esperientzia edota gaitasun zehatza baduela

bermatuko dute. Xede horrekin, ezagutzei buruzko berariazko beteki-

zunak ezarriko dituzte plaza horietara sartu ahal izateko”.

7

6. EGINKIZUNAK (3)

• Berdintasunaren alorrean programen plangintza, jarrai-pena eta ebaluazioa diseinatzea.

• Ekintza positiboko berariazko neurriak diseinatu eta sus-tatzea.

• Bakoitzak bere administrazioko sailei eta beren mende-an dauden gainerako erakunde eta organoei emakume-en eta gizonen berdintasunari buruz aholku ematea.

• Emakumeen eta gizonen arteko berdintasuna bermatze-ko programak, berariazko zerbitzuak eta baliabideak sor-tu eta/edo egokitzeko proposamenak egitea.

• Kasuan kasuko lurralde-eremuan izan litezkeen bereizke-riazko egoerak identifikatzea, eta horiek ezabatzeko neu-rriak diseinatu eta sustatzea.

• Bai udalari edo udalaz gaindiko lurralde-erakundeariatxikitako langileentzat, bai herritarrentzat, emakumeeneta gizonen arteko berdintasunaren alorreko sentsibili-zazio- eta prestakuntza-ekintzak diseinatzea.

• Udalaren edo udalaz gaindiko lurralde-erakundearenpolitika, programa eta ekintza guztietan genero-ikuspe-gia txertatzeko sustapen-lana bultzatzea.

• Erakunde publiko zein pribatuekin harremanak finkatzeaeta partaidetza eta lankidetzarako bideak ezartzea, bal-din eta erakundeon xedeek edo eginkizunek emakume-en eta gizonen berdintasuna erdiesten laguntzen badute.

(3) Emakumeen eta Gizonen Berdintasunari buruzko otsailaren 18ko 4/2005Legearen 10. artikuluan jasotzen diren egitekoetatik datoz proposatutako egi-tekoak. Izan ere, artikulu horretan foru- eta foki-administrazioei eskatzen zaieerakunde, organo edo administrazio-unitate bat izan dezatela, emakumeeneta gizonen berdintasun-politikak bultzatu, programatu, ebaluatu eta horieiburuzko aholkuak emateko, beren jarduera-eremuan.

7. MEREZIMENDUEN BALORAZIOA BERDINTASUNAREN ARLOKO PRESTAKUNTZA (4)

— Emakumeen eta gizonen berdintasunerako teknikariakkontratatzeko oinarriek bereizi eta ezberdin baloratuahal izango dituzte ondorengoak:• Erakunde ofizialek berdintasunaren arloan eskainitakoprestakuntza:

– Unibertsitateek– Administrazio publikoak

• Erakunde pribatuek eskainitako prestakuntza

— Era berean, komenigarria litzateke honakoak ezberdinbaloratzea:• Ordu ugariko prestakuntza.• Prestakuntzako ekintza laburrak.

BERDINTASUNAREN ARLOKO ESPERIENTZIALanpostuko lan-esperientzia ezberdin balora liteke, adminis-trazio publikoan edo erakunde pribatuan egin den kontuanhartuta. Horretarako, beste baremazio bat dago ezarrita, es-parru publikoko esperientzia gehiago baloratzeko (bai zuze-nean kontratatzen denean, bai udaletan aritzeko enpresenbidez kontratatzen denean, eginkizunak eta dedikazioa ager-tzen dituen Udalak berak egindako ziurtagiriaren bidez).

Halaber, nahiz eta neurri txikiagoan, erlazionatutako bestelanpostu batzuetan izandako esperientzia ere balora liteke.

8(4) Komeni da prestakuntza ofizialari balio handiagoa ematea, horixe baita

araututa eta homologatuta dagoena.

9

8. GAI-ZERRENDAOndorengo gai-blokeak proposatu dira; horien inguruan gai-zerrenda hau egituratu daiteke: (5)

1. Sexua/Generoa sistema2. Desberdintasunaren analisi historikoa eta soziologikoa3. Gizonen eta emakumeen berdintasunerako arau-esparrua4. Gizonen eta emakumeen berdintasunerako politika publi-koak5. Gizonen eta emakumeen berdintasunerako politiken plan-gintza, gauzatzea eta ebaluazioa6. Gizonen eta emakumeen berdintasunerako teknikariak7. Hizkuntza eta komunikazioa8. Lana9. Erantzukizun partekatua eta familiako bizitza, bizitza per-tsonala eta lanbidea bateratzeko neurriak10. Kultura, kirola eta aisia11. Hedabideak12. Hezkuntza13. Hirigintza14. Iraunkortasuna15. Osasuna16. Gizarte eta politikako parte-hartzea17. Gizarteratzea18. Aniztasuna19. Emakumeen aurkako indarkeria20. Lankidetza

(5) Gai zehatzen banakapena erantsi da, orientazio gisa.

ERANSKINA 1. Sexua/Generoa sistema

• Sexua/Generoa sistema eraikitzea eta horrek norberenortasuna eraikitzen eta gizartea antolatzen duen eragina.

2. Desberdintasunaren analisi soziologikoa

• Generoa eta desberdintasunaren gizarte-eraikuntza.• Historia: emakumeen bazterkeria. • Teoria feminista.• EAEko emakumeen eta gizonen egoera.• X udalerrian emakumeen eta gizonen berdintasunaren

arloan dauden premien diagnostikoa.• Generoa eta denboraren erabilera.• Gizonezkoek berdintasuna eraikitzen duten eginkizuna.

3. Gizonen eta emakumeen berdintasunerako arau-espa-

rrua

• Gizonen eta emakumeen berdintasunerako estrategiak:ekintza positiboa eta genero mainstreaming-a.

• Berdintasun-printzipioa eta sexuagatiko bereizkeriarik ezjasateko oinarrizko eskubidea. Bereizkeria-motak: zuze-nekoa eta zeharkakoa.

• 4/2005 Legea, otsailaren 18koa, emakumeen eta gizonenberdintasunerakoa.

• Berdintasun-printzipioa eta giza eskubideen nazioartekoitunak. Emakumeen aurkako bereizkeria oro ezabatzeariburuzko hitzarmena (CEDAW).

• Berdintasun-printzipioa eta Europar Batasuneko zuzen-bidea. Printzipioak itunetan, ondoriozko zuzenbidean etaEuropar Batasuneko jurisprudentzian duen konfigura-zioa. Bilakaera historikoa eta egungo egoera.

• Europar Batasuneko berdintasun-politika publikoak.

10

• Herrian dauden berdintasun-eskubideei buruzko Euro-pako Gutuna.

• 1/2004 Lege Organikoa, abenduaren 28koa, genero-in-darkeriaren kontrako babes-neurri integralei buruzkoa.

• 3/2007 Lege Organikoa, martxoaren 22koa, emakumeeta gizonen berdintasunari buruzkoa.

4. Gizonen eta emakumeen berdintasunerako politika publi-

koak

• Berdintasun-politika publikoen ereduak: berariazko poli-tikak eta generoarekiko sentikorrak diren politikak. Esku-hartze publikoko ikuspegien bilakaera.

• Emakunde-Emakumearen Euskal Erakundea. Xedeak etahelburuak. Egitekoak eta egitura. Oinarrizko jarduerak.

• 5/2007 Dekretua, urtarrilaren 16koa, Emakumeen etaGizonen Berdintasunerako Erakunde arteko Batzordeaarautzekoa.

• Europar Batasuneko gizonen eta emakumeen berdinta-sunerako politika publikoak: egiturak, EuroparBatasuneko ekintza-programak eta Europako funtsak.

• Emakumeen eta gizonen arteko aukera- eta tratu-berdin-tasuna sustatzerakoan administrazioek duten eginkizu-na.

• Emakumeen eta gizonen arteko aukera- eta tratu-berdin-tasuna sustatzerakoan administrazioek duten eginkizu-na.

• Emakumeen aurkako indarkeriaren kontrako eta berdin-tasunaren aldeko Euskal Autonomia Erkidegoko udale-rrien sarea. Berdinsarea.

• X Udaleko Berdintasunerako Udal Zerbitzua: xedeak etahelburuak. Eginkizunak.

• Generoa eta kasuak: kontzeptuak eta esperientziak.

5. Emakumeen eta gizonen berdintasunerako teknikariak

• Emakumeen eta gizonen berdintasunerako teknikaria:lanbide-profila eta eginkizunak.

11

12

6. Emakumeen eta gizonen berdintasunerako politiken

plangintza, gauzatzea eta ebaluazioa

• EAEko berdintasun eta ekintza positiboko planak.• EAEko Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerako IV.

Plana.• X Udaleko emakumeen eta gizonen berdintasunerako

plana.• Genero-eraginaren aurretiko ebaluazioa.• Emakumeen eta gizonen aukera-berdintasunerako pla-

nen ebaluazioa.• Emakumeen eta gizonen berdintasunerako tokiko pla-

nen diseinua, ezarpena, jarraipena eta ebaluazioa.

7. Hizkuntza eta komunikazioa

• Hizkuntzak norbere nortasuna eta gizartearena eraikitzenduten garrantzia.

• Hizkuntzaren erabilera sexista eta androzentrikoa: hiz-kuntzaren erabilera ez-sexistarako proposamenak.

• Toki-administrazioek erabiltzen duten hizkuntza eta he-rritarrekin duten komunikazioa.

8. Lana

• Lana: sexuaren araberako banaketa. Erreprodukzio- etaprodukzio-lanean emakumeek eta gizonek duten egoeraezberdinaren analisia.

• Pertsonak zaintzeko lana eta horrek emakumeen eta gi-zonen desberdintasunetan duen eragina.

• 39/2006 Legea, abenduaren 14koa, autonomia pertsona-la sustatzeari eta mendetasun-egoeran dauden pertso-nak zaintzeari buruzkoa.

• Emakumeen lan-merkaturatzea: EAEko emakumeen gi-zarte- eta lan-baldintzen bilakaera eta egungo egoera.

• Lan-politiketan genero-ikuspegia sartzeko neurriak.• Elkarte sindikalek emakumeen eta gizonen arteko ber-

dintasuna sustatzen duten eginkizuna: negoziazio kolek-

13

tiboa emakumeen eta gizonen berdintasunerako tresnagisa.

• 1996ko urtarrilaren 25eko Agindua. Horren bidez, “Ema-kumeen eta Gizonen Aukera Berdintasuneko LaguntzaErakundea” sortzen da.

9. Erantzukizun partekatua eta familiako bizitza, bizitza

pertsonala eta lanbidea bateratzeko neurriak

• Bizitza pertsonala, familiakoa eta lanbidea bateratzearidagokionez emakumeen eta gizonen artean dauden des-berdintasunak.

• Erantzukizun pertsonalak, familiakoak eta lanbidekoakbateratzeari buruz indarrean dagoen araudia.

• Erantzukizun partekatuaren kontzeptua eta horrek bizitzapertsonala, familiakoa, bizitza soziala eta lanbidea bate-ratzearekin duen erlazioa.

• Bateratze-neurriak: gizarte-zerbitzuak eta zerbitzu komu-nitarioak; denboren berrantolaketa; lan-, gizarte- eta zer-ga-eremuko neurriak, eta abar.

• X udalerrian bateratzearen alde dauden baliabideak etazerbitzuak.

10. Kultura, kirola eta aisia

• Kulturan eta kiroletan eta aisialdiko jardueretan partehartzerakoan emakumeen eta gizonen artean dauden ez-berdintasunak.

• Kultur, kirol eta aisialdiko politiketan genero-ikuspegiasartzeko neurriak.

11. Hezkuntza

• Hezkuntzaren arloan emakumeen eta gizonen artekodesberdintasunak.

• Hezkuntza-ereduak: eskola segregatua, eskola mistoa,hezkidetzako eskola.

• Hezkuntzan genero-ikuspegia sartzeko neurriak.

• Hezkuntzak emakumeen eta gizonen berdintasuna sus-tatzen eta emakumeen aurkako indarkeriari aurrea har-tzen duen eginkizuna.

12. Hirigintza

• Udalerriko hirigintza-ereduak emakumeen eta gizonenberdintasunean duen eragina: zerbitzuak, garraioa, se-gurtasuna, eta abar.

• Hirigintza-politiketan genero-ikuspegia sartzeko neu-rriak.

13. Iraunkortasuna

• Tokiko Agenda 21ean genero-ikuspegia sartzeko neu-rriak.

14. Osasuna

• Osasunaren arloan emakumeen eta gizonen arteko des-berdintasunak.

• Genero-ikuspegitik bizi-aztura osasungarriak sustatzekoneurriak.

• Generoa eta sexu-osasuna. Generoak harreman afektiboeta sexualetan duen eragina.

15. Gizarte eta politikako parte-hartzea

• Mugimendu feministaren historia.• Gizartean eta politikan parte hartzeari dagokionez ema-

kumeen eta gizonen artean dauden desberdintasunak.• Emakumeen partaidetza eta jabekuntza sustatzeko estra-

tegiak.• Emakumeen berdintasunerako toki kontseiluak: eraketa

eta eginkizunak.

16. Hedabideak

• Hedabideen arloan emakumeen eta gizonen artean dau-den desberdintasunak.

• Hedabideetako eta publizitateko sexismoa.

14

15

• Tokiko hedabideetan genero-ikuspegia sartzeko neu-rriak.

17. Gizarteratzea

• Baztertzeko prozesuei dagozkien alderdi bereizleak etahoriek emakumeengan eta gizonengan duten eragina.

• Zailtasun bereziak dituzten emakumeen gizarteratzea.• Pobreziaren feminizazioa eta horren arrazoiak. • X udalerrian gizarteratzearen alde dauden gizarte-balia-

bideak.

18. Emakumeen aurkako indarkeria

• Emakumeen aurkako indarkeria: jatorria, kontzeptua etatipologia.

• Emakumeen aurkako etxeko tratu txarrak: kontzeptua,gizarte- eta kultura-arrazoiak, eta motak. Indarkeriarenzikloa. Etxeko indarkeriaren ondorioak.

• Sexu-erasoak eta etxeko tratu txarrak jasaten dituztenemakumeei harrera hobea egiteko erakundeen artekoakordioa. Tokiko arreta-protokoloak.

• Tratu txarrak jasan dituzten emakumeei arreta ematekobaliabideak.

• Gizonek emakumeen aurkako indarkeriaren kontrako bo-rrokan duten eginkizuna.

19. Lankidetza

• Garapenerako lankidetza-proiektuetan emakumeen etagizonen artean dauden desberdintasunak.

• Lankidetza-proiektuetan genero-ikuspegia sartzeko neu-rriak.

20. Aniztasuna

• Bereizkeria anizkoitzaren kontzeptua eta problematika.• X udalerriko emakume etorkinen egoerari buruzko anali-

sia.