bahia xaneiro

48
Gloria Pérez González Presenta su libro“Gracias esclerosis múltiple” Fitur 2012 Promociona la Ruta de la Seda Arco12 Dedicado a los Países Bajos REVISTA MENSUAL GRATUITA - AÑO V - 2012 - ENERO - N54

Upload: bahia-sur

Post on 07-Mar-2016

232 views

Category:

Documents


7 download

DESCRIPTION

bahia xaneiro

TRANSCRIPT

Page 1: Bahia xaneiro

Gloria Pérez GonzálezPresenta su libro“Gracias esclerosis múltiple”

Fitur 2012Promociona la Ruta de la Seda

Arco12Dedicado a los Países Bajos

REVISTA MENSUAL GRATUITA - AÑO V - 2012 - ENERO - N54

Page 2: Bahia xaneiro
Page 3: Bahia xaneiro

EDITA - Masque2

AdministraciónRío Umia 22-7º C - A Caeira POIO (Pontevedra)

Contactar 698 173 [email protected]

DirectoraC.C. Montero

web: bahiadixital.com

Deseño e maquetaciónCarmen Carreiro

Directora publicidadeAna de la Iglesia698 134 474

RedacciónMC. Montero

ColaboraciónsVicente MontejanoPedro VillamarínAmândio RodriguesAnita A. de la IglesiaSalvador RaxóCristina Villaverde Ruibal

FotosPax.4/5/6/7/8 Vicente MontejanoPax. 20/21/22 Salvador RajóPax.18 Juanfe LópezPax.9 J. Ramón

PortadaC. Carreiro

ImprimeGráficas Anduriña

Depósito legalVG - 813 - 2007

NON NOS FACEMOS RESPONSABLES DE CLAQUERA OPINION OUENTREVISTA DOS NOSOS COLABORADORES.

3

CONTENIDOS

PAG4/5/6/8/9.:Fitur

PAG10/11/.:Pontevedra

PAG12/13.:Bagos

PAG14/15.:A Guarda

PAG16/17.:O Rosal

PAG20/21/22/23.:Rías Altas

PAG30/31.:Plantas Aromáticas

PAG32.:Pedro Villamarín

PAG33.:Amandio Rodrigues

PAG34/35.:Salud

PAG36/3.:Arco

PAG38.:Cris Pontanilla

PAG40.:Axenda

PAG41.:Tempo de lectura

PAG42.:Gloria Pérez

PAG43.:Art12 Madrid

PAG44.:CC MAD

PAG45.:CGAI

PAG46/47.: Fábrica de Curtidos

Page 4: Bahia xaneiro

4

Page 5: Bahia xaneiro

5

Fitur 2012

Del 18 al 22 de enero dedicado este año

a la Ruta de la Seda

Page 6: Bahia xaneiro

6

La Organización Mundial de Turismo (OMT) impulsa en FITUR2012 la promoción de la Ruta de la Seda, un recorrido que abrióel primer puente de encuentro entre Oriente y Occidente y elcomercio entre los imperios de China, India, Persia y Roma. Endefinitiva, una oportunidad de seguir los pasos de Alejandro Magnoo Marco Polo explorando su diversidad cultural o su patrimonioartístico y natural. ��La Ruta de la Seda es uno de los recorridosmás míticos de la Historia, por la importancia que tuvo para elcomercio entre Oriente y Occidente, y también porque significóun acercamiento entre culturas y conocimientos. La OrganizaciónMundial del Turismo quiere, en FITUR 2012, invitar a los viajeros aredescubrir los inmensos atractivos turísticos que inundan esterecorrido a través de los países que se han sumando a este pro-grama: Albania, Afganistán, Armenia, Azerbaiján, China, Croacia,Corea del Norte, Corea del Sur, Egipto, Georgia, Grecia, India, Irán,Irak, Israel, Italia, Japón, Kazajstán, Kirguistán, Mongolia, Pakistán,Rusia, Arabia Saudita, Siria, Tayikistán, Turquía, Turkmenistán, Ucraniay Uzbekistán. En total, 12.000 kilómetros de un camino que signi-ficó el encuentro entre personas y culturas, e inspiró el intercam-bio de ideas, arte, diálogo y conocimiento. Japón- Nara ��En la antigua capital de Japón, Nara, aún se conser-van edificios que atestiguan la importancia de la ciudad durante laruta de la seda, como el Templo Todaiji y su gran Buda, la estatua

Page 7: Bahia xaneiro

7

Page 8: Bahia xaneiro

8

de bronce más grande del mundo. ��China - Xian ��La ciudad deXian fue capital del imperio Chino durante once dinastías y seconsidera el punto de partida de la ruta de la seda desdeOriente. En Xian se encuentra una de las joyas del patrimonioarqueológico mundial, el famoso ejército de terracota modela-do en el siglo II a.C. para proteger el Mausoleo del PrimerEmperador Qin. ��Kazajistán - Almaty ��En la ciudad de Almaty,cuyas manzanas se hicieron famosas a lo largo de la Ruta de laSeda, se encuentra el Central State Museum cuya visita resultaimprescindible para conocer la historia de Kazakhstan. Una delas piezas más destacada escenifica el saqueo que perpetró eltemido ejército mongol durante el siglo XIII en una de las ciu-dades del país. ��Uzbekistán –Bukhara ��En la travesía por el des-ierto, las caravanas de comerciantes se guiaban hacia Bukharagracias a su minarete, profusamente decorado, que se alzabadesde el conjunto de Poi Kalian. En este complejo destaca lamezquita turquesa de Kalian, la segunda más grande de AsiaCentral y la madraza Kalian dedicada durante generaciones alestudio del Corán. ��Azerbaiján – Baku ��Una de las principalesatracciones de Azerbaiján es su capital: Baku, un foro político,cultural y económico además de un destacado punto comercialpara mercaderes de Génova, Venecia, Rusia y Asia Central en laépoca. Entre las murallas de su centro histórico, Icheri Sher, seemplazan, entre otros, el Palacio de Shirvanshakh o la mezquitaMohammed Ibn Abu Bakr. ��Georgia - Uplitsixe �Uplitsixe, fun-dada en el siglo I A.C., es una de las más impresionantes ciuda-

des escavadas en la roca. Fue arrasada por Khulagu, el hijo deGenghis Khan pero los viajeros aún pueden pasear por sus anti-guas calles, ver su teatro, su farmacia e imaginar la vida diaria delos habitantes de la época. ��Armenia - Echmiadzin ��Armeniaconstituía un punto fundamental en el comercio de la Ruta dela Seda. La ciudad de Echmiadzin, posee monumentos como sucatedral, la iglesia más antigua del primer país que adoptó elcristianismo como religión oficial en todo el Mundo. ��Jordania– Petra ��Los Nabateos convirtieron Petra, en Jordania, ademásde en un espectacular tesoro excavado en la roca, en una ciu-dad de paso fundamental en la Ruta de la Seda, que conectabaChina con Egipto, Siria, Grecia e Italia. ���Grecia – Delfos��Situado en el límite del mundo oriental, Grecia tenía un papelfundamental en el comercio de la seda. Delfos, construido en lasladeras del monte Parnaso, era considerado el centro delmundo por los antiguos griegos ya que según la leyenda, laságuilas que Zeus hizo volar desde los confines de mundo secruzaron en aquel lugar. ��Italia - Venecia ��Uno de los puntos departida o retorno de la Ruta de la Seda, Venecia es puntocomercial por excelencia de este recorrido, y la ciudad deMarco Polo, uno de los primeros occidentales en viajar desdeEuropa a Asia para abrir esta vía. �Centroamérica consagrará 2012 al turismo sostenible y enFITUR darán a conocer las distintas acciones que se enmarcanen este proyecto, una iniciativa puesta en marcha por los Jefesde Estado y de Gobierno de los países de la región -Belice,

Page 9: Bahia xaneiro

9

Costa Rica, El Salvador, Guatemala, Honduras, Nicaragua yPanamá-. Se trata de una medida enmarcada en el Plan 2009-2013, cuyo fin es alcanzar el desarrollo sostenible por mediodel turismo.En este proyecto se prestará especial atención al cambio climá-tico y a las prácticas éticas en el turismo así como se contarácon la participación de las comunidades locales y de las peque-ñas y medianas empresas del sector para preservar el patrimo-nio natural y cultural de la región. Además, con el fin de incre-mentar los beneficios del programa, se fortalecerán las accionesque se llevan a cabo en campos tan diversos como en laGestión Integral de Desastres y Cambios Climáticos, la seguri-dad o la lucha contra la pobreza y la exclusión social.��Asimismo, se mantendrá el apoyo del establecimiento de launión aduanera centroamericana, con el objetivo de estimularlos intercambios comerciales y facilitar los movimientos migra-torios. Esta medida impulsa la conectividad aérea y terrestre, asícomo las rutas de cruceros, dinamizando el sector turístico ybeneficiando tanto a comunidades locales como a pymes. ��En2012, Centroamérica también celebrará la nueva era dentro delcontexto de la Cultura Maya, un proyecto que fortalecerá laidentidad cultural de la región.�

Page 10: Bahia xaneiro

Pontevedra é a cidade que abre o interior da súa provincia aomar. É cruzamento de camiños nun lugar privilexiado e estratéxi-co, no último meandro do río Lérez antes de abrirse á ría. Estalocalización deu lugar á súa orixe, romana, ao pé dunha ponte aactual do Burgo que cruzaba unha calzada que comunicabaBraga, Lugo e Pontevedra. A tradición mítica, en cambio, dinosque foi fundada polo heroe grego Teucro, participante na guerrade Troia.

RUTAS POR PONTEVEDRAComezaremos o noso paseo pola atractiva zona antiga da cida-de, que destaca, máis alá do indubidable interese dos seusmonumentos, polo seu harmonioso conxunto pétreo, cheo decasas nobres blasonadas, soportais e prazas que manteñenunha forte vitalidade urbana.Partiremos da Basílica de Santa María a Maior, situada nun dospuntos máis altos da cidade. Foi erixida no século XVI, custe-ada polo gremio dos mareantes, cuxo barrio da Moureira seasentaba ao pé da fachada sur do templo, unha fachada plate-resca. Buscando o carácter fidalgo da cidade desprazámonosa través da rúa Isabel II cara á Praza do Teucro, nome do míticofundador grego da cidade, na que nos deteremos a contem-plar varios pazos barrocos do século XVIII, Gago,Montenegro, o do conde de San Román e Pita. Seguindocamiño e visitando as prazas de Curros Enríquez e MéndezNúñez vemos as pegadas da fidalguía en numerosas residen-cias. É interesante pasear por estas labirínticas pero evoca-doras rúas, especialmente fermosas nas horas nocturnas, quese abren continuamente en acolledoras prazas que en varioscasos manteñen o nome da súa vocación mercantil tradicio-nal, como a da Verdura, ou a da Leña, moi típica e de carácterpopular, con casas de boa cantería granítica, soportais, galeríase un cruceiro no centro que conforman unha das postais máiscoñecidas da urbe. Neste lugar encóntrase o Museo dePontevedra, que hai que visitar pola importancia e variedadedas súas coleccións.Continuamos camiño na busca da Praza da Ferrería, organizadaen torno a unha moi bela fonte do s. XVI, onde encontramos unamplo espazo aberto que inclúe a Praza da Estrela e os Xardínsde Casto San Pedro. É este o corazón da cidade, lugar de paso,ocio e celebracións variadas, no que destaca a presenza do con-

10

Pontevedra

Page 11: Bahia xaneiro

vento de San Francisco e da Igrexa da Peregrina. O antigo convento de SanFrancisco, conserva a igrexa gótica de máis de cen metros de lonxitude,destacando dela a fachada cun gran rosetón e numerosos sepulcros e tum-bas de pontevedreses ilustres. Pola súa banda, A Peregrina, situada ao pé doCamiño Portugués a Compostela, foi erixida con forma de vieira e fachadacurva a finais do século XVIII. Dende aquí tomamos a rúa Cobián Roffignac,na que se sitúan as novas instalacións de ampliación do Museo dePontevedra, e imos cara ao río, no que tras atravesar a ponte de Santiagopodemos visitar o atractivo parque Rosalía de Castro. Seguindo camiñopolo Paseo do enxeñeiro Rafael Areses aparece a Illa dás Esculturas, que aco-lle obras de gran formato de variados artistas de gran renome nun espazode 70.000 m2 no que a natureza tamén está moi presente. Nas proximida-des aparece unha interesante obra de arquitectura contemporánea que haique visitar, o Pazo de Congresos e Exposicións, e o campus universitario.E tornamos á cidade pola ponte do Burgo, de orixe romana pero substitu-ída no s. XII por outro con once arcos de medio punto, polo que transco-rre o camiño xacobeo portugués no que se sitúa a fermosa capela doSantiaguiño. Dende ela tomamos camiño cara ao magnífico Mercado deAbastos, restaurado polo arquitecto César Portela en 2003, e achegámo-nos á Praza dá Pedreira, onde se ergue o pazo barroco de Mugartegui, asede do Consello Regulador da Denominación de Orixe Rías Baixas, enunha das súas esquinas unha antiga casa que conforma un arco polo quenos indica a saída da praza. Dirixímonos cara ao Parador Nacional deTurismo, erixido entre os s. XVI e XVIII. Seguimos camiño por unha con-corrida zona de viños e tapas, pasando pola Praza dás Cinco Rúas, seguin-do a de Paio Gómez Chariño e desembocando na rúa Tetuán, onde apare-ce o Teatro Principal, de mediados do s. XIX e a Casa dás Campás, edificiodo reitorado universitario. Moi preto aparece a Praza de España, na que sesitúan a Casa Consistorial, as ruínas góticas de Santo Domingo, de evoca-dor aire romántico, e unha serie de espazos verdes que son os restos dasantigas hortas dos dominicanos: a Alameda Arquitecto Sesmeros, osXardíns de Colón e os de Vincenti. Dende aquí dirixímonos á Praza de SanXosé ou dá Música, espazo para a cultura, pois poderemos achegarnos ao

Café Moderno, Centro Cultural Caixa Galicia e ao Centro CulturalCaixanova.Para encamiñarnos xa ao final da ruta continuamos pola Avda. dá RaíñaVictoria Eugenia e San Roque cara á Praza de Touros, en cuxas proximida-des aínda temos a sorte de poder visitar algunhas das tradicionais casas depescadores do barrio da Moureira, moi simples pero de gran tipismo e fer-mosura, encaladas e a dobre vertente.Dende aquí volvemos cara á Alameda e rematamos na Praza de Alonso deFonseca tras percorrer a Avenida de Santa María, na que aparecen as casasdos Fonseca e Méndez Núñez, aínda que perdeu as impresionantes torresarcebispais que a completaban.

FESTA DOS MAIOSCelébrase na Praza da Ferrería o primeiro de maio. Festa de orixe pagárelacionada con ritos para a fertilidade. Unha serie de grupos ataviadospara a ocasión danzan ao ritmo de copliñas satíricas ao redor de monu-mentos cónicos realizados con fentos, vimbio e flores, adornados conprodutos do campo.FESTA DE SAN BENITIÑO DE LÉREZ Cada 11 de xullo. Festa deInterese Turístico Nacional. Celébrase no lugar onde antigamente existíaun convento beneditino ao lado do río Lérez. A devoción por estesanto, coñecido como "o máis milagroso", fai que acudan á romaxe mul-titude de devotos coa intención de curar algún mal, en especial as espu-llas.FESTIVAL INTERNACIONAL DE JAZZ Durante o mes de xullo.Festival nocturno que é referencia importante no circuíto nacional dejazz.FESTAS DA PEREGRINA Comezan o segundo domingo de agosto eprolónganse toda a semana seguinte. Ofrenda á virxe, corridas de tou-ros, concertos e lumes artificiais son elementos consubstanciais a elas.FEIRA FRANCA Primeiro fin de semana de setembro. Rememóranse nocasco vello as Feiras Francas do s. XV. Ambiente medieval.

11

Page 12: Bahia xaneiro

Como se inicia no mundo da restauración?Estiven dez anos en Berlín traballando nunha tenda de viños e cando vol-tei no 2001 decidín dedicarme á hostalería empecei nun local na praza daleña, Casa Filgueira, e posteriormente puxen en marcha Bagos.Cal é o estado actual da hostalaría, que cambios se experimen-taron dende os seus comezos?Penso que a tendencia é de profesionalizarse cada vez máis, aínda que nonestamos na situación ideal pero cada día é máis profesional, hai moito porfacer sobre todo na labor de formación de persoal, camareiros, cociñeiroshai moito por facer, a crise tampouco axuda, pero o nivel está subindo.Recibiu o premio ao Mellor Tratamento do Viño que outorgaFechorías & Asociados. Que representa para vostede este galar-dón?Fíxonos moita ilusión, especialmente porque o xurado eran compañeiros,xente da hostalería, sentímonos queridos por iso nos fixo moita ilusión,aceptandoo con modestia, porque na Galiza hai varios locais que mereceniso e mais, nós temos un local pequeno onde só hai viño e cervexa, cunhacarta non moi grande, aínda que ben representada, o que lle poñemos émoito agarimo, moita vontade e tratamos de darlle o máximo respecto.Os viños galegos acadaron a súa maioría de idade en canto acalidade? Existe un coñecemento e recoñecemento internacio-nal da nosa adega?Pouquiño a pouco, quizais os que menos o cremos somos os galegos. No

caso dosbrancos haicousas moi boase penso que sí, que opúblico en xeral recoñécelle acalidade, aínda que hai moito camiño por percorrer, hai productores nomundo que levan un adianto de decadas e lóxicamente fano mellor. Encanto aos tintos penso que tamén son bos, pero o público non o cre, émoi típico pensar que un Mencia non pode costar 20 euros, pero unRibera del Duero ou outra denominación de fora sí, cando cualitativamen-te aquí hainos mellores.Nos últimos tempos nos viños galegos avanzouse moitísimo, estanse a ela-borar cousas moi boas, o nivel medio subiu bastante e ás veces a valora-ción é máis alta fora que aquí, por exemplo hai tres ou catro anos candoRober Parker lle deu unha puntuación moi alta a un viño da Ribeira Sacra,que non estaba valorado, a raiz diso as guías comezaron a prestarlle aten-ción e o público o mesmo.É fundamental elixir a maridaxe perfecta de viño e alimento?Fundamental non, é mais placenteiro, cada un que beba como queira, perohai alimentos que crean unha harmonía, fan disfrutar máis se a escolla estáben feita, penso que hai un viño para cada alimento e moitas veces estábaseado nas tradicións, e teñen unha lóxica, non necesariamente ten queser branco con peixe e tinto con carnes, pero dende logo non é imaxina-

12

BagosVinoteca Bagos, está na rúa Naranxonúmero 9 de Pontevedra

Page 13: Bahia xaneiro

ble beber un Ribera del Duero cun peixe o un marisco, porque a dureza deseviño convertiría ao peixe nun anaco de madeira, en algo seco.Hai unha predilección polas cervexas en detrimento do viño?O consumo de viño en xeral está caendo moi por debaixo de países do nosoentorno. Nos anos oitenta aproximadamente consumíase en España algo máisde setenta litros por habitante e ano, e agora estamos en menos de vinte.Francia tamén caeu pero estabilizouse o mesmo que Italia, existe unha invasiónde refrescos e cervexas.Beber viño con moderación, ademáis do edonismo, e de que é saudable, étamén un tema cultural, o viño vai unido á paixase, ao lugar, aos alimentos…,pero tamén é fonte de riqueza e fixa a poboación nunha zona, é unha maneirade que a xente se manteña na terra, o que pasa que no viño non hai os lobisque se dan no negocio da cerveza, que domina o noventa por cento do merca-do e xa non digamos a Cocacola.Tamén hai un factor erróneo coa publicidade, enfócase mal, a iniciativa privadatería que ter unha maior e mellor implicación.Que viños podemos encontrar en Vinoteca Bagos? E productos encanto á cociña?Temos 150 referencias, entre brancos, tintos, espumosos, da Galiza, temos RíasBaixas, Ribeiro, pero tamén, Monterrey, Portugal, Francia, Alemaña... e dos tin-tos da Galiza, Mencía, Ribeira Sacra, e de Navarra, Portugal, e por suposto, viñosdoces.Encanto a cociña, temos tostas de xamón ibérico, de queixo fundido con rúcu-la e noces, de cecina con pemento do Bierzo, ademáis contamos cunhas sele-cións de embutidos de calidade, unha ampla variedade de queixos e unha cartacon suxerencias interesantes, como morcilla de Burgos con pementos asados,solombo de venado con puré de remolacha, falso revoleo de bacallao con cebo-la caramelizada, etc.

13

Carmen Carreiro

Page 14: Bahia xaneiro

14

A GUARDA es conocida por el Monte Santa Trega, la desembocadura delMiño y la gastronomía aunque esconde otros elementos de interés comolas rutas naturales o urbanas, el puerto, la etnografía marinera y un largoetcétera en los 20 km² de su territorio. Un motivo más para escoger A Guarda son las fiestas que se suceden alo largo del año. Destacan en julio, la Fiesta de la Langosta y de la CocinaMarinera y la Muestra de las Tradiciones Marineras. Aunque en agosto secelebra la fiesta más importante de la comarca son las FESTAS DOMONTE, declarada Fiesta de Galicia de Interés Turístico.A Guarda fue galardonada por la Unión Europea con la distinción de PRE-MIO EDEN 2010 “Destino Europea de Excelencia” en la temática deTurismo Acuático debido precisamente a los espacios naturales, a las ini-ciativas ambientales puestas en marcha, y en definitiva, al potencial comoun destino turístico sostenible.

El Instituto de Turismo de España, Turespaña, con el apoyo de la ComisiónEuropea, y con la colaboración de la Sociedad Estatal para la Gestión dela Innovación y las Tecnologías Turísticas, SEGITTUR, promueve el IEncuentro Nacional de Excelencia y Compromiso Turístico: Red deDestinos Europeos de Excelencia EDEN. El 19 de enero a las 11 horas se celebrará dicho encuentro en un esce-nario de excepción, la Feria de Turismo (Fitur) y se dará a conocer laexperiencia española en relación al Premio EDEN, uno de los más pres-tigiosos premios internacionales en materia turística. Por lo tanto, sedifundirá la iniciativa EDEN y su Red de destinos a través de los destinosEDEN españoles y, por tanto, A Guarda presentará su destino natural, suspotencialidades y sus buenas prácticas puestas en marcha.

Municipio de Interés Turísticogallego Premio EDENA Guarda

Page 15: Bahia xaneiro

15

Page 16: Bahia xaneiro

16

O Rosal integra una de las subzonas vinícolas de

la Denominación de Origen "Rías Baixas"O Rosal

Page 17: Bahia xaneiro

17

Existen en O Rosal restos de los antiguos asentamientos ya del paleolíticoy la Edad de Bronce. La arquitectura religiosa tiene su mejor exponente enla iglesia parroquial de Santa Mariña. Construida en el siglo XIX, es de esti-lo neoclásico y alberga en su interior un magnífico retablo barroco del sigloXVIII. Destacan los frescos realizados por el pintor Manuel Anxel a finalesdel XIX. Dignos de mención son también la capilla de San Antonio y el con-vento de las Carmelitas. Completan el arte sacro los más de 50 cruceirosesparcidos por todo el municipio, construidos entre los siglos XVI y XIX.Entre ellos destacan los de San Xoán y San Miguel de Tabagón. La arquitec-tura civil cuenta con algunas casas solariegas como la Casa da Devea, o laCasa dos Lasiotes. La Casa Consistorial edificada en 1.781, tiene el formida-ble aspecto de un pazo gallego con arcadas y soportales. Importancia etno-gráfica tienen los restos de 19 molinos considerados de Interés Histórico,Etnográfico y Cultural. Datan del año 1753 y parece ser que tuvieron dife-rentes usos pues además de servir para moler el maíz y el trigo, se utiliza-ban para mazar el lino y desengrasar el tejido y la lana.El conjunto histórico-etnográfico de los Molinos de Folón y Picón en la Villa

de O Rosal lo forman 67 molinos hidráulicos que han sido declarados Biende Interés Cultural en 1998. Premios como el Agader al embellecimientodel medio rural en 2003 o la homologación de su ruta de senderismo porla Federación Gallega de Montañismo (PR-G 94), hacen de este enclave unpunto de referencia turístico en el Baixo Miño.Desde el Ayuntamiento se ofrece la posibilidad de realizar rutas guiadas porlos molinos. Con una distancia de 3’5 km, su tiempo de realización es cer-cano a la hora y media.O Rosal integra una de las subzonas vinícolas de la Denominación deOrigen "Rías Baixas". Los vinos de O Rosal están personalizados por teneren su composición variedades de Loureira y Albariño. Poseen intenso aromacon ligera acidez y son plenos en la boca, agradables y atractivos. Nadamejor para acompañar estos vinos que las truchas, anguilas, salmones, sába-los y las magníficas sollas que se pescan en el Miño. Para poder degustar estaúltima, se celebra el tercer sábado de agosto una popular fiesta gastronó-mica en la parroquia de Eiras.

Page 18: Bahia xaneiro

18

Restaurante Situado en las pro-

ximidades de los Muíños do Folón

e do Picón, ubicado en una

bella casa de piedra con un her-

moso jardín, donde podrá degus-

tar la deliciosa gastronomía

gallega.

Cañitas de la abuela, crujientes cañas de crema,

elaboradas con técnicas artesanales, estas

cañitas heredan la receta empleada desde hace

cinco generaciones por la familia Cerviño de O

Carballiño (Galicia)

f

Page 19: Bahia xaneiro

18

C/Couso 18O ROSAL (Pontevedra)Tf.: 986 625 085 / 986 625 012

El lugar ideal para celebrar

bodas, banquetes, comuniones,

comidas de empresa...

Situado en el corazón de O

Rosal, una esmerada decoración

y banquetes con un sello espe-

cial en los que mimamos hasta

el más pequeño detalle.

En nuestra acojedora cafetería

podrá disfrutar desde bien tem-

prano de un completísimo des-

ayuno, un pincho a media maña-

na, un aperitivo a mediodia,

hasta una copa por la noche...

En nuestro Restaurante encon-

trarán los mejores platos de la

cocina gallega e internacional

con una calidad y presentación

exquisitas, para disfrutarlas en

la más confidencial intimidad o

en celebraciones compartidas

con familiares y amigos.

Page 20: Bahia xaneiro

20

Por segunda vez, el pasado otoño disfrutamos de un viajefotográfico y gastronómico por la costa gallega. Para ellonos trasladamos hasta Ribadeo, en la provincia de Lugo ycomenzar así en la playa de Las Catedrales en la denomi-nada Mariña Lucense.Un paraíso tallado por dos fuerzas de la naturaleza: la mary el viento; solo ellas han podido esculpir obras tan sor-prendentes. Todo el tiempo que nos concede la mar para

admirarlas nos parece poco cuando tienes que retirarteporque la marea así te lo aconseja. Quién no las haya visi-tado se preguntará el por qué de esa denominación de LasCatedrales (antes, Aguas Santas ). Podríamos daros muchasrazones para esa acertada denominación, pero nada apro-ximado a lo que podéis sentir al contemplarlo con vues-tros propios ojos.Esta viaje que emprendimos por segunda vez, resultó una

Rias AltasPor Salvador Rajó

Page 21: Bahia xaneiro

21

delicia fotográfica, pero también gastronómica. Nos hici-mos la promesa de deleitarnos solo con productos delmar, sobretodo de nuestras costas, lo que resultó un acier-to con momentos inolvidables: desde unos percebes reciénextraídos y cocidos, hasta una lubina traída al restaurante yofrecida por el cocinero a nuestros paladares y, como no,una tarde noche especial sentados en una terraza enCamariñas contemplando el mar y degustando un delicio-so y único pulpo de la zona, así como un rico rodaballococinado de dos maneras distintas; todo ello siempre rega-do con albariños, ribeiros y godellos. Todos blancosextraordinarios de nuestra tierra gallega.Por ser nuestra costa muy extensa y rica en imágenes, hoyos presentaremos algunas de la arquitectura natural y otrasde una obra a medias entre la naturaleza y nuestro ilustrearquitecto Cesar Portela. Para la realizada por Cesar ycomo estamos hablado de la costa, vamos a elegir FaroNariga en Malpica. El último faro construido en España, yeso fue en el año 1995. Deciros que se levantó exclusiva-mente con el mejor granito, el de Porriño, provincia dePontevedra.Cesar Portela fue galardonado con el Premio Nacional deArquitectura en España en el año 1999 por el edificio de laEstación de Autobuses de Córdoba. Otras distinciones yhonores nacionales e internacionales llenan de orgullo a

Page 22: Bahia xaneiro

22

sus conciudadanos gallegos. Hombre de costumbres senci-llas, cercano y accesible, que sabe disfrutar mejor de unataza de buen vino en compañía de un paisano, que de cual-quier reunión sofisticada y rodeado de personalidades.

LAS CATEDRALES:Podemos disfrutar de este mágico lugar, pero no sin antestener la precaución de consultar el horario de las mareas,ya que si nos coincide con la pleamar, resultaría imposiblesu disfrute, por estar la playa inundada de agua. Para que las

posibilidades sean completas, tendremos que visitarlas entiempo de mareas vivas como hicimos nosotros; el mar seretira mucho más, lo que permite un mayor disfrute detoda la playa dejándonos avanzar hasta el final sin ningúnriesgo. Al hacerlo así, se puede disfrutar sin prisas y admi-rar la inmensidad de las formaciones rocosas, cuevas yparedes tan sorprendentes como hermosas, ya que no sonsolo las formas caprichosas, son también la extensa gamade colores que presentan sus paredes.Todo es muy bello, pero lo mejor lo disfrutamos al final de

Page 23: Bahia xaneiro

23

la playa, y si tomamos la decisión de bajar antes de que seinunde de visitantes, podréis daros el gustazo de ir cami-nando por una arena tan fina como lisa y limpia, sin pisadasni rastro alguno que rompa su equilibrio. Al llegar al final,nos encontramos con una imagen única de los arcos enlinea que la naturaleza ha tenido a bien regalarnos. Estamosseguros de que casi todo el mundo ha podido admirarlo enfotografías, pero nada que pueda hacernos sentir la emo-ción de pasear por debajo de monumento tan espectacu-lar.

FARO NARIGA (MALPICA)Pasamos de una obra realizada en su totalidad por la natu-raleza, a otra que estando asociada a un bello paraje natu-ral, fue terminada por el hombre; en este caso, por el admi-rado Cesar Portela.Conforme nos dirigimos hacia el Faro para disfrutar de tangenial arquitectura, vamos disfrutando de otras obras rea-lizadas por la naturaleza, son rocas con formas caprichosas

que hacen del camino una contemplación que tomada conpausa te puedes pasar horas queriendo fotografiarlo todo,en cada rincón surge una piedra tallada por el viento, porel paso del tiempo, que fue adornando con piedras esculpi-das los diferentes senderos que nos conducirán al encuen-tro con el Faro.Este singular faro, tiene una forma triangular que si nossituamos de frente nos parecerá que estamos ante la proade un buque que en vez de cortar el agua, lo hace con lasrocas de donde surge.El vértice que da al Nordeste se confunde con la roca,pareciendo que forma parte de ella. Al Sudeste se parece auna fortaleza que nos defienda de las inclemencias. El vér-tice al Oeste parece una proa de un buque surcando el mar.En la parte alta de este vértice, una escultura en bronce,realzada por el óxido de cobre que ha brotado por elambiente marino del lugar. Esta obra en bronce fue realiza-da por el artista Manolo Coia en 1994 para darle un toquemágico a tan bello conjunto.

Page 24: Bahia xaneiro

24

Aceites Abril es una empresa familiar fundada en 1962 por Manuel Pérez Delgado. Nuestra fábricatuvo sus orígenes en Mora de Toledo, España, con la actividad de dos molinos de prensa de pie-dra para la obtención del aceite de oliva virgen extra, que posteriormente se envasaba y distribu-ía desde nuestra planta de embotellado en Ourense. La siguiente generación familiar tomó el relevo en 1994 y trasladó la fábrica al polígono industrialde San Cibrao en Ourense. Hoy, en esas nuevas instalaciones ampliadas en varias ocasiones, contamoscon más de 7.000 metros cuadrados de naves para realizar nuestra actividad, equipadas de la másmoderna tecnología, para desarrollar los procesos de envasado y comercialización de nuestros aceites. Detrás de la fabricación de cada botella está una plantilla de más de 50 trabajadores que se ocu-pan de que nuestros productos cuenten con la mayor garantía de calidad y seguridad.Aceites Abril se dedica al envasado y comercialización de aceites alimentarios tanto embotelladoscomo a granel. El proceso comienza con la recepción del aceite, que se analiza en nuestro labora-torio de control de calidad. El aceite se embotella en la más moderna maquinaria compuesta por cinco líneas de envasado: cua-tro en formatos de plástico-PET y una en vidrio. Además del aceite envasado también se distribu-ye a granel en cisternas.

COMPROMISO CON LA CALIDAD Y EL MEDIOAMBIENTE:Dentro de nuestro plan estratégico, Aceites Abril reconoce un plan de mejora continua que abarcadesde la seguridad alimentaria, la gestión de la calidad y el cuidado del medioambiente, como pila-res básicos. Ello se traduce en un progreso constante de su gestión integral de la calidad, basa-do en la evolución del sistema de seguridad alimentaria, gestión medioambiental y el compromisopor buscar la máxima satisfacción de los clientes, tanto en los productos como en el servicio. Frutode esta dedicación, la empresa ha obtenido los siguientes certificados: ISO 9001, IFS y BRC, ISO14001 y EMAS.

TRADICIÓN FAMILIAR ACEITERA:Desde el principio de su existencia y durante tres generaciones familiares, no ha cambiado el afán

por mejorar constantemente la calidad de nuestros productos y la modernización de las instalacio-nes, para poder proporcionar el mejor producto posible a los consumidores finales. Aceites Abril ofrece una amplia variedad de formatos adaptados a las necesidades de sus clientes yuna amplia gama de tipos de aceites: Oliva virgen extra, oliva virgen extra ecológico, oliva virgenextra de las variedades arbequina, hojiblanca y picual, aceite de orujo de oliva, aceite de girasol,de semillas y aceite especial para freír.

COMPROMISO DE ACEITES ABRIL CON LOS COSECHEROSEl compromiso que Aceites Abril tiene con los cosecheros de olivos gallegos se actualiza con la pues-ta en marcha de una almazara que procesa 150 kilos de aceituna la hora. A partir de hoy, en laque se molturó por primera vez la cosecha de un vecino de Moreiras en Piñor, será una realidadque los vecinos traigan su cosecha y obtengan aceite 100% gallego. El compromiso se reafirma con la certeza de que Aceites Abril comprará la cosecha de aceituna al50% más del precio de la oliva en el mercado, en un intento por promover el cultivo en tierrasque actualmente estén abandonadas. Arbequina y gallega son las variedades plantadas entre las 3hectáreas, unos 600 árboles distribuidos entre las tierras de Verín, Ribeira Sacra, Moreiras y Pereirode Aguiar. En datos son unos 2.000 kilos de los que se extraerán unos 800 litros, (un 20% decada kilo) que por el momento no serán para comercializar, si no que irán destinados a regaloso a los propietarios de la aceituna. La variedad arbequina es una de las más robustas y queaguantan los contrastes climatológicos de Ourense y, que como se ha constatado en la cata delaceite recién salido de la almazara, tiene un sabor a hierba recién cortada con un regusto dulcey carente de amargor.

CATEGORÍAS COMERCIALES DE ACEITE DE OLIVALa legislación de la Unión Europea (Reglamento CE 1019/2002) distingue únicamente cuatro cate-gorías comerciales de aceite de oliva:Aceite de oliva extra-virgen: Este tipo de aceite es de máxima calidad, se obtiene directamente deaceitunas en buen estado únicamente por procedimientos mecánicos, con un sabor y olor intacha-

Aceites da Galiza

Page 25: Bahia xaneiro

25

Page 26: Bahia xaneiro

26

bles y libres de defectos, no pudiendo sobrepasar su grado de acidez los 0,8°. La puntuación orga-noléptica, dada por un panel de cata cualificado, debe ser igual o superior a 6,5 puntos. La tem-peratura durante su extracción debe ser menor o igual a 35º C.Existen tres subtipos:Monovarietal: Obtenido a partir de una sola variedad de aceituna.Coupage: Producido a partir de diversas variedades.Denominación de Origen (D.O.): Generado a partir de aceitunas procedentes de unadeterminada área geográfica, donde se la elabora y embotella.Aceite de oliva virgen: Este aceite sigue los mismos parámetros de calidad que el aceitede oliva extra, en cuanto a los métodos de obtención. La diferencia es que no puede superar los2° de acidez, y que la puntuación obtenida por un panel de cata cualificado debe ser igual o supe-rior a 5,5 puntos. La temperatura durante su extracción, menor o igual a 35º C. En otras palabras,los defectos deben ser prácticamente imperceptibles para el consumidor.Aceite de oliva: Es una mezcla de aceite de oliva refinado, que es el obtenido a partir delrefinado de los aceites defectuosos, que no han alcanzado los parámetros de calidad anteriormentecitados y de aceite de oliva virgen o virgen extra (entre un 10% y un 20%). Como observaremos,ha perdido la palabra “virgen”. Ello es debido a que en el proceso de elaboración del aceite refi-nado se utilizan otros procesos químicos o térmicos de limpieza de aromas, sabores y colores, esdecir, el aceite perderá el sabor y el color por lo que se le añade un porcentaje de aceite de olivavirgen o virgen extra. El grado de acidez de este aceite de oliva no puede ser superior a 1,5°.Otro tipo de aceite, no comercial, es el aceite de oliva virgen lampante. Es aceite virgen muy defec-tuoso y que por tanto no se puede consumir directamente como los otros vírgenes. La acidez essuperior a 2º. Su nombre le viene de la utilidad que se le dio en tiempos pasados como combus-tible para las lámparas o candiles. Hoy es el que se utiliza para ser refinado, proceso del que seobtiene el aceite de oliva refinado, no comercializable tal cual por su ausencia de sabor y color,pero que, mezclado con virgen o virgen extra (10% – 20%), pasa a ser comercializable, denomi-nándose en genérico “aceite de oliva”, como ya hemos comentado. La mezcla de los aceites se deno-mina encabezar. Proceden ambos al igual que el virgen y el extra, únicamente de aceitunas, perode baja calidad, debido en su mayor parte a las aceitunas del suelo, las heladas, picadas, etc. Perotras unos procesos térmicos, físicos y químicos en refinería y un posterior mezclado con vírgenes sepuede comercializar, por lo que este tipo de aceite resultante (el aceite de oliva a secas) no esconsiderado por muchos un auténtico zumo de aceituna ya que se ha sometido a distintos proce-sos distintos a los propios de la almazara. Por eso solo se puede considerar zumo de aceituna alos aceites vírgenes extra.Aceite de orujo de oliva: Este tipo de aceite es el resultado del refinado de la masasobrante, huesos, piel, por medios químicos, de los orujos o morcas, procedentes de la molturaciónde la aceituna.Los líquidos, denominados alpechín, procedentes de la extracción del aceite de oliva, son aprovecha-dos como combustibles o como abonos orgánicos.

CATA DEL ACEITE DE OLIVA VIRGENEl Consejo Oleico Internacional publica anualmente un listado de los laboratorios de análisis senso-rial oficial de los aceites de oliva vírgenes reconocidos por ellos. Son los paneles de cata de dichoslaboratorios, dependiendo la mayor parte de ellos de organismos públicos, los que dan la puntua-ción para ser calificados como aceites de oliva virgen o virgen extra. El COI conoce la composi-ción de los paneles y debe ser avisado de toda modificación relacionada con la composición delpanel de cataLa composición del panel constará de un jefe de panel y de un número variable, dependiendo dela Comunidad, de miembros especializados y entrenados para la cata de aceite de oliva virgen selec-cionado de diferentes zonas de producción de aceite.La cata del aceite de oliva constituye una verdadera especialidad. Los catadores, mediante la vista,el olfato, el gusto y el tacto, son capaces de distinguir sus calidades y variedades. Las característi-cas organolépticas del aceite de oliva, como son color, olor y sabor, dependen esencialmente de loscomponentes presentes en la aceituna, que se extraen junto con el aceite que los contiene, y quevienen determinados por el clima y el suelo de cultivo, por la variedad de la aceituna, y por lastécnicas de cultivo, recolección, extracción y envasado.A pesar de que el color no influye en la valoración de los profesionales de la cata, las tonalidadesvarían del amarillo pálido al verde menta. Los tonos amarillo-dorados corresponden a aceites dul-ces provenientes de aceitunas de recolección tardía, y los destellos oscuro-verdosos a olivas que alno haber completado su periodo de maduración generan líquidos afrutados y algo amargos. El saborestá condicionado, parcialmente por el grado de maduración de los frutos. La cata se realiza enuna copa normalizada de color azul o ámbar para evitar que los catadores se vean influidos porlos tonos verdes del producto, ya que el color está relacionado con la acidez y no con la calidaddel aceite. En esta prueba se califican los atributos “positivos” (sabor frutado, amargor y gusto pican-te) y negativos o “defectos”, entre otros, sabor atrojado/borras, mohoso, avinagrado, metálico, ran-cio, a quemado, a madera, a lubricante, a salmuera, a tierra, a pepino o a madera húmeda. Lanorma dice que un oliva virgen extra debe tener aroma frutado y carecer de defectos.Los aceites se catan templados, aspirando sus olores y “masticando” sus sabores como si se trata-ra de vinos de reserva. El aceite es servido entorno a los 28ºC de temperatura y en dosis de 15mililitros.Existe la tendencia a creer que los aceites de oliva virgen extra con menor grado de acidez sonde mejor calidad que los aceites de oliva virgen extra con mayor grado de acidez. Esto no escorrecto. Cualquier aceite de oliva de la categoría virgen extra posee una calidad excepcional y tiene

Page 27: Bahia xaneiro

27

unos tonos afrutados increíbles, un ligero toque amargo, etc. Aquí el grado de acidez tiene másque ver con la intensidad del sabor; así un aceite de 0,8 grados tendrá un sabor más intensoque un aceite de 0,1 grados.

COMO SE HACE LA CATAEl catador tomará la copa, manteniéndola cubierta con un vidrio; separando el vidrio de la copaprocederá a oler la muestra, haciendo inspiraciones suaves, lentas y profundas, hasta detectar losatributos positivos o negativos que tiene ese aceite y en qué intensidad. Este período no debesobrepasar los 30 segundos. Si tiene algún problema tendrá que tomarse un pequeño descanso,antes de realizar otra prueba olfativa. A continuación se procederá a realizar la prueba del sabor.Para ello se tomará un pequeño sorbo de aceite. Es importante distribuir el aceite por toda laboca. La percepción de los cuatro sabores fundamentales -dulce, salado, ácido y amargo-, asícomo de los sabores propios del producto, se hace con distinta intensidad según las zonas dela lengua y el paladar.El aceite se tiene que extender en cantidad suficiente y muy lentamente por la parte posteriorde la lengua hacia los pilares del paladar y la garganta, concentrando la atención en los estí-mulos amargo y picante. En algunos aceites, ambos estímulos pueden pasar desapercibidos o elamargor quedar oculto por el picante.El hacer aspiraciones cortas y sucesivas, introduciendo aire por la boca, ayuda a extender elaceite por la cavidad bucal y a percibir por vía retronasal los componentes volátiles aromáti-cos.La sensación táctil hay que tenerla en cuenta, así como la fluidez, pastosidad y picor o escozor,cuando se detecten, y anotar su intensidad.Entre una valoración y otra hay que dejar pasar un tiempo (mínimo 15 minutos) y eliminar

los restos de la anterior. Se recomienda masticar un trozo de manzana y tirarla en un escupi-dor. A continuación enjuagaremos la boca con agua a temperatura ambiente.Atributos del aceite de oliva virgen:Afrutado: Recuerda el olor y el gusto del fruto sano, fresco y recogido en el punto óptimode maduración.

Afrutado maduro: Sabor del aceite de oliva obtenido de frutos maduros, generalmente,de olor apagado y sabor dulce.Almendrado: Este sabor puede ser de dos tipos: el de la almendra fresca o el propio dela almendra seca y sana que puede confundirse con un rancio incipiente. Se aprecia como unregusto cuando el aceite permanece en contacto con la lengua o el paladar. Se asocia a losaceites dulces y de olor apagado.Hierba: Flavor de algunos aceites que recuerdan a la hierba cortada.Hojas verdes: Flavor del aceite obtenido de aceitunas excesivamente verdes o que se hanmolido mezcladas con hojas y tallos.Manzanas: Flavor del aceite de oliva que recuerda a dicho fruto.Amargo: No sólo es característico de aceitunas verdes y frescas, sino que también es un atri-buto inherente con la variedad. Así, tenemos variedades como la Picual o la Cornicabra que sonmás amargas por ejemplo que la Manzanilla, Lechín o Arbequina. Puede resultar más o menosagradable dependiendo del gusto del consumidor.Dulce: El sabor dulce en el aceite se considera como la ausencia del amargo y/o picante. Yno a todos los consumidores les resulta agradable.Defectos del aceite de oliva virgen:Alpechín: Flavor característico adquirido por el aceite a causa de una mala decantación yprolongado contacto con las aguas de vegetación.Atrojado: Flavor característico de aceite obtenido de aceitunas amontonadas que han sufri-do un avanzado grado de fermentación.Avinagrado: Sensación de algunos aceites que recuerdan al vinagre..Borras: Sabor característico del aceite recuperado de los lodos decantados en los depósitos.Rancio: Sabor característico y común de todos los aceites que han sufrido un proceso auto-xidativo, a causa de su prolongado contacto con el aire.Apagado: es el aceite que ha perdido sus características organolépticas, ya que ha perdidosus componentes aromáticos, por exceso de temperatura en la elaboración o por envejecimientodel aceite.

Page 28: Bahia xaneiro

28

Page 29: Bahia xaneiro

29

MercadoTravesasOs mercados da alimentación frescaAo longo da historia, a actividade comercial sempre determinoua organización das cidades, promovendo a actividade, estas estru-turáronse en torno ás áreas de comercio. Así, onde houbocomercio apareceron as residencias, a vida social, a cultura, oturismo ou as industrias.Os mercados municipais xurdiron a finais do século XIX en luga-res onde xa existían mercados ao aire libre. A intención eraremediar os problemas de sucidade que levaban consigo este tipode mercados na rúa e o tráfico que estes provocaban, xa queatraían vendedores e compradores que se acumulaban nas rúaspróximas. Durante uns anos, os mercados municipais foron rele-gados pola aparición das grandes superficies, facendo que algúnsdeles desaparecesen. Non obstante, ante as oportunidades queestes mercados ofrecen, en canto a servizos, alimentos frescos deprimeira calidade e unha gran variedade para elixir, devolve o pro-tagonismo aos mercados municipais, o que leva consigo á rehabi-litación ou reconversión destes centros comerciais.Varios son os proxectos no noso país que con este obxectivopropoñen un cambio de imaxe para os mercados tradicionais.Todos buscan revitalizar os mercados de distrito e os centroscomerciais de barrio para aumentar a súa competitividade e con-solidar o seu papel de referente na compra cotiá e de proximida-de. Para conseguilo, os concellos apostan por modernizar asestruturas dos mercados, como as barreiras arquitectónicas ouos aparcadoiros; adecuar a súa oferta á demanda actual; incorpo-

rar servizos complementarios esenciais como o pagamento contarxeta, carros de compra ou o servizo a domicilio.Mercado Das travesasAgrupa 35 comerciantes cuxa maior parte das súas vendascorresponden a peixaría. Ofrece tamén produtos de carnizaría,carnizaría, tenda de aves, froitaría, panadaría e conta con servizode cafetaría. Os usuarios do mercado adoitas destacar o tratopersonalizado que reciben, así como produtos especializadoscunha relación calidade prezo moi competitiva.O mercado As Travesas conta cunha das instalacións máis moder-nas da cidade de Vigo, permitindo aos clientes comprar polas tar-des, como xa veñen facendo no resto dos mercados integradosen Mercacevi.O edificio ofrece unha idea circular do espazo con todo tipo deaccesos para a comunicación entre as súas dúas plantas. Na baixase sitúan os postos estritamente do mercado e na primeira seencontras as instalacións do supermercado Mercadona. O mer-cado dispón de corenta prazas de aparcadoiro.A zona Das travesas é unha das máis dinámicas da cidade e dasque experimentou un maior crecemento. O seu desenvolvemen-to comezou cara á década dos 60, convertido nunha veciñanzamultitudinaria. A instalación da delegación de Facenda, os xulga-dos e varios institutos de formación no ámbito da praza deAmérica, favorecen a vida económica, xunto coa apertura en1995 do centro comercial Camelias.

Page 30: Bahia xaneiro

30

PLANTAS AROMATICAS, EL ARTE DE CONDIMENTAR Forman parte de la cultura popular que ha sabido encajarlas en un estilo de cocina que no solo se preocupa de la calidady el sabor sino también de la dietética y la nutrición. Utilizarlas en la justa medida es todo un arte. Elegir la planta aromá-tica que necesita cada plato una ciencia. Le mostramos como se utilizan desde hace siglos y para qué sirvenSon la nota aromática y al igual que sucede con el aceite de oliva, respetan el alimento al que complementan, realzandosu sabor. Contienen, además, una alta proporción de sales minerales y de vitaminas cuando son frescas, por lo que a susesencias aromáticas hay que sumarles importantes propiedades nutritivas y terapéuticas. Convierten un frugal plato deverduras o ensalada en un nutritivo y apetitoso entrante o ennoblecen una carne, haciéndola más digestiva.

Plantas aromáticas

Albahaca: es una planta con unas hojas tremendamente aromáticas.que recuerda a la cocina italiana, aunque toda la cocina mediterránease impregna de su penetrante sabor. Evidentemente es una indispen-sable en pastas y ensaladas. Una receta riquísima con albahaca son lasBruschettas.Cebollino: como su nombre nos indica forma parte de la familia dela cebolla, evidentemente y sus usos son variopintos. Particularmentelas tortillas son deliciosas con esta hierba, o en ensaladas o en salsas.Por ejemplo en la receta de salsa de yogurt que acompaña a las bro-chetas de pollo queda muy bien.Cilantro: Es una hierba de la familia de las zanahorias, aunque no loparezca y evidentemente las hojas es lo que se suele emplear porejemplo para el “mojo verde” de las islas Canarias. Para los toppingsde estos canapés se recomiendo un Maíz y salsa de tomate con cilan-tro.Eneldo: Es una planta que tiene un aspecto muy delicado y podemosusarla tanto en sopas como en elaboraciones con pescados, aunquepara ahumar salmón o marinarlo es su mayor virtud. Es muy usadoen Finlandia, pero también el todo el Mediterráneo, una receta finlan-desa my sabrosa es la Empanada de Salmón al Eneldo.Estragón: Planta de sabor muy fuerte y que está totalmente indica-da para las carnes y pescados, pero evidentemente al ser tan fuertees recomendable que se haga con determinada mano…nunca a loloco!!!!! Se puede aromatizar algún vinagre con él y le dará muy buensabor y también se emplea para la realización de la “salsa bearnesa“.Hinojo: Resulta un ingrediente excelente para aromatizar sobretodo sopas, potajes y pescados, su aroma recuerda, en muchas oca-siones a la regaliz o al anís.

Page 31: Bahia xaneiro

31

Hierbabuena: qué evocadora es esta hierba!!! qué rico está elté con hierbabuena!!! Pues bien es una de las variedades de lamenta, y su aroma resulta de lo más delicado. Normalmente sesuele emplear para aromatizar caldos y sopas, como el puchero yensaladas, pero seca también resulta de lo más práctica. Quedaperfecta con la salsa griega Tzatziki.Menta: ¿qué decir de la menta? Probablemente que su sabor esintenso, refrescante, fuerte y que resulta ideal para platos de pos-tres o con frutas. O para la coctelería como es el caso del GingerMint Cocktail.Orégano: “Mamma mía!!!” Todos estamos acostumbrados atener un botecito de orégano en nuestra colección de especias,de orégano seco, por supuesto. No nos puede faltar en las pizzas,salsas para pastas, ensaladas, tomates, para platos de carnes y parala realización de adobos. Perejil: Arguiñano siempre adorna sus platos con un poco deperejil y en cocina es el comodín para todo. Es una de las hierbasmás utilizadas en toda la cocina mediterránea ya que combina conmultitud de platos: ensaladas, salsas, guisos…además el espolvore-arlo recién picado sobre el plato es una maravilla. Romero: Sus hojas son muy finas y bastante duras, si las compa-ramos con el perejil, por ejemplo. Su aroma es intenso y con lacarne, como la del cordero liga muy bien. Tomillo: El tomillo es otra hierba de carácter leñosa, como elromero, es silvestre total. Su aroma también es fuerte y recuerday evoca al campo y sirve casi para todo: sopas, guisos, asados,rellenos, adobos, marinadas, etc.

Page 32: Bahia xaneiro

32

La Iglesia Católica utiliza como representación de la sangre de Cristo enlos cinco continentes, el “ vino de misa”, que es un vino mayoritariamen-te dulce elaborado a partir de mostos fermentados. El vino de Misa des-tinado al Santo Sacrificio debe proceder exclusivamente de la vid, deacuerdo con lo tratado en los Concilios Florentino y Tridentino, y siem-pre utilizando uvas muy maduras. La elaboración del vino de misa sigueuna estricta normativa , recogida por el Padre Jesuita Eduardo Vitoria ensu obra “El Pan y el Vino Eucarísticos” redactada después del CongresoEucarístico Diocesano de Barcelona del año 1944.Los vinos podrán ser secos, aunque suelen ser dulces; no se permite eluso de mostos sin fermentar, pero si se admite la concentración de mos-tos antes de la fermentación. En la fermentación se puede añadir levadu-ras seleccionada pero no taninos, colorantes, asépticos y clarificantes,salvo la clara de huevo. La fermentación se puede parar para dejarlodulce añadiendo alcohol vínico o por calor. El color del vino de misasuele ser de un oro brillante, casi nunca tinto ya que mancharían lospañuelos con los que se limpia el caliz; la variedad de uva suele ser lamoscatel, aunque también se utilizan las malvasías, garnachas y maca-beo...La alta graduación del vino de misa actua como conservante, evi-tando que se estropee , ya que una botella puede durar meses, porquela cantidad que se consume en la eucaristía es mínima. Su sabor, dulce yafrutado, también encuentra una explicación lógica. La ingesta debe resul-tar agradable para el sacerdote. Sobre todo porque, en muchas ocasio-nes, es el primer líquido que ingieren en el día.En España han existido dos casas elaboradoras de vino de Misa, una enCorella, Navarra y otra en Tarragona capital, De Muller, proveedores ofi-ciales de vino de misa del Vaticano, desde el siglo XIX. En su etiqueta sepuede ver la relación de Papas que han celebrado la Santa Misa con suvino, pero la bodega que más vino de misa elabora en España esValenciana, la Cooperativa de Turis con su San Leandro

Vino de misaPor Pedro Villamarín

Page 33: Bahia xaneiro

33

Provar PortugalPor Amanadio Rodrigues

Depois das borbulhas efervescentes do espumante, depois dos brindes e dasdoze passas, chega 2012. Um novo ano está aí e com ele a oportunidade deProvar Portugal. Creio que este é um momento oportuno para incentivar apromoção dos bons sabores portugueses. É essencial saber valorizar o queé nosso, o que, de facto, é produzido em Portugal e nos engrandece, comopovo e nação dentro e fora de fronteiras. Começo por vos falar na lampreia do Rio Minho. É já no início de Janeiroque a “flauta de sete olhos” sobe o rio ganhando paladar e rijeza. Em arrozou à bordalesa, o ciclóstomo, por isso não apresentando escamas nem bar-batanas, é, indiscutivelmente, um apetitoso pitéu. A degustar (sem dúvida)! Nascido no Douro, terra de vinhos fantásticos, o Quinta das Brôlhas é inten-so. Engarrafadas estão as castas Touriga Nacional, Touriga Franca, TintaBarroca e Tinta Roriz. O resultado é surpreendente. Provei-o na companhiade um pernil de porco de raça Bísara com feijão encarnado e arrozinho decarqueja. Foi um interessante momento enogastronómico. Numa dimensão algo diferente do mote “Provar Portugal”, digo-vos que ossabonetes da Ach. Brito levam o nome do país além fronteiras. É uma gamarequintada de produtos de cosmética, mas que, também, se adapta, facil-mente, ao dia-a-dia. As embalagens são encantadoras e os aromas delicio-sos. Experimentem! Os Parabéns merecidos vão, ainda, para os lápis da Viarco. Pois é, há umséculo que rabiscam, escrevem, tracejam, pintam… dão cor e orgulho aPortugal!Antes de terminar, (re) lembro-vos que não devemos abdicar de saborear ascoisas boas da vida - um bom vinho (a copo, por que não?), um bom repas-to, uns bons legumes e frutas cultivados no jardim lá de casa ou adquiridosno mercadinho, biológicos, enfim… desfrutem do que de bom Portugal tempara oferecer.Conclusão: Venham até Caminha, desfrutar dos incomparáveis paladaresminhotos. 2012, um ano para “Provar Portugal”!

RESTAURANTE AMANDIORúa Direita 129 / CaminhaT. 00351 258921177 / [email protected]

Page 34: Bahia xaneiro

34

Por fin han acabado las fiestas navideñas y con ellas el des-control de tales fechas. Y es que, actualmente, celebrar elnacimiento de Jesús o la entrada del nuevo año es sinóni-mo de excesos. Los Reyes Magos de Oriente, que traíanoro, incienso y mirra, vienen acompañados ahora de atra-cones de comida, alcohol y fiesta. Es muy difícil resistirse ala tentación de los pecados navideños, encarnados enforma de dulces y de comidas copiosas y abundantes engrasa. Y el cuerpo paga caro lo que ya anticipa la báscula. Unaño más, la subida de la cuesta de enero será más costosacon esos kilitos de sobra que se han cogido durante la fes-tividad.

Por ello, no está de más tener en cuenta los consejos quefacilita el Instituto Médico Europeo de Obesidad (IMEO):

1) Realizar cinco ingestas de comida al día, preferiblementeajustándolas a unos horarios diarios estables (la rutina esmuy importante para acostumbrar al organismo a que asi-mile más fácilmente la comida y realice una buena diges-tión).

2) Beber mucho agua. La cantidad recomendable de la sus-tancia depurativa por excelencia es de dos litros diarios.También se permite el consumo de infusiones y de zumos

Vida saludablePor Anita A. de la Iglesia

Page 35: Bahia xaneiro

34

naturales así como de bebidas isotónicas, aunque con cier-to control por las calorías que aportan el azúcar que estoslíquidos contienen. Quedan totalmente prohibidas las bebi-das con gas.

3) Di no a las salsas, que conllevan a un gran aporte calóri-co. También a la sal, que contribuye a una gran retención delíquidos.

4) Hay que rechazar los tentadores dulces. Los azúcares ylas harinas refinadas dificultan nuestro reto ante la báscula.

5) Tampoco es adecuado el consumo de alcohol, que estáplagado de calorías “vacías”, pues están carentes de cual-quier tipo de nutriente energético. Además, afecta al proce-so habitual de quema de grasas, que se ve disminuido acausa del acetato que libera el organismo cuando el hígadoasimila la toma.

6) Sin embargo, la fruta y la verdura han de ser los princi-pales aliados, especialmente entre horas.

7) La digestiones pesadas son un gran inconveniente. Por

ello, se recomienda una ingesta de cantidades moderadas(utilizar platos pequeños puede resultar ser un buen truco)de comidas ligeras (sobre todo en la cena) en las que hayque evitar los alimentos grasos y su preparación frita (optapor las comidas cocidas o a la plancha).

8) Por último, el deporte diario. Es clave principalmente elejercicio aeróbico, que contribuye a una elevada quemacalórica. Los paseos, la natación, la bicicleta o, incluso, elbaile son actividades muy recomendables y no demasiadoexigentes, que se adecuan fácilmente a todo tipo de perso-nas.

En cualquier caso, hay que tener presente que la pérdida depeso es un proceso gradual que requiere de tiempo yesfuerzo. La ansiedad por adelgazar rápido y fácil se puedellegar en un gran enemigo, que puede desembocar ennumerosas enfermedades.Por tanto, hay que armarse de paciencia para poder conse-guir los propósitos del nuevo año. Entre ellos, librarse deesos molestos kilos de más a fin de dar un empujón en lacuesta de entrada de un 2012 sano y saludable.

670 504 418

Osteopatía k Homeopatía k Acupuntura Coreana ( de las manos) Medicina Tradicional China y Acupuntura k Hwal-Bup-Sa (digitopuntura Corena) Kinesiología, etc...

VIGOUrzaiz 108 - 2º AT.986 473 388

PONTEVEDRAGarcía Camba 4 - 5º C

T.986 845 739

O ROSALCunchada - A Pousa 9

Page 36: Bahia xaneiro

36

ARCO2012 abre este año con Países Bajos como invitado, participa-rán 158 galerías de 30 países en el programa general y 58 en losProgramas Comisariados, entre el 15 y el 19 de febreroARCOmadrid 2012 ha sumado nuevas iniciativas que vienen a revita-lizar la Feria y a poner nuevamente su acento en la calidad y la inves-tigación como objetivo clave en la selección de galerías: ArtistaDestacado, Solo Objects y After ARCO.A los cambios introducidos en la pasada edición, centrados en lareducción del espacio de la Feria y una fuerte apuesta por el coleccio-nismo y la calidad de las galerías y de las obras, ARCOmadrid 2012 hasumado nuevas iniciativas que vienen a revitalizar la Feria y a poner suacento en la calidad y la investigación como objetivo clave en la selec-ción de galerías.Asimismo ARCOmadrid presenta la innovadora iniciativa “ArtistaDestacado” destinada a reseñar un artista por stand, con la que laFeria quiere significar el papel de ARCOmadrid dentro del panoramaglobal de ferias, y reforzar el rol de fuente de información para la grancantidad de coleccionistas y profesionales que cada año acuden a laFeria. Esta propuesta pretende incentivar a las galerías para que pro-pongan una presentación especial de alguno de sus artistas.ARCOmadrid destacará estos artistas en su comunicación, y pondráal alcance de críticos, comisarios y visitantes una publicación que reco-gerá los perfiles de los artistas seleccionados e imágenes de su obrapara ayudar al público a profundizar en su trayectoria artística.También se introduce como novedad, la iniciativa Solo Objects por laque las galerías participantes también podrán exponer esculturas einstalaciones de gran formato en zonas de la Feria creadas para tal fin,y que, diseminadas a lo largo de los pabellones de la Feria, focalizaránla atención del público.Por último, para ampliar las propuestas culturales del certamen, esteaño arrancará un nuevo proyecto: After ARCO, que propondrá, trasel cierre de la Feria, diversas actividades en diferentes espacios de

ARCO2012Del 15 al 19 de febrero

Page 37: Bahia xaneiro

37

Madrid. Entre las propuestas de ocio cul-tural, los visitantes podrán participar enun festival de música, instalaciones, pro-yecciones y fiestas, toda una propuestacultural integral para disfrutar de la nochey de la ciudad durante la celebración deARCOmadrid.

FECHAS Y HORARIOSVisita profesional: Miércoles 15 y jueves16, de 12 a 21h.�Abierto al público: Viernes17, sábado 18 y domingo 19 de 12 a 20h.��

GALERÍASLa obra seleccionada abarca las vanguar-dias históricas, clásicos contemporáneos yarte actual. Alrededor de 160 galerías pro-cedentes de más de 30 países expondránpintura, escultura, instalaciones, fotografía,vídeo, new media, dibujo y grabado.

SOLO PROJECTS: FOCUSLATINOAMÉRICAEl Programa Solo Projects seguirá orienta-do a la obra de artistas latinoamericanos.En esta edición, la sección se plantea másque nunca como un espacio de investiga-ción de los trabajos de los artistas deAmérica Latina con la colaboración de unequipo de cinco comisarios. La selecciónde los proyectos funcionará por solicitudde las galerías. Solo Projects funcionará también como

espacio de intercambio entre Latinoamérica y Europa, conencuentros profesionales de directores de museos, críticos ycomisarios.�

OPENING: JÓVENES GALERÍAS EUROPEASLa sección Opening, dirigida a jóvenes galerías europeas conmenos de 8 años de trayectoria, será comisariada por ManuelSegade.�

PROGRAMA INTERNACIONAL DE COLECCIONISTASARCOmadrid contará con un exclusivo Programa Internacionalde Coleccionistas que visitará la trigésimo primera edición deARCOmadrid. Nuestros invitados podrán disfrutar de la excelen-te escena artística presente en la feria. ARCOmadrid garantizacon ello la presencia de un nutrido grupo de coleccionistas com-pradores en activo quienes, a propuesta de las galerías participan-tes, visitarán la feria aportando volumen de negocio a la misma.

FORO DE PROFESIONALES �El foro constituye el punto deencuentro por excelencia de la comunidad artística internacionalen ARCOmadrid. Una selección de profesionales de prestigiopodrán intercambiar ideas y proyectos y, a su vez, interactuar conlas galerías expositoras. Una plataforma única para el análisis ydebate, en torno al objeto artístico, su producción, creación,apreciación y presentación.

PUBLICACIONESEl Catálogo Oficial de ARCOmadrid 2012, es una cuidada publi-cación que incluye información relativa a las galerías participan-tes. Como en la pasada edición, se podrá visitar la Feria online(www.arco.ifema.es) con anterioridad a su celebración, así comodescargar el catálogo mediante la aplicación para Iphone, Ipod yAndroid.

Page 38: Bahia xaneiro

38

Cris Pontanillas Licenciada en Bellas Artes, fotógrafa pulicitaria, sesiones privadas

de fotos, cursos personalizados de todos los niveles, cursos para grupos, ayuntamientos,

empresas, asociaciones…T. 692 113 214 /986 897 899. Pontevedra.

Acabas de inaugurar estudio fotográfico en Pontevedra. Como plan-teas esta nueva etapa, y cual es la oferta profesional?Proponerme en esta época de crisis un nuevo estudio, lo necesitaba como espacio para poderdarle una oferta más amplia a mis alumnos, con un laboratorio de revelado, con sala de pro-yecciones, estudio de fotografía para trabajos más profesionales, aunque sea a nivel usuario, enresumen poder dar una mayor calidad de enseñanza tanto al que se compra una réflex parasacarle fotos a sus hijos, como quien tiene una empresa y prefiere hacerse su propia campañapublicitaria.Los cursos de fotografía están enfocados solo para adultos otienes previsto alguna clase para niños?Normalmente están enfocados a todo tipo de alumnado, desde niños de cinco o seisaños, hasta…sin límite de edad. Como los cursos son muy personalizados, los gruposmáximos suelen ser de entre tres a cinco personas, la programación no es fija, con locual en función del grupo trataremos más unos aspectos u otros, en función del interésque tenga para cada alumno.Con que cámara aconsejas iniciarse en la fotografía?Cualquier tipo de cámara, incluso una compacta sirve para empezar el curso, es más, com-pramos cámaras compactas de 200 euros para utilizar solo en automático cuando tienemuchas funciones y recursos, pero por recomendar opto por cualquier tipo de cámara réflexdigital o analógica, aunque mi joyita es la Cannon EOS 7D.Que cualidades consideras que definen a una buena fotógrafa?Tener sensibilidad, y empatía por el instante que estamos congelando, aparte de contar conconocimientos para manejar una cámara, lo más importante es saber pararse a mirar.Y las características para una buena fotografía?Lo primordial una buena composición, que el elemento que queremos destacar sea entendidopor el espectador y se fije del mismo modo que nos fijamos nosotros.Qué temas prefieres fotografíar?Soy más de retrato pero tengo debilidad por la ropa tendida, me vuelven loca unas bragas col-gadas en un cordel.A que fotógrafos admiras y cuales consideras que han ejercidoinfluencia sobre ti?Si empezamos con fotografos nacionales, Chema Madoz, me parece un poeta gráfico, pero la esté-tica que más me sugiere son fotógrafos como Alex Praguer y Holly – Andres.Que papel juega la fotografía en el mundo del arte?Creo que en este momento, cada vez más la foto esta revalorizándose, o por lo menos se le demás peso, al igual que también está a un nivel mucho más cercano, porque como todo el mundopuede tener una cámara réflex, todos se fijan más en una imagen, como una revista, el cine…

Cris Pontanilla

Page 39: Bahia xaneiro

39

Page 40: Bahia xaneiro

40

LLOBET & PONS - ASEMAIS ANOGERF del 12/01/2012 al 03/03/2012 en GALERíA ADHOC - VIGOJasmina Llobet (1978, Barcelona) y Luis Fernández Pons (1979, Madrid) trabajancomo colectivo y viven en Berlín desde 2001, desarrollando su trabajo en elcampo de la instalación, escultura y proyectos en el espacio público. En la expo-sición que presentan en adhoc podremos ver una selección de sus últimos dibu-jos y esculturas, creados durante una estancia artística en Japón el pasado vera-no, en el centro Akiyoshidai International Art Village. También mostrarán su piezamás reciente, Asemais anogerf, una inversión de las palabras Fregona siamesa,realizada este mismo año, y que da título a la exposición.máis información: www.roteirodecreacionsantiago.com

ABIGAIL LAZKOZ NO MARCO EN VIGOAta o 23 de marzo Abigail Lazkoz (Bilbao, 1972) centrase no artigo 13 da Constitucion de Cadiz, “oobxecto do Goberno e a felicidade da Nacion” e presenta unha reflexion grafica-conceptual en torno a evolucion do concepto da felicidade dende 1812 ata osnosos dias. Distopia literal, instalada no vestibulo do Museo, recrea un espazo depegada libre e de caracter espontaneo e de rua que combina carteis de papel,sinais de madeira, adhesivos, pancartas e demais soportes creados pola artistanos que se recompilan citas literarias, diarios, e textos institucionais, un porcada ano do aniversario da ‘Pepa’.

TYPE IN MOTIONFUNDACIÓN BARRIÉ DE LA MAZAhasta el 1 de abril 2012LaFundación Barrié presenta, por primera vez en España, Type in Motion,una exposición del Museum für Gestaltung Zürich (Museo del Diseño deZurich) que se mostrará en su sede de Vigo desde el 1 de diciembre hastael 1 de abril de 2012. La exposición está comisariada por Andrés Janser,Conservador del Museum für Gestaltung Zürich.Sea en la pantalla de nuestro ordenador, en la televisión o incluso en lasfachadas de los edificios, debido a la digitalización de la vida cotidiana enmuchas ocasiones nos encontramos ante el fenómeno de texto en movi-miento. Esta exposición muestra estas nuevas maneras de “leer el mundo”.

COLECCIÓN PINTURAL CONTEMPORANEA INTERNACIO-NAL - BARRIÉ DE LA MAZA SEDE A CORUÑAhasta el 8 DE MARZO 2012

La Fundación presenta por primera vez la totalidad de los fondos de sucolección de pintura contemporánea internacional, iniciada en 2008 y cons-truida sobre el tradicional apoyo de la Fundación a las Artes desde diver-sos ámbitos.La colección está planteada con el fin de dar respuesta a la pregunta “¿Dequé hablamos cuando hablamos de pintura hoy?” y con ella la Fundaciónpersigue traer lo mejor de la pintura contemporánea internacional a Galiciay acercar los mejores valores del arte gallego al mundo.La colección, compuesta por 51 obras, integra a artistas gallegos con pre-sencia en colecciones internacionales (Ángela de la Cruz, Suso Fandiño, Álva-ro Negro, Manuel Vilariño o Pedro Barbeito) con valores emergentes (SandraCinto, Andrei Roiter, Shinique Smith, Manuel Caeiro o Yves Oppenheim), figu-ras consolidadas de la pintura contemporánea española e internacional(Jason Martin, Daniel Verbis, Katharina Grosse, Simeón Saiz Ruiz, GüntherForg, Frank Nitsche o Pedro Calapez) y nombres clave para la pintura de lasegunda mitad del siglo XX (Imi Knoebel, Jonathan Lasker, Helmut Dorner,Jean-Marc Bustamante o Jessica Stockholder).

Page 41: Bahia xaneiro

41

EL SECRETO DE PICASSOFRANCESC MIRALLESUmbriel editores

Picasso se establece ocho meses en Horta de Sant Joan, unpueblo rural donde el pintor adolescente vivirá una misterio-sa aventura iniciática. Tras vagar con un amigo por bosquessalvajes, enormes barrancos y torrentes, se refugia variassemanas en una gruta, donde duerme sobre un lecho de hier-ba y cuece alimentos en una hoguera. Allí hará un descubri-miento que cambiará para siempre su vida y la cultura delsiglo XX.ACTUALIDAD. El periodista Leo Vidal acepta el encargo de unacaudalado galerista de Sitges: rastrear el paradero de un cua-dro que Picasso legó a su anfitrión en Horta de Sant Joanun siglo atrás. Esta obra citada en las biografías del pintornunca ha sido encontrada y ni siquiera se conoce el motivopictórico, lo cual ha generado toda clase de interpretaciones.Sin embargo, la investigación pronto se convertirá en unacarrera llena de peligros y revelaciones.Con El secreto de Picasso Francesc Miralles nos ofrece unamirada sorprendente y lúcida sobre el mayor genio modernode nuestro país, al tiempo que nos trae el esperado retornode las aventuras de Leo Vidal, uno de los protagonistas másentrañables de los últimos tiempos.

TIERRAS DE SANGRE “EUROPAENTRE HITLER Y STALINGalaxia Guenberg-Círculo de lectores

Es sabido que la Alemania nazi asesinó cerca de seismillones de judíos. Lo que no lo es tanto es que, juntoal horror del Holocausto, los regímenes de Hitler y deStalin asesinaron a otros ocho millones de civiles, lamayoría mujeres, niños y ancianos, solo en lo queTimothy Snyder denomina las «Tierras de Sangre».Sesuele identificar el horror del siglo xx con los camposde concentración. Sin embargo, la mayoría de las vícti-mas del nacionalsocialismo y del estalinismo nunca vioun campo de concentración ni de exterminio.Del mismomodo, los asesinatos en masa en Europa suelen asociar-se con la muerte en cámaras de gas. Pero no fue el gasel método más empleado. Más de siete millones de civi-les y prisioneros de guerra murieron porque se les nególa comida. Por primera vez, el historiador Timothy Snyderdescribe en este libro la amplitud del horror que supu-so el asesinato de catorce millones de ciudadanos euro-peos en solo doce años, los que van desde 1933 a1945.El presente estudio implica aspectos militares, polí-ticos, económicos, sociales, culturales e intelectuales, y sebasa en la extensa documentación aparecida con la aper-tura de los archivos de la Europa oriental y los testi-monios de las víctimas y de algunos verdugos.Las Tierrasde sangre no son un territorio político real o imagina-rio: son simplemente los lugares donde los regímenespolíticos de Europa realizaron su obra más mortífera.

EL PRISIONERO DEL CIELOCARLOS RUÍZ ZAFÓNPlaneta

Si La sombra del viento se convirtió en un fenómenoeditorial en España, con El juego del ángel Carlos RuizZafón se encumbró como uno de los autores impres-cindibles del panorama literario español.Con El prisionero del cielo, el autor barcelonés vuelveal mundo del Cementerio de los libros olvidados, a esaBarcelona mítica situada entre los años cuarenta y cin-cuenta con el propósito de regalarnos nuevas intrigasy misterios.Barcelona, 1957. Daniel Sempere y su amigo Fermín, loshéroes de La Sombra del Viento, regresan de nuevo ala aventura para afrontar el mayor desafío de susvidas. Justo cuando todo empezaba a sonreírles, uninquietante personaje visita la librería de Sempere yamenaza con desvelar un terrible secreto que llevaenterrado dos décadas en la oscura memoria de la ciu-dad. Al conocer la verdad, Daniel comprenderá que sudestino le arrastra inexorablemente a enfrentarse conla mayor de las sombras: la que está creciendo en suinterior. Rebosante de intriga y emoción, El Prisionerodel Cielo es una novela magistral donde los hilos deLa Sombra del Viento y El Juego del Ángel convergena través del embrujo de la literatura y nos conducehacia el enigma que se oculta en el corazón delCementerio de los Libros Olvidados.

Tiempode lectura

Page 42: Bahia xaneiro

42

Gracias Esclerosis Múltiple” es la obra que acaba de publicar Gloria Pérez Gonzálezy cuya presentación al público se realizará en próximo viernes 27 de enero a las20:30 horas en la Sala del Parador de Turismo de Baiona.El trabajo de Gloria, se desarrolla entre el estudio y la biografía, ya que la autoranos presenta una aproximación sobre la esclerosis múltiple escrita desde la propiay dura experiencia. Ella misma nos la presenta como un “resumen de los esfuerzoscorrectivos esperituales, mentales, físicos, alimenticios...”que ella ha practicado.El orgullo, que es arrogancia y rigidez de la mente, dará lugar a esas enfermedadesque producen rigidez y envaramiento del cuerpo (“mis brotes de parálisis y ador-mecimiento del cuerpo”).Si se da una persistencia en negarse a ver la verdad cuando se nos brinda la opor-tunidad, la consecuencia es miopía, mala visión y audición defectuosa.“¿Podría sr mi brote de la vista?”. La obra tiene algunos términos del lenguajemédico- profesional, pero no esta escrita con demaisados ternicismo que imposi-biliten la comprensión por parte de cualquier lector medio. Además, el hecho deque toda la enfermedad y experiencia se narre en primera persona ayuda a una lec-tura empática y fácil.

Page 43: Bahia xaneiro

43

Del 16 al 19 de febrero de 2012 abre ARTMADRID 2012, con cincuenta galeríasnacionales e internacionales darán aconocer sus nuevos contenidos y pro-puestas en el Pabellón de Cristal de la

Casa de Campo de Madrid. De este modoArt Madrid se consolida como la feria conmayor presencia nacional de artistas ygalerías, apostando fuerte por el arte con-temporáneo español y los artistas jóve-

nes. Art Madrid 2012 contará con impor-tantes novedades, un comisario en la sec-ción Young Art, su sección “One Project”y un nuevo programa Art Edition para edi-ciones de arte contemporáneo.

Federación de Bandas

de Música Populares de Vigo

AULAS DE MÚSICA NAS BANDAS

Piano - Corda - Vento - PercusiónA partir de 4 anos - Grupos de adultos - Horarios flexibles

NAS BANDAS DE MÚSICA ATOPARÁSPRÁCTICAS DA MÚSICA, OS GRANDES COMPOSITORES, CONCERTOS, VIAXES, AMIZADE, PREMIOS

UNHA TRADICIÓN SECULAR QUE CAMIÑA POLOS NOVOS TEMPOSNA BANDA II VAS SER O PROTAGONISTA DA MÚSICA

Cursos subvencionados polaConcellería de Cultura e

Animación Sociocultural e aTenencia de Alcaldía do Concello de Vigo

Información xeral610887916

FEDERACIÓN DE BANDAS DE MÚSICAPOPULARES DE VIGO

AGRUPACIÓN MUSICAL ATLÁNTIDA DE MATAMÁTELÉFONO 986236389

UNIÓN MUSICAL DE VALLADARESTELÉFONO 657969653

ESCOLA DE MÚSICA DE ABEADETELÉFONO 669853352

LIRA DE SAN MIGUEL DE OIATELÉFONO 619819152

ESCOLA DE MÚSICA DA UVCD DE CANDEÁNTELÉFONO 647046925

UNIÓN MUSICAL DE CABRALTELÉFONO 655585212

ATENEO MUSICAL DE BEMBRIVETELÉFONO 678635615AS DELICIAS DO CAEIROTELÉFONO 986487795

Educa a voz!

33 corales aoter dispor!!

PARTICIPA DAS

CORALES

DE VIGO

Información xeral610 887 916

ASOCIACIÓN CORALESPOLIFÓNICAS DE VIGO

Page 44: Bahia xaneiro

44

CC MAD Madrid Creative Commons Film Festival, el pri-mer festival de cine en Creative Commons de laComunidad de Madrid.Durante 4 días, se hablará sobre otras formas de hacercine, gracias a la potencia que ofrece Internet. Las licenciasCreative Commons permiten conectar al autor directa-mente con su audiencia, impulsan la co-creación y la co-producción, además permiten que la obra se comparta demodo que alcancen el mayor número de espectadores.En Medialab Prado se podrá analizar este tipo de cine, yver los cortos de jóvenes creadores de Madrid.En La Casa Encendida disfrutaremos del mejor cine duran-te el fin de semana, estrenos en Madrid acompañados porla presencia de referentes en el sector.CC MAD es una copia derivada de BccN BarcelonaCreative Commons Film Festival, el primer festival delmundo que se puede copiar.PROGRAMACIÓN19 enero18:45h Presentación del festival.19:00 #redada CC MAD.El cine en la era de internet con: Guillermo Zapata, Pieterde Vos, Alberto Tognazzi y Stephane Grueso.Moderado porAntonio Delgado.21:00 Sesión CORTOS. Selección de cortometrajesCreative Commons.Sikitiko (Pietr de Vos).

La Mancha.(Samuel M. Delgado, Helena Girón).Prebloc (Guiles Guerraz).La mirada circular. (Iván Sáinz-Pardo, Dirk Soldner i Jim-Box)Legacy (Grzegorz Jonkajtys)Ocaso (Ignacio F. Rodó)Thirst. (Keith Rivers)Spot (Guillermo Zapata)

20 enero19h Master Class Luis Román. Producción y distribuciónde tu obra en internet.* Libre hasta completar aforo. Inscripcción [email protected]:30 Presentación Meta-documental El Cine en la EraDigital. Mi experiencia crowdfunding.Con Beatriz Cebas.21:00 Made in Mad de jóvenes realizadores. Proyeccióncortometrajes seleccionados.Premio del público.23:30 Fiesta CC en La Boca del Lobo. Con Copia Zurda ySonidero Mandril.Entrega de premios de Made in Mad.21 Enero.18:00 Vida diaria en Kabul. Alberto Arce.19:00 Presentación y charla con Bregtje Van der Haak.Directora de California Dreaming, mujer de los años en2006, todo un referente y uno de los momentos estrelladel festival.19:45 California Dreaming. Bregtje Van der Haak.20:30 Maud and Leo. Jonny von Wallstram, Tobias Rydin,Akram Janz.21:00 An Island. Vincent Moon.22 Enero.18:00 Beyond the Game. Jos de Putter.19:30 Cortos: Sintel (Colin Levy) + Luckiest One (SeanDonnelly).20:00 The Wintress. Bill Everman.20:30 Die Beauty. Stina Bergman.

CC MADCreative Commons Film Festival de la

Comunidad de Madrid

Page 45: Bahia xaneiro

45

CGAIO Centro Galego de Artes dá Imaxe

programa un ciclo adicado a Fellini

Centro Galego de Artes dá Imaxe (CGAI) ofrecerá ao longo dospróximos meses unha retrospectiva completa do director de cineitaliano Federico Fellini, na que se proxectarán os seus títulos máiscoñecidos como Oito e medio ou Amarcord. Esta é a principalnovidade da programación deste primeiro mes de 2012, xunto coaestrea do documental de Martin Scorsese George Harrison: Livinin the material World, sobre o compoñente do grupo The Beatles.

FEDERICO FELLINI:En colaboracion con: Donostia Kultura, IVAC-La Fil- moteca deValencia, Filmoteca de Navarra.O cineasta italiano Federico Fellini (Rimini, 1920- Roma, 1993) e,sen dubida, un dos grandes mestres da historia do cine. Xenio eser unico en perpetua ebullicion creadora que alcanza a ter con-trol absoluto sobre os seus traballos, o director de Rimini aparecehoxe un tanto esquecido ou reducido –os topicos do barroquis-mo, o solipsismo e a melancolia- como referente e obxecto deestudo, polo que o completo ciclo proposto establece unha relec-tura da sua traxectoria. Fellini posue unha obra que permanece xanon so como legado cultural e artistico rico e singular senontamen como enlace, sempre de xeito persoal e independente, conetapas e momentos claves da historia da cinematografia italiana edo decurso do propio país. Ganador de cinco Oscars deHollywood, premiado en Cannes e Venecia, mito popular en vida -varias das peliculas levan o seu propio nome no título, o estudoromano Cineccitá está nas rodaxes ao seu enteiro servizo, xeneraata vocablos introducidos no acervo popular: o termo paparazzi enLa Dolce Vita, 1960-, o seu singular emprego de realismo e fantasia

permite descubrir constantemente aspectos novos na sua filmo-grafi a, produto da sua laboriosa escritura filmica.O seus comezos na Italia da 2a Guerra Mundial e a paisaxe acre daposguerra como debuxante de comics, escritor na radio e guionis-ta de títulos emblematicos do espertar neorrealista (clasicos comoRoma, ciudad abierta ou Paisá) fan que a veta satírica pronto se lleengadan capas de complexidade. Se a opera prima El jeque blanco(1951) explicita a vertente humorísstica, a herdanza neorrealistamoviliza os títulos exitosos que se suceden, La Strada (1954) ouLas noches de Cabiria (1957), protagonizadas pola sua companeiraeterna, Giuletta Massina, actriz fetiche (ao igual que no eido mas-culino configurara un alter ego co talento de MarcelloMastroianni). Os limites realistas explorados marcan primeiro aentrada na modernidade (La Dolce Vita) e logo a presenza doantroido como elemento configurador e organizativo, unha pecu-liar concepcion do tempo, a construccion dos espazos e o tonmortuorio orixinan unha lu cida metafora da incerteza. DesdeOcho y medio (1963) Fellini mestura inventiva, caracter poetico, aestilizacion dunha abraiante posta en escea que in crescendo acadaa lucidez mais amarga (Casanova, 1976) despois de atravesar oterror (Toby Dammit, 1968) e os itinerarios da memoria(Amarcord, 1974), preludios dunha etapa final catodica, menoscon ecida e mais íntima, onde a autoconsciencia e a reflexion sobrea imaxe son de novo instrumento de experimentacion.A publicacion dun monografico, o numero 7 da nova etapa dapublicacion especializada Nosferatu, amplia e completa esta apro-ximacion a obra do cineasta italiano. O ciclo segue nos vindeirosmeses.

Page 46: Bahia xaneiro

46

Na Lama abonda o gando. En torno aos animais xorden unha seriede oficios entre os que destaca o de curtidor. O coiro foi un mate-rial utilizado polo home xa na prehistoria. A técnica para obter ocorio dos animais foi cambiando e perfeccionándose lentamente aolongo dos séculos. Para o seu uso é importante tratar o coiro conintención de darlle unha maior flexibilidade, facendo unhas pezasmáis duradeiras. A pel do animal ten unha textura moi ríxida pero cocurtido convértese nunha materia máis moldeable. Este traballo éfeito polos curtidores. A Lama é terra de vacún. A maior parte delvive libremente no monte. Esta condición fará que a materia primapara o oficio sexa mellor.O coiro trabállase nas fábricas de curtidos, situadas sempre pertodunha fonte de auga. O lavado e limpeza é moi importante no curti-do da pel. Contan os veciños como “ o coiro despois de malladohabía que escurrilo moi ben, para eliminar os restos de carne do ani-mal”. “ O simple lavado non era suficiente e debíase aplicar produc-tos que permitisen a desaparición dos pelos do animal, para o quehai que traballar a pel a conciencia, raspando cun coitelo curvo e sen

fío, con dous mangos, un para cada man. Aplicábanse tamén diversosproductos que facían máis moldeables os materiais.”Na Lama tivemos unha fábrica de curtidos no barrio da Carambola,hoxe convertida en casa de turismo rural, na que aínda se conservana estructura pétrea e algúnhas pezas da vella fábrica. Emma e FloraMuiños contan que “ o primeiro dono foi Xosé Muiños, da familiados gaxateiros”.A fábrica pechou no ano 1939 a consecuencia da guerra civil. Elaslembran “alí todo se facía manualmente, señor Francisco e señorEmilio mercaban as peles dos becerros e a casca de carballo. Despoislimpábana e a continuación metíana en sal e noutros productos”.O proceso continuaba voltando a mergullar a pel nas cubertas deauga con cal e outras substancias que logo se eliminaban para máistarde cubrir as fibras con conservantes. Despois dun tempo coló-canse nos bastidores, alisándoas o mellor posible e botándollesgraxa ou aceites co fin de tratalas para que perderan a gordura.Moitos veciños aínda lembran aqueles pozos de auga, os bebedoirosde cabalos e a roda para triturar o carballo.

Fábricas de CurtidosCurtidores, Guarnicioneiros e alabardeiros

Page 47: Bahia xaneiro

47

“Alí almacenábase moito coiro e despois viñan os zapateiros a mer-calo para facer zocos”. “Despois do 39 a fábrica pechou uns anos ataque señor Indalecio voltou a abrila novamente”.Os rapaces do CEIP da Lama hai anos fixeron un pequeno traballosobre a fábrica no que explicaban como se curtía alí o coiro. Contan“Os coiros que chegaban dos arredores viñan á fábrica salgados,polo que habia que metelos na auga para quitarlles o sal. A continua-ción metíanos en auga con cal. Despois procedíase a quitar a carnee o pelo nunhas mesas de mármore que foron roubadas cando afábrica estaba en ruínas, logo viña a escolla. As peles que eran parafacer solas ían dereitas a un pozo de casca de carballo triturada pre-viamente cunha roda de pedra. O resto pasaba primeiro por un pozode esterco de can para suavizalos. Con este excremento facíase ásveces unha pintura para o exterior das casas”. A roda de pedra eraaproximadamente duns dous metros de alto con tres fileiras de den-tes. Era tirada por un cabalo que se turnaba cada tres horas, segun-do algunhas tertemuñas. Outras dín que era o mesmo cabalo queestaba alí todo o día.A pesar da industrialización o traballo dos curtidos continuou sendoen gran medida manual. O peor do oficio quizais fosen os malos efortes cheiros que desprendían aquelas peles.Os alabardeiros so os artesáns que traballan a pel xa curtida.Fabrican pezas para os animais de tiro e montura, as coñecidas albar-das. Éstas eran as monturas para bestas de carrega. Nesta zona fansemoitas para os arrieiros, tamén facían instrumentos e ferramentescon coiro, alforxas, estribos, cabezadas...Os talabarteiros dedicában-se a elaborar arreos para animais de carga.Na idade Media xurdiron asociacións que se agrupaban en gremiose que aínda hoxe en día funciona. Os curtidores xuntábanse coobxetivo de alcanzar a axuda mutua entre os compañeiros de oficio,e incluso traballaron baixo a advocación dun santo patrón. A media-dos do século pasado, cando os procesos do curtido empezaron aindustrializarse, os curtidores deixaran o proceso artesanal adaptán-dose ás novas tecnoloxías.A publicidade da fábrica lemsa publicábase tamén no periódico infor-mal “El disparate” redactado co seu particular estilo.Un dos anuncios dicía así:

“FÁBRICA DE CURTIDOSDE

José Muiños y Cía.Peles de todas as clases e cores. Esta é a única casa

do mundo que ten pensado curtir a pel dun políticoque por natureza non naza xa curtido

LAMA - Praza de S. José”

Manuel Piñeiro lémbranos que en Gaxate houbo tamén unha fábricade curtidos alá polos anos 40 aínda que pechou. Os curtidores decoiro máis coñecidos desta parroquia eran Manuel Caamiña, RamónBula e Remigio Andión.

Artigo do libro “Reencontro con esquecidos oficios europeos”dirixido por CRISTINA VILLAVER RUIBAL

Page 48: Bahia xaneiro