atmosfera

A ATMOSFERA TERRESTRE

A ATMOSFERA

COMPOSICIÓN DO AIRE SECO

Gas Abundancia

A atmosfera é a capa de gases que rodea á Terra, e que queda retida pola atracción gravitatoria.

Esténdese ata uns 1000 km, aínda que nos seus 15 primeiros km atopamos o 95% dos gases que a compoñen.

Nitróxeno (N2) 78,08%

Osíxeno (O2) 20,95%

Argón (Ar) 0,93%

Dióxido de carbono (CO2) 0,03%

Outros gases nobles Menos de 0,001%

De cada 5 partes: 4 son de nitróxeno 1 é de osíxeno

A ATMOSFERA

C o m p o ñ e n t e s d o a i r e

Nitróxeno78%

Osíxeno21%

Outros1%

O aire é unha mestura de substancias e non unha substancia pura.

A composición do aire cambia duns lugares a outros.

Nitróxeno Osíxeno

ESTRUTURA DA ATMOSFERA

A atmosfera está dividida en catro capas:

Troposfera. Dos 0 m aos 12 Km. O seu espesor varía entre os polos con temperaturas de –60 C e o ecuador con temperaturas de +50 C. Prodúcense os fenómenos meteorolóxicos (nubes, choiva, etc).

Estratosfera. Chega ata os 50 km de altitude. A súa temperatura oscila entre –50 C e +17 C na zona próxima á capa de ozono por absorber a radiación ultravioleta do Sol.

Mesosfera. Esténdese ata os 80 km de altitude. A súa temperatura diminúe de forma progresiva ata –70 C.

Ionosfera. Comprende a termosfera e a exosfera. Esténdese ata os 500 km de altitude. A súa temperatura aumenta de forma progresiva ata 1000 C.

EVOLUCIÓN DA ATMOSFERA

• Formación da atmosfera primitiva de CO2, N2, SO2 e vapor de auga, debido a actividade volcánica da Terra.

• Formación da atmosfera actual de N2 e O2, grazas a actividade fotosintética, a condensación do vapor de auga e a formación de rochas como as calcarias ou xesos.

PRESIÓN ATMOSFÉRICA

BARÓMETRO DE CUBETA

760 mmPresión

atmosférica

Presión do mercurio

MercurioBaleiro

• O aire ten masa e exerce unha forza sobre calquera obxecto da superficie terrestre.

O aire, polo tanto, pesa.

• Á forza que exerce a atmosfera por unidade de superficie denomínaselle presión atmosférica, mídese en milibares (mb).

• A nivel do mar, a columna de mercurio sube ata 760 mm de promedio, equivalente a unha presión de 1024 milibares (mb).

PRESIÓN ATMOSFÉRICA

As isóbaras son liñas imaxinarias que unen puntos da mesma presión.

B A 1024 mb

1020 mb1016 mb

1012 mb

1008 mb

1004 mb

1000 mb

996 mb

A presión diminúe

A presión aumenta

Isóbaras

VARIACIÓN DA PRESIÓN EN BORRASCAS E ANTICICLÓNS

Hai altas presións (anticiclóns) cando os valores superan os 1013 mb, e baixas presións (borrascas) en caso contrario. Os valores da presión atmosférica varían coa altitude, situación xeográfica e o tempo.

OS VENTOS: Por que se move o aire?

Airequente O aire quentase en contacto coa

superficie terrestre e sube.

Afastado da superficie, o aire arrefríase e baixa.

Airefrío

O Sol é o responsable do movemento do aire atmosférico, (da suave brisa mariña e dos ventos furacanados).

PRESIÓN ATMOSFÉRICA E VENTOS

O vento é o movemento das masas de aire con respecto á superficie terrestre desde as zonas de alta presión ás de baixa presión.

DIRECCIÓN DOS VENTOS

Nos lugares que ascende o aire, diminúe a presión orixinando un centro de baixas presións ou borrascas (B). Hai inestabilidade e tenden a producirse precipitacións.

Nos lugares que descende o aire, aumenta a presión formando un anticiclón (A)Hai estabilidade atmosférica e tende a facer bo tempo.

A HUMIDADE E AS NUBES

Defínese a humidade como o contido de vapor de auga no aire, procedente da evaporación e da actividade dos seres vivos.

Cando se quenta, o aire sube. A medida que ascende, arrefría e o vapor de auga se condensa en pequenas gotas ou cristais de xeo.

As nubes son aire cargado de finas gotas de auga.

PRECIPITACIÓNS

Ó igual que ocorre se pulverizamos auga sobre un cristal, ó unirse as gotiñas de auga que hai nas nubes, fórmanse gotas de maior tamaño que caen en forma de chuvia.

Se as nubes se encontran a gran altura, ó diminuír a temperatura, fórmanse cristaliños de xeo.

Ó unirse estes cristaliños, caen folerpas.

A TEMPERATURA

A Terra irradia cara o espazo unha cantidade de calor igual á que recibe.

EstratosferaSol

Radiación reflectida pola atmosfera e as

nubes 35%

Radiación absorbida polas nubes e o po atmosférico 15%

50%

A Temperatura é o grao de calor que ten a atmosfera.

METEOROLOXÍA

• A meteoroloxía é a Ciencia que estuda o estado da atmosfera a través dos meteoros e os mecanismos que producen o tempo meteorolóxico.

• Chámaselle tempo meteorolóxico ao estado da atmosfera nun momento e lugar determinados.

• As previsións atmosféricas mostránse a través de fotografías por satélite, mapas significativos e mapas meteorolóxicos.

INSTRUMENTOS METEOROLÓXICOS

• Os instrumentos meteorolóxicos utilízanse para tomar datos sobre a atmosfera.

• Destacan:– O termómetro, para medir a temperatura do aire.– O barómetro, para medir a presión atmosférica.– O higrómetro, para medir a humidade atmosférica.– O anemómetro, para medir a velocidade do vento.– O catavento, para determinar a dirección na que sopra o vento.– O pluviómetro, mide o volume de auga por metro cadadro durante as

precipitacións.

CLIMA• O clima é o conxunto de condicións atmosféricas que caracterizan

unha rexión durante un período de tempo de a lo menos 30 anos.

• Para definilo empregamos os valores da temperatura e da pluviosidade.

• A representación gráfica das temperaturas medias e as precipitacións totais de cada mes denomínase climograma.

CONTAMINACIÓN ATMOSFÉRICA

• Denomínase contaminación atmosférica á presenza de substancias estrañas ou unha variación importante dos seus compoñentes que poden provocar un efecto prexudicial ou de crear unha molestia.

• Chamamos contaminantes ás partículas sólidas e líquidas, vapores e gases, contidos na atmosfera, que non forman parte da composición normal do aire, ou que están presentes en cantidades anormais.

• Algunhas das substancias contaminantes son:

– Óxidos de xofre e nitróxeno procedentes da combustión de carbón e gasolinas.

– CFC, fabricados industrialmente para aerosois, aparellos de aire acondicionado.

– Feluxe, partículas moi pequenas procedentes da queima de combustibles fósiles.

CHUVIA ÁCIDA

• Chegada á atmosfera de óxidos de nitróxeno e xofre.

• Mestura co vapor de auga atmosférico.

• Transformación a substancias ácidas.

• Retorno de substancias ácidas á superficie terrestre por deposición húmida ou seca.

• Desprazamento a zonas afastadas. P.ex: zonas de EE.UU afectadas por focos emisores do Norte de Europa

CHUVIA ÁCIDA

EFECTOS DA CHUVIA ÁCIDA

• Acidificación da auga.

• Acidificación do solo.

• Fenómenos de corrosión dos materiais.

• O ser humano vese afectado no seu sistema respiratorio, provocando problemas como asma e alerxias entre outros.

REDUCIÓN DA CAPA DE OZONO

Contaminantes:

• Emanacións de cloro de volcáns e océanos.

• Aportación á degradación de ozono escasa.

• Clorofluorocarbonados (CFC)

Efectos:

• As radiacións ultravioletas producen diversos tipos de cancros en humanos, afectando tamén a plantas e animais.

EFECTO INVERNADOIRO

Ó redor do 30 ó 35 % da radiación é reflectida polas nubes, os oceanos, a superficie terrestre e as distintas capas da atmosfera. Esta radiación sae cara ó exterior.

O 25 % da radiación é absorbida pola atmosfera e o 45 % pola superficie

terrestre

Radiación de onda corta (visible e infravermella)

A radiación infravermella de onda longa emitida

pola superficie terrestre cara a atmosfera

A radiación infravermella de onda longa absorbida polo vapor de auga, o dióxido de carbono e o metano logo e emitida

cara a Terra

Raios gamma e raios xradiación

ultravioleta

EFECTO INVERNADOIRO

• Quentamento global:

– Año 2020: incrementa 1,8ºC.



• Cambio climático:

– Alteración das correntes oceánicas.

• Elevación del nivel del mar.

– Año 2030: 0,10 - 0,32 metros.

– Año 2070: 0,32 - 0,75 metros.

IMPACTOS LOCAIS

Smog do Mércores Negro

Os Ánxeles, 26 de Xulio 1943

Smog de Londres, 1952. Causou 4000 mortos.

BOPHAL (India) 1984:Nube de gas tóxico escapa dunha fábrica norteamericana. Causa 30000 mortos e 500.000 feridos.

CHERNOBIL, 1986:

31 persoas mortas no momento do accidente.

O número de vítimas aínda hoxe aumenta.

MEDIDAS DE CORRECCIÓN

• Eliminación de CFC, control das emisións de orixe agrícola, gandeiro

e freo a deforestación.

• Cumprimento dos acordos do protocolo de Kyoto.

• Reducir emisións de CO2 potenciando as enerxías renovables e o

aforro enerxético.

• Traballos de reforestación e agroforestación (integración das árbores

nos cultivos).

• Medidas sociais de información.

• Medidas lexislativas. A UE marca a Directiva Marco de calidade do

aire

atmosfera

Education