zin da Nafarroa ulertu Donejakue bideak bertan sortu dituen ibilbideak aintzat hartu gabe.Mendeetan zehar espiritu- eta merkataritza-bide hau Nafarroako bizkarrezurra izan da eta bereeragina egundaino ere iristen da. Donejakue bidea historia eta arte ondare bakana da bere

lurraldean zehar barreiatutako monumentuei esker –erromanikoak bereziki–. Iruñeko eta TuterakoArtzapezpikutzak, Kulturako, Turismoko eta Erakunde Harremanetako Departamentuak eta Donejakuebidean lan egiten duten beste erakunde batzuek bidean zehar eraikitako monumentuak bisitatzeko etagozatzeko aukera eskaintzen diete erromes zein bisitariei.Nafarroa zeharkatzen duten hiru ibilbideetan zehar barreiatutako eliza eta monasterio multzoa da.Hauetatik, 22 Frantziako bidean daude, Luzaide/Valcarlos eta Viana artean, eta 9 Aragoiko Pirinioetatikheldu den bidean aurkitzen dira, Zangoza eta Viana artean. Baztango bideak ekarpena egiten dio ondarehorri Urdazubi/Urdaxen dagoen San Salbatore monasterioarekin, Elizondoko Santiago elizarekin eta SanSalbatore Iruritaren parrokia; eta Ebroko bideak Tuterako katedralarekin eta Magdalena elizarekinosatzen du ondare hori, baita Cabanillasko San Joan Jerusalengoa elizarekin ere.

eDenon eskura dagoen arte ondarea

FRANTZIAKO BIDEAHERRIA DISTANTZIA (KM) METATUA (KM)Luzaide/Valcarlos.............................................. 0,0Orreaga/Roncesvalles ............................... 19,0...........................19,0Zabaldika ............................................................... 37,9...........................56,9Arre ............................................................................... 4,5...........................61,4Iruña .............................................................................. 6,7...........................68,7Cizur Menor ............................................................ 5,6...........................74,3Gares.......................................................................... 20,0...........................94,3Zirauki.......................................................................... 7,1 .......................101,4Villatuerta.............................................................. 11,1 .......................112,5Estella-Lizarra...................................................... 5,8 .......................118,3Aiegi ............................................................................... 2,4 .......................120,7Monjardín .................................................................. 7,3 .......................128,0Los Arcos................................................................ 11,1 .......................139,1Torres del Río ........................................................ 7,6 .......................146,7Viana .......................................................................... 10,6 .......................157,3

HERRIA DISTANTZIA (KM)Urdazubi/Urdax ................................................................ 0,0Iruña........................................................................................ 72,9

HERRIA DISTANTZIA (KM) METATUA (KM)Cortes .............................................................. 0,0............................. 0,0Cabanillas ................................................. 20,0 ......................... 20,0Tudela .............................................................. 8,0 ......................... 28,0Castejón ..................................................... 19,3 ......................... 45,3

Donejakue Bidea Nafarroan

FRANTZIAKO BIDEA (Aragoitik barna)HERRIA DISTANTZIA (KM) METATUA (KM)Zangoza* ...................................................... 0,0Oibar ................................................................. 7,6..............................7,6Elo .................................................................... 35,6 ..........................43,2Muruzábal (Eunate) ......................... 28,1 ..........................71,3Gares ................................................................ 4,9 ..........................76,2

* Zangozatik 16 kilometrora, Donejakue bidearen ondoan, Leireko SanSalbatore monasterioa dago, Nafarroako monumentu multzorik ikusga -rrienetako bat.

Irekiera ordutegiakFRANTZIAKO BIDEA

LUZAIDE/VALCARLOS Santiago elizaUztailetik irailera: Astelehenetik igandera:10:00-12:00. Galdetu Mª Carmenez. ORREAGA/RONCESVALLES Andre Maria kolegiataAstelehenetik igandera: 08:00-20:30.ZABALDIKA San Esteban elizaAstelehenetik igandera: 08:00-14:00 eta 18:00etatikmeza egin arte (18:30) eta 20:30ak arte (otoitza).ARRE Trinitate Santuaren elizaAstelehenetik igandera: 10:30-19:00.Jo txirrina. Meza: igande eta jaiegunetan, 11:00etan.IRUÑA Andre Maria katedralaAstelehenetik larunbatera: 10:30-17:00. (urriak 26/martxoak 31) eta 10:30-19:00. (martxoak31/ urriak 25). Leihatila ordubete lehenago itxiko da.Sanferminetan eta igandeetan: itxita. Bisita gidatuak:Larunbat eta jaiegunetan: 12:00etan.IRUÑA San Saturnino elizaAl-or: 09:00-12:30 eta 18:00-20:00.Lr-Ig-Jaiegunetan: 10:00-13:30 eta 17:30-20:00.IRUÑA San Nikolas elizaAstelehenetik larunbatera: 09:30-12:30 eta 18:00-20:30. Igande eta jaiegunetan 09:30-13:30eta 18:30-20:30.CIZUR MENOR San Joan Jerusalengoa elizaAstelehenetik igandera: 12:00-21:00. Itxita azarotikapirilera. (Ez da kultu erlijiosorik egiten).GARES Gurutzearen elizaApiriletik urrira: Astelehenetik ostiralera: 09:00-20:00.Larunbat, igande eta jaiegunetan: 10:00-20:00.Azarotik martxora: astelehenetik ostiralera: 10:00-18:00. Mezak igande eta jaiegunetan 11:00etan.GARES Santiago elizaAstelehenetik igandera: 10:30-19:30. Mezakastelehenetik larunbatera: 10:00etan eta 19:30ean.Igande eta jaiegunetan 12:00etan eta 19:30ean.GARES San Pedro eliza (*)Astelehenetik igandera: 10:30-13:30 eta 17:30-20:00.Mezak: Igande eta jaiegunetan: 19:30 (uztailetikirailera).ZIRAUKI San Roman eliza (*)Astelehenetik igandera 10:30-13:00 eta 17:30-20:00.VILLATUERTA Jasokundearen eliza (*)Astelehenetik igandera: 10:30-13:00 eta 17:30-20:00.ESTELLA-LIZARRA San Migel eliza (*)Astelehenetik igandera: 10:30-13:00 eta 17:30-20:00.ESTELLA-LIZARRA Sta. Mª Jus del Castillo elizaAsteartetik larunbatera: 11:30-13:30 eta 17:30-19:30.Igande eta jaiegunetan: 11:30-13:30. Aste Santutikirailaren 30era arte.ESTELLA-LIZARRA San Pedro de la Rúa elizaAste Santutik Pilare egunera (uda): Al-Lr: 10:00-13:30eta 18:00-19:45. Igandeetan, 09:00-13:30. Mezak:

Al-Lr: 19:00. Igandeetan: 12:30. Pilare egunetik AsteSantura (negua): Al-Or: 18:00-19:00. Larunbatetan:10:00-13:30 eta 18:00-19:00. Mezak astelehenetiklarunbatera: 19:00. Igandeetan: mezak 09:00etan eta12:30ean. (Eliza irekita dago mezen artean).AIEGI Iratxeko Andre Maria monasterioaApirilaren 1etik urriaren 31ra arte: astelehen etaasteartean, itxita. Asteazkenetik igandera: 10:00-13:15 eta 16:00-19:00. Azaroaren 1etik martxoaren31ra: astelehen eta asteartean, itxita. Asteazkenetikigandera: 10:00-13:15 eta 16:00-18:00. Itxita egotenda abenduaren erditik urtarrilaren erdialdera, gutxigorabehera.VILLAMAYOR DE MONJARDÍNSan Andrés Apostolua eliza (*)Astelehenetik igandera 10:30-13:00 eta 17:30-20:00.Apirilaren 1etik urriaren 31ra arte.LOS ARCOS Andre Maria elizaSarrera libreko bisitak: maiatzaren 1etik urriaren 31ra,12:00-14:00 eta 17:00-20:00. Bisita gidatuak:larunbatetan 12:00etan. 948 441 193-649 909 514telefonoetara deituta.TORRES DEL RÍO Hilobi Santuaren elizaAstelehenetik igandera 09:00-13:00 eta 16:30-19:00.Edo eskatu giltza pareko etxean edo deitu bisitatzeko(666 988 255-626 325 691).VIANA Andre Maria elizaAste Santutik urriaren 12ra, astelehenetik larunbatera:10:00-13:00 eta 19:30-20:30. Mezak: astelehenetiklarunbatera, 20:00etan. Igandeetan, 11:00etan eta12:30ean. Ekainetik irailera, 12:30ean bakarrik.

FRANTZIAKO BIDEA (Aragoitik barna)

YESA San Esteban eliza (*)Astelehenetik igandera 10:30-13:00 eta 17:30-20:00.LEIRE San Salbatore monasterioaMezak: lanegunetan 09:00, 19:00 eta 21:05ean.Mezak: igande eta jaiegunetan: 11:30, 19:00 eta21:05ean. Monasterioa bisitatzeko zerbitzua neguan(otsailaren 28ra arte). Astelehenetik igandera: 10:30-18:00. Monasterioa bisitatzeko zerbitzua udan (azaroaren 1era arte): astelehenetik igandera:10:15-19:00.JAVIER Gaztelua, basilika eta parrokiaBasilika. Mezak: Lanegunetan.: 13:00. Lr. etabezperetan: 18:00. Ig. eta jaiegunetan: 13:00 eta18:00. Parrokia. Mezak: Ig. eta jaiegunetan: 11:30.Bisitak gaztelu-museora: neguan: astelehenetikigandera 10:00-16:00. Gainerakoan: astelehenetikigandera, 10:00-18:30.ZANGOZA Andre Maria elizaUdazken-neguan: meza astelehenetik ostiralera:19:30ean hil bakoitietan. Larunbatetan: 19:00etan Igande-jaiegunetan: 12:00etan eta 19:00etan.Elizkizunak baino ordu erdi lehenago irekita.

Udaberri-udan: Meza, al-or: 20:00etan hilabetebakoitietan. Pazko egunetik aurrera: Mezaastelehenetik ostiralera: 19:30ean hil bakoitietan.Larunbatetan: 19:30ean Igande-jaiegunetan: 10:00eta 13:00. Elizkizunak baino ordu erdi lehenago irekita. Turisten bisitetarako argi- eta soinu-zerbitzua: udan (irailaren 4 arte): al-lr: 10:30-14:00 eta 16:00-18:30. Irailaren 5etik urriaren 2ra: asteartetikostiralera: 11:00-13:30. Larunbatetan: 11:00-13:30eta 16:00-18:30.ZANGOZA Santiago elizaAstelehenetik igandera: 10:00-13:30 eta 17:00-21:00.Itxita astelehen goizean eta igande arratsaldean.ZANGOZA San Frantzisko komentuaNeguan: meza astelehenetik larunbatera: 11:30ean.Igande-jaiegunetan: 11:00etan eta 18:00etan.Larunbat eta jai-bezperetan: 19:00 (mezetakoordutegia). Ordu-aldaketatik aurrera (martxoaren 26tik urriaren 22ra arte), udako ordutegia: Meza astelehenetik ostiralera: 11:30ean. Larunbat eta bezperetan: 11:30 eta 20:00. Ig. eta jaiegunetan: 11:00 eta 19:00.OIBAR San Pedro eliza (*)Igande-jaiegunetan: 12:00.IZCO San Martin parrokiaIgandean: 11:00 (mezetako ordutegia).ELO Jaiotzaren eliza (*)Mezak: Neguan: Larunbat eta lanegunetan:19:00. Igande-jaiegunetan: 12:30. Udako lanegun etalarunbatetan 20:00etan eta igandeetan 12:30ean.MURUZÁBAL Eunateko Andre Mariako eliza (*)Larunbat eta igandean: 10:30-13:00 eta 16:30-19:00.Uztail eta abuztuan: 10:30-13:00 eta 17:30-20:00.

EBROKO BIDEA

TUDELA Andre Maria katedrala(Sarrera museotik). Astelehenetik ostiralera: 11:30-13:30 eta 16:00-19:00. Larunbat etajaiegunetan: 10:00-13:30.TUDELA Magdalena eliza (*)Astelehenetik igandera 10:30-13:00 eta 17:30-20:00.CABANILLAS San Joan Jerusalemgoa eliza (*)Astelehenetik igandera 10:30-13:00 eta 17:30-20:00.

BAZTANGO BIDEA

URDAZUBI/URDAX San Salbatore monasterioa (*)Astelehen eta asteartean: itxita. Asteazkenetikostiralera: 14:00-18:30. Asteburu, jaiegun eta eskola-oporraldian 11:00-19:00. Udako ordutegia (07/14tik09/15era): egunero, 11:00 -20:00.ELIZONDO Santiago eliza (*)Egunero, 10:30-13:00 eta 17:30-20:00.IRURITA San Salbatore parrokia (*)Egunero, 10:30-13:00 eta 17:30-20:00.

(*)I

zartx

o ba

tez m

arka

tuta

ko e

lizak

zaba

lik e

gone

n di

ra b

isita

rient

zat,

gutx

iene

z, uz

taila

ren

1etik

abu

ztua

ren

31ra

.Or

dute

gia:

10:3

0etik

13:

00et

ara

eta

17:3

0etik

20:

00et

ara.

ORREAGA/RONCESVALLES. Andre Maria Kolegiata.Gotikoa, XIII. mendea.Nafarroako gotikoaren adibide ona,frantziar eragina duena.

ZABALDIKA. San Esteban eliza.XIII. mendeko eraikina Kanpai txikiena 1377kotzat jotzen da. ErretaulaXVII. mendearen hasierakoa da.

LUZAIDE/VALCARLOS. Santiago Eliza.XVIII. mendean eraikia.XIX. mendean birmoldatua.

ARRE. Trinitate Santuaren eliza.Jatorri erromanikoa du, baina zaharberritze lan handiak egin zituzten 1891n.Leku baketsu bat ibaiaren gainean. Bertan, oraindik ere, abside erromanikoa dago.

ELO. Jaiotzaren eliza.Hainbat garaitan eraiki da: XIII. XVI. eta XIX. mendeetan.Ama Birjinaren tailua, XIII. mendekoa, tenpluko buru da.

ZIRAUKI. San Roman eliza.Erdi Aroko jatorria, XVI. eta XVII. mendeetanegindako lanak ditu.Bere atari erromaniko originalak arkupoligingilduna du.

TORRES DEL RÍO. Hilobi Santuaren eliza.Erromanikoa, XII. mendea.Monumentu bikaina, Jerusalemgo HilobiSantuaren Ordenaren mandatua izan zena.

GARES. Gurutzearen eliza.Erromanikoa, XII. mendekoa, eta Gotikoa, XIV.mendekoa.Bere barnean dagoen gurutzea irudigintzagotikoaren lan ederrenetakoa da.

GARES. Santiago eliza.Berpizkundea, XVI. mendea.

Atari erromaniko bakana, XIII. mendekoa. Horrekgordetzen ditu Santiago eta San Bartolomeren

eskulturak, XIV. mendekoak.

GARES. San Pedro eliza.Barrokoa, XVIII. mendea.Barnean dauka Puyko edo Txoriaren AndreMariaren tailu bat (virgen del txori gaztelaniaz).Izan ere, kondairak dioenez, egunero inguratzenzitzaion txori bat, eta aurpegia garbitzen zion.

ZANGOZA. Andre Maria eliza.Berant Erromanikoa, XII.-XIII. mendea.1889an Monumentu Nazional izendatua, bere ataribikaina Espainiako obra Erromaniko gorenetakoa da.

ZANGOZA. Santiago eliza.Erromanikoa, XII. mendekoa, eta Gotikoa,

XIII. mendekoa.Santiagoren taila polikromatua

du, XIV. mendekoa.

ZANGOZA. San Frantzisko komentua.Gotikoa, XIII. mendea.Nabarmentzekoak dira ataria eta XIV. mendeko klaustrogotiko bikaina.

ESTELLA-LIZARRA. San Migel eliza.Erromanikoa, XII. mendekoa, eta Gotikoa,XIV. mendekoa.Gotorleku-eliza, atari bikainekoa.

ESTELLA-LIZARRA. Sta. Mª Jus del Castillo eliza.Erromanikoa, XIII. mendea.

Historia eta arte multzoa, eskultura sorta bereziaduena.

LEIRE. San Salbatore monasterioa.Erromanikoa, XII. mendekoa, etaGotikoa, XVI. mendekoa.Kripta erromaniko aparta.

OIBAR. San Pedro eliza.Eromanikoa, 1146. urtekoa etaBerpizkundea, XVI. mendea.Santo Cristo del Amparo izenekogurutze gotikoa dago bertan, eta beredramatikotasunarengatiknabarmentzen da.

URDAZUBI/URDAX. San Salbatore monasterioa.Berpizkundea, XVI. mendea.Monasterio premostratensea, Baztango harri gorritipikoaz eraikitakoa.

TUDELA. Magdalenako eliza.Erromanikoa, XII. mendea.Nabarmentzeko modukoa da bereportada erromanikoa; tinpanozizelkatua eta 4 arkibolta ditu, baitaapaingarri gisa harburuak dituenteilatu-hegala ere.

1

8

1314

19

24

26

28

EBROKO BIDEA

FRANTZIAKO BIDEA

BAZTANGO BIDEA

FRANTZIAKO BIDEA(Aragoitik barna)

MURUZABAL. Eunateko Andre Maria.Erromanikoa, XII. mendea.Duen zortzi aldeko oinaldeak JerusalemgoHilobi handiaren tenpluaren antzekoa izateaizango zuen helburu. Horrez gain, elizainguratzen duen arkupedun klaustroanabarmentzen da.

IruñaEstella-Lizarra

Tudela

Cortes

Castejón

GaresZangoza TUDELA. Santa Maria katedrala.

Arkitektura multzo berezia, XII. etaXIII. mendeen artean eraikia. Programa ikonografiko oso etaaberatsa, erromanikoa, klaustrobakartian eta Judizioko Ateikusgarrian zizelkatua.

Viana

Urdazubi/Urdax

Luzaide/Valcarlos

VILLAMAYOR DE MONJARDÍN.San Andres eliza.XIII. mendeko eliza erromanikoa.Aurrealdean eskultura bat, XVIII. mendekodorre dotorea eta XIII. mendeko prozesio-gurutze berezia ditu.

LOS ARCOS. Andre Maria eliza.Estilo gotikoa eta barrokoa nagusitzen dira.Kanpoko multzo bikaina, barneko hainbatarte estilori sarbidea ematen diena.

VILLATUERTA. Jasokundearen eliza.Gotikoa, XIV. mendea.1596. eta 1641. urteen arteanegindako erretaula sorta osatuadauka.

VIANA. Andre Maria eliza.1250. urtean hasitako eraikin monumentala,estilo gotikoan. Aurrealde ikusgarri eta berezia, XVI.mendekoa.Erretaula errenazentista eta barrokoen multzoosoa. Museo interesgarria, liturgia-tresneriabiltzen duena.

IRUÑA. Andre Maria katedrala.Gotikoa, XIV.-XVI. mendeak.Aurrealde neoklasikoa du, eta bere klaustrogotiko aparta eta barneko ostilamenduanabarmentzen dira.

IRUÑA. San Nikolas eliza.Erromanikoa, XIII. mendekoa, eta Gotikoa,

XIV. mendekoa.Garai bateko bastioi militarra, barne

gotiko interesgarria daukana.

IRUÑA. San Saturnino eliza.Gotikoa, XIII. mendekoa, eta barrokoa, XVIII.mendekoa.Bertako bi dorre handiek argi erakustendute Erdi Aroan zuen gotorleku militarrarenzeregina.

AIEGI. Iratxeko Andre Maria monasterioa.Eromanikoa, XII.-XIII. mendeak.Berpizkundeko klaustro aberatsa, XVI. mendekoa.

CABANILLAS. San Joan Jerusalemgoa eliza.Erromanikoa, 1200. urtea aldera, etaErrenazimendua, XVI m.Nabarmentzekoa da eskultura-multzointeresgarria aurrealdean eta barneko kapiteletan.

IZCO. San Martín eliza.Erdi Arokoa, XIII. mendekoa,XVI. mendean zaharberritua.Erdi Aroko ponteanabarmentzen da.

ESA. San Esteban eliza.1200. urte aldera eraikia, XVI. eta XVII. mendeetanzaharberritua.Gotiko berantiarreko horma-pintura interesgarriak.

JAVIER. Multzo paregabeaSan Frantzisko Xabierkoaren sorlekua. Erdi Arokogaztelua, dorrea eta heriotza-dantzaren kaperadituena.Santuaren pontea duen parrokia.

ESTELLA-LIZARRA. San Pedro de la Rua eliza.

Eraikin erromanikoa, ekarpen gotikoakdituena. Portada interesgarria. XII.

mendeko klaustroa, eta San Andreskapera barrokoa. Erretaula eta eskulturen

multzo ederra.

CIZUR MENOR. San Joan Jerusalemgoa eliza.Erromanikoa, XIII. mendea.Multzo hau gotorleku izaerakoa da, eta bertakoataria nabarmentzen da, tinpanoan krismoiaduena.

IRURITA. San Salbatore parrokia.XVIII. mendearen erdialdeko eraikinbarroko monumentala.Arrosarioko Andre Maria, J.D Olivierieskultore italiarrarena (XVIII. mendea).

ELIZONDO. Santiago eliza.1916. eta 1925. urteenartean eraikia. Erretaula eta tailubarrokoak ditu.

BertizLanda Turismoko Zentroa. 31720 Oieregi Tel.: 948 59 23 86 oit.bertiz@navarra.es

Estella-LizarraSan Nikolas, 1. 31200 Estella-Lizarra Tel.: 948 55 63 01 oit.estella@navarra.es

Javier (uztaila eta abuztua)Zona Turística. 31411 Javier Tel.: 948 88 43 87 oit.javier@navarra.es

LekunberriPlazaola, 21. 31870 Lekunberri Tel.: 948 50 72 04 oit.lekunberri@navarra.es

OtsagabiaNaturaren Interpretazio Zentroa 31680 Ochagavía Tel.: 948 89 06 41 oit.ochagavia@navarra.es

ErriberriPlaza de los Teobaldos, 4. 31390 Erriberri Tel.: 948 74 17 03 oit.olite@navarra.es

Orreaga/RoncesvallesGarai bateko errota31650 Orreaga/Roncesvalles Tel.: 948 76 03 01 oit.roncesvalles@navarra.es

IruñaSan Saturnino, 2 (Plaza del Ayuntamiento)31001 Iruña Tel.: 948 42 07 00oficinaturismo@pamplona.es

ErronkariNaturaren Interpretazio Zentroa 31415 Erronkari Tel.: 948 47 52 56 oit.roncal@navarra.es

ZangozaKale Nagusia, 2. 31400 Zangoza Tel.: 948 87 14 11 oit.sanguesa@navarra.es

TudelaPlaza de los Fueros, 5-631500 Tudela Tel.: 948 84 80 58oit.tudela@navarra.es

ARGI

TARA

TZEN

DUT

E:Ga

rape

n Ek

onom

ikor

ako

Depa

rtam

entu

a.

DISE

INUA

ETA

MAK

ETAZ

IOA:

Bran

dok.

PORT

ADAK

O AR

GAZK

IA:B

idek

o eliz

a. “T

urism

o Rey

no d

e Nav

arra

”. LE

GE G

ORDA

ILUA

:NA-

995/

2016

Nafarroako Gobernuko turismo bulegoen sarea

Nafarroari buruzko informazio turistikoa

+34 848 420 420 - www.turismo.navarra.esturismo@navarra.es