argonauta - culturaliagz.comculturaliagz.com/wp-content/uploads/2018/01/argonauta-.pdf · y eres a...
TRANSCRIPT
!
!
!!!!
ARGONAUTA !!!!!!!!
Moncho Bouzas
!!
!!!!!!!!!!!!!!A Paco Souto, poeta e percebeiro.
Vinte vellos poemas encritos no século pasado,
todos eles lidos en recitais do Batallón Literario da Costa da Morte (BLCM).
!!!!!!!!!!!Poesía: Moncho Bouzas
Fotografía: Xurxo Mariño
Pintura: Amalia Costa
Portada: Enrique Fernández
Sumiller: María Bautista
Autoedición: Asteleiro da República da Inxuela (2018).
Edición en formato dixital: CulturaliaGZ
www.poemasenfollaimpar.wordpress.com !
!para que non esquezamos
aquela paisaxe
de herba mol e mar bravo
sobre o que fomos
destemidos.
Rafa Vilar, O tributo da tarde. Ed. Toxosoutos, 1997.
!!
Se a mente esperta e acaba o rumor do subconsciente
abre un furado na resurrección
e enterra en sal os meus libros.
María Lado, A primieira visión. Ed. Letras de Cal, 1997.
!!
Sempre a voz do mar
Sempre o xílgaro inaudito nos teus peitos
A lentura do van cada nove ondas.
Paco Souto, Fado. Ed. Letras de Cal, 1998.
!!
Debajo de las multiplicaciones
hay una gota de sangre de pato;
debajo de las divisiones
hay una gota de sangre de marinero.
Federico García Lorca, Poeta en Nueva York.
!!
Cando maxino qu´ês ida
N'o mesmo sol te m'amostras,
Y eres a estrela que brila,
Y eres o vento que zóa. Rosalía de Castro, Follas Novas.
!
COBIZANDO A ESTRELA MÁIS ALTA
6
!!
COBIZANDO A ESTRELA MÁIS ALTA
terás os soños máis fermosos
mais eu xa non sei se quero soñar
Cobizando a lua máis chea
terás os soños máis fermosos
mais eu xa non sei se quixera soñar
Cobizando os ceos máis azuis
terás os soños máis fermosos
mais eu non sei se quixera soñar
Cobizando os mares máis calmos
terás os soños máis fermosos
mais eu non sei se quixera soñar
Porque a min non me quedan soños
esgotei-nos nos montes máis altos
nos rios máis longos
nos prados máis verdes
no amor máis puro
e na noite dos tempos.
!!!!! !
7
SON DOS QUE ASEVERAN
8
!!
SON DOS QUE ASEVERAN
que unha abstracción
edificante e autocompracente
é un delito
se non contempla
a materialidade
por cegar outras vias, novos retos.
Pero hai feitos transcendentes
para as persoas
fóra daquel axioma.
Amor que me deixas sen compás.
Agora este presente
obxecto material a modo
de fetiche aloumiñando
a tua pel, ou cando menos
para que así sexa.
!!!!!!!!! !
9
SEREMOS CLARABOIA DURANTE MESES
10
!!
SEREMOS CLARABOIA DURANTE MESES
dalgunha marea que non arriba
Na cociña ínfima
na barriga do barco lograremos
arrombar a soidade entre suores no catre
Os escravos servian ao César en galeras
ao son grave do tambor
porque non me fai caso o mar
tan só desexo siléncio estático.
!!!!!!!!!!!!!!!!! !
11
INVESTIGUEI CON MINUCIOSIDADE
12
!!
INVESTIGUEI CON MINUCIOSIDADE
a mitocóndria mentres respiraba
Perguntei pola tipoloxia do mexillón
Atopei teses sobre a xestión
nos manuais que non usa o produtor
Tamén enunciadas leis de funcionamento
Non conseguín ler a sua relación
coa extraversión das crianzas
a xeito de postulado
Por iso penso que a neutralidade
do coñecimento
será tremendamente inxusta
até a democratización
universal e local
nacional e mundial
do agochado nas academias ocidentais
coas sete chaves pecados capitais
do predicador alienado. !!!!!!!!!! !!
13
ATOPEI ENTRE CONS NAS FISTERRAS
14
!!
ATOPEI ENTRE CONS NAS FISTERRAS o velame enchido e liberdade das marusias perenes Atopei na gorota senlleira o froito dos salgueiros irredutíbeis entre timbas caladas Atopei tamén relóxios de ouro impondo o seu tempo e só un calado non, estrepitoso si señor Atopei exíguos salários na fala silenciada e co compango na gorxa quixen craiar contra iso Só non puiden, erguin a testa do prato e aos ollos miraba-me o clamor do povo e por fin, atopou-me. !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
!!
15
É A LUA CONFUSA DE TODAS
16
!!
É A LUA CONFUSA DE TODAS
as fronteiras
Frente ao mar de dias
imperecedoiros na timba
colectiva
De ollada furtiva
miña frente ao mar
furtada ollada
Retumba no cúmio
Barbanza pai
o proel do meu segredo
Escudriño no vento dos fumes
ou ícaro imprevisíbel
na ribeira dos ceos.
!!!!!!!!! !
17
AINDA COA VETA TENSADA
18
!!
AINDA COA VETA TENSADA
quixen vogar
a poutada rastreou
como me ensinou o avó
de sabedorias milenárias.
No peirao sentín a complicidade
cando a mariñeira tendeu a man
e o fulgor dunha mirada contemporizadora. !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! ! !
19
ARRINCOU TERRÍBEIS PRANTOS
20
ARRINCOU TERRÍBEIS PRANTOS
a dentadas do cordón umbilical
Arrebolou tebras no lenzo
de liño esquecido no faiado
Arrenegou da identidade colectiva
que o acolle incluso desde as covas do mar
Arremangou as suas prendas de domingo
para non se contaxiar do país repleto
Dixo que era moderno
e para galego as mans esgazadas do avó
O amigo enganado está aquí
como ti e mais eu e todos nós
Por iso é unha obriga resgatar
a poesia para comunicar principalmente
Os xograres cantaban sátiras no castelo
contra o señor rival
Podemos converter as nosas voces
á porta do castelo
no veículo do pensamento
dos mais que menos din
para chegar ao amigo enganado
con todo o respeito
abrindo unha fenda no inverno
que o afasta da primavera
imposíbel sen el. ! 21
A PEDRA DO CADRO É REDONDA
22
!!
A PEDRA DO CADRO É REDONDA mais é nosa referéncia granítica da pátria O rio maior é pequeno mais é noso a beira intransitábel A salina é de auga doce mais a fertilidade sua é paraíso para a bisavoa que vive froita e fartura A ponte xa non comunica agras mais a da praia permite unha aperta A punta do bico está ermo cando poderia ser peirao e riqueza A fos foi lancha xeiteira sardiña de prata até os confins mais o cacique enseñora impune Os oceanos todos son casa desde Cabo de Fornos até sestebadiña marcada na carta mariña incrustada no corazón do povo Contodo Esteiro é unha evidéncia como a própria existéncia pode, podemos ao unísono transformar o valado que corta o camiño en madeira rexa nun remo para que Ulises volte á sua terra. !!!!!!!
!!
23
SINTO-ME NO PONTO ENCRUCILLADA
24
!!
SINTO-ME NO PONTO ENCRUCILLADA tan abstracta é a confluéncia e tan sólida a textura que me sinto na encrucillada !Vendaval indeciso nas vísceras ou a enerxia telúrica máis irrevogábel e tan sólida a textura que o vendaval arrécia !Busco a palabra única porén non existe para min, pois non a atopo nen sequer autocompracente !Se cabe evoco o Medúlio no cal estou encomendado cando comecei esta loita: !Xorden do couto figuras fuxidias fan festa e choran tamén Animais falantes acugulan plenamente a exuberáncia do que vexo Danzan ledos e contundentes bidueiros ao son do rio !Todo aquel sangue diluído alcanzou mares e agroma anterga épica que nos asiste Estou só e nu hai séculos sen atrever-me a sacar o ferro que me atravesa escoando-me na quietude !Hoxe levitei no sopro dos deuses múltiples no monte mítico e do silenciado polos trasnos deducin-me na encrucillada aloumiñando sincero unha man como a miña !Quixe-na apertar e facer-me seu mais marchou silandeira sen ter encarado a viruléncia dos ventos no camiño comun: !!
25
COMPRENDÍN ENTÓN A GRATUÍTA DERROTA
26
!!
COMPRENDÍN ENTÓN A GRATUÍTA DERROTA desta disertación onírica e dispuxen conforme ao estabelecido; Sairei airoso da encrucillada que me anega Transformarei o medúlio en referéncia de futuro Vencerei tormentas irredutíbeis até o outro lado Liberarei-me do ferro que me agrilloa. E para todo isto preciso namais dito desde a lucidez do desacougo a tua máis ferreña disposición ao contraste ao diálogo para seguir devecendo por un paraíso que só se comprende compartido. !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
!!
27
FUN FELIZ CANDO APRENDÍN A NADAR
28
!!
FUN FELIZ CANDO APRENDÍN A NADAR
sentín fachenda vogando a dous remos
e souben armar a xogada fanequeira
E agora vence o estupor
ao abeiro de construcións conceptuais
que sobardan o meu horizonte referencial
Quero ser un neno
beneficiar-me da indulxéncia do teu xuízo
Sabe o demo máis por vello
e eu cada vez menos
Non estou capaz para verter
neste papel o que sinto
e escudo-me na seguridade
de cando fun feliz aprendendo a nadar. !!!!!!!!!!!!!!! !!
29
O AMIGO QUERE CANTAR
30
!!
O AMIGO QUERE CANTAR
cantamos até desgarrar a gorxa
riba dun alicerce chantado no pantalón curto
Duas cervexas e ración de luras
esgotada
O amigo consome o cigarro
que compartimos na esquina da taberna
por primeira vez e cuspimos entre gargalladas
O amigo conta da noite anterior
como descubriu o mistério doutro corpo
e creou unha necesidade para min descoñecida
O amigo anunciou o comezo dun ciclo
no aeroporto
a incerteza invade o até logo
A amizade é como o fondo do mar
hai que submerxer-se para apreciar a complexidade
da lealdade telúrica da centola vella ao instinto.
!!!!
!
31
SE VAS Á CASA CHAMO-CHE
32
!!
SE VAS Á CASA CHAMO-CHE
se non vas á casa chama-me
Preciso falar contigo tanto
como ouvir o murmúrio das ondas
na praia.
Con esa tranquilidade.
Se vas á casa vemo-nos o luns
se non vas á casa o domingo
Estou definitivamente namorado de ti.
!!!!!!!!!!!!!!
!33
ENTROU XÉLIDO O ALENTO NO OUVIDO
34
ENTROU XÉLIDO O ALENTO NO OUVIDO
cando te atreviches a dicé-lo
Aquí me tes sen vidas
para arrepentirme dabondo
Árbores de viveiro na beirarrua
morren estremecidas
Se o chego a saber
lanzaria-me á deriva por ti
Todo para asasinar
a indefensión ao pasado
O teu xuízo foi equivocado
e precipitado
Contodo miña amiga
Non creo en epitáfios concluintes
e menos cando estou tan triste
Piso miles de cebolas das hortas
antes de chegar á fonte
Enxaguo e por fin sento
coas mans molladas antes
de escoitar o aturuxo mediático
do paporroibo para chorar.
35
O EIDO ESTANTIO E BALEIRO
36
!!
O EIDO ESTANTIO E BALEIRO
invertebrado pergunta onde
no teu ollar
Fun soidade gregária na litúrxia finisecular
O mastro acurrunchado leva
o teu sorriso
entre illas perto dalgun oceano
Fun baldio inconfeso na pauta irreflexiva
Ser aperta
ti máis eu, ainda ao sentir
a água aceda nos pés
Fun medos disimulados no bafo lévedo
apreixemos compartida a nau
e sexamos por igual
espello e sol de futuro.
!!!!!!!!!!!
!37
EN TERRA DE LOBOS OUVEA COMO TODOS
38
!!
EN TERRA DE LOBOS OUVEA COMO TODOS
estraga as flores do vello xardin
rompe a ponte
pon formigón no rio
doma as ondas e achanda dunas na praia
En terra de lobas ouvea como todas
verte ácido no val
derruba o camiño
paxaros de aceiro na fonte
dobrega o vento e anega-o todo
Fai-no con contundéncia
e bate forte eficiente e disuasor
van erguer unha asociación contra a felonia
as fauces do lobo trabando
nas mans nunca irrecuperábeis.
!!!!!!!!!
!!
39
ZOA O VENTO DO LESTE NO MERCADO
40
!ZOA O VENTO DO LESTE NO MERCADO
necrolóxica branca tanxíbel
Sabemo-lo e non lle permitiremos
pavonear o pazo
Droga ou narcotráfico
engastallados no can raiboso
Non busques chibos expiatórios
a raiba é o mensaxeiro
ataca o andazo non o enfermo
Amigo, licua-se o teu sangue
e xela-se o de todos os teus
Camiña ao meu par
imos erradicar o mercador
axuda-me
a cabeza da serpe amputada
e ti comigo porque somos iguais
Lograremos a fin da discriminación
e con ela conciéncias xurdidas
en favor da tua liberdade
que é a liberdade dos que participan
no estabelecimento da infáncia perdida
Porque somos iguais
Atribuen-che a culpabilidade
están equivocados
Non se pode xulgar tan inxustamente
nen permitir a pasividade frente ao muro que nos separa.
41
TAN PERTO PODERIA
42
!!
TAN PERTO PODERIA
queimar as xemas dos dedos
instalar-me na trabe dunha mirada
calar por sempre e claudicar tan perto
Na lonxania seria
verter pensamentos no ar
perder-me no refluxo dunha intuición
permanecer calado e tremer na lonxania
Nalgures estaria
a un treito incesante
longo camiño aventura nalgures
Aqui permanecin
ao socairo da tua baía.
!!!!!!!!!!! ! !
43
BUSCAR A SAÍDA
44
!!
BUSCAR A SAÍDA
do labirinto
co teu corazón
como norte.
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
!! 45
EPÍLOGO
46
!!!!!!EPÍLOGO: !!!!!Un albariño brillante e albo, froito dunhas cepas vellas do Salnés en terreo francoareoso de rocha granítica, mimadas a man polo viñerón que as alimenta con bagazo e algas, respectando a súa cuberta verde, refuxio de lagartiñas e maruxiñas. !Con baixos rendementos para conseguir unha uva co sabor dos nosos recordos, dos viños doutro tempo, dos que estoupan na boca, potentes, coas súas puntas ácidas e case salinas. !Viño que sae dunha pequena adega que mira o mar coa mínima intervención, para mostrarse humilde e espido, sen máis vestimenta que un lixeiro paso por barrica para domar a súa bravura atlántica. !Un albariño sincero, que limpa e refresca os nosos paladares sedentos. ! !!!!!!!!Texto e proposta de maridaxe enogastronómica con Argonauta: María Bautista, Sumiller. !! !!!!
47
!!!!!!!!
! !!!!!!!!
!!ÍNDICE de Impares: !7- COBIZANDO A ESTRELA MÁIS ALTA
9-SON DOS QUE ASEVERAN
11-SEREMOS CLARABOIA DURANTE MESES
13-INVESTIGUEI CON MINUCIOSIDADE
15-ATOPEI ENTRE CONS NAS FISTERRAS
17-É A LUA CONFUSA DE TODAS
19-AINDA COA VETA TENSADA
21-ARRINCOU TERRÍBEIS PRANTOS
23-A PEDRA DO CADRO É REDONDA
25-SINTO-ME NO PONTO ENCRUCILLADA
27-COMPRENDÍN ENTÓN A GRATUÍTA DERROTA
29-FUN FELIZ CANDO APRENDÍN A NADAR
31-O AMIGO QUERE CANTAR
33-SE VAS Á CASA CHAMO-CHE
35-ENTROU XÉLIDO O ALENTO NO OUVIDO
37-O EIDO ESTANTIO E BALEIRO
39-EN TERRA DE LOBOS OUVEA COMO TODOS
41-ZOA O VENTO DO LESTE NO MERCADO
43-TAN PERTO PODERIA
45-BUSCAR A SAÍDA
47-EPÍLOGO
!!!!
!!!!!!!!!!!!!!
!
Agradecementos: Rafa Vilar
Xurxo Mariño Amalia Costa
Enrique Fernández Martiño Maseda de CulturaliaGZ
Antón de Guizán de NPG Nova Poesía Guitirica María Pereira de PM voces Poéticas do Mandeo
Argonautas do Proxecto Vinte Integrantes do Batallón Literario da Costa da Morte