rimas, libro primero
Post on 25-Mar-2022
4 Views
Preview:
TRANSCRIPT
LIBROPRIMERO
POESÍASPATRIÓTICAS
I
ÁLA
DERROTADELQUEBRACHO
(CONMOTIVODELAMUERTEDERUFINOVARELA)
Corramosalcombate,álavenganza
Yelquenieguesupechoálaesperanza
Hundaenelpolvolacobardefrente.
QUINTANA.
Cuandotremolenpatriospabellones
Anunciandodelpueblolavictoria,
Entoneelvatebélicascanciones
Ycantelosguerrerosylagloria;
Massilapatriayaceenagonía
Rompaelcantoálafúnebreelegía.
Cuandoenlizaóalpiédelamuralla
Derrotadossemirenlosvalientes,
Cuandoveaqueelplomoylametralla
Hapostradopatriotaseminentes,
Ardasupechoenfuegosacrosanto
Yentonedelaguerraelnoblecanto.
Cuandounlaurellosdéspotaslevanten
Yenmediodelosbrindisdelaorgía
Eltriunfoimpíoensuinsolenciacanten,
Fulminesutremendaprofecía,
Yanuncieconsuvozaterradora
Delibertadlacelestialaurora.
Sí,quedelvatelamisionsagrada
Esinflamardelbravoelardimiento,
Darnuevotempleálafulmíneaespada
Conelsoploencendidodesualiento,
Yalfúnebreclamordeladerrota,
Alzardellibrelabanderarota.
Paraprobarlospueblosdelatierra,
Paratemplarlasalmasdelosbravos,
Enmediodelestruendodelaguerra
Diossuelecoronarálosesclavos,
Masluegoconsumanopoderosa
Loshundedelanocheenlahondafosa.
Enladerrotaelpueblovaleroso
Templasubrazoysurobustalanza,
Paravolverdespuesmasardoroso
Yentreelpolvo,lasangreylamatanza,
Yentreelhumoqueenvuelvelapelea
Desafiarelcañonquecentellea.
Cancha-Rayadavieracondenuedo
AloshéroesdeMayocaervencidos,
Perosindarcabidaaltorpemiedo
Alzaronsuspendonesabatidos,
Alcielosusespadaselevaron
Yensushombroslapatriasustentaron.
Imitemosnosotrossualtoejemplo:
Elpendondelapatriaenarbolando
Marchemosdelagloriaalsacrotemplo
«Omuerteólibertad»todosclamando;
Yapoyandolaplantaenlosescombros
Lalibertadalcemosenloshombros.
Aquelcobardequedeltriunfodude,
Quienaltiranoeternizadocrea,
Elqueálosgritosdelhonornoacude
Ydoelpendondelibertadflamea,
Eseesunvildecorazoncobarde
Doelentusiasmodelapatrianoarde.
¿Yquiénnoabrigafuegosacrosanto
Yvuelaconardorálabatalla?
¿Aquiéndetienenielamor,nielllanto,
Nielsilbodelabalaylametralla?
¿Quiénporlapatriaperecernojura
DeVarelaenlayertasepultura?
Losatrevidoscantosdelaguerra
Resuenenenlalosadelsoldado,
Ydeflorescubramosesatierra
Dondecayósinvida,ensangrentado,
Ydelapatriaelestandartesanto
Seadepazyproteccionsumanto.
Nodébilllantosucabezainunde!
Queunacoronadellaurelsagrado
Sufrentepolvorosaorneycircunde,
Yempuñandosuhierroensangrentado,
Lajuventudqueácombatirseapresta
Muestrelaenseñadelapatriaenhiesta.
Elfuneraldelmartirgeneroso
Lecorrespondealpuebloredimido,
Cuandolibredelyugovergonzoso
Lapiraenciendaenelaltarungido,
Ycuandopuedanrespirarsusalmas
Ysusmanosalzarcívicaspalmas.
Vamosáconquistarlenobletumba
Enlatierranatalpurificada,
Paraqueaquelqueenestalidsucumba
Puedadormirentierralibertada,
Ynoseansushuesosquebrantados
Portiranosnisiervospisoteados.
Duermeentantoenelcampodebatalla
Mientrassupatriagimeenservidumbre;
Mientraslafédelcorazondesmaya
Yelhierrosecarcomeconlaherrumbre;
Cuandoeltiranoalvernosenderrota
Consulaurolaespaldanosazota!
¿Quiéneselvilqueríe,cantaydanza
Cuandoellamentodelapatriasuena,
Asushijosllamandoálavenganza?
Ysielcañondelabatallatruena,
Quiéneltorpequeelmiedonosacude
Yalgritoroncodelhonornoacude?
Juventuddemipatria,loslaureles
Seconquistanpeleandoconbravura,
Ylalira,laplumaóloscinceles
Noeternizanjamásprogenieimpura:
Losgeniosálosfuertesdivinizan
Yáloscobardesconsuplantapisan.
Vuestrospadres,titanestodosfueron,
Quedesplegandoalvientosusbanderas
Contraunpodergigantecombatieron,
Yencimadelasaltascordilleras
LanzaronsobreelleondelasEspañas
Delpuebloirresistiblelasmontañas.
Yvosotros,quésois?flojospigmeos
Sinbrazos,sinespada,sincreencia,
Temblandoanteeltiranocomoreos
Sofocandolavozdelaconciencia...!
Ybebereisoprobioeternamente
Sinlevantarladeslustradafrente!
Masasínoserá,quedeVarela
Todosvanáclamarsobrelatumba,
Queesuncobardeelqueápelearnovuela,
Sucantodevictoriayaretumba
Yenmediodelashuéstesdebeladas
Resuenaelestridordelasespadas.
Enesatristeyyermasepultura
Entonadloscantaresdelagloria,
Ensalzadelmartirioylabravura
Yvoladenseguidaálavictoria
Arecogerlaurelesinmortales,
Cantandocondenuedo:«Oidmortales!»
Imitadsuconstanciaybizarría
Yelaltoejemploquesuvidaabona,
QuedelaPatriaenelhermosodia
Elpuebloosceñirásacracorona,
Yvuestramuerteconguerrerapompa
Publicarálafamaconsutrompa.
Empuñadunalanzavibradora,
Abandonadelócioylamolicie,
Arrimadunamanoprotectora
Antesquenuestrapatriasedesquicie
Yarrastreensucaidasoberana,
Lalibertad,lagloriaamericana.
II
RECUERDOS
DEBUENOSAIRES
¡Ohpatria!ohBuenosAires!ohsueñodemivida!
Comoinmortalrecuerdoreinasenmimemoria
Recorriendolosdiasdedichapromisoria
Queentusenoamoroso,BuenosAires,pasé.
Recuerdolariberadoámeditaryoiba
Yelárbolperfumadoquesombrameprestaba,
Recuerdolosmomentosenquesedeslizaba
Mividaporunlagoserenodeplacer.
¡Ohpatria,ohBuenosAires!túocupashoylamente
Demilesdeproscriptosportierrasestrangeras,
Degrandesciudadanosálosqueelsertudieras
Yvagandesterradosdelsuelodesuamor;
Ytueresparaelloselsueñodesuvida,
Ereslablancaestrellaqueguiaalperegrino,
Yennochetempestuosaleenseñasucamino
Comoastrodelosmaresquealumbraalviajador.
Pasaron¡ay!pasaronlaspurasalegrias,
Yerranteysolitarioporplayasestrangeras
Poetaperegrino,conquejaslastimeras,
Alpaisdemisrecuerdosdirijoestacancion.
Envezdeornarconfloreslascuerdasdemilira,
PensandoenBuenosAireslasriegoconmillanto,
Yencuentroentreesasgotasamargasdequebranto
Enlosrecuerdosnoblesvirilconsolacion.
¡Ohpatria!Aunquedelodotecubranlacabeza
Yosiempreconorgullopronunciarétunombre,
Diréquecontushechosganasteungranrenombre
Queoscurecernopuedenmilsiglosdebaldon.
¡Ah!vuélvantelaespaldadegeneradoshijos:
Yoinclinarémifrenteantetualtarcaído,
Ybesarélaorladelmantocarcomido,
Llorandotusdesdichas,cantandotuesplendor.
Envanoenlosalboresdeunaexistenciaestéril
Abandonétusplayas;noteolvidéporeso,
Comoaldejarlabellaquenosbrindósubeso
Dámasplaceralalmapensarenéldespues.
Atravesandomaresyrecorriendocampos,
Laplumamanejandoconlañudosalanza,
Vivificadosiempreporíntimaesperanza
Jamáshesacudidotupolvodemispiés.
SileoalgunescritoquenombraáBuenosAires
Suspáginasexalanmagnéticoperfume,
Ytodaslaspalabrasmimentelasasume
Comoelrocíopuroquecaesobrelaflor;
Yentoncessepresentanámimemoriatriste
Tustorres,tusjardines,tuscallesanimadas,
Tucielohermosoypuro,tusbrisasperfumadas,
Turio,tuhorizonte,tuhermosobicolor.
¿Dóestánaquellasplazasllenasdemovimiento,
Susaltascatedrales,susgruposbulliciosos,
Susverdesarboledas,susalazanesbriosos,
Queofrecenálavistacontínuavariedad?
¿Quéesdelperfumesuavedelpolvodelapatria,
Deaquelaromapurodesuslozanasflores,
Desusflotantesnubesdevívidoscolores,
Deladulzuragratadesuaguadecristal?
Tusmagasmisteriosascontemploentusiasmado
Elrayodelalunabañandosualbafrente,
Conblancasvestidurascruzarrápidamente,
Cualcruzaporlosairescelesteaparicion.
Mimenteacaloradapoblandolosespacios
Admiralaaéreaformaquetienenlasporteñas,
Susojosquederramanmiradashalagüeñas,
Suslábiosquedestilanelbálsamodeamor.
Yveoenmisensueñostusbailesvoluptuosos,
SalonesqueperfumanlasninfasArgentinas,
Ygruposenquebrillansonrisasperegrinas—
CualnolashafijadodeFidiaselcincel.—
Ysientoentrelosgirosdelvalz,quecorre,vuela,
Labrisaqueproducenlasalasdelambiente
Cargadasconefluviosqueenvuelvendulcemente
Micorazonymialma,miespírituymiser.
¡Elvalz!silfosaladossindudaloinventaron
Alverentretegidalamadreselvaairosa
Entornodelaencinaquealtivayvigorosa
Sevisteconsusgalascuandosusbrazosdá!
Asítemepresentasciudadfuerteyhermosa
Pendientesdetusbrazostushijashechiceras,
Comoguirnaldasténuesqueadornanlaspalmeras,
Yalrecibirsuapoyoledansuemanacion.
Nosuenanenmioidolasdulcesvidalitas
Queenmediodelanochemodulaeltucumano,
NilossentidosTristesquerepiteelriojano,
Nielalegrecielitoqueelporteñohaceoir;
Cantaresdemipatria,alabriryomisojos
Susurrabaissuavesálapardemicuna,
Yvuestroécoinefableenlasnochesdeluna
Esmúsicadelalmaqueelalmasabeoir.
Aveces,paseandodenocheporlascalles
Deladulceguitarraelécomeencantaba,
CuandoelamantetiernounTristemodulaba
Alpiédelosbalconesdelángeldesuamor.
Mientras,talvezlaniñaoyendolascanciones
Quedesdelaventanaleenviabasuquerido,
Entrecendalesalboselplácidosonido
Llenabasualmaymentedeplácidailusion.
Noveoelriohermoso,demástilescubierto
Comounespesobosquedegigantescospinos,
NiaquelconjuntobellodebuquesArgentinos
Queostentansuspendonesbañadosporelsol;
Noveoelaltatorredeltemplomagestuoso
Cuyocírculocubrelagloriaconsusalas,
Alverleacribilladodelasrugientesbalas
QueelcañonArgentinolanzaraáWhittelok.
Noveoaquellosmurosqueconsagrólagloria
Cuandoasiladoenellosejércitoestrangero,
Elpuebloomnipotenteconademansevero
HizorendirlaespadadelbravoBerresford;
Noveoelforoinmensodofueronnuestrospadres
AusardelosderechosqueDioslesconcedia,
NielbalconagerústicodondeelCabildoundia
Lagransoberaníadelpuebloproclamó.
Noveolatribunadoardientesoradores,
Elpandelapalabracalientederramaban,
Ydesdeloaltodeellaterriblesfulminaban,
Rayosálostiranosconsantaindignacion;
Noveoelpuebloinmensolacatedralllenando,
Oyendolossonidosdelórgano,suaves,
Nientrenubesdeinciensocruzandoporlasnaves
Leopardos,quinas,leones,mirarconemocion.
¡Ohpatria!comoesclavasuspirasencadenas,
Cubiertasdecadalzostuscallesenlutadas,
Marchitostuslaureles,tusgloriasmancilladas,
Ajadatubanderadegloriayesplendor;
Tusenoprofanadopordéspotacobarde
Queduermeresguardadodemíserosesclavos,
Queensucalvariotristeremachanférreosclavos
AlpueblogenerosoqueenMayoseelevó.
Pero¡ay!detí,apartadoyerranteporelmundo,
Hijodesheredadodetucariñoinmenso,
Delaestranjeraplayatequemoelpuroincienso
Queátítansolo,ohmadre!meesdadotributar.
Nosoloenllantoestérilhedeinundarlatierra:
Misvacilantesmanosarrimaréátusaras;
Siderrumbadasbajan....entrereliquiascaras
Felizsientresupolvo,mepuedosepultar!
III
LAMUERTE
DEZACARIASALVAREZ
(ENLABATALLADELSAUCEGRANDE)
Losgritosdelosbravos,
El¡ay!delosesclavos,
Yeltruenodelcañon;
Delplomolosrugidos,
Delsableloscrugidos,
Yelgolpedeltambor.
Delpotrolascarreras,
Losvivasylosmueras,
Yeltoquedelclarin,
Cualtruenotramontano
Queasordatodoelllano
Retumbaenelconfin.
Yenmedioálaslegiones
Penachosypendones
Semirantremolar;
Yenlahumaredaenvueltos,
Comocabellossueltos
Delsolsevenflotar.
Losbravosseadelantan,
Yelpolvoquelevantan
Conímpetuveloz,
Susrostrosennegrece,
Yentreéldesaparece
Laenseñadelhonor.
ElEscuadrondeMaza
Sincasconicoraza
Seavanzaconvalor,
Ysuentusiasmobrilla
Comoenverdecuchilla
Losreflejosdelsol.
Yconmarcialfiereza
Semiraásucabeza
Zacariasmarchar:
Almagrandeyaltiva
Querenunciólaoliva
Delpacíficohogar.
Yvolóálabatalla,
Ylaaceradamalla
Yelplomodespreció,
Yalfrentedesusbravos
DeRosaslosesclavos
Valienteacuchilló.
Potentesescuadrones
Alpiédeloscañones,
Sulanzadispersó,
Yenmedioásusfusiles
Ybayonetasviles
Sucaballodejó.
Alfrentedesutropa
Zacaríasgalopa
Yhaceelsuelocrugir,
Ylapotentelanza
Blandidaconpujanza
Semirarelucir.
Magníficatremola
Labellabanderola
Delínclitocampeon,
Yenmedioálapelea
Lamoharracentellea
Comounaexalacion.
Escúchaseunredoble:
Lainfanteríainmoble
Susarmasdescargó.
Yalversusbayonetas
«Álacarga,cornetas!»
Zacaríasgritó.
Ytodosenristraron
Yenposdeélsearrojaron
Suslanzasáestrellar.
¿Elplomoylametralla,
Elfosoylaaltavalla
Sufuriadetendrá?
ProtejaDiosalfuerte
Quevaáretarlamuerte
Cargandoconvalor!
Ysicaerletoca,
Caigacomounaroca
Conímpetuyfragor.
Yenlavelozcarrera
Flameabalabandera
DelínclitoEscuadron,
Yalverlaartillería
Sugefeledecía:
«Soldados,alcañon!»
Mas¡ay!balatraidora
Deprontosilvadora
Supechotraspasó;
Yconferreapujanza
Apretandolalanza
Moribundocayó.
Alzandolacabeza
Repiteconfirmeza:
«AvanceelEscuadron!
«Esteesmiadiospostrero...
«Yoporlapatriamuero...
«Soldados,alcañon!»
Ningunsoldadogime,
Perodolorsublime
Lasfrentesinundó;
Maséldelhondoseno
Lanzabavozdetrueno:
«Soldados,alcañon!»
YelEscuadronvaliente
Alabatallaardiente
Confuriaselanzó,
Yenlagargantaestrecha
Yencimadelamecha
Sugefelemiró.
Ysubanderaviendo
Élesclamómuriendo:
«¡OhdemiPatriasol!»
Ysucabezanoble
Comogiganteroble
Alpolvodescendió.
Muriócomounvaliente
DesuEscuadronalfrente
Cargandoconvalor,
Enuntúmuloinmenso
Yenmediodelincienso
Deltacodelcañon.
Nocánticospagados...
Susvocessussoldados
Alzaronenloor;
Nofuneralesfuegos...
Ardienteslanzafuegos
Brillaronensuhonor.
Notristeterciopelo,
Nilágrimasdehielo,
Niorgulloyvanidad;
Banderasleenvolvieron,
Y¡vivas!lesiguieron
Alamansiondepaz.
IV
ALSOLDEL25DEMAYODE1844
(ENMONTEVIDEOSITIADO)
CascadasdelNiagárayTequendama
Dondeelaguadeunmundosederrama
ParaapagardeAméricalased!
Amazonas,Ontario,belloPlata,
Dondelavírgenpuraseretrata
Enlamárgenbañándoselospies!
Pampasinmensas,selvasolorosas,
DelAndescordillerasorgullosas
QuecoronalaardientecruzdelSud!
Perfumaoscomonubedeincensario,
Armonizaoscualhimnodelsantuario
ParadecirdeMayoalSol:Salud!
Salve,páginainmensadelahistoria,
Divinoresplandordelamemoria,
Fuentedeperennalinspiracion!
Entusalasdefuegomesublimas,
Yalentusiasmosacroenquemeanimas
Calientasmicabezaycorazon.
HogueraabrasadoradelgranMayo,
Doseincendióterriblecomoelrayo
Elfuegodeunpensargenerador;
Queelcorazontemplócualhierrofuerte,
Ydióexistenciaálamateriainerte,
ComoelsoplodivinodelCreador.
Alvivíficorayodetulumbre
Seestremeciólainmensamuchedumbre
Yelpolvodelesclavosacudió;
Allísurgióladignidadhumana
Enlanacionpotenteysoberana
Queelsoplodemocráticoanimó.
Allí,geniospujantes,inspirados,
Formularonderechosconculcados
Ensolounapalabra:¡Libertad!
YDiosvertiócongenerosamano
PerfumessobreelmundoAmericano,
Yledijo:«Naciones,levantad!»
Lainspiraciondelaltainteligencia,
Elcalordelaintrépidaelocuencia
EnelastrodeMayoconcentró;
YdelardientelabiodeMoreno
Sedesprendiódesupalabraeltrueno
YelprogramadeMayoformuló.
«Derribemossutronoaldespotismo,
«Abramosanchaviaalpatriotismo,
«AlcemoslosfanalesdelaLey;
«Rompamossubarreraálaignorancia,
«Alumbremoslamentedelainfancia,
«Yennoblezcamosálahumanagrey!»
Estapalabraelentusiasmoinflama,
Prendeenloscorazonesnoblellama,
Quecomochispaeléctricacundió:
Ycualhierveentreescolloslamarea,
Hirvióentrelascabezasunaidea
Quedióvidaálagranrevolucion.
Revolucionsinlanzasnifusiles,
UnaltopensamientofuésuAquiles,
Ylarazonsuescudotutelar;
Revolucionfundadaenlajusticia,
Quetuvolosprincipiospormilicia,
Yporcolumnaardientelaverdad.
Revolucionconcaudadecometa,
Queatravesóelespacio,cualsaeta
DespedidadelarcodelSeñor;
Partodemilideasgenerosas
Quevolaronenchispasluminosas
PortodoelcontinentedeColon.
Solounavezbrillaronsusespadas:
Pararompercadenasexecradas,
YsostenerlastablasdelaLey;
Parapostraresclavosytiranos,
Paraafirmarlosvínculosdehermanos,
Yatarlosconcadenasdelaurel.
Tuvoejércitos,grandesgenerales,
Quepasearongloriosasytriunfales
Susbanderas,delpueblopaladion;
YdelosAndesenlablancacima,
EnChilehermosoyopulentaLima
Postraronalibéricoleon.
Legisladoresdealtainteligencia
Queencendieronlaluzdelaesperiencia
Paralegarunpactoalporvenir,
DeIndependenciaelactaformularon
Yentrerayosytruenosproclamaron
DecálogodelnuevoSinaí.
SoldeMayo,queentoncesrefulgente
SuspendidoporDioseneloriente
AlumbrastelagranRevolucion,
Alfecundarsuuniversalsemilla
Hoytedoblanhumildeslarodilla
Losnietosdeesaaudazgeneracion.
Miraelárbolsembradoporsusmanos,
Queenarbolasusgajossoberanos
SombreandoelSud,elNorteyEcuador;
AcuyopiélaLibertaddivina
Vagandoporelmundoperegrina
Latiendaamericanalevantó.
Envanolassegurescortadoras
Ensutroncosehundierondestructoras
Sinconseguirsusramasmarchitar;
Yaunqueholladoporhondascicatrices
Estiendepoderososusraices
LaAméricaabarcandocualtitan.
ContemplaalNorte,entrecefajasbellas
Comoflameaelpabellondeestrellas
Simbolizandolibertadyunion;
YenlatorredesualtoCapitolio
Lademocraciaantiguaensugransolio
Conmasjusticiayconmejorrazon.
DeallívolódeMayolasimiente,
DeallídeLibertadelsoploardiente
Quelamentedelpueblocalentó;
Comoseesparcenjugosycolores
Enelfecundopolendelasflores,
Quelabrisaensusalasderramó.
ContemplaalpueblolibrequeenelIstmo
Defendióconintrépidoheroismo
Elsueloquedosmundoshadeatar;
AlformarleparecequeDiosquiso
DarásuAmericanoparaíso
Vínculodeeternalfraternidad.
AlSud,sieteRepúblicashermanas
Enarbolanbanderassoberanas
Envezdelestandartecolonial,
Yalsoplotempestuosodelaguerra
Fortalecensusastasenlatierra
Comoárbolquesacudeelvendabal.
LasRepúblicashijasdeBolívar
Bebenencopadeoromielyacíbar
Caminandoáunhermosoporvenir,
YChilecualfanaldelmarinero
Nosmuestramasseguroderrotero
PorquedebelaAméricaseguir.
¿YquéesdelaRepúblicaqueundia
Hizosurgirdeentrelanochefria
Deesclavitud,unmundocolosal;
Laquedandopatrióticaslecciones
FundóenelContinentetresNaciones
Sobreelpolvodeltronocolonial?
Deaquellaqueconbrazosvigorosos
Derribólosguerrerosorgullosos
DelBrasil,delaIberiayAlbión;
LaqueabatiólacimadelosAndes,
Ydióálahistoriadeloshombresgrandes
Páginasinmortalesdeesplendor?
Laqueenvueltaenelmantodelagloria
Sobreelcarrotriunfaldelavictoria
Secoronólafrentedelaurel;
Yenvezdelnegrotronodelosreyes
Supoelevarelaradelasleyes
Yderramósobreellamirraymiel?
Laquelibre,felizysoberana
Bebialavirtudrepublicana
Enelsoplovirildelhuracan;
Laqueenalasdelrápidopampero
Parecíadeciralmundoentero:
«Adondevámivientoelbrazová.»
LaqueAtenasdelmundoAmericano
Distribuyócongenerosamano
Deilustracionydeverdadelpan,
Yenlamentesinluzdelacriatura
Encerrabalaardientelevadura
Queconlaedaddebiafermentar?
Ahílateneisenloaltodeuncalvario,
Envueltaporelfúnebresudario
Quelearrojólatorpeesclavitud;
Reinaconelcabellopisoteado,
Laurelalquelalluvianoharegado
Ysemarchitaenflordejuventud.
Susociedadsinleyes,desquiciada,
Ybajoférreamanonivelada,
Tiemblaantelacuchilladelterror;
Losnombresdepatriotaseminentes,
Nogravadosenbroncesrelucientes
Sinoentablasdeingrataproscripcion.
LosprincipiosdeMayoconculcados,
Losderechosdelhombrepisoteados,
Sinquepuedadecir:«yotengounpan»;
Unpueblodestinadoalsacrificio
Sobreelhorrendotajodelsuplicio
Quesangrepuradestilandoestá.
Aldeshonorsushijasentregadas,
Lasmadresenlostemplosazotadas
Coronadasdelmoñodeirrision,
Arrastrandocualmulastorpecarro
Dondellevanunídolodebarro
QuecolocanalladodelSeñor!!
LatribunadeAgüeroydeDorrego,
Cuyapalabradescendiócualriego
Enmediodelabarrapopular,
Hoylaocupanestúpidossectarios
Dondeleenunpapelsincomentarios
Endefensadelcrímenymaldad.
Labanderaqueguiabaalcombatiente
Despojadadelsolresplandeciente,
Yennegrecidosudivinoazul;
Desterradoelhonordesumilicia,
Derrumbadoelaltardelajusticia,
Suspoetassinpatrianilaud.
Entodoimpresodeldemonioelsello:
Elrobo,lainjusticiayeldegüello
Sancionadosenleyyreligion;
Coágulodelosviciosmasinmundos
Queemponzoñaraelairedemilmundos
Sinosecontuviesesuespansion.
Elgenioquepresideestaanarquía
Entreelvaporespesodelaorgía
Desparramaensualientocorrupcion:
Abortoabominabledelinfierno,
ÓmaldiciontremendadelEterno
Porqueellazorompimosdelaunion.
Salvagequeensusraptosdedemencia
Volcólahermosaantorchadelaciencia
Paraencenderconellasufogon,
Dondequemódelpueblolosderechos,
Yelbellolibrodelosgrandeshechos...
Mas¡ah!sucifraestáenelcorazon.
Entoncesendemandatuya,¡ohMayo!
Armamosnuestradiestraconturayo
Paraacorrerlapatriaensuorfandad,
Dandoalvientodenuevoloscolores
Queengalanóenlosnítidosalbores
Denuestrapatriaelsoldelibertad.
Peroladiestraquemipatriaazota
Larevolcóenelcampodelarota,
Yvióabatidosuinmortalpendon;
LoscruzadosdeMayosucumbieron
YálasplayasdeOrienteseacojieron
Cuallapalomaquehuyedelhalcon.
HijodelpabellondelArgentino
Subanderadiósombraalperegrino
Comoelpalmeroalpobreviajador;
Peroelferoztirano,entorvoceño,
Losdespertódesuajitadosueño
Enlatierradelentaproscripcion.
Almirarlevantarseagigantado
Unpuebloporlasleyesgobernado,
Viósutronosangrientobambolear;
Antelaleyretrocedióelsalvage
Ysushordashambrientasdepillage
Bajorojopendonhizojuntar.
Ydijo:—«Alotroladodeesterio
«Selevantaconfuertepoderío
«Elodiadopendondelibertad;
«Corredallí,misbravosfederales,
«Yquemadesoslibrosinfernales
«EnquesehabladePatriaydeIgualdad.
«Alacarga!ádegüello!missicarios,
«Quemueranlossalvagesunitarios
«Pormimazhorcaáfilodepuñal;
«Despedazadsuscráneosconlabola
«Yarrastraddelospotrosálacola
«Suscabezasenmediodeuncardal!
«Quevistaenpocosdiastristeluto
«Yquemepagueenllantosutributo
«LaquellamanRepúblicaOriental:
«Atádmelaálacinchaconunlazo
«Quedandoespuelayriendaámipicazo
«Lavereisporlaspampasarrastrar.
«Predicadqueálospiesdemicaballo
«HeborradoloscódigosqueenMayo
«Unaturbadelocosescribió,
«Yheformadoenlapalmademimano
«Unfamososistemaamericano
«Parareinarsobrelasleyes,yo!»
Lamesnadadetorpesasesinos
QuedeshonranelnombredeArgentinos
Volaroncualhambrientogavilan,
Yalbarbáricosondeunclamoréo
LleganantelagranMontevideo,
Dondeloslibresensupuestoestán.
Llegan,ysedetienenasombrados
Antelosfuertesmuros,levantados
Delpuebloporlamanocolosal:
YenelCerritodeeternalmemoria
DondeRondósecoronódegloria
Elinvasorlevantasureal.
Noyacualotrotiempo,enlasalmenas
Vanátrozarlasbárbarascadenas
Detressiglosdeoprobioyopresion:
Renegandolasgloriasdeesosdias
Vienenátraersatánicasorgías,
Vienenátraerdegüelloyproscripcion.
PorlasorillasfértilesdelPlata
LagavilladeRosassedilata
AmenazandohundirlaLibertad:
Montevideogrande,fiel,sublime,
Bajoelenormepesoquelaoprime
Alzatranquilaelúltimofanal.
Oponiendosuespadaálavenganza
Guardaelarcadelaúltimaesperanza
ComoelpuebloelejidodeJehová;
Yenellacualdepósitosagrado
Seencierraelporvenirilimitado
Queenlostiempossuluzproyectará.
Enella,comoensurcosmisteriosos
Fructificanlosgérmeneshermosos
Quefecundalasangreyelsudor,
Ydiaynochelaciudadinvicta
Guardandoconamorsuarcabendita
Velaalpiédelsagradopabellon.
Envanoviejospueblosenervados
Escribenporelmiedodominados
«Eloro!eloroesdelatierraDios;»
Queelladiceconhechoselocuentes:
«Enlospueblosvirilesyvalientes
«ElDios,esdelapatriaelsantoamor.»
Fundecañones,armaciudadanos,
Yalniño,álamugerylosancianos
Lesinfundesualientovaronil;
Amasaconsusangresumuralla
Bajoelfuegodelahórridametralla
Yelmortíferoplomodelfusil.
Lapólvoraylasangresiemprehumea,
Desolásolsuejércitoaunpelea,
Yunoáunosushijosvécaer;
Peroellamasheróicaymasconstante
Losenvuelveensumantorutilante
Ylesciñecoronasdelaurel.
Alqueinfame,cobardeymiserable
Desertasudefensainimitable
Leestampaelselloardientedeltraidor,
Ytejesiempre-vivaymustiolirio
Paraceñircoronasdemartirio
Alqueledésuvidaenoblacion.
Ysushijastambien,conpatriotismo,
Bendanalquecayóconheroismo
Defendiendosuhogarycastidad;
Ycomprendiendosumisioninmensa
Seentregandelapatriaáladefensa
Ofreciendosushijosensualtar.
Oh,milveces,milvecesventurosa
Lajuventudqueenluchatanhermosa
Puedetodasusangrederramar;
Laqueserenaanteelembaterudo
Delostiranos,caeenelescudo
Delmártirdeunacausauniversal.
Estostushijosson,losqueátusdogmas
Hoytributansuscánticosyaromas
Subrazoysupoderintelectual:
QueacaudillandeMayoaquelloshombres
Cuyosgloriososéinmortalesnombres
Sonnuestropatrimonionacional.
CadaviejodeMayoesflordivina
DelacoronacívicaArgentina
YlacoronacívicaOriental;
Ysielvientoarrebataalgunahoja
Tuluzsecalasgotasdecongoja
Denuestrapatriaenladivinafaz.
Detente,ohSol,ymiraesecaido:—
Fuéunguerrerodenombreesclarecido
Queenholocaustotuyoseofreció,
Yhastalanzarsuspostrimeraliento
Átíteconsagrósupensamiento,
Yalvertufazcontentosucumbió.
Grande,entrelosgigantesdeaquelMayo
QuerobaronáDiossuardienterayo
Paradeciralpueblo:FiatLux,
Hoymirósupostreraniversario,
Sirviéndoledeespléndidosudario
Delaciudadelestandarteazul.
Tuvoseishijos,delamorelfruto,
QuepresentóálaPatriaportributo
Cuandomirósuestátuabambolear,
Yálacabezadesuprolehermosa
Desenvainósuespadavictoriosa
Paraponerárayalamaldad.
Yenciencombatesdeeternalmemoria,
Dolaciudadsecoronódegloria
Relampagueósuacerovencedor,
Yelentusiasmopuroenqueenélardía
Ásusvalienteshijosinfundía
Entreelsilvodelplomomatador.
Hermosacualsuvida,fuésumuerte:
Conelalientovaronildelfuerte
Peleandoporlapatriasucumbió.
Enhombrosdesuejércitoesforzado,
Debalazoselpechoacribillado
Elcampodebatallaabandonó.
Estendidoenellechodeagonía
Reconcentródesualmalaenergía
Parapodertecontemplar¡ohSol!
Yávecesrepetiaelfuerteanciano:
«Puedamirarelastrosoberano
«QueeldiadelaAméricaalumbró!»
Elcielooyósuruego.Estamañana
Cuandotocabaávuelolacampana
Ytronabalasalvadelcañon,
Sintiófuegopatrióticoenelalma
Ycualhojasaltroncodelapalma
Suvalerosaprolelerodeó.
Sobresucalvaéinspiradafrente
Relucíalachisparefulgente
QuefijóconsudedoelHacedor:
Abriósusojosálaluzsüave,
Yarrojóunamiradadulceygrave
Asusretoños,queenamorregó.
Losestrechóconpaternalterneza,
Yelevandoexaltadasucabeza
EnlasnubesdeOrientelafijó:
Cayeronderodillasanteellecho
Elcorazonenlágrimasdeshecho
Yasílesdiópostrerabendicion:
«Benditosseais,parasalvarlaPatria
«YfecundardeMayolasimiente,
«Paraadornarconpalmarefulgente
«Denuestrapatriaelpabellontriunfal.
«Benditosseais,paramorirporella,
«Entreelardordelaferalbatalla,
«Paraoponerincontrastablevalla
«Enlatribunaaldespotismoaudaz.
«Benditosseais,pararasgarelpecho
«DeltorpeRosas,conrobustamano,
«YdaralpuebloenquenacióBelgrano
«Delibertadyglorialaseñal.
«Elmundoenteroaplaudiráesegolpe,
«Lahumanidadconsagraráloores,
«Yelcinceldelosgrandesescultores
«Osarmarádelsalvadorpuñal.
«Himnossincuentoosrendiranlosvates,
«Párvulostiernos,santasbendiciones,
«Castadoncella,purasemociones,
«Yadmiracionlanobleancianidad.
«Elpueblogratoosceñirádelauros,
«Enjugareisdeunanacionellloro,
«Quevuestronombreescribiráconoro
«EnlasfajasdelLávarotriunfal.
«Grandessereispormilgeneraciones,
«Yvuestragloriainundaráestesuelo,
«Yvuestropadredesdeelaltocielo
«Osenviarásubendiciondepaz.
«Benditosseais,parasalvarlaPatria
«Ydaralmundoeseinmortalejemplo
«Volardegloriaalsacrosantotemplo
«YdeMayolasaraslevantar.»
Dijoelanciano,yelgransoldeMayo
Vertiósobresufrenteunpurorayo
Queenmisteriosaauréolalaciñó.
Lecontemplóconojoentusiasmado
Diciendo:«¡Patriamia!»....yapagado
Quedósuinteligenteresplandor!
AsídeLibertadsucumbeelhijo:
SobrelaPatriaelpensamientofijo,
Abrazandolasgradasdesualtar;
ComoCastelliycualBerondeAstrada,
ComoLavalledealmanodomada,
Muereparavivir,vidainmortal.
Conmártiresdegrandescorazones
Sealzanyregeneranlasnaciones
Ysusangreeslaofrendaquelesdan:
MártirfuéelRedentor,ydeunmadero
Doloenclavóelimpio,almundoentero
Regeneróconsumisiondepaz.
Bebiendoelentusiasmodesushechos
Buscaremosdelhombrelosderechos
Álaradianteluzdelaverdad;
EneltemplodeMayoelevaremos
Hostiadepazyallíprofesaremos
Sudoctrinadeamorydehermandad.
Proféticalamenteveotrosdias
Enqueseoiránsublimesarmonías
Bajoeldomoquehabremosdeelevar
Nohabrátiranos,nisangrientaguerra,
Tierradepromisiónseráestatierra,
Normadelaaflijidahumanidad.
¡OhMayo!detuespírituinvisible
Penetrarásunmundoindivisible,
Comolaluzlavastalainmensidad:
Yalrelucirtusoldelaltocielo
Seelevarásonorodesdeelsuelo
Uncorodealabanzauniversal.
Coro
«Granlámparadeltemplosoberano,
«Vastaconcretaciondelserhumano,
«Condensaciondelainmortalverdad;
«Fuenteperennedefecundaidea
«Queenlosespacios,nuevosmundoscrea,
«Antorchadelainmensaeternidad.
«Inagotablemanantialdevida
«Quefecundalasaviabendecida
«Delárboldelasacralibertad;
«Árbolqueostentafloresinmortales
«Teñidasdecolorescelestiales,
«ConqueperfumaDioslahumanidad.
«Cosmopolitacifraqueconcreta
«Lasutopiasdoradasdelpoeta
«Yelidealdelgeniopensador;
«Efluviopoderosodeotrosmundos,
«Quehacesbrotarlosgérmenesfecundos
«Enellimbodelsurcodelabor.
«Delgrandiacelestemonumento,
«Dondeardesudivinopensamiento
«Comoelfuegosagradoenelaltar:
«Túalumbrarásdelmundolasedades
«Enmediodelasnegrastempestades
«Paraimpediralmundonaufragar.
«Númendellibre,signodevictoria,
«Luzdelospueblos,astrodelagloria,
«Quedasalgenionobleinspiracion:
«Tú,ladivinaimágenquesoñaron,
«Loshombresquetuslucesinvocaron,
«Realizascontusolaemanacion.
«Túguardasdeloshombreseltesoro
«Yentusaltares,delasurnasdeoro
«Derramasdemocráticoraudal;
«Túbañascontulinfaálasnaciones,
«Yviertesensedientoscorazones
«Delajusticiauniversalmaná.
«Bajolaígnicacruzdelcristianismo
«Quecoronatudomo,eldespotismo
«Yaceheridodelrayopopular,
«Yladivinaimágenquesoñaron
«Loshombresquetubasalevantaron
«Leoprimeconsuplantadetitan.»
V
ELCORSARIO
(PROSPECTODEUNPERIÓDICOPOLÍTICOEN1840)
Esmibarcomitesoro,
EsmiDioslalibertad.
Espronceda.
Esunalindagoleta
Ligeracomolabrisa,
QueenelPlatasedesliza
Cualfantásticavision.
Rugeelvientoenfurecido
Enlablanquecinavela,
Mientrasligerorevuela
Delcorsarioelpabellon.
Sentadounhombreenlapopa
Elanchorioadmirando
Meditabundofumando,
Entreunanubesevé:
Essufrenteanchayaltiva,
Estostadosusemblante,
Essumirarpenetrante
Ysubrazodetemer.
Entresusmanosrobustas
Unaguitarrasemira,
Queblandamentesuspira
Comoquerelladeamor,
Ymientrasrugeenloscables
Elpamperoembravecido,
Desuguitarraalsonido
Entonaaquestacancion.
CANCION
"Esmigoletaelcisnedeesterio
Quetiendeelalacuandobrillaelsol:
Esenelpuertolibrecomoelviento
Yenaltosmareslibrecomoyo.
Amiqueridalallaman
Lagoleta«Libertad,»
Porqueasilaalhombrelibre
Yhacefuegoálamaldad.
Ydetodostiranoslospendones
Seabatenalrugirdesuscañones.
HanavegadohastalaviejaEuropa
Enarbolandoelargentinosol,
Yensucrucero,alpabellondeIberia
Consusrayosardienteseclipsó:
Yaldivisarsesusvelas
DeCádizenlaciudad,
Decíanlosgaditanos:
«Allívienela«Libertad!»
YflotabaelpendonAmericano
Desafiandolasbalasdeltirano.
Cubiertoelpuentedecalientesangre
Izandoaltopeflámuladehonor
HavistolabanderadeunImperio
Sepultarseentreelhumodelcañon.
Yalpasarporsucostado
Brownqueelcombateordenaba
Consubocinademando
Alosbravossaludaba.
EnelJuncal,dondeconpechofuerte
Clamabantodos:«Libertadómuerte!»
Oracorsariodeloshombreslibres
Sevémienseñapordoquierflotar,
Yelmarineroenmediodelanoche
Sueledecir:«Ahívála«Libertad!»
Soyelamigodelpueblo,
Antenadiemearrodillo,
Niálosesclavoshalago,
Niálosdéspotasmehumillo.
Vivoenelmar,despreciolostiranos,
Nuncaconellosenlacémismanos.
CuandocruzandoelRiodelaPlata
VeoflameardeRosaselcolor,
Dealertaelgritodoyámismarinos
Empuñandolabarradeltimon.
Ycuandoalfrenteaparecen
Gritoámisvalientes¡fuego!
Pornotomaresaspresas
Alasllamaslasentrego.
QueallímiLibertadtansoloimpera:
Bajosusfuegosrindensubandera.
Midivisaes:—«ValoréIndependencia.»
Miley:—«Aborreceralopresor.»
Mireligion:—«Lalibertaddelmundo.»
Mipatria:—«ElcontinentedeColon.»
Ysintenermastesoro
Quemibarcoymipuñal,
Primerodarélavida
QuerendirlaLibertad.
Queesependonquebrillaconlaluna
Jamásseabateantebanderaalguna.»
Elmarineroqueenlacofaestaba
GritóalCorsarioquetambienvelaba,
«Unbarcoviene.»
Elselevantamagestuosoymudo,
Ydelosvientosalsilvidorudo
Todopreviene.
Erafrancéselbuquequevenia,
Yalláensumástilondearsevia
DeJulioelpabellon.
VivalaFrancia!gritanmuchasveces;
Vivanloslibres!gritanlosfranceses
Denoblecorazon.
Sigueelbuquefrancéssuderrotero
ImpelidodelsoplodelPampero
Porelpiélagoazul.
EntantoqueelCorsarionavegaba
Yaldivisarsusvelasesclamaba
«Aloslibres,salud.»
Unnegrobergantinpasóálolejos,
Ydelamústialunaálosreflejos,
Dijo,alversupendon:
«Mirad,sellamadelamarseñora
«Esabanderaqueenlutadallora
«EneltemplodeDios.
«HoydelaFranciamuéstrasecelosa
«Porquecreequefuerteypoderosa
«Nospodrásojuzgar.
«IslasquierelaFrancia?YaelBritano
«HarobadoenelmundoAmericano
«MalvinasyRoatan.
«Quierenuestrasciudades?lospedazos
«Delabanderainglesa,queábalazos
«Supimosconquistar,
«Ysondeglorianuestraherenciarica,
«Levantadosenloaltodeunapica
«AlaEuropadirán:
«QueentodoelcontinenteAmericano
«Nielfrancés,nielinglés,nielcastellano
«Sumanoasentará.
«Aver!quealgunolaconquistaintente
«Ydetodounejércitoinsolente
«Loscráneosmostrará.»
DijoelCorsario,yensualtivafrente
Relámpagodeluzcruzóluciente
Comounaexalacion.
Volvióálapopa,yseacostóensuasiento,
Yenmediodelamúsicadelviento
Tranquilosedurmió.
**
Laauroraaparececondulcesonrisa
Yllenadearomaslaatmósferaestá,
Hermosagoletaqueimpelelabrisa
SurcandovaelaguadelgranParaná.
EntantoelCorsariolacostaadmirando
Saludaaquelriodegraciainmortal,
Yenaltolevanta,susiendesnudando,
Tresfajasdeblancoyazulcelestial.
Ydicelasislasyelbosquemirando:—
«Lavalleysusbravosaquímehallarán,
«Yelrioenmibarco,velocespasando,
«Mividaymibarcoporsuyotendrán!»
Deprontoenelllanosevenmilguerreros,
BanderaArgentinasemiralucir,
Yalpiéresplandecenlosfuertesaceros
Quevansusvalientescongloriaáesgrimir.
«Salud,hombreslibres,lapatriaosespera,
«Guerrerosantiguosynuevos,salud.»
Gritóles,ytodosalversubandera
Bajaronsuslanzasdiciendo:«Salud.»
VI
ELEGÍA
ALGENERALLAVALLE
Mejorsetriunfamuriendoquematando.
INTRODUCCION
EnlaregionandinaquelibertóBolívar
Reposalacabezadelmártiresforzado,
Queensusmembrudoshombrospotentehasustentado
Lainmensapesadumbredegranrevolucion.
Robustocomoelpinoquebatelatormenta
Susramashancrujidoconímpetuviolento,
Yhoyyaceporelsuelotendidoysinaliento...
Tendidoysinaliento,perodomadonó!
Dondeunmortalsucumbe,unhéroeselevanta,
Susformasluminosasseanimanlentamente....
Relámpagosynubescoronansualtafrente
Apardelosgigantesquedomanlacreacion:
LosAndes,atrevidaspirámidesdelmundo
Vestidasporlapompaseveradelinvierno;
InmensospedestalesquelevantóelEterno
Depedestallesirvenydeeternalpanteon.
Cualpáginamasgrandeparainscribirsunombre
Queesasgigantesmolesquemundosequilibran,
Encuyascanasfrentesloshuracanesvibran
Comoarpasmisteriosasquepulsaelvendabal?
Atletaamericanolanzósedesucumbre
Porconquistaráhierrolalibertaddeunmundo,
Ydesualtivopasosevésurcoprofundo
Queeltiempodespeñadoseparaácontemplar.
Suvidafuéuninvierno,sañudo,interminable:
Envueltoporelhielo,luchandobrazoábrazo,
Yelfuegodelapatriaguardandoensuregazo
Paraencenderlaantorchadegloriaylibertad.
Poresoparalibrodesusheróicoshechos
LosAndeshanabiertosuinmensurableseno,
ComoparalatumbadelinmortalMoreno
Bastarpudotansololainmensidaddelmar.
ELCENTINELA
Trémulabrillaenlacelesteesfera
Lablancaantorchaquesucedealdia,
Ydelanochelamortajafria
Susanchosplieguestiendeenderredor.
Soberbiaentantoentrelaespesabruma
SevélacumbredelosaltosAndes,
Dondeungranpuebloconalientosgrandes
Laaltabanderadeigualdadclavó.
Sordofragorensusentrañasruge
Aldespeñarseelaguadeltorrente,
Cualsiarrastraseenrápidacorriente
Deunmundoelesqueletocolosal.
Yalláensucimaloseternoshielos
Brillancomoelalmetedeunguerrero,
Cuandocubiertodefulmineoacero
Sevéatrevidosucrestonondear.
Yenanchomardeblanquecinanieve
Solounaformahumanaseelevaba:
Ladeunfielcentinelaquevelaba
Apoyadalamanoensufusil.
Blancoscabellossucabezaorlaban,
Hondossurcoscruzabansusemblante,
Ysumiradafirmeypenetrante
Revelabaunalientovaronil.
Eraunasombradelasgrandeshuestes
QuedeMendozaalEcuadorpartieron,
YquedelgrandeSanMartinsiguieron
Porentreabismoslapisadaaudaz;
Eraunguardiandelaignoradatumba
Deloscaidossinlegarsunombre,
Queesperabaáloshéroesderenombre
Paradaráotromundolaseñal.
Asivelabaenmediodedosmundos
Losvivosylosmuertoscustodiando,
Cuandounrumorlosámbitosllenando
Lamontañaensubaseconmovió.
¿Quiénvive?preguntó,ytristesvoces
«QuienmurióporlaPatria,»contestaron,
Ycuarentaadalidesavanzaron
Alzandoundesgarradopabellon.
Negroslosrostrosylafrenteroja,
Lamanoheridaycomosierraelsable
Llevabaaquellahuesteformidable,
Fugitivadelcampodelhonor.
Envueltosenbanderasargentinas
Conducianlosrestosdeunsoldado,
Ybrillabaensucráneodescarnado
Laaureolaquealmártircoronó.
Elcentinelacomprendióqueáunhéroe
Aquelloshuesosfriossustentaron:
Suslágrimasardientesresbalaron
Ysufusilalhombrolevantó.
¿Quiéneselhéroe?preguntó,yunjóven
DeveinteMayoséinspiradafrente,
Doblandolarodillareverente
Endiscursoelocuenterespondió:
DISCURSO
«Sunombreestáescritodelpuebloenelseno,
Desusaltasgloriaselmundoestálleno,
Sufrentecircuyelaurelinmortal;
AtletadeMayo,venciólosesclavos,
Deunpueblodesiervosrompiendolosclavos
Bañósucabezaconóleodepaz.
«LosAndeslevieronalzarseásucumbre,
Yallíderramandomagnéticalumbre
DeAméricaelmundoconellaalumbró;
LevieronsoberbiovenciendoálosReyes,
Llevandoelprogramadegloriasyleyes
Grabadoenelsablequegrillostrozó.
«Conlanzaenristradacruzócomorayo
LlevandolaenseñadelpueblodeMayo
DelPlataálosAndesyardienteEcuador;
Yrealesdiademas,ytronosycetros
Sehicieronpedazos,cualviejosespectros,
Crujiendoálasplantasdelgranlidiador.»
Elcentinelaalzólanoblefrente
Quesúbitorelámpagocruzó;
Yatónito,elfusilresplandeciente
Anteloshuesosfriospresentó.
«Alzóseensupatriasoberbiotirano,
Delibreslasendamostrónossumano
Yheróicoelprimeroporellacruzó.
Yjustosprincipiosalzandoensuespada
Llevóelestandartedesantacruzada
Queenrotayvictoriaseisvecessevió.
«Peroélensuespada,connerviopujante
Lapatriaysusgloriassostuvoconstante,
Ynuncacobardesuespaldadobló:
Mirósubanderadepolvocubierta,
Miródelaluchalaarenadesierta,
Yentoncessufrentesoberbiarindió.
«Sugrandedestinolamuertehacortado!
Lacausacamina,pero¡ay!estáhelado
Elsoplodefuegoquevidaledió!
Asíenotrostiemposencircoestendido
Elfuerteguerreroyaciacaido
Yelcarroquehollabaseguirtriunfador!»
Elcentinelaatentoleescuchaba
Yelcorazonguerreroardersintió,
Yaquelfusilquealfrentepresentaba
Rendidohastasusplantasabatió.
«Envueltossusrestosporpatriabandera
Encuentrenalmenosentierraestrangera
Latumbaquealmártirsupatrianegó.
Susfielessoldadoscavandosufosa
Cubrirándetierraconmanopiadosa
Lafrentelaureadaqueelmundoadmiró.
«Alpiédesutumbaquecallelaenvidia!
Suespíritunoblepresideálalidia
Queaunardeennosotrossullamainmortal.
Apóstolymártirsupueblolenombra,
Ygrandeyserenasupálidasombra
Dedulceesperanzalevantaelfanal.
«Undialoshijosdelpuebloargentino
Orlandosussienesconlaurodivino,
Daránásusmanessagradaovacion,
YentoncesnosotroslosAndescruzando
Vereisquevolvemosentriunfollevando
Loshuesosproscriptosdelgrandecampeon.»
Elcentinelacontemplóaquelmuerto
Queunhuracandelmundoarrebató,
Yarrodilladosobreelsueloyerto
Humildeantesugloriasepostró.
EPILOGO
Comounachispadelaluzdivina
Sevébrillarenlaregionandina
Laestrellamatinal;
Yunamanoinvisible,misteriosa,
Levantadelanochesilenciosa
Elfúnebrecendal.
Ydescubreuncadávercoronado,
Delágrimasyespinasincrustado
Sulaurotriunfador:
Yensupresenciaelángeldelaurora
Levantaconsuvozconsoladora
Elhimnodeldolor.
HIMNO
Lavalle,tucabeza
Depenasfuécalvario,
Yvasolacrimario
Tugrandecorazon:
Yloscautivospueblos
Vertieronentuseno
Elllantodeamorlleno
Queelpuebloderramó.
Luchandocuerpoácuerpo
Caisteennobleguerra,
Sobrelamismatierra,
Quetusudorregó.
Yelcorazondelmártir
Queatesorabaelllanto
Ungéniosacrosanto
Delcuerpoarrebató.
Alzósehastalascumbres
DelaltoChimborazo,
Yallíconfuertebrazo
Tucorazonclavó;
Ycualennobletúmulo
Brillalaurnadeoro,
Laurnadenuestrolloro
Allívierteesplendor.
Torrentededolores
PorDiosatesorado,
Cualdictamosagrado
Quedestilóelamor!
¡Ohcorazonquefuiste
Elcálizdeamarguras,
Alasespadasduras
Dáeltemplodelhonor!
Acérqueseallíeljóven
Ybebafortaleza,
Allíbusquenfirmeza
Losbrazossinvigor;
Allívayaesepueblo
Quedoblasugarganta,
Ybebalairasanta
Quehieraalopresor.
Allívayalavírgen
Aderramarsusflores,
Parajuraramores
Alquecombataalvil;
Acérqueseallíelniño
Yensudolortemplado
Levanteelgritoosado
Deluchavaronil.
Ydigaálosqueduermen
Enelpolvosangriento:
«Dadotravezalviento
«DeMayoelpabellon;
«Yvencidoscienveces,
«Otrastantasdeshechos,
»Oponeddurospechos
«Aladuraopresion.»
Sí,quelavozdelniño
Oráculoesdelcielo
Paraanunciarconsuelo
Aunpuebloenhorfandad,
Ysuspuraspalabras
Altiempodeverterlas
Seconviertenenperlas
Enlaurnafuneral.
VII
JOSÉCAMPON
(PÁGINADEUNDIARIOMILITAREN1839)
I
CuandolashuestesdeRosas
PisarondeOrienteelsuelo,
Altoquedelacorneta
Seismilbravosacudieron:
Asucabezasevió
AlhéroeantiguodeHaedo,
Acaudillandolosbravos
Quedelapatriaenelseno
Heróicosselevantaron
Ensostendesusderechos.
TodoOrientalqueabrigaba
Delalibertadelfuego,
Bajoelpendondelagloria
Ibaádesnudarsuacero,
Llenodenobleenergía,
Ydepatriotismolleno.
II
Campontranquilovivía
Bajodelpaternotecho:
Ciñósealpuntosuespada,
Montóunvelozparejero,
Yvolódolellamaban
Delacornetalosecos.
Niledetuvoelpeligro,
Nieltristellantomaterno,
Nidelamorlasdulzuras,
Nideldolorloslamentos:
Soloescuchóalpatriotismo
Queatesorabaensupecho.
III
Alaorilladeunarroyo
Sevénveintecoraceros
Dispersadosenguerrilla
Sobrecaballoslijeros;
Sevenalfrenteasomar
Bajolostalasyseibos
QuebañaSantaLucía
Mílyquinientosguerreros;
YeldenodadoCampon
Mandandoloscoraceros
Confirmezalesrepite:
«Antesquerendirse...¡fuégo!»
Lanzandogritosalvaje
Vienelatropadesiervos,
Comounanubedepolvo
Ounabandadadecuervos.
Campon,cualmurodebronce
Elchoqueesperasereno,
Yásusvalientessoldados
Mandahacercontinuofuego,
Ycuandobalasnotuvo
Dijolaespadablandiendo:
«Lacarabinaálaespalda
«Sableenmano,coraceros!»
IV
SantanderconsuEscuadron
Selanzaenelentrevero;
Cuadra,¡Alacarga!¡álacarga!
Repiteconvozdetrueno:
SigueBlancoconsusbravos
Montadosenmorosnegros.
Porsuvalorysuarrojo
Esconocidoelprimero,
Ysedistingueelsegundo
Porsusemblantesereno:
LacalvafrentedeBlanco
Esdesualmafielespejo,
Puesseretratanenella
Lahonradezyelardimiento.
Trescientoshombreslesiguen
Cargandoalsondedegüello,
Enprotecciondelosbravos
Quelidiandocomohéroes,
Masquehombresdehuesoycarne
Parecenhombresdehierro!
Nilesintimidaelnúmero,
Nielmorirlescausamiedo;
Consableshechospedazos
Susojosdespidenfuego,
Estáabolladoelmorrion
Ysangreviertensusmiembros,
Rugeelplomoensuscabezas
Yretiemblaelpavimento;
Peroellosimperturbables
Enmediodelentrevero,
Sueltanlariendaalcaballo,
Descargangolpestremendos;
Yantesudiestravaliente
Llenosdesustolossiervos,
Bajanlamústiacabeza,
Abrenunanchosendero;
Yallídondeelclarin
Resuenanlostristesecos
Llenosdesangreydepolvo
Júntanseloscoraceros.
Blanco,quefuérechazado
Enelencuentroprimero,
Alfrentedelenemigo
Organizalosdispersos,
Hacetocarálacarga
Yotravezlosllevaalfuego.
V
CamponyAlberdientretanto
Delosesclavosenmedio,
Abandonadossemiran
Delhombre,nodesualiento.
Desualaridodeguerra
Retumbaelécoálolejos;
Algaloparsuscorceles
Confragorretumbaelsuelo;
Sobresusnegrascorazas
Rechinaelfúlgidoacero,
Lossablescubrenlaluz
Sobresuscráneossangrientos.
Heróicamentelidiaron,
Cienheridasrecibieron,
Yclamando—¡Libertad!
Alsuelocayeronmuertos.
Yladivinacorona
QuelaPatriadáalguerrero,
Sobresusfrentesmarchitas
Seviócaerdesdeelcielo.
Blancoálacargaconduce
Asusvalientesdenuevo,
Peroalquererbatallar
Todossemiranenvueltos,
Ycuallashojasdeotoño
Porlacampañadispersos.
Envanoelbuencoronel
Levantasuvozdetrueno,
Abandonadoysingente
Sololeamparasuacero.
VI
Enlainmediatacuchilla
Unrelámpagodefuego
Brilló,rugiendoconfuria
Delcañonelroncotrueno.
Nuñezavanzaatrevido
Consetecientosguerreros,
Blandiendolanzapotente,
Montandountordillonegro.
Esimponentesumarcha,
Yporsurostromoreno
Elentusiasmoasomaba
Comoenlanocheunreflejo.
Almarchardesuscampeones,
Alrelumbrardesushierros,
Yaltremolarsuestandarte
Losenemigoshuyeron.
Loslibresenvezderostros
Espaldastansolovieron.
VII
Cuandolosvilesesclavos
Riendasalcaballodieron,
Decadáveresydearmas
Elcampoquedócubierto,
Enexpiaciondeloslibres
Queconhonorsucumbieron.
Cuarentabravosperdimos
Enestegloriosoencuentro,
Yalotrodiaalpasar
Aquelcampodelosmuertos
Nuestrossoldadosdecian:
«Tantasangrevengaremos,
«Porcadagotadesangre
«Unarroyoverteremos.»
VIII
EnloscamposdeCagancha
Enmedioalhumoyalfuego,
ElescuadrondeCampon
Admiróporsudenuedo.
Elalaizquierdaocupaba,
Yenelfuribundoencuentro
Elcampoquedósembrado
Dehombresycaballosmuertos.
Quedóenmedioálacuchilla
Desangreunanchoreguero:
¿Quiénlohizo?elescuadron
Queporvengarsusguerreros,
Pasólegionesdeesclavos
Alosfilosdesuacero.
VIII
HIMNO
ÁLOSMÁRTIRESDELALIBERTAD
INVOCACION
Llegadentornomio,
Venid,sombrasnocturnas,
Yalzadconpoderío
Lascinerariasurnas,
Cubiertasconellirio
Queconsagróelmartirio:
Alzad,sombras,alzad!
Bañadlasconelllanto
Delpuebloquesuspira,
Yelardorosocanto
Quesealceconmilira,
Portodoelhemisferio
Libredelcautiverio.
Llevad,sombras,llevad!
CORO
DeAméricalasvírgenes
Conmanotemblorosa,
Lacabellerafrígida,
Sangrientaypolvorosa
Delasheróicasvíctimas,
Confloresceñirán.
Entreperfumescélicos
Ygratamelodía
Decánticossuavísimos,
Hastalatumbafria
Entreaureolasfúlgidas
Loshéroesbajarán.
Sobrelahuesahúmeda
Dondesulaurobrilla,
Lospueblosredimidos
Doblandolarodilla,
AltronodelAltísimo
Plegariasalzarán.
ElBardodelaAmérica
Invocarásusmanes,
Yalsondelaarpaarmónica
Quepulsanlostitanes,
Sobresufrentepálida
Lainspiracioncaerá.
POETA
Latumbadelvaliente
Nopidedébilllanto,
Sinodelvateardiente
Elestridentecanto,
Queimiteensuarmonía,
Vibrantevocería
Delcampodelhonor.
Quéimportanálosbravos
Lapompadelostemplos
Quecompranlosesclavos!
Lesbastansusejemplos,
Suinmarcesiblegloria,
Sutumba,suvictoria,
Suslauros,suvalor!
Cualrindesualtafrente
ElsolalOcéano,
Comoelaudaztorrente
Quebajaalanchollano,
Debeserlacaida
Delquerindelavida
Delpuebloenelaltar.
Cantemosálosmuertos
Enlaferalpelea,
Quesusdespojosyertos
DeAméricapresea,
Valenmasquelapompa
Quecelebralatrompa
Delpoetaservil.
Indómitosguerreros
Anteelaltarcaidos,
Blandiendolosaceros
Desangrereteñidos,
Venid,llególahora:
LaAméricahoyvalora
Vuestramisionviril.
Llegad,nubesdeincienso
Bañandovuestrasfrentes,
Oireiselhimnoinmenso
Quepueblosreverentes
Cantanenelosario,
Noalgéniosanguinario,
NialRéguloopresor.
Generacionesnuevas
Ricasdeindependencia,
Trasdolorosaspruebas
Porfecundartuherencia,
Seacercanálasaras
Quecontusombraamparas
DelPlataalEcuador.
Ohbrazostanrobustos
Queáunmundoestremecieron,
Yendiasmasaugustos
Susarascontuvieron,
Poderososseeleven
Yálamansionmelleven
Desacrainspiracion!
CORO
Suslívidoscadáveres
Veranseentrehumodenso,
Delpueblo,delincienso,
Yentrelapompanítida
DeltemplodeIsrael.
Reluciránlaslámparas
Anteelsombríocoro,
Yalórganosonoro
Semezclaránmelódicas
LasarpasdeSion.
Resonaráenlabóveda
Elcánticosuave,
Yenmedioáelanchanave
Seelevaráeneltúmulo
Lagloriaylibertad.
Yelinspiradovate,
Envueltoporelmanto
Delentusiasmosanto,
Exclamaráprofético:
«Tunombrevivirá.»
POETA
Lalibertadseencumbra
Sobresangrientapira,
Yconsuantorchaalumbra
Lascuerdasdelalira,
Queelvatepulsaaltivo
Alsondelécodivo
Delférvidohuracan.
Suluz,losnombresdora
Delaurnafuneraria,
Dondeenlutadallora
Lamusasolitaria,
Losmártiresvalientes
Cuyassoberbiasfrentes
Humeandosangreestan.
Miradlossobreelsuelo
Quehollamosconlaplanta,
Mirad:enraudovelo
Suespíritulevanta
Lacélicabandera,
Queondearhacealtanera
Laráfagaveloz.
Cayeroncualjigantes
Enmediodelagloria:
Suspáginasbrillantes
Abriólainmensahistoria,
Yenletrasdegranito
Sutriunfohasidoinscrito
Confúlgidoesplendor.
Esependonmiraron
Yaciendomoribundos,
Delsueloseaferraron
Conbrazostremebundos,
Cualsialmorirpeleando
Latierraasiabrazando
Quisierandefender.
Sublimeabrazoinmenso
Rodeadoporlasbalas,
Enmedioalhumodenso;
Bajolasnegrasalas
Delaterriblemuerte
Yconlasieninerte
Ceñidadelaurel!
Yalabrazarlatierra
Conánimoesforzado,
Sualaridodeguerra
Porelvientollevado
Resonóenloshogares,
Yenlosundososmares,
Cualvozderedencion.
Yhoysushuesosdispersos,
Enlaestérilllanura,
Blanqueadosporloscierzos,
Seestimanmasqueeloro
Yformaneltesoro
DelmundodeColon.
Siexisteunacreencia
Yunpabellontriunfante,
Sieslibrelaconciencia,
Sienlibrodediamante
Seesculpenaltoshechos,
Debémosloálospechos
Queelhierroatravesó.
Alosvaronesfuertes
Quelaespadablandieron,
Quearrostrandomilmuertes
Enelcampocayeron
Delnoblesacrificio,
Bajoelmarcialauspicio
Delaltogalardon.
Detodounpuebloelluto,
Detodounmundoelllanto,
Esmíserotributo
Parasupolvosanto,
Enquerenacenpalmas,
Yenqueresurgenalmas
Alsoplodelcreador.
Nonecesitanurnas
Niestátuaslevantadas,
Porquelashorasdiurnas
Deestrellascoronadas
Guardanelmonumento,
Quecubreelfirmamento
Delhemisferioaustral.
CORO
Delatierrasangrienta
Seelevaránlosmuertos,
Yconrayosinciertos
Lalunaamarillenta,
Elesqueletopálido
Trémulaalumbrará.
Delucescoronada
Lasombradelosfuertes,
Entúmulosinertes
Reluciráanimada,
Cuallavisionfantástica
DelCristoSalvador.
Lasfúlgidasespadas,
Lasbélicasbanderas,
Trotonesycimeras,
Ylanzasdestrozadas,
Cualsúbitorelámpago
Fulmíneasbrillarán.
Seelevaránardientes
Atléticaslegiones
Alpiédesuspendones,
CuandoelOmnipotente
LesdigacomoáLázaro:
«Delpolvolevantad.»
POETA
Cuandoladensabruma
Losvallesenlutaba,
Cuandolablancaespuma
Losmarescircundaba,
Cualmágicosconcentos
Nacianlosacentos
DelarpadeOssian.
Alecomelodioso
Labrumarelucía,
Yencarrovaporoso
Celesteaparecía
Poblandolacolina,
LasombradeMalvina,
DeMorvenyFingal.
¿YelBardoarrebatado
Queinvocarealidades,
Nohadepoderosado
Anticiparedades
Deltiempoenlapenumbra,
Cuandosumentealumbra
Inspiracionmasfiel?
¿Lalosadelatumba
Levantarámilira?—
Oid:elvientozumba,
ElHacedormeinspira,
Sientosusoploardiente
Queenalasdelambiente
Elpolvohacetremer.
¡Campeonesinmortales!
Alzadlanoblefrente,
Queadornanlasseñales
Delametrallaardiente,
Alzaosdelfriolecho,
Convocesenelpecho,
Latiendoelcorazon.
Rasgadconmanofuerte
Lafúnebremortaja
Conqueosvistiólamuerte,
Yoireislasordacaja
Quetoca¡ábayoneta!
Lavozdelacorneta,
Yeltruenodelcañon.
Lalunabrillahermosa
Cuallámparadivina
Rielandomisteriosa;
EnlaregionAndina
Sugenioselevanta,
Yentornosequebranta
Latierraconfragor.
Loscascosresplandecen
Cualrápidometeoro,
Lasplumasquesemecen
Entrecelajesdeoro
Anuncianmilcampeones,
Yenmedioálaslejiones
Seelevaunpabellon.
Milecosfragorosos
Producenlosaceros,
Lospotrosardorosos
Relinchanaltaneros,
Yenmasasapiñadas
Desombraslaureadas
Seformaunalegion.
Descanceconmiplectro
Micítaradeacero,
Desfilecadaespectro
Conademansevero,
Alsondelosclarines
Quellenanlosconfines
Consonatronador!
¡Silencio!lostambores
Yalaseñalhandado,
Yrayodefulgores
Elcampohailuminado.
¡Gloriaálosinmortales
Quepisanlosumbrales
Deunmundosuperior!
Mirad,yanoesdelalma
Fantasmavaporoso,
Vestidosconlapalma
Delmártirgeneroso,
Despuesdesucaida
Renacenálavida
Degloriasperennal!
CORO
DeAméricalaslágrimas
Bañandoloscabellos
Delosgigantesmártires,
Cualnítidosdestellos,
Unacoronabélica
Asusvirtudescívicas
Yásuvalorserán.
Enlaseternaspáginas
Dellibrodeloshombres,
Comoinmortalespíritu
Reviviránsusnombres,
Ylascoronaspálidas
Delasedadesáridas
Degloriateñirán.
Elsantotabernáculo
Delaigualdadpreciosa
Protegeránimpávidos
Consuégidagloriosa,
Guardandoeltestobíblico
Delinmortaldecálogo
Queáunmundoredimió.
Aéreocorodeángeles
Entonarámilcánticos
Comolabrisaplácidos;
Lalibertadentanto,
Comovisionespléndida,
Tendiendoelalarápida
SeelevaráhastaDios.
POETA
Deltiempolacorriente
Bramandosederrumba,
Comolavozrugiente
Delhuracanretumba,
Yenrápidacarrera
Lahumanidadlijera
Sehundeenlaeternidad.
Despeñadoslossiglos
Cruzanloshemisferios,
Comoinmensosvestiglos
Seabatenlosimperios,
Yenmedioálaruina
Encúmbrasedivina
LasantaLibertad.
ComoenelAndesbrama
Elhuracantremendo,
Cuandovelozderrama
Eltruenoroncoestruendo,
Yentantoelpolocruje,
Resistenalempuje
Susquiciosdecristal;
Asídeltiempoelvuelo
Queabatelasbarreras,
Estiendeporelsuelo
Susondasaltaneras,
Chocandoresonantes
Elmurodediamantes
Delalmalibertad.
Yellaconfazserena
Susfuriasdominando,
Desdelaescelsaalmena
Loscieloscontemplando,
Miranacerlaaurora
Quealmundoesprecursora
Depazydeigualdad.
Ysusagradaenseña
Alvientodesplegando,
Atiranosdomeña
Pueblosemancipando,
Yconcitaásusbravos
Rompandelosesclavos
Laargollayelcordel.
Yporesolosnombres
Deredentoresfuertes
Alientanáloshombres,
Ycuandocaeninertes
Lasalmasseelectrizan,
Ygratasdivinizan
Sunombreysulaurel.
Vuestrosrestosdivinos
Sonnítidaslumbreras,
Quealumbranloscaminos
Deedadesvenideras,
Pordondeardientemente
Lajuventudvaliente
Selanzaalporvenir,
Soncuallaluzbendita
Delacolumnaardiente
DelpuebloIsraelita;
Laestrellareluciente
Cuyosreflejosvagos,
AlostresReyesMagos
CondujohastaelSeñor.
Vendránhorasserenas
Quevuelenenpedazos
Lasúltimascadenas
Queamarrannuestrosbrazos,
Alzandolosescudos
Queconbrazosmembrudos
Vuestroalientoelevó.
Enellossostendremos
AlgénioAmericano,
Yaltivoshundiremos
Atodoviltirano
Queconsutorpeplanta
Alacoronasanta
Manchedelibertad.
YdeColonlasombra
Elámbitocruzando
Sobrecelestealfombra,
Seelevaráclamando:
«LaauroradeDiosbrilla!
«Tiranos,derodilla!
«Naciones,levantad.»
IX
INVOCACION
(ENELANIVERSARIODELAINDEPENDENCIADECHILE)
I
Pueblos,batidvuestropendonglorioso
DelAtacamaalCabotempestuoso
Dondeseestrellaelmar;
QueenestedialanacionChilena
Lohizoflamearsobrelaantiguaalmena
Deindependenciaalgritopopular.
II
Guerreros,porlasangreconsagrados,
Deinmarcesibleslauroscoronados
Enelcampodehonor;
Despertaddelcañonalestampido,
Quehoyrememoraunpuebloagradecido
Queosdebedesugloriaelesplendor.
III
Niños,alzadlasinocentespalmas
Yardanenentusiasmovuestrasalmas
Honrandoálavirtud,
Queniñoscualvosotrosvuestrospadres
Descendierondelsenodesusmadres
Paradestruirladuraesclavitud.
IV
Vírgenespuras,comoelsolhermosas,
Queoscoronaisconperfumadasrosas
Lafrentevirginal;
Cubridconellaslossepulcrosyertos
Delosvalientesporlapatriamuertos
Queduermensobrealmohadaterrenal.
V
SacerdotesdelDioscrucificado,
Quemadsobreelaltarinmaculado
InciensosalSeñor,
Ysubaentrelanubedehumodenso
Lasublimeoraciondeunpuebloinmenso
QueensalzadelapatriaalRedentor.
VI
Legisladoresdealtainteligencia,
Quealumbrasteisdelpueblolaconciencia
Clamando:Fiatlux!
Siloscampeonesdieronaltoshechos,
Vosotrosproclamasteislosderechos
Delaigualdad,quepredicóJesus.
VII
Ancianos,cuyamanotemblorosa
Nosindicalarutamisteriosa
Quedebemosseguir;
Bendecidconamorávuestroshijos,
Paraquesiganconlosojosfijos
Laestrellaquelosllevealporvenir.
VIII
Jóvenes,delapatrialariqueza,
Elporvenirestáenvuestracabeza,
Bellaesvuestramision:
Escoronarelnoblemonumento,
Quesimbolizaelgrandepensamiento
QueinaugurólatierradeColon.
IX
Sombrasdelasfalangesmilitares
Quealzaronlosescudostutelares
Alpiédelpatrioaltar;
Dejadcaerelcascorutilante
Dejadcaerelhierrofulminante
Yvuestraobravenidácontemplar.
X
Naves,alzadlasflámulashermosas
Envueltasporlasnubesmagestuosas
Delhumodelcañon,
Conmemorandolosgloriososdias
EnqueChilebotóálasondasfrias
Enleñoaudazsuinvictopabellon.
XI
Camposferacesdolamiesondea,
Selvasendondeelpájarogorjea,
Riosquevaisalmar:
Unhimnoalzadconvozestrepitosa,
Queosfecundólasangrejenerosa
Queenrojeciólasgradasdesualtar.
XII
Andes,encuyafrenteencanecida
Lahistoriaamericanaestáesculpida
Encifracolosal;
Túquelevantaslacabezaalcielo,
PídeleáDioslalluviadelconsuelo
YálaAméricabañaensuraudal.
X
ALCONDORDECHILE
Túqueenlasnubestienesaltonido,
Tiendetuvuelo,condoratrevido,
QuesustentasdeChileelpaladion;
Siguedelsollaluminosahuella,
YtraecualPrometeounacentella
Paraincendiarconellaálanacion.
Paraincendiarlaenaltopatriotismo,
Paraanimarlaantorchadelcivismo
Paraencenderdelpueblolavirtud;
Paratemplarlostibioscorazones,
Paraquemarlosúltimosgirones
Delmantodelatorpeesclavitud.
Estiende,estiendeelalavigorosa,
Cuallavelaqueennocheprocelosa
Alzalanaveennegratempestad;
Vuelaátraerlavívidacentella
Queenochocientosdiez,fulgenteybella,
Laantorchareanimódelibertad.
Túsabesyaelcamino,avealtanera,
Fuistedenuestrospadresmensajera
ParapediráDioschispainmortal
Ydarfuegodealarmaloscañones,
Yderretirlosferreoseslabones
Delainnoblecadenacolonial.
Túlosvistelanzarseálapelea,
Blandirlaespada,sacudirlatea,
Vencer,ycaerenlapujanteaccion
Mientrasquetú,cruzandolasesferas
DabasairedeChileálasbanderas,
Yfuegodelpatriotaalcorazon.
Túlosvisteenlanochetempestuosa
Guiadosportupupilaluminosa,
Cualporlaestrellaelnaveganteaudaz,
EscalardelosAndeslasmontañas,
Esculpiendoensucimalashazañas
Querealizaronconvigortenaz.
Allítambienreverberótulumbre
Cuandobajórodandodelacumbre
Desmelenadoeliracundoleon,
Aparqueretumbabaenlaeminencia
Elgritoatronadordeindependencia
QuerepetiaelmundodeColon.
Desdeentoncestullamasehaapagado,
Elcorazondelpueblosehaenfriado,
Yhamuertoelfuegopatrioenelaltar,
Fuegonecesitamos:danosfuego,
Quenuestrosojosabundanteriego
Delibertadalárboldieronya.
Hazporloshijosloqueenotrosdias
Hicisteporsuspadres,cuandohendias
Lasesferasconímpetuveloz,
Paratraerlacentellasalvadora
Quedeesesol,queeluniversoadora,
Brotó,yentuspupilaspusoDios.
Lasalastiendeysubehastaloscielos,
Cualsifuerasátraerátushijuelos
Elalimentoquelavidadá;
Ymientrasbajasdesdeelaltaesfera
NuestravozdeSetiembreálabandera
Conhimnopopularsaludará.
Ycuandovengalacentellaardiente
Quedelcobardeelcorazoncaliente
Ynosllenedealientovaronil;
Danossombrapropiciacontusalas,
Mientrasqueenelespírituqueexalas
Impregnamoslatúnicaviril.
Despuescondúcenosálavictoria,
Trazaconluzlasendadelagloria
Quenosllevesinsangreálaigualdad;
Tomaluegoentupicoolivaypalma
Yarrancandounachispaánuestraalma
Vuélveselaáesesoldelibertad.
XI
LAORACIONDESETIEMBRE
Doblemoslarodilla:yaluceeneloriente
Elsol,queenotrosdiasconbrillorefulgente
Inauguródelpueblolaestátuacolosal.
Miradleenestetemploquealzólaprovidencia:
Sobreelaltarseeleva,fijandolacreencia
Quellenanuestrasalmasdeespírituinmortal.
Chileeseltemploinmenso:losAndessusaltares,
Susfloreselincienso,suscedroslospilares,
Susaveslaarmonía,sucieloelpabellon;
Valparaisoelpórticoquesobreelmarseinclina,
Yelsolquenosalumbra,lalámparadivina.
Doardesagradofuegodeeternareligion.
Miradcuallosaludandelmuroloscañones,
Cualalzanlosguerrerossusínclitospendones,
Enquelaestrellalucecualsignodehermandad;
Miradcomoserizadelmarlablancaespuma,
Cualsedisipaentornolamisteriosabruma,
YcualsetiñendeorolosAndes,¡contemplad!
Oidcomoresuenanlos¡vivas!nacionales,
Cualdesdeelaltatorresusgloriasinmortales
Publicalacampanaconlenguasdemetal;
Oidcomoretumbanlosbélicostambores,
Loscantosdelainfancia,delpueblolosclamores,
Quellenantodoeltemplocualcorouniversal.
Doblemoslarodilla,yennuestroslabiosvibre,
Unaoracionsolemnedignadeunpueblolibre,
QueenalasdelosángelesremontehastaelSeñor;
Doblemoslarodilla,yalzandoelpensamiento,
Enunamorunidosyunmismosentimiento,
Roguemosalabrigodeunmantoprotector.
RoguemosporlasuertedelmundoAmericano,
Porquesusnobleshijosconpalmasenlamano
Ennombredeunprincipioseabracenconamor;
Roguemosporquecaiganlosréproboscaudillos,
Queenelaltarsagradodanfiloáloscuchillos,
Paraapagar,matando,delibertadelclamor.
Roguemos,porquenuncanaufraguelacreencia,
Paraquetengauncultolaexcelsainteligencia
Quediceálabarbarie:—«¡Deaquínopasarás!»
Roguemosporquetodosescribanensuspechos
Consangredesusvenas,susleyesyderechos,
¡Quenuncaborrarpuedalatiraníaaudaz!
Pidamosparaelcampolasmiesesabundosas,
Elpanparalospobres,virtudálashermosas,
Yparaelpueblotodo,laluzdelarazon;
Yantelatumbafriadoyacennuestrospadres,
Quedelaureleternocubrieronnuestrasmadres,
Pidamosparatodosdepazlabendicion!
Esteeselruegodignodeunpueblogeneroso,
ElúnicoquealsóliodelTodo-Poderoso
Enalasdelosángeleslabrisallevará;
Roguemos,quetempladosporelsublimeruego,
Elalmaencandecidadelentusiasmoalfuego
Aotrasgeneracionessuardortrasmitirán.
Doblemoslarodilla:yaluceenelOriente
Elsolqueánuestrospadresencandenciólamente
ParavaciarenelladeChilelanacion;
¡Silencio!ennuestroslábioscomoenelarpavibre
Unaoracionsolemnedignadeunpueblolibre
QuepidaparatodosAmoryRedencion.
XII
ÁLAAMÉRICA
Porlasfierashambrientasperseguido
Cruzaindómitopotrolasllanuras,
Yamarradoconfuertesligaduras
EnsushombrosMazzepavatendido.
Porlacarreraalfindesfallecido
Elbrutocaesobrelasbreñasduras,
Ylibredesusreciasataduras
Mazzepaselevantareyungido.
AsiAméricagimeentrecordeles
Alrudopotrocolonialatada,
Seguidaporlajauríadelebreles;
Yexánime,ysangrientaylacerada
Corre,cae,selevantaydelaureles,
Resplandecesufrentecoronada.
XIII
ÁLOSMÁRTIRESDELAINDEPENDENCIA
Heridoporundardoenlapelea
Epaminondascaesobresuescudo,
Abiertoelpechoporeldardoagudo
Quemataelcuerpo,peronolaidea.
Yalvertriunfalquesupendonflamea
Aflojadelamuerteelfieronudo
YdiceáTebas:«Madre,tesaludo!
«Quedanmishijas:LeuctrayMantinea!»
Tambiendoshijasbellasnosdejaron
Losqueellibrependondieronalviento,
Yásusombrasuespírituentregaron;
Hijassondesuesfuerzoysuardimiento:
LaIndependenciaqueellosproclamaron,
Lalibertadquediósupensamiento.
XIV
ELINVÁLIDO
Nomiraisaquelmendigo
Deaquellaiglesiaálapuerta,
Cuyamiseriadespierta
Simpáticacompasion;
Yqueátodoslosquepasan
Tendiendomanotransida,
Pideconvozdolorida
UnalimosnaporDios!
Esunmártirdelapatria,
Unsoldadovaleroso
Delestandarteglorioso
Queelhemisferiocruzó;
Soldadoqueenotrotiempo
Hizotemblaralguerrero
Yquehoypidealpasagero:
UnalimosnaporDios!
Ved:ensumangaderecha
Sepercibendosgalones,
YdeMaipoloscordones
Quelapatrialedonó:
Caboinválido,sinbrazo,
Sololerestaenlatierra
Pedirdespuesdelaguerra
UnalimosnaporDios!
Alapuertadelaiglesia
Rememorasushazañas,
Ylasgloriosascampañas
Queenotrossiguió;
Ymostrandoconorgullo
Desufrenteunanchaherida,
Pideconvozdolorida
UnalimosnaporDios!
«FuísoldadodelosAndes,
«EnMaipoCabomehicieron,
«Ylasbalasdeshicieron
«MibrazoenItuzaingó:
«Entoncesmivozseoia
«Enmediodelfuegorecio,
«Yhoymearrojancondesprecio
«UnalimosnaporDios!
«Defrente!Alabayoneta!
«Elcoronelnosgritaba,
«Ysinmiedonosllevaba
«Alabocadelcañon.
«Albrazoelarmallevaba,
«Metrallaybalallovia,
«Yentoncesyonopedia
«UnalimosnaporDios!
«CuantasvecesenlosAndes
«Alvenirlamadrugada,
«Enmediodeunanevada
«Mibigoteemblanqueció.
«Hoylanievedelosaños
«Micabellohaencanecido,
«Yestiendolamanoypido
«UnalimosnaporDios!
«Dóndeestánmiscamaradas
«DelCerritoyAyacucho,
«Quemordianelcartucho
«Conindomablevalor?
«Dóndeestán?talvezahora
«Duermenenlatumbahelada,
«Ópidenconvozquebrada
«UnalimosnaporDios!
«Comoellosyomoriré,
«Yenlatierrademifosa
«¿Quéalmaverterápiadosa
«Unagotadedolor?
«Ycuandoenalguncamino
«Bajolosañossucumba
«¿Quiéndaráparamitumba
«UnalimosnaporDios!»
Cesa,cesaentuslamentos
Cabollenodelaureles,
Quehayolvidosmascrueles
Quelosquelloratuvoz:
LaRepúblicaArgentina
Bajoelyugodeuntirano
Pidealmundoamericano
UnalimosnaporDios!
1838
XV
LACAMPANA
Proféticometal,losciudadanos
Quedeagüeroycomentosonexentos
Atuvozbailaránporestosllanos,
Entantoquetuvozytusacentos
Oyendescoloridoslostiranos
Yteatiendenlosreyesmacilentos.
QUEVEDO.
(Polimnia—MusaII.)
I
¡Oh,Campana!demiPatria
Eressímbolodegloria:
Oheraldodelavictoria,
Ointérpretedeldolor;
Erescoronadebronce
Enlosairessuspendida,
Quelosfastosdelavida
Publicascontuclamor.
Túconcretasnuestrahistoria:
Hasdadolavozdealerta,
Golpeandodepuertaenpuerta
Contumetálicavoz;
Hasanunciadolaspaces
Adornadaconlaoliva,
Yenvueltaconpalmaaltiva
Laguerracruentayferoz.
Hassidolagraveorquesta
Deloscánticostriunfales,
Yenlostristesfunerales,
Melancólicopregon;
Ycolgadodetuscuerdas
Unpueblodeaudacialleno,
Hahechobrotardeseno
Lavozderevolucion.
Ytusecostempestuosos
Porelaireresonaron
CuandoenMayosaludaron
Elsoldelaredencion,
Cuyovivíficorayo
Comounmartillodeoro
Tedióelacentosonoro
DelaestátuadeMemnon.
Haspublicadocienveces
Porelmundoamericano,
LasvictoriasdeBelgrano,
DeSanMartinyAlvear;
Hasproclamadoálospueblos
Enmediodelamatanza,
Yalentadosuesperanza
Lostriunfosalpublicar.
Enlascontiendasciviles
Esclavadelasfacciones,
Tehaarrancadotristessones
Laespadadelvencedor,
Ydominandoelmurmullo
Delpueblodesenfrenado,
Anteelmundohasprotestado
Condoloridoclamor.
Ycuandoporuntirano
Elpueblosevióoprimido,
Túarticulasteungemido
Contulenguademetal,
Yotravezsobretutorre
Sonarasestrepitosa,
Cuandomiresvictoriosa
Labanderaazulflotar.
Ereslavozdeldestino
Quepresidesálashoras,
Queconsusalassonoras
Tegolpeansincesar,
Ytú,suvuelomarcando,
Generosaendemasía,
Devuelvesunaarmonía
Porelgolpequetedan.
II
Alpueblosiempreanuncialacampana
Loquehasido,loquees,loqueserá:
Cuandoásutronosealzasoberana
Lavirtudquecombateálamaldad;
Ycuandolostiranosensucuello
Hanposadosuplantaignominiosa
¡Ay!entoncesresuenadolorosa
Cualllorandoperdidalibertad.
¡Ah!demipatriasaludóelbautismo
CuandosubiendoalrangodeNacion,
Sobresufrenteeloleodelcivismo
Diosderramócualsacrabendicion.
Mashoyllora,cuallloraporlosmuertos,
Porquenotienepueblosoberano,
Yeseldespojodeferoztirano
Laqueensuspuñosdesgarróunleon!
Peroellahadesonarenalgundia
EnlatorredelaaltaCatedral,
ParamiPatriaanunciodealegría;
Paraeltiranounecofuneral.
Ysealzaránloscánticossagrados
Comocuandocayeronlosleones,
YcuandocienBritánicospendones
Ensutechumbreelpueblohizocolgar.
Yentreincienso,plegariasyarmonía,
EntregritosdePatriayLibertad,
Descenderálahorrendatiranía,
SeelevaráradiantelaIgualdad:
Noexistirándivisasdepartidos,
Seráelcolorazul,deloshermanos,
Queparacombatirálostiranos
Seabrazaconamorlasociedad.
Envueltoenunpendonensangrentado
EnelpendonazuldelaNacion,
Conduciránelcuerpodeunsoldado
Tendidoenlacureñadeuncañon,
YalpiédelapirámidedeMayo
Elcadáverdelmártircolocando,
Delaurelessufrentecoronando
Levotaránespléndidaovacion!
¡MuerayoasíenmiPatriaredimida
Dejándolacongloriaylibertad!
¡Muerayoasícantandoenmicaida
ElhimnodelaPazylaIgualdad!
¡Puedallegarhastaelhermosodia,
EnquesubamiPatriaásualtoasiento,
Yábranseconestruendoenelmomento
Laspuertasdelanegraeternidad!
1839
XVI
SATIRAÁSANDOVAL
ALTRAIDORQUEENTREGÓÁORIBEÁLASILUSTRESVÍCTIMAS
AVELLANEDAYVILELA
Letraitesefaitjustice
Ilsechassedenosrangs
Ah!quesonnomretentise
Mauditparnosveterans!
Barthelemi.
Prendiendofuegoáuntemploportentoso
Erostratosunombreeternizó;
VendiendoJudasáJesuspiadoso
SufamaenelMaderoseesculpió.
Entregandoalverdugodoscabezas
Tehashechoennuestrosfastosinmortal,
Quesinotienesquecontarproezas,
Tienesunatraicion¡vilSandoval!
¡VilSandoval!tunombreseráeterno,
Comounremordimientolehasdeoir,
Yhastatocarellindedelinfierno
LamaldiciondeDiostehadeseguir.
Sietevecestraidor,tú,miserable,
Delahistoriaenellibrovivirás,
Comoenjardínamenoydeleitable
Viveentrefloreselreptilaudaz.
Tútehashechojusticiacontucrimen:
Minoblepatriabatirálasmanos,
Alverqueentísacudensuciolimen
Loslibresquecombatenátiranos.
Signeporesahuellaensangrentada
Queelverdugoseñalaconsuplanta,
Yencontrarásalfindelajornada
Unbuencordelqueoprimatugarganta.
Ymientrastuamoellátigosangriento
Hacesobretuespaldaresonar,
Yoempuñaréelazotedeltormento
Paratunombreinfameflajelar.
Tunombredije!Enquégloriosaslides
Entrelavozdelplomoresonó?
Entrequérenombradosadalides
Tuacerovencedorrelampagueó?
Masnoenbatallasseprobótualiento:
Enpulperíasfuerontuscampañas,
Armadoconunnaipemasmugriento
Queelcorazonqueabrigantusentrañas.
Pérfidoelvasodelicortendiendo
Ybajoelponchoarmandolacuchilla,
Yátuscontrariosporlaespaldahiriendo,
Seguidoporvandálicagavilla;
Tendidoentrelaspatasdelcaballo,
Envezdesangrerevolcadoenvino:
Talessontusproezas,villacayo;
Talestushechosson,vilasesino.
Escoriadelafraguadelosvicios,
Tahur,ladron,borrachoyasesino!
Tueternocompañeroeselsuplicio;
Traicionaráloslibres,tudestino.
Ojosdegato,lenguadeserpiente,
Garrasdetigre,bocadelagarto!
Satansindudaconunbesoardiente
Sellóturostroenlahoradetuparto.
Yalcontemplartemíserogusano
Enmediodeunagloriacolosal
Dijistetú:—«Yanopondrémimano,
«Adondealcanceconsupiétriunfal:»
Yenvidiandoellaureldeladerrota,
Ydeloslibreslapostreragloria,
Fuisteávendercualmiserableilota,
Loshijosdelapatriaylamemoria.
Sí,quelainmensagloriadelosbravos
Noeraparatushombrossinpujanza:
Debescargarcadenasentreesclavos,
Nodeloslibreslaquebradalanza.
Loslibressolossubanderaalzando
CondobleesfuerzotreparánlosAndes,
YentreArgentinoselalientodando
Losbuenossolollamaránsegrandes.
Tú,Sandoval,tanínclitaguirnalda
Contusmanosinmundasnoajarás,
Porqueesehierroquemarcótuespalda
Tehaimpresoyasucicatriztenaz.
Noazulpendonteprestarásusombra
Sinolaplantadelseñorferoz,
Quehaciéndoteservircomodealfombra
Telanzaráiracundo,torpecoz.
Ellodocubratucabezainfame,
Tucuellodoblaalréciobofeton,
Detuseñorelpiésangrientolame,
Ydetulabiomanecorrupcion!
Sicariovilentresicariosseas,
Suciosinsectoscubrantusheridas,
Arrastradocualvívorateveas,
YDiostedéparasufrir,milvidas!
Sangrebebasenvezdelinfapura,
Sangretansolobebaspordoquier,
Yalentrarenellecho,sangreimpura
Delaalmohadaveastúcorrer!
Elmascobardeescúpateálacara,
Tunombreseavozdedeshonor,
Mientrasmimusaconcandentevara
FijaentufrenteelnombredeTRAIDOR!
Lamaldiciondelmundoeternamente
Entuoidoresuenenocheydia,
Ylasfuriasconlátigocrujiente
Teprecipitenálatumbafria!
Queporlasfuriassiempreperseguido
LleguesálamansiondeSatanás,
Yaldarteabrazoestrecho,estremecido,
Dedosardientessientaspordetrás.
Yquetebrindecopareluciente,
Yalapurarlallenodeembriaguez,
Enlalenguatepiqueunaserpiente,
Quesurjaenfurecidadelahez.
Luegotetraiganaipescaldeados,
Yteobligueconellosájugar,
Ysientasportusdedosabrasados
Tunegrasangreáchorrosdestilar.
Ylevantandouncorodeclamores
Losdemonios,alsonderoncatrompa,
Tearrojendondeyacenlostraidores,
Coninfernalycongrotescapompa!
1841
XVII
GRITODEALARMA
(DESPUESDELADERROTADELARROYOGRANDEEN1841)
Alzaosdelpolvoinerte
Vencidos,nodomados,
Cerniendolamelena
Comosoberbioleon;
Alzaos,yantelosbustos
Dehermanosdegollados,
Levanteunpueblolibre
Sualejadopabellon.
Siconservaisalientos
Ysangreenvuestrasvenas,
Elairequeoscircunda
Defuegollenaré,
Yladoradacopa
Queelentusiasmoinspira,
Alsilvodelasbalas
Tranquiloosbrindaré.
Massitemblaiscobardes,
Envezdealtivoscantos
Virilesmaldiciones
Levantarámivoz;
Yenvezdealzarlacopa
Delgéniodelapatria,
Oslanzarémilira
Conímpetuferoz.
Oid,quedelpoeta
Lasvocessonaugustas,
Yaentonenlaagonía
Oelcánticotriunfal
Asuecoselevantan
Lospueblosoprimidos,
Yenpechosmaldecidos
Escondenelpuñal.
Asuecosealzaelpueblo
Rompiendosuscadenas,
Conbrazosvigorosos
Masdurosqueelmetal,
Ysienladuralucha
Danvueltalasespaldas,
Vuelven,sidálalira
Dealarmalaseñal.
UndiafuéenlaGrecia
Queenmedioáladerrota
LoscantosdeTirteo
Seoyeronresonar,
Yrevolviendoalpunto
Losescuadronesrotos,
Ellaurodevictoria
Supieronrescatar.
Seráqueyaenelmundo
Noexistaelentusiasmo,
Niacorranálapatria
Loshombresdeestaedad?
¡Oh,no!loscorazones
Sacudanesepasmo,
Yasiendodelaespada
Gritemos:«¡Libertad!»
Lalibertadnohamuerto,
Yenlasangrientaarena
Dondesevépostrada
Sualientonorindió:
Deheridastraspasada,
Yenrojohumorteñida,
Ensusconvulsasmanos
Nuestrolaurelsalvó.
Secadeltristelloro
Quebañalasmejillas
Alsoldelaesperanza
Quemiroyalucir,
Lospueblosnosesalvan
Coninfecundollanto,
Sinóqueriendoaltivos
Serlibresómorir.
Agrúpenseloslibres
Alpiédelabandera,
Quelaslegionesrotas
Aunhacentremolar,
Yfirmes,denodados,
Velandoenlatrinchera,
Comolasombraalcuerpo
Lasigansincesar.
Alqueásupuestofalte,
Alquelamuertetema,
Alquecobardetiemble
¡Oprobiosvecesmil!
Loscascosdelospotros
Quedomanlosvalientes
Pisenesascabezas
Sinnerviovaronil.
Veránálosbandidos
Suspuertasderribando,
Violadasensulecho
Lasprendasdesuamor,
Yenmedioálaalgazara
Detorpesasesinos
Loscráneosdesushijos
Colmadosdelicor!
Honorálosvalientes
Quevibrenelacero
Confiandoennuestracausa
Congrandecorazon;
Yfirmescomoroca
Laespadalevantando,
Deesclavosytiranos
Detenganlainvasion!
Honoralqueenlasfilas
Peleandocomobueno,
Consagreásushermanos
Lavidaenoblacion!
Lapalmadelmartirio
Circundarásufrente,
Quedeloshombreslibres
Tendrálabendicion!
Elfuegoyelacero
Llevamosenlasmanos,
Lidiemoscondenuedo,
Caigamosconvalor,
Yantesqueverlapatria
Revueltaporelfango,
Enpálidascenizas
Salvemoselhonor.
Luchadcomovalientes,
Porquedoquierquevayais,
Comoátraidoresviles
Elmundoescupirá;
Luchad,quedefendemos
Elúltimobaluarte,
Dondesalvarpodremos
Lagloriayelhogar.
¡Alarma!Alarma!Alarma!
Yelgritorepetido
Hagavibrarlasalmas
Consúbitaemocion,
Yentornodelahoguera
Quebrillamoribunda,
Enciendasusantorchas
Delpueblolalegion.
Arriba,ciudadanos,
Dandode¡alarma!elgrito
Alzadvuestrabandera,
Rodeadelpatrioaltar,
AntesqueelnuevoAtila
Pisandovuestrassienes
Oshagaálatigazos
Delpolvolevantar.
Defrente,infantería!
Labocaenelcartucho,
Lacaraalenemigo,
Lamanoenelfusil,
Soldados,adelante,
Rompamosesasfilas:
Quiencaigaserágrande,
Quienhuyaserávil!
Valientesescuadrones
Queenardorosospotros
Oísconlanzaenristre
Losecosdelclarin,
Encargasredobladas
Rompedesaslegiones,
Quealzanbanderaroja
Delcampoenelconfin!
Tranquilosartilleros,
Alpiédelacureña,
Ardientelanza-fuego
Tendedsobreelcañon;
Yentrehumoyentresangre,
Yennubesdemetralla
Vomitecadabronce
Muertesydestruccion!
Prudentestimoneros
Queconmembrudosbrazos
Luchaiscontralasolas
Queagitaelhuracan,
Ponedlaproaalviento
Conánimoesforzado,
Fijandoelgobernalle
Conmanodetiran!
Alzad,dealarmaalgrito,
Vencidos,nodomados,
Cerniendolamelena
Comosoberbioleon;
Alzadyantelosbustos
Dehermanosdegollados,
Levanteunpueblolibre
Suajadopabellon.
XVIII
HIMNO
AL25DEMAYO
(ARREGLADOÁMÚSICA)
Coro
Libertad,subeátutrono
Delagloriaenelbroquel,
Agitandonoblespalmas,
Coronadadelaurel.
Estrofa
Comolaflorhermosa
Decálizrecojido,
Queseabrealestallido
Delrayodestructor,
LaPatria,alroncoestruendo
Delrayodelaguerra,
EnMayodióálatierra
Suaromayesplendor.
Coro
Libertad,subeátutrono
Delagloriaenelbroquel,
Agitandonoblespalmas,
Coronadadelaurel.
Estrofa
EsclavaBuenosAires
Gemíaendesconsuelo,
Cuandobrillóenelcielo
Delibertadelsol,
Yentreflotantesnubes
Elastrocolocando,
Dijo,susienorlando:
«¡Miradmipabellon!»
Coro
Libertad,subeátutrono
Delagloriaenelbroquel,
Agitandonoblespalmas,
Coronadadelaurel.
Estrofa
Dandodealarmaelgrito
Conecopoderoso,
Elpueblogeneroso
Laespadadesnudó;
Ydestrozócadenas,
Yderribócoronas,
Yenlasopuestaszonas
Laurelesconquistó.
Coro
Libertad,subeátutrono
Delagloriaenelbroquel,
Agitandonoblespalmas,
Coronadadelaurel.
Estrofa
Loshéroesconsusangre
Sellaronlavictoria,
Cayendoconsugloria
Bajoelsagradoaltar,
Yelpuebloagradecido
Susnombresrememora,
QueelsoldeMayodora
Enlaurnatumular.
Coro
Libertad,subeátutrono
Delagloriaenelbroquel,
Agitandonoblespalmas,
Coronadadelaurel.
Estrofa
Alzandoverdespalmas
Tejidasconellirio,
Lagloriayelmartirio
Recibasuovacion;
Yalzandopatrioshimnos
Quevuelenporlosaires,
LevanteBuenosAires
Suinvictopabellon.
Coro
Libertad,subeátutrono
Delagloriaenelbroquel,
Agitandonoblespalmas,
Coronadadelaurel.
¿Tegustóestelibro?Paramáse-BooksGRATUITOSvisitafreeditorial.com/es
top related