kubismoa (berria)

KUBISMOA

Errepasoa

Historia• 1907 kontsideratzen da Kubismoko jaiotza

data, Picasso, Braque eta beste artistak elkar ezagutu zutenean

• `Les Demoiselles d’Avignon´ mugimenduko aintzindaritzat kontsideratzen da.

• Ondoren, Picassok utzi zuen beste edozein artelana kubismoan kontzentratzeko.

• Mugimenduaren izena Louis Vauxcelles kritikoaren hitzetatik dator, obrak “forma kubiko arraroak” bezala deskribatu zituenean.

Ezaugarriak• Kubismoa ez da bakarrik teorikoa, aurkikunde

bat baizik. • Honen ezaugarriak dira:

– Planoak independenteak eta autonomoak dira: txikiak bolumen handiz apurtzen dira. Inguruko lerroek irudiak apurtzen dituzte eta irudia kaleidoskopio baten antza dauka.

– Perspektiba anitza da: plano bakoitza autonomoa da. Angeluak bidertu egiten dira eta horrela irudi baten plano guztiak batera ikusten ditugu.

Ezaugarriak– Argia eta itzala desagertzen dira:

bolumeneko disoluzioaren ondorio bat da.– Tokiko kolorea: kolorea ez da garrantzitsua.

Pintzelada txikiz aplikatzen da eta edozein gauzarako balio du.

– Geometrizazioa: konposizioak forma geometrikoz beteta daude. Edozein gauza forma geometrikoz eraikitzen da zilindroa, konoa, esfera edo kuboak erabiliz. Cezanne ideia honetako aurrelaria izan zen.

Ezaugarriak

– Oinarri filosofikoa: filosofo batzuen lana, Bergson bezala, mugimendua ulertzeko ezinbestekoa da. Berak zioenez, pertsona bakoitzak bere buruan gauza bati buruzko informazio pilo bat dauka eta hau da intelektulitaterako oinarria. Artista kubistek kontzeptu hau aplikatu zuten: ez dute errealitatea irudikatu nahi, baina haien ideia errealitate honi buruz.

Artistak

• Nagusiak dira:– Picasso, – Braque– eta Juan Gris.

• Beste maila batean – Robert eta Sonia Delaunay – eta Leger.

Picasso

• Kubismo aurreko obra• Afrikar eraginekoa• Forma naturalak

baztertzen ditu eta geometrizatzen du

• Plano desberdinak irudikatzen ditu batera

Picasso

Picasso

Picasso

Picasso

Braque

Juan Gris

Juan Gris

Garaiak

• Hiru garai desberdintzen dira: analitikoa, hermetikoa eta sintetikoa, orden horretan garatu zirela.– Kubismo analitikoa: artistak natura

ikasten zuten distorsionatzeko eta deformatzeko. Lanak plano desberdinetako bilduma bat dira, ulertezinak.

Garaiak

– Kubismo hermetikoa: artistek nahi zuten lanak ulertzeko errezagoak izatea, eta identifikagarriak ziren hainbat elementu txertatzen hasi ziren musika instrumentuak bezala. Garai honetan elementu errealista batzuk agertu ziren ere, inprimaturiko letrak, zenbakiak, egunkari zatiak edo etiketak. Material desberdinen konbinaketako ideia eman zahi zuten egurra edo marmola bezalako materialak imitatuz.

Garaiak

– Kubismo sintetikoa: Collageak txertatzen dira elementu eskultoriko bezala. Ez dituzte gauzak imitatzen, mihisean pegatzen dutela baizik. Lan hauek `papier collé´`izenaz ezagutzen dira. Braque-k lehenengo aldiz erabili zuen artea eta bizitza lotu nahian. Erreferentzia erreala izateko aukera ematen du. Pintura errebisatzen da eta artistarentzat bide berriak irekitzen dira. Ez dute bakarrik margotzen, nolabait eraikitzen dutela baizik. Teknika honek ireki zuen bidea hirugarren dimentsiorako eta eskulturarako.

Motak

Analitikoa Sintetikoa

Eraginak

• Collage hauek eragina izan zuten– Dadaismoan, Duchamp-ek

ekoiztutako`ready-made´-etan. – Italiar futurismoak hauek formen

sinpletasuna bereganatu zuen baina koloreko interpretazio gogorrago batekin.

Beste artistak• Leger: lanetan koloreak garrantzi

gehiago zuen• Batzuetan makina tubularrak egiten

zituen• Beste lanetan lerroa eta kolorea

independenteak ziren eta ez zuten perfektoki enkajatzen

• Kolore lauak lerro beltzez inguraturik erabiltzen zituen.

Leger

Beste artistak

• Sonia eta Robert Delaunay-k forma sinplez eta kolore puruzko lanak egiten zituzten, orfismoa garatuz.

• Haien estiloa lirismoz beteta dago.• Robert-k lerro zuzenak erabiltzen zituen

eta batzuetan irudietan zerbait bereiz daiteke (ez beti)

• Sonia-k kolore harmonikoak eta lerro kurboak nahiago zituen.

Robert Delaunay

Sonia Delaunay