inguruneko lana

ARGIA

Argiak gauzak ikustea eta euren ezaugarriak bereiztea ahalbidetzen dau.

ARGI ITURRIAK

Argi iturri naturalak eguzkia eta izarrak dira.

Sua maila bietakoa da. Gizakiak sortua bada, artifiziala da. Sumendietakoa bada naturala da.

Argi iturri artifiziala pizteko gizakiek parte hartu behar dabe.

ARGIAREN HEDAPENAArgia uhinetan hedatzen da. Ezaugarri honek daukaz:Argia norabide guztietan hedatzen da eta ilunpetan dagoan gela batean bonbilla bat iziotzean, gela guztia argitzen da.

Argia zuzen hedatzen da. Horregaitik gauza bat ilunpetan argitzean atzeko aldea ilupetan ger-atzen da. Horrela sortzen dira gerizpeak.

Argia hedapenaren abiadura, zeharkatzen duenaren araberakoa da. Baina ingurune mate-rialik gabe ere, argia hedatu daiteke. Abiadura 300.000 kilometrokoa da segundoko

GORPUTZ EZ-ARGIDUNAK

Gorputz gardenek, adibidez, beirak edo aire garbiak, argi izpi guztiei pasatzen izten deutsee. Horreen atzean dagozan ob-jetuak oso ondo ikusten dira.

Gorpuz zearargien atzean dagozan gauzak lauzotuta ikusten da.

Gorpuz opakuek ez dabe euren atzean dagozan gauzak ikusten izten. Or-rela gerizpea sortzen da.

ISLAPENA, XURGATZEA ETA ERREFRAKZIOA

ARGIAREN ISLAPENA

Egitureari jagokunez, gainazal leunek izpiak norabide bakar baten islatzen dabez.

Koloreari dagokionez, gorputz argiek ja-zoten daben argia-ren parterik handi-ena islatzen dabe. Gorputz ilunek argi gitxiago.

Argi zuria zazpi kolorez osatzen da eta gauza bakoitzak bere kolorea islatzen dau.

ARGIA XURGATZEA

Argiak gorputz bategaz talka egitean, izpi batzuk xurgatu egiten dira.

ARGIAREN ERREFRAKZINOAArgia ingurune garden

batetik bestera igaroteanabiadura eta nora-

bidea aldatu egiten dira.

Lenteek argi izpiak er-refrakatzen dabez.

Lente konbergenteak erdialdean zabal-agoak dira.

Lente dimergenteak zabalagoak dira ertzetan erdi-gunean baino.

SOINUA

Soinua bibrazino mogimenduari lotutako en-ergia mota bat da.

SOINUAREN HEDAPENA

Soinua norabide guztietan eta zuzen hedatzen da.

Hedapen abiadurea ingurunearen araber-

akoa da. Airean: 340(m/s). Hegazkin batek soinuaren abiadura pasatzen dauenean zarata egiten dau.

SOINUAREN EZAGARRIAK

Intentsitateak edo bolumenak souno ozenak eta soinu ahulak bereizten dabez.

Tonuaren bidez soinu altuak eta baxuak bereizten doguz.

Tinbrea soinua igorten dauan gorputzaren ezau-garria da. Musika tresna bakoitzak bere tin-brea dauka.

OIHARTZUNA

Oihartzuna soinu uhinek gorpuz betegaz talka egin, islatu eta jatorrira itzultzea da.

17m egon behar dira gitxienez

SOINUA ETA ZARATEA

Zaratea entzun gura ez dogun edozein soinu da.