dinosauroak- ezaugarri orokorrak - 3.maila

DINOSAUROAK

Dinosauro hitza grekotik dator eta horren esanahia "musker

beldurgarria" da

ZER DA DINOSAUROA?

•BATZUK BENETAN ERRALDOIAK ZIREN, 40 METROKO LUZERA ETA 80 TONAKO PISUA IZAN ZEZAKETEN.

•GAUR EGUN DESAGERTUTA DAUDE ETA BAKARRIK DAKIGU IZAN ZIRELA FOSILENGATIK.

•MOTA ASKOTAKOAK ZEUDEN: HANDIAK ETA TXIKIAK; BELARJALEAK ETA HARAGIJALEAK; ITXASOKOAK, LURREKOAK ETA HEGALARIAK....

•DINOSAUROAK NARRAZTI LURTARRAK ZIREN.

•ORNODUNAK ZIREN.

•AZAL GOGORRA ETA EZKATADUNA ZEUKATEN.

•LAU HANKA ZITUZTEN.OSO SENDOAK. HANKAK GORPUTZAREN AZPIAN ZEUZKATEN UGAZTUNAK BEZALA ETA EZ ALDEETAN NARRAZTI GEHIENAK ANTZERA.

ZER DA NARRAZTI BAT?

•Arrastaka ibiltzen diren animaliak.

•Arrautzetatik jaiotzen dira.

•Ornodunak dira

•Ezkatudunak

•Birikietatik hartzen dute arnasa

•Anfibioetatik datoz

•Adibideak; sugea, igela, krokodiloa, muskerra....

NOIZ BIZI ZIREN?

Aro mesozoikoan bizi ziren: triaziko, jurazikoan, eta kretazeaoan.

Dinosauroak Lurrean bizi izan ziren periodo Triasikoaren amaieratik Kretazikoa amaitu arte, 150 milioi urtetan zehar. Garai horretan gure planetan zegoen bizitza guztiaren jabeak izan ziren, orain dela 65 milioi urte desagertu ziren arte, oraindik egiaztatuu ezin izan diren arrazoiengatik.

NOLA JAIOTZEN ZIREN?

OBIPAROAK ZIREN.

Arraultzetatik jaiotzen ziren.

ZER JATEN ZUTEN?

•Haragijaleak

•Belarjaleak

•Orojaleak

BRACHIOSAURUS

ALOSAURIO

ORNITOMINO

BELARJALEAK

HARAGIJALEAK

OROJALEAK

NOLA DEFENDATZEN ZIREN?

Batzuk defentza fisiko batzuk zeuzkaten: Adarrak, atzaparrak, mokoa , buztana, hortz zorrotzak...zituzten defentzarako.

Beste batzuk kolorez aldatzen ziren

Eta beste batzuk,Velocidator adibidez, abiadura erabiltzen zuen ihez egiteko.

DINOSAUROEN DESAGERPENA

• Dinosauroen desagerpenari buruz

dagoen teoria bat zera zeritzon, batek meteorito erraldoi bat Lurrean erori

zela adierazten du, eta ondorioz, olatu izugarri

bat, lurrikarak, sumendien erupzioak,

dinosauroak eta planetan zeuden espezie bizi

gehienak suntsitu zituen aldaketa klimatikoak

eman zirelarik.

SAILKAPENAKELIKADURA

Haragijalea Belarjalea Orojalea

ALTUERA / PISUA / TAMAINA / LUZERA-ren arabera

Triásico Jurásico Cretácico

GARAIA

ZER DA FOSIL BAT?Fosil bat aspaldiko animali edo landare baten arrastoak dira harri bihurturik.

Fosilen bidez informazio asko jasotzen dugu aurkitutako landare edo

animaliengandik.

PROZESUA: Nola bihurtzen da fosil bat?

1.- Izaki bizidun bat hiltzen denean lokatzez estali

egiten du.

2.-Pixkanaka haragia usteldu egiten da.

3.-Hezurrak edo alde gogorrak bakarrik geratzen dira.Hezurrak

eta lokatza aldi berean harri bihurtzen dira

4.-Euria,haizea eta lokatzarengatik hezurrak

kanpora irteten dira.

5.-Azkenean norbaitek aurkitzen dituenean paleontologoek aztertzen dute.

ZER INFORMAZIOA EMATEN DIGU FOSIL

BATEK?•Hezurrak dinosauroen tamaina eta adina adierazten digute.

•Hortzak belarjaleak edo haragijaleak diren esaten digute.

•Gorrotzak elikadurari buruz esaten digute.

•Azalak dinosauroak zaurituta zeuden edo ez.

Orain museoetan ikus ditzakegu