bizkaian gaigabezia duten pertsonen parte ... › home2 › archivos › dpto3 › temas ›...
Post on 03-Jul-2020
4 Views
Preview:
TRANSCRIPT
�
EDIZIOA: BIZ kAIkO FORU ALDUNDIA gIZArtEEkIntZAsAIlA UgAsko 3, 2. solAirUA 48014 BilBo
DisEiNUA: logoriTmo. DisEño y ComUNiCACióN VisUAl
isBN: 978-84-7752-478-5
l.g.: Bi - 3336 / 2010
Agiri hau ALTER CIVITESen aholkularit zarekin eta lagunt za teknikoarekin landu da.
�
SARRERA 5
1. kOmUNITATEAN PARTE HART ZEkO ETA BIZI kALITATEA EDUkIT ZEkO EREDURANT Z 91.Esparrukontzeptualaetaestrategikoa 92.Erreferentziakoesparrujuridikoaetazientifikoa 13
2.1. Esparru juridikoa eta eskubideak 132.2. Esparru teorikoa eta kont zeptuala 17
�. GAIGABEZIA BIZ kAIAN: FORU ERANT ZUkIZUNEkO PRESTAZIO ETA ZERBIT ZUEN ERREALITATEA, BEHARRAk ETA ESkAINT ZA 19
1.nortzukdiragaigabeziadutenpertsonakBizkaian 192.Egungobeharrenetaetorkizunekoenezaugarriak 29
2.1. Alderdi orokorrak 292.2. Berariaz ko beharrak foru erant zukizuneko
gizarte zerbit zuen sistemari uztartuta 313.Foruerantzukizunekogizartezerbitzuensistemakoprestazioen
egungotipologiaetamapagaigabeziadutenpertsonentzat 38
�. ANALISIAREN ONDORIO OROkORRAk ETA DIAGNOSTIkOA 41
4. ESTRATEGIA: kOmUNITATEAN PARTE HART ZEkO ETA BIZI kALITATEA EDUkIT ZEkO EREDURANT Z 45
5. HELBURUAk ETA JARDUNAk 47A ardatza: Bizitzaautonomoakomunitatean,gizarteratzeaetaparte-hartzeaktiboa 48B ardatza: Irisgarritasununibertsala,diseinuaguztiontzatetaaukeraberdintasuna 50C ardatza:gizartezerbitzuenunibertsaltasunaetazuzentasunahoriekeskuratzerakoan 53D ardatza:kalitateaetaPertsonanoinarritutakoplangintza 57E ardatza:Elkarlanaetaelkarrizketahirugarrensektorearekin 60
6. JARRAIPENA ETA EBALUAZIOA 63
I. ERANSkINA: FOruErAntZukIZunEkOZErBItZuEtAPrEstAZIOZErrEnDA,BIZkAIAngAIgABEZIADutEnPErtsOnEntZAtEtAhAIEnFAmIlIEntZAt 65
II. ERANSkINA: gIZArtEEkIntZAkOEskuAlDEEtAkOZOnAEtAuDAlErrIAk 67
III. ERANSkINA:gArAtutAkOmEtODOlOgIA 69
IV. ERANSkINA: ErrEFErEntZIAIturrIAk 70
5
BizkaikoForuAldundiaklurraldehonetangaigabeziadutenpertsonekinhartutakokonpro-misoahaieneskubideakbermatzeraetahaienbizikalitateahobetzerazuzendutakopolitikaketajardunakbultzatuetagaratzearenbitartezgauzatudaazkenurteotan.Ildohorretatikjarraituz,BizkaikogizarteEkintzasailarengizarteEkintzako II.PlanEstrategikoa2008-2011delakoakkonpromisobereziahartzendupertsonahauenetahaiensenideenarretaetasustapenarekiko.Izanere,sailarenBetebeharrakargietagarbiadieraztendubizikalitatearenhobekuntzarekinetaherritarrenongizatearekinhartutakokonpromisoa.horizailtasungehiendituztenpertsoneibizitzaduinaedukitzen,bereneskubideguztiezgozatzenetagizarteanerabatekoparte-hartzeaedukitzen lagundukodietenzerbitzuaketabaliabideakematearenetabermatzearenbitartezegingolitzateke.horretarako,politikaetaekintzaintegratzaileaketanormalizatzaileakgaratukoditu,horienbitartezposibleizandadingizartebarneratzailebatedukitzeaetabertanpertsonaguztienparte-hartzeaposibleizatea.halaber,helburuenarteangaigabeziadutenpertsonaguz-tiakatenditzearenaldekoapustuaegongolitzateke,horrelakotaldeheterogeneoetaaniztubatibabesaematearenberezitasunaketaberariazkobeharrakaintzathartutabeti.gainera,aintzathartubehardaereezaugarritzatdutelagerozetakonplexutasunhandiagoaazaltzea,berenbizikalitaterakoetaautonomiapertsonalerakoprestazioetabaliabideeneskatzailedirelako.
Plangintza ekimen hau honela planteatzen da: gaigabeziaren fenomenoa hainbatfaktorebiltzendituenerrealitatebatda.Batetik,pertsonakberejarduerakgaratzekoetapartehartzekodituenmugakdaude.Bestetik,betiirisgarriaizatenezdeningurunebatekooztopoakegongolirateke,aukeraberdintasuneraginkorraahalbidetzekobaldintzeneskasiaetakomu-nitateanbizitzaautonomoaetaindependenteagaratzekoetanormalkuntzarenaldetikera-batgizarteratzekozailtasunak.Izanere,Planhonenbitartezforuerantzukizunekoprestazioeskaintzaetagizartezerbitzuenerantzunahobetunahidira.Aitzitik,gizartebizkaitarraeral-datzekohelburuaerebada,funtsezkoakdirenagenteenesku-hartzeabultzatuzsentsibilizazioekintzen,administraziopublikoekinetagizarteagenteekinhitzegitearenetabereizkeriaetaahultasunadierazgarrikoegoerakidentifikatzearenbitartezbesteakbeste.horrela,autonomiapertsonalerakoetaparte-hartzerako,irisgarritasununibertsalerakoetaaukeraberdintasune-rakobaldintzahobeaklortukolirateke.
Zentzuhorretanbertan,horrenguztiarenhartzaileBizkaiangaigabeziadutenpertsonaguztiaketahaienfamiliakdira:baisistemarenaldetikbabesespezializatuaedoforuerantzu-kizunekogizartezerbitzuensareabehardutenak1,baihorrelakobabesakbeharedotaeskatzenezdituztenak.Aitzitik,haienautonomiapertsonaeraginkorrerako,garapenerakoetaberdin-tasunerakobeharrezkoadajardunadierazgarriaketaagenteanitzenesku-hartzeagaratzea,horrenbitartezgizarteaeraldatzealderaaukeraberdintasunekokulturabatetarantz.
SARRERA
1 Planhonentestuinguruan, ìforuerantzukizunekogizartezerbitzuensistemaedosareîgisaulertzenduguforuerantzukizunpekoadengizartelaguntza,prestazioetazerbitzumultzoa,elkarrekikoindependenteak.ho-riekbaliabideensareantolatua,malguaetapertsonalizatuaeratzendute,gizarteZerbitzuenEuskalsistemanintegratutaeta,eremuhonetan,gaigabeziadutenpertsonekikoorientatutaberenbizitzaosoanzehar.
GAIGABEZIA DUTEN PERT SONEN PARTE-HART ZERAKO ETA BIZI KALITATERAKO PLANA. 2010-2013
6
Planhauforuerantzukizunarenesparruanoinarritzendaeta,batezere,gizartezer-bitzuengaianeskumendundensailarenerantzukizunesparruan.
Bertanfinkatzendirenjardunak,orokorrean,pertsonaguztieizuzentzenzaizkie,haienaniztasun funtzionala etababesbeharra edozeindela ere. sailakgizarte zerbitzuengaiangaratutakoberezko jardunei dagokienez, zehaztapenmailaÒabartuagobathonela egingoda:eremuhonetanberezkomultzobatlanduetaaplikatzearenbitartez(I.Eranskineanau-rreikusitakoprestaziozerrendagaratuz)nahizsistemakoprestazioenprogramaziosektorizatuetafuntzionalegokibategitekometodologiarenbitartez(bijardunhoriekPlaneanaurreiku-si dira). Edozein kasutan, elementu horien garapena Eusko Jaurlaritzak onetsitako gizarteZerbitzuen12/2008legearenaplikaziorakoesparruarautzailearenaraberaeginbeharkoda.BatezeregizarteZerbitzuenEuskalsistemarenPrestazioetaZerbitzuenZorroarietaEAEkogizarteZerbitzuenPlanEstrategikoaridagokienez.
Bestalde,Bizkaiangaigabeziadutenpertsonenarretanetasustapeneanegondakoau-rrerapenenarrazoiagizarteekimenekoentitateenetaAdministraziokonprometitubatenarte-koelkarlanetaesfortzukonbinatuadira,erantzukizunpublikokofuntzioadagoelakotaldeho-nenongizatearengatiketabizikalitatearengatik.Aniztasunfuntzionaladutenpertsonentzakoetahaienfamilientzakobabesegokien,beharbestekoenetakalitatezkoenbabessareintegralbateraiki,zabalduetahobetzeaezzatekeenposibleizango,etaetorkizuneanereezdaizango,berenbeharrenordezkaridirenetabeharhoriekatenditzendituztengizarteekimenekoenti-tateenlaguntzarikgabe.
hainzuzenere,ugariakdiraeremuhonetangizarteekimenekoentitateenesku-hartzea-ribalioaeranstendiotenalderdiak.haienibilbideaketajardunmultzoak,ordezkaritzatiketaelkarrizketatikhasietataldeareneskubideen,haiendefentsaaktiboarenedogizartebizkai-tarrarensentsibilizazioetadinamizazioarensustapenetikigarotzendiraetaerantzukizunpu-blikokozerbitzugisapixkanakaantolatzenjoandirenzerbitzuakematerainoiristen.
Edoberritzeko,etengabehobetzekoetataldeheterogeneobatilaguntzekoberariazkobeharreiegokitzekogaitasunanahizkalitateaulertzekomodua:bizikalitatearenereduaposi-bleegitendutenkudeaketarenkalitatetiketakonpromisoetikotik.
Izanere,Planhau lantzekoprozesua taldearenordezkaridirenerakundeezberdinenparte-hartzearekineginda(III.Eranskineanjasodenbezala).honenedukiak,garatzendenidatz-zatiezberdinetan,haienekarpenakaintzathartzendituetahaietazelikatzendahurren-goalderdietan:sustapenekoetaarretakoEredubatidentifikatzea,harenesparrukontzeptualaetaestrategikoa,egungobeharraketagaigabeziadutenpertsonenetahaienfamilienbaitansortzendoazenbeharrakidentifikatzeaetaprestazioenegungomapaetatipologiahobetzekoproposamenetaplanteamenduezberdinak,eskuratzekosistemaetaAdministrazioarekikoha-rremanjuridikokoeredua.
Besteelementubatzuenartean,parte-hartzeprozesuhonekaukeraemandugai-gabeziadutenpertsonenetahaienfamilienarretaetasustapenerakoerreferentziaeredu
�
jakinbatengakoakidentifikatuetabaliozkotzekoBizkaian,datozenurteetan,aurrerantzateranahidugunerabatekoezarpeneanetagarapenean.horretarako,sistemanfuntsezkodiren agente guztien parte-hartzea behar dugu: komunitatean Parte hartzeko eta BizikalitateaEdukitzekoEredua.
hemenaurkeztendenplanakEreduhonenaldekoapustuaegitendu,datozenurteetanarretareneremuanetagaigabeziadutenpertsonensustapenareneanaurrerantzegingodenbideaorientatuz.halaetaguztizere,ereduhaunahitaezpixkanakafinkatzeak,benetakokul-turaaldaketaetaarretazerbitzuenadakarrenheinean(zerbitzuak,prozedurak,baliabideak…),ibilbide luzekoproiektuanbiziodunaeratzenduetahorrek,noski, gaindituegitenduPlanhonenindarraldirakofinkatudenaldia.
Ereduhonengakoak,ginera,oinarrijuridiko,zientifikoetakontzeptualsendobatzuengaineanplanteatzendira.Besteakbeste,nBEkgaigabeziadutenpertsoneneskubideeiburuzegindakokonbentzioarenetaFuntzionamenduaren,gaigabeziarenetaOsasunarennazioar-tekosailkapenaren(OmEren2001ekoFns)gainean.
Planarenhelburuagaigabeziadutenpertsonenetahaienfamilienarretanetasus-tapenean Bizkaian parte hartzen duten pertsonen, erakundeen eta entitateen jardunahobetzeada,pixkanakakomunitateanPartehartzekoetaBizikalitateaEdukitzekoEre-durantzorientatuz:
•Bai gizarte bizkaitarrean funtsezko diren agente guztien pixkanakako parte-hartzealortzeko,haienesku-hartzeabeharrezkoaizateagatikkulturaaldaketakoeta gizarte eraldaketako prozesu batean aniztasuna barneratzen duen gizartebatetaranzkobidean.
•Bai etengabekohobekuntzan,berdintasunean,unibertsaltasunean, kalitateanetaforu erantzukizuneko gizarte Zerbitzuak egungo beharrekiko eta pertsona haueisortzenzaizkienbeharberriekikoegokitzapeneanaurrerantzegiteko.
horrekinguztiarekin,agirihonekzerajasotzendubeharrenazterketaetadiagnostikoaetabaliabideenegungoeskaintzaeginondoren:
komunitateanPartehartzekoetaBizikalitateaEdukitzekoEredualortzekobideanau-rrerantzegitekoEstrategia:baipartehartzekoetakomunitateanbizitzaautonomoaedukitze-kofaktoreetan,barneratzeaneta irisgarritasununibertsaleaneraginaedukitaguztiontzakodiseinuarenetaaukeraberdintasunarenbitartez,baiforuerantzukizunekogizartezerbitzuenerantzunsistemahobetzekoberdintasuna,unibertsaltasuna,kalitateaetapertsonanoinarri-tutakoplangintzaoinarritzatizanez.horiguztiaBizkaikoForuAldundiarengizarteEkintzakoPlanEstrategikoarenEginkizunarekin,BalioekinetaIkuspegiarekinnahizharenlehentasunezkoildoekinbatetorriz.
horilortzerazuzendutakohelburuaketaJardunak,horiekPlanhonenezarpenaldian(2010-2013)lortudirenebaluatzekoadierazleakzehaztearekinbatera.
SARRERA
�
Jarraian,komunitateanPartehartzekoetaBizikalitateaEdukitzekoEreduarenesparrukontzeptualaetaestrategikoaaurkeztukodaetabaitaEreduhorrenoinarrianegongodenesparrujuridikoa,politikoaetazientifikoaere.
1. ESPARRu KONT ZEPTuALA ETA ESTRATEGIKOA
komunitateanPartehartzekoetaBizikalitateaEdukitzekoEreduagaigabeziadutenpertsonenetahaienfamilienarretaetasustapenerakoerreferentziaereduada,Bizkaian,da-tozenurteetan,aurrerantzateranahidugunerabatekoezarpeneanetagarapenean.horreta-rako,sistemanfuntsezkodirenagenteguztienparte-hartzeabehardugu.
EreduhauBizkaikogaigabeziarenarretarakosektorekogizarteekimenekoentitateakegitenaritudirenibilbidetikbertatiksortzenda.gaigabeziadutenpertsoneietahaienfamilieizerbitzuakematendizkieten,haiekatenditzendituztenetaordezkatzendituztenerakundeeklortutakoaurrerapenetatikelikatzenda,adibidezkalitateeredutik(bizikalitatearenetaku-deaketaetaetikakalitatearenosagaiekin),konpromisoetikotiketaereduhorrekinkoherentziadutenbalioetatik,bizitzaindependentekomugimendutik,autonomiapertsonaletiketakomu-nitateareninguruneangaratzetik,pertsonanoinarritutakoplangintzatik,etaabarretatik.
hemen planteatu den esparru kontzeptualak eta estrategikoak gaigabezia ulertzekomoduanaldaketaprozesuarenoinarriakfinkatunahiditueta,ondorioz,baitababessistemaegoki,integraletabeharbestekoaantolatzekoetagaratzekomoduanereforuerantzukizune-kogizartezerbitzueneremuarenbarruan.horigaiizanbeharkodamalgutasunezerantzutekofamiliaetapertsonabakoitzarengizartebeharrei,haienaniztasunfuntzionalagorabeheraetaaintzathartuta,baitaere,beraz,haiengaitasunakzeintzukdiren.
JabetzengaraaldaketaprozesuhonekgaindituegitenduelaPlanarenberaren inda-rraldia;halaere,usteduguEreduagainhartzeakaukeraematenduelasistemareneraldaketaorientatzekopertsonangerozetagehiagooinarritzendeneskemabatetarantz.Eskemahorrenizaerakomunitateanpartehartzekoaetabizikalitateaedukitzekoaizangoda.
Zehazki,Planhonendenboraesparruan,erreferentziakoEreduhonekaukeraemangodiguEstrategia,helburuetaJardunegokiakfinkatuetagaratzeko,pixkanakagizarteeral-daketabultzatzekoaukeraberdintasunekoetairisgarritasununibertsalekokulturabateta-rantzeta,baitaere,foruerantzukizunekogizartezerbitzuekgaigabeziadutenpertsoneietahaiensenideeiemandakoerantzunsistemahobetuetaegokitzeko.
1. kOmunItAtEAnPARTE HART ZEkOEtABIZI kALITATEAEDukItZEkOEREDURANT Z
GAIGABEZIA DUTEN PERT SONEN PARTE-HART ZERAKO ETA BIZI KALITATERAKO PLANA. 2010-2013
10
harenikuspegia,xedea,premisaketaaldaketaetaeraldaketakoardatzestrategikoak,Ereduhaueraikitzekooinarriizangodirenak,hauekdira:
Ikuspegia:Plangintza honen ikuspegi nagusia eta ibilbide luzeko orientazio orokorra hau da:
pertsonoketagizarteakautonomiapertsonalekoetabizitza independentekokulturabate-rantzegitendugulalortzeakomunitatean,horrenbitartezpertsonaguztiak,inolakobazterke-riaedotabereizkeriarikgabe,gaiizandaitezenberenaukeraketakegitekoetabizikalitatekoetaautoerrealizaziokobaldintzaezinhobetanbizitzeko.
Xedea:Zehazkiago,plangintzaegituratuegitendaestrategia,helburuetajardunmultzoba-
teanetahoriekaukeraemanbehardutedatozenlauurteetanmoduadierazgarrianhobetze-kogaigabeziadutenpertsoneietahaien familiei zuzendutako foruerantzukizunekogizar-tezerbitzuensistemarenestaldura,kalitateaetaeraginkortasunaetabaitaxedenagusiarenlorpeneanaurrerantzegiteaahalbidetukodutengizarteeraldaketakozeharkakoeremuetanguztietaneraginaedukitzekogaitasunazabaltzekoere:alegia,gaigabeziadutenpertsoneketahaienfamiliekkomunitateandutenparte-hartzeanetabizikalitatean.
Xede honen ikuspegiranz ko eta lorpeneranz ko orientazioa funt sez ko premisak dira gaigabezia duten pert sonek zera lor dezaten:
•bizikalitatea,• gogobetetasun pertsonala eremu
guztietan,•berenbiziproiektupertsonalagau-
zatzea.
horretarako,beharrezkoada:
•Pertsoneibabesaemateaahaliketagehien gara ditzaten komunitateanautonomia pertsonala edukitzekobeharizanditzaketengaitasunak.
• Inguruneak eraldatzeahaien iris-garritasun unibertsala bermatuzeremuguztietan(hesiakezabatzeaeta guztiontzako diseinuak egi-tea): arkitektura, instalazioak etagailuak; komunikazioa; ulermenaetajarrerak.
1. DIAGRAmA. gIZArtEZErBItZuEnsIstEmArEnJArDunErEmuAk(EtABAItABEstEgIZArtEsIstEmAEtAAgEntEBAtZuEnAErE)
Aukera berdintasuna
INGuRuNEA
PERTSONA
Irisgarritasun unibertsala
Parte-hartze aktiboa
ZErBItZuAkAntOlAmEnDuA
BAlDIntZAk
11
kOmunItAtEAnPARTE HARTZEKO EtA BIZI KALITATEA EDukItZEkO EREduRANTZ
•Aukeraberdintasuneraginkorra sustatuetaerraztea,horretarakoekintzapositi-bokoneurrizehatzakhartuzetabereizkeriaegoerakezabatuz.
•Pertsonaetaerakundeadierazgarrienparte-hartzeaktiboasustatzea.
•Eskuradaudenlaguntzak(baliabideak,zerbitzuak,baldintzak)etaerakundeakego-kitzea,paradigmaberrihonekikokoherentziaedukiz:kalitateeredua(bizikalitatea,kudeaketakalitateaetaetika).
Elementuhauetakobakoitzarengaineaneraginaedukitzeakexijituegitendukulturaaldaketakoetagizarteeraldaketakobeharrezkoprozesubatgaratzeaetahorreksistemaneskuhartzendutenoinarrizkoagenteguztienesku-hartzeabehardu:gaigabeziadutenpertsonakberaketahaienfamiliak,haienordezkaridirenedotalaguntzaematendietenentitateak,ad-ministrazio eta botere publikoak, profesionalak, boluntarioak, beste arreta sistemabatzuk,gizartekomunikabideak,enpresak,gizarteagenteaketagizartebizkaitarraorokorrean.
Aldaketaprozesuhorretangizarteeraldaketakobostardatzestrategikoidentifikatzenditugu:
•Zeharkako izaera duten bi ardat zek,foruerantzukizunekogizartezerbitzuensiste-makgizartebizkaitarosoarizuzendubeharrekojardunakhartukodituzte.Oinarrizkopremisa izango da kultura aldaketarako beharrezkoa dela gizartea (erakundeak,administrazioak eta botere publikoak, agente ekonomikoak eta gizarte agenteak,enpresak,ikastetxeak,osasunarenalorrekoak,etaabar)aniztasunabarneratzearenaldeetaaldaketaprozesuaneraginkortasunezeskuharraraztearenaldejartzea:
A. Bizit za autonomoa komunitatean, gizarterat zea eta parte-hart ze aktiboa: Bizkaian gaigabezia duten pertsonek ahalik eta autonomiahandiena,gizarteratzeaetakomunitateanparte-hartzeaktiboalortze-kobaldintzaegokiaksustatzea.
B. Irisgarritasun unibert sala, guztiont zako diseinua eta aukera berdintasuna:Irisgarritasununibertsal eraginkorra eta guztiontzakodiseinua sustatzea,etabaitaaukeraberdintasunaetatratuegokiaetabereizkeriarikgabekoaeregaigabeziadutenpertsonekiko.
• Barne izaerako hiru ardat z, foru erantzukizuneko gizarte zerbitzuen sistemanoinarrituta eta haien etengabeko hobekuntzarantz orientatuta eta funtsezkoagenteguztienesku-hartzeaedukiz(gizarteEkintzasailabera,gaigabeziadutenpertsonaketahaienfamiliak,haienordezkaridirenedotahaieizerbitzuakematendizkietenentitateak,profesionalak,boluntarioak):
C. Gizarte zerbit zuen unibert saltasuna eta zuzentasuna horiek eskurat zerakoan: unibertsaltasunaetagaigabeziadutenpertsoneietahaienfamilieizuzendu-takoforuerantzukizunekoprestazioetazerbitzuakberdintasunbaldintzetaneskuratzekobeharbestekobaldintzaketabaldintzaegokiaksustatzea.
GAIGABEZIA DUTEN PERT SONEN PARTE-HART ZERAKO ETA BIZI KALITATERAKO PLANA. 2010-2013
1�
D. kalitatea eta pert sonan oinarritutako plangint za: komunitateanpartehartzekoetabizikalitateaedukitzekoereduarenezarpe-neanaurrerantzegitea,etabaitasistemarenesku-hartzeereduarenbarruanpertsonanoinarritutakoplangintzametodologianere.
E. Elkarlana eta elkarriz keta hirugarren sektorearekin: gizarte ekimeneko entitateen elkarlana bultzatzea foru erantzukizune-kogizartezerbitzuensistemarenorientazioetahedapenean(zerbitzuakematea,plangintza,berrikuntzaetaetengabekohobekuntza…)etaelka-rrizketazibilaetagizarteekimenekoentitateeninteresorokorrekobeste-lakojardunakerebultzatzea.
gizartebaliabideensareegokia,beharbestekoa,osoaetaintegralazabaltzekobideanplanteatzen diren erronkek, komunitatean parte hartzeko eta bizi kalitatea edukitzekoEreduarekin koherenteak, agente ezberdinen apustua eta, ondorioz, esku-hartzea behardute.Zehazki,hurrengoetarantzegitenjarraitzeabeharizangoda:
•herritarmultzoaktiboaetagizarteekimenaksustatzendituenaizatea.•sektorearenprofesionalizazioa.•Administrazio publiko erantzulea eta herritarrei eskubide eta aukera berdintasuna
bermatzekogaraianbetetzenduenpaperarengarrantziazjabetzendena.•Boluntariomultzobizia.•gaigabeziadutenpertsonenetahaienfamilienpixkanakakojabekuntza,berenburuak
eskubideaketabetebeharrakdituztensubjektugisaikusizaniztasunarenbalioagizar-temotorgisaintegratzendoangizartetestuingurubatenbarruan
noski,zabalkundehorrekinbateraelkarlanarenaldekoapustupolitikoaetagizarteeki-menamantentzeajoanbehardira,etabaitahobekuntzakmantentzeaere,baizerbitzuetan,baihoriekeustekodaudenadministrazioprozesuetanere.
gaigabezia duten pertsonei emandako arreta aldatzeko garaian eredu batek edukikoduentrakziobotereaagenteguztiekharkfinkatutakoesparruanlanegitearenaldeegitendutenapustuarenmendekoaizangoda.hortikabiatuta,ustedugugarrantzitsuadelaBizkaiangaiga-beziadutenpertsonenparte-hartzerakoetabizikalitaterakoPlaneanerreferentziaesparrubatislatuahalizateaetahorrekforuerantzukizunekogizartezerbitzuensistemaetabereagenteaktrakzionatzea,bizikalitatekoetapertsonanoinarritutakoplangintzakoirizpideetarantz,betie-re,komunitateanpartehartzekoetabizikalitateaedukitzekoEredubatenbarruan.
Jarraiandatorrendiagramaksistemakoagenteenarteanbehardenelkarrekintzaadie-razinahidu, ereduhaubarneratzeko laneanaurrerantzegiteko.Elkarrekintzahori laudi-mentsiotanegituratzenda:
Eredua: gizarte eraldaketako zeharkako estrategia multzoa eta komunitatean partehartzekoetabizikalitateaedukitzekoikuspegiabiltzenditu.
1�
Sistema: ulertu egiten du hirugarren sektorea eta administrazio publikoa ez direlakonpartimentu iragazgaitzak, baizik eta elkarren artean erlazionatuta dau-densistemak.horiek,hainbatinterfazeenbitartez,koordinatuegitendiraetaelkarlaneanaritzendirapertsonentzakobabessistemaksortzekoetagizarteaberatsaetapluralasortzeko.
Gizartea: Aukeraberdintasunekoetaaniztasunekokulturabatsortzekobehardengi-zartealdaketarantzorientatutakojarduerabiltzendu.
Pert sona:gaigabeziadutenpertsoneietahaienfamilieiorientatutakozerbitzuetapres-taziomultzoahartzendueta,berengaitasunentamainan,berenbiziproiektupropioaeregainhartzendu.
kOmunItAtEAnPARTE HARTZEKO EtA BIZI KALITATEA EDukItZEkO EREduRANTZ
2. DIAGRAmA. FOruErAntZukIZunEkOgIZArtEZErBItZuEnsIstEmArEnAgEntE,ErEDuEtAElkArrEkIntZAk
komunitatean parte hartzeko eta bizi kalitatea edukitzeko Eredua:
A.komunitateansartu,partehartuetabizitzaautonomoaedukitzea.
B.Irisgarritasununibertsala,guztiontzakodiseinuaetaaukeraberdintasuna.
C.unibertsaltasunagizartezerbitzuetanetazuzentasunaeskuratzerakoan.
D.Pertsonanoinarritutakokalitateaetaplangintza.E.Elkarlanaetaelkarrizketa3.srekin.
Berariazko laguntzen sare osoa, behar bestekoa eta egokia (bigarren mailako arreta)
Aniztasunaren, irisgarritasun
unibertsalaren eta aukera
berdintasunaren kultura
Komunitatean sartzea, parte hartzea eta bizitza autonomoa izatea
GIZARTEA PERTSONA
SISTEmA
�. ERREfERENT ZIAKO ESPARRu juRIdIKOA ETA ZIENTIfIKOAgizarteEkintzasailareneginbeharraz,balioezetaikuspegiazetagizarteEkintzakoPlan
Estrategikoak(2008-2011)gainhartutakokonpromisoezgaingaigabeziarengaian,Planhonekoinarrietaerreferentziagisaditubaiaplikatubeharrekoesparrujuridikoa,baigaigabeziarenesparruteorikokoetazientifikokoikusmoldeberriak.
�.1. Esparru juridikoa eta eskubideakugariakdiraBizkaianaplikatubeharrekoesparruarautzailekoetaesparrupolitikoko
ekimenak;horiekaurrerapausogarrantzitsuaksartzendituztegaigabeziadutenpertsoneneskubideenaitorpeneanetabermean,haienbenetakoaukeraberdintasuna,bereizkeriaeza
GAIGABEZIA DUTEN PERT SONEN PARTE-HART ZERAKO ETA BIZI KALITATERAKO PLANA. 2010-2013
14
etairisgarritasununibertsala,haiengizarteratzea,autonomiapertsonala,bizitzaindepen-dentea,parte-hartzeaktiboaetabizitzapolitikoko,ekonomikoko,kulturalekoetasozialekoparte-hartzeabermatzerazuzenduta.
Azpimarragarrienadaarauhauekezdirelajadamugatzenasmoadierazpenakbiltzeraeta,aldiz,xedapenakeraginkorrakizatekoneurriakeresartzendira:bereizkeriarenaurkakoneurriak,ekintzapositibokoneurriak,taldehonenbaldintzaedozailtasunpertsonalengai-neanaldibereanjardungodutenesku-hartzeestrategiakbermatzerazuzendutakosustapenetababesneurriak,eta,batezere,gizarteanbertan,batezbestekopertsonarenereduarija-rraikipentsatudengizartean,alegia,gaigabeziadutenherritarrenerabatekoparte-hartzearenaurkaegitendutenoztopoetabaldintzamugatzaileengaineanjardungodutenak.
Zehazki,hurrengoxedapenakdiraaintzathartzendirenak:
•Gaigabezia duten Pert sonen Eskubideen gaineko NBEren konbent zioa. horrek,besteakbeste,onartuegitendugarrantzitsuadelagaigabeziadutenpertsonentzatautonomiaedukitzeaetabakarkakoaskatasunaedukitzea.hortxesartukolitzatekeereberenerabakiakhartzekoaskatasuna.Bertan,aipamenezberdinakegitenzaizkioAukeraBerdintasunarietaAutonomiaPertsonalariartikuluenbarruan:
• 3.a) artikuluak, konbentziohauekarridutenprintzipioenartean,zerabiltzendu: duintasunari zor zaion errespetua, gizabanakoen autonomia -norberak bere erabakiak hart zeko askatasuna barne- eta pert sonen askatasuna.
• 19. artikuluak (askatasunezbizitzeko eskubidea eta komunitatean sartuakizatekoa)zeraxedatzendu:Konbent zio honetan alderdi diren Estatuek onar-tu egiten dute gaigabezia duten pert sona guztiek eskubidea dutela baldint za berdinetan bizit zeko komunitatean, gainerakoek dituzten aukera berdinekin, eta neurri eraginkorrak eta egokiak hartuko dituzte eskubide horretaz era-bat goza dezaten gaigabezia duten pert sonek eta haiek komunitatean erabat sartu eta parte har dezaten. Besteak beste, horrek esan nahi du gaigabezia duten pert sonek aukera eduki behar dutela et xez et xeko lagunt za zerbit zu, egoit zako zerbit zu eta komunitateari lagunt zeko bestelako zerbit zu anizta-suna eskurat zeko, haien biziraupena errazteko eta komunitatean sart zeko eta haien isolamendua eta gizarte bazterkeria saihesteko behar den lagunt za pert sonal guztia barne.
• Europar Batasunaren kont seiluaren eta Estatu kideetako Gobernuen ordez karien ebazpena,2008komartxoaren17ankontseiluanbilduizanondoren.EbazpenaEuro-parBatasuneangaigabeziadutenpertsonenegoerariburuzkoada (2008/C75/01).Bertan,finkatuegitendaEstatukideekbermatueginbehardutelagaigabeziadutenpertsonekberengizaeskubideezerabatgozatzendutela.Besteakbeste,honela:
15
• Gaigabezia duten pert sonei askatasunez bizit zea, komunitatean integrat zea eta lagunt za zerbit zuak eskurat zea eta kalitatez ko lagunt za edukit zea ahalik eta gehien ahalbidetuko dieten neurriak hart zea.
• Estatu kideei eta tokiko eta eskualdeko komunitateei babes indartua ematea erakundeetatik kanpo aterat zeko prozesuan, hori gaigabezia duten pert sonent zat interesgarria izan daitekeenean.
gainera,zeraxedatzendu:irisgarritasuna aurretiaz ko baldint za bat da autono-miarako, gizarterat zeko eta parte-hart zerako, eta aukera ematen du gaigabezia duten pert sonek giza eskubideak eta oinarriz ko askatasunak balia dit zaten.
Bestalde,zerafinkatzendu:gaigabezia duten pert sona guztiek gizarterat ze-ko dituzten eskubideak sustatu beharko lirateke eta, hala dagokionean, lagunt zako erakundeak pixkanaka ordez kat zen joan oinarri komunitarioa duten beste hautabide bat zuengatik.
•51/2003 Legea, gaigabezia duten pert sonen aukera berdintasunari, bereiz keria ezari eta irisgarritasun unibert salari eta hori garat zeko araudiari buruz koa: neurriakfinkatzenditubizitzapolitikoaren,ekonomikoaren,kulturalarenetasoziala-renesparruguztietangaigabeziadutenpertsonenaukeraberdintasunerakoeskubideabermatzekoetaeraginkorbihurtzeko,horretarakoeskuhartzekoestrategiabikoitzaerantsiz: bereizkeriarenaurkaborrokatzekoestrategia eta irisgarritasununibertsa-larena.Zehazki,bereizkeriarenaurkakoneurriak,gaigabeziadutenpertsonekbizitzapolitikoko,ekonomikoko,kulturalekoetasozialekoeremuetanerabatsartzekoetaho-rietanpartehartzekodituztendesabantailakedozailtasunbereziakprebenitzekoedoorekatzekoekintzapositibokoneurriaketasustapenetababesneurriak.
lege hori, besteak beste, bizitza askearen, normalizazioaren, irisgarritasununibertsalaren, guztiontzakodiseinuaren, elkarrizketa zibilarenetagaigabeziarenalorrekopolitikenzeharkakotasunarenprintzipioetanoinarritzenda(2.art.).hainzuzenere:
• Bizit za independentea definit zen du: Gaigabezia duen pert sonak bere exis-tent ziaren gaineko erabaki ahalmena baliat zen duen egoera eta bere komu-nitateko bizit zan parte-hart ze aktiboa duen egoera, nortasunaren garapen askearen eskubideari jarraiki. (2.a art.).
• Aukera berdintasuna definit zen du honela:gaigabeziaren batean oinarritu-riko bereiz keriarik ez egotea (ez zuzenekoa, ez zeharkakoa) eta gaigabeziaren bat duen pert sonaren arazoak saihestu edo orekat zera zuzendutako ekint za positiboko neurriak hart zea, bizit za politikoan, ekonomikoan, kulturalean eta gizartekoan erabateko parte-hart zea eduki ahal izan dezan (1.1. art.).
kOmunItAtEAnPARTE HARTZEKO EtA BIZI KALITATEA EDukItZEkO EREduRANTZ
GAIGABEZIA DUTEN PERT SONEN PARTE-HART ZERAKO ETA BIZI KALITATERAKO PLANA. 2010-2013
16
• Irisgarritasun unibert sala honela definit zen du: inguruneek, prozesuek, ondasunek, produktuek eta zerbit zuek nahiz objektuek edo tresnek, lana-besek eta gailuek bete beharreko baldint za pert sona guztient zat, segurta-sun eta erosotasun baldint zetan eta ahalik eta autonomia eta naturaltasun handienarekin, ulergarriak, erabilgarriak eta praktikagarriak izan daitezen. “Guztiont zako diseinuaren” estrategia finkat zen da, eta aurkeztu behar diren arrazoiz ko egokit zapen guztien kaltetan izan gabe ulert zen da (2.c art.).
•39/2006 Legea, autonomia pert sonala eta mendetasun egoeran dauden pert so-nei arreta ematekoa. Printzipiogisafinkatzendu(3.artikuluan)baldintzazehatzaksustatzea,mendetasunegoerandaudenpertsonekbizitzagaratuahalizandezatenahalik eta autonomia maila altuenarekin.
gainera,13.artikuluan(helburuaketamendetasunprestazioak),zeraaitortzendu: “mendetasun egoeran dauden pert sonei arreta ematea eta haien autonomia pert sonala sustat zea bizi kalitate hobea eta autonomia pert sonala lort zerant z orientatu beharko da aukera berdintasun eraginkorreko esparru batean, hurrengo helburuekin bat etorrita:
• Existent zia autonomoa erraztea bere ohiko ingurunean, nahi duen denbora guztian eta posible den denbora guztian.
• Bizit za pert sonaleko, familiako bizit zako eta gizarteko bizit zako eremu guztietan tratu duina ematea, komunitatearen bizit zan aktiboki sart zen dela erraztuz”.
•Euskadiko Autonomia Estatutuak, 9.2 artikuluan, zera finkat zen du: Euskal herri-aginteek, beren eskumenen esparruan, herritarren oinarriz ko eskubide eta betebeharren erabilera egokia zaindu eta bermatuko dute, bizi- eta lan-baldint zen hobekunt zaren aldeko politika bult zatuko dute bereziki, enplegua gehit zeko eta ekonomiaren oreka sustat zeko neurri lagungarriak hartuko dituzte, gizakien eta gizataldeen askatasuna eta berdintasuna zinez ko eta benetako izan daitezen baldint zak eragitera eta ozto-poak desagerraraztera bideratutako neurri oro hartuko dute eta Euskal Herriko poli-tika-, ekonomia-, kultura- eta gizarte-alorretako bizit zan herritar guztien partaidet za bideratuko dute.
•Gizarte Zerbit zuei buruz ko abenduaren 5eko 12/2008 Legeak,6.1artikuluanzerafinkatzendu:herritarguztiengizarte-ongizateasustatzeadagizarteZerbitzuenEus-kalsistemarenhelburua.horretarako,bestesistemaetapolitikapublikobatzuekinkoordinatutaaritukoda,haiekinlankidetzan.honakohauekditufuntsezkoeginkizu-nak:pert sonen autonomia sustat zea eta mendetasun-egoerek pert sonei eta familiei eragiten diz kieten beharrizanei aurrea hartu eta erant zutea(a)idatzzatia).
gainera,funtzionamenduankomunitatearenikuspegiaerreferentziagisaedu-kikoduenarretaetaesku-hartzeereduarenaldekoapustuaegitendu,arretarekikohurbiladena(8.art.).horretarako,besteakbeste:
1�
kOmunItAtEAnPARTE HARTZEKO EtA BIZI KALITATEA EDukItZEkO EREduRANTZ
• Pert sonei arreta beren ohiko ingurunean emateko modua eskainiko du, ahal dela beren bizitokian, eta ohiko bizilekuan jarrait zeko modurik ez dutenean, beren ohiko ingurunearen ordez ko egokiak aurkitu beharko dira, neurriagatik edo hurbil egoteagatik egokiak diren egoit za ordez koak, alegia (2.idatz-zatia).
• Kasu bakoit zerako egokia den esku-hart zea diseinatuko du, beharrizanak eba-luatuz arreta pert sonalizatuko plan baten esparruaren barruan; plan hori, arre-ta-ibilbideen jarraitutasuna eta koherent zia bermat zearren, erabilt zailearen parte-hart zearekin egingo da eta ebaluazioko eta berrikuspen aldiz kako me-kanismoak jasoko ditu plana pert sonen beharrizanei egokit zen zaien jakiteko (3.idatz-zatia).
�.�. Esparru teorikoa eta kont zeptuala
komunitateanPartehartzekoetaBizikalitateaEdukitzekoEreduaoinarrituegitendaereFuntzionamenduaren,gaigabeziarenetaOsasunarennazioartekosailkapenak–OmEren2001ekoFns–finkatzenduengaigabeziarenesparruteorikoetakontzeptualberrian,nBE-rengaigabeziadutenPertsonenEskubideeiburuzkokonbentzioakeranstenduengizarteetaaniztasunereduanetaBizikalitatearenetaPertsonanOinarriturikoPlangintzarenereduanoinarritzendenesku-hartzeparadigmaberrian.
horiguztiaezgaitasunadutenpertsonakmugitzendireningurunehurbilaetakomu-nitatearenaeraldatzekobeharretiknahizgizarteosoanaukeraberdintasunekokulturanau-rrerantzegitetikulertuta,etabaitabeharrezkolaguntzaedukitzekobeharretikereahaliketagehienberengaitasunakbultzatzealortzekoautonomiaranzko,gizarteratzeranzkoetakomu-nitatearengarapeneranzkobidean.
BainBErengaigabeziadutenpertsoneneskubideeiburuzkokonbentzioak,baiFuntzio-namenduaren,gaigabeziarenetaOsasunarennazioartekosailkapenaren (OmEren2001ekoFns)orientazioakaurrerantzegitendutegaigabeziaulertzekomoduberribatetiketagizar-teetaaniztasunereduberribat lortzerantz.Ereduhorretanpertsonenberezkogaitasunakbultzatzea etahaietaz jabetzea funtsezkoadahaien autonomiapertsonalmaila altuagoaizatekoetabizitzaindependenteagaratzekokomunitateareninguruneanberebiziibilbideanzehar(laguntzaedoerrehabilitazioizaerakotradiziogehiagokoarretaereduenaurrean).
1�
�. GAIGABEZIA BIZkAIAn: FOruErAntZukIZunEkOPRESTAZIO ETA ZERBIT ZuEN ERREALITATEA, BEHARRAK ETA ESKAINT ZA
kapituluhonekBizkaiangaigabeziadutenpertsonak,haieklurraldeandutenbanaketa,haien familiak etapertsonahartzaileak, berenbeharrenbilakaera eta foru erantzukizune-kogizartezerbitzuensistemakoprestazioenetazerbitzuenegungomapaidentifikatzenetaezaugarritzenditu,horieiguztieiarretaemanetahaieksustatzealdera.
1. NORT ZuK dIRA GAIGABEZIA duTEN PERT SONAK BIZ KAIANgaigabezienetaurritasunenInkestarenetagaigabezia,AutonomiaPertsonalaetamen-
detasun Egoerei buruzko 2008ko Inkestaren arabera, Estatistikako Institutunazionalarena(EDAD2008)2,Euskal Autonomia Erkidegoan 184.145 pert sonak du gaigabezia 6 urtetik gorakoak diren horien artean (169.400pertsonaketxebizitzetaneta14.745pertsonakzen-troetan).Besteerabateraesanda, euskal biztanleriaren % 8,54az ari gara3.
Biz kaian, 92.200 pert sonak du gaigabezia(6urtetikgorakoak,etxebizitzetan–probintzienaraberaxehatutakoinformaziorikezdagoeskuraoraindikgaigabeziaedukietazentroetandau-denhorieidagokienez–).Besteerabateraesanda,biztanleriaren % 8,04ari buruz ari gara.
AintzathartubehardaInkestahonekgaigabeziarenkontzeptuzabalaerabiltzenduela:egu-nerokobizitzakojarduerakegitekomugagarrantzitsuakageridituztenpertsonakdira,mugahoriekurtebetebainoluzeagojobaduteedojotzeaaurreikusibadaetajatorriagabeziabateanbadago.hauda,ezdagaigabeziaziurtagiriadutenpertsonetaramurrizteneta,aldiz,jarduterakoanmugaketapartehartzerakoanmurriztapenakdituztenbestelakopertsonakereaintzathartzendira.
Edonola ere, Plan honenhartzaile den pertsona multzoada, bere Estrategiaren, helburueneta Jardunen garapenaren orien-tazioarenhartzaile.Bereziki,AetaBardatzenzeharkakoizaeratiketaizaeraeraldatzailetik(bizitzaauto-nomoakomunitatean,gizarteratzeetaparte-hartzeaktiboa;etaIrisga-rritasun unibertsala, guztiontzakodiseinuaetaaukeraberdintasuna).
� gaigabeziari,AutonomiaPertsonalarietamendetasunEgoereiburuzkoInkesta,2008.Etxebizitzeningurunearizuzendutakoinkesta.� Iturria:EuskalAutonomiaErkidegokobiztanleriariburuzkodatuetatikabiatuta2008an(Erroldarenestatistikaustiapena.ustiapena2008kourtarrilaren1ean.2009kourtarrilaren13anargitaratutakoaurrerapena):2.157.112biztanleEuskalAutonomiaErkidegoan.
1. TAULA.BIZkAIAngAIgABEZIADutEnPErtsOnAk(6urtEEtAgEhIAgO)sEXuArEnEtAADIntArtEEnArABErAmIlAkAPErtsOnEtAnADIntArtEAk gIZOnAk EmAkumEAk GUZTIRA6tik44ra 7,9 5,1 13,045etik64ra 10,8 13,7 24,565etik79ra 10,9 16,6 27,580eta+ 7,5 19,7 27,2GUZTIRA 37,1 55,1 92,2
Iturria:EstatistikakoInstitutunazionala.2008EDAD.
GAIGABEZIA DUTEN PERT SONEN PARTE-HART ZERAKO ETA BIZI KALITATERAKO PLANA. 2010-2013
�0
D eta E ardatzen ikuspegitik (horiek dira foru erantzukizuneko gizarte zerbitzuensistemaetengabehobetzerazuzendutakoardatzak:Berdintasunaetaunibertsaltasunagi-zartezerbitzuetanetakalitateaetapertsonanoinarritutakoplangintza),Planarenhartzaileizangodirenpertsonakidentifikatzekobeharrezkoadagaigabeziaadministrazioakaitortutadutenpertsonakaintzathartzea,kontuanhartuz,betiere,haienzatigarrantzitsubatsiste-makoprestazioenerabiltzaileedoeskatzaile(egunedoetorkizunean)izangodela.
gizarteEkintzasailaren2010ekodatuakaintzathartuta,Bizkaian 64.257 pert sona dago gaigabeziarekin. Horietatik 61.043k du gaigabezia % 33an edo gehiagoan aitortua.
Pertsonahorienbanaketagizarte EkintzakoEskualdeka eginezgero,gizarte Ekintzasailakerabiltzenduenlurraldesektorizazioadakontuanhartzendena.horrekBizkaikozazpilurraldeakbanatzenditu:
II.EranskineangizarteEkintzakolauEskualdeetanxehatzendazonifikaziohau,huraeratzendutenzonaketaudalerriakzehaztuz.
lurraldea banatzeko modu hori aintzat hartuta, jarrian datorren taulak gaigabezia duten pert sonen banaketa bilt zen du Gizarte Ekint zako Eskualdeak gorabehera:
Iturria:BFAkogizarteEkintzasaila.
2. TAULA ETA GRAFIkOA. gAIgABEZIADutEnPErtsOnAkgIZArtEEkIntZAkOEskuAlDEAgOrABEhErA.BIZkAIA(2010).
gIZArtEEkIntZAkOEskuAlDEAk PErtsOnAkOP. %1.BIlBO 20.380 322.EZkErrAlDEA-EnkArtErrIAk 18.523 293.IBAIZABAl-nErBIOI 12.240 194.BusturIA-urIBE 13.114 20GUZTIRA 64.257 100
1. BILBO 4. BUSTURIA-URIBE3. IBAIZABAL-NERVIÓN/NERBIOI2. EZkERRALDEA-ENkARTERRIAk
35302520151050
%
Iturria:BFAkogizarteEkintzasaila.
1. IRUDIA. gIZArtEEkIntZAEskuAlDEAk.BIZkAIA.
1. BILBO
2. EZ kERRALDEA- ENkARTERRIAk(Ezkerraldea,Barakaldo,meatzaldeaetaEnkarterriak)
3. IBAIZABAL-NERBIOI (Durangaldea,Arratia,Basauri-Etxabarri-galdakaoetanerbioi)
4. BUSTURIA- URIBE(uribe,Busturialdea,mungialde-txorierrietalea-Artibai).
�1
gaigabeziadutenpertsonenadinaetasexuagorabehera,haiekgizarteEkintzakoEskualdekabanatzendirahurrengotauletanbildutakodatueijarraiki:
Iturria:BFAkogizarteEkintzasaila.
GAIGABEZIA BIZkAIAn:FOruErAntZukIZunEkOPRESTAZIO EtA ZERBIT ZuEN ERREALITATEA, BEHARRAK EtA ESKAINT ZA
3. TAULA. gAIgABEZIADutEnPErtsOnAkADIntArtEAEtAsEXuAgOrABEhErA.BIZkAIA(2010).ADIN TARTEA GIZON kOP. EmAkUmE kOP. GUZTIRA %0eta3bitartekourteak 225 179 404 14eta6bitartekourteak 285 169 454 17eta15bitartekourteak 926 496 1.422 216eta18bitartekourteak 281 191 472 119eta54bitartekourteak 14.167 9.771 23.938 3755eta64bitartekourteak 7.648 4.722 12.370 1965urteedogehiago 13.385 11.812 25.197 39GUZTIRA 36.917 27.340 64.257 100
BILBO
ADIN TARTEA GIZON kOP.
EmAkUmE kOP. GUZTIRA %
0eta3bitartekourteak 77 51 128 1
4eta6bitartekourteak 97 61 158 1
7eta15bitartekourteak 301 155 456 2
16eta18bitartekourteak 74 57 131 1
19eta54bitartekourteak 4.481 3.139 7.620 37
55eta64bitartekourteak 2.148 1.431 3.579 18
65urteedogehiago 4.145 4.163 8.308 41
GUZTIRA 11.323 9.057 20.380 100
EZkERRALDEA-ENkARTERRIAk
ADIN TARTEA GIZON kOP.
EmAkUmE kOP. GUZTIRA %
0eta3bitartekourteak 53 43 96 1
4eta6bitartekourteak 73 39 112 1
7eta15bitartekourteak 250 129 379 2
16eta18bitartekourteak 90 49 139 1
19eta54bitartekourteak 4.233 2.902 7.135 39
55eta64bitartekourteak 2.207 1.312 3.519 19
65urteedogehiago 3.898 3.245 7.143 39
GUZTIRA 10.804 7.719 18.523 100
IBAIZABAL-NERBIOI
ADIN TARTEA GIZON kOP.
EmAkUmE kOP. GUZTIRA %
0eta3bitartekourteak 43 35 78 1
4eta6bitartekourteak 48 31 79 1
7eta15bitartekourteak 184 93 277 2
16eta18bitartekourteak 54 33 87 1
19eta54bitartekourteak 2.632 1.782 4.414 36
55eta64bitartekourteak 1.618 902 2.520 21
65urteedogehiago 2.740 2.045 4.785 39
GUZTIRA 7.319 4.921 12.240 100
BUSTURIA-URIBE
ADIN TARTEA GIZON kOP.
EmAkUmE kOP. GUZTIRA %
0eta3bitartekourteak 52 50 102 1
4eta6bitartekourteak 67 38 105 1
7eta15bitartekourteak 191 119 310 2
16eta18bitartekourteak 63 52 115 1
19eta54bitartekourteak 2.821 1.948 4.769 36
55eta64bitartekourteak 1.675 1.077 2.752 21
65urteedogehiago 2.602 2.359 4.961 38
GUZTIRA 7.471 5.643 13.114 100
GAIGABEZIA DUTEN PERT SONEN PARTE-HART ZERAKO ETA BIZI KALITATERAKO PLANA. 2010-2013
��
Aitorturikduengaigabeziamailagorabehera,hurrengotaulaetagrafikoetanbanaketabiltzenda:
Iturria:BFAkogizarteEkintzasaila.
<%33 ArInA ErtAInA lArrIA OsOlArrIA
5. TAULA ETA GRAFIkOA.gAIgABEZIAAItOrturIkDutEnPErtsOnEnBAnAkEtAgIZArtEEkIntZAkOEskuAlDEkAEtAgAIgABEZIAmAIlAgOrABEhErA.BIZkAIA(2010).
% BILBO EZkERRALDEA-ENkARTERRIAk
IBAIZABAL- NERBIOI
4035302520151050
BUSTURIA-URIBE
GIZARTE EkINTZAkO ESkUALDEAk <%33 ARINA ERTAINA LARRIA OSO LARRIA GUZTIRA
1.BIlBOZk 886 6.582 3.517 5.350 4.045 20.380% 4 32 17 26 20 32
2.EZkErrAlDEA-EnkArtErrIAkZk 971 6.793 3.325 4.374 3.060 18.523% 5 37 18 24 17 29
3.IBAIZABAl-nErBIOIZk 669 4.488 2.271 2.855 1.957 12.240% 5 37 19 23 16 19
4.BusturIA-urIBEZk 688 4.504 2.197 3.173 2.552 13.114% 5 34 17 24 19 20
GUZTIRAZk 3.214 22.367 11.310 15.752 11.614 64.257% 5 35 18 25 18 100
4. TAULA ETA GRAFIkOA.gAIgABEZIADutEnPErtsOnAkmAIlAgOrABEhErA.BIZkAIA(2010).
GAIGABEZIA mAILA PERTSONA kOP. %
%33BAInOgutXIAgO 3.214 5
ArInA(%33-44) 22.367 35
ErtAInA(%45-64,5) 11.310 18
lArrIA(%65-74,5) 15.752 24
OsOlArrIA(%75EtA+) 11.614 18
GUZTIRA 64.257 100
35302520151050
%
5
35
18
24
18
<%33 ArInA ErtAInA lArrIA OsOlArrIA
��
sailakadintartekagaigabeziadutenpertsoneiburuzemandakodatuakaintzathartuta(3.taulanbildutakoak)etagaigabeziamailagorabehera(5.taula),jarraianadintartekaetagaigabeziamailagorabeherazenbatetsidenbanaketaaurkeztenda:
6. TAULA.BIZkAIAngAIgABEZIADutEnPErtsOnEngAInEAnZENBATET SIDEnBAnAkEtAgIZArtEEkIntZAkOEskuAlDEA,ADIntArtEAEtAgAIgABEZIAmAIlAgOrABEhErA(2010).(I)
GAIGABEZIA mAILA
ADIN TARTEA GUZTIRA <%33 ARINA ERTAINA LARRIA OSO LARRIA
BIZkAIA GUZTIRA
0eta3bitartekourteak 404 20 140 71 99 74
4eta6bitartekourteak 454 23 157 180 112 83
7eta15bitartekourteak 1.422 71 494 250 349 258
16eta18bitartekourteak 472 24 165 83 115 85
19eta54bitartekourteak 23.938 1.197 8.334 4.214 5.869 4.325
55eta64bitartekourteak 12.370 622 4.316 2.178 3.024 2.230
65urteedogehiago 25.197 1.257 8.761 4.435 6.184 4.559
GUZTIRA 64.257 3.214 22.367 11.310 15.752 11.614
BILBO
0eta3bitartekourteak 128 6 41 22 34 25
4eta6bitartekourteak 158 7 51 27 41 31
7eta15bitartekourteak 456 20 147 79 120 91
16eta18bitartekourteak 131 6 42 23 34 26
19eta54bitartekourteak 7.620 331 2.461 1.315 2.000 1.512
55eta64bitartekourteak 3.579 156 1.156 618 940 710
65urteedogehiago 8.308 361 2.683 1.434 2.181 1.649
GUZTIRA 20.380 886 6.582 3.517 5.350 4.045
EZ kERRALDEA-ENkARTERRIAk
0eta3bitartekourteak 96 5 35 17 23 16
4eta6bitartekourteak 112 6 41 20 26 19
7eta15bitartekourteak 379 20 139 68 89 63
16eta18bitartekourteak 139 7 51 25 33 23
19eta54bitartekourteak 7.135 374 2.617 1.281 1.685 1.179
55eta64bitartekourteak 3.519 184 1.291 632 831 581
65urteedogehiago 7.143 374 2.620 1.282 1.687 1.180
GUZTIRA 18.523 971 6.793 3.325 4.374 3.060
GAIGABEZIA BIZkAIAn:FOruErAntZukIZunEkOPRESTAZIO EtA ZERBIT ZuEN ERREALITATEA, BEHARRAK EtA ESKAINT ZA
GAIGABEZIA DUTEN PERT SONEN PARTE-HART ZERAKO ETA BIZI KALITATERAKO PLANA. 2010-2013
�4
6. TAULA.BIZkAIAngAIgABEZIADutEnPErtsOnEngAInEAnZENBATET SIDEnBAnAkEtAgIZArtEEkIntZAkOEskuAlDEA,ADIntArtEAEtAgAIgABEZIAmAIlAgOrABEhErA(2010).(II)
GAIGABEZIA mAILA
ADIN TARTEA GUZTIRA <%33 ARINA ERTAINA LARRIA OSO LARRIA
IBAIZABAL-NERBIOI
0eta3bitartekourteak 78 4 29 14 18 12
4eta6bitartekourteak 79 4 29 15 18 13
7eta15bitartekourteak 277 15 102 51 65 44
16eta18bitartekourteak 87 5 32 16 20 14
19eta54bitartekourteak 4.414 241 1.618 819 1.030 706
55eta64bitartekourteak 2.520 138 924 468 588 403
65urteedogehiago 4.785 262 1.755 888 1.116 765
GUZTIRA 12.240 669 4.488 2.271 2.855 1.957
BUSTURIA-URIBE
0eta3bitartekourteak 102 5 35 17 25 20
4eta6bitartekourteak 105 6 36 18 25 20
7eta15bitartekourteak 310 16 106 52 75 60
16eta18bitartekourteak 115 6 39 19 28 22
19eta54bitartekourteak 4.769 250 1.638 799 1.154 928
55eta64bitartekourteak 2.752 144 945 461 666 536
65urteedogehiago 4.961 260 1.704 831 1.200 965
GUZTIRA 13.114 688 4.504 2.197 3.173 2.552
Iturria:BFAkogizarteEkintzasailekodatuak.
motarenaraberagaigabeziadutenpertsoneidagokienez, jarraianhaienbanaketabildukoda.gainera, aintzathartukodaaitorturikdutengaigabeziamailarenaldagaia.kontuanizanbehardapertsonahauetakoaskokgaigabeziabatbainogehiagoageridu-tela.hurrengo taulakhorienerregistroabiltzendusailarendatuakoinarrihartutaetaidentifikaturikageridenlehenengogaigabeziari (edonagusigisaageridengaigabezia)jarraiki.
�5
GAIGABEZIA BIZkAIAn:FOruErAntZukIZunEkOPRESTAZIO EtA ZERBIT ZuEN ERREALITATEA, BEHARRAK EtA ESKAINT ZA
Iturria:BFAkogizarteEkintzasailekodatuak.
OsOlArrIAlArrIAErtAInAArInA<%33
7. TAULA ETA GRAFIkOA.gAIgABEZIADutEnPErtsOnEnBAnAkEtAgAIgABEZIAmOtAEtAmAIlAgOrABEhErA.BIZkAIA(2010).
<33% ARINA ERTAINA LARRIA LARRIA GUZTIRA
Pertsonak % Pertsonak % Pertsonak % Pertsonak % Pertsonak % Pertsonak %
Gaigabezia fisikoa edota organikoa duten pert sonak
2.408 7 14.490 41 7.039 20 6.300 18 4.826 14 35.063 55
Gaigabezia intelektuala duten pert sonak 3 0 1.265 24 823 16 1.826 35 1.374 26 5.291 8
Buruko gaixotasuna duten pert sonak 176 1 2.440 19 1.760 13 6.174 47 2.498 19 13.048 20
Gaigabezia sent soriala duten pert sonak 531 5 3.558 36 1.623 16 1.344 14 2.882 29 9.938 15
Bestelako gaigabeziak dituzten pertsonak
96 10 614 67 65 7 108 12 34 4 917 1
GUZTIRA 3.214 5 22.367 35 11.310 18 15.752 25 11.614 18 64.257 100
Aurreko taulako datuen gaineangizarte Ekintzako Eskualdea gorabehera gaigabeziaduten pertsonen banaketa portzentajeak aplikatuz gero (2. taula), hurrengo zenbatespenairtetenda,gaigabeziamailagorabeherakoparametroakereaintzathartuzgero:
Gaigabezia fisikoa edota organikoa duten pert sonak
Gaigabezia intelektuala
duten pert sonak
Gaigabezia sent soriala
duten pert sonak
Bestelako gaigabeziak
dituzten pertsonak
Buruko gaixotasuna
duten pert sonak
%
70
60
50
40
30
20
10
0
GAIGABEZIA DUTEN PERT SONEN PARTE-HART ZERAKO ETA BIZI KALITATERAKO PLANA. 2010-2013
�6
8.tAulA.BIZkAIAngAIgABEZIADutEnPErtsOnEngAInEAnZENBATET SIDEnBAnAkEtAgIZArtEEkIntZAkOEskuAlDEAEtAAgErIDutEngAIgABEZIAmOtAEtAmAIlArEnArABErA(2010).
<%33 ARINA ERTAINA LARRIA OSO LARRRIA GUZTIRAGaigabezia fisikoa edota organikoa duten pert sonak
BIlBO 764 4.596 2.232 1.998 1.531 11.121EZkErrAlDEA-EnkArtErrIAk 694 4.177 2.029 1.816 1.391 10.107IBAIZABAl-nErBIOI 459 2.760 1.341 1.200 919 6.679BusturIA-urIBE 491 2.957 1.437 1.286 985 7.156GUZTIRA 2.408 14.490 7.039 6.300 4.826 35.063
Gaigabezia intelektuala duten pert sonakBIlBO 1 401 261 579 436 1.678EZkErrAlDEA-EnkArtErrIAk 1 365 237 526 396 1.525IBAIZABAl-nErBIOI 0 241 157 348 262 1.008BusturIA-urIBE 1 258 168 373 280 1.080GUZTIRA 3 1.265 823 1.826 1.374 5.291
Buruko gaixotasuna duten pert sonakBIlBO 56 774 558 1.958 792 4.138EZkErrAlDEA-EnkArtErrIAk 51 703 508 1.780 720 3.762IBAIZABAl-nErBIOI 33 465 335 1.176 476 2.485BusturIA-urIBE 36 498 359 1.260 510 2.663GUZTIRA 176 2.440 1.760 6.174 2.498 13.048
Gaigabezia sent soriala duten pert sonakBIlBO 169 1.128 515 426 914 3.152EZkErrAlDEA-EnkArtErrIAk 153 1.026 468 387 831 2.865IBAIZABAl-nErBIOI 101 678 309 256 549 1.893BusturIA-urIBE 108 726 331 275 588 2.028GUZTIRA 531 3.558 1.623 1.344 2.882 9.938
Bestelako gaigabeziak dituzten pertsonakBIlBO 30 195 21 34 11 291EZkErrAlDEA-EnkArtErrIAk 28 176 19 31 10 264IBAIZABAl-nErBIOI 18 118 12 21 6 175BusturIA-urIBE 20 125 13 22 7 187GUZTIRA 96 614 65 108 34 917
GUZTIRABIlBO 1.020 7.094 3.587 4.995 3.684 20.380EZkErrAlDEA-EnkArtErrIAk 927 6.447 3.261 4.540 3.348 18.523IBAIZABAl-nErBIOI 611 4.262 2.154 3.001 2.212 12.240BusturIA-urIBE 656 4.564 2.308 3.216 2.370 13.114GUZTIRA 3.214 22.367 11.310 15.752 11.614 64.257
Iturria:BFAkogizarteEkintzasailekodatuak.
��
gaigabeziaeta19eta64urtearteanduenpertsonataldeaaintzathartuta(bigarrenmai-lakoforuerantzukizunekogizartezerbitzuenzatigarrantzitsubatenhartzaileizangodenbiz-tanleriarenikuspegiberezitik),sailakemandakodatuekhurrengoondorioaketazenbatespenakegiteaahalbidetzendute:
GAIGABEZIA BIZkAIAn:FOruErAntZukIZunEkOPRESTAZIO EtA ZERBIT ZuEN ERREALITATEA, BEHARRAK EtA ESKAINT ZA
9. TAULA ETA GRAFIkOA. GAIGABEZIA AITORTURIk ETA 19 ETA 64 URTE ARTEAN DUTEN PERT SONENBAnAkEtAgAIgABEZIAmOtAEtAmAIlAgOrABEhErA.BIZkAIA(2010).
<33% ARINA ERTAINA LARRIA OSO LARRIA GUZTIRA
Pertsonak % Pertsonak % Pertsonak % Pertsonak % Pertsonak % Pertsonak %
Gaigabezia fisikoa edota organikoa duten pert sonak
1.870 10 7.905 44 3.200 18 3.038 17 2.080 11 18.093 50
Gaigabezia intelektuala duten pert sonak
3 0 1.137 25 699 15 1.596 35 1.184 26 4.619 13
Buruko gaixotasuna duten pert sonak
155 2 1.536 18 1.142 13 5.121 59 746 9 8.700 24
Gaigabezia sent soriala duten pert sonak
397 8 1.817 38 669 14 725 15 1.188 25 4.796 13
Bestelako gaigabeziak dituzten pertsonak
53 53 22 22 7 7 11 11 7 7 100 0
GUZTIRA 2.478 7 12.417 34 5.717 16 10.491 29 5.205 14 36.308 100
Iturria:BFAkogizarteEkintzasailekodatuak.
OsOlArrIAlArrIAErtAInAArInA<%33
Gaigabezia fisikoa edota organikoa duten pert sonak
Gaigabezia sent soriala
duten pert sonak
Bestelako gaigabeziak
dituzten pertsonak
Buruko gaixotasuna
duten pert sonak
Gaigabezia intelektuala
duten pert sonak
%
60
50
40
30
20
10
0
GAIGABEZIA DUTEN PERT SONEN PARTE-HART ZERAKO ETA BIZI KALITATERAKO PLANA. 2010-2013
�8
Aurreko taulakodatuengaineangizarte Ekintzako Eskualdeagorabeheragaigabeziaduten pertsonen banaketa portzentajeak aplikatuz gero (2. taula), hurrengo zenbatespenairtetenda,gaigabeziaduten19eta64urteartekopertsonenbanaketatik:
10. TAULA. BIZkAIAngAIgABEZIAEtA19EtA64urtEArtEAnDutEnPErtsOnEngAInEAnZENBATET SIDEnBAnAkEtAgIZArtEEkIntZAkOEskuAlDEAEtAAgErIDutEngAIgABEZIAmOtAEtAmAIlArEnArABErA(2010).
<%33 ARINA ERTAINA LARRIA OSO LARRRIA GUZTIRAGaigabezia fisikoa edota organikoa duten pert sonak
BIlBO 593 2.507 1.015 963 660 5.738EZkErrAlDEA-EnkArtErrIAk 539 2.279 922 876 600 5.216IBAIZABAl-nErBIOI 356 1.506 610 579 396 3.447BusturIA-urIBE 382 1.613 653 620 424 3.692GUZTIRA 1.870 7.905 3.200 3.038 2.080 18.093
Gaigabezia intelektuala duten pert sonakBIlBAO 1 361 222 506 375 1.465EZkErrAlDEA-EnkArtErrIAk 1 328 201 460 341 1.331IBAIZABAl-nErVIÓn/nErBIOI 0 216 133 304 227 880BusturIA-urIBE 1 232 143 326 241 943TOTAL 3 1.137 699 1.596 1.184 4.619
Buruko gaixotasuna duten pert sonakBIlBO 49 487 362 1.624 237 2.759EZkErrAlDEA-EnkArtErrIAk 45 443 329 1.476 215 2.508IBAIZABAl-nErBIOI 28 293 218 976 142 1.657BusturIA-urIBE 33 313 233 1.045 152 1.776GUZTIRA 155 1.536 1.142 5.121 746 8.700
Gaigabezia sent soriala duten pert sonakBIlBO 126 576 212 230 377 1.521EZkErrAlDEA-EnkArtErrIAk 114 524 193 209 342 1.382IBAIZABAl-nErBIOI 76 346 127 138 227 914BusturIA-urIBE 81 371 137 148 242 979GUZTIRA 397 1.817 669 725 1.188 4.796
Bestelako gaigabeziak dituzten pertsonakBIlBO 17 7 2 4 2 32EZkErrAlDEA-EnkArtErrIAk 15 7 2 3 2 29IBAIZABAl-nErBIOI 10 4 2 2 1 19BusturIA-urIBE 11 4 1 2 2 20GUZTIRA 53 22 7 11 7 100
GUZTIRABIlBO 786 3.938 1.813 3.327 1.651 11.515EZkErrAlDEA-EnkArtErrIAk 714 3.581 1.647 3.024 1.500 10.466IBAIZABAl-nErBIOI 470 2.365 1.090 1.999 993 6.917BusturIA-urIBE 508 2.533 1.167 2.141 1.061 7.410GUZTIRA 2.478 12.417 5.717 10.491 5.205 36.308
Iturria:BFAkogizarteEkintzasailekodatuak.
��
�. EGuNGO BEHARREN ETA ETORKIZuNEKOEN EZAuGARRIAK
gaigabeziadutenpertsonekegundituztenbeharraketaetorkizuneanedukikodituzte-nakbaloratzekoikuspegi kualitatibotikbegiratuta,etaaintzathartutazeintzukdirenPlanhau lantzerakoan parte hartu duten gaigabeziaren gizarte entitateek egindako ekarpenak(ikusiIII.Eranskina),jarraiangaigabeziadutenpertsonenegungobeharrenetaetorkizuneanizanditzaketenenalderdinagusiakbiltzendira.
leheniketabehin,alderdiorokorrakaurkeztukodiraeta,jarraian,haienberariazkobe-harrak foru erantzukizuneko gizarte zerbitzuen sistemari dagokionez (prestazioak eta zer-bitzuak,eskuratzekosistemaetaestaldura).
�.1. Alderdi orokorrak
Idatz-zatihonetanBizkaiangaigabeziadutenpertsonenegungobeharreietaetorki-zuneanizanditzaketeneiburuzkoalderdiorokorrakbiltzendira:
•Orokorrean,gizarte eraldaketako bidean aurrerant z egiteko beharra ikustenda,baldint za hobeak lort zerant z (irisgarritasun unibert salean, gizarterat zean eta parte-hart ze eta aukera berdintasunean).horrenbitartez,posibleizanbehardutegaigabeziadutenpertsonaguztiekautonomia,bizitzaindependentea,parte-hartzeaetakomunitateareninguruneangarapenaedukitzea.
•Esku-hart zeak pert sona hauen bizit zako ibilbidean berez koak diren lagunt zako berariaz ko beharretara egokit zeko geroz eta behar handiagoa eta anit zagoa igartzenda.hainzuzenere:
•gaigabeziarenbatdutenhaurreketanerabeekgerozetataldehandiagoaeratzendute;berariazkolaguntzabehargarrantzitsuadute,haiekahaliketagaitasunetagarapenhandienaklorditzatenetagizarteratzeetaautonomiaeraginkorrerantzegindezatenbizitzakoetapahauetanjada.
•halaber,heldugaigabetuenlaneratzeaetagizarteratzeaahalbidetukoduenberariazkolaguntzabeharraereikustenda.Azkenbatean,baliabidehauek,eremuezberdinetatik–lanaetaetxebizitza,batezere–erraztueginbeharduteedoposiblebihurtuhaienautonomiamailaaltuenaetabizitzainde-pendenteakomunitateareningurunean.
• Biztanleria zahartzea (bai gaigabezia duten pertsonena, bai haien fami-liaedoharremaningurunearena)erantzunsistemarierronkakplanteatzendizkionbestefaktoregarrantzitsubatda.sistemakzahartzeaktibokoestra-tegiakbultzatubehardituhelduenetapatik.
GAIGABEZIA BIZkAIAn:FOruErAntZukIZunEkOPRESTAZIO EtA ZERBIT ZuEN ERREALITATEA, BEHARRAK EtA ESKAINT ZA
GAIGABEZIA DUTEN PERT SONEN PARTE-HART ZERAKO ETA BIZI KALITATERAKO PLANA. 2010-2013
�0
•Datozen urteetarako eskarian haz kunde sendoa baloratu da mota guztietako lagunt za, zerbit zu eta baliabideei uztartuta, horiek, orokorrean, bizit za inde-pendentea garat zea erraztuko badute.Eskarihazkundeaigarrikodaberenohikoetxebizitzanedoinguruneanbizidirenpertsonenmultzoan.
Errealitatehorrekerantzunegokiakeskatzenditupertsonahorieiahaliketaautonomia pertsonal, bizitza independente eta ingurunearen garapen handienaemateko, bainabaztertu gabe ere egoit za izaerako edo ant zekoetan espeziali-zatutako baliabideak behar dituztenen beharrak (datorren idatz-zatianaipatzendenarenildoberetik).
Bizitzamoduautonomoangaratuahalizatekopremisagisa,beharrezkotzatbaloratzendabaldintzaketaerantzunsistemahobetzea,leheniketabehinirisgarri-tasununibertsaleko,laguntzapertsonaleko,laneratzekoetabaliabideekonomikokoalderdieidagokienez(horrela,kotizaziogabekoetakotizaziopekopentsioensistema,enpleguezegonkorraeskuratzea, laguntzapertsonalaerraztenduen sistema,au-tonomiababestekoproduktuak,etxebizitzetan irisgarritasunetazaharberrikuntzaobrak, garraioa orokorrean,… hobetuz): hori guztia beharrezkoa da bizitza ohikoinguruneangaratuahalizateko.
•Aurreko idat z-zatian adierazi denari uztartuta, bizit za independente bat ga-rat zen dela erraztera zuzendutako lagunt zak, zerbit zuak eta baliabideak za-balt zea bestelako lagunt za, zerbit zu eta baliabideen eskaint zarekin batera joan behar da, erakunde izaerakoak horiek (etxebizitzatik kanpo, aldizkako ostatuzerbitzuetanedozerbitzuiraunkorretan).Zerbitzuhoriek,bestalde,beharrezkoakdiragaigabeziaduenpertsonaugarirenlaguntzabeharrakatenditzeko.Zentzuho-rretan,erakundearretaezdaagerikomunitateanpartehartzekoetabizikalita-teaedukitzekoeredutikaparte.komunitateanbizitzaautonomoabultzatzea–edozerbitzuendeszentralizazioa,hurbiltasuna…bezalakobestealderdibatzuk–ezdabateraezinabigarrenmailakoforuerantzukizunekoarretazerbitzuakematearekin,etaezdabateraezina,eztaere,erakundearretarekin(oraindikohikobizitokianbizidenpertsonariemandakoarretarenaldean).
•Familia ereduaren aldaketak, zaint zaileen zahart zearekin batera, familien amore emate egoerak dakart za(batezereautonomiarakoetaparte-hartzerakozailtasungehiendituztengaigabetutaldeenartean)etahorrekbeharegoeraberriakekartzenditu.kasuguztietanbeharrezkotzatjotzendafamilieietazaintzaileeiemandakobabesabiziagotzea,arnasahartzekozerbitzuetanetahaieiemandakolaguntzanformulaberriakbultzatuz(informazioa,orientazioa,prestakuntza,laguntzapsiko-logikoa…) gaigabezia duten pertsonek komunitatearen ingurunean autonomiapertsonala dutela ahalbidetzeko bideetako bat bezala eta, bereziki, gaigabezia
�1
duten pertsonek beren beharrak edo bizitzako ibilbidean dituzten lehentasunakadierazterikezdutenkasuetan.
•Beharrezkogisabaloratzenda,erakundeekgaratzendutenesku-hartzeeredutik, pert sonan oinarrit zen den plangint za, autodeterminazioa eta plangint za hori pert sona bakoit zaren behar, erabaki eta bilakaera beharrak ageri dituen bizit zako ibilbide zehat zetara egokit zea bult zat zea.
•Gaigabezia anit zeko eta urritasun anit zeko egoeretatik eratorritako behar konplexuak areagot zen doazela ikusida,beste faktorebatzuenarteanbiztanleriazahartzeariuztartuta.
�.�. Berariaz ko beharrak foru erant zukizuneko gizarte zerbit zuen sis-temari uztartuta
Idatz-zatihonetangizartezerbitzuenalorrekoberariazkobeharrakezaugarritzendira,gaigabeziadutenpertsonenetahaien familienbeharnagusienalderdiakbilduzgauregundagoenprestazio eta zerbitzu eskaintzarenaldean (tipologia eta zerbitzuenestaldura, etaeskuratzekosistema).
2.2.1. Prestazio eta zerbit zu eskaint zarekin zerikusia duten alderdiak (tipologia eta zerbit zu estaldura)
Jarraian,gaigabeziadutenpertsonentzatetahaienfamilientzatdaudenforuerantzu-kizunekogizartezerbitzuetaprestazioenegungotipologiaetaestaldurariburuzkoalderdienondorioakbiltzendira.hobetu,egokituedoosatueginbehardirelabaloratuda,horrenbi-tarteztaldearenbeharrentzakoerantzunmailabeharbestekoaetaegokiaizandadin.leheniketabehin taldeosoak,orokorrean,partekatutakoalderdiakaurkeztendira.Bigarrenik,Planhaulantzekogaratudenparte-hartzeprozesuarenesparruantaldeezberdinekbeharrezkotzatjotakohobekuntzakbiltzendira:
A) Talde osoaren alderdi komunak edo haiek partekatutakoak:
•Foruerantzukizunekogizartezerbitzuensistemabatgaratzenjarraitzekobeharrapartekatzenda, gai izangodenabeharbesteatenditzeko taldeguztien laguntzabeharrak.
•Daudenbaliabideakegokitzekoetamalgutzekoeskariaedobeharraareagotuegindela ikusi da, horiek gaigabezia duten pertsonen eta haien familien berariazkobeharretaraegokitzealdera.
•Beharrezkotzat jotzen da prestazioen egungo eskaintza taldearen egungo beha-rretara eta sor daitezkeenetara egokitzea (bai gaigabezia duten pertsonentzat
GAIGABEZIA BIZkAIAn:FOruErAntZukIZunEkOPRESTAZIO EtA ZERBIT ZuEN ERREALITATEA, BEHARRAK EtA ESKAINT ZA
GAIGABEZIA DUTEN PERT SONEN PARTE-HART ZERAKO ETA BIZI KALITATERAKO PLANA. 2010-2013
��
eurentzat, bai haien familia/harreman ingurunearentzat), haien bizitza ibilbideadenadela:hondamen/zahartzeegoeraareagotzea,laneratzekoetagizarteratzekolaguntzabeharradutenpertsonahelduak,haurtzaroa/nerabezaroa.Bestehainbatgairen artean, aztertu egin beharko da nola egokitu existitzen diren baliabideakpertsona horiekiko berariazko arreta baterako (zerbitzuetan edo zentroetan za-hartzerako unitate edo zona bereiziak sortzea, eta abar), zerbitzuen erabiltzailedirenen zahartzea jazotzenden kasuanarreta ratioaknolamalgutu edo egokituaztertubeharkoda,etaabar.
•Familiei eta zaintzaileei emateko laguntza zerbitzuakgaratzen jarraitzekobeharraplanteatzenda,arnasahartzekozerbitzuakbultzatzeaetaneurriberriaksartzea.
•Beharrezkotzatjotzendaongipasatzekoetaaisialdikoprogramengarapenarieman-dako babesa indartzea, gaigabezia duten pertsonen autonomia pertsonalaren etakomunitateareninguruneanpartehartzearenaldeegitekoetafamiliarentzatarnasahartzekoformulagisajarduteko.
•Boluntarioeilaguntzekoprogramakerebultzatueginbeharkolirateke.
•lanbide zentroetaraino edogaigabezia duenpertsona joanbehar izandaitekeenbestetokirenbaterainogarraioegokituarenzerbitzuabermatzekobeharraaztertueginbeharkolitzateke.
•gizatekenekimenapositibotzatjotzenda,etaharenlurraldezabalkundearenintere-sabaloratuegitenda(edohareninformaziopuntuaksortzeaetaI+g+Beremubatsartzeagizarteesparruan),edozeinkasutanereoinarrizkogizartezerbitzuekikoharre-mana/koordinazioahobetuzharenfuntzionamenduaezinhobeaizandadin.
•laguntzaproduktuetarakolaguntzasistemarenebaluaziojarraituaeginbeharkolitza-teke,gaigabeziadutenpertsonenordezkaridirenentitateenparte-hartzeaedukita.
•Beharrezkotzatjotzendaegoitzazkozerbitzuen,egoitzazentroeneta,batezere,la-guntzaduenetxebizitzarenetanorberarenetxebizitzanlaguntzaedukitzearenestal-durazabaltzea,baitaegunekozentroetanere.
•laguntza zerbitzuak edo programak eta elkarte jardueraren jabekuntza aintzathartzekointeresaazpimarratzenda,batezeretaldeahulenenordezkaridirenelkartehoriena,sorreraberrikoelkarteakerebultzatuz.Aholkularitzazerbitzuakeskaintzeakudeaketan,kontabilitatean,auditoretzan.
•Joan-etorrietarako, elikagaietarako, bizitokirako… prestazio ekonomikoak sartzeaaztertu beharko litzateke, horiek zerikusia dutenean zerbitzu espezializatu batekinerabiltzailearenohikoingurunetikkanpoematendenean.
��
B) Berariaz ko alderdiak gaigabezia mult zoak gorabehera:
Gaigabezia fisikoa edota organikoa duten pert sonak•komunitateareninguruneanbizitokiaukeren,laguntzadutenetxebizitzen,eskaintza
nahikoaedukitzekobeharraikusida.
•halaber,beharrezkotzatbaloratzendaintegraziokoetagaikuntzakozentroen(egu-nekozentroak)beharbestekoeskaintzaedukitzea,gaigabeziadutenpertsonahorieizuzenduta.gauregun,ezaugarrihoriekdituenzentrobakarradagoBizkaian,etahar-tarairistekopertsonaugariitxaronzerrendandagoelaikusida.
•Beharrezkotzatjotzendalaguntzaproduktuakeskuratzendirelasustatzea,etabai-taprestazioortoprotesikoenkatalogoegokiaeskuratzendelasustatzeaere.horre-lakoproduktuakeskuratzeakosatuegitendituazkenurteetaningurunearenirisga-rritasunahobetzekoegindakoesku-hartzeak.horrela,ingurunerasartzeanahizlan,hezkuntzaetagizarteeremuetarasartzeaahalbidetzendaesparruguztietan.
•Bizitza independenteaerraztendutenprogramenaldekoapustuaegitea (besteakbeste,laguntzapertsonala).Besteakbeste,laguntzapertsonalekoprestazioekono-mikoaeskasadelausteda,zaintzaileinformalarenprestazioekonomikobezalaxe.
•Ikusidagaigabeziafisikoaedotaorganikoadutenhaur,nerabeetagazteenbeharrakaisialdietadenboralibrekoprogramakeskuratzeanpilatzendirela,etahorieneskaintzabeharbestekoaizateabeharrezkoada.
•Beharrezkotzat jotzen da errehabilitazio eta mantentze tratamenduei dagokienezlaguntzagehiagoedukitzea.
•Egoitzetanaldibaterakoharrerarakoplazakopurujakinagordetzekobeharraikusidaere,larrialdikasuakgertatzendirenerako.
•Baliabideberritzailegisa,JardueraZentroakedukitzea,lurraldekoEskualdeezber-dinetan gaikuntza Zentroen sarea sortzea eta etxebizitzako eredu alternatiboakedukitzeainteresgarriadelaplanteatuda.
Ent zumen gaigabezia duten pert sonak eta ikusmen gaigabezia duten pert sonak
•gaigabeziasentsorialadutenhauretanerabeengerozetaeskarihandiagoaigarrida(hirukoiztuegindaazkenurteetanarazohauekdituenpertsonakopurua).
•Entzumengaigabeziadutenpertsonenberezitasunak–ongiberezitakoeskakizune-kin–aintzathartubehardirelausteda,ikusmengaigabeziadutenpertsonenkasuangertatzen den moduan. Berariazko beharrak dituzte komunikazioaren, lanbidearenetaaisialdiareneremukoirisgarritasuna,informazioaeskuratzeaetaingurunearekikoelkarrekintzabezalakogaietan.
GAIGABEZIA BIZkAIAn:FOruErAntZukIZunEkOPRESTAZIO EtA ZERBIT ZuEN ERREALITATEA, BEHARRAK EtA ESKAINT ZA
GAIGABEZIA DUTEN PERT SONEN PARTE-HART ZERAKO ETA BIZI KALITATERAKO PLANA. 2010-2013
�4
Batetik, entzumen gaigabezia duten pertsonek hurrengo baliabide beharrakplanteatzendituzte:
a. Berezko baliabide zentroa edukitzea (gizarte eta aisialdi zentroa), laguntzekoproduktuen eremua eta zeinu hizkuntzaren interprete zerbitzua sartuz. Zeinuhizkuntzareninterpretezerbitzuamalgutzeaahalbidetukodutenformulakereaz-tertubehardira,ordutegi zabaleanetaelkarteenmundutikbanandutaegonda-dinzerbitzua.Ildoberdinhonetan,haienkomunikazioaetaautonomiapertsonalababestu behar dira, berariazko kualifikazioa duten profesionalen bitartez (gidak,interpreteakedobitartekariak).
b. Egunekozentroentipologiamalgutzea,bestelakoerantzunhautabideakbiltzeko(adibidezentzumengaigabeziadutenpertsonentzakogizarteZentroa).
c. gainera,entzumengaigabeziadutenpertsoneklaguntzabeharraedukitzenduteorokorreanirisgarritasunerakoeta,batezere,zerbitzuetakokomunikaziorairiste-ko. Berariazko arreta eta orientazio zerbitzuekin, Zeinu hizkuntzaren interpretezerbitzuarekin,uztartutaere,prestakuntzaegokituareneremuankomunikaziorakoirisgarriakdirenkulturaetaaisialdijarduerak
Bestalde, ikusmen gaigabezia duten pertsonek uste dute hurrengo alderdiakhobetueginbeharkoliratekeelaprestazioenegungoeskaintzan:
a. laguntza edo prestazio ekonomiko berriak sartzea, laguntzarako txakurrak edogidatxakurrakbezalakolaguntzakerrazteko.
b. haienkomunikazioaetaautonomiapertsonalalaguntzeaberariazkokualifikazioaduten profesionalen bitartez (gidak, interpreteak edo bitartekariak). laguntzailezerbitzuaerebultzatueginbeharda.
c. Ikusmengaigabeziadutenpertsoneklaguntzabeharrakdituztehurrengobalia-bideeidagokienez:laguntzaetxean;egoitzazerbitzuakfamiliarenlaguntzarikezduten pertsonentzat; laguntza duen etxebizitza mendetasun egoeran dauden,ikusmengaigabeziaduten,familiarenlaguntzarikezdutenetalanegitekoadi-neandaudenpertsonentzat; laguntza ikusmengaigabeziadutenhauretagaz-teenfamilientzat.
Gaigabezia intelektuala duten pert sonak
•Beharrezkotzatjotzendagaigabeziaintelektualaizanetahondamenedotazahartzeegoerandaudenpertsoneierantzunegokiaematekobaliabideakantolatzea.
•gaigabezia intelektuala eta jokabidenahasmenduakdituztenpertsonei laguntzekozerbitzuenezaugarriakdefinitzeainteresgarritzatjodaere.
�5
•haien behar zehatzei dagokienez, hurrengo alderdien inguruan planteatzen dirahoriek:Arretagoiztiarrarenzerbitzuazabaltzea6urteetaraarte,derrigorrezesko-latubeharrarekinbateginez-gainera,"etxezetxe"ematekoaukeraaztertubeharda,beharraageridutenkasuzehatzetan-;babesahaurgarapenari;babesakomu-nikazioarengarapenari;autonomiapertsonalaetagizartekoasustatzekozerbitzuakadinezberdinetan;aisialdirako laguntza,gizarteparte-hartzeaetakomunitatekozerbitzuakeskuratzekozerbitzuak;bizitzaindependenterakobabesaetapaezber-dinetan(gazteak,adinekoak); laguntzaetxeanadinezberdinetaneta intentsitateezberdinetan; laguntzafamilieiberenseme-alabenbizitzakoetapaezberdinetan;laguntza jarduerengarapeneanarrazoi ezberdinengatik lan egiten ez dutengai-gabetuintelektualentzat;etalaguntzaekonomikoazenbaitzerbitzueskuratuahalizateko.
•Beharrezkotzat jotzen da, halaber, eguneko zentroetan gehieneko plaza kopuruaegokitzeagaigabeziaintelektualadutenpertsonentzatetaplazakopuruaareagotzeaberariazko egoitza zentroetan gaigabezia intelektuala eta jokabide nahasmenduakdituztenpertsonentzat.
Autismoa eta autismoaren espektroko nahasmenduak dituzten pert sonak
•taldehonetanhazkundesendoaikusida(%40hazidaazkenhiruurteetan).
•Espektroautistakopertsonekarretaetagaikuntzairaunkorrabehardutebilakaerain-gurunebatean,izanere,18urteetatikaurreragaratzenaridiraoraindik.haienbeharnagusiakespektroautistakopertsonentzakobaliabideespezializatuakdira,gaigabeziaintelektualetiketabaliabideorokorretatikbereizita.6urtebeteartearretagoiztiarraerebehardute.
•Familientzatarnasahartzekozerbitzuak,laguntzakoakedobakarkakolaguntzakoaketabizitokianlaguntzekoakbiltzekoberariazkoprogramasortzekobeharrabaloratuda.
Garun paralisia duten pert sonak
•talde honetatik eremu ezberdinetan laguntza emateko berariazko baliabideakbehar direla planteatu da: Ingurunerako egokitzapenak, laguntza produktuak,laguntzailepertsonala,laguntzanorberarenetxean,egokitutakoaisialdietaden-bora libreko programak, zentroetara eta aisialdi eta denbora libreko programe-tara joateko garraio egokitua, egoitza edo etxebizitza zerbitzuak laguntzarekingarunparalisiaduenarenzaintzaileazahartzeaurreratukoetapabateandagoensenidebatdenkasuan,garunparalisiadutenpertsonentzakoplazakareagotzeaberariazkoegunekozentroetan,arretagoiztiarra6urteetarairitsiarte,logopedia,hidroterapia,estimulaziobasalabizitzakolehenetapetan.
GAIGABEZIA BIZkAIAn:FOruErAntZukIZunEkOPRESTAZIO EtA ZERBIT ZuEN ERREALITATEA, BEHARRAK EtA ESKAINT ZA
GAIGABEZIA DUTEN PERT SONEN PARTE-HART ZERAKO ETA BIZI KALITATERAKO PLANA. 2010-2013
�6
•halaber, familientzat arnasa hartzeko zerbitzuak, laguntzakoak edo bakarkakolaguntzakoak etabizitokian laguntzekoakbiltzekoberariazkoprograma sortzekobeharrabaloratuda.
Bat-batean hartutako garun kaltea duten pert sonak
•talde honetatik berariazko baliabideak behar direla planteatzen da hurrengoetan:errehabilitazioan, laguntza psikologikoan, logopedian, fisioterapian, aisialdian etadenboralibrean,etalaguntzadutenetxebizitzetanetabat-bateanhartutakogarunkalteadutenpertsonentzakoegoitzetan.
•Bat-bateanhartutakogarunkalteadutenetamugaertainakedolarriakdituztenpertsonentzakozentroetanplazakopuruaareagotzeabeharrezkotzatjotzenda,familiek arnasa har dezaten. lanerako zentroak ere beharrezkotzat jotzen dirataldehonentzat.
Buruko gaixotasuna duten pert sonak
•Ezinbestekotzatjotzendapertsonahauengizarteratzearietaparte-hartzeariberezikieragitendiotenondorioakdituengizarteestigmariaurreegitea.
•Burukogaixotasunakeragindakopertsonataldehonetanhazkundesendoaigarrida,haienarazoakanitzaketakonplexutasunberezikoakizanez.
•laguntza beharrak igarri dira, eta horiei erantzun bereizi egokiak eskaini beharzaizkie, bai haurtzaroan/nerabezaroan, bai heldu gisako bizitzan eta hondamen/zahartzeegoeretan.
•Burukogaixotasunadutenpertsonenprofilakeskatuegitenduetxebizitzarenalorre-kolaguntzaketalanbideprestakuntzakoak,lanaurrekoak,areagotzea(lanmunduansartzeraorientatuta).
•Beharrezkotzatjotzendaetxezetxekolaguntzasareazabaltzea;bertan,ikuspegipsiko-logikoaetahezkuntzakoa,jokabideaketajarrerakikastekoaetainguruneaezagutzekoaksartukoliratekeburukogaixotasunadutenpertsonentzatnahizhaienfamilientzat.
•Beharrezkotzat jotzen da baliabide berritzaileak sortzea buruko gaixotasuna dutenbainaintentsitatebaxukoarretabehardutenetamugagutxietakontrolmailabaxuadutenpertsonentzat(kasuaskotanbaloratuegitendahorrelabakarriklordaitekeelapertsonak“harrapatzea”behardituztenlaguntzabaliabideetarajoandaitezen).
•Buruko gaixotasuna duten pertsonen kasuan, berezitasunak ikusita (gaixotasunaantzemateko eta laguntzak onartzeko zailtasuna, etengabeko berrerorikoak…),funtsezkoadabaliabideakmalgutzeaetaegokitzea,etabaitabaliabideenarteaniga-roetamugikortasunaegoteaahalbidetuetaarindukodutenneurriakaztertzeaere.
��
•Beharrezkotzatjotzendainformazioetaorientaziozerbitzuhobeaedukitzea,ho-rrekaukeraemandezanburukogaixotasunaezagutuetanormalizatzekoagerraldibat jasatendutenetaegoerainolazereezagutzenezdutengazteennahizhaienfamilienartean.
•Egunekoarretazerbitzuak,etxebizitzaketagizarteetafamilialaguntzapsiko-komu-nitariokoprogramakareagotueginbeharkolirateke.
2.2.2. Prestazioak eta zerbit zuak eskurat zearekin zerikusia duten alderdiak
Idatz-zati honetan baliabideak eskuratzerakoan hobetzea edo gaigabezia dutenpertsonenbeharretaraegokitzeabeharrezkoadelaustedenalderdiakbiltzendira:
•Zerbitzuedotasailezberdinenartekokoordinazioahobetzea,baitagizarteetaosasuna-ren,hezkuntzaren,etxebizitzaren,enpleguaren,justiziaren…esparruetanere.
•Oinarrizkogizartezerbitzuekikokoordinazioahobetzeaetabaliabideespezializatuakeskuratzeamalgutzeaoinarrizkozerbitzuenbitartez.
•gaigabeziaugarikopertsoneiegokitzeabaliabideak.
•Ebaluazioetaorientaziotresnakgaratzea,baliabideaketazerbitzuakegokiesleitzekogaigabeziadutenpertsonenlaguntzabeharrakgorabehera.
•Baliabideakeskuratzeko irizpideakmalgutzea, berdintzeaetaarintzea, sistemarairistekobalorazioapertsonarenbeharrenikuspegitikeginez.
•Baliabide batetik beste baterako trantsizioa eta mugikortasuna malgutzea etaarintzea.
•Baliabideenerabileramalgutzea;horrela,egoitzazentrobaterasartzeabateragarriaizanbehardaegunekozentrobaterasartzearekin.
•gaigabeziamailaaitortzekoetamendetasunabaloratzekoizapideakarintzea.
•neurri malguak aztertzea, erabiltzaileen errealitateari eta beharrei egokituta.horiek baliabideak eskuratzeko saiakera aldiak edo behin-behineko baimenakahalbidetubehardituzte.
•kasuarenjarraipenaedokoordinazioaegitea,pertsonabakoitzarenbizizikloarenbi-lakaerabeharrei jarraiki etagizarteekimenekoentitateetatik,haiekinkoordinatutaedoerreferentziakoprofesionalarenetaadministraziopublikoanedotagizarteeki-menekoentitateetanfuntzioakbetetzendituztenbesteprofesionalenparte-hartzeadutendiziplinaanitzekotaldeensorrerarenbitartez.
•Baliabideakeskuratzeari,eskuratzehorrenezaugarriei,daudenbaliabideei,prozedu-rei,etaabarriburuzkoinformazioabarreiatzenetaezagutzendelahobetzea.
GAIGABEZIA BIZkAIAn:FOruErAntZukIZunEkOPRESTAZIO EtA ZERBIT ZuEN ERREALITATEA, BEHARRAK EtA ESKAINT ZA
GAIGABEZIA DUTEN PERT SONEN PARTE-HART ZERAKO ETA BIZI KALITATERAKO PLANA. 2010-2013
�8
�. fORu ERANT ZuKIZuNEKO GIZARTE ZERBIT ZuEN SISTEmAKO PRESTAZIOEN EGuNGO TIPOLOGIA ETA mAPA GAIGABEZIA duTEN PERT SONENT ZAT
Gaigabezia Zerbit zuaren 2009ko Jardueren memoriak hurrengokopuruakbiltzendituegindakojardueraridagokionez:
11. TAULA.BFAkOgIZArtEEkIntZAsAIlArEnZErBItZuAk,PrEstAZIOAkEtAgAstuAgAIgABEZIArEnErEmuAn.2009.urtEA
BIGARREN mAILAkO EGUNEkO ZERBIT ZUAk ETA LANBIDE ETA EGOIT ZA IZAERAkOAk PLAZA kOP. SAILAREN GASTUA
Plazak entitateekin
lanbideZentroetan 1.271
50.885.146,92EEgunekoZentroetan 936EgoitzaZentroetan 890Aldibaterakoegonaldietarakoplazak 28
Diru-laguntzaizendunaklanbideZentroetaneginbeharrekoinbertsioetarako 1.243.780,19E
PRESTAZIO EkONOmIkOAk
13/1982 Legean aitortutako prestazioak (mIGIL)
Osasunlaguntzaetafarmaziakoprestazioa
736.103,40Egutxienekodiru-sarrerabermearensorospenahirugarrenpertsonabatilaguntzekosorospenamugikortasunetakonpentsaziosorospena,garraiogastuetarako
kotizazio gabeko pent sioak
Elbarritasunekokotizaziogabekopentsioa2009an3.611
pentsioemanda16.886.960,03E
Banakako lagunt zak
Arretagoiztiarra 317 444.518,50EOrdainketabakarrekolaguntzak 4 5.857,60E
BESTE DIRU-LAGUNT ZA/LAGUNT ZA BAT ZUk
Arretarietaintegrazioarizuzendutakodiru-laguntzak(aisialdiasalbu) 1.193.933,00EAisialdietadenboralibrekoprogrameizuzendutakodiru-laguntzak 1.566.894,00E
Iturria:BFAkogizarteEkintzasaila.
hurrengotauletansailareninformazioabiltzenda2010eko hasierako aurrekontuanplanteatutakobaliabideezberdinetakoplazeiburuz:
��
GAIGABEZIA BIZkAIAn:FOruErAntZukIZunEkOPRESTAZIO EtA ZERBIT ZuEN ERREALITATEA, BEHARRAK EtA ESKAINT ZA
12. TAULA.BFArEngIZArtEZErBItZuEnPrEstAZIOEnPlAZAkEtAEstAlDurAgAIgABEZIArEnErEmuAn(2010EkOhAsIErAkOAurrEkOntuA)
EGOIT ZA ARRETAkO ZERBIT ZUAk 2010EkO PLAZAk
BIZ kAIkO BIZTANLERIA OSOAREN ARABERAkO ESTALDURA (ESTALDURA PORT ZENTAJEA 1.000 BIZTANLEkO)4
24h-koegoitza 687 0,6016h-koegoitza 205 0,1824h-koaldibaterakoegoitza 28 0,02laguntzadutenetxebizitzak 121 0,10EGOIT ZA ARRETAkO ZERBIT ZUAk GUZTIRA 1.041 0,90
EGOIT ZA IRAUNkORRAk 1.013 0,88ALDI BATERAkO EGOIT ZAk 28 0,02
EGOIT ZA ARRETAkO ZERBIT ZUAk 2010EkO PLAZAk
BIZ kAIkO BIZTANLERIA OSOAREN ARABERAkO ESTALDURA (ESTALDURA PORT ZENTAJEA 1.000 BIZTANLEkO) 4
Egunekozentroa 885 0,77Egunekozentroa-OIZ 99 0,09Egunekozentroaguztira 984 0,86lanbidezentroa 1.295 1,12EgunEkOArrEtAkOZEntrOAk/lAnBIDEErAkOAkguZtIrA 2.279 1,98
BESTELAkO PRESTAZIOAk 2010EkO ONURADUNAk
BIZ kAIkO BIZTANLERIA OSOAREN ARABERAkO ESTALDURA (ESTALDURA PORT ZENTAJEA 1.000 BIZTANLEkO) 1
ArrEtAgOIZtIArrA 317OrDAInkEtABAkArrEkOBAnAkAkOlAguntZAk(trABAArkItEktOnIkOAk)
4
BANAkAkO LAGUNTZAk GUZTIRA 321 0,28kotizaziogabekopentsioak-kgP 6.500gaigabetuarengizarteratzea-mIgIl 379gsInkonpentsazioakGUZTIRA kGP + mIGIL 6.879mendetasuna–zaintzakfamiliareningurunean 10.000 5,97
mendetasuna–laguntzailepertsonala 5mENDETASUNA GUZTIRA 10.005 8,68
4 Estaldurakalkulatzekoerreferentziakobiztanleria:biztanleriaBizkaian,2009an:1.152.658.Iturria:EstatistikakoInstitutunazionala.2009kourtarrilaren1ekoustiapena(2010ekootsailaren2aneguneratua).Iturria:BFAkogizarteEkintzasaila.
Jarraiandatozentaulekinformazioxehatuabiltzendutesailakegunekoarretakoetaegoitzaizaerakolaguntzaplazenbanaketariburuz,gizarteEkintzakoEskualdeakgorabeheraegoerazeindenetahartzaileengaigabeziamotazeindenaintzathartuta:
GAIGABEZIA DUTEN PERT SONEN PARTE-HART ZERAKO ETA BIZI KALITATERAKO PLANA. 2010-2013
40
13. TAULA.BFArEngIZArtEZErBItZuEnEgunEkOArrEtAkOZEntrOAkEtAPlAZAkgAIgABEZIArEnErEmuAn(2010EkOhAsIErAkOAurrEkOntuA)
GIZARTE EkINT ZAkO ESkUALDEAk
tAlDEhArtZAIlEA
GUZTIRAGaigabezia intelektuala
duten pert sonak
Autismoa eta autismoaren espektroko
nahasmenduak dituzten
pert sonak
Buruko gaixotasuna
duten pert sonak
Garun paralisia duten
pert sonak
Gaigabezia fisikoa edota organikoa
duten pert sonak
Z P Z P Z P Z P Z P Z P %BIlBO 6 286 7 152 2 100 2 68 1 52 18 658 27,33EZkErrAlDEA-EnkArtErrIAk 11 430 0 0 6 156 4 51 0 0 21 637 26,45
IBAIZABAl-nErBIOI 5 221 1 30 2 54 0 0 0 0 8 305 12,67
BusturIA-urIBE 19 576 0 0 4 123 1 40 1 16 25 755 31,35BEstElAkOZOnAk 1 11 0 0 0 0 1 11 0 0 2 22 0,91kOkAtuZAIn5 1 23 0 0 1 8 0 0 0 0 2 31 1,29GUZTIRA
431.547
8182
15441
8170
268
76 2.408 100,00% GUZTIRA 64,24 7,56 18,31 7,06 2,82
Iturria:BFAkogizarteEkintzasaila.
5 kokatu zain:gizarteEkintzakoEskualdeenarteanplazarenkokalekuaesleitzekozain.
14. TAULA. BFArEngIZArtEZErBItZuEnEgOItZAArrEtAkOZEntrOAkEtAPlAZAkgAIgABEZIArEnErEmuAn(2010EkOhAsIErAkOAurrEkOntuA)* Zenbatu diren plazetatik bat zuk lanbide erakoak, enplegu babestuko plazak eta heziketa bereziko arreta erakoak dira.
GIZARTE EkINT ZAkO ESkUALDEAk
tAlDEhArtZAIlEA
PRESAZkOAk GUZTIRAGaigabezia intelektuala
duten pert sonak
Autismoa eta autismoaren espektroko
nahasmenduak dituzten
pert sonak
Buruko gaixotasuna
duten pert sonak
Garun paralisia duten
pert sonak
Gaigabezia fisikoa edota organikoa
duten pert sonak
Z P Z P Z P Z P Z P Z P Z P %BIlBO 7 77 0 0 1 60 0 0 0 0 0 0 8 137 13,16EZkErrAlDEA-EnkArtErrIAk 6 186 0 0 3 68 1 11 1 19 0 0 11 284 27,28
IBAIZABAl-nErBIOI 3 148 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 148 14,22
BusturIA-urIBE 8 125 1 5 0 0 0 0 1 15 0 0 10 145 13,93
BEstElAkOZOnAk 18 243 1 5 0 0 0 0 0 0 0 0 19 248 23,82
kOkAtuZAIn5 0 0 0 0 1 64 0 0 0 0 1 15 2 79 7,59GUZTIRA
42779
210
5192
111
134
115
53 1.041 100,00% GUZTIRA 74,83 0,96 18,44 1,06 3,27 1,44
Z: ZEntrOAk P: PlAZAk
41
1. sailaketagaigabeziareneremukoentitateekgaigabeziadutenpertsoneiarretaema-tekoetahaieksustatzekoerreferentziakoeredujakinbaterantzabiat zen jarrait zea-ren aldeko apustuapartekatzendute:komunitatean Parte Hart zeko eta Bizi kali-tatea Edukit zeko Eredua.
PlangintzakoekimenhonengarapenaplanteatuegitendaEreduhonenaldekoiden-tifikazioetaapustuan.Bertan,gaigabeziadutenpertsonenarretanetasustapeneandatozen urteetan egin beharreko bideranz ko orientazioa dago,nahizetapixka-nakakoezarpenaibilbideluzekoproiektuanbiziodunbatenondorioizanetahorrek,noski,Planhonenindarraldiagainditzendu.
Ereduhaupixkanakabarneratzekoeta erabatfinkatzeko, beharrezkoada kulturaaldaketakoetagizarteeraldaketakoprozesubatbizitzeaetaforuerantzukizunekogizarte zerbitzuen sisteman esku hartzen duten funtsezko agente guztien esku-hartzeanahiz,zeharkakojardunenbitartez,gaigabeziadutenpertsonakkomunita-teansartzen,bertanpartehardezatenetabizitzaautonomoaizandezaten,irisgarri-tasununibertsaleanetaguztiontzakodiseinuanetaaukeraberdintasuneaneraginadutenfaktoreetaneragindezaketenhorienaedukitzea.
�. Datozenurteetarakobeharetaeskarihazkunde indartsuazenbatetsidaprestazioetazerbitzumotaguztietarako,horienbitartezkomunitateareninguruneanbizitzaindependenteagaratzeaerraztukobadakomunitateanPartehartzekoetaBizikali-tateaEdukitzekoEreduarekinbatetorriz.
Ereduhonenesparruan,beharrezkotzatjotzendaereduhorilortzerazuzendutakozerbitzuberrien(laguntzakingurunean,etxebizitzaklaguntzarekin,etaabar)sorrera(edojadaexistitzendirenenegokitzapenak)arrazoiz moldat zea bestebaliabidetra-dizionalbatzuekin(egoitzak,egunekozentroak,etaabar).horiek,bestalde,eskaria-renxedeizatenjarraitukodutetaldehonetakozatigarrantzitsubatenpartetik,izanere,laguntzaespezializatuhauekeskatzenjarraitukodute.
�. Beharrezkotzat jotzendaforuerantzukizunekogizartezerbitzuenerantzunsiste-mahobetzea,unibert saltasunari, zuzentasunari, kalitateari eta pert sonan oina-rritutako plangint zari dagokienez.horiguztiaBizkaikoForuAldundiarengizarteEkintzakoPlanEstrategikoarenEginkizunarekin,BalioekinetaIkuspegiarekinnahizharenlehentasunezkoildoekinbatetorrizegingolitzateke.
�.AnAlIsIArEn ONdORIO OROKORRAK EtA dIAGNOSTIKOA
GAIGABEZIA DUTEN PERT SONEN PARTE-HART ZERAKO ETA BIZI KALITATERAKO PLANA. 2010-2013
4�
sistemaren prestazio eta zerbitzu eskaintzari dagokionez, baloratu egiten diraazkenurteetanBizkaikogizarteEkintzareneremuan ikusidirenaurrerapausoakgaigabeziadutenpertsonenalde.halaetaguztizere,beharrezkoadaprestazioetazerbitzuenkatalogoaren,eskuratzeetaestaldurasistemarenhobekuntza,ego-kitzapenetamoldatzealderdietanaurrerantzegitenjarraitzeasistemaoso,beharbestekoetalaguntzakoberariazkobeharrekikoegokiadenbaterantz,horrenbitar-tezkomunitateanBizikalitateaEdukitzekoEredurantzegitealdera:
• Prestazioenetazerbitzuenkatalogoanegiteabeharrezkotzatjotzendi-renhobekuntzagehienakdaudenbaliabideakegokituetamalgutzetiketabaliabideaksortu/eraldatzetikigarotzendira,horrenbitartezautonomiapertsonalaetabizitzaindependenteaahalbidetzekokomunitatearenin-gurunean.
• Eskuratzeko sistema, halaber, taldearen errealitatearekiko gehiago ego-kitzerantz bideratu behar da, haien aniztasun funtzionala gorabehera(esate baterako, sistemako prestazioak eskuratzeko balorazio sisteman).halaber,baliabideenartekoigarotzeetamugikortasunaarinduetamal-gutubehardira.
• sektorekoplangintza (funtzionalaeta lurraldekoa) laguntzasareosoetanahikoa bermatzera orientatu behar da gaigabezia duten pertsona guz-tientzat(unibertsaltasunaetazuzentasuna).
4. Prestazioak eta zerbit zuakgaigabeziadutenpertsonen(haurtzaroetanerabezaroa,helduaketahondamen/zahartzea)bizit zako ibilbideko etapabakoitzeanberezkoakdirenberariazkobeharreiegokitzekobeharraigarrida,gerozetabeharhandiagoaetaanitzagoagainera.horrela,beharrezkoadasortzenaridirenbeharhaueiemangozaizkienerantzunakegokitzeaedoberribatzukbilatzea.
5. Erakundeakgaratzenaritudirenesku-hartzeereduetatik,etapertsonanoinarritzenden plangintza eta bizi kalitate eredua ezartzea dakarrena, baloratu egiten dabeharrezkoadelametodologia eta tresna bat zuk edukit zea, pert sonan oinarri-turiko plangint zaren ikuspegia duen parte-hart ze eta bizi kalitateko eredu bat aplikatu eta jarrait zea ahalbidet zeko. Tresna hauei eskerposibleizangodaba-nakakoplangintzaegokitzeapertsonabakoitzarenbeharzehatzei,harenberezkoerabakieietaeboluziobeharrakageridituenbiziibilbideari.
6. Familia eta bizikidet za ereduak anizteak, familien baitan zaint zaileen za-hart zearekin batera, familien amore emate egoerak dakart za (batez ere au-tonomiarako eta parte-hart zerako zailtasun gehiendituztengaigabetutaldeenartean)etahorrekbeharegoeraberriakekartzenditu.Beharrezkoadafamiliei
4�
AnAlIsIArEnONdORIO OROKORRAK EtA dIAGNOSTIKOA
eta zaint zaileei emandako lagunt za biziagot zea, komunitatearen ingurunean gaigabezia duten pert sonen autonomia pert sonala ahalbidet zeko bide gisaeta,batezere,gaigabeziaduenpertsonakberebeharrakedobiziibilbiderakolehen-tasunakadieraziezindituenean.horrela,zaintzaileenarnasahartzekoetahaieilaguntzekozerbitzuakbultzatubeharkolirateke.
�. Funtsezkotzat jotzendasistemarenagenteezberdinenaldetikkalitatean oina-rritutako kudeaketa ereduak ezartzea,etahoriikuspegihirukoitzetikegitea:bizikalitatea,kudeaketarenkalitateaetakudeaketaetikoetaarduratsua.horrekau-rrerantzegiteaesannahidu,besteakbeste,kalitatesistemakfinkatzean,pertsoneiburuzkopolitikan,hausnarketaetakudeaketaetikoetaarduratsuan,etaabar.
8. Bizkaiko Foru Aldundia gizarte ekimenaren esku-hartzeari emandako laguntzagaratzen ari da, horretarako eskainitako zerbitzuen zati handi bat finantzatuz.Aldundiarenetaentitatepribatuenartean,gizarteZerbitzuenalorrean,nagusidenharremanjuridikokoereduaelkarlanhitzarmenarenada,diru-laguntzakemateazaparte (bai emakida egiteko ohiko prozeduraren bidetik, bai zuzenean emanez,aurrekontuetan bide izenduna erabilita). Bai Foru Aldundia, bai entitate priba-tuak,orokorrean,batdatozadierazteanbeharrezkoadelaharreman juridikoko eta lankidet zako sistema egoki bat edukit zea:
•Batetik,gaiizanbehardaBizkaiansistemarenberezitasuneimoduegokianerantzutekoeta,batezere,gai izanbehardabertaneskuhartzendutengizarteekimenekoentitateeniraunkortasunabermatzeko.
•AldibereanzerabermatubehardaAdministrazioakbetebeharduenErantzu-kizunPublikokofuntziotik:
-Zuzentasunaprestazioaketazerbitzuakeskuratzerakoanetabaliabideakbeharbestekoakizateagaigabeziadutenpertsonaguztientzatetahaienfamilientzat.
-Objektibotasuna eta gardentasuna sistema garatzeko oinarritzat hartudirenirizpideetan.
-Baliabidepublikoakerabiltzendireneanarrazoizkotasuna,orekaetaopti-mizazioabilatzea.
45
Jarraian,Bizkaiangaigabeziadutenpertsonenetahaienfamilienautonomiapertso-nalariarretaematekoetahurasustatzekoEstrategiajasokodadatozenurteetarako;bertan,arretarenetaesku-hartzearenerreferentziakoeredugisakomunitateanpartehartzekoetabizi kalitatea edukitzeko Ereduan pixkanaka sartzeko bidean planteatu diren ildo estrate-gikoak,helburuaketajardunakjasotzendiraetabaitaprestazioetazerbitzueskaintzaosoa,egokiaetabeharbestekoalortzekoelementukomunakere.
Ereduhonetaranzkoibilbideakfuntsezkoagenteguztienesku-hartzeabeharduenkulturaaldaketakoprozesubatetagizarteeraldaketakoabeharduelaaintzathartuta,gizarteeraldake-takobostardatzestrategikoidentifikatudaanalisiardatzetaegituraplanteamendueidagokie-nez.horiekdefinitzetikabiatuz,zeharkakoprogramakdefinitudirahoriekaplikatzeko,bakoitzaberehelburu,jardunetaebaluazioadierazleekinbetedirenedoezikusteko(2010-2013).
Aldaketaprozesuhorretangizarteeraldaketakobostardatzestrategikoidentifikatzenditugu:
•Zeharkako izaera duten bi ardat zek,foruerantzukizunekogizartezerbitzuensiste-makgizartebizkaitarosoarizuzendubeharrekojardunakhartukodituzte.Oinarrizkopremisaizangodakulturaaldaketarakobeharrezkoadelagizartea(erakundeak,admi-nistrazioaketaboterepublikoak,agenteekonomikoaketagizarteagenteak,enpresak,ikastetxeak,osasunarenalorrekoak,etaabar)aniztasunabarneratzearenaldeetaal-daketaprozesuaneraginkortasunezeskuharraraztearenaldejartzea:
A. Bizit za autonomoa komunitatean, gizarterat zea eta parte-hart ze aktiboa:Bizkaian gaigabezia duten pertsonek ahalik eta autonomia handiena,gizarteratzea eta komunitatean parte-hartze aktiboa lortzeko baldintzaegokiaksustatzea.
B. Irisgarritasun unibert sala, guztiont zako diseinua eta aukera berdintasuna:Irisgarritasununibertsaleraginkorraetaguztiontzakodiseinuasustatzea,etabaitaaukeraberdintasunaetatratuegokiaetabereizkeriarikgabekoaeregaigabeziadutenpertsonekiko.
•Barne izaerako hiru ardat z,foruerantzukizunekogizartezerbitzuensistemanoi-narritutaetahaienetengabekohobekuntzarantzorientatutaetafuntsezkoagenteguztienesku-hartzeaedukiz(gizarteEkintzasailabera,gaigabeziadutenpertso-naketahaien familiak,haienordezkari direnedota zerbitzuakematendizkietenentitateak,profesionalak,boluntarioak):
4. ESTRATEGIA:kOmunItAtEAnPArtEhArtZEkOEtABIZIkAlItAtEAEDukItZEkOErEDurAntZ
GAIGABEZIA DUTEN PERT SONEN PARTE-HART ZERAKO ETA BIZI KALITATERAKO PLANA. 2010-2013
46
C. Gizarte zerbit zuen unibert saltasuna eta zuzentasuna horiek eskurat zerakoan:unibertsaltasunaetagaigabeziadutenpertsoneietahaien familiei zuzendutakoforuerantzukizunekoprestazioetazerbitzuakberdintasunbaldintzetaneskuratze-kobeharbestekobaldintzaketabaldintzaegokiaksustatzea.
D. kalitatea eta pert sonan oinarritutako plangint za:komunitatean parte hartzeko eta bizi kalitatea edukitzeko ereduaren ezarpeneanaurrerantz egitea, eta baita sistemaren esku-hartze ereduaren barruan pertsonanoinarritutakoplangintzametodologianere.
E. Elkarlana eta elkarriz keta hirugarren sektorearekin:gizarteekimenekoentitateenelkarlanabultzatzeaforuerantzukizunekogizartezer-bitzuensistemarenorientazioetahedapenean(zerbitzuakematea,plangintza,be-rrikuntzaetaetengabekohobekuntza…)etaelkarrizketazibilaetagizarteekimenekoentitateeninteresorokorrekobestelakojardunakerebultzatzea.
Ardatz horietako bakoitzari dagokionez, jarraian bakoitzaren kontzeptua eta benetanaplikatzekodaudenzeharkakoprogramakbiltzendira,bakoitzaberehelburuekin,helburuhorieklortzekojardunekinetaplanteatudirenjarduerakbetedirenedoezebaluatzekoadierazleekin.
Jarraian datorren taulak laburbildu egiten du Ardatz Estrategikoen eta horiekaplikatzeko kasu bakoitzean planteatu diren Zeharkako Programen arteko elkarrekikota-suna,ondorengaratzekoakizangodirenak:
BizkaiangaigabeziadutenPertsonenParte-hartzerakoetaBizikalitaterakoPlana(2010-2013)onetsitadagoelarik,huramartxanjartzenhasikoda.horretarako,barreiapenjardunezberdinakegingodira,etabaitahaienezarpenetagarapenalagundukonahizha-rengainekojarraipena,ebaluazioaetaeguneratzeaegingoere.
GIZARTE ERALdAKETAKO ARdAT Z ESTRATEGIKOAK
APLIKAZIORAKO ZEHARKAKO PROGRAmAK
A ARDATZA:Bizitzaautonomoakomunitatean,gizarteratzeaetaparte-hartzeaktiboa.
komunitateanautonomiapertsonala,gizarteratzeaetaparte-hartzealagunduetasustatzekoprograma.
B ARDATZA: Irisgarritasununibertsala,diseinuaguztiontzatetaaukeraberdintasuna.
Irisgarritasununibertsalaetaaukeraberdintasunasustatzekoprograma.
C ARDATZA: gizartezerbitzuenunibertsaltasunaetazuzentasunahoriekeskuratzerakoan.
Zerbitzuenunibertsaltasunerakoetahoriekeskuratzerakoanzuzentasunaegotekoprograma.
D ARDATZA: kalitateaetapertsonanoinarritutakoplangintza.
kalitaterakoetapertsonanoinarritutakoplangintzarakoprograma.
E ARDATZA: Elkarlanaetaelkarrizketahirugarrensektorearekin.
Programaelkarlanerakoetaelkarrizketaedukitzekohirugarrensektorearekin.
4�
5. HELBuRuAK EtA jARduNAK
A ARdAT ZA: BIZIT ZA AuTONOmOA KOmuNITATEAN, GIZARTERAT ZEA ETA PARTE-HART ZE AKTIBOADEFINIZIOA ETA EDUkIA
Bizkaian gaigabezia duten pertsonek ahalik eta autonomia handiena, gizarteratzea eta komunitatean parte-hartze aktiboa lortzeko baldintza egokiak sustatzea.
hurrengoezaugarriakizangodituensistemabateanaurrerantzegitekobehardirenalderdiakbiltzenditu:
•gaigabeziadutenpertsoneizeraahalbidetukodiena:•Ahaliketaautonomiapertsonalhandienaetabizitzaindependenteena.•trebetasunetagaitasunpertsonalen(jabekuntza)garapenahaliketahandiena,erabaki
ahalmenabaliatu ahal izatekoberen existentziarengainean eta erabatekogarapenalortu ahal izateko bizitzako ibilbidean bizitzako proiektu pertsonal bati jarraiki etanortasunarengarapenaskerakoeskubidearekinbatetorrita.
•gizarteratzeaerabat.•Aniztasunaonartzeanormalkuntzarenbidetik.•gaigabeziadutenpertsonenparte-hartzeaktiboakomunitatearenbizitzakoesparruguztietan.•Ohikoinguruneanmantentzeaetabertanarretaeskaintzea.•komunitatearenbaliabideakdinamizatuetaaprobetxatzea.
•Ahaliketagehienmaximizatubehardukomunitateareninguruneanbaliabideakerabiltzendirela,batezerebiztanleriaosoarizuzendutakohorieketa,halaber,foruerantzukizunekozerbitzusistemarendeszentralizazioa,haienhurbiltasunaetabeharrezkoadeneanzonabakoitzekoezaugarrietaraegokitzeabultzatubehardu.horrela,baliabideetarairistearenaldeetapertsonakbizikidetzakoohikoinguruneangeratzearenaldeegingoda.
hauguztiaposibleizateko,beharrezkoadapertsonekbenetakoaukeraedukitzeaeskaintzaanitzaetaberebeharrekikoegokiaeskuratzekoberenkomunitateareningurunean.
ARAUDI ETA kONTZEPTU AIPAmENAk (I)
• gaigabezia duten pertsonen eskubideei buruzko NBEren konbentzioa: gizarte eta Aniztasunaren Eredua. gainera, besteak beste: 3.a) eta 19. art.ak.
• Europar Batasunaren kontseiluaren 2008ko martxoaren 17ko Ebazpena, EBn gaigabezia duten pertsonen egoerari buruzkoa.
• gaigabezia duten pertsonen aukera berdintasunari, bereizkeria ezari eta irisgarritasun unibertsalari buruzko abenduaren 2ko 51/2003 legearen 2.a) (bizitza independentea), 2.b) (normalkuntza), 8. eta 9. (pertsonen erabateko garapenerako ekintza positiboko neurriak) artikuluak.
GAIGABEZIA DUTEN PERT SONEN PARTE-HART ZERAKO ETA BIZI KALITATERAKO PLANA. 2010-2013
48
A ARdAT ZA: BIZIT ZA AuTONOmOA KOmuNITATEAN, GIZARTERAT ZEA ETA PARTE-HART ZE AKTIBOA
ARAUDI ETA kONTZEPTU AIPAmENAk (II)
• FNs 2001eko erreferentzia teorikoak eta Bizi kalitatearen Eredua.• 39/2006 legea, autonomia pertsonala eta mendetasun egoeran dauden pertsonei arreta
ematekoa: 3. eta 13. art.ak, besteak beste.• 6.1., 7. eta 8. art.ak, gizarte Zerbitzuei buruzko 12/2008 legea.• gizarte Ekintza sailaren ii. Plan Estrategikoko Eginkizuna, ikuspegia eta Balioak. Besteak
beste, gizarte barneratzailea posible egingo duten politika eta ekintza integratzaile eta normalizatzaileak garatzeko aukera jasotzen da.
• FNs 2001eko erreferentzia teorikoak eta Bizi kalitatearen Eredua.
6 ZerbitzuenunibertsaltasunerakoDArdatzeaneresartuahalkolitzatekeenjarduerabatbadaere,AArdatzhonetanjasodaautonomiapertsonaleaninpaktubereziaduelako.
A ARdAT ZA APLIKAT ZEKO PROGRAmA: kOmunItAtEAnAutOnOmIAPErtsOnAlA,gIZArtErAtZEAEtAPArtE-hArtZEAktIBOAlAgunDuEtAsustAtZEkOPrOgrAmA(I)
1. HELBURUA:Autonomiapertsonalarenaldeegitendutenbaldintzaklortzeanaurrerantzegitea(I)
JARDUNAk ADIERAZLEAk ALdIA2010 2011 2012 2013
A.1.1.Autonomiapertsonalasustatzekoprogramakgaratzea.
•Programakopurua.•Onuradunkopurua.
A.1.�.gizartelaguntzakolanakegiteagaigabeziadutenpertsonentzat6.
•laguntzailepertsonalarenirudiagaratzea(laguntzaile pertsonalaren profila defi-nitzeaetaharenirudiamartxanjartzea).
•Atenditutakopertsonakopurua.
A.1.�. gizatek-ekojarduerakfinkatuetagaratzenjarraitzea.
•gizatek-ekojardueretan(bilerakoinarrizkogizartezerbitzuekin,besteagentebatzue-kin,etaabarrekin)partehartuduenentitatekopurua,gizarteEkintzakoEskualdeka.
• gizatek-eko jardueretan parte hartuduenprofesionalkopurua.
• gizatek-ek dituen laguntza produktueiburuzkoinformazioaeskuratuduenentita-tekopurua(jardueretanpartehartzea)etabazkide eta erabiltzaileentzako orientazioekintzakegindituztenak.
4�
HELBuRuAK EtA jARduERAK
A ARdAT ZA APLIKAT ZEKO PROGRAmA:kOmunItAtEAnAutOnOmIAPErtsOnAlA,gIZArtErAtZEAEtAPArtE-hArtZEAktIBOAlAgunDuEtAsustAtZEkOPrOgrAmA(II)
1. HELBURUA:Autonomiapertsonalarenaldeegitendutenbaldintzaklortzeanaurrerantzegitea(II)
JARDUNAk ADIERAZLEAk ALdIA2010 2011 2012 2013
A.1.4. laguntzaproduktuentzakolaguntzasistemaetengabeebaluatzea.
• Ebaluaziotxostenak.
A.1.5. I+g+Bildoakbabesteagaigabeziadutenpertsonentzakolaguntzateknikoetanetahaieilaguntzekoteknologietan.
• Egindakoekintzak.• Eskuhartzendutenikerketa
zentroak.
2. HELBURUA: komunitateangaigabeziadutenpertsonenbizitzaautonomoasustatzea,horretarakoezagutzaedukizetapraktikaonakgaratuz
A.�.1. komunitateanbizitzaautonomoagaratzeaneraginadutenfaktoreaketabaldintzakaztertzea.Batezeretaldeahulenetan.
•Egindakoazterlana.•taldeahulenakindartzeko
neurriakidentifikatzea.
A.�.�.EzagutzasortzeaA.2.1.ekintzanigarritakofaktoreetabaldintzengainean
•Barreiapenekoekimenkopurua(saioak,jardunaldiak,etaabar)
A.�.�.gaigabeziadutenpertsoneketahaienfamiliekedotazaintzaileekbaliabideakeskuratuetahaiekerabiltzekoetakomunitatekoekimenetanpartehartzekopraktikaonakidentifikatu,sustatuetabarreiatzea.
•Identifikatutakopraktikaonkopurua.
•Entitateekin,udalekin…elkarlaneansustatudenpraktikaonkopurua.
•Ekimenkopuruaidentifikatudirenpraktikaonakbarreiatzeko.
3. HELBURUA: Aniztasuna onartzearen alde egitea, normalkuntzaren, gizarteratzearen eta gaigabezia duten pertsonek gizarte bizkaitarraren garapenean duten parte-hartzea aktiboa izatearen bidetik (I)
A.�.1.gaigabeziadutenpertsonakeskubideosokoherritardirelaaintzathartzeasustatzekojarraibideaklanduetabarreiatzea.
•landutakojarraibideak
•Barreiatutakoalekopurua.•Barreiapenerakoegindako
ekintzakopurua.
GAIGABEZIA DUTEN PERT SONEN PARTE-HART ZERAKO ETA BIZI KALITATERAKO PLANA. 2010-2013
50
A ARdAT ZA APLIKAT ZEKO PROGRAmA: kOmunItAtEAnAutOnOmIAPErtsOnAlA,gIZArtErAtZEAEtAPArtE-hArtZEAktIBOAlAgunDuEtAsustAtZEkOPrOgrAmA(III)
3. HELBURUA: Aniztasuna onartzearen alde egitea, normalkuntzaren, gizarteratzearen eta gaigabezia duten pertsonek gizarte bizkaitarraren garapenean duten parte-hartzea aktiboa izatearen bidetik (II)
JARDUNAk ADIERAZLEAk ALdIA2010 2011 2012 2013
A.�.�.kulturasailarekinetaBizkaikokirolEgokituarenFederazioarekinelkarlaneanaritzeagaigabeziadutenpertsonentzakokirolagaratzerakoan.
•Elkarlanarenondorioakgaratzea.
4. HELBURUA: Gizarte eraldaketa bultzatzea gizarte parte-hartzearen bitartez
A.4.1. gaigabeziarenesparruanboluntariotzasustatzea,gizartearenagenteeraldatzailedenpartetik.
• Boluntario kopuruaren bilakaera gaigabeziaren esparruan.
• Bolunta-ren bitartez edo entitateek esparru honetan boluntariotza sustatzeko garatutako jardun kopurua.
B ARdAT ZA: IRISGARRITASuN uNIBERT SALA, dISEINuA GuZTIONT ZAT ETA AuKERA BERdINTASuNA
DEFINIZIOA ETA EDUkIA
Irisgarritasun unibert sal eraginkorra eta guztiont zako diseinua sustat zea, eta baita aukera berdintasuna eta tratu egokia eta bereiz keriarik gabekoa ere gaigabezia duten pert sonekiko.hurrengoetarakobehardirenalderdiakbiltzenditu:gaigabeziadutenpertsonei etahaienfamilieiemandakoerantzunahobetzeko,besteedonorkbezalabizitzapolitikoan,ekonomikoan,kulturalean eta gizartekoan aukera berdintasuneanparte hartzeko desabantailak saihestuedo orekatzeko; prestazioak eta zerbitzuak zuzentasunezko irizpideei jarraiki eskuratzendirelabermatzeko,baldintzapertsonaleiedogizartekoeiuztartutakobereizkeriarikgabeetaekintzapositibokoneurriaketaaukeraberdintasunezkoetatratuberdintasunezkoneurriakaplikatzearenkaltetanizangabe.
hori guztia beren jardunetan zera aplikatuz: sexu berdintasunaren ikuspegia eta sexuaniztasunarena,belaunaldiartekoetakulturaartekoikuspegiakbezalaxe;tratuegokiaetabereizkeriarikgabekoa;irisgarritasununibertsalaetaguztiontzakodiseinuaazpiegituraetagailuetan,komunikazioanetaulermenean.
51
B ARdAT ZA: IRISGARRITASuN uNIBERT SALA, dISEINuA GuZTIONT ZAT ETA AuKERA BERdINTASuNA
ARAUDI ETA kONT ZEPTU AIPAmENAk
•gaigabezia duten pertsonen eskubideei buruzko nBEren konbentzioa: Besteak beste:berdintasunari eta bereizkeria ezari buruzko 5. art., irisgarritasunari buruzko 9. art. etamugikortasunpertsonalariburuzko20.art.
•gaigabezia duten pertsonen aukera berdintasunari, bereizkeria ezari eta irisgarritasununibertsalariburuzkoabenduaren2ko51/2003legearen1.,2.c),2.d)art.ak,II.kapituluaetahuragaratzekobestexedapenbatzukirisgarritasunbaldintzeidagokienez.
•sailaren Balioak (bere Plan Estrategikoan): horien artean pertsona guztientzakoirisgarritasunaetadiseinuabiltzendira.
•gizarteZerbitzueiburuzko12/2008legearen7.c)art.(berdintasunaetazuzentasuna).
B ARdAT ZA APLIKAT ZEKO PROGRAmA: IrIsgArrItAsununIBErtsAlAEtAAukErABErDIntAsunAsustAtZEkOPrOgrAmA(I)
1. HELBURUA: Irisgarritasun unibert sala eta guztiont zako diseinua sustat zea Biz kaia osoan, eta baita aukera berdintasuna eta tratu egokia eta bereiz keriarik gabekoa ere gaigabezia duten pert sonekiko (I)
JARDUNAk ADIERAZLEAkALdIA
2010 2011 2012 2013
B.1.1.gizartekomunikazioko,prestakuntzakoetasentsibilizazio-koplanbatlanduetaaplikatzeairisgarritasununibertsalaren,guztiontzakodiseinuarenetaaukeraberdintasunarenalorretan,zeharkakotasunetiketaexistitzendirenegituraetasareakerabilizbarreiapenbidegisa.
•lantzeanetabarreiapeneaneskuhartzenduensailkopurua.
•lantzeanetabarreiapeneanpartehartzenduenentitatekopurua.
•Egindakokomunikazio,prestakuntzaetasentsibilizazioekintzakopurua.
B.1.�.garraiosailarekinelkarlaneanaritzea,BizkaiangarraioIrisgarriarenPlanEstrategikoagaratzerakoan
•Egindakoekintzak.
B.1.�.EuskoJaurlaritzarenIrisgarritasunBatzordeanpartehartzenjarraitzea,jardunakinguruneguztienirisgarritasununibertsaleraginkorrerantzbideratzendirelasustatuz.
•Abianjarritakoekimenak.
HELBuRuAK EtA jARduERAK
GAIGABEZIA DUTEN PERT SONEN PARTE-HART ZERAKO ETA BIZI KALITATERAKO PLANA. 2010-2013
5�
B ARdAT ZA APLIKAT ZEKO PROGRAmA: IrIsgArrItAsununIBErtsAlAEtAAukErABErDIntAsunAsustAtZEkOPrOgrAmA(II)
1. HELBURUA: Irisgarritasun unibert sala eta guztiont zako diseinua sustat zea Biz kaia osoan, eta baita aukera berdintasuna eta tratu egokia eta bereiz keriarik gabekoa ere gaigabezia duten pert sonekiko (II)
JARDUNAk ADIERAZLEAkALdIA
2010 2011 2012 2013
B.1.4.ZeharkakotasunmekanismoaksustatzeasailetaErakundeenartean,gaigabeziarentzateraginadutenjardunetan.
•sailartekoakordioetajardunkopurua.
•Jorratutakoeremukopurua:Osasuna,gizartezerbitzuak,hezkuntza,etxebizitza,enplegua…
B.1.5.ardunakgaratzeaeremuhonetanindarreandaudenzehapenaraubideakezagutuetaaplikatzeko.
•Egindakojardunkopurua(arau-hausteenetazehapenenaraubideaezagutzeraorientatutaedoprebentzioetasentsibilizaziokobestelakoekintzak;arau-hausteakantzematearekinetazehapenaraubidearenaplikazioarekinuztartuta).
B.1.6.Bereizkeriabikoitzekoegoerakidentifikatzea(gaigabezia-immigrazioa,gaigabezia-emakumea,etaabar)etaformulaegokiakaztertzeapertsonahauenaukeraberdintasunasustatzeko.
•Identifikatudirenegoeraketaarazoak.
•Abianjarritakoekimenak.•Identifikatudirenformulakedo
bultzatubeharrekoneurriak.
B.1.�.gaigabeziadutenpertsonenbereizkeriaetaestigmatizazioegoerakjorratzeraetahoriekprebenitzeraorientatutakojarduerakbultzatzea.
•Egindakojardunkopuruasentsibilizaziorako,prestakuntzarako,salaketarakoetaeskubideakbenetanbaliatzendirelasustatzeko.
5�
HELBuRuAK EtA jARduERAK
C ARdAT ZA: GIZARTE ZERBIT ZuEN uNIBERT SALTASuNA ETA ZuZENTASuNA HORIEK ESKuRAT ZERAKOAN
DEFINIZIOA ETA EDUkIA
Unibert saltasuna eta gaigabezia duten pert sonei eta haien familiei zuzendutako foru erant zukizuneko prestazio eta zerbit zuak berdintasun baldint zetan eskurat zeko behar besteko baldint zak eta baldint za egokiak sustat zea.gaigabezia duten pertsonei behar duten prestazio, zerbitzu eta laguntza orokor etaberariazkoenmultzoabermatzealortzekobehardirenalderdiakbiltzenditu.horiekbeharbestekoak, egokiaketagizartebeharrei etahaienaniztasun funtzionalari egokiturikoakizanbehardira.halaber,haiekeskuratzekoelementuaketabetekizunakzuzentasunezkoeta bereizkeriarik gabeko baldintzetan bermatzeko, baliabideen banaketa homogeneoaizanbehardalurraldeosoan.
ARAUDI ETA kONT ZEPTU AIPAmENAk
•gizarteEkintzakoPlanEstrategikoa(2008-2011):Balioenarteanetaharenhelburuetajardunezberdinetanbiltzenda(2.1.,2.2.,2.3.).
•gizarteZerbitzueiburuzko12/2008legea.7.,8.art.akbesteakbeste(orokorrean),etakatalogokoalderdienaraudia,prestazioak,plangintza,etaabar.
C ARdAT ZA APLIKAT ZEKO PROGRAmA: PrEstAZIOAkEtAZErBItZuAkunIBErtsAlAkIZAtEkOPrOgrAmA(I)
1. HELBURUA: Gizarte zerbit zuen sarearen baldint za eta estaldura hobeak lort zen aurrerant z egitea, gizarte zerbit zuak unibert salak izateko eta gaigabeziaren eremuan horiek eskurat zea zuzentasunez egin dadin (I)
JARDUNAk ADIERAZLEAk ALdIA2010 2011 2012 2013
C.1.1. BFArenPrestazioetagizarteZerbitzuZorroalanduetaaplikatzeagaigabeziareneremuan,1.Eranskineanaurreikusitakozerbitzuzerrendagaratzeko.
•landuetaaplikatutakoPrestazioetagizarteZerbitzuzorroa.
C.1.�.gaigabeziarenalorreanforuerantzukizunekoakdirengizartezerbitzuensistemarenzerbitzuekdakartenkostuaaztertzea,beharezberdinekinbatdatozenmoduluekonomikoakzehazteko.
•landutakokostuazterketa.
GAIGABEZIA DUTEN PERT SONEN PARTE-HART ZERAKO ETA BIZI KALITATERAKO PLANA. 2010-2013
54
C ARdAT ZA APLIKAT ZEKO PROGRAmA: PrEstAZIOAkEtAZErBItZuAkunIBErtsAlAkIZAtEkOPrOgrAmA(II)
1. HELBURUA: Gizarte zerbit zuen sarearen baldint za eta estaldura hobeak lort zen aurrerant z egitea, gizarte zerbit zuak unibert salak izateko eta gaigabeziaren eremuan horiek eskurat zea zuzentasunez egin dadin (II)
JARDUNAk ADIERAZLEAk ALdIA2010 2011 2012 2013
C.1.�.metodologiadiseinatuetagaratzea,programaziosektorizatuaetafuntzionalaegitekoforuerantzukizunekogizartezerbitzuensistemakoprestazioetazerbitzuengainean.horiegokiaizanbeharkodagaigabeziabakoitzarekikoetazonabakoitzekoberariazkobeharrekiko.
•landutakometodologia.•Prestazioetazerbitzu
ezberdinetakosektoreetalurraldeestalduramailenbilakaera.
C.1.4. Egoitzakoplazakopuruaetaegunekozentrokoplazakopuruaareagotzeaetaaniztea,koherentziamantenduzkomunitateanpartehartzekoetabizikalitateaedukitzekoereduarekin.
•Egoitzetakoplazenonuradundenpertsonakopurua.
•Egunekozentroetakoplazenonuradundenpertsonakopurua.
•Egoitzetakoplazetaneskuratutakoestalduramailarenbilakaera.
•Egunekozentroetakoplazetaneskuratutakoestalduramailarenbilakaera.
C.1.5. Plazakareagotzealanbidezentroetan.
•Onuradunkopurua.•lortutakoestalduramailaren
bilakaera.
C.1.6.Beharrezkoadenkasuantutoretzazerbitzuabaliatzea.
•tutoretzapeanjarritakopertsonakopurua.
C.1.�.Intentsitatebaxukoetaegonaldiluzekobaliabideaketaegoitzaplazakareagotzea,gizartebeharraketabeharsoziosanitarioakatenditzeko.
•sortutakoplazakopurua.
55
HELBuRuAK EtA jARduERAK
C ARdAT ZA APLIKAT ZEKO PROGRAmA: PrEstAZIOAkEtAZErBItZuAkunIBErtsAlAkIZAtEkOPrOgrAmA(III)
2. HELBURUA: Zerbit zuak gaigabezia duten pert sonen beharren bilakaerari egokit zea, haien garapena pixkanaka komunitatean parte hart zeko eta bizi kalitatea edukit zeko eredua sart zen joaterant z orientatuz (I)
JARDUNAk ADIERAZLEAkALdIA
2010 2011 2012 2013
C.2.1.Baliabideakgaigabeziadutenpertsonenbeharrenbilakaerariegokitzea.
•Egokitzapenerakoegindakojardunak.•Egindakoegokitzapenenonuradun
direnpertsonak(ordumalgutasunaegunekozentroetan,etaabar)
C.2.2.Berariazkolaguntzadutenetxebizitzazerbitzuakindartuetagaratzeakomunitateareningurunean,etabizitzaautonomokozerbitzuakindartuetagaratzeanorberarenetxebizitzanbertan.
•Onuradunkopurua.•sortutakolaguntzaduen
etxebizitzazerbitzukopurua.•sortutakolaguntzaduen
apartamentukopurua.
C.2.3.Bizitzaindependentekoprogramengarapenazabaltzeagaigabeziadutenpertsonentzat.
•garatutakoprogramakopurua.•Xedehonekinfinkatutako
hitzarmenkopurua.•Onuradunkopurua.
C.2.4.Familieietazaintzaileeilaguntzeko(prestakuntza,laguntzapsikologikoa)etaarnasahartzekozerbitzuakbultzatzenjarraitzea.horretarako,beharbezalaantolatubehardagaigabeziarenalorrekogizarteekimenekoentitateenetaudalerantzukizunekozerbitzuenartekoelkarlana.
•Onuradunkopurua.
C.2.5.Aisialdietadenboralibrekoeskaintzakgaratzeagaigabeziadutenpertsonentzat,etahorientitateekinhitzarmenakeratzearenbitartezegitea.halabadagokio,horrelakoprogramaksustatubeharkodira.
•urteroatenditutakopertsonakopurua.•Diruzlagundutakohitzarmenedoprogramakopurua.•honetarakojarritakoaurrekontua.
GAIGABEZIA DUTEN PERT SONEN PARTE-HART ZERAKO ETA BIZI KALITATERAKO PLANA. 2010-2013
56
C ARdAT ZA APLIKAT ZEKO PROGRAmA: PrEstAZIOAkEtAZErBItZuAkunIBErtsAlAkIZAtEkOPrOgrAmA(IV)
2. HELBURUA: Zerbit zuak gaigabezia duten pert sonen beharren bilakaerari egokit zea, haien garapena pixkanaka komunitatean parte hart zeko eta bizi kalitatea edukit zeko eredua sart zen joaterant z orientatuz (II)
JARDUNAk ADIERAZLEAkALdIA
2010 2011 20122013
C.2.6.hezkuntzasailarekinbateraArretagoiztiarrarenzerbitzua6urteetaraartezabaltzekoaukeraaztertzeabeharrezkoadenkasurako.Zerbitzuhaueraginkorraizatekobestelakoneurriakereaztertzea.
•Xedehonekinegindakojardunkopurua.
C.2.7.gaigabeziadutenpertsonentzakoegoitzazentroetanaldibaterakoharrerarakoplazadisponibilitateaareagotzea,larrialdikasuetannahizigarotzeegoeretanarretaematekoerabiltzeko.
•Aldibaterakoharrerarakoplazakopuruarenbilakaera.
•Onuradunkopurua.
C.2.8.halabadagokio,gaigabeziaanitzakdituztenpertsonenbeharrekikoegokiakdirenbaliabideakmalgutuetakonbinatzea.
•neurrihauekbeharizanditzaketentaldegisaidentifikatudirentaldeak.
•hobekuntzahauenonuradundenpertsonakopurua.
C.2.9. sortzenaridirenbeharrakidentifikatzeaetaerantzutekoformulaegokiakaztertzea.
•Igarritakobeharberriak.•Xedehonekinegindakojardun
kopurua.•Identifikatudirenbultzatu
beharrekoformulak.
C.2.10.gaigabeziariarretaematearenesparruanerabileraanitzekolandazentroenirudiaaplikatzekoaukeraaztertzea.
•Xedehonekinlandutakotxostenak.
5�
HELBuRuAK EtA jARduERAK
C ARdAT ZA APLIKAT ZEKO PROGRAmA: PrEstAZIOAkEtAZErBItZuAkunIBErtsAlAkIZAtEkOPrOgrAmA(V)
3. HELBURUA: Baliabideak eskurat zeko sistema hobet zea
JARDUNAk ADIERAZLEAkALdIA
2010 2011 20122013
C.�.1.Ebaluazioetaorientaziotresnakgaratzea,baliabideaketazerbitzuakegokiesleitzekogaigabeziadutenpertsonenlaguntzabeharrarenbilakaeragorabehera.
•landutakotresna.
C.�.�. Prozesuenegungofluxuakaztertzea,baliabideakeskuratzekoetahoriekarinduetasinplifikatzeaahalbidetzendutenformulakidentifikatzeko.
•Aztertutakofluxuak.•Identifikatudirenformulak.•Prozesusinplifikatukopurua.
C.�.�. Baliabidebatetikbesteraigarotzeaetamugitzeaetahorienerabileramalgutzeahobeaizandadinformulakaztertuetaidentifikatzea.
•Identifikatudirenformulak.
C.�.4.Adinmugakkentzendirelasustatzeabaliabideakeskuratzeko.
•neurrihaubiltzenduenaraudigarapenkopurua.
•Egindakojardunak.
d ARdAT ZA: KALITATEA ETA PERT SONAN OINARRITuTAKO PLANGINT ZA
DEFINIZIOA ETA EDUkIAkomunitatean parte hart zeko eta bizi kalitatea edukit zeko ereduaren ezarpenean aurrerant z egitea, eta baita Sistemaren esku-hart ze ereduaren barruan pert sonan oinarritutako plangint za metodologian ere.
sistemarenezarpeneanaurrerantzegitekobehardirenalderdiakbiltzenditu:•Pertsonanoinarritutakobizikalitatearenetaplangintzareneredua,esku-hartzeereduaren
barruan nahiz kasu bakoitzerako egokiena izango den esku-hartze pertsonalizatu motadiseinatu eta garatzeko, pertsonaren edota familiaren behar berezietara egokituta, bereegoerarenebaluazioosoanoinarrituta.koherentziaetaarretaibilbideenjarraitutasunaeskainibehardiraetahuraetengabekoaizanbehardapertsonenbiziibilbidekoetapaguztietan.
•gorentasunakudeaketarenkalitatean,zerbitzuenkalitateanetaantolamenduenkalitatean.•konpromisoetikoaetabalioakpertsonekiko, familiekikoetaerakundeekiko,sistemako
agenteezberdinenaldetik.
58
d ARdAT ZA: KALITATEA ETA PERT SONAN OINARRITuTAKO PLANGINT ZA
ARAUDI ETA kONT ZEPTU AIPAmENAk
•gizarteZerbitzueiburuzko12/2008legea:8.c)artikulua(esku-hartzepertsonalizatukoeredua)eta76.etik78.erabitartekoak(sistemarenkalitatea).
•gizarteEkintzasailarenBalioetakobatdaberePlanEstrategikoan.
•BizikalitatearenEreduarenerreferentziateorikoak:Bizikalitatea,kudeaketakalitateaetaEtika.
d ARdAT ZA APLIKAT ZEKO PROGRAmA: kAlItAtErAkOEtAPErtsOnAnOInArrItutAkOPlAngIntZArAkOPrOgrAmA(I)
1. HELBURUA: Parte hart zeko eta bizi kalitatea edukit zeko eredua sart zean eta pert sonan oinarritutako plangint zan aurrerant z egitea (I)
JARDUNAk ADIERAZLEAkALdIA
2010 2011 20122013
D.1.1.Prestakuntzaekintzakgaratzeakomunitateanpartehartzekoetabizikalitateaedukitzekoereduarengainean,sektorekoentitateekinelkarlaneanarituz.
•Egindakoprestakuntzaekintzakopurua.
D.1.2.metodologiaetatresnaksortzea,partehartzekoetabizikalitateaedukitzekoereduarenaplikazioaetajarraipenaahalbidetzekopertsonanoinarritutakoplangintzarenikuspegiarekin.
•sortutakometodologiaetatresnak.
D.1.3.saiakeraesperientziakgaratzea,D1.2. jarduneanaipatutakometodologiaetatresnakaplikatzeko.
•saiakeraesperientzianpartehartzenduenentitatekopurua.
•saiakeraesperientzienonuradundenpertsonagaigabetukopurua.
•Egindakometodologiarenaplikazioarenkostuarenebaluazioa.
GAIGABEZIA DUTEN PERT SONEN PARTE-HART ZERAKO ETA BIZI KALITATERAKO PLANA. 2010-2013
5�
d ARdAT ZA APLIKAT ZEKO PROGRAmA: kAlItAtErAkOEtAPErtsOnAnOInArrItutAkOPlAngIntZArAkOPrOgrAmA(II)
1. HELBURUA: Parte hart zeko eta bizi kalitatea edukit zeko eredua sart zean eta pert sonan oinarritutako plangint zan aurrerant z egitea (II)
JARDUNAk ADIERAZLEAkALdIA
2010 2011 20122013
D.1.4. kasukoordinazioangaigabeziareneremukogizarteekimenekoentitateenparte-hartzeabermatzeapertsonanoinarritutakoplangintzarenikuspegitik(foruerantzukizunekozerbitzuetan).
•gizarteekimenekoentitateekkasukoordinazioanpartehartzendutenkasukopurua:beharrenebaluazioa,arretapertsonalizatukoplanalantzea,huramartxanjartzea,harengainekojarraipenaegitea,ebaluazioa…
2. HELBURUA: Sistemako agenteetan kudeaketaren kalitatea eta gorentasuna sustat zea, eta baita haien konpromiso etikoa eta gizarte erant zukizuna ere
D.2.1.gaigabeziariarretaematekoprofesionalegokienprofilakidentifikatuetadefinitzea,hirugarrensektorekoentitateenparte-hartzeaedukita.
•Identifikatzendirenetadefinitzendirenprofilprofesionalak.
D.2.2.kudeaketankalitateereduedosistemakezarrietasendotzendirelasustatzeaetaerakundeaketengabehobetzea.
•sistemakezartzekopartidakhartzendituenakordio,hitzarmenedokontzertukopurua.
•kalitateziurtagiriakdituenentitatekopurua(edohorrenbideandaudenak).
D.2.3.hausnarketaetikoaetagizarteerantzukizunekosistemakezartzendirelasustatzeasistemakoagenteenartean.
•kodeetikoaetahuraaplikatzekobaliabideaketamoduakdituenentitatekopurua.
•gizarteerantzukizunekoprozesuetaneskuhartzenduenentitatekopurua.
HELBuRuAK EtA jARduERAK
GAIGABEZIA DUTEN PERT SONEN PARTE-HART ZERAKO ETA BIZI KALITATERAKO PLANA. 2010-2013
60
E ARdATZA: ELKARLANA ETA ELKARRIZKETA HIRuGARREN SEKTOREAREKIN.
DEFINIZIOA ETA EDUkIAGaigabeziaren eremuko gizarte ekimeneko entitateen elkarlana bult zat zea foru erant zukizuneko gizarte zerbit zuen sistemaren orientazio eta hedapenean (zerbit zuak ematea, plangint za, berrikunt za eta etengabeko hobekunt za…) eta elkarriz keta zibila eta gizarte ekimeneko entitateen interes orokorreko bestelako jardunak ere bult zat zea.hurrengoetarakojardunakbiltzenditu:• gizarte Ekintza sailarekiko elkarlanaren alde egiteko foru erantzukizuneko gizarte
zerbitzuen sistemaren orientazioan eta zabalkundean, haren ibilbidearen aitorpenetiketagaigabeziadutenpertsonenetahaienfamilienbizikalitateahobetzen laguntzetiketengabekoberrikuntzaetagizartekonpromisotik.
•Elkarrizketazibilegokietairaunkorradagoelabermatzeko.•gizarteekimenekoentitateekgaratzendituzteninteresorokorrekojardunaklaguntzeko.
ARAUDI ETA kONT ZEPTU AIPAmENAk• gaigabezia duten pertsonen eskubideei buruzko nBEren hitzarmenaren goiburua eta
orientazioa: “Ezer ez guri buruz baina gu gabe” eta 29. artikulua (bizitza politikoan etapublikoanpartehartzea).
•gobernantzaEuroparrarenliburuZuria.EuropakoErkidegoetakoBatzordea.COm(2001)428azkena.
• Europako Ekintza Plana 2006-2015 delakoko 1. Ekintza Ildoa (bizitza politikoan etapublikoanpartehartzea).
• gaigabezia duten pertsonen aukera berdintasunari, bereizkeria ezari eta irisgarritasununibertsalariburuzkoabenduaren2ko51/2003legearen2.e)artikulua(elkarrizketazibila).
•gizarteZerbitzueiburuzko12/2008legeko7.j)artikulua:herritarrenparte-hartzea.•gizarteEkintzasailarenII.PlanEstrategikoa.
E ARdAT ZA APLIKAT ZEKO PROGRAmA: PrOgrAmAElkArlAnErAkOEtAElkArrIZkEtAEDukItZEkOhIrugArrEnsEktOrEArEkIn(I)1. HELBURUA: Administrazio Publikoen eta Hirugarren Sektorearen arteko elkarlana sendot zea gaigabezia duten pert sonen eta haien familien arreta eta sustapenari dagokienez (I)
JARDUNAk ADIERAZLEAk ALdIA2010 2011 2012 2013
E.1.1.gaigabeziarenalorrekohirugarrensektorekoentitateekinlankidetzaharremanasendotzea,baierantzukizunpublikokozerbitzuakematearidagokionez,baiinteresorokorrekobestejarduerabatzueidagokienez(sentsibilizazioa,eskubideensustapena,ikerketa,berrikuntza…).
•Babesaeskuratukoduenentitateonuradunkopurua.
•hitzarmenkopurua.•Diru-laguntza
kopurua.
61
HELBuRuAK EtA jARduERAK
E ARdAT ZA APLIKAT ZEKO PROGRAmA: PrOgrAmAElkArlAnErAkOEtAElkArrIZkEtAEDukItZEkOhIrugArrEnsEktOrEArEkIn(II)
1. HELBURUA: Administrazio Publikoen eta Hirugarren Sektorearen arteko elkarlana sendot zea gaigabezia duten pert sonen eta haien familien arreta eta sustapenari dagokienez (II)
JARDUNAk ADIERAZLEAk ALdIA2010 2011 2012 2013
E.1.2.harremanjuridikoaeratzekoformulakaztertzeaetagizarteZerbitzuenEuskallegeanaurreikusitakoelkarlanekoesparruakordioakbultzatzeaelkarlanarenbidetikgaratutakojardunmultzoaestaltzealdera.
•Xedehorrekinegindakobileraetatxostenkopurua.
•Elkarlanekoesparruakordiokopurua.
E.1.3.Erakundeekgaratutakointeresorokorrekojardueraksustatzekoneurriakbultzatzea,etaegonkortasunaemateaneurrihorieihitzarmenakformalizatzearenetahoriekelkarlanekoesparruakordioetansartzearenbidetik
•Elkarlanekoesparruhitzarmenetaakordiokopurua.
E.1.4.gaigabeziareneremuanhirugarrensektoreasustatuetababestekojardunakgaratzenjarraitzea,garapenekoetagizarteparte-hartzekoelementugisa.
•gaigabeziarenalorreanhirugarrensektoreasustatuetababesterazuzendutakoaurrekontuekonomikoa.
•laguntzaeskuratukoduenentitatekopurua.
•Antolamenduasendotzekoprogramakedoproiektuakbultzatzea(aholkularitza,gestoria…),arretabereziaemaneztaldeahulenenordezkaridirenentitateeietasorreraberrikoelkarteakbultzatuz.
GAIGABEZIA DUTEN PERT SONEN PARTE-HART ZERAKO ETA BIZI KALITATERAKO PLANA. 2010-2013
6�
E ARdAT ZA APLIKAT ZEKO PROGRAmA: PrOgrAmAElkArlAnErAkOEtAElkArrIZkEtAEDukItZEkOhIrugArrEnsEktOrEArEkIn(III)
2. HELBURUA: Elkarriz keta zibil egoki eta iraunkorra dagoela bermat zea
JARDUNAk ADIERAZLEAkALdIA
2010 2011 2012 2013
E.2.1.ElkarrizketazibiljarraituagaratzeaAdministrazioarenetahirugarrensektorearenartean,horrenbitartezgaigabeziadutenpertsoneketahaienfamiliekgizarteandutenparte-hartzeangarapenaizatenjarraitzeko.
•Elkarrizketazibilekoorganoetaforoetanedoekimenetanpartehartzendutengaigabeziarenalorrekoentitateezberdinenkopurua.
•Parte-hartzeetaharremanforoedoorganoezberdinetanegindakojarduerakopurua(gaigabeziarenkontseilua,besteakbeste).
E.2.2.Erakundeekjarduerenplangintzan,jardunberrietan,beharrakantzematean,erantzunakidentifikatzeanetasailakhaieieragitendietenlanprozesuakdiseinatzenditueneanpartehardezatenerraztasunakematea.
•lantalde,foro,mintegi,galdeketaedobestelakokontsultasistemenkopurua,bertaratzeaeskatzendutenaknahizteknologiaberrienerabilerarenbitartezegitendirenak.
•Alderdibakoitzeanpartehartzenduenentitatelaguntzailekopurua.
6�
6. JARRAIPENA EtA EBALUAZIOA
Planabarreiatzekojardunenbitartez,lortueginnahidahuralantzenlagundudute-nek(batezerepartehartzekoprozesuantaldearenbeharraknahizhobekuntzaezberdinekoproposamenakplanteatuz parte hartu duten entitateek) nahizBizkaiangaigabezia duenpertsonamultzoaketahaienfamilieketagizartebizkaitarrakorokorreanhuraezagutzea.
halaber,jardunzehatzakgaratukodiraplanhonetanaurreikusitakojarduerakbultzatzeanesku-hartzebereziadutensailarenZuzendaritzeketaZerbitzuekprogramaziokoerreferentziagisahardezatenhura,etaharengainekojarraipenean,ebaluazioanetabeharrezkoegune-ratzeaneskuhardezaten.
BeharrezkoekimenaketaharremanakerebideratukodirakasuankasukobideetatiketaPlanekojardunezberdinakeraginkortasunezaplikatzekobehardenBFArenbestesailbatzuenlankidetzaridagokionez (AetaBardatzestrategikoenorientazioarenezaugarridenzehar-kakotasunarekikokoherentziaedukiz).
horrela,Planhonekantolamenduarenohikodinamikarekinduenelkarrekintzasendo-tunahida,etaaukeraemanbeharrezkoesku-hartzeadutenagenteguztieiberenjardunakeraginkorrak izateko,haiengaineko jarraipeneaneskuhartzeko,haiekebaluatzekoetabe-harrezkoeguneratzeaegiteko.Etengabekoegokitzapenekojarrerahartubeharda,taldearenbeharrenetakomunitateanPartehartzekoetaBizikalitateaEdukitzekoEreduapixkanakabarneratzearenbilakaeragorabehera.
PlanhauargitaratuondorengolehenengolanaZuzendaritzaBatzordeakagiribategiteaizangoda.Bertan,agirianjasotakojardunbakoitzaegin,kudeatuedobultzatzekoerantzulenorizangodenadierazikoda.
martxan jarri ondoren eta ebaluazioa, jarraipena eta eguneratzea egiteko, huralantzerakoan parte hartu duten eta kasu bakoitzean Plan honetan finkatutako jardunakgaratzekoarduradutensailekoZuzendaritzaetaZerbitzuetakopertsonezeratutakolantal-debatsortukoda.
taldehauseihiletikbehinbildukodagutxienez,Planarengarapenarengainekojarraipe-naegitekoxedehorretarakofinkatzendirenadierazleenbitartez.urtero,emaitzakebaluatze-kotxostenbategingoda.
GAIGABEZIA DUTEN PERT SONEN PARTE-HART ZERAKO ETA BIZI KALITATERAKO PLANA. 2010-2013
64
Ezarpenaren lehenengobiurteakamaitzendirenean,ebaluazio saiobategingodaeta,halabadagokio,neurriakeguneratukodira.horretarako,lantzerakoanpartehartudu-tenagenteezberdinenparte-hartzeaedukikoda(batezeregaigabeziarenesparrukogizarteekimenekoentitateena).Ebaluaziohonenemaitzaknahiz,halabadagokio,izandaitezkeeneguneratzeproposamenakaintzathartukoditusailarenZuzendaritzak,kasuankasukoneu-rriakhartuahalizateko.
Indarraldiaamaitzendenean,ebaluaziosaiobategingoda.Bertan,halaber,lantze-rakoanpartehartudutenagenteezberdinenparte-hartzeaereizangoda.lantaldeakPlana-renezarpenetagarapenarenebaluazioarenkasuankasukotxostenalandukodu.
65
Jarraian,BizkaikoForuAldundiarengizarteZerbitzuenZorroakbildukoduenzerbitzuzerrendaagerida,horienbitartezgaigabeziadutenpertsonenarretaetasustapenaegiteko.huralanduetaaplikatzea(PlanhonetakoC.1.1.Jarduneanaurreikusidena)EuskoJaurla-ritzakgizarte Zerbitzuen12/2008 legeaaplikatzekoonestenduen esparru arautzailearijarraikiegingoda.BatezeregizarteZerbitzuenEuskalsistemarenPrestazioetaZerbitzuenZorroarietaEAEkogizarteZerbitzuenPlanEstrategikoaridagokienez.
Foru erant zukizuneko gizarte zerbit zue eta prestazio zerrenda, Biz kaian gaigabezia duten pert sonen arreta eta sustapenerako.
1. ZERBIT ZUAk:
Planteatzendiren zerbitzuguztiakgaigabeziaduenpertsonamultzoari zuzentzenba-zaizkioere,jarraiandatorrentaulakaniztasunfuntzionalagorabeheragaigabeziadutenpertso-naknolasektorizatzendirenislatzendu.horiekzerbitzuetaprestaziohaueneskatzailezeinneu-rritanizandaitezkeenzenbatestendaageridituztenberariazkolaguntzabeharrakgorabehera:
I. ERANSKINA: FOruErAntZukIZunEkOZErBItZuEtAPrEstAZIOZErrEnDA,BIZkAIAngAIgABEZIADutEnPErtsOnEntZAtEtAhAIEnFAmIlIEntZAt
GAIGABEZIA DUTEN PERTSONAk *
ZERBITZUAk 1 � � 4 5 6 �1.mendetasuna,gaigabezia,bazterkeriaetababesgabezia
diagnostikatuetabaloratzekozerbitzua.
2.Autonomianmugakedukitzetikeratorritakobeharrakatenditzekozerbitzuaedoegunekozentroa.
3.lanbidezerbitzuaedozentroa. 4.Egoitzazerbitzua. 5.laguntzaduenetxebizitzazerbitzua. 6.Arnasahartzekozerbitzua. 7.Bizitzaindependenteanlaguntzekozerbitzua. 8.laguntzateknikoenzerbitzua. 9.Ezintasunadutenhelduentzakotutoretzazerbitzua.
10.garraioegokitukozerbitzua. 11.gizarteetahezkuntzakoesku-hartzezerbitzuakedotafamilien
esku-hartzepsikosozialaedukitzekoak.
12.Arretagoiztiarrekozerbitzua.
*gAIgABEZIAkDutEnPErtsOnAk1.gaigabeziafisikoaedotaorganikoadutenpertsonak|�. gaigabeziasentsorialadutenpertsonak�. gaigabeziaintelektualadutenpertsonak|4. Autismoaetagarapennahasmenduakdituztenpertsonak5. garunparalisiadutenpertsonak|6. Bat-bateanhartutakogarunkalteadutenpertsonak�. Burukogaixotasunadutenpertsonak
66
GAIGABEZIA DUTEN PERT SONEN PARTE-HART ZERAKO ETA BIZI KALITATERAKO PLANA. 2010-2013
PRESTAZIO EkONOmIkOAk
13/1982 Legean aitortutako prestazioak (mIGIL)
Osasunlaguntzaetafarmaziakoprestazioa.
gutxienekodiru-sarrerabermearensorospena.
hirugarrenpertsonabatilaguntzekosorospena.
mugikortasunetakonpentsaziosorospena,garraiogastuetarako.
Autonomia pert sonala sustat zeari eta mendetasun egoeran dauden pert sonak zaint zeari buruz ko 39/2006 Legeari uztartutako prestazioak
Zerbitzuarekinloturikoprestazioekonomikoa.
Familiareninguruneanzaintzekoetaprofesionalakezdirenzaintzaileeilaguntzekoprestazioekonomikoa.
laguntzapertsonalerakoprestazioekonomikoa.
Autonomiapertsonalaerraztekolaguntzaekonomikoak(gizatek).
kotizazio gabeko pent sioak
Elbarritasunekokotizaziogabekopentsioa.
2. PRESTAZIOAk
6�
II. ERANSKINA:gIZArtEEkIntZAkOEskuAlDEEtAkOZOnAEtAuDAlErrIAk
hurrengotaulakgizarteEkintzakolauEskualdeetakozonifikazioaxehatzendu,huraeratzendutenzonaketaudalerriakzehaztuz:
GIZARTE EkINT ZAkO ESkUALDEAk, ZONAk ETA UDALERRIAk UDALERRI kOP.
1.BILBAO 1
2. ESkERRALDEA-ENkARTERRIAk 20
2.1. mARGEN IZQUIERDAPortugalete,santurtzi,sestao. 3
2.2. BARAkALDOBarakaldo 1
2.3. ZONA mINERAAbantoyCiérvana,muskiz,Ortuella,Valledetrápaga-trapagaran,Zierbena.
5
2.4. ENCARTACIONESAlonsotegi,Artzentales,Balmaseda,galdames,gordexola,güeñes,karrantzaharana,lanestosa,sopuerta,trucios-turtzioz,Zalla.
11
3. IBIAIZABAL- NERBIOI 34
3.1. DURANGOALDEAAbadiño,Atxondo,Berriz,Durango,Elorrio,Ermua,garai,Iurreta,Izurtza,mallabia,mañaria,Otxandio,Zaldibar.
13
3.2. ARRATIAAmorebieta-Etxano,Arantzazu,Areatza,Artea,Bedia,Dima,Igorre,lemoa,ubide,Zeanuri.
10
3.3. BASAURI-ET XEBARRI-GALDAkAOBasauri,Etxebarrietagaldakao. 3
3.4. NERBIOIArakaldo,Arrankudiaga,Arrigorriaga,Orozko,ugao-miraballes,urduña-Orduña,Zaratamo,Zeberio.
8
6�
68
GAIGABEZIA DUTEN PERT SONEN PARTE-HART ZERAKO ETA BIZI KALITATERAKO PLANA. 2010-2013
GIZARTE EkINT ZAkO ESkUALDEAk, ZONAk ETA UDALERRIAk UDALERRI kOP.
4. BUSTURIA-URIBE 57
4.1. URIBEBarrika,Berango,Erandio,getxo,gorliz,leioa,lemoiz,Plentzia,sopelana,urduliz.
10
4.2. BUSTURIALDEAAjangiz,Arratzu,Bermeo,Busturia,Elantxobe,Ereño,Errigoiti,Forua,gautegizArteaga,gernika-lumo,Ibarrangelu,kortezubi,mendata,morga,mundaka,murueta,muxika,nabarniz,sukarrieta.
19
4.3. mUNGIALDE-T XORIERRIArrieta,Bakio,Derio,Fruiz,gamiz-Fika,gatika,larrabetzu,laukiz,lezama,loiu,maruri-Jatabe,meñaka,mungia,sondika,Zamudio.
15
4.4. LEA-ARTIBAIAmoroto,Aulesti,Berriatua,Ea,Etxebarria,gizaburuaga,Ispaster,lekeitio,markina-Xemein,mendexa,munitibar-Arbatzegi-gerrikaitz,Ondarroa,Ziortza-Bolibar.
13
6�
BizkaikoForuAldundiarengizarteEkintzasailarenPlanEstrategikoarekin(2008-2011)bat etorriz, PlanhauBizkaiangaigabezia dutenpertsonenordezkaritza duten edotahaieizerbitzuakhornitzendizkietenentitateenparte-hartzearekinlanduda.
Zehazki,elkarrizketaprozesubatetalanekomintegibateratubategindira.Bijardunhoriekhaienekarpenak jasotzeraorientatudira,sustapenetaarretaeredua,harenesparrukontzeptualaetaestrategikoaidentifikatzealdera,taldearenegungobeharraketasortzenaridirenaknahizprestazioenegungomapaeta tipologiahobetzekoproposamenak, eskuratzesistemaetaAdministrazioarekikoharremanjuridikoarenereduaidentifikatzealdera.
Prozesuanpartehartudutenentitateakhauekdira:
•AFA,BizkaianAlzheimergaixotasunadutenPertsonenFamilienElkartea.•APNABI, Bizkaiko autismoa eta beste autismoespektroarennahasteak dituztenen
gurasoenelkartea.•BILBO ETA BIZ kAIkO GORREN ELkARTEA•ASPACE,garunParalisiadutenenBizkaikoElkartea.•ATECE,hartutakoBurmuinekogaitzarenElkartea•AVIFES,gaixoPsikikoenetahaiensenideenElkarteBizkaitarra.•BIDAIDEAk•FEkOOR,gutxitasunFisikoadutenBizkaikoPertsonenFederaziokoordinatzailea.•FEVAS,gaigabeziaIntelektualadutenPertsonenAldekoElkarteenEuskalFederazioa.•ARGIA FUNDAZIOA•ERAGINT ZA FUNDAZIOA•EUSkAL HERRIkO DOWN SINDROmEAREN FUNDAZIOA•FUTUBIDE,tutoretzaFundazioa•GORABIDE,gaigabeziaIntelektualadutenPertsonenAldekoBizkaikoElkartea.•GUFE,gizaurgazpenerakoForuErakundea.•BTE,BizkaikotutoretzaErakundea•LANTEGI BATUAk•ONCE,EspainiakoItsuenErakundea•ULERTUZ,BizkaikohaurgorrenFamilienetalagunenElkartea.•URIBE kOSTA,gaigabeziaintelektualadutenpertsonenaldekouribekostaElkartea.
III. ERANSKINA:gArAtutAkOmEtODOlOgIA
�0
ARAuTEGI ERREfERENT ZIAK
nAZIOArtEmAIlA
•gaigabeziadutenpertsoneneskubideeiburuzkonBErenkonbentzioa.•gaigabeziadutenpertsoneneskubideeiburuzkokonbentzioaBerrestekotresna,new
Yorkenegindakoa2006koabenduaren13an.2008koapirilaren21ekoBOE.•kontseiluaren 2000/78/EE Zuzentaraua, 2000ko azaroaren 27koa, enpleguan eta
lanbideantratuberdintasunerakoesparruorokorrafinkatzeariburuzkoa.•Europar Batasunaren kontseiluaren eta Estatu kideetako gobernuen ordezkarien
ebazpena2008komartxoaren17ankontseiluanbilduizanondoren.EbazpenaEuroparBatasuneangaigabeziadutenpertsonenegoerariburuzkoada(2008/C75/01).
•Estatu kideei ministroen Batzordeak egindako (2006)5 gomendioa, Europakokontseiluak gaigabezia duten pertsonen parte-hartzea eta eskubideak gizarteanerabatekoakizandaitezenegindakoEkintzaPlanariburuz:gaigabeziadutenpertsonenbizikalitateahobetzeaEuropan2006-2015.
EstAtumAIlA
•51/2003legea,gaigabeziadutenpertsonenaukeraberdintasunari,bereizkeriaezarietairisgarritasununibertsalarietahorigaratzekoaraudiariburuzkoa.
•39/2006legea,autonomiapertsonalaetamendetasunegoerandaudenpertsoneiarretaematekoa.
• 1971/1999 Errege Dekretua, abenduaren 23koa, gaigabezia maila errekonozitu,aitortuetaargitzekoprozedurariburuzkoa.
EuskAlAutOnOmIAErkIDEgO(EAE)mAIlAn
•3/1979legeOrganikoa,abenduaren18koa,EuskalAutonomiaErkidegokoEstatutuariburuzkoa.
•15/2008legea,abenduaren14koa,gizartezerbitzueiburuzkoa.•10/2000legea,abenduaren27koa,(EuskoJaurlaritza),gizarteEskubideenAgiriari
buruzkoa.•8/2008legea,ekainaren25ekoa,gizarteBazterkeriarenaurkakolegeaetagizarte
EskubideenAgiriarenlegeaaldatzekoa.
IV. ERANSKINA:ErrEFErEntZIAIturrIAk
�1
•64/2004Dekretua, apirilaren6koa, zeinarenbidezonartubaita EuskalAutonomiaErkidegokogizartezerbitzuenerabiltzaileenetaprofesionaleneskubideetabetebeha-rrengutuna,etairadokizunenetakexenaraubidea.
•68/2000Dekretua,apirilaren11koa,hiri-inguruneen,espaziopublikoen,eraikinenetainformazioetakomunikaziokosistemen irisgarritasun-baldintzeiburuzkoarau tek-nikoakonartzendituena.
•20/1997legea,abenduaren4koa,Irisgarritasunasustatzekoa.
BIZkAIkOlurrAlDEhIstOrIkOmAIlA
•BizkaikoForuAldundiaren38/2008ForuDekretua,martxoaren18koa,BizkaikoForuAldundikogizarteEkintzasailarenAraudiOrganikoaonetsiduena.
•4/2003ForuDekretua,urtarrilaren28koa,Bizkaikolurraldehistorikoangaigabezia-dunenkontseiluasortzekoarautegiaonestenduena.
•119/2005ForuDekretua,abuztuaren24koa,BizkaikoForuAldundiarena;berarenbi-dezgizarteEkintzasailareniradokizunenetakexenaraubideaarautudaerabiltzai-learentzakoarreta-unitatearenbidez.
•BizkaikoForuAldundiaren32/2006ForuDekretua,abenduaren26koa,gizarteaneskuhartzekoEtikaBatzordeaksortzekoarauakematendituena.
• Bizkaiko Foru Aldundiaren 24/2009 Foru Dekretua, otsailaren 17koa, Autonomiapertsonala sustatzekoorientazioa emateko eta sustapenhorretan laguntzekopro-duktuakmailegatzeko foruzerbitzupublikoa (gizatek) izenekozerbitzua jasotzekoaraubideariburuzkoa.
•BizkaikoForuAldundiaren23/2009ForuDekretua,otsailaren17koa;horrenbidez,besterenbeharradutenedourritasunenbatdutenpertsoneilaguntzekoproduktuak2009.urteaneskuratzekodiru-laguntzendeialdipublikoaonartuda.
•BizkaikoForuAldundiarenekainaren13ko108/2006ForuDekretua;martxoaren13ko38/2007forudekretuakaldarazitakoaetaekainaren12ko94/07forudekretuakluza-tutakoa;honenbidezurrituakBizkaikoForuAldundiarenzentroetanetahark itun-duetanedokontratatuetanematendenegunekoarretadunegoitzara,aldibaterakoegonaldian,sartzekosistemaorokorraarautuda.
•204/2003 ForuDekretua, urriaren28koa; berarenbidez ezinduak zaintzeko zentropropioetako, itunpekoetako,hitzarmenpekoetakoetakontratupekoetakopreziopu-blikoakaplikatzeaerabakidaetahaieiburuzkoarauakgaratudira.
•4/2001ForuAraua,maiatzaren30ekoa,BizkaikogizarteurgazpenerakoForuErakun-dearenEstatutuakaldatzeariburuzkoa.
•9/2000ForuAraua,tutoretzaErakundeasortzeariburuzkoa,3/2003ForuArauakaldarazitakoa.
ErrEFErEntZIAIturrIAk
��
GAIGABEZIA DUTEN PERT SONEN PARTE-HART ZERAKO ETA BIZI KALITATERAKO PLANA. 2010-2013
BEstEAutOnOmIAErkIDEgOBAtZuk
•69/2008ForuDekretua,ekainaren17koa,gizarteZerbitzuenZorroaonartzenduenanafarroakoeremuorokorrean.
• 151/2006 Dekretua, uztailaren 31koa, Extremaduran gaigabeziari Arreta EmatekoEsparruaarautzenduena(mADEX).
•151/2008Dekretua,uztailaren29koa,kataluniakogizarteZerbitzuenZorroaonartzenduena.2008-2009.
ARGITALPENAK, BIBLIOGRAfIA ETA BESTE ERREfERENT ZIA BAT ZuK
gIZArtEEkIntZAsAIlArEn(BFA)ArgItAlPEnAk/ErrEFErEntZIAk
•gizarteEkintzakoPlanEstrategikoa2008-2011.BizkaikoForuAldundia(BFA).
•garraioIrisgarriarenPlanEstrategikoaBizkaian(BFA).
•gizarteEkintzasailaren(BFA)memoria.2009.
•Programen,zerbitzuenetaprestazioengida.gizarteEkintzasaila,BFA.2009.
•Administrazio prozeduren katalogoa (prestazioak, laguntzak eta diru-laguntzak).gizarteEkintzasaila.BFA.2009.
•BizkaikoBoluntariotzariburuzkoAzterlana2008.BFA.
•gaigabeziaintelektualadutenetazahartzeprozesuandaudenpertsonenbeha-rrak.BFA.
•Erreferentziakogidaliburuagizarte,osasunetahezkuntzazerbitzuentzat.gorraketaitsuak.EIE-APsE.
•Autonomiapertsonalasustatzekoetamendetasunegoerabizidutenpertsoneiarretaematekolegea.Zerbitzuaketaprestazioakmartxanjartzea.2009kourtarrilaren23a.gizarteEkintzasaila.BFA.
•gizarteZerbitzuenForuErregistroa.BizkaikoForuAldundia.
BEstElAkOArgItAlPEnAk/ErrEFErEntZIAk:
•gaigabezia duten Pertsonentzako III. Ekintza Plana. 2009-2010. 2009ko uztaila.OsasunetagizartePolitikakoministerioa.
•gaigabeziadutenemakumeentzakoEkintzaPlana2007.lanetagizartegaietakoministerioa.
• Irisgarritasunaren I. Plan nazionala 2004-2012. Paradigma berri baten alde,guztiontzakoDiseinua,erabatekoaukeraberdintasunerantz.
��
•OsasunarensistemanazionalarenEstrategiaBurukoOsasunean.
•liburuZuria:EspainianmendetasunegoerandaudenpertsonentzakoArreta.lanetagizartegaietakoministerioa.
• gaigabeziei, urritasunei eta osasun egoerari buruzko inkesta 1999 (EDDE ’99).EstatistikakoInstitutunazionala.
•gaigabeziari,AutonomiaPertsonalarietamendetasunEgoereiburuzkoInkesta2008(EDAD2008).EstatistikakoInstitutunazionala.
•Erroldarenustiapenestatistikoa.EstatistikakoInstitutunazionala(EIn.
•EuskalEstatistikaErakundeareninformazioestatistikoa(EustAt).
•gaigabeziazenbakitan.lanetagizartegaietakoministerioa.
•gizartezerbitzueneskariestatistika.gizartebeharrak2006.Emaitzentxostenorokorra.EuskoJaurlaritzarenJustizia,Enpleguetagizartesegurantzasaila.
•Funtzionamenduaren,gaigabeziarenetaOsasunarennazioartekosailkapena.OmErenFns2001.
•Bizikalitatea.hezkuntzaren,osasunarenetagizartezerbitzuenprofesionalentzakogidaliburua,robertl.shalocketamiguelAngelVerdugorena.
•Burukoatzerapena.Definizioa,sailkapenaetababessistemak.Burukoatzerapenariburuzkoelkarteamerikarra.(AAmr2002).
• gaigabezia/mendetasuna. Balorazio eta sailkapen irizpideen baterakuntza. miguelQuerejetagonzález.
• gaigabezia duten Pertsonen eskubideen nazioarteko konbentzioak Espainiakoordenamendu juridikoan duen inpaktua. madrilgo karlos III.aren unibertsitatekoBartolomedelasCasasgizaEskubideenInstitutua.
•Erakundeetatikateratzeaetabizitzakomunitatean-emaitzaketakostuak:azterlaneuropar baten txostena. mansell J., knapp m., Beadle-Brown J. eta Beecham J.(2007).
•gobernantzaEuroparra.liburuZuribat.EuropakoErkidegoetakoBatzordea.Bruselas,2001.7.25COm(2001)428azkena.
•Aukeraberdintasunagaigabeziadutenpertsonentzat:Ekintzaplaneuroparra(2004-2010). Batzordeak kontseiluari, Europako Parlamentuari, Europako Ekonomia etagizartelantaldearietaEskualdeetakolantaldearihelarazitakokomunikazioa.
•Programacióterritorialdelsrecursosd’atenciósocialespecialitzadaidomiciliàriaaCatalunya2008-2012iBasesperalanovaplanificación(DepartamentAcciósocialCatalunya).
•Edamat:Apracticaltoolforeffectivedisabilitymainstreaminginpolicyandpractice.
ErrEFErEntZIAIturrIAk
�4
GAIGABEZIA DUTEN PERT SONEN PARTE-HART ZERAKO ETA BIZI KALITATERAKO PLANA. 2010-2013
• guztiontzako komunikazio gidaliburua: komunikazio irisgarrirako jarraibideak.telefoniairisgarria.
•EtikarenetagizartearenaldetikArduratsuadenkudeaketasistema.sgE21.Forética.
•mendetasunegoerandaudenpertsonengizartebabesa.santiagogonzálezOrtegaetam.gemaQuinterolima.laleyargitaletxea.
•gaigabeziadutenpertsonengizarteirudia.CErmI.
•CErmI.esbilduma
•telefoniaIrisgarriaBilduma.CErmI.
•nBEkonbentzioabilduma.CErmI.
•gaigabeziareneremukohirugarrensektorekoentitateenwebguneak(estatuareneremua,EAEetaBizkaia).
•gaigabeziareneremuangizarteentitateenzerbitzuzorroak.
•gaigabeziareneremuangizarteentitateenjardueramemoriak.
• gaigabeziari buruzko Informazio Zerbitzua (sID), Osasun eta gizarte Politikaministerioarena.
•hirugarrensektorearenBehatokia,Bizkaia.
•BoluntarioentzakoetagizarteParte-hartzerakoAgentzia(Bolunta).
•BerrikuntzarenEuskalAgentzia.Innobasque.
top related