a poesía galega durante a ditadura

A POESÍA GALEGA

DURANTE A DITADURA

XERACIÓN DO 1936PROMOCION DE ENLACE

XERACIÓN DO 50

Uniformización política e lingüística a través da

imposición, a censura e o terror.

Ensino: principal ámbito de

imposición da cultura española.

Nacionalismo galego:

fusilamentos; exilio; fuxidos;

cárcere; silenciados.

Economía: retroceso con

respecto á tímida modernización

iniciada na etapa anterior.

Grandes fluxos migratorios

(237.000 persoas nos 50) a

América Latina e Europa.

GALICIA NO PRINCIPIO DO FRANQUISMO

1954Os colectivos de

emigrantes en América denuncian ante a UNESCO

a marxinación e persecución do idioma

galego.

POESÍA A PARTIR DE 1947 (LENTO PROCESO DE RECUPERACIÓN)

Cómaros verdes (1947), de Aquilino

Iglesia Alvariño.

1950. GALAXIA

TENDENCIAS DA POESÍA DE

POSGUERRA

INTIMISTA ANOS

50

SOCIAL-

REALISTAANOS 60

Ademais, hai outras

tendencias menores:

NEOTROBADORISMO

HILOZOÍSMO

XERACIÓN DO 36

PROMOCIÓN DE

ENLACE

Non hai unha sucesión

“normal” de xeracións

poéticas. Tres xeracións

simultáneas porque entre 1939 e 1947 a

literatura galega é un

ermo.

XERACIÓN DOS

50

Nacen entre

1910 e 1920

É a xeración que serve de ponte entre a literatura de preguerra

e os autores máis novos.

A guerra civil marca a súa vida e

obra.

XERACIÓN DO 36

IGLESIA ALVARIÑO

De día a día Lanza de soledá.

Nenias .

Paisaxe humanizada

Temas: soidade, paso do tempo e

morte

CÓMAROS VERDES“Aló en Lamanide,ao pé

do río,nunha leira de cómaros

en sombra,araba unha xugada de

bois novos,os cornos pequeniños,

estrelados.Ao facer un cadullo, de

repente, a xugada parou.

Que paz inmensa, nas maus daquela hora chea de sol, leda como un Mercurio” (…)

-Riqueza léxica-Paisaxe e vivir aldeán.- Abandono da rima.

DÍAZ CASTRO Nimbos“Penélope”

(frustración histórica da sociedade

galega). “Un paso adiante e outro atrás,

Galicia”.A preocupación por Galicia vai parella á

resolución dos problemas básicos do

ser: morte, tempo e

vida.Relixiosidade.

LUIS PIMENTEL

Autor da xeración do 22Publica as súas obras na posguerra (Triscos, 1950

Sombra de aire na herba, 1959)

Lirismo intimista (simbiose con Lugo, presenza de obxectos e instantes íntimos, descrición de interiores suntuosos)

Poesía social: “Cunetas”

Visión pesimista da vida.

Liña social: denunciadora de males sociais como a falta de

liberdade, fascismo, guerra…defensa do

idioma. A voz lírica é portavo da

sociedade. Liña intimista:

desacougo existencial, infancia, amor, paso do

tempo, a Liña irónica: segue as

cantigas de escarnio e maldicir, a lit. quevediana…

LONGA NOITE DE PEDRA-1962 (poética do compromiso)

O poeta convértese na voz do pobo para denunciar a situación de Galicia, a

emigración, a guerra civil, o capitalismo internacional, o

imperialismo norteamericano…Sinxeleza expresiva, onde

importa máis a mensaxe que a forma.

Renovación da linguaxe con rexistros da fala cotiá.

Humor, ironía e sarcasmo

O SOÑO SULAGADO 1954

Poesía introspectiva ( o sentido da vida, o

tempus fugit, o paraíso perdido da infancia, o

amor…)

Poesía social (guerra, emigración vista desde unha óptica positiva e

negativa, rural/urbano…)

ONDE O MUNDO SE CHAMA CELANOVA- 1975

Poesía intimista coa que volve ás orixes (O soño sulagado)

Nostalxia ante o recordo da infancia e a terra.

Serenidade ante o paso do tempo e a cercanía da morte.

Amor a Moraima. “Moraima:diario de a bordo”.

POESÍA SATÍRICA

Viaxe ao país dos ananos (1968).Ataque aos

dirixentes da “Hermandad Gallega” de Caracas.

Cantigas de escarnio e maldicir.

Antipoemas (1972). Antipoesía: fuxir dos

recursos e temas tradicionais.

PROMOCIÓN DE ENLACE

Nacidos entre 1920-1930.

Predomina neles unha poesía intimista.

ANTÓN TOVAR

Arredores -1962Poesía con moitas

preocupacións relixiosas (procura dun deus que o poeta non

consegue ver)A partir dos anos 60,

poesía social.

LUZ POZO

Poesía chea de luz, optimismo, amor e

sensualidade (O paxaro na boca-

1952)Lirismo presidido pola sombra, o desamor, a angustia e a morte

(Verbas derradeiras-1976)

Tamén cultivará a poesía social, pero en

menor medida.

XERACIÓN DAS FESTAS MINERVAIS, XERACIÓN DOS 50, ESCOLA DA TEBRA

Nados entre 1930 e 1940.

Non viviron directamente a guerra civil.

Recuperan o compromiso político na clandestinidade.

Participan nas denominadas “Festas Minervais” (1953-1964).

Poesía existencialista-ESCOLA DA TEBRA Conflito do individuo consigo mesmo e coa vida.Poesía de preocupación relixiosa.

Renovación da linguaxe poética (combina tradición e vangarda con influencias europeas e norteamericanas).

CUÑA NOVÁS

Fabulario novo

Exploración do EU fronte ao mundo problemático (pesimismo e angustia)

MANUEL MARÍA Poesía intimista e desacougado( Muiñeira de brétemas- 1952)

Paisaxismo (Terra Cha- 1954)

Social (Documentos persoaes-1958)

Motivos recorrentes: defensa das clases

populares, a lingua e o país, sensibilidade ecoloxista, protesto contra as inxustizas,

imperialismo…

UXÍO NOVONEYRA Poesía dialogante coa paisaxe

coureliana (metonimia de Galicia enteira), onde hai

unha comuñón coa mesma.

Os eidos- 1955

Composicións breves

Fonosimbolismo (“o lobo!, os ollos o lombo do lobo!”)

Disposición dos versos.

XOHANA TORRES

Do sulco -1959 Poemario

intimista Amor, morte e

soidade Ritmo e musicalidade

Outros títulos: Estacións ao

mar- 1980

ANTÓN AVILÉS DE TARAMANCOS

O tempo no espello, 1980,recompila trinta

anos de poesía.Sentimento de saudade

pola patria, sentida desde Colombia.

Cantos caucanos -1985 (natureza exótica

colombiana), As torres no ar, 1989

BERNARDINO GRAÑA

Profecía do mar. Poeta do mar

Mar e vida mariñeira.

Visión optimista da vida.

Tema do amor.