adizki alokutiboak (hlkako mowea) · 2011. 7. 19. · *edin aditz laguntzailea' nor bakarreko...
TRANSCRIPT
EUSKALTZAINDIAREN ARAUAK
14
ADIZKI ALOKUTIBOAK (HlKAKO MOWEA)
Oharrak:
263
1) Lehen-Iehenik ecran beharra da aditz alokutiboen parte bat baizik ez duela finkatu Euskaltzaindiak, hikako moldeari doakiona, hain zuzen ere. Zukako adizkera alokutiboek, ekialdeko euskalkietan bereziki erabiltzen direnek, batu gabe segitzen dute, beraz, oraino.
2) Euskaltzaindiaren lana adizkeren formaren finkatzea izan da, eta ez da sartu erabilera arazoetan. Jakina denez, korapilo asko ditu erabilerak, bai morfosintaxiaren aldetik, bai eta, are gehiago,gizarteko baliagacritasunaren aldetik ere.
Adilz lugulllzailcak
Adizkera alokutibo batueu eratzeko, eztabaidakako adizkera baluen formelan oinarritu da Euskallzaindia, aldi bakoitzean alokutibolasunak dakartzan mudanlzuk kontuan harturik, noski.
Jokabide desberdinen artean hautuak egilerakoan, erdibideko jokabideei eman zaie lehentasuna,bai eta sinplelasunari eta argitasunari ere. Hocrela tradizioa kontuan harturik, baina mintzairaren bizitasuna ahantzi gabe eratu nahi izan dira paradigmak, orohar aitzineko urralsetako egiteko moldearijacraiki izan zaiolarik.
Egin diren hautu gacrantzi handikoenak:
• Ecro aldaketa izalen den kasuetan, sail bateko paradigma guzielan agertarazlea; hocrela,
- NOR bakarreko izan-en adizkera alokutiboentzat -u- ecroa onartu da, aldi guzietan ela ke-dunformetan ere bai:
adibidez, dateke ~ dukek, eta ez datekek; litzateke ~ lukek, ela ez litzatekek.
- (NOR-) NORK saileko edun-en adizkera alokutiboentzal -i- erroa onartu da, aldi guzielan, etapertsona guzietan:
adibidez, nau ~ Ilaik, eta ez Il(i)auk.
Azken kasu honelan NOR pluralaren morfema gisa it hobelsi da (zki baino):
adibidez, ditu ~ ditik eta ez dizkik.
• Lehen silaban -i- ez da onartu (ez orainaldian, ez eta ecro aldaketarik gabeko formetan ere):
adibidez, natzaio ~ Ilatzaiok, eta ez niatzaiok.
Adizki atokaliboak illikaka moldea)
264 EUSKERA - XL (2. aldia)
• Indize alokuliboa ergaliboarenaren ezkerrcan emalea (cIa ez haren eskuinean) onartu da. salbumorfema ergaliboa -re denean:
adibidez. diagu. ela ez diguk. baina dilek ela ez diate (edo die).
• lzall-en ez-oraineko NOR bakarreko 3. pertsonako adizkera alokuliboenlzal. 2. pertsonako indizea atzizki gisa dakarten formak hobestea (aurrizki gisa daukatenak baino):
adibidez. zell ~ zuan, eta ez huell.
• Pertsona aurrizkirik ez duten orainaldiko adizkeretan d ~ z aldaketa onartu da erro-aldaketarik ez dakarten adizkera alokutibo ergatibodunetan:
adibidez. dezake ~ zezakek, dio ~ ziok. baina du ~ dik (eta ez zik).
Aditlci aro1<uliboak (hikako ,"ordeal
EUSKALTZAINDIAREN ARAUAK
ORAINALDIAnaiz naukda dukgara gailukdira dilUk
ORAINALDIA [+KE Jnaizateke naukekdateke dukekgarateke gailuzkekdirateke diluzkek"
lRAGANALDIAnintzen ninduanzen zuanginen ginluanzinen ziluan
IRAGANALDIA [+KEjnintzatekeen nindukeanzatekeen zukeanginatekeen ginluzkeanziratekeen ziluzkean
ALEGlAZKO [+KE Iniolzaleke nindukeklitzateke lukekginateke ginluzkekIirateke Iiluzkek
lzan
NOR bakarreko saila
265
naundungailundilun
naukendukengailuzkendiluzken
nindunanwnanginlunanzilunan
nindukenanwkenanginluzkenanziluzkcnan
nindukenlukenginluzkenIiluzken
Adi<ki olokutiboak (hikoko moldeo)
266
izan
NOR-NOR! saila
EUSKERA - XL (2. aldia)
ORAINALDIA
"atzaianatzaiezailzaiozaiguzaicgalZaizkiogatzaizkiezaizkitzaizkiozaizkiguzaizkie
ORAINALDIA [+KE]natzaioke
natzaiekezaidakezaiokezaigukezaickegatzaizkiokegalzaizkiekezaizkidakezaizkiokezaizkigukezaizkieke
IRAGANALDIA
"inrzaio"nintzaienzitzaidanzitzaionzitzaigunzitzaiengintzaizkiongintzaizkienzitzaizkidanzitzaizkionzitzaizkigunzitzaizkien
lRAGANALDIA [+KEj
nintzaiokeennintzaiekeenzitzaidakeenzitzaiokeenzitzaigukeenzitzaiekeengintzaizkiokeengintzaizkiekeenzitzaizkidakeen
natzaioknatzaiekzaidakzaiokzaigukzaiekgatzaizkiokgatzaizkiekzaizkidakzaizkiokzaizkigukzaizkiek
natzaiokeknatzaiekekzaidakekzaiokekzaigukekzaickekgatzaizkiokekgatzaizkiekekzaizkidakekzaizkiokekzaizkigukekzaizkiekek
nintzaioannintzaieanzitzaidaanzitzaioanzitzaiguanzitzaieangintzaizkioangintzaizkieanzitzaizkidaanzitzaizkioanzitzaizkiguanzitzaizkiean
nintzaiokeannintzaiekeanzitzaidakeanzitzaiokeanzitzaigukeanzitzaiekeangintzaizkiokeangintzaizkiekeanzitzaizkidakean
natzaionnatzaicnzaidanzaionzaigunzaiengatzaizkiongatzaizkienzaizkidanzaizkionzaizkigunzaizkien
natzaiokennatzaiekenzaidakenzaiokenzaigukenzaickcngatzaizkiokengatzaizkiekenzaizkidakenzaizkiokenzaizkigukenzaizkieken
nintzaionannintzaienanzitzaidananzitzaionanzitzaigunanzitzaienangintzaizkionangintzaizkienanzitzaizkidananzitzaizkionanzitzaizkigunanzitzaizkienan
nintzaiokenannintzaiekenanzitzaidakenanzitzaiokenanzitzaigukenanzitzaiekenangintzaizkiokenangintzaizkiekenanzitzaizkidakenan
Adtzk.i a.loku/iboak (hilcako mo/dea)
EUSKALTZAINDIAREN ARAUAK 267
zilzaizkiokeenzitzaizkigukecnzitzaizkiekeen
ALEGlAZKO [+KE JnintzaiokenintzaiekelilZaidake
IilZaioke
lilZaiguke
litzaiekegintzaizkiokeginlZaizkieke
lilZaizkidake
litzaizkiokelilZaizkiguke
lilZaizkieke
zilzaizkiokeanzilzaizkigukeanzitzaizkiekean
ninlzaiokekninlzaiekekIilZaidakekIilzaiokekIilzaigukekIitzaiekekginlzaizkiokekginlzaizkiekekIitzaizkidakekIitzaizkiokekIitzaizkigukekIitzaizkiekek
zilzaizkiokenanzilzaizkigukenanzilzaizkiekenan
nintzaiokennintzaiekenIilzaidakenIitzaiokenlilzaigukenIilzaiekengintzaizkiokengintzaizkiekenIilzaizkidakenIitzaizkiokenIitzaizkigukenIitzaizkieken
Adizki alokutiboak (hikoko mold,o)
268
ORAINALDIA [+KEJ
naitekedaileke
gailezkedaitezke
lRAGANALDIA [+KEjnintekeenzitekeengintezkeenzitezkeen
ALEGIAZKO [+KEj
nintekeJilekegintezkelilene
naitekekdaitekekgaitezkekdaitezkek
nintekeanzitekeangintezkeanzitezkean
nintekekHtekekgintczkekHtezkek
*edin aditz laguntzailea'
NOR bakarreko saila
EUSKERA - XL (2. aldia)
naitekendaitekengaitezkendaitezken
nintekenanzitekenangintezkenanzitezkenan
nintekenHtekengintezkcnHtezken
I Menperagailurik gabe agee daitezkeen adizkeren forma alokutiboak baizik ez diea zerrendatzcn hemeo. erran nahi baitu ke~
dunak. Euskara zaharrean. iraganaldiko -ke gabeko formak ere menperagailurik gabe erabil zitezkeen. baina aspaldi honetanhilak hahira erabilera horick, ez diea araberako alokutiboak emalen paradigma batuetan.
Adi;,ki alakutiboak (ilikaka nwldea)
EUSKALTZAINDIAREN ARAUAK
·cdin adilz lagunlzailca
NOR-NORI saila
269
ORAINALDIA [+KE Jnakiokenakiekcdakidakedakinkedakigukedakiekegakizkinkegakizkickcdakizkidakedakizkiokedakizkigukcdakizkickc
IRAGANALDIA I+KB Inenkiokcennenkiekeenzekidakeenzekiokeenzekigukeenzekiekeengenkizkiokeengcnkizkiekcenzckizkidakccnzekizkiokeenzekizkigukecn
zekizkiekeen
ALEGlAZKO [+KEJnenkiokenenkiekeIckidakcIckinkcIckigukeIckickegenkizkiokegcnkizkickelekizkidakelekizkiokeIckizkigukeIckizkicke
nakiokeknakiekekdakidakekdakiokek'dakigukekdakiekekgakizkiokekgakizkiekekdakizkidakekdakizkiokekdakizkigukekdakizkiekek
nenkiokeannenkiekeanzekidakeanzekiokeanzekigukeanzekiekeangenkizkiokeangenkizkiekcanzekizkidakeanzekizkiokeanzekizkigukeanzekizkickean
nenkiokeknenkiekeklekidakeklekiokekJekigukeklekiekekgenkizkiokekgenkizkiekeklekizkidakekJekizkiokeklekizkigukeklekizkiekek
nakiokennakiekendakidakendakiokendakigukendakiekengakizkiokengakizkiekendakizkidakendakizkiokendakizkigukendakizkieken
ncnkiokenannenkiekenanzekidakenanzekiokenanzekigukenanzekiekenangenkizkiokenangcnkizkiekenanzekizkidakenanzekizkiokenanzekizkigukenanzekizkiekenan
nenkiokennenkiekenlekidakenlekiokenlekigukenlekiekengenkizkiokengenkizkiekenlekizkidakenlekizkiokenlekizkigukenIekizkieken
Adizki a'okUliboak Ihikal«J ",oldea)
270
ORAINALDIAnau naiknaute naitekdut diatdu dikdugu diagudute ditek
gaitu gaitikgaituzte gaitiztek
dilUl ditiatdilu ditikdilugu ditiagudituzte ditiztek
ORAINALDIA [+KE)nauke naikeknaukcte naiketekduket dikeatduke dikekdukegu dikeagudukete diketek
gailuzkc gaitizkekgaituzkcte gaitizketek
dituzket ditizkeatdituzke ditizkekdituzkegu ditizkeagudituzkctc ditizketek
IRAGANALDIAninducn nindianninduten ninditeannuen nianZlleo ziangenuen genianzuteo zitean
gintucn gintiangintuzten gintiztean
nilueD nitianzituen zitiangenituen genitianzituzten zitiztean
IRAGANALDIA [ + KE )nindukeen nindikeanninduketen nindiketeannukeen nikeanzukeen zikean
Adizki alokutiboak (hikako moldea)
·edun
(NOR) -NORK saila
EUSKERA - XL (2. aldia)
nainnaitendinatdindinaguditen
gaitingaitizten
ditinatditinditinaguditizten
naikennaiketendikenatdikendikenagudiketen
gaitizkengaitizketen
ditizkenatditizkenditizkenaguditizketen
nindinanninditenanninanzinangeninanzitenan
gintinangintiztenan
nitinanzitinangenitinanzitiztenan
nindikenannindiketenannikenanzikenan
EUSKALTZAINDIAREN ARAUAK 271
genukeen genikean genikenanzuketen ziketean ziketenan
gintuzkeen gintizkean gintizkenangintuzketen gintizketean gintizketenan
nituzkeen nitizkean nitizkenanzituzkeen zitizkean zitizkenangenituzkeen genitizkean genitizkenanzituzketen zitizketean zitizketenan
ALEGIAZKOA [+KE Jninduke nindikek nindikennjndukete nindiketek nindiketennuke nikek nikenluke likek likengeouke genikek genikenlukele liketek liketen
gintuzke gintizkek gintizkengintuzkete gintizketek gintizketen
nituzke nitizkek nitizkenlituzke litizkek litizkengenituzke genitizkek genitizkenlituzkete litizketek litizketen
Adizki alokutiboak (hikako moldea)
272
ORAINALDlA'ditdizkitdidatcdizkidatcdiol
dizkiot
diodizkiodiogudizkiogudiotcdizkiotedigudizkigudigute
dizkigutediet
dizkietdiedizkie
diegudizkiegudietedizkiete
ORAINALDIA [+KEjdidakedizkidakedidaketedizkidaketedioketdizkioketdioke
dizkiokediokegu
dizkiokegu
dioketedizkioketediguke
dizkigukediguketedizkigukete
dickeldizkiekeldiekedizkieke
*.j. aditz laguntzailea
(NORj-NORI·NORK saila
zidakzizkidakzidatekzizkidatekzioatzizkioatzioatzizkiokzioaguzizkioaguziotekzizkiotekzigukzizkigukzigutekzizkigutekzieatzizkieatziekzizkiekzieaguzizkieaguzietekzizkietek
zidakekzizkidakekzidaketekzizkidaketekziokeatzizkiokeatziokekzizkiokekziokeaguzizkiokeaguzioketekzizkioketekzigukekzizkigukekziguketekzizkiguketek
ziekeatzizkiekeatziekekzizkiekek
EUSKERA • XL (2. aldiaj
zidanzizkidanzidatenzizkidatenzionatzizkionatzionatzizkiollzionaguzizkionaguziotenzizkiotenzigunzizkigunzigutenzizkigutenzienatzizkienatzienzizkienzienaguzizkienaguzietenzizkieten
zidakenzizkidakenzidaketenzizkidaketenziokenatzizkiokenatziokenzizkiokenziokenaguzizkiokenaguzioketenzizkioketenzigukenzizkigukenziguketenzizkiguketen
ziekenatzizkiekenatziekenzizkieken
2 Erro aldaketarik jasatcn cz duten adill lagunt7.J:lile ergalibodullcian. .<:- hobctsi un (/- haino. 3. perll'om,ko ablOolutihoa duten(cuo absululiborik g<lhckoak diren) urainaldiko lIuil.kcrctan. Gis'l hurrelnD, crglltihc...l 3. pcrtsonakoa uutcllcan forum alnkUlibo horick hikuko forma zuzenctarik bcrciziko dira: Hik egia eSllll Jidak. hl.li"a Hire t>maztetlk egia ~.m" ;,idak: lIik ~gio
e.m" dido", baina Hire ,ljf!IUlrrak egia f!.~(m zido".
Adizki alokutiboak (hikako moldea)
EUSKALTZAINDIAREN ARAUAK
diekegu zickeagudizkiekcgu zizkiekeagudiekelc zieketekdizkieketc zizkieketek
tRAGANALDIAzidan zidaanzizkidan zizkidaanzidaten zidateanzizkidaten zizkidateannion nioannizkion nizkioanzion zioanzizkian zizkioangenion genioangenizkion genizkioanziolen zioteanzizkiolen zizkioteanzigun ziguanzizkigun zizkiguanzigule" zigulcanzi7.kigutcn zizkigutcanIlicn nicannilkieD nizkieanzien zieanzizkie" zizkieangenieo genieangenizkien genizkieanzieten zieteanzizkieten zizkietean
IRAGANALDIA [+KE]zidakeen zidakeanzizkidakeen zizkidakeanzidakelcn zidaketeanzizkidaketen zizkidaketeanniokeen niokeannizkiokcen nizkiokeanziokeen ziokeanzizkiokeen zizkiokeangeniokcen gcniokcangenizkiokeen genizkiokeanzioketen zioketeanzizkioketen zizkioketeanzigukeen zigukeanzizkigukeen zizkigukeanziguketen ziguketeanzizkiguketen zizkiguketeanniekecn nickeannizkiekcen nizkiekeanziekeen ziekeanzizkiekeen zizkiekeangcniekeen geniekcangenizkiekeen genizkiekeanzieketen zieketeanzizkieketen zizkieketean
273
zickenaguzizkiekenaguzieketenzizkieketen
zidananzizkidananzidatenanzizkidatenannionannizkionanzionanzizkionangenionangenizkionanziotenanzizkiotcnanzigunanzizkigunanzigutcnanzizkigutcnannicnannizkienanzienanzizkienangenienangenizkienanzietenanzizkietenan
zidakenanzizkidakenanzidaketenanzizkidaketenanniokenannizkiokenanziokenanzizkiokenangeniokcnangenizkiokenanzioketenanzizkioketenanzigukenanzizkigukenanziguketenanzizkiguketenannickcnannizkickenanziekenanzizkiekenangcniekenangenizkiekenanzieketenanzizkieketenan
Adizkj alokutiboak (hikako moldea)
274
ALEGIAZKOA [+KEJ
lidakelizkidakelidakerelizkidaketeniokenizkiokeHokelizkiokegenioke
genizkiokelioketelizkiokeleligukelizkigukeligukelelizkiguketenickenizkiekeliekelizkiekegeniekegenizkiekeliekelelizkiekete
lidakeklizkidakeklidaketeklizkidaketekniokeknizkiokekliokeklizkiokekgeniokekgenizkiokeklioketeklizkioketekligukeklizkigukekliguketeklizkiguketekniekeknizkiekekliekeklizkiekekgeniekekgenizkiekeklieketeklizkieketek
EUSKERA - XL (2. aldia)
lidakenlizkidakenlidaketenlizkidaketenniokennizkiokenliokenlizkiokengeniokengenizkiokenlioketenlizkioketenligukenlizkigukenliguketenlizkiguketenniekennizkiekenlickenlizkiekengeniekengenizkiekenlieketenlizkieketen
Adiz/<i alokutiboak (hikako moldea)
EUSKALTZAINDIAREN ARAUAK
*ezan aditz laguntzailea3
(NOR-)NORK saila'
ORAINALDIA [+KE]nazake nazakeknazakete nazaketekdezakel zezakeatdezake zezakekdezakegu zezakeagudezakete zezaketek
gaitzake gaitzakekgaitzakele gaitzaketek
dilzakel zitzakeatditzake zitzakekditzakegu zitzakeaguditzakete zitzaketek
IRAGANALDIA [+KE )
nintzakeen nintzakeannintzaketen nintzaketeannczakeen nezakeanzezakeen zezakeangenezakeen genezakeanzezaketen zezaketean
gintzakcen gintzakeangintzaketen gintzaketean
nitzakeen nitzakeanzilzakeen zitzakeangenitzakeen genitzakeanzitzakcten zitzaketean
ALEGIAZKOA [ +KE Jnintzake nintzakeknintzaketc nintzaketeknczake nezakeklezake lezakekgenezake genezakeklezakete lezaketek
gintzake gintzakekgintzaketc gintzaketek
nitzake nitzakekIitzake Iitzakekgcnitzake genitzakeklitzakete Iitzaketek
nazakennazaketenzezakenatzezakenzezakenaguzezaketen
gaitzakengaitzaketen
zitzakenatzitzakenzitzakenaguzitzaketen
nintzakenannintzaketenannezakenanzezakenangenezakenanzezaketenan
gintzakenangintzaketenan
nitzakenanzitzakenangenitzakenanzitzaketenan
nintzakennimzaketennezakcnlezakengenezakenlezaketen
gintzakengintzaketen
nitzakenIitzakengenitzakenlitzaketen
275
) Menperagailurik gabe ager daitezkeen adizkeren forma alokutiboak baizik ez ditugu emateR, erran nahi baitu ke-dunak.Euskara zaharrean, iraganaldiko -ke gabeko Cormak ere meneperagailurik gabe erabil zitezkeen. baina aspaldi honetan hilakbaitira erabilerol horiek. ez ditugu araberako alokutiboak cmnlen paradigmelan.
• Erro aldaketarik jasaten ez duten aditz laguntzailc ergatibodunetan, l- hobetsi da d·baino, 3. pensonako absolutiboa dulen(coo absolutiborik gabekoak diren) orainaldiko adizkeretan. Gisa horretan, ergatiboa 3. pertsonakoa dutenean forma alokutibo horiek hikako forma zuzenetarik bereiziko dira: Hik Ian egin dezakek, baina Hire emazteak Ian egin zewkek; Hili.Ian egin dewun, baina Hire senarrak Ian egin zezaken.
Adizki aloku/iboak (iJikt4ko moldea)
276 EUSKERA - XL (2. a1dia)
(NOR-) NORI-NORK saila
ORAtNALDlA [+KE1'diezadakediezazkid.kediezadake..diezazkidaketediezaiokctdiezazkioketdiezaiokcdiezazkiokediezaiokegudiezazkiokegudiezaiokelCdiezazkioketediezagukediezazkigukediezaguketediezazkigukelediczaieket
diezazkieketdiezaiekediczazkickcdiezaiekegudiezazkiekegudiezaieketedicl.u1.kickclc
tRAGANALDIA l+KE Iziezadakeenziezazkidakeenziezadaketenziezazkidaketenniezaiokeenniezazkiokeenziezaiokeenziezazkiokeengeniezaiokeengeniezazkiokecnziezaiokelenziezazkiokelcnziezagukeenziezazkigukeenziezaguketenziezazkiguketenniezaiekeenniezazkiekecnziezaiekeenziezazkiekeengeniezaiekeengenie7.3zkiekecnziezaieketcnziezazkieketen
ziezadakekziezazkidakekziezadaketekziezazkidaketekziezaiokeatziezazkiokeatziezaiokekziezazkiokekziezaiokeaguziezazkiokeaguziezaioketekziezazkioketekziezagukekziezazkigukekziezaguketekziezazkiguketekziezaiekcatziczazkickcatziezaiekckziezazkiekekziezaiekeaguziezazkiekeaguziezaieketekziczazkickctck
ziezadakeanziezazkidakcanziczadakeleanziezazkidaketeanniezaiokcanniezazkiokeanziezaiokcanziezazkiokeangeniezaiokeangeniezazkiokeanziezaioketeanziezazkioketeanziezagukeanziezazkigukeanziezagukeleanziezazkigukcteanniezaiekeanniezazkiekeanziezaiekeanziczazkiekeangeniezaiekeangeniezazkickcanziczaickeleanziezazkieketean
ziezadakenziezazkidakenziczadakctenziczazkidakctcnziezaiokenatziezazkiokenatziezaiokenziezazkiokenziezaiokenaguziezazkiokenaguziezaioketenziezazkioketenziezagukenziczazkigukenziezagukctenziezazkiguketenziczaickcnatziczazkickcnatziezaiekenziezazkiekenziezaickcnaguziczazkiekcnaguziezaieketenZiC7.azkickclcn
ziezadakenanziezazkidakenanziezadaketenanziezazkidaketenanniezaiokenanniezazkiokenanziezaiokenanziezazkiokenangeniezaiokenangeniezazkiokenanziezaioketenanziczazkioketenanziezagukenanziezazkigukenanziezaguketenanziczazkiguketenanniezaiekenanniezazkiekenanziezaiekenanziezazkiekenangcniezaiekenangcniezazkiekcnanziczaickelenanziezazkieketenan
, Eno aldaketarik jasaten ez duten aditz laguntzaile ergatibodunetan. z· hobetsi da d-baino. 3. pertsonako absolutiboa duren(edo absolutiborik gabekoak direR) orainaldiko adizkeretan. Gisa horretan. ergatiboa 3. pertsonakoa dUlenean forma alokUlibo horiek hikako fonna zuzenetarik bereiziko dira: Hik dar diezadakek liburua, baina Hire emazteak dar ziezadakeklib"rua; Hit dar diezadakell libur"a. baina Hire. senar,.ak dar ziezadakell liburua.
Adizki alok,,/iboak (bikako IIIoldea)
EUSKALTZAINDIAREN ARAUAK 277
ALEGIAZKOA I+KE)Iiezadakeliezazkidakeliezadaketeliezazkidake'eniezaiokeniezazkiokeliczaiokeIiezazkiokegeniezaiokcgeniczazkiokcliezaiokctcliezazkioketeliczagukeliezazkigukeliezagukctcliezazkiguketeniezaiekeniczazkiekeliezaiekeliezazkiekegeniezaiekegeniezazkiekeliezaieketcIiezazkickctc
liezadakekliezazkidakekliezadaketekliezazkidaketeanniezaiokekniezazkiokekliezaiokekliezazkiokekgeniezaiokekgeniezazkiokekliezaioketekliezazkioketekliczagukckliezazkigukekliezaguketekliezazkiguketeanniezaiekekniezazkiekekliezaiekekliczazkickekgeniezaiekekgeniezazkiekekliezaieketekliezazkieketek
liezadakenliezazkidakenliezadaketen"liezazkidaketenanniezaiokenniezazkiokenliezaiokenliezazkiokengeniezaiokengeniezazkiokenliezaioketenliczazkioketcnliczagukenliezazkigukenliezaguketenliezazkiguketenanniezaiekenniezazkiekenliezaiekenliczazkiekcngeniezaiekengeniezazkiekenliezaieketenliezazkieketen
Adiz/<i alokutiboak (lJikako lIIoldea)
278
ORAINALDlAdirol ziroaldim zirokdirogu ziroagudirote zirolek
IRAGANALDIA
niroen niroanziroen ziroangeniroen geniroanzirolen zirolean
ALEGIAZKOAnira nirokliro lirokgcnim genirokli"Jle lirolek
Adizki alokutiboak (hikako moldea)
*iro-
NOR-NORK saila
zironalzironzironaguzirolen
nironanzironangenironanzirolenan
nironlirongenironlirolen
EUSKERA - XL (2. aldia)
EUSKALTZAINDIAREN ARAUAK
Aditz trinkoak
279
Bost arazori buruz eman zuen Euskaltzaindiak bere iritzia, eta komeni da, hortaz, laburzki ai-patzea hori hemen.
I. Adizkera batuak euskara batuko adizkeretarik abiatuz moldatzea.
PunlU hau hiru zcntzutan ulcrtu bchar da:
• Euskara batuan onarlu ez ziren adizkercn forma alokutiboak ez dira sartu zcrrendclan. Adibidez, ekarri aditzaren kasuan -ke morfema agertzen da maizenik Iparraldeko idazlc zaharren Ianetan.eta Urtek adizkera alokutiboak eskaintzen dituenean. beti araberako formak eskaintzen dizkigu: ziakharkeat. ziakharzkeat. elab... Adizkera hauek. ordea, ez ziren sartu euskara batuko paradigmetan, eta.beraz, hemcn erc ez dira agertzen dagozkien molde alokutiboak. Arrazoi beragatik cuskara batuanonartu ez ziren adizkera trinkoenlzal cz da forma alokutiborik proposalzen. Horregatik daraiogu. IIigorra. edo zizekan bezaJako adizkerei dagokien formarik ez da kausiluko ondoko paradigmetan, aditzhorien paradigma trinkoak ez baitira agertzen euskara batuko zerrendetan. Esan gabe doa, norbailekadizkera haiek erabili nahi izanez gero. beli egin ditzakeela. ela dagozkien molde alokuliboak ere.halaber. beherexeago ilxuralzen den jokabide baluaren araberakoak era ditzakcela.
• ProposalUriko formak cuskara baluan onelsi formetarik abiatuz eralu dira. Adibidcz. dakizkitadizkera onartua izan bazen. cia ez dakitzat. dakidaz. cdo dazkit, adizkcra alokuliboa oinarri horretancralU da. zki pJuralgileari lehenlasuna cmanez.
• Euskara batuan onartuak izan diren adizkera guzlientzal moJde alokutiboa proposatu da. Puntuhau ere eztabaidagarria gcrtatu da. Alabaina, adizkera lrinkoen paradigma cdo forma batzuk oso gutierabiliak dira. eta horrelakoelan jokabidea usarioan finkalzeko biderik ezin aurkitut gcratu da batzordeabehin baino gchiagotan. Konluan izanik. halere, adizkera alokutiboak erregcla morfosinlaktiko balzucnbidez sortuak direla, delako erregelak aplikatu dira orduan. Funtsean, alokutiboez kontu eduki gabeere, adizkera askorcn kasuan gertatu da jadanik hori, adizkcra lrinkocn paradigmci behaluz berchalaohart dailckccn bczala. Lchcnago bidc horrctarik ibili bchar il.an bawcn Euskalt/.aindiak. hala-halaoraingoan cre.
• Adizkcra lrinkoci dagozkicn hcmengo zerrcndak Euskaltzaindiak Ichenagolik onartuclan finkalUak dira; bat kcndu, cz gaineratu gabe. Duela hogei uric cdo, cuskara batuan ontzat emandakooinarrizko adizkera trinkoak. berenaz. forma alokutiboan agertzcn dira. beraz, zerrcndetan. salbuespenik gabe. eta oinarrizko forma horiek gisa hartan erabiliak izan diren edo izan ez diren, behatu gabejokabide alokutiboa hartzen ahal dulen neurrian. noski. Haatik, gogoan har bedi adizkera horielalikbatzuk, hala nola. adibidez, eutsi ela ekill aditzei dagozkienak menderagailu batekin (-(e)1l eta -(e)/a,bait-, ba-) erabiltzen direJa. eta horrelakoetan forma alokuliboek ez duteJa lokirik.
2. Lehen siJabaren forma.
Adizkcra alokutiboetako lehen silaban ager dailezkeen aldakuntzeei buruz, hiru puntu berezikiikustekoak zircn. elkarri lotuak nolabail, baina azaltzeko berex emalen ditugunak:
- Pertsona indizearen ondoan i-ren sartzea edo ez sartzea: Iliagok vs Ilagok edo Ilegok;
- Orainaldian a-ren ordez e onartzea edo ez: Il(i)agok vs Ilegok:
- Orainaldiko adizkeretan d- edo z- ematea, aurrelik pertsona indizerik ez dagoenean: d(i)agokvs zagok edo zegok.
Hiru aukcrek baziluzten aide onak cia txarrak.
• Lchen puntuari buruz. derragun tradizio zaharrenak eta ckialdcko euskalkicnak i-ren onarlzerabultzalzen zutela. Ordea, azken aldiko joera bcstelakoa izan da, eta aire arkaikoa hartzen dute gauregun, orainalditik kanpo, -i- rekilako fonnck (Iliellthorreall, gieulldekek). Lapurdiko tradizioan aspaldidu jadanik. Jehen pertsonekin bereziki -i hori ez deJa agertzen (Elizanburuk: Ilagok eta Iloak). ela ke-dun formclan, bai ela iraganaldikoetan ere, are lehcnagokoa da i gabeko erabilpen hori (Urtek: Iliagok,eta niatllOrk baina Ilellgoall. Ilagokek eta llatllOrkek). Horick guztiak gogoan izanik, bai eta sabaikaridura horren lekukotasuna atxiki duten mendebaldeko asko euskalkitan izaten duen ilxura berezia ere(natxabillek. etab.), i gabeko formak sinpleago, eta gaurko egoeran egokiagolzat jo ditu Euskaltzaindiak.
Adizki alokutiboak (hikako moldea)
280 EUSKERA - XL (2. aldia)
• Nagok vs negok kontuan. bi erabilerak bizi izanik gaur egun. lehen forma hobebi du Euskaltzaindiak. eztabadako formari hurbilago baita bestea baino. eta tradizio zaharrenari jarraikirik. baiekialdean. eta bai mendebaldean kausitzen baita.
• Orainaldian lehen edo bigarren pertsonarik aurrizki gertatzen ez den adizkerentzat. bi parteditu Euskaltzaindiak egiten duen proposamenak. Lehenik. d- baztertuz. z-ren aldeko hautua egiten duoBigarrenik. z- hobetsirik ere. ez du aukeratzen agertzen ziren bi moldeen artean. biak berdin ontzatematen baititu (zagok 000 zegok).
Zahartasunari begiratuz gero. dia- moldea zen. segurenaz ere lehen tokian heldu zena. Ordea.aspaldi zabaldu zen *di ~ *zi aldaketa. eta gaur egun hedatuenak dira z-rekilako formak. Horregatikhobetsi ditu Euskaltzaindiak azken forma hauek. ber denboran. kasu honetan ere i-ren kentzea onartzenzuela.
Za- / ze- bikotearen aurrean. haatik. ez du hauturik egin Euskaltzaindiak. bi moldeak maila berean libro utzirik molde paradigmatiko batean (esan nahi baitu. jokabide bat hautatu ondoan hari jarraiki behar zaiola). Lehenaren aide jotzen du Iparraldeko erabilerak. bai eta paradigmaren erregulartasunak ere. Ordea. bigarren moldeak indar handia hartu du euskarak indartsuenik dirauen erdialdekoeuskalkietan. eta maiztasun handieneko adizkera izanik. Euskaltzaindiak ontzat eman du beste formahau ere bestearen ondoan.
3. Alokutiboaren pertsona indizea kontsonante batekin bukatzen den aditz erro bati lotzerakoanzer egiten den.
Hemen hiru bide agertzen ziren nagusiki:
- indize alokutiboa zuzenean lotzea: /labilk (llabil). zakark (dakar), IIlI/ork (11lI/or) ... ;
- e- bat lotura gisa sartzea: lIabilek (llabil), zakarrea/ (dakar/). na/orrell, (IUl/or) ... ;
- euskalki batzuetan erroari loturik agertzen den -a- uztea: lIabiiak (llabil), lIa/orrak fila/or).
Kontuan har. bestalde. buruhauste bera iraganeko adizkeretan ere agertzcn zcla. Zein hauta: zebilllall (eranste zuzena). zebilenall (-e- loturazkoa). zebilallall (-a erroari erantsirik ulziz)?
Euskaltzaindiaren hautua -e- loturazkoaren aldekoa izan da.
• Egia da 2. pertsonako indizea alokutiboa ez denean (komunztadura sintaktiko zuzenari dagokionean. hots). loturarik ez dela agertzen euskara batuko adizkera arruntetan (darabilk, dakark). baina kontu hauetan. hain zuzen. iduri luke indize alokutiboak jokabide berezia izan dezakeela: lIia/ilorrekematen zuten bai Leizarragak. bai Ithurryk. eta halakoa da gaur egun ere euskalki askoren jokabidea.
• -a- loturazkoaren enplegatzea baztertua izan da. forma zuzenetan aukera hori bazterturik gelditu baitzen euskara batuan (llabil, darabil/ eta ez nabila. darabila/).
4. Alokutiboaren pertsona indizea. -z pluralgileari lotzerakoan. ea -z soilik kontuan hartuko den(eztabadakako formetan bezala) ala -za forma.
Azken arazo hau aski mugatua da. zortzi formatan baizik ez baita agertzen (beti ere euskarabatuko adizkeretarik abiatuz gero. noski): goaz.. doaz.. ga/oz, da/oz eta hauei dagozkien iraganaldikoformak.
• Euskaltzaindiak horrelako kasuetan. bai orainaldian. bai iraganaldian. -w forma hobeslea erabaki duo aide batetik. hedadura zabalena zuelakoan. eta. beste aldetik. eztabadakako adizkeren oinarriaatxikiz ere horrela egin zitekeela usle izan duelako (pluralgilea -z(a) izanik).
5. Indize alokutiboaren tokia indize ergatiboaren eratzean.
Aditz lagunlzaileen kasuan bezala. ergatibodun formetan indize alokuliboa beti indize ergatiboaren ezkerraldcan emalea hobelsi du Euskaltzaindiak adizkera trinkocntzat ere (zakiagu. beraz. etaez zakiguk). Jokabide hau. alokutiboa kasu guztietan ontzat eman du, indize alokutiboa aditz erro kontsonantikoci lotzean ere: zakarreagu eta ez zakarguk.
Salbuespcn bakarra. aditz laguntzaileekin bezala. -Ie 3. pcrtsonako ergatibo pluralgilea da. harenkasuan indize alokutiboan eskuin aldean emateko erabaki baitu Euskaltzaindiak: zaki/ek (eta ez zakia/eedo zakie).
Adizki a/akutiboak (!likuka mo/dea)
EUSKALTZAJNDIAREN ARAUAK
Egon
NOR bakarreko saila
281
ORAINALDIAnagodagogaude
daud.
ORAINALDIA [+KEJnagate
dagok.gaudek.daudek.
IRAGANALDJAnengoenzegoengeundcn
zcuden
IRAGANALDJA I+KE 1nengokeenzegokeengeundckeenzcudckcen
ALEGlAZKOA [+KE JncngokeI.gokegeundekcleudeke
nagokzagok, zegokgaudekzaudek, zeudek
nagokekzagokek, zegokekgaudekekzaudekek, zeudekek
ncngoanzegoangcunucanzeudean
nengokeanzegokeangeundekeanzeuuckcan
ncngokcklegokekgeundckekleudekek
nagonzagon, zegongaudenzauden, zeuden
nagokenzagoken, zegokcngauuekenzaudeken, zeudeken
ncngonan7.egonangcunuenanzeudenan
ncngokenanzegokenangeundekenanzcudckcnan
ncngokcnIcgokcngeundekenleudeken
AdirJ<i alokuliboak (hikako mo/deal
282
Egon
NOR-NORI saila
EUSKERA - XL (2. aldia)
ORAINALDIAnagokionagokie
dagokit
dagokiodagokigudagokiegagozkiogagozkiedagozkitdagozkiodagozkigu
dagozkie
ORAINALDIA I +KE Inagokiokenagokiekedagokidakedagokiokedagokigukedagokiekegagozkioke
gagozkiekedagozkidakedagozkiokedagozkigukedagozkieke
IRAGANALDIA
nengokionnengokien
zegokidanzegokianzegokigunzegokiengengozkiongengozkienzegozkidanzegol.kion
7.cgozkigun
zegozkicn
IRAGANALDIA [+KEjnengokiokeenncngokiekeen
zegokidakeenzegokiokeenzegokigukeenzegokiekeengengozkiokeengengozkiekeen
nagokioknagokiekzagokidak, zegokidakzagokiok, zegokiokzagokiguk, zegokigukzagokiek, zegokiekgagozkiokgagozkiekzagozkidak, zegozkidakzagozkiok, zegozkiokzagozkiguk, zegozkigukzagozkiek, zegozkiek
nagokiokeknagokiekekzagokidakek, zegokidakekzagokiokek, zegokiokekzagokigukek, zegokigukekzagokiekek, zegokiekekgagozkiokekgagozkiekekzagozkidakek, zegozkidakekzagozkiokek, zegozkiokekzagozkigukek, zegozkigukekzagozkiekek, zegozkiekek
nengokioannengokieanzegokidaanzegokioanzegokiguanzegokieangengozkioangengozkieanzegozkidaanzegozkioanzcgozkiguanzcgozkiean
nengokiokcanncngokickeanzegokidakeanzegokiokeanzegokigukeanzegokiekeangengozkiokeangengozkiekean
nagokionnagokienzagokidan, zegokidanzagokion, zegokionzagokigun, zegokigunzagokien, zegokiengagozkiongagozkienzagozkidan, zegozkidanzagozkion, zegozkionzagozkigun, zegozkigunzagozkien, zegozkien
nagokiokennagokiekenzagokidaken, zcgokidakcnzagokioken, zegokiokenzagokiguken, zegokigukenzagokieken, zegokiekcngagozkiokengagozkiekenzagozkidaken, zegozkidakenzagozkioken, zegozkiokcnzagozkiguken, zegozkigukcnzagozkieken, zegozkieken
nengokionannengokienanzegokidananzegokionanzegokigunanzcgokienangengozkionangengozkienanzegozkidananzcgozkionanzcgozkigunanzegozkicnan
ncngokiokenannengokickenanzegokidakenanzegokiokenanzegokigukenanzegokiekenangengozkiokenangengozkiekenan
Adi;}<i a/okuliboak (hikako moldea)
EUSKALTZAINDIAREN ARAUAK 283
zegozkidakeenzegozkiokeenzegozkigukeenzegozkickeen
ALEGlAZKOA [+KE 1nengokiokenengokiekelegokidake
legokiokelegokiguke
legokieke
gengozkiokegcngozkiekc
IcgozkidakeIcgozkiokelegozkigukeIcgozkieke
zegozkidakeanzegozkiokeanzegozkigukeanzegozkiekean
nengokiokeknengokiekeklegokidakeklegokiokeklegokigukeklegokiekekgengozkiokekgengozkiekeklegozkidakeklegozkiokeklegozkigukeklegozkiekek
zegozkidakenanzegozkiokenanzegozkigukenanzegozkiekenan
nengokiokennengokiekenlegokidakenlegokiokenlegokigukenlegokiekengengozkiokengengozkiekenlegozkidakenlegozkiokenlegozkigukenlegozkieken
Adizki alokutiboak (hikako moldea)
284
Etorri
NOR bakarreko saila
EUSKERA - XL (2. aldia)
ORAINALDIAoatordalorgatoldatoz
ORAINALDIA [+KEj
natorkcdalorkegalozkedalozke
lRAGANALDIAnentorrenzetorrcngeotounzctozcn
lRAGANALDIA (+KE Jnentorkeenzetorkcengcntozkeenzetozkeen
ALEGlAZKOA [+KE InenlorkeIClarkegcntozkeIctozke
nalorrekzalorrek. zelorrekgalozakzalozak. zelozak
nalorkekzalorkek. zelorkekgalozkekzalozkek. zelozkek
nenlorreanzelorreangenlozaanzelozaan
nenlorkeanzelorkeangenlozkeanzelozkean
nenlorkeklelorkekgenlozkeklelozkek
nalorrenzalorren. zelorrengalozanzalozan. zelozan
nalorkenzalorken. zelorkengalozkenzalozken. zelozken
nenlorrenanzelorrenangenlozananzelozanan
nenlorkenanzelorkenangenlozkenanzelozkenan
nenlorkenlelorkengenlozkenlelozken
Adizki alokutiboak (hikako moldea)
EUSKALTZAINDIAREN ARAUAK
Etorri
NOR-NORl saHa
285
ORA1NALDIAnalorkionalorkiedatorkitdatorkiodatorkigudalorkiegatozkiogatozkiedatozkitdatozkio
datozkigudatozkie
ORAINALDIA l+KE]natorkiokenatorkiekedalorkid'lkcdatorkiokcdalorkigukedalorkickegulozkiokcgatozkickedatozkidakedatozkiokedatozkigukedatozkieke
IRAGANALDIA"enlorkionne"turkienzclorkidanzctorkionzetorkigunzetorkiengenlozkion
genlozkienzclozkidanlctozkion
zelozkigun
zetozkien
IRAGANALDIA l+KE]nentorkiokeennentorkiekeen
zetorkidakeenzetorkiokecnzetorkigukecnzctorkickccngenlozkiokecngenlozkiekeenzetozkidakeen
natorkioknatorkickzatorkidak. zetorkidakzatorkiok. zetorkiokzatorkiguk, zetorkigukzatorkick. zctorkickgatozkiokgatozkiekzatozkidak, zetozkidakzatozkiok. zetozkiok
zatozkiguk. zetozkigukzatozkiek. zetozkiek
natorkiokeknatorkickckl.alorkidakck, zClorkidakckzatorkiokck. zClorkiokckzatorkigukck, zetorkigukckzatorkickek. zctorkickekgatozkiokckgatozkickekzatozkidakek, zetozkidakekzatozkiokek, zetozkiokekzatozkigukek, zetozkigukekzatozkiekek, zetozkiekek
nentorkioannenlorkieanzelorkidaanzelorkioanzelorkiguanzetorkieangenlozkioangenlozkicanzelozkidaanzctozkioanzctozkiguanzelozkiean
nentorkiokeannentorkickeanzctorkidakeanzelorkiokeanzelorkigukeanzclorkiekcangentozkiokeangentozkiekeanzetozkidakean
natorkionnatorkienzalorkidan. zetorkidanzalorkion, zetorkionzatorkigun, zelorkigunzatorkicn, zctorkicngatozkiongatozkienzatozkidan. zetozkidanzatozkion, zetozkion
zatozkigun, zetozkigunzatozkien, zetozkien
natorkiokennalork ieken1.atorkidakcn, zClorkidakcnzalorkiokcn, l..ctorkiokcnzatorkigukcn, zelorkigukenzatorkicken, zetorkiekengalozkiokcngatozkiekenzatozkidaken, zetozkidakenzatozkloken, zetozkiokenzatozkiguken, zetozkigukenzatozkieken. zetozkieken
nentorkionanncntorkienanzetorkidananzelorkionanzClorkigunanzelorkienangentozkionangenlozkienanzclozkidananzctozkionanzetozkigunanzelozkienan
nenlorkiokenanncntorkickenanzctorkidakenanzetorkiokenanzetorkigukenanzetorkickcnangenlozkiokenangenlozkiekenanzelozkidakenan
AdizJci a/okutibook (hikako mo/dea)
286
zetozkiokeenzetozkigukeenzetozkiekeen
ALEGIAZKOA [ +KE JnentorkiokenentorkiekeletorkidakeletorkiokeletorkigukeletorkiekegentozkiokegcntolkickcICIU1.kitll.lkcIClol.kiukC
ICIOlkigukcIctozkieke
zetozkiokeanzetozkigukeanzetozkiekean
nentorkiokeknentorkiekekletorkidakekletorkiokekletorkigukekletorkiekekgentozkiokekgcntozkickckIctozkiuukckIctozkiokckIctozkigukckletozkiekek
EUSKERA - XL (2. aldia)
zetozkiokenanzetozkigukenanzetozkiekenan
nentorkiokennentorkiekenIctorkidakenletorkiokenletorkigukenletorkiekengcntozkiokcngcntnzkickcnIClozkiuakcnIClOzk iokcnIClozkigukcnIClozkicken
Adizki alokuliboak (lJikako moJdea)
EUSKALTZAINDIAREN ARAUAK
Ibili
NOR bakarreko saila
287
ORAINALDIAnabildabilgabiltzadabiltza
ORAINALDIA [+KE Jnabilke
dabilkegabilzke
dabilzke
IRAGANALDIAnenbilenzebilengcnbilt/.anzcbillzun
IRAGANALDIA [+KE Jnenbilkeenzebilkeengenbilzkeen
zcbilzkcen
ALEGlAZKOA [+KE Jnenbilkclebilkegenbilzkelebilzke
nabilekzabilek. zebilekgabillzakzabiltzak. zebillzak
nabilkekzabilkek, zebilkekgabilzkekzabilzkek. zebilzkek
nenbileanzebilcangcnbillzaanzebillzaan
nenbilkeanzebilkeangenbilzkeanzcbilzkean
nenbilkekIebilkekgenbilzkcklebilzkek
nabilenzabilen. zebilengabilIzanzabiltzan. zebilIzan
nabilkenzabilken. zebilkengabilzkenzabilzken. zebilzken
ncnbilcnanzcbilcnangcnbillzananzcbiltzanan
n'enbilkenanzebilkenangenbilzkenanzebilzkenan
nenbilkenlebilkengenbilzkenlebilzken
Adizki alokaliboak (llikako moldea)
288
Ibili
NOR-NORI saila
EUSKERA - XL (2. aldia)
ORAINALDIAnabilkionabilkiedabilkil
dabilkiodabilkigu
dabilkie
gabilzkio
gabilzkiedabilzkil
dabilzkio
dabilzkigudabilzkie
ORAINALDIA I +KE Jnabilkiokenabilkickedabilkidakedabilkiokedabilkiguke
dabilkiekegabilzkioke
gabilzkicke
dabilzkidakedabilzkiokedabilzkiguke
dabilzkieke
lRAGANALDlAnenbilkionncnbilkicnzebilkidanzebilkionzebilkigun
zebilkiengenbilzkiongenbilzkienzebilzkidan
zehilzkionzebilzkigunzebilzkien
lRAGANALDlA [+KE 1nenbilkiokecnncnbilkiekcenzebilkidakeenzehilkiokeenlcbilkigukccnzebilkiekccngenbilzkiokeengcnbilzkiekcen
nabilkioknabilkiekzabilkidak. zebilkidakzabilkiok. zebilkiokzabilkiguk. zebilkigukzabilkiek. zebilkiekgabilzkiokgabilzkiekzabilzkidak. zebilzkidakzabilzkiok. zebilzkiokzabilzkiguk. zebilzkigukzabilzkiek. zebilzkiek
nabilkiokeknabilkiekekzabilkidakek. zebilkidakekzabilkiokek. zebilkiokekzabilkigukek. zebilkigukekzabilkiekek. zebilkiekekgabilzkiokckgabilzkickckzabilzkidakek. zebilzkidakekzabilzkiokek. zebilzkiokekzabilzkigukck. zebilzkigukekzabilzkiekek. zebilzkiekek
nenbilkioannenbilkicanzebilkidaanzebilkioanzebilkiguanzebilkieangenbilzkioangenbilzkieanzebilzkidaanzebilzkioanzebilzkiguanzebilzkiean
nenbilkiokeannenbilkiekeanzebilkidakeanzebilkiokeanzebilkigukcanzebilkiekeangenbilzkiokeangenbilzkiekean
nabilkionnabilkienzabilkidan. zebilkidanzabilkion. zebilkionzabilkigun. zebilkigunzabilkien. zebilkiengabilzkiongabilzkicnzabilzkidan. zebilzkidanzabilzkion. zebilzkionzabilzkigun. zebilzkigunzabilzkien. zebilzkien
nabilkiokennabilkiekenzabilkidaken. zebilkidakenzabilkioken. zcbilkiokcnzabilkiguken. zebilkigukenzabilkieken. zebilkickengabilzkiokengabilzkiekenzabilzkidaken. zebilzkidakenzabilzkioken. zebilzkiokenzabilzkiguken. zebilzkigukcnzabilzkieken. zebilzkieken
nenbilkionanncnbilk icnanzebilkidananzebilkionanzebilkigunanzebilkienangenbilzkionangenbilzkienanzebilzkidananzebilzkionanzebilzkigunanzebilzkienan
ncnbilkiokenannenbilkickenanzebilkidakenanzebilkiokenanzebilkigukcnanzebilkiekenangenbilzkiokenangenbilzkiekcnan
Adizki alokll/iboak (ltikuko moldea)
EUSKALTZAINDIAREN ARAUAK 289
zebilzkidakeenzebilzkiokeenzebiJzkigukeenzebilzkiekeen
ALEGlAZKOA [+KE]nenbilkiokenenbilkiekelebilkidake
lebilkioke
lebilkiguke
lebilkieke
genbilzkioke
genbilzkiekelebilzkidake
lebilzkiokelebilzkigukelebilzkieke
zebilzkidakeanzebilzkiokeanzebilzkigukeanzebilzkiekean
nenbilkiokeknenbilkiekeklebilkidakeklebilkiokeklebilkigukeklebilkiekekgenbilzkiokekgenbilzkiekeklebilzkidakcklebilzkiokcklebilzkigukeklebilzkiekek
zebilzkidakenanzebilzkiokenanzebilzkigukenanzebilzkiekenan
ncnbilkiokenncnbilkiekenlcbilkidakenIcbilkiokenlcbilkigukenlebilkiekengenbilzkiokengenbilzkiekenlcbilzkidakcnlcbilzkiokenlebilzkigukenlebilzkieken
Adizki aloku/iboak (hikako ilia/del')
290
ORAINALDIA
Joan
NOR bakarreko saila
EUSKERA - XL (2. aldia)
noodoa
go""doaz
ORAINALDIA [+KE]nookedoakegoazkedoazke
IRAGANALDlA
nindoanzihoangindoazenzihoazen
IRAGANALDIA [+KE Jnindoakeenzihoakeengindoazkeenzihoazkeen
ALEGIAZKOA [+KE Inindoakelihoakegindoazkelihoazke
noakzoakgoazakzoazak
noakekzoakekgoazkekzoazkek
nindoaanzihoaangindoazaanzihoazaan
nindoakeanzihoakeangindoazkeanzihoazkean
nindoakeklihoakekgindoazkeklihoazkek
noanlOangoazanzoazan
noakenzoakengoazkenzoazken
nindoananzihoanangindoazananzihoazanan
nindoakenanzihoakenangindoazkenanzihoazkenan
nindoakenlihoakengindoazkenlihoazken
Adizf<i alokutiboak (/rikako lIIo/dea)
EUSKALTZAINDIAREN ARAUAK
Joan
NOR-NOR! saila
291
ORAINALDIAnoakionoakied(ih)oakild(ih)oakiod(ih)oakigud(ih)oakie
goazkiogoazkied(ih)oazkild(ih)oazkiod(ih)oazkigud(ih)oa/,kic
ORAINALDIA I+K£ Inoakiokenoakieked(ihloakidaked(ih)oakioked(ih)oakiguked(ih)oakiekeg03zkiokegoazkieked(ih)oazkidaked(ihloazkioked(ih)oazkiguked(ih)oazkieke
lRAGANALDIA
ninooakionnindoukienzihoakidanzihoakionzihoakigunzihoakiengindoazkiongindoazkienzihoazkidanzihoazkion
zihoazkigunzihoazkien
IRAGANALDIA [ +K£ Jnindoakiokcennjll(JoakickccnzihoakidOlkccnzihoakiokccnzihoakigukcenzihoakiekcengindoazkiokccngindo3zkickecn
noakioknoakiekz(ih)oakidakz(ih)oakiokz(ih)oakigukz(ih)oakiekgoazkiokgoazkiekz(ih)oazkidakz(ih)oazkiokz(ih)oazkigukz(ih)oazkick
noakiokeknoakiekckz(ih)oakidakckz(ih)oakiokckz(ih)oakigukckz(ih)oakiekekgoazkiokekgoazkiekekz(ih)oazkidakekz(ih)oazkiokckz(ih)oazkigukckz(ih)oazkiekek
nindoakioannindoakieanzihoakidaanzihoakioanzihoakiguanzihoakieangindoazkioangindoazkieanzihoazkidaanzihoazkioanzihoazkiguanzihoazkican
nindoakiokeannindoakickcanzihoakidakeanzihoakiokcanzihoakigukeanzihoakickeangindoazkiokeangindoazkickcan
noakionnoakienz(ih)oakidanz(ih)oakionz(ih)oakigunz(ih)oakiengoazkiongoazkienz(ih)oazkidanz(ih)oazkionz(ih)oazkigunI,(ih)oazkicn
noakiokennoakickenz(ih)oakidakcnz(ih)oakiokcnz(ih)oakigukenz(ih)oakiekengoazkiokcngoazkiekenz(ih)oazkidakenz(ih)oazkiokenz(ih)oazkigukenz(ih)oazkieken
nindoakionannindoakienanzihoakidananzihoakionanzihoakigunanzihoakienangindoazkionangindoazkicnanzihoazkidananzihoazkionanzihoazkigunanzihoazkicnan
nindoakiokenannindoakickcnanzihoakidakcnanzihoakiokcnanzihoakigukcnanzihoakickenangindoazkiokenangindoazkickcnan
Atli:l.i (llol\lltihoak (hili.uko ",aldell)
292
zihoazkidakeenzihoazkiokecnzihoazkigukeenzihoazkickccn
ALEGlAZKOA [+KE Jnindoakiokenindoakiekelihoakidake
lihoakiokelihoakigukelihoakickegindoazkiokegindoazkiekelihoazkidakeIihoazkiokelihoazkigukeJihoazkieke
zihoazkidakeanzihoazkiokeanzihoazkigukeanzihoazkiekean
nindoakiokeknindoakickeklihoakidakeklihoakiokcklihoakigukeklihoakiekckgindoazkiokekgindoazkiekeklihoazkidakeklihoazkiokeklihoazkigukeklihoazkickek
EUSKERA - XL (2. aldia)
zihoazkidakenanzihoazkiokenanzihoazkigukenanzihoazkickcnan
nindoakiokcnnindoakiekenlihoakidakenlihoakiokenlihoakigukenlihoakickengindoazkiokengi ndoazkiekenlihoazkidakcnlihoazkiokenlihoazkigukenlihoazkiekcn
Adizki alokulibook (ilikako lIlo/deo)
EUSKALTZAINDIAREN ARAUAK
Atxeki
NOR-NORI saila
293
ORAINALDIAnatxekio
natxekiedatxekitdatxekiodarxekigudatxckiegatxcl.kio
gatxezkiedatxezkit
datxezkiodatxezkigudalxczkie
lRAGANALDIAnentxckion
nentxekienzetxekidanzetxekionzetxckigunzelxckiengcntxezkion
gcntxczkicnzetxczkidanzClxezkionzctxezkigunzetxezkien
ALEGIAZKOA l +KE J
nentxekiokenentxekiekelelxekidakeletxekiokeIClxekigukeIetxekiekegcntxczkiokegenlxezkickeletxezkidakeletxezkiokeletxezkigukeletxezkieke
natxekioknatxekiekzatxekidak, zetxekidakzatxekiok, zetxekiokzatxekiguk, zetxekigukzatxekiek, zetxekickgatxczkiokgatxezkickzatxezkidak, zetxczkidakzatxezkiok, zctxezkiokzatxezkiguk, zctxezkigukzatxezkiek, zetxezkick
nentxckioannentxekieanzetxekidaanzetxekioanzetxekiguanzctxekieangentxezkioangentxezkieanzetxezkidaanzctxezkioanzetxczkiguanzetxezkieall
nentxekiokeknentxekickekletxekidakekIctxekiokckletxekigukekletxekiekekgentxezkiokekgentxezkiekekletxezkidakekletxezkiokekletxezkigukekletxezkiekek
natxekionnatxekienzatxekidan, zetxekidanzatxekion, zetxekionzatxekigun, zetxekigunzatxekiell, zctxckicngatxczkiongatxezkienzatxezkidan, zetxczkidallzatxezkion, zetxezkionzatxezkigun, zetxezkigunzatxezkicn, zetxezkien
nClltxekionannentxekienanzetxekidanallzetxekionanzetxckigunanzctxekienangentxczkionangcntxczkienanzetxezkidananzctxezkionanzetxezkigunanzctxezkienan
nentxekiokcnnentxckiekenIctxekidakenletxekiokenIctxekigukenletxekiekengcntxezkiokcngelltxezkiekcnletxezkidakenIctxezkiokenIctxezkigukenletxezkieken
Adizki alokutilxmk (hikako nwldea)
294
Jarraiki (Jarraitu)
NOR-NORl saila
EUSKERA - XL (2. aldia)
ORAINALDIAnarraionarraiedarrait
darraiodarraigu
darraiegarraizkiogarraizkiedarraizkitdarraizkiodarraizkigudarraizkie
lRAGANALDIAnindcrraionnindcrraienlcrraidan
zerraionzerraigunzerraienginderrazkionginderrazkienzerraizkidanzerraizkionzerraizkigunzerraizkien
ALEGIAZKOA [+KEjninderraiokeninderraiekelerraidakelerraiokelerraigukelerraiekeginderrazkiokeginderraizkiekelerraizkidakelerraizkiokelerraizkigukclerraizkieke
narraioknarraiekzarraidak, zerraidakzarraiok, zerraiokzarraiguk, zerraigukzarraiek, zerraiekgarraizkiokgarraizkiekzarraizkidak, zerraizkidakzarraizkiok, zerraizkiokzarraizkiguk, zerraizkigukzarraizkiek, zerraizkiek
ninderraioanninderraieanzerraidaanzerraioanzerraiguanzerraieanginderrazkioanginderrazkieanzerraizkidaanzerraizkioanzerraizkiguanzerraizkiean
ninderraiokekninderraiekeklerraidakeklerraiokeklerraigukeklerraiekekginderrazkiokekginderraizkiekeklerraizkidakeklerraizkiokeklerraizkigukeklerraizkiekek
narraionnarraienzarraidan, zerraidanzarraion, zerraionzarraigun, zerraigunzarraien, zerraiengarraizkiongarraizkienzarraizkidan, zerraizkidanzarraizkion, zerraizkionzarraizkigun, zerraizkigunzarraizkien, zerraizkien
ninderraionanninderraienanzerraidununzerraionanzerraigunanzerraienanginderrazkionanginderrazkienanzerraizkidananzerraizkionanzerraizkigunanzerraizkienan
ninderraiokenninderraiekenlerraidakenlerraiokenlerraigukenlerraiekenginderrazkiokenginderraizkiekenlerraizkidakenlerraizkiokenlerraizkigukenlerraizkieken
AdizJci alokariboak (hikako moldea)
EUSKALTZAINDIAREN ARAUAK
Ekin
NOR-NOR! saila
295
ORAINALDIAnakionakiedakiodakie
gakizkio
gakizkie
dakizkiodakizkie
IRAGANALDIAncoldonnenkienzekicn
zekiengenkizkiongenkizkienzekizkionzekizkien
ALEGIAZKOA [+K£jnenkiokenenkiekelekiokelekiekegenkizkiokegenkizkiekeleldzkiokelekizkieke
nakioknakiekzakiok, zekiokzakiek, zekiekgakizkiokgakizkiekzakizkiok, zekizkiokzakizkiek, zekizkiek
nenkioannenkieanzekioanzekieangenkizkioangenkizkieanzekizkioanzekizkiean
nenkiokeknenkiekeklekiokeklekiekekgenkizkiokekgenkizkiekeklekizkiokeklekizkiekek
nakionnakienzakion, zekionzakien, zekiengakizkiongakizkienzakizkion, zekizkionzakizkien, zekizkien
nenkionannenkienanzekionanzekienangenkizkionangenkizkienanzekizkionanzekizkienan
nenkiokennenkiekenlekiokenlekiekengenkizkiokengenkizkiekenlekizkiokenlekizkieken
Adizkj alokutibook (hikako moldea)
296
Jari(n), Jario, Jariatu
NOR-NOR! saila
EUSKERA - XL (2. aldia)
ORAINALDIAdaritdanadarigudariedarizkitdarizkiodarizkigudarizkie
IRAGANALDIA1.erldnnzerionzerigunzerienzerizkidanzerizkionzerizkigunzerizkien
ALEGlAZKOA [+KE Jleridakeleriokelerigukeleriekelerizkidakelerizkiokclerizkigukelerizkieke
zaridak, zeridakzariok, zeriokzariguk, zerigukzariek, zeriekzarizkidak, zerizkidakzarizkiok, zerizkiok,zarizkiguk, zerizkigukzarizkick, zcrizkiek
zcridllllllzerioanzeriguanzerieanzerizkidaanzerizkioanzerizkiguanzerizkiean
leridakekleriokeklerigukekleriekeklerizkidakeklerizkiokeklerizkigukeklerizkiekek
zaridan, zeridanzarion, zerionzarigun, zerigunzarien, zerienzarizkidan, zerizkidanzarizkion, zerizkionzarizkigun, zerizkigunzarizkicn, zerizkicll
I.cl'idllllllnzerionanzerigunanzcricnanzerizkidananzerizkionanzerizkigunanzerizkienan
leridakenleriokenJerigukenleriekenlerizkidakenlerizkiokenJerizkigukenlerizkieken
Adjzkj alokutjboak (llikako moldea)
EUSKALTZAINDIAREN ARAUAK
Etzan
NOR bakarrcko saila
297
ORAINALDIA
"atzadatzagautzadautza
IRAGANALDIA
neolzanzetzangeunlzanzeutzan
ALEGIAZKOA [+KEJnentzakeletzakegeuntzakeleutzake
natzakzatzak. zetzakgautzakzautzak. zeutzak
nentzaanzetzaangeuntzaanzeutzaan
nentzakekletzakekgeuntzakekleutzakek
natzanzatzan. zelzangautzanzautzan. zeutzan
nentzananzetzanangeuntzananzeutzanan
nentzakenletzakengeuntzakenleutzaken
Adiz/<i alokutiboak (hikako moldea)
298 EUSKERA - XL (2. aldia)
Adizkera trinko alokutiboak: hikako forma ergatibodunak
Eduki
NOR-NORK saila
ORAINALDIAnaukanaubtedaukat
dauka
daukagudaukale
gauzkagauzkatedauzkatdauzkadauzkagudauzkalC
IRAGANALDIAniudukannindukatenneukan
zeukangeneukanzeukatenginduzkanginduzkatenneuzkanzeuzkangeneuzkanzeuzkaten
ALEGIAZKOA [+KE]nindukakenindukaketeneukakeleukake
geneukake
leukakete
ginduzkake
ginduzkaketeneuzkakeleuzkakegeneuzkakeleuzkakete
naukaknaukatekzaukaat, zeukaatzaukak, zeukakzaukaagu, zeukaaguzaukatek, zeukatekgauzkakgauzkatekzauzkaat, zeuzkaatzauzkak, zeuzkakzauzkaagu, zeuzkaaguzauzkatck, zcuzkatck
njndukaannindukateanneukaanzeukaangencukaanzeukateanginduzkaanginduzkateanneuzkaanzeuzkaangeneuzkaanzeuzkatean
nindukakeknindukaketekneukakekleukakekgeneukakekleukaketekginduzkakekginduzkaketekneuzkakekleuzkakekgeneuzkakekleuzkaketek
naukannaukatenzaukanat, zeukanatzaukan, zeukanzaukanagu, zeukanaguzaukaten, zeukatengauzkangauzkatenzauzkanat, zeuzkanatzauzkan, zeuzkanzauzkanagu, zcuzkanaguzauzkatcn, zcuzkatcn
nindukanannindukatenanneukananzeukanangcneukananzeukatenanginduzkananginduzkatenanneuzkananzeuzkanangeneuzkananzeUl~katenan
nindukakennindukaketenneukakenlcukakengeneukakenleukaketenginduzkakenginduzkaketenneuzkakenleuzkakengeneuzkakenleuzkaketen
AdizJ<i alokutiboak (hikako moldea)
EUSKALTZAINDIAREN ARAUAK
Ekarri
NOR-NORK saila
299
ORAINALDIAnakarnakanedakartdakardakargu
dakarte
gakartza
gakartzate
dakartzatdakartzadakartzagudakartzare
lRAGANALDIAnindekarrennindekartennckarren
zekarrengenekarrenzekarten
gindekartzangindekartzatennekartzanzekanzan
genekanzanzekartzaten
nakarreknakartekzakarreat, zekarreatzakarrek, zekarrekzakarreagu, zekarreaguzakartek, zekartekgakartzakgakartzatekzakartzaat, zekartzaatzakarIzak, zekartzakzakarIzaagu, zekartzaaguzakartzatek, zekartzatek
nindekarrcannindekarteannekarreanzckarreangenekarreanzekarteangindekartzaangindekartzaleannekarlZaanzekartzaangenekartzaanzekartzatean
nakarrcnnakartenzakarrenal. zekarrenatzakarren, zekarrenzakarrenagu, zekarrenaguzakarten, zekartengakartzangakartzatenzakartzanat, zekartzanatzakartzan, zekartzanzakartzanagu, zekarIzanaguzakartzaten. zekarIzaten
nindckarrenannindekartenannekarrenanzekarrenangenekarrenanzekartenangindekartzanangindekartzatenannekartzananzekartzanangenekartzananzekartzatenan
Adizki alokutiboak (hikako /IIoldea)
300
Ekarri
NOR-NORI-NORK saila
EUSKERA - XL (2. aldia)
ORAINAW)A
u"kllrkiltJ:.knrzkitdakarkid;'llcdakarzkidatcuakarkioldakarzkioldakarkiodakarzkiodakarkiogudakarzkiogudakarkiotedakarzkiotedakarkigudakarzkigudakarkigule
dakarzkigutcdakarkietdakarzkictdakarkie
dakarzkieuakarkiegudakarzkicgudakarkietedakarzkiete
IRAGANALDIAzekarkidanzekarzkidanzekarkidatenzekarzkidatennckarkion"ekafzkionzekarkionzekarzkiongeockarkion
genekarzkion
zekarkiotenzekarzkiotenzekarkigun
zekarzkigunzekarkigutcnzekar.lkiguten"ekarkiennekaezkienzckarkicnzekaflkicngcnekarkicngenekarzkicn
zckarkictcnzckarzkicten
zakarkidak. I.ckarkidakzakarzkid:lk. zckarzkidakzakarkidalck. zckarkidalckzakarzkidalek. zekarzkidalekzakarkioal. zekarkioalzakarzkioal. zckarzkioalzakarkiok. zekarkiokzakarzkiok. zekarzkiokzakarkioagu. zckarkioaguzakarzkioagu. zekarzkioaguzakarkiolek. zekarkiolckzakarzkiolek. zekarzkiolekzakarkiguk. zekarkigukzakarzkiguk, zekarzkigukzakarkigulck. zekarkigutekzakarzkigulek. zekarzkigulekzakarkieal. zekarkiealzakarzkieal. zekarzkicalzakarkiek. zekarkiekzakarzkiek. zekarzkiekzakarkieagu, zekarkieaguzakarzkicagu. zckarzkieaguzakarkielek, zekarkictekzakarzkietek. zekarzkictek
zekarkidaanzekarzkidaanzekarkidateanzekarLkidaleannekarkioannekarzkioanzekarkioanzekarzkioangenekarkioangcnekarzkioanzekarkioleanzekarzkioteanzckarkiguanzekarzkiguanzekarkiguteanzckarLkigutcannekarkieannekarzkieanzekarkieanzckankieangenekarkicangenekarzkieanzckarkielcanzekarzkietcan
zakarkidan. zcknrkidanzakarzki<lall. I.ckarzkidallzakarkidatcn. zckarkidatcnzakarzkidalen. zckarzkidatcnzakarkionat. zekarkionatzakarzkionat. zckarzkionatzakarkion. zekarkionzakarzkion, zekarzkionzakarkionagu. zekarkionaguzakarzkionagu. zekarzkionaguzakarkiolen. zekarkiotenzakarzkiotcn. zckarzkiolenzakarkigun. zekarkigunzakarzkigun. zckarzkigunzakarkigulcll. zckarkigutenzakarzkiguten, zekarzkigutenzakarkienal. zekarkicnatzakarzkienat. zekarzkienatzakarkien. zekarkienzakarzkien. zekarzkienzakarkienagu. zekarkicnaguzakarzkienagu. zckarzkicllaguzakarkieten. zekarkietenzakarzkieten. zckarzkietcn
zekarkidananzekarzkidananzekarkidatenanzekarLkidalenannekarkionannekarzkionanzekarkionanzekarzkionangenekarkionangenekarzkionanzekarkiotenanzekarzkiotenanzckarkigunanzekarzkigunanzekarkigutcnanzekarzkigutenannekarkienannckarzkienanzckarkicnanzekarzkienangcnckarkienangcnekarzkienanzckarkietcnallzekarzkietenan
Adizki alokutiboak (llikuko lIla/dea)
EUSKALTZAINDIAREN ARAUAK
Eraman
NOR-NORK saila
ORAINALDIA
301
narama
naramaledaramatdaramadaramagudaramategaramatzagaral11atzatc
daramatzatdaramarzadaramatzagudaramatzate
lRAGANALDIAninderamanninderamatenneramanzeraman
generamanzeramatenginderamatzanginderamatzalenneramatzan
zeramatzangeneramatzan
zeramatzaten
naramaknaramalekzaramaal, zeramaalzaramak, zeramakzaramaagu, zeramaaguzaramalek, zeramalekgaramalzakgaramalzalckzaramalzaal, zeramalzaalzaramalzak, zeramalzakzaramalzaagu, zeramalzaaguzaramalzalek, zeramalzalek
ninderamaanninderamaleanneramaanzeramaangeneramaanzeramaleanginderamalzaanginderamalzaleanneramalzaanzeramalzaangeneramalzaanzeramalzalean
naramannaramalenzaramanal, zeramanalzaraman, zeramanzaramanagu, zeramanaguzaramalen, zeramalengaramalzangaramalzalenzaramalzanal, zeramalzanalzaramalzan, zeramalzanzaramalzanagu, zeramalzanaguzaramalzalen, zeramalzalen
ninderamananninderamalenanneramananzcramanangeneramananzeramalenanginderamalzananginderamalzalenanneramalzananzeramalzanangeneramalzananzeramalzalenan
AdizJ<i alokariboak (hikako moldea)
302
Eraman
NOR-NORI-NORK saila
EUSKERA - XL (2. aldia)
ORAINALDIAdaramakitdaramazkitdaramakidatedaramazkidatedaramakiotdaramazkiotdaramakiodaramazkiodaramakiogudaramazkiogudaramakiotedaramazkiotedaramakigudaramazkigudaramakigutcdaramazkigutedaramakietdaramazkictdaramakiedaramazkiedaramakiegudaramazkiegudaramakietedaramazkiete
IRAGANALDIAzeramakidanzeramazkidanzecamaki<J.atenzeramazkidatenneramakionneramazkionzeramakionzeramazkiongeneramakion
generamazkionzeramakiotenzeramazkiotenzeramakigunzeramazkigunzeramakigutenzeramazkigulenneramakienneramazkienzeramakienzeramazkiengeneramakiengeneramazkienzeramakietenzeramazkieten
zaramakiat, zeramakiatzaramazkiat, zeramazkiatzaramakidatek, zeramakidatekzaramazkidatek, zeramazkidatekzaramakioat, zeramakioatzaramazkioat, zeramazkioatzaramakiok, zeramakiokzaramazkiok, zeramazkiokzaramakioagu, zeramakioaguzaramazkioagu, zeramazkioaguzaramakiotek, zeramakiotekzaramazkiotek, zeramazkiotekzaramakiagu, zeramakiaguzaramazkiagu, zeramazkiaguzaramakigutek, zeramakigutckzaramazkigutek, zeramazkigutekzaramakieat, zeramakieatzaramazkieat, zeramazkieatzaramakiek, zeramakiekzaramazkiek, zeramazkiekzaramakieagu, zeramakieaguzaramazkieagu, zcramazkieaguzaramakietek, zcramakietekzaramazkietek, zeramazkietek
zeramakidaanzeramazkidaanzeramakidateanzeramazkidateanneramakioanneramazkioanzeramakioanzerall1azkioangcneramakioangeneramazkioanzeramakioteanzcramazkioteanzeramakiguanzeramazkiguanzcramakiguteanzeramazkigutcanneramakieanneramazkieanzeramakieanzerall1azkieangeneramakieangeneramazkieanzeramakicteanzeramazkietean
zaramakinat, zerall1akinatzaramazkinat, zeramazkinatzaramakidaten, zerall1akidatenzaramazkidaten, zcramazkidatenzaramakionat, zerall1akionatzaramazkionat, zeramazkionatzaramakion, zeramakionzarall1azkion, zeramazkionzaramakionagu, zeramakionaguzaramazkionagu, zeramazkionaguzaramakioten, zcramakiotenzaramazkioten, zeramazkiotenzaralllakinagu, zeralllakinaguzaramazkinagu, zcrall1azkinaguzaramakiguten, zcramakigulenzaramakizguten, zeramazkigutenzaralllakienat, zeramakienatzaralllazkienat, zcramazkienatzaramakien, zeramakienzaramazkien, zeralllazkienzaramakienagu, zeramakienaguzaramazkicnagu, zcramazkicnaguzaramakielcn, zeramakietenzaramaZ"lctcn, zeramazkieten
zeralllakidananzeramazkidananzeralllakidatenanzeramazkidatenanneramakionanneramazkionanzcramakionanzcramazkionangcnerall1akionangeneramazkionanzeralllakiotenanzeramazkiotenanzcramakigunanzeramazkigunanzeramakigutenanzcramazkigutenanneralllakienanneralllazkienanzeramakienanzeralllazkienangeneralllakienangencramazkienanzeramakietenanzeramazkietenan
Adil1<i a/okulibook (hikako mo/dea)
EUSKALTZAINDIAREN ARAUAK
Erabili
NOR-NORK saila
303
ORAINALDIAnarabilnarabihedarabiltdarabi!darabilgu
darabilt.garabihzagarabiltzat.darabiltzal
darabiltza
darabiltzagu
darabiltzate
IRAGANALDIAnindcrdbilenninderabiltennerabilenzerabihengenerabilenzerabilenginderabiltzangindcrabiltzatennerabiltzanzerabiltzangencrabiltzanzcrabiltzaten
narabileknarabiltekzarabileat, zerabileatzarabilek, zerabilekzarabileagu, zerabileaguzarabiltek, zerabiltekgarabiltzakgarabiltzatekzarabiltzaat, zerabiltzaatzarabiltzak, zerabiltzakzarabiltzaagu, zerabiltzaaguzarabiltzatek, zerabiltzatek
nindcrabilcanninderabilteannerabileanzerabilteangenerabileanzerabileanginderabiltzaanginderabiltzateannerabiltzaanzerabiltzaangencrabiltzaanzerabiltzalcan
narabilennarabiltenzarabilenat, zerabilenatzarabilen, zerabilenzarabilenagu, zerabilenaguzarabilten, zerabiltengarabiltzangarabiltzatenzarabiltzanat, zerabiltzanatzarabiltzan, zerabiltzanzarabiltzanagu, zerabiltzanaguzarabiltzaten, zerabiltzaten
ninderabilcnanninderabiltenannerabilenanzerabiltenangenerabilenanzerabilenanginderabiltzanangindcrabiltzatenannerabiltzananzerabiltzanangenerabiltzananzcrabiltzatcnan
Adizl<i alokutiboak (hikako moldea)
304
Erabili
NOR-NORI-NORK saila
EUSKERA - XL (2. aldia)
ORAINALDIAdarabilkitdarabilzkitdarabilkidatedarabilzkidatedarabilkiotdarabilzkiol
.darabilkio
darabilzkiodarabilkiogudarabilzkiogudarabilkiotedarabilzkiotedarabilkigud~rolhib.kigu
d:lrahilkigulcdurabilzkigU1C«.Iacubi Ikietdarabilzkietdarabilkiedarabilzkiedarabilkiegudarabilzkicgudarabilkictedarabilzldctc
IRAGANALDIAzerabilkidanlcrabilzkidanlcrabilkidalcn
zerabilzkidalenncrabilkionncrabilzkionzcrabilkionzerabilzkiongcncrabilkiongcncrabilzkion
zerabilkionzerabilzkionzerabilkigunzerabilzkigunzerabilkigutenzerabilzkigutennerabilkiennerabilzkienzcrabilkicnlcrabilzkicngcnerabilkiengencmbilzkienzcrabilkicnzerabilzkien
zarabilkiat, zerabilkiatzarabilzkiat, zerabilzkiatzarabilkidatek, zerabilkidatekzarabilzkidatek, zerabilzkidatekzarabilkioat, zerabilkioatzarabilzkioat, zerabilzkioatzarabilkiok, zerabilkiokzarabilzkiok, zerabilzkiokzarabilkioagu, zerabilkioaguzarabilzkioagu, zerabilzkioaguzarabilkiotek, zerabilkiotekzarabilzkiotek, zerabilzkiotekzarabilkiagu, zerabilkiaguzarabilzkiagu, zerabilzkiagu7.arabilkigutck, zcrabilkigutckzarabilzkigutek, zerabilzkigutekzarabilkieat, zerabilkieatzarabilzkieat, zerabilzkieatzarabilkiek, zerabilkiekzarabilzkiek, zerabilzkiekzarabilkieagu, zerabilkieaguzarabilzkieagu, zerabilzkieaguzarabilkietek, zerabilkietekzarabilzkietek, zerabilzkietek
zerabilkidaanzerabilzkidaanzerabilkidateanzerabilzkidateannerabilkioannerabilzkioanzerabilkioanzerabilzkioangenerabilkioangenerabilzkioanzerabilkioanzerabilzkioanzerabilkiguanzerabilzkiguanzerabilkiguteanzerabilzkiguteannerabilkieannerabilzkieanzerabilkieanzerabilzkieangenerabilkieangencrabilzkieanzerabilkieanzerabilzkiean
zarabilkinat, zerabilkinatzarabilzkinat, zerabilzkinatzarabilkidaten, zerabilkidatenzarabilzkidaten, zerabilzkidatenzarabilkionat, zerabilkionatzarabilzkionat, zerabilzkionatzarabilkion, zerabilkionzarabilzkion, zerabilzkionzarabilkionagu, zerabilkionaguzarabilzkionagu, zerabilzkionaguzarabilkioten, zerabilkiotenzarabilzkioten, zerabilzkiotenzarabilkinagu, zerabilkinaguzambilzkinagll. zcrabilzkinagllzarabilkigutcn. zcrabilkigutcnzarabilzkigutcn, zcrabilzkigutenzarabilkienat, zerabilkienatzarabilzkienat, zerabilzkienatzarabilkien, zerabilkienzarabilzkien, zerabilzkienzarabilkienagu, zerabilkienagllzarabilzkienagu, zerabilzkienagllzarabilkieten, zerabilkietenzarabilzkieten, zerabilzkieten
zerabilkidananzcrabilzkidananzerabilkidatenanzerabilzkidatenannerabilkionannerabilzkionanzerabilkionanzerabilzkionangenerabilkionangcnerabilzkionanzerabilkionanzerabilzkionanzerabilkigunanzerabilzkigunanzerabilkiglltenanzerabilzkigutenannerabilkienannerabilzkienanzerabilkienanzcrabilzkienangenerabilkienangenerabilzkienanzcrabilkicnanzerabilzkienan
Adi;.ki l1/okwiboak (hikako lIlo/dea)
EUSKALTZAINDIAREN ARAUAK
Ezagutu
NOR-NaRK saila
305
ORAINALDIAnazagunazagutedazagutdazagu
dazagugudazagulegazaguzkigazaguzkite
dazaguzkitdazaguzkidazaguzkigudazaguzkite
IRAGANALDIAnindczugucn
nindezagutennczaguen
zezaguengenezaguenzczagutengindezaguzkiengindezuguzkitcnnezaguzkien
zezaguzkien
genczaguzkienzezaguzkiten
ALEGIAZKOA [+KE]nindezagukenindezaguketenezagukelezagukegenezagukelezaguketegindezaguzkegindezaguzketenezaguzkelezaguzkegenezaguzke
IC1.aguzkctc
nazaguknazagutekzazaguat, zezaguatzazaguk, zezagukzazaguagu, zezaguaguzazagutek, zezagutekgazaguzkikgazaguzkitekzazaguzkiat, zezaguzkiatzazaguzkik, zezaguzkikzazaguzkiagu, zezaguzkiaguzazaguzkitek, zezaguzkitek
nindczaguannindezaguteannezaguanzezaguangenezaguanzezaguteangindezaguzkiangindezaguzkiteannezaguzkianzezaguzkiangenezaguzkianzezaguzkitean
nindezagukeknindezaguketeknczagukekIczagukekgcnczagukeklezaguketekgindczaguzkekgindezaguzketeknezaguzkeklezaguzkekgcnezaguzkekIczaguzkctck
nazagunnazagutenzazagunat, zezagunatzazagun, zezagunzazagunagu, zezagunaguzazaguten, zezagutengazaguzkingazaguzkitenzazaguzkinat, zezaguzkinatzazaguzkin, zezaguzkinzazaguzkinagu, zezaguzkinaguzazaguzkiten, zczaguzkiten
nindczagunannindezagutenannezagunanzezagunangenezagunanzezagutenangindezaguzkinangindczaguzkitenannezaguzkinanzezaguzkinangcnezaguzkinanzezaguzkitenan
nindezagukennindezagukctennezagukenlezagukengcnczagukcnlezaguketengindezaguzkengindczaguzketennezaguzkenIczaguzkengcnezaguzkenIczaguzkctcn
Adizki Cllokutiboak (hikllko moJdea)
306
Egin
NOR-NORK saila
EUSKERA - XL (2. aldia)
ORAINALDIA
dagildagidagigudagiledagilzaldagitzadagitzagudagitzate
lRAGANALDIA
negieozegiengenegienzegitennegitzanzegitzangenegilzanzegitzaten
ALEGIAZKOA [+KEJnegikelegikegenegikelegiketenegitzakelegitzakegenegitzake
legitzakete
zagiat, zegiatzagik, zegikzagiagu, zegiaguzagitek, zegitekzagitzaat, zegitzaatzagitzak, zegitzakzagitzaagu, zegitzaaguzagitzatek, zegitzatek
negianzegiangenegianzegiteannegitzaanzegitzaangenegitzaanzegitzatean
negikeklegikekgenegikeklegiketeknegitzakekJegitzakekgenegitzakeklegitzaketek
zaginat, zeginatzagin, zeginzaginagu, zeginaguzagiten, zegitenzagitzanat, zegitzanatzagitzan, zegitzanzagitzanagu, zegitzanaguzagitzaten, zegitzaten
neginanzeginangeneginanzegitenanncgitzananzegitzanangenegitzananzegitzatcnan
negikenlegikengenegikenJegiketenncgitzakcnlegitzakengenegitzakenlegitzaketen
Adizki alokuliboak (hikako moldea)
EUSKALTZAINDIAREN ARAUAK
Egin
NOR-NORI-NORK saila
307
ORAINALDIAdegit
degizkitdegidate
degizkidaledegiotdegizkiotdegiodegizkio
dcgiogudegizkiogu
degioledegizkiotedegigu
cJcgizkigu
dcgigute
dcgizkigutedcgietdegizkietdegiedegizkiedcgicgudcgizkicgudegietedegizkiete
IRAGANALDIA
zegidanzegizkidanzegidatenzegizkidalennegion
negizkionzegionzegizkiongenegiongenegizkionzegiorenzegizkiolen
zegigun
zegizkigunzegigulenzegizkigulennegicnncgizkicnlegienzegizkiengenegiengenegizkicn
zegieten
zegizkieten
zegidakzegizkidakzegidalekzegizkidalekzegioalzegizkioalzegiokzegizkiokzcgioaguzegizkioaguzegiotckzegizkiotekzegigukzegizkigukzegigulekzegizkigulekzegicatzegizkicatzegiekzegizkiekzcgicaguzcgizkicaguzegietekzegizkielek
zegidaanzcgizkidaanzegidaleanzcgizkidateannegioannegizkioanzegioanzcgizkioangenegioangenegizkioanzegioleanzegizkioteanzegiguanzegizkiguanzegiguteanzegizkiguteannegieannegizkicanzegieanzegizkieangenegieangenegizkieanzegieleanzegizkielean
zegidanzegizkidanzegidatenzegizkidalenzegionalzegizkionalzegionzegizkionzcgionaguzcgizkionaguzegiolenzegizkiolcnzegigunzcgizkigunzegigutcnzcgizkigutenzcgicnatzcgizkicnalzegienzegizkienzcgicnaguzegizkienaguzegielenzcgizkielen
zegidananzegizkidananzegidatenanzegizkidatenannegionannegizkionanzegionanzegizkionangenegionangcnegizkionanzegiotenanzegizkiotcnanzegigunanzegizkigunanzegigutenanzegizkigutcnannegienannegizkicnanzegienanzegizkienangenegicnangencgizkienanzegietenanzcgizkielenan
Adi"'i alokutiboak (llikako moldea)
308
ALEGIAZKOA [+KE]
legidakelegizkidakelegidaketelegizkidakete
negiokenegizkiokelegiokelegizkioke
genegiokegenegizkiokelegiokete
legizkioketelegigukeIcgizkigukc
legiguketclegizkigukclenegiekenegizkiekelegiekelegizkickc
genegieke
genegizkiekelegieketelegizkickete
legidakeklegizkidakeklegidakeleklegizkidakeleknegiokeknegizkiokeklegiokeklegizkiokekgenegiokekgenegizkiokeklegiokeleklegizkiokeleklegigukekIcgizkigukcklcgigukelcklcgizkigukclcknegiekeknegizkiekeklegiekeklegizkickekgenegiekekgenegizkiekeklegiekeleklegizkiekelek
EUSKERA - XL (2. aldia)
legidakenlegizkidakenlegidakelenlegizkidakelennegiokennegizkiokenlegiokenlegizkiokengenegiokengenegizkiokenlegiokelenlegizkiokelenlegigukenIcgizkigukcnlcgigukelenlcgizkigukelcnnegiekennegizkiekenlegickcnlegizkiekengenegiekengenegizkiekenlegickelenIcgizkiekelen
Adid<i alokutiboak (llikako moldea)
EUSKALTZAINDIAREN ARAUAK
lkusi
NOR-NORK saila
309
ORAINALDIAdakusatdakusadakusagudakusaledakuskitdakuskidakuskigudakuskite
lRAGANALDlA
nekusanzekusangenekusanzekus8ten
nekuskienzekuskiengenekuskienzekuskiten
ALEGlAZKOA [+KE]nekuskelekuskegenekuskelekusketenekusazkelekusazkegenekusazkelekusazkcte
zakusaat. zekusaatzakusak. zekusakzakusaagu. zekusaaguzakusatek. zekusatekzakuskiat. zekuskiatzakuskik. zekuskikzakuskiagu. zekuskiaguzakuskitek. zekuskitek
nekusaanzekusaangenekusaanzekusateannekuskianzekuskiangenekuskianzekuskitean
nekuskeklekuskekgenekuskekIekusketeknekusazkeklekusazkekgenekusazkekJekusazkelek
zakusanat. zekusanatzakusan. zekusanzakusanagu. zekusanaguzakusaten. zekusatenzakuskinat. zekuskinatzakuskin. zekuskinzakuskinagu. zekuskinaguzakuskiten. zekuskiten
nekusananzekusanangenekusananzckusatcnannekuskinanzekuskinangenekuskinanzekuskitenan
nekuskenIckuskengcnekuskenlekusketennekusazkenlekusazkengenekusazkenlekusazketcn
Adizki a/okutiboak (hikako moldea)
310
Jakin
NOR-NaRK saila
EUSKERA - XL (2. aldia)
ORAINALDIAdakitdakidakigudakitedakizkitdakizkidakizkigudakizkite
lRAGANALDlAnekienzelUengenekienzekitennekizkienzekizkiengenekizkienzekizkiten
ALEGIAZKOA [+KEInekikelekikegenekikelekiketenekizkelekizkcgenckizkelekizkete
zakiat, zekiatzakik, zekikzakiagu, zekiaguzakitek, zekitekzakizkial, zekizkiatzakizkik, zekizkikzakizkiagu, zekizkiaguzakizkitek, zekizkitek
nekianzekiangenekianzekiteannckizkianzekizkiangenekizkianzekizkitean
nekikeklckikckgenekikeklekikcteknckizkeklekizkekgenekizkeklekizketek
zakinat, zckinatzakin, zekinzakinagu, zekinaguzakiten, zekitenzakizkinat, zckizkinatzakizkin, zekizkinzakizkinagu, zekizkinaguzakizkiten, zckizkitcn
nekinanzckinangenekinanzckitcnannekizkinanzekizkinangenckizkinanzekizkitenan
nekikenIckikcngenekikenlekiketennekizkenlekizkengenekizkenlekizketen
Adizki alokutiboak (llikako moldea)
EUSKALTZAINDIAREN ARAUAK
Entzun
NOR-NORK saila
31 I
ORAINALDIAdantzutdanlzudantzugudantzutedantzuzkitdanlzuzkidantzuzkigudanlzuzkite
IRAGANALDIA
"entzuenzentzuengenentzuenzentzutennentzuzkienzentzuzkiengenentzuzkienzentzuzkiten
ALEGlAZKOA [+KE]ne"tzukelentzukegenenlzukelentzuketenenlzuzkelentzuzkegenentzuzkelentzuzkctc
zanlzual, zenlzualzanlzuk, zenlzukzanlzuagu, zenlzuaguzantzulek, zenlzulekzanlzuzkial, zenlzuzkialzanlzuzkik, zenlzuzkikzanlzuzkiagu, zentzuzkiaguzanlzuzkilek, zenlzuzkilek
nenlzuanzenlzuangenenlzuanzentzuleannenlzuzkianzenlzuzkiangenenlzuzkianzenlzuzkilean
nenlzukeklenlzukekgenenlzukeklenlzukeleknenlzuzkeklenlzuzkekgenenlzuzkeklenlZuzkelek
zanlzunal, zenlzunalzanlzun, zenlzunzanlzunagu, zenlzunaguzanlzulen, zenlzulenzanlzuzkinal, zenlzuzkinalzanlzuzkin, zenlzuzkinzanlzuzkinagu, zenlzuzkinaguzanlzuzkilen, zenlzuzkilen
nenlzunanzenlzunangenenlzunanzenlzulenannenlzuz~inan
zenlzuzkinangenenlzuzkinanzenlzuzkilenan
nenlzukenlenlzukengenenlzukenlenlzukelennenlzuzkenlenlzuzkengenenlzuzkenlenlzuzkelen
Adizki alokutiboak (hikako mold,a)
312
Erakutsi
NOR·NORK
EUSKERA . XL (2. aldia)
ORAINALDIA
darakutsatdarakutsadarakutsagudarakutsate
darakuskitdarakuskidarakuskigu
darakuskite
lRAGANALDIAnerakutsan
zerakutsangenerakutsanzerakutsaten
nerakuskienzerakuskiengenerakuskienzerakuskiten
ALEGIAZKOA [+KE Inerakuskelerakuskegenerakuskelerakuskelencrakutsazkelerakutsazkegenerakursazkelerakutsazkele
zarakutsaat, zerakutsaatzarakutsak, zerakutsakzarakutsaagu, zerakutsaaguzarakutsatek, zerakutsatekzarakuskiat, zerakuskiatzarakuskik, zerakuskikzarakuskiagu, zerakuskiaguzarakuskitek, zerakuskitek
nerakutsaanzerakutsaangenerakutsaanzerakutsateannerakuskianzerakuskiangenerakuskianzerakuskitean
nerakuskeklerakuskekgenerakuskeklerakusketeknerakutsazkeklerakutsazkekgenerakutsazkek1erakutsazketek
zarakutsanat, zerakutsanatzarakutsan, zerakutsanzarakutsanagu, zerakutsanaguzarakutsaten, zerakutsatenzarakuskinat, zerakuskinatzarakuskin, zerakuskinzarakuskinagu, zerakuskinaguzarakuskiten, zerakuskiten
nerakutsananzcrakutsanangenerakutsananzerakutsatenannerakuskinanzerakuskinangenerakuskinanzerakuskitenan
nerakuskenlerakuskengenerakuskenlerakusketenncrakutsazkcnlerakutsazkengenerakutsazkenlerakutsazketen
Adizki a/okutiboak (hikako mo/dea)
EUSKALTZAINDIAREN ARAUAK
Eroan
NOR-NORK
313
ORAINALDIA
daroatdaroa
daroagudaroatedaroalzatdaroulzadaroatzagudaroatzate
IRAGANALDIA
neraanzeroangeneroanzeroatenncroall.unzeroatzangeneroatzanzeroallaten
ALEGlAZKOA [+KE Jneroakeleroakegcncnmkc
lcroakclcneroazkcleroazkcgeneroazkeleroazkete
zaroaal, zeroaalzaroak, zcroakzaroaagu, zcroaaguzaroalck, zcroalckzaroalzaal, zcroalzaalzaroalzak, zeroalzakzaroalzaagu, zeroalzaaguzarOalZalek, zeroalzalek
neroaanzeroaangeneroaanzeroaleanncroalzaanzeroalzaangeneroalZaanzeroalzalean
neroakeklcroakckgcncroakckIcroakclckncroazkckIcroazkckgeneroazkekleroazkelek
zaroanal, zeroanalzaroan, zcroanzaroanagu, zcroanaguzaroalen, zeroalcnZaroalzanal, zeroalzanalzaroalzan, zeroalzanzaroalzanagu, zeroalzanaguzaroalzalen, zeroalzalen
neroananzeroanangeneroananzeroalenanncroalzananZeroalzanangeneroalzananzeroalzalcnan
neroakenIcroakengcncroakcnIcroakclcnncroazkcnleroazkengeneroazkenleroazkelen
AdizJ<i alokutiboak (hikako moldea)
314
ORAINALDIAdihardutdihardu
dihardugudihardute
IRAGANALDIA
niharduenziharduengeniharduenziharduten
ALEGIAZKOA [+KE]nihardukeIihardukegenihardukelihardukete
ziharduatzihardukziharduaguzihardutek
niharduanziharduangeniharduanzihardutean
nihardukekIihardukekgcnihardukekliharduketek
Ihardun
NORK bakarra
EUSKERA - XL (2. aldia)
zihardunatzihardunzihardunaguziharduten
nihardunanzihardunangenihardunanzihardutenan
nihardukenlihardukengenihardukcnliharduketen
Adizki alokuliboak (hikako moldea)
EUSKALTZAINDIAREN ARAUAK
Iharduki
NORK bakarra
315
ORAINALDIAdihardukatdiharduka
dihardukagudihardukate
IRAGANALDIA
nihardukanzihardukangenihardukan;zihardukaten
ALEGIAZKOA [+KEjnihardukakelihardukakegenihardukakelihardukakete
zihardukaatzihardukakzihardukaaguzihardukatek
nihardukaanzihardukaangenihardukaanzihardukatean
nihardukakeklihardukakekgenihardukakeklihardukaketek
zihardukanatzihardukanzihardukanaguzihardukaten
nihardukananzihardukanangenihardukananzihardukatenan
nihardukakenIihardukakengenihardukakenlihardukaketen
Adizki alokutiboaJ< (hi""ko mohka)
316
ORAINALDlAderauntso
dcrauntsotederauntse
derauntsete
lRAGANALDIA
zerauntsonzerauntsotenzerauntsenzcrauntseten
ALEGIAZKOA [+KE 1lerauntsokelerauntsokclClerauntsekelerauntsekete
zeraunlsokzerauntsolekzeraunlsekzeraunlselek
zeraunlsoanzerauntsoleanzerauntseanzerauntselean
leraunlsokekleraunlsokelekleraunlsekekleraunlsekelek
Erauntsi
NORI-NORK saila
EUSKERA - XL (2. aldia)
zeraunlsonzeraunlsOlenzeraunlsenzeraunlselen
zeraunlsonanzeraunlsolenanzeraunlsenanzerauntselenan
leraunlsokenleraunlsokelenleraunlsekenleraunlsekelen
Ad/zI</ afakul/boak (hikaka moldea)
EUSKALTZAINDIAREN ARAUAK
Eutsi
NORI-NORK saila
317
ORAINALDIAdeutsodeutsotedeutsedeutsete
lRAGANALDIAzeutsonzeutsotenzeut5enzeutseten
ALEGIAZKOA [+KE]IeutsokeleUlsoketeIculsckc
lcutscketc
zeutsokzeutsotekzeutsekzeutsetek
zeutsoanzeutsoteanzeutseanzeutsetean
leutsokekleutsoketekIcuIsckcklcutsekelek
zeutsonzeulsOlenzeutsenzeutseten
zeulsonanzeutsotenanzeutsenanzeutsetenan
leutsokenleutsokelcnICuIsckcnleutscketen
Adizl<i alokutiboak (hikoko moldea)
318
ORAINALDIAdirauldiraudiraugudiraute
IRAGANALDlAnirauenzirauengcnirauenzirauten
ALEGIAZKOA [+KE IniraukeJiraukegeniraukeliraukete
ziraualziraukzirauaguziraulek
nirauanzirauangenirauanzirautean
niraukekIiraukekgeniraukekIiraukelek
Irann
NORK bakarra
EUSKERA - XL (2. aldia)
ziraunalziraunziraunaguziraulen
niraunanziraunangeniraunanziraulenan
niraukenIiraukengeniraukenIiraukelen
Adizki alokutiboak (hikaka mold,a)
EUSKALTZAINDIAREN ARAUAK
Irudi
NORK bakarra
319
ORAINALDIAdiruditdirudidirudigu
dirodite
lRAGANALDlA
nirudienzirudiengenirudienziruditen
ALEGIAZKOA [+KEjnirudikelirudikegenirudikelirudikete
zirudiatzirudikzirudiaguziruditek
nirudianzirudiangenirudianziruditean
nirudikekIirudikekgenirudikekIirudiketek
zirudinatzirudinzirudinaguziruditen
nirudinanzirudinangenirudinanziruditenan
nirudikenIirudikengenirudikenIirudiketen
Adizki alokaribook (hikako moldea)
320
Iritzi
NORI-NORK saila
EUSKERA - XL (2. aldia)
ORAINALDIAderizrderiztatcderitzot. deritzatdericzo. deritzaderitzogu. deritzaguderitzote. deritzalederizkuderizkulederitzet, deriztet
deritze. deriztederitzegu, derizleguderitzete, deriztete
IRAGANALDIAzerizlanzeriztatenneritzon. neritzan
uritzon, zeritzangeneritzon, gencritzanzeritzoten, zeritzatenzerizkunzerizkutennCfHzen, oerizte"zeritzen, zerizlcn
generilzen, gcncriztcnlcriczelcn. zcrizteten
ALEGIAZKOA [+KEjlerizlakeIcrizlakelencritlokc. ncritzakeleritzoke. leritzakegeneritzoke. generill.aketeritzokete. leritzaketelerizkukelerizkuketeneritzcke, neriztekeleritzeke. leriztekegencritzeke. generiztekeleritzekete, Jeriztekete
zeriztakzeriztatekzeritzoat. zeritzaatzeritzok. zeritzakzeritzoagu. zeritzaaguzeritzotek. zeritzatekzerizkukzerizkutekzeritzeat. zerizteatzeritzek. zeriztekzeritzeagu. zerizteaguzeritzetek. zeriztetek
zeriztaanzeriztateanneritzoan, neritzaanzeritzoan. zeritzaangeneritzoan. generitzaanzeritzotean. zeritzateanzerizkuanzerizkuteanneritzean. nerizteanzeritzean, zerizteangeneritzean. generizteanzeritzetean. zeriztetean
leriztakekleriztaketekneritzokek. neritzakekleritzokek. leritzakekgeneritzokek. generitzakekleritzoketek. leritzaketeklerizkukeklerizkuketekneritzekek. neriztekekleritzekek. leriztekekgeneritzekek. generiztekekleritzeketek. lerizteketek
zeriztanzeriztatenzeritzonat. zeritzanatzeritzon. zeritzanzeritzonagu. zeritzanaguzeritzoten. zeritzatenzerizkunzerizkutenzeritzenat. zeriztenatzeritzen. zeriztenzeritzenagu. zeriztenaguzeritzeten. zerizteten
zeriztananzeriztatenanneritzonan, neritzananzerilzonan, zeritzanangeneritzonan. generitzananzeritzotenan. zeritzatenanzerizkunanzerizkutenanneritzenan. neriztenanzeritzenan. zeriztenangeneritzenan. generizlenanzeritzelenan. zeriztetenan
leriztakenleriztaketenneritzoken. neritzakenleritzoken. leritzakengeneritzoken. generitzakenleritzoketen. leritzaketenlerizkukenlerizkuketenneritzeken. neriztekenleritzeken. leriztekengeneritzeken. generiztekenleritzeketen. lerizteketen
Adi,ki alokUliboak (hikako moldea)
EUSKALTZAINDIAREN ARAUAK
ORAINALDIAdiat zioatdio ziokdiogu zioagudiote ziotekdiodaz ziodazakdioz ziozakdioguz zioguzakdiotez ziotezak
IRAGANALDIAnioen nioanzioen zioangenioen genioanzioten zioteanniozcn niozaanzioun ziozaangcniozen geniozaanziotezen ziotezaan
*10
NOR-NaRK saila
321
zionatzionazionaguziotenziodazanziozanzioguzanziotezan
nionanzionangenionanziotenanniozananziozanangeniozananziolezanan
Adizl;i a/okutiboak (hikako moldea)
322
"10
NOR-NORI-NORK saila
EUSKERA - XL (2. aldia)
ORAINALDIAdioSldiostazdiostatc
diostatez
diotsot, diotsat
diotsodaz. diotsadazdiotso, diotsadiotSOl, diotsaz
diotsogu. diotsagu
diotsogUl, diotsagUldiotsote, diotsatediotsotez, diotsatezdioskudioskuldioskulCdioskutCldiotset
diotsedazdiotse
diotSCldiotsegudiotseguldiotsete
diotsetez
IRAGANALDIAziostan
ziostazenziostaten
ziostatezen
niatson, niotsan
niotsozen. niotsazen
ziotson, ziotsanziotsozen, ziotsazengeniolson. geniotsangeniotsozen. geniotsazenziotsoten, ziotsatenziotsotezen, ziotsatezenzioskunzioskuzenzioskutenzioskulezen
niolsen
niotsezenziotsenziotsezcn
geniotsen
geniotsezenziotsclen
ziotsetezen
ziostakzioslazakziostalekzioslalezakziotsoat, ziotsaatziotsodazak. ziolsadazakziotsok, ziolsakziotsozak, ziolsazakziotsoagu, ziotsaaguziotsoguzak, ziotsaguzakziotsotek, ziotsatekziotsotezak, ziotsatezakzioskukzioskuzakzioskutckzioskutezakziotseatziotsedazakziotsekziolsezakziotseaguziotseguzakziolsetekziotsetezak
ziostaanziostazaanziostateanziostatezaanniotsoan, niotsaanniotsozaan, niotsazaanziotsoan, ziotsaanziotsozaan, ziotsazaangeniotsoan. geniotsaangeniotsozaan, geniotsazaanziotsotean, ziotsateanziotsotezaan, ziotsatezaanzioskuanzioskuzaanzioskuleanzioskutezaanniotseanniotsezaanziotseanziotsezaangeniotseangeniotsezaanziotseteanziolsetezaan
zioslanziostazanziostatenziostatezanziotsonat, ziotsanatziotsodazan, ziotsadazanziotson, ziotsanziotsozan, ziotsazanziotsonagu, ziotsanaguziotsoguzan, ziotsaguzanziotsoten, ziotsatenziotsotezan, ziotsatezanzioskunzioskuzanzioskutcnzioskutezanziotsenatziotsedazanziotsenziolsezanziotsenaguziolseguzanziotsetenziotsetezan
ziostananziostazananzioslalenanziostatezananniotsonan, niotsananniotsozanan, niotsazananziotsonan. ziotsananziotsozanan, ziotsazanangeniotsonan, geniotsanangeniotsozanan, geniotsazananziotsotenan, ziotsatenanziotsotezanan, ziotsatezananzioskunanzioskuzananzioskutenanzioskutezananniotsenanniotsezananziotsenanziotsezanangeniotsenangeniotsezananziotsetenanziotsetezanan
Adizki alokutiboak (hikako moldea)
EUSKALTZAINDIAREN ARAUAK 323
Erran
NOR-NORK saila
ALEGIAZKOA [+KEjnerrake
lerrakegenerrake
lerrakete
nerrakeklerrakekgenerrakeklerraketek
nerrakenlerrakengenerrakenlerraketen
(Euskaltzaindiak, Bilbon, 1994ko azaroaren 25ean onartua)
Adjzkj alokuljboak (hjkako moldea)