A situación do galego en Rianxo durante a Idade Media.

O esplendor e as causas da decadencia

Feito por: Paula Cambeses Franco 1ºBACH A Nº5

ÍNDICE Introdución……………………………………………………3-5 Desenvolvemento do contido

a. O esplendor medieval do galego contextualizado en Rianxo……………………….. 6-10

b. Características do galego medieval…………......11

c. Causas da decadencia……………………………..12-16d. Os Séculos Escuros…………………………………. 17-19

Conclusión………………………………………………….. 20 Fontes…………………………………………………………21-

23

INTRODUCIÓN

IDADE MEDIA (S.V-XV) SÉCULOS ESCUROS (S.XVI-XVII)

Idade Media (S.V-XV): 700 anos de normalidade para o galego

Séculos Escuros (S. XVI-XVII): Reino de Galiza sometido a Castela. Conflito lingüístico.

INTRODUCIÓN: IDADE MEDIA

Comeza no s.V

Remata no s.XV

Alta Idade Media

Nacemento linguas romances

Baixa Idade Media Nacemento

literaturas romances

S. V-XI

S.XII-XV

Distinguimos

INTRODUCIÓN: IDADE MEDIA

Primitiva ou preliteraria Galego lingua oral e

latín lingua escrita Glosas en galego

Literaria Primeiros textos

escritos totalmente en galego

Documentos públicos, xudiciais, eclesiásticos, didácticos, historiográficos e literarios.

S.IX-XII

S.XII-XV

Carta da fundaçao e dotaçao da igreja de Sao Miguel de Lardosa. 882 Testamento de

Afonso II. 1214

Ai eu coitada!Como vivo en gran cuidado

Por meu amigoQue ei alongado!Muito me tarda

O meu amigo na Guarda!

Ai eu coitada!Como vivo en gran desejo

Por meu amigoQue tarda e non vejo!

Muito me tardaO meu amigo na Guarda!

Atribuída a Sancho I

Desenvolvemento das cantigas de Santa María: valor musical e lingüístico de florecemento do galego

Prosa medieval:• As Aventuras dos

cabaleiros da Mesa Redonda

• Historia de Troia• Os milagres de

Santiago• Historia Universal• Historia de España

Etapas

Galego: lingua

de todos e

para todo

Cantigas de amigo, amor e escarnio e

maldicir

ESPLENDOR MEDIEVAL EN RIANXO

Rianxo é a cabeza de xurisdición eclesiástica.

Discriminación da muller e xenofobia

Economía predominante agrícola e mariñeira

División social de Rianxo: Mariñeiros na Praciña Fidalgos preto da

Igrexa.

Rei

Nobr

eza

Clero

Non privilexiados: artesáns, comerciantes, campesiños,

mariñeiros

Sociedade

teocéntrica e

estamental

SOCIEDADE

ESPLENDOR MEDIEVAL EN RIANXOS. XII-XIII

Escaseza de

guerras

Melloras na

agricultura

Influencia en Rianxo

do Camiño

de Santigo

Esplendor

literario, artístico

e culturalCrecemento

demográfico

CARACTERÍSTICAS

ESPLENDOR MEDIEVAL EN RIANXO

O señorío de Rianxo pasa a estar en mans dos Chariño.

Paio Gómez Chariño é considerado o primeiro señor de Rianxo.

Paio Gómez Chariño

Feudalismo

ESPLENDOR MEDIEVAL EN RIANXO

Poeta, trobador e nobre galego: 28 composicións.

Amplia temática mariñeira Caracterízase pola perfección técnica e

estilística

Paio Gómez Chariño . Obra.1225-1295

Cantigas de amigo

Cantigas de amor

Cantigas de

escarnio

Miniaturas presentes nas cantigas de amigo de Chariño

Muitos dizen con gran coita d'amor que querrían morrer, e que assí perderían coitas; mais eu de mí quero dizer verdad'a mia senhor:

quería-me lh-eu mui gran ben querer, mais non quería por

ela morrer,

Figura galega

máis relevante

da Idade Media

en Rianxo

ESPLENDOR MEDIEVAL RIANXO

Pazo de MarteloData do S. XV, propiedade de Paio Gómez Chariño.

Castelo da lúaErixida no S. XIII por Paio Gómez Chariño e derrubado polos Irmandiños.

Arquitectura

CARACTERÍSTICAS DO GALEGO MEDIEVAL

•Existencia de vogais nasais•Hiato sen solución•Sistemas de sibilantes sonoras

Ortografía e Fonoloxía

•Senhor (masc. e femi.)•Inexistencia de che•Pronomes mesoclíticos•Existencia de formas compostas con aver•Existencia de participios en –UDO•Existencia de pronomes anafóricos

Morfoloxía

•Uso dos posesivos sen o artigo•Anteposición do pronome átono

Sintaxe

•Provenzalismos, galicismos e palabras hoxe arcaicas…Léxico

A dona que eu am’e tenho por senhor amostrade-mi-a, Deus, se vos en prazer for, senon dáde-mi a morte. A que tenh’eu por lume destes olhos meus e por que choran sempr’, amostrade-mi-a, Deus, senon dáde-mi a morte. Essa que vos fezestes melhor parecer de quantas sei, ai Deus!, fezéde-mi-a veer, senon dáde-mi a morte. Ai Deus!, que mi-a fezestes mais ca min amar, mostráde-mi-a u possa con ela falar, senon dáde-mi a morte.

Bernal de Bonaval

CAUSAS DA DECADENCIA Decadencia da Escola Trobadoresca

(segunda metade do século XIV)• Desaparición de mecenas• Difusión da poesía de influencia italiana• Consolidación dos reinos de Galiza e Portugal• Nacemento da burguesía

CAUSAS DA DECADENCIA I Independencia de Portugal no ano 1121 Unificación das coroas de Galiza, León

e Castela no 1230

Factor

es

xeográf

icos

Pérdida de

autonomía política e

introdución da

cultura castelá

CAUSAS DA DECADENCIA III A nobreza galega apoia a

Pedro I en detrimento do seu irmá Henrique de Trastámara, vencedor. Como consecuencia, entra en Galiza a aristocracia castelá.

A nobreza galega e Portugal apoian a Xoana e os outros nobres optan por Isabel (a que gaña). As tropas dos Reis Católicos ocupan Galiza e someten á nobreza.

GUERRAS DE SUCESIÓN

S. XIV

S. XV

Substitucións

nobiliais.

O castelán entra

dende o poder

CAUSAS DA DECADENCIA IV Protesta do pobo contra

os abusos dos señores feudais esixindo terras e a fin dos impostos. Como protesta, destrúense fortalezas e castelos

FRACASO DAS REVOLTAS IRMANDIÑAS

Intervención da

raíña Isabel e

sometemento da

nobreza galega

CAUSAS DA DECADENCIA V Novo grupo social integrado pola baixa

nobreza e os burgueses

Instauración da monarquía borbónica e nacemento da nación-estado española.

NACEMENTO DA FIDALGUÍAS. XIV

NACEMENTO DA FIDALGUÍA

Emigración e

perda de

poboación

Centralismo e

marxinación de

Galicia

OS SÉCULOS ESCUROS Os reis católicos e os seus

sucesores castelanizan á sociedade galega. Nobreza, clero e

administración. O galego deixa de ser

lingua de cultura e a produción literaria é escasa.

Sobrevive grazas á fala do pobo

Séculos de ouro para o castelán

S. XVI-

XVII

Nacemento da imprenta

Xorden as primeiras gramática

s

Reis católicos

Galego marxinado

do Renacemento e

do Barroco

OS SÉCULOS ESCUROS II

Disolven exércitos dos nobres e crean a Santa Hermandad e a Real Audiencia.

Designan un gobernador para Galiza e un Xustiza Maior. Colocan persoas non galegas nos altos cargos

eclesiásticos. Obrigan a examinarse en Toledo no Real Consejo para

exercer de escribán.

Medidas dos Reis Católicos tras a execución de Pardo de Cela e a morte de

Pedro Madruga

Pardo de Cela

Santa Hermandad

SÉCULOS ESCUROS IIIComo resultado:

Uso exclusivo

do galego

no ámbito

oral

Desprezo do galego

nos ámbitos sociais

elevados

Imaxe negativa do galego e de Galiza no

resto da Península Ibérica

Con un cuerto de turrón

y con agua y con gragea,

Goza un Piramo barata

Cualquier Tisbe Gallega

Quevedo

Galego para as clases baixas e ausente en numerosas funcións

da lingua

Galego carente de gramáticas e izado de castelanismos

DiglosiaConflito lingüístico

Substitución lingüísticasCastrapo

Prexuízos

CONCLUSIÓN

NA ACTUALIDADEMalia os intentos de normalización, a lingua galega non acadou o esplendor propio da

Idade Media e non se superaron os prexuízos xerados nos Séculos Escuros.

SÉCULOS ESCUROS (XVI-XVII)A Coroa de Castela somete ao Reino de Galiza e comeza a decadencia. A produción

literaria é practicamente inexistentes e fórxanse abundantes prexuízos contra os

galegos.IDADE MEDIA (V-XV)O Reino de Galicia acada o seu maior

esplendor político e cultural. O galego é a lingua de todos e para todo.

BIBLIOGRAFÍA Wikipedia Portal da lingua galega Presentación Román Cerqueiro Marlou literatura O mar feito tradición Paio Gómez Chariño Libro de apoio: Lingua e Literatura

Bacharelato 1. Consorcio Editorial Galego

IMAXES

IMAXES