musikazinemakomikiakliburuaksexitokiekologiaelkarrizketakkirola... eta abar

8-14 URTEKOBETIZUKLUBEKOENTZATDOHAINIK

#072005eko udaberria

prezioa

FENIZIARRAKNOR ZIREN?

IÑIGO LANDASURFLaria

EMAKUMELANGILEAREN EGUNA

ETORKIZUNA ETA BAKEA:GUREERRoNKA

badator udaberria!

DEPARTAMENTO DE CULTURAKULTURA SAILA

BIZKAIKO FORU ALDUNDIARENDIRU LAGUNTZA JASO DU.

KULTURA SAILA

San Miguel auzoa, z/g48340 Amorebieta-Etxano,BizkaiaT 946 308 198F 946 308 199karramarro@ika-aisia.com

EDIZIO ARDURADUNAA. Fermin IraolagoitiaEDIZIO ZUZENDARIAKJabi ArtarazEDIZIO KOORDINAZIOAEneko OlabarrimoriwaseNerea UribeKOLABORATZAILEAKZigor EgiarteIgone IkobaltzetaEneko IzaEneko OlabarriAratz RuizJosu SalazarIon SarasolaEli VillarLAGUNTZAILEASabin Barruetabeña (goian bego)ARGITARATZAILEAIKA Kultur Alkartea

DISEINUAmoriwaseARGAZKIAKJabi ArtarazIon SarasolaEli VillarETORILUSTRAZIOAKIker AyestaranAratz RuizmoriwaseTESTU ORRAZKETABelinda IsasiFOTOMEKANIKACromanINPRIMAKETARGMLEGE GORDAILUABI-2980-03ISSN1697-1620

BITXIKERIAKBA AL DAKIZU...?

02

BETIZUAZKEN BERRIAK

04

FENIZIA-RRAKNOR ZIREN?

08

musikaAFRIKAIBAN NIKOLAIBAD SOUNDSYSTEM

1014ZINEMABOB EsponjaDVDBETTY BOOP

TELEBISTADIEGO RIAÑOGOENKALEN

16

TXANGOAERREGEBARDEA

20

HIZLARIIÑIGO LANDA

22

SEXITOKIORIENTAZIOSEXUALA

27

flashteknologikoaMP3

28

emakumeLANGILEARENEGUNA

36

ETAGAINERA...Lehiaketa 17eskuLanak 18SALTXAN 25PLAYING 32kuxkuxeroak 41NON? ZER? NOIZ? 42K0MIKIA 45denbora pasak 46horoskopoa 48

#7aurkibidea2005eko udaberria

Gizakien odola ezinhobea eltxoenkumetxoentzatGizakien odola beren kumetxoentzat janari ezin hobea delakogertatzen da eltxoek ziztatzea. Horregatik, emeak izaten diraziztatzen dutenak, eta ez arrak. Baina zergatik ziztatzen dituztepertsona batzuek beste batzuek baino gehiago? Bada, beraien-tzat komenigarrienak diren odolak aukeratzen oso ondodakitelako. Oro har, pertsona osasuntsuak ziztatzen dituzte;gorputzean 37 ºC dituztenak, hain zuzen. Eta ziztatua sentitzenbazara... seinale ona, gero hazkura egin behar bada ere.

ba a

ldak

izu

...?

bitxi-keriak!

Bihotzekoakjota hil zen,bere koinatuaklehiaketa batirabazi zuelaezagutzeanSevillan hamalau urteko gazte bathil egin zen, bihotzeko infartu ba-ten ondorioz, bere arrebaren se-nargaiak Nazioarteko VIII. Klari-nete Lehiaketa irabazi zuela jakinzuenean. Hori saria!

02

Haurrak besoetan hartzeangure ezkerreko aldean jartzenditugu. Haurraren burua gurebihotzaren kontra izateak onuraasko ekar lizkioke haurtxoari.Lehenik eta behin, bere amarenbihotz taupadak entzuteak ziur-tasuna ematen dio, baina, gai-nera, amaren eta haurraren ar-tean lotura afektibo sakonaizaten laguntzen du. Antza de-nez, amaren ahotsa ezkerrekobelarritik iristen bazaio, mezuhori haurraren burmuinareneskuineko aldean prozesatzenda, eskuin alde hori afektibita-tearekin loturik baitago.

Txinatarrek janari guztiakzotzak erabiliz jaten dituzte.Badirudi hori egia dela. Zotzezjateko ohitura hori, antza de-nez, txinatarrei janarien jatorriazein den jakitea ez zaielakogustatzen da, eta horregatik ezdute txikitzen janaririk ma-haian. Janari hori sukaldeantxikitzen dute. Jateko zotzakerabiltzen dituzte, mahaira era-mandako zatiak txikiak dire-lako. Ikusi al duzu inoiz txinatarbat jaten? Ba, ohartu, zotzezjateko duten abilezia ikusgarriabaita...

k

t---n

03

Thomas Edison,asmatzailea

Asmatzaileak ez dira beti ondo ulertuak izan. Adibide batTHOMAS EDISONena da, bonbillaren eta telefonoaren asmatzailea.Edison bere asmakuntzei esker bizi omen zen. Asmatu zuenlehen telefonoak biradera bati eraginda funtzionatzen zuen, etazarata horren handia ateratzen zuenez, elkarrizketa bat entzuteaezinezkoa zen. Bere irakasleek eskolatik bota egin zuten,"ikasteko gaitasunik ez baitzuen". Hori dela eta, jo eta ke ekinezazu lanean, zu ere asmatzaile ona izan zaitezkeelako. Oraindikgauza asko asmatzeko daude!

04

BT TALDEARENDISKO BERRIABT taldeko kideak gogor ari dira lanean disko berria kaleratzeko. Estilorockeroa landuz, Euskal Herriko gaztedia hankaz gora jartzeko prest datoz!

Diskoaren grabaketa lanak eta sortuko diren abentura eta istorio guztiakjarraitzeko aukera ere izango duzu! Non? Egunero, BETIZU SAIOAN!!!

Diskoa bero-bero izango duzu maiatzaren hasieran.

KONTZERTUAK!

Martxoak 20 >BIlboko arenalean korrikaren aldekofestan.

Maiatzak 9 >Urduñan (19etan).

TURISMO GIDARIEN LEHIAKETAKOIRABAZLEARAKEL CONDE ESPARZA (LIZARRA)

Rakelek Lizarra eta bere inguruak ederki ezagu-tzeko aukera eman digu. Eskerrik asko, Rakel.Goza ezazu oparia! Eta parte hartu duzuen guztiok,jakizue lan bikainak eta itxurosoak aurkeztudituzuela. Denok irabazle ezin izan, eta bataukeratu behar! Mila esker!

PORTAVENTURAKO IRABAZLEAKBetizu Klubak zorionak ematen dizkizu eta sari potoloak banatzen ditu.Hilero zozketak egin ditugu urteak bete dituzuenon artean, eta irailetikabendura bitartean saritutakoen izenak honako hauek dira:> IRAILA > Inexa Olaizola Belez> URRIA > Amaia Loizaga Lopez> AZAROA > Eider Galfarsoro Aristimuño> ABENDUA > Alize Uratza Sarrionandia

Bi BehiziKLetenIRABAZLEAK> Maite Gil Erroteta> Iraitz Astibia Garmendia

05

BETIZU SAIOA BERRIKUNTZAZBETERIK

BITXIKERIAKBideo batean azaltzen den

informazioa gezurra edo egiaden jakin beharko duzue.

ADI HORRI!Bideoan azaltzen denariburuzko galderak edota

argazki batean azaltzen direndesberdintasunak asmatu.

PERTSONAIAEZKUTUA

Irudimena lantzeko proba honetanpertsonaia baten irudi deformatua

azalduko zaizue. Nor da?

TXANDA PASA Irudiak erabiliz, atal berriak sortu ditugu!

Irati Amane

Jon Mikel

BETIZU KLUBA GIZA ESKUBIDEEN ALDEJustizia, Lan eta Gizarte Segurantza saileko Giza Eskubideen zuzendaritzarekin elkarlaneanegin zen kanpaina. Ehundaka ikastetxearen artean, hamar kantatu ziren.

EUSKAL HERRIA EZAGUTUBetizu saioan Euskal Herria ezagutzen ari gara La Caixariesker! Pasaia, Bermeo, Irati, Biasteri, Bardeak, Markina,Erriberri… Bidaia horien gidariak, guztion artean ezagunakdiren Irati, Amane, Jon eta Mikel ditugu.

Zatoz eta ezagutu Euskal Herria!

Eta beti bezala, opari mundialak!

Zuk ere parte hartunahi baduzu, deitu telefono

zenbaki honetara:

902 119 988edo idatzi helbide elektroniko honetara:

zuzen@eitb.comEta beti bezala, opari mundialak!

TXANDA-PASA LEHIAKETA!

ZUHAIZTI ESKOLA PUBLIKOA (Donostia)URDANETA HERRI ESKOLA (Ordizia)ERLETA ESKOLA PUBLIKOA (Leitza)LEKEITIOKO ESKOLA PUBLIKOA (Lekeitio)JESUS OBRERO IKASTETXEA (Gasteiz)

VERA CRUZ IKASTETXEA (Gasteiz)LA SALLE-BERROZPE IKASTETXEA (Andoain)OLABIDE IKASTOLA (Gasteiz)GURE IKASTOLA (Hendaia)ZALDIBAR HERRI ESKOLA (Zaldibar)

Hauek izan ziren beraiek laudutakogai batzuk: eskola eta integrazioa,familia, iritzi eskubidea, bulling-aeta abar. Juan Jose IbarretxeLehendakariak, Joseba AzkarragaJustizia Sailburuak eta Andoni OrtuzarEITBko zuzendariak eman zien ongimerezitako saria.

06

Etorkizuna eta bakea:gure erronkaE, BETIZU! KARRAMARRO ALDIZKARIARI ATXIKITA AURKITU DUZUNMANIFESTUA IRAKURRI DUZU?BETIZU KLUBAK BAT EGITEN DU TESTUAREN ASMOEKIN ETA HELBURUEKIN.

GUK, INDARKERIARIK GABEKO ETORKIZUNA NAHI DUGULAKO, GUREEGUNEROKO JARRERAK ETA OHITURAK ALDATZEKO KONPROMISOAHARTUKO DUGU:

BADAGO ZURE ESKOLAN IRAINAK EDOTA ERASOAK JASATEN DITUENIKASKIDERIK?

Erasotzaileak biktimarik ahulena aukeratzen du beti: neskak mehatxatukoedo erasotuko ditu, ezintasun fisikoren bat dutenak irainduko ditu,immigranteak lotsaraziko ditu...Egoera horiek gertatzen direla jakinda ez baduzu ezer egiten, erasotzailearenjarduera bezain deitoragarria da zurea.

INOIZ JANTZIKO ZENITUEN ARROPA ETA OINETAKO MARKA HANDIAK,BAINA, BADAKIZU NON ETA NORK EGINDA DAUDEN?

Arropa, jostailu edota oinetako etxe handienek herrialde pobreetan dituztelantegiak. Bertan, 2 eta 15 urte bitarteko haurrek 12 eta 14 orduz egitenduten lan.Pentsatu orain zein diren zure eskubideak: eskolara joatea, jolas egitea…Non daude herrialde txiroetako haurren eskubideak?Arduraz kontsumitu, eta ahal duzun neurrian, erosi bidezko merkataritzanoinarritzen diren dendetan, bertako produktuak baldintza duinetanegindakoak baitira.

INDARKERIA JOSTAGARRIA DELA DERITZOZU? “LARA CROFT” EDO ANTZEKOBIDEOJOKO BORTITZEKIN JOLASTEN ZARA?

Bideojokorik gehienek indarkeria, handikeria eta bortizkeria goraipatzendute.Pentsa ezazu minutu batez: Eta jolasaren helburua irabaztea edotagaltzea izan beharrean, elkarrekin egotea, elkarri laguntzeaeta denon artean ongi pasatzea balitz? Zer diozu?

HERRIALDE POBREEK ARAZO LARRIAK DITUZTE SENDAGAIAK EROSTEKO,ADIBIDEZ: HIESAREN ETA MALARIAREN KONTRAKO TXERTOAK GARESTIEGISALTZEN DIZKIEGU.

Gobernuz kanpoko erakundeen (GKE) helburu nagusia pobreziari aurreegitea da: eskolak eta ospitaleak eraikitzea; ura, elikagaiak eta sendagaiakbehar dituztenei helaraztea...Zure familian gke baten kolaboratzaile zarete? Erakunde horiek antolatzenduten kanpainaren baten hartu duzue parte?Kontuan hartu beharreko datu bat: nahikoa da 0,7 euro egunean haur batbesoetan hartzeko.

HORIEXEK DIRA MUNDUA ALDATZEN HASTEKO GUK PROPOSATZEN DITUGUNURRATS BATZUK.

Eta zuk, zein konpromisohartuko duzu?

4

Idatzi zure konpromisoa manifestuaren atzeko partean eta bidali helbidehonetara APIRILAren 15a baino lehen:

BETIZU KLUBA (EITB)F.D. 2 posta-kutxa48080-DURANGOa/a MANIFESTUA

1. Jasotako manifestu guztiak Javier Madrazo Etxebizitza eta Gizarte Gaietakosailburuari helaraziko dizkiogu.

2. Jasotako manifestuen jarraipen bat egingo dugu ekaineko KARRAMARROaldizkarian.

3. Betizu saioan “asteko berri” berezia egingo da Manifestuaren inguruan.

1. Gune berezi bat jarriko da manifestu guztiekin. Guztiok hartutakokonpromisoak ikustera eta jakitera emango ditugu.

2. Parte-hartzaile guztien artean 10 aukeratuko ditugu zozketa baten bitartezeta aurtengo Betizu Jaian, ekitaldi berezi batean, irakurri egingo dira.Aukeratutakoen egileei opari bana banatuko zaie.

BETIZU JAIA 2005

Etorkizuna eta bakea:gure erronka

07

‘

b

g

d

h

w

z

h

t.

y

k

l

m

n

s

c

p

q

r

t

FENIZIAR ALFABETOA

Fenizia Asia Txikiko itsasertzeko lu-rraldea da, eta Mediterraneo itsa-soaren ertzean kokatuta dago.

Gaur egun ez da ezer entzuten feni-ziarren inguruan, baina garai bateanMediterraneo osoa kontrolatzen zuten.

Jatorriz, nekazaritzari lotutako kul-tura dute, baina urte haietan Medite-rraneoko merkataririk handienak bi-lakatu ziren.

Zilarra, eztainua, beira, zura eta bestehainbeste lehengairekin egiten zituz-ten tratuak.

Merkatari eta nabigatzaile trebehoriek zenbait kolonia eta portueraiki zituzten Mediterraneo osoaneta Atlantikoko kostaldeetan zehar.

Halako kolonia batek, Kartagok hainzuzen ere, beranduago izugarrizko

inperio bat eraiki zuen.

Urte askotan zehar feniziarrak jauneta jabe izan ziren, baina denborare-kin denek haien kontrako gerrak piz-ten zituzten, eta horrek asko ahulduzituen.

Horrelako gerra batzuen ondoren,erromatarrek feniziarrak garaitzealortu zuten, haien boterea denboraluzean ezarriz. Hasieran aipatzenden bezala, orain ez da ezer entzutengarai bateko feniziarren inguruan,baina, jakin ezazue, erromatarrakbaino lehenago beste gizarte bat izanzela nagusi Mediterraneo osoan. Ho-rregatik, gaur egun mundu osokoikerlariak lanean ari dira gizaki berezihaien inguruko datuak biltzen. Antzi-nako zibilizazioengandik asko baitu-gu ikasteko oraindik ere.

FENIZIARRAK

08

MERKATARITZA FENIZIARRARENITSASOKO IBILBIDEAK

MEDITERRANEOA

SARDINIA

SIZILIA

09

CHIPRE

EGIPTO

10

ALBISTEAK

BERRI TXARRAKBERRI TXARRAK taldeak bukatu du Libre diskoaren biraluzea:

80 kontzertuk osatutako bira luze eta arrakastatsua izanda, Alemania, Danimarka, Londres eta beste hainbat herrieta hiri bisitatu ondoren. Taldeak zuzenekoak alde baterautziko ditu hilabete batzuetarako, atseden hartzeko eta2005ean etorriko den disko berriko kantuak konposatzekoxedez.

Gogoratu www.berritxarrak.net orrialdean duzuelataldearen nondik norakoen berri.

TALDEEN WEB ORRIALDEAKOraingo honetan, lagunok, zuen talde gustukoenen weborrialdeak eskainiko dizkizuegu, bertan sartu eta zer nahiduzuen bila dezazuen: galderak egiteko aukera, diskak,kamisetak eta abar.

Hona hemen batzuk:SEI URTE > www.seiurte.comBETAGARRI > www.betagarri.comKARIDADEKO BENTAK > www.karidade.comSU TA GAR > www.sutagar.comRUPER ORDORIKA > www.ruperordorika.com

KONTZERTUAKIKUSKIZUNAK

“rishasLekunberriko Sala 31n.(NAFARROA)2005/03/19

Guggenheim BILBO“Mintzatzen diren irudiak”

Bisita-tailerrak:6-8 urte bitartean. Istorio bat hitzikgabe kontatu daitekeela uste alduzu? Animatzen zara zure istoriobi irudi soilik erabiliz kontatzera?Gidaridun bisitaldiak:Martxoan, Igandeetan 12:00etan6-11 urte bitartean:Igandero jarduera ezberdin bateanparte hartu ahal izango duzu:Hiro Yamagataren instalazioaezagutzeko bisitaldia, Yves Kleinerenerakusketa, Azteken inperioarenartelanak...

2005/03/19 Larunbatean, 11:15etan

Korrika 14"Euskal Herria euskalduntzen. Ni ere bai!"izango da aurtengo leloa.2005/03/11tik2005/03/20ra

"X. Literatur Lehiaketa"Donostiako DeustukoUnibertsitateakantolatu du nahiduten guztientzat.2005/01/26tik2005/05/06ra

Kokein + Berri Txarrak +Kauta + SagarroiHerri Urrats 2005(SENPERE)2005-05-08

11

Diaspor HanBat GehioDISKOETXEA // Bapa Gaztelupeko Hotsak

Hainbat musikariren laguntzazpopa, jazza eta flamenkoa na-hasten dituen mestizaia lortukodute Diaspor Han taldekoek.

Inoren Ero NiInoren Ero NiDISKOETXEA // Metak

Inoren Ero Ni edo alderantzizirakurrita, In Ore N-ero-ni. Ho-rixe da talde eta disko berriarenizena. Hitz joko polita, ezta?Harrapatu al duzue?Abestien hitzak ere bi eratarairakurri ahal izango al dira?Iroh neuz ukse netzu tud (al-derantziz, jakina)!!!

SkunkGiltzakDISKOETXEA // Gor

Hendaiar talde horrek bere sei-garren lana dakar esku artean.Bertan, inguruko kultura etahizkuntza anitzak islatzen dira.Ska, reggae, hardcore doinuakoso ongi nahasten dira diskoan.Hizkuntzei dagokienez, euska-razko diskoa da ia osorik. Abestibat dute frantsesez: “L´ete”, uda;eta beste bat gazteleraz:“P´adelante”, aurrerantz.

AZALPENTXO BAT, LAGUNAK!!!BADAKIZUE, DISKO HAUEK ENTZUN NAHIBADITUZUE EZ DITUZUELA SEGIDANEROSI BEHARRIK, ZIUR ZUEN HERRIKOLIBURUTEGIAN ZEIN MUSIKA DENDANENTZUTEKO AUKERA DUZUELA.

HURRENGORA ARTE, LAGUNAK!!!

hernanikobertso eskola

12

Zorionak Hernaniko Bertso Eskola!!! 25. urteurrenfesta handia opa dizuegu.

Amuriza bertsolari ezagunak emandako lehensaioetatik, urte luze hauek eman dute fruitua.Besteak beste, Maialen Lujanbio, Unai Agirre,Mendiluze, Irazu eta Estitxu Arozena bera Hernanikobertso eskolatik pasatuak baitira.

Gaur egun, asteazkenetan eta ostiraletan elkartzenda taldea: gazte, heldu, neska zein mutil. Laguntalde handi bat osatzen dute partaide guztiek, lehiaalde batera utzi eta elkarrekin gustura egotekodenbora hartzen dute, eta pare bat orduz bertsoareninguruko jolas, irakurketa, ariketa eta, nola ez,bertsotan aritzen dira.

Hitz orduan esan digutenez, gelaz kanpoko ekintzakere egiten dituzte. Besteak beste: irteerak, ingurukosaioak ikustera joan, beste bertso eskolekin harre-manak izan...

Doinua:Gazte gazterik.Neurria:Zortziko handia.

Denbora pasak, bitxikeriakta artikuluen koktela

“Betizu”-rena ikusi etahau irakurtzera bela

badakigunez karramarrokoirakurlea zarela

atzez aurrera leituko dugu karramarroak bezala.

13

Aupa, Karramarroaldizkariko lagunak!!!Gustatu al zaizue saioa?

Hernaniko bertsolariek bertsotanaritzera gonbidatzen zaituzte.Beraz, zuen herriko bertso esko-laren berri izan nahi baduzue,begira ezazue honako weborrialdean: www.bertsozale.com

Bat-batean:Nor zarete?:Aingeru, Elixabet, Haritz,Imanol, Jon, Eñaut, Axier,Unai, Beñat eta Oier.

Zein adin duzue?:Gehienok bederatzi, bestebatzuek 13, 14, 17.

Nongoak zarete?:Hernani, Donostia, Añorga etaZubietakoak.

Bertsolari bat?:Uztapide, Txirrita, Sarasua.

Bat-batean ala idatzian?:Bat-batean.

Dutxan?:Bertsotan ere bai.

Nondik nora ibili zaretebertsotan?:Goizuetan, Erriberrira irteera,Laguna de Pitillasera...

Amets bat?:Bertsotan aritzea sagardotegian.

Bertsoaz gain zer egiten duzue?:Harri jasotzen, futbola, errug-bia, esku pilota, saskibaloia.

Zer beste musika duzuegustuko?:Denetik pixka bat, hip-hopaere bai.

Agurrik?:Estitxu, Beñat, Agin eta JoxeAnjel irakasleei.

14

Bob EsponjaSpongeBob Nickelodeoneko pertsonaiarik

barregarrienetarikoa da, eta zineman

bere lehen abentura handia izango du.

Abentura mordoa ur azpiko ekintza ugariz

nahastuta eta Bikini Bottomgo bere

lagunekin batera.

Los padres de élAurrekoen arrakasta izan ondoren, oraingoan

aitaginarreba eta amaginarreba ezagutu

beharko dira… Sekuentzia oso barregarriak,

eta tripako minak ere egingo dituzu

Hollywoodeko aktore ezagun askorekin.

Team América: LaPolicía del MundoTeam América nazioarteko polizia taldea da,

munduko egonkortasuna mantentzen

ahalegintzen da, baina boterez asetu ezinik

dagoen diktadore bat terroristei jende asko

hiltzeko armak saltzekotan dagoela ohartzen

da. Heroiek misio beldurgarria izango dute.

SouthPark pelikularen egileena da.

15

LOS PADRES DE ELLAGreg erizaina Pam emaztegaiaren etxean dago

asteburu batean eta neskak esaten dioezkon-baimena eskatzeko aitari.

Arazorik larriena Pamen aitariezkon-baimena eskatzea izangodute. CIAko agente ohia daaita, eta mania izugarriahartuko dio bere besoetakokuttuntxoa maite duenari.

Tú a Boston y yoCaliforniaBi ahizpa biki jaio berritan banatuegin zituzten, aita eta ama dibortziatuzirenean. Hazita gero, txiripazezagutzen dute elkar, eta ahizpa batak

beste ahizpa izatea erabakitzen du.Zertarako? Bada, aita eta ama

ezagutzeko eta bakeak gurasoekegin ditzaten.

BETTY BOOP 2Marilynen eta Madonnarenaurretik, Betty Boopekmundu erdia bere eskuzeukan, bere sexapeala zela

eta. 70. urteurrena den unehonetan, Betty Boopen bilduma

lehen aldiz argitaratzen da DVDformatuan.

16

DIEGO RIAÑO “BASETXEA K”KOIRABAZLEA AKTORE “GOENKALE”TELESAILEAN

PERU ARRALDEKO GIMNASIOKOIRAKASLEA IZANGO DA

Diego Riaño “Basetxea K” saioko irabazlea aktore arituko da“Goenkale” telesailean. Riañok Peru, Arraldeko gimnasiokoirakaslea, hezurmamituko du ETB-1eko telesail ezagunean.Leitzarrak beste leitzar bat hurbil-hurbil izango du: IñakiPerurena aktorea, hain zuzen ere, Peruren nagusia izango dagimnasioan.

Tximistak, berriz, ez du oso ondo hartuko Peru Arralden.Mantentze-lanak egiten ditu Tximistak gimnasioan. Hasiera--hasieratik, Tximista jeloskor sentituko da, “Goenkale”koneska guztiek gustuko baitute oso irakasle berria. Tximistarenjeloskortasunak eta inbidiak arazo bat baino gehiago sortukodiote arraldetar berriari.

24 urte ditu Diego Riañok eta kirola atsegin du. Aizkolari,mendizale eta ehiztari, oso gogoko ditu hiru zaletasun horiek.Karrantzan, “Basetxea K” lehiaketan aise eta eroso sentituda proba fisiko eta beste jarduerak egiterakoan.

Karrantzan hainbat bertso abestu ditu eta finaleko agurra erebertsotan egin zuen Lander lehiakide eta lagun-minarekin.

Maria Luisa Koldo etaLeonorren AurkaBastalde, pil-pilean daude gauzak Arralden. Maria Luisaktinko eta gogor jarraitzen du Koldoren eta Leonorren aurka.Horrez gainera, Maria Luisak ezin du jasan Zuriñe etxeanikustea, baina bere senarrarengatik egoera horri eutsi eginbeharko dio.

Bien bitartean, Leok Jesusekin hitzordua du Bogaren zati baterosteko. Jesus saltzeko prest dago, baina Maria Luisa senarratabernaren erdiaren jabe dela konturatzen denean ez saltzekokonbentzitzen dio. Une horretatik aurrera Maria Luisak helburubakarra du: Boga bereganatzea. Eta helburu horretan jarrikoditu ahalekin guztiak. Hartara egingo duen lehenengo gauzaZuri tabernan lanean jartzea izango da.

Hauek eta beste istorio gehiago “Goenkalen”n daude ikusgaiastelehenetik ostegunera 21:45ean ETB-1en.

17

Kaixo, adiskideok!

Zenbaki honetako lehiaketa hauxe da:

“Esaera zaharrak edo txiste berriren bat”.

Ni neguan triste jartzen naiz, itsasoa zakar ikusita, eta

horrexegatik entretenigarriren bat behar dut pozik egoteko.

Zuen laguntza behar-beharrezkoa dut. Eskerrik asko, lagunok!

8-10 urte bitartekoentzat eta 11-14 urte bitartekoentzat sariak

izango dira.

lehiaketa@karramarro.biz

Sariak Ibaizabalek ematen ditu.

ESKAEZAZU!

MATERIALA

Plastikozko bi edalontzi

Bi kartulina gorri

Errotulagailu beltza

Plastikozko poltsa gorria

Kartoi zati bat

Zeloa Grapagailua

Artaziak

Goma zatitxoa

18

KARRAMARRO

MOZORROA

19

NOLA EGIN ?

BEGIAK: Lehendabizi, be-gietatik hasiko gara, eta

horretarako plastikozkoedalontzi bakoitzaren beheko par-tean errotulagailu beltzez zirkun-ferentzia bat marraztuko dugu,begiaren forma emateko. Gero,gure buruaren diametroaren neu-rria daukan goma zatitxoari biedalontziak grapatuko dizkiogu.

GORPUTZA: Bigarren pau-soa, plastikozko poltsa

gorria hartu, eta besoen etaburuaren zuloak izango direnakmoztera abiatuko gara; horrela,gorputza izango dena prest eduki-tzeko. Pauso hori gauzatzeko, ko-menigarria izango litzateke bestelagun bati laguntza eskatzea

OSKOLA: Orain, gure ka-rramarroaren oskola egingo

dugu. Horretarako, kartoizatian gure bizkarra baino handia-goa izango den obalo handi batmarraztuko dugu, eta ondoren,kontu handiz moztu eta poltsa go-rrira grapatu.

PINTZAK: Amaitzeko, faltazaigun bakarra gure mo-

zorroaren pintzak izangodirenak egitea. Horretarako, kar-tulina gorria hartu eta bertan gureeskua baino handiagoak izan be-har diren bi obalo marraztuko di-tugu eta, jarraian, moztu.

Azkenik, dena janzterakoan, pin-tzak zeloaren laguntzaz ondo eutsi.

Mozorro hau erra-zago egiteko, lau ata-letan banatuko dugu:karramarroaren begiak,gorputza, oskola eta pintzak.

karramarrodotore izateazdisfrutatzea bainoez zaigu geratzen!

ANIMA ZAITEZ!

erregeBARDEA

2020

2121

Oraingoan, abenturaren bila Nafa-rroako Far Westera abiatuko gara.Penintsulako iparraldean aurkitukodugun deserturik handiena da ErregeBardea izendaturiko leku ikusgarrihori.

Aragoi, Arga eta Ebro ibaien arteankokatzen da. 415 km2-ko larre ingu-rune berezia da. Han higadurak lu-rrari emandako forma arraroak etamamitsuak ikus ditzakegu; lurraldeidorra da, baina euriteak ekaitz mo-dura erortzen dira, haize bolada indar-tsuekin batera.

Garai batean, bide lapurrak zutenleku aproposa ezkutatzeko, eta jus-tiziaren segadei ihes egiteko. Etabitxikeria modura ere esan beharda, gaur egun, gerra hegazkinentzat

tiro probalekua dagoela bertan.

Horrelako lurralde batean hainbathegazti eta animalia mota biltzen dira.Esate baterako, Bardean aurki dezake-gu hegaz egiteko gaitasuna duen mun-duko hegaztirik handiena, hau da,basoiloa. Eta berarekin batera putreak,hontzak, basurdeak, azeriak... Bainakontuan eduki behar duzuena zerada: errespetu handiz jokatu behardugula beraiekin topo egiten dugu-nean, eta onena animalia horiekbakean uztea izango da.

Eta toki interesgarri horri buruz ge-hiago jakin nahi baduzue, bere orribirtualean sartzea besterik ez duzueegin behar!

www.lasbardenas.com

IÑIGO LANDA“PANDA”SURFLARIA

22

Surfa praktikatzen duen norbaitegatik galdetuz gero, ziur% 80 inguruk Kelly Slater izendatuko zuela. Eta erantzunaoso normala da, surfaren inguruko guztia bere irudiariloturik baitoa. Baina surfaren “munstro” horren gerizpeanbadaude beste hainbat ere, oso onak direnak, baita EuskalHerrian ere. Euretariko bat da zenbaki honetan aurkeztendizuegun Iñigo Landa, “Panda” ezizena duena. 24 urte ditu,eta Zarauztarra da. Haren esanetan, “surfa polita da, bainabaita gogorra ere”. Ezagutu dezagun apur bat gehiago.

GA

LDE

RA F

INKO

AK

23

Zein da zinean ikusi duzun azken filma? Alta Tensión.

Zein da irakurri duzun azken liburua? Surfeko aldizkari bat.

Zer duzu gogokoen, hondartza ala mendia? Hondartza.

Nora joango zinateke oporretan? Indonesiara.

Zein futbol talde duzu gogokoen? Athletic.

Zer hiru gauza eramango zenituzke irla desertu batera? Izaskun (neska laguna),kanpin gasa eta surf taula.

Ba al duzu autorik? Bai.

Nor da Shin-Chan? Bai. Marrazki biziduna.

Zer gosaldu duzu gaur? Fruta eta cola-cao.

Zein da gogokoen duzun janaria? Pasta.

Ba al duzu telefono mugikorrik? Bai.

Hiru mirari eskatzeko aukera izanez gero, zer eskatuko zenuke?Zarautzen olatuak, dirua eta munduaren aldaketa erradikal bat.

Zenbat pezeta dira euro 1? eta 17? 166 pta. Ez nintzen klase horretara joan.

Nolako musika entzuten duzu? Gehienbat hardcorea.

Nola idazten da Guggenheim? Klase horretara ere ez nintzen joan.

Zenbat aldiz egon zara? Behin.

Zein da Euskal Herriko mendirik altuena? Hiru Erregeen Mahaia.

Nongo festak dituzu gogokoen? Zarauzkoak.

Zer da aisian egitea gogokoen duzuna? Surfa.

Ba al duzu maniaren bat? Olatuei edo itsasoari begira egotea. Surfa egiteanez dut lycrarik erabiltzen.

Munduko zein pertsonaiari luzatuko zenioke bostekoa? Kelly Slaterri.

Zeini ez zenioke luzatuko sekula? Joxe Mariri (Aznarri).

Nola eta non hasi zinen surfean?Zarautzen bertan hasi nintzen 8 urterekin. Lehengu-suaren taula erabiltzen nuen.

Nondik nora zabiltza surfean? Zein da gogokoenduzun tokia?Europan zehar ibiltzen naiz gehienbat. Portugalen,Frantzian... Hortik kanpora Marokon eta Mexikon ereizan naiz. Gogokoen dudan tokia Mundaka da.

Surfa, bizitzeko modu bat ala kirola da?Posible al da horretatik bizitzea?Biak erdi bana esango nuke. Posible da bizitzea, bainaasko mugituta, spontsorrak bilatu behar dira. Eta osogogorra da, asko entrenatu behar da, gimnasioanorduak sartu behar dira... Gogorrena, agian, neguanizaten da, eguraldi txarrarekin uretara sartzea kostaegiten baita.

Surfeko monitore ere bazara, zer gomendio emangozenieke hasten direnei?Beldurrik gabe hasteko. Hasieran zaila dirudiela,baina gogotsu ekiteko.

Zerbait gehitu nahiko zenioke elkarrizketari?Bai. Batetik surflari bezala eskerrak eman nahikonizkioke EHSFari (Euskal Herriko Surf Federazioa)eskaintzen duen laguntzagatik eta, pertsonalki, nirespontsorrei Oxbow, Eassun, Two To Be eta 310 Projecti,haien laguntzarik gabe ez bainuen egiten dudan haumaila berean egiterik izango. Eta bestetik, Zarauzkoudalari zera eskatuko nioke: kirol honi laguntzagehiago eskain diezaiola, bertan dagoen surfa kalitatehandikoa baita. Junior mailako mundukotxapeldunordea bertakoa izateak hala erakusten du.

24

IÑIGO LANDA”PANDA”

Lehendabiziko pausoa, arrautzakegostea izango da. Arrautzak hoztu-takoan, zuritu egingo ditugu banan--banan. Oskola, gero, zakarrontzirabota. Orain arrautzak erdibitu egingoditugu labanez. Arrautza gorringoakontzi batera botako ditugu.

Orain, atuna eta maionesa gehitukodizkiegu. Goilarea hartu eta denaondo-ondo nahastu, pasta bat lortuarte. Listo! Arrautzak nahasketa ho-rrekin betetzen hasiko gara. Arrau-tzak bete ahala beste azpilean ipi-niko ditugu.

Tira, arrautzei sagutxo itxura emateabaino ez zaigu geratzen. Belarriakegiteko errefautxo xerrak erabilikoditugu. Lau sagutxo ditugu, beraz,zortzi xerra ebaki behar ditugu. Be-

larriak ondo sartzeko la-banarekin ebakitxoak eginarrautzetan, jarraianerrefautxo xerrak bertansartzeko. Labanarekin egin beharre-koak nagusiren batek egin ditzala.

Belarriak jarri dizkiegu! Sudurraegiteko ere errefautxoak erabilikoditugu, beraz, lehenik sobra geratuzaizkigun zati txikitxoak ipinikodizkiegu aurreko aldean. Eta begiak!Begietarako mahaspasak erabilikoditugu.

Ea azken ukituak: saguen aurreangazta zatitxoak jarriko ditugu. Etaorain, platera apaintzeko, letxua hos-toak txiki-txiki egin eta atzeko aldeanjarri.

4 saguegingodituzu!

25

OSAGAIAK: 2 arrautza, atun lata bat, maionesa, gazta, 3 letxuahosto, 4 errefautxo, 8 mahaspasa.

ATUN SAGUTXOAK

ORIENTAZIOSEXUALAOso ondo dakizuen bezala, gizakiontzat orien-tazioa oso garrantzitsua da. Mendira joatengarenean, orientazioaz baliatzen gara bertanez galtzeko. Antzinako kortsarioek eta piratekmapak erabiltzen zituzten ezkutaturiko al-txorrei buruzko orientazio bat izateko; izanere, gizakiak orain dela 4.000 urte inguruasmatu zuen iparrorratza. Gaur egun, GPSakdaude, satelite bitartez funtzionatzen duteeta betiko mapen eta iparrorratzen funtziobera dute: gizakia orientatzea. Animalienmunduan gauza bera gertatzen da. Hegaztibatzuek, antzarek, esate baterako, urteroegiten dituzte Europako Iparraldetik Afrika-rainoko migrazioak, eta, mapen eta iparro-rratzen laguntzarik gabe, bikain orientatzendira.

Baina zer zerikusidauka guzti horreksexualitatearekin?Badirudi gizakiok orientaziobatez baliatzen garela guresexualitatea garatzeko.Hau da, gizakiokzenbait norabidejarraitzen ditugugure sexualita-tean; horregatik,orientazio homo-sexualaz hitz egi-ten denean, sexubereko bi kidek be-ren sexualitateaelkarrekin konparti-tzen dutela esan nahida (mutila mutilarekin etaneska neskarekin).Orientazio homosexuala duten

27

mutilez aritzean gay hitza erabiltzen da,eta nesken kasuan, berriz, lesbiana hitza.Bestalde, sexu bateko kide batek kontrakosexuko pertsona bat aukeratzen duenean,bere sexualitatea konpartitzeko (neskakmutila eta mutilak neska), orientazio hete-rosexualaz ari gara. Eta azkenik, hirugarrenkasu bat dago, orientazio bisexualarena;kasu horretan, sexu bateko pertsona batek,suposa dezagun neska batek, bi sexuetakopertsonak (bai mutilak eta bai neskak)aukeratzen ditu bere sexualitatea konpar-titzeko eta garatzeko.

Beraz, gizakiaren sexualitatean hiru orien-tazio desberdin aipa daitezke; orientaziohomosexualarena, orientazio heterosexua-larena eta orientazio bisexualarena. Argi?

28

ZER

DEM

ONT

RE D

A?

MUSIKA KONPRIMITUA

MP3 "MPEG layer 3"ren laburdura da.

Gaur egun musikan modan dagoen soinukonprimituriko formatoa da.

MP3 formatuan abesti gehiago graba ditzakegu CD batean(160 abesti, gutxi gorabehera), ia kalitaterik galdu gabe.

Internetera orientatuta dago, eta ordenagailuaz modu errazean maneiatzen da.

Ziurta zaitez beti erosten duzun edozein musika trikimailuk MP3 formatuairakurtzen duela.

Teknologia berriak eta musika gustuko badituzu, MP3 formatuak izan behardu beti zure aukera.

Motion PicturesExpert Group 1Layer 3.

29

BA A

L ZE

NEKI

EN?

Web gune batzuek zure ikaskideak izan ziren lagunakbilatzen laguntzen dute. Horren adibide bat izatearren13.000 arabar mipasado.com web orrialdean erregistratudira, ikaskide ohiak bilatzen lagun diezaieten.

UMTS teknologia duten sakelako telefonoei esker, zuregurasoek non zauden jakin dezakete deitu orduko.Bideokonferentzia bertan da, onerako zeintxarrerako…

Zure ordenagailuak ondofuntzionatzen ez badu (polikifuntzionatzen du, lehenegiten ez zituen gauzaarraroak egiten ditu,askotan blokeatzen da...),ziurrenik spy-ware edobirusen bat izango du,esaterako, “troianoa” edo“zizarea”.

WE

BIN

TERE

SGA

RRIA

HeLBidea:

AktualizatuAtzera Aurrera Gelditu

@ web interesgarria

Joanwww.canal21.com

21

Euskaltelek dakarkiguEuskal Herrian dagoenweb ataririk famatuena.Bere zerbitzurik erabilienaeuskal gazteen arteantxata da. Baina, hortazaparte, azken berriak,foroak, eguraldia…aurki ditzakegu.Gustatuko zaizu!

“Mario Power Tennis”_

ekin dibertitzen

// XBOX

Edo hobeki esanda, arrakasta begi bistakoa

da. Bere bertsioa Game Boy Advancerako

ikusita, Estatu Batuetan, Nintendok

Espainian aterako du GameCuberako jolas

entretenigarri hori. Nintendoko pertsonaia

guztiak aukeran dituzu. Etxean aspertzen

bazara, honako hau da zure erremedioa!

Eta datorrenurtean… “Torrente”

// XBOX

Bai, lagunok! Jada martxan da eta aurten

bertan bideo joko hori aurkeztuko da

PlayStation 2rako eta Xboxerako. Bere

irteera “Torrente 3” pelikularekin batera

izango da eta, kasu honetan, hirian

patruilatzea izango da gure zeregina, era

birtualean bada ere.

“Sony PSP”ren irteera

martxoan // XBOX

Laster aterako da bideokontsola hori eta

mugikortasuna eta joko erraza maite

dutenentzat izango da. 185 euroren truke,

erabateko packa izango duzu, bateria eta

guzti, eta 5 orduz, geratu gabe, jolastea

edo DVDak ikustea posible egingo dizu.“Los increíbles”:Zinematikbideokontsolara

// XBOX

Bob superheroia da. Jolas horretako

protagonista da, eta aurrean jartzen

zaizkion bilauekin eta robotekin

muturreko galantak izango ditu. Soinu

ezin hobea eta grafiko onak. Pelikula

gustuko izango bazenu, jarri bere azalean

eta gozatu...

“Gizmondo”: zure

kontsola portatil

berria // XBOX

400 euroren truke, “jokotxo” hori lor

dezakezu, pelikulak ikusteko, mezuak

bidaltzeko, MP3an erreproduzitzeko...

GPSa ere badu, beste jokalari batzuk

lokalizatzeko. Bonba teknologikoa da!

Zuretzat nahikoa ote da?30

31

oraingo jolasgustukoenak 010203040506070809101020304

02 0109 08 07 06 05 04 0310

01

01

02

03

04

05

PLAYSTATION 2 XBOX GAMECUBE

Pro Evolution Soccer 4 Fable Donkey Konga

GTA: San Andreas Splinter Cell: Pandora FIFA Football 2005Tomorrow

FIFA Football 2005 FIFA Football 2005 Pikmin 2

Need For Speed UEFA Euro 2005 Animal CrossingUnderground (Platinum)

Athens 2004 OutRun 2 Soul Calibur II

32

Txorro,morro, piko,taILo, ke

JARRERA Talde lana.ADINA 10 urtetik gora.NOLA JOLASTEN DA? Bolondres bataukeratuko da, eta beste partaideguztien artean bi talde osatuko dira.Taldeetako bat makurturik egongo da,batak burua aurrekoaren hankarteansartuz eta ilaran. Bolondresa ilara horrenaurrean jarriko da, horma batean jarrizeta lehenengoaren burua izter gaineanipiniz, minik har ez dezan. Bestetaldekoek, makurtuta daudenean,gainera salto egin beharko dute, batabestearen ostean lurrera erori gabe,bestela lekuak aldatuko dira.Bolondresak atzamarretako baterakutsiko die zutik daudenei. Atzamarbakoitzak izen bat du (txorro, morro,piko, tailo, ke). Makurtuta daudenean,ordezkariak bolondresak zein atzamarerakusten duen asmatu beharko du.Asmatzen badu, salto egiteko tokiahartuko dute, bestela saltoak jasanbeharko dituzte.MATERIALA Ez da beharrezkoa.IRAUPENA 30 minutu.

1

tailo

morro

piko

txorro

ke

33

2 Arrainikusezina

JARRERA Errespetua.ADINA 7 urtetik gora.NOLA JOLASTEN DA? Partaidebakoitzak puxika bat puztuko du.Korapilo bat eman eta hari zati batlotu behar zaio puxikari. Partaidebakoitzak puxika hori, haria erabiliz,orkatilan lotuko du. Bakoitzak bestepartaideen puxikak apurtu beharkoditu, begiraleak txistua jotzean; etaera berean, bere puxika ez apurtzealortu beharko du. Puxika osorikduen azkeneko par ta ideakirabaziko du.MATERIALA Puxikak. Haria.IRAUPENA 15 minutu.

AUPA, KARRAMARROZALEOK!!! BADAKIT IRAKURTZEN ASKOGOZATZEN DUZUELA, BAITA NIK ERE. JARRAITU BADA, HORRELA!

34

LABURPENAXVIII. mendean, europarrak izenik gabeko bidegabekeriabat egiten ari ziren: gizaki afrikarrak hartu eta Amerikaraeraman, han plantazioen jabeek lanerako esklabo moduaneros zitzaten. Osanbo gaztearen emaztea ere bahitu etaeraman egingo dute. Osanbok, ordea, ez du onartukoinork bere maiteagandik bereizterik, eta, igerian bada ere,europarren itsasontziaren atzetik abiatuko da, horrelaabentura biziz beteriko ibilaldiari hasiera emanez.

AFRIKAKO SEMEAEGILEA: AITOR ARANAMARRAZKIAK: ALBERTO CAMPOSADINA: 12 urtetik aurreraORRIALDEAK: 240

INPRENTALiburua argitaletxean egindakotzat daukagunean, hau da, euskarri informatikoan azala eta barrukoaprest daukagunean eta dena zuzen dagoela baieztatu eta gero, liburua inprentara bidaltzekoprestatzen da. Horretarako, liburuaren azala eta barrukoa bakoitza bere aldetik CD batean jasotzenda eta inprentara eramaten da. Inprentan CDan jasotako lana paperera pasatzen da. Ondoren,liburua osatuko duten orri guztiak kolatu edo josi egiten dira. Prozesu horri koadernaketa esatenzaio. Azkenik, azala gehitzen zaie.

EUSKARAZ

EUSKARAZ

LETRA BIZIAKEGILEA: Karlos SantistebanMARRAZKIAK: Zuriñe CabañesADINA: 8 urtetik aurreraORRIALDEAK: 96

LABURPENAIzarori izugarri gustatzen zitzaion zopa letrekinizenak eta esaldiak osatzea eta gero jatea. Egunbatean, hara!, zopa letrekin idazten zuen guztiagauzatzen hasi zen. Neskak hainbat gauza lortuzituen; besteak beste, idazle izatea.Egia? Ametsa?

EMAKUME

36

Gazteak zareten heinean, historian zehar gertatu izandiren hainbat istorio ezezagun izango dituzue oraindik.Baina, hain zuzen ere, gazteak izate horrek ematendizue ahalmena bestelako etorkizun bat eraikitzeko.Gaur egun, emakumeen eta gizonen arteko desber-dintasunak kasu askotan nabariak dira. Hori salatzeko,ekintza ugari izaten dira, baina badirudi oraindikasko dagoela egiteke.Azken finean, gizartea heztea baino ez da, baina horilan mardula eta motela izango da.

LANGILEAREN EGUNA

37

Horregatik jotzen dut zuengana. Zuen esku dagoetorkizunean emakumeak eta gizonak berdin-tsuagoak izatea.Hilabete honetan, hain zuzen ere, martxoaren 8an,emakume langilearen eguna izan zen.Ba al dakizue zergatik aukeratu zen data hori emaku-me langilearen eguntzat?1908. urtean, zenbait emakumek Cotton izenekoenpresa batean lan baldintza duin batzuen aldeziharduten. Enpresariak, protestari amaiera ema-

teko, lantegiari su eman zion, eta, horren ondorioz,hainbat emakume hil ziren.Hori dela eta, martxoaren 8ko eguna ez da ospakizunegun bat, baizik eta aldarrikapen eguna.Historiaz, orainaz eta etorkizunaz hitz egin dugu.Historian zer gertatu zen badakizue, gaur egun zergertatzen den badakizue; etorkizunean zer gertatukoden, hori zuek esan beharko diguzue.

DESKRIBAPENAEuskal Herrian geratzen den eta antzinakoa den zezenbasatia. Herri honetan ohikoa izan den zezen txiki basatia,gorria, erdi basatia den espezie da; alde batetik, jabeakditu, baina, bestetik, basakeriaren ezaugarri zenbaitgordetzen du. Bere kasa ibili ohi da basoetan zehar, berekabuz aurkitzen ditu elikagaiak eta ez du gizakion lagun-tza behar ugalketarako. Behi eta Izu hitzek osatzen duteespezie horren izena, animalia hori, erdi basatia izanik,basoetan gordeaz ibiltzen baita. Oso landatarrak etagorputz-garapen urrikoak diren behiek osatzen dutearraza hori. Askoz jota, arrek 130 cm-ko garaiera dutebizkar gurutzean, eta emeek, berriz, 120 cm-koa. Arrek,400-500 kg izan ohi dute bataz beste, eta emeek, 350.Aurrealdea atzealdea baino garatuago dute. Kolore baka-rreko azalera dute, gari kolorekoa edo go-rrixka, eta argienetik bi-zienera alda daiteke. Mukimintzetan eta apatxetanez dago pigmentaziorik.Adarrak gaztetan garatzendituzte eta ilargi erdi batenantza daukate. Forma za-balagokoak dira arrenakemeenak baino. Adarrakzuri-nakar kolorekoak dira,biziagoa oinarrian, eta mu-turrak horixkak.Ugalketa zikloa urtaroekin batera da, eta txahala egitendute bi urtetik behin. Hain landatarrak izanik eta euskalbasoetan halako garrantzi historikoa eduki dutenez,ezaugarri berezien jabe da espezie hori, eta, gainera,bazterturiko eta mendialdekoak diren inguruneak apro-betxatzen dituzte.Bizkaian bada abeltzainen elkarte bat BITEBEL (BizkaikoTerreña eta Betizu Elkartea) izenekoa, 1996an sortua.

BEHI AZIENDA

IZENAOfizialak ez diren beste izen batzuk: Etxeko

Behia, Herri Behia eta Kata Bizarra. Zuzenak

ez diren izenak: Betitzu, Betiso eta Betitsoa.

NON DAGOEN BANATUTA

Dima (Bizkaia); Adarra-Leizaran, Jaizkibel eta

Arno (Gipuzkoa); Sastoiako lur saila (Nafarroa)

eta Ibardin eta Mondarrain (Lapurdi).

ERROLDA 200 (arrak eta emeak).

ZEIN EGOERATAN DAGO ARRISKUAN

ZEIN AZOKATAN IKUS DAITEKE

Markinan (Bizkaia) urriaren bigarren larunbatean

egiten den Euskal Herriko Arrazen Erakusketan.

BETIZU

38

39

1. Norkekartzen

dizkizu opariakGabonetan?

2. Aurten zerekarridizute?

41

ZERBERRINi Maialen Oteiza naiz. 11 urte ditut eta Oronozen bizi naiz (Baztanen).Bitxikeria bat igortzen dut:Bada mutil bat frontoiaren luzerako kopeta duena eta, oso astuna delako, ikaragarri sufritzen arida mutila.Sufritzen ari da kopetaren pisuarekin eta, gainera, Goñi III, Aimar Olaizola, Asier Olaizola, Beloki,Nagore, Irujo, Otxandorena, Titin eta pelotari gehiago joaten dira pilotan aritzera kopeta frontoian.GAIXOA, MUTILA!Agur.

Bidali zure berriena:zerberri@karramarro.biz

* Eta zuek, neska-mutilok!!! Zer ekarri dizuete gabonetan? Ez ahaztu Olentzarori gutuna idatziaurretik, urteko jarrera eta jokabidea kontuan hartzen direla. Bestela, ja, ja, ja, IKATZA!!!

Asier, M., Ander, E., Ibon, I.,Gorka, M., Mikel, U., Eneko, C.8 URTE. SALBATORE MITXELENA IKASTOLA.ZARAUTZ.1. Olentzarok eta Erregeek.2. Surfeko ohola, Uretarakotrajea, auto, helikoptero etamoto telegidatuak...

Danel, E., Unai, O., Alex, A.,Ainara, A., Gorka, L.8 URTE. SALBATORE MITXELENA IKASTOLA.ZARAUTZ.

1. Olentzarok eta Erregeek.Baltasarrek.2. Surfeko ohola, patinetea, Bideojolasa...

non?

ze

r? n

oiz

?NEGUKO

ETA

UDABERRIKOAGENDA

42

korrika 14Aurtengo korrika 14 “Euskal Herria euskalduntzen.Ni ere bai!” leloarekin izango da. Orreagan hasi etaBilbon bukatuko da. 2.150 km Euskal Herrian zehar,martxoaren 10etik 20ra.

Euskarak lortu badu hizkuntza bizi eta moderno moduanirautea, euren burua euskalduntzea, 'euskaldun berri'izatea erabaki duten hainbat eta hainbat euskal herritarrizein kanpotarri esker izan da.

Oraindik euskara ikasi ez dutenei dei berezia eginnahi die korrika 14k. Euskaraz bizi ahal izateko,euskaraz jardun behar dugu gure bizitzako esparruguztietan eta horretarako geu guztion konpromisoabehar dugu. Ezinbesteko dugu, XXI. mende hasierahonetan helduak euskalduntzea.Jakin badakigu hori egitea ez delalan erraza; ahalegin handiabehar dela, baina AEK etakorrika gertu daude horre-tarako. Euskaltegietan ho-rretarako lan egiten jarrai-tuko da.

Hori dela eta, korrika 14renjomuga Orreaga izango da;euskararen ezaugarriei eus-ten jakin duen lekua, bertakoeuskara propioari eutsi dionherria. Eta helmugarako Bilboaukeratu dugu: euskaldunonelkartze leku; euskarak gizartemodernoan lekua baduelaerakusten duen hiria, milakaeta milaka euskaldunekinbatera aberastuko duguneuskaraz bizi izateko lekua. Korrika l4k AndolinEguzkitza omenduko du.

IBILALDIA2005DurangoAurtengo Ibilaldia2005 DurangokoKurutziaga eta Ibai-zabal ikastolek an-tolatzen dute. Maia-tzaren 29an izangoda, eta "emon bos-tekoa" leloa hartudute Ibilaldia 2005ekitaldirako. Ibilaldia2005ek bostekoaeman gura dizuelako. Horretarako, Di-da diseinuakooperatibak eskua emateko jarrera daukan marrazkia

sortu du, Kurutziaga eta Ibaizabal ikastolekbostekoa emateko gertu daudelako.

Ibilaldia, erabilaldi bihurtu gura dutelako,gure ‘berbetea’ erabili eraginez. Horre-tarako ibilbide osoa euskara erabiltzekoaukeraz josiko dute, ahozko parte-hartzea,hizkuntzazkoa, eskatuko duten ekital-diekin.

"Euskal Herriaeuskalduntzen;ni ere bai!"

emonbostekoa!

KARRAMARROREN HARPIDEDUN IZAN NAHI DUT, URTEAN 4 ALE ETXEAN JASOZ

IZENA 1. ABIZENA 2. ABIZENA

KALEA ZENBAKIA SOLAIRUA ESKAILERA ATEA

HERRIA KODEA LURRALDEA

TELEFONO E·MAILA JAIOTZE DATA

IKASTETXEA HERRIA

Zure aitaren, amaren edo tutorearen baimena behar dugu.

Izena 1. abizena 2. abizena

NAN

ENTITATEA SUKURTSALA K.D. ZENBAKIAAURREZKI KUTXA EDO BANKUA

SINADURABIDAL EZAZU HELBIDE HONETARA:IKASan MiGueL auzoa, z/g48340 ZORNOTZA, Bizkaia.T 946 308 198F 946 308 199HARPIDETZA@KARRAMARRO.BIZ

"Per

tson

en D

atua

k Ba

best

eko

15/1

999

Lege

Org

anik

oa d

ela

eta,

gaz

teen

lege

zko

orde

zkar

iei h

onak

oa ja

kina

razt

en z

aie;

hem

en a

dier

azte

n di

ren

datu

akKa

rram

arro

klu

bare

n fit

xate

gi a

utom

atiz

atua

ren

part

e iz

ango

dire

la e

ta IK

A Ku

ltur A

lkar

tea

fitxa

tegi

hor

ren

ardu

radu

na d

ela

(Hel

bide

soz

iala

: IKA

Kul

tur

Alka

rtea,

San

Mig

el a

uzoa

z/g

, 483

40 Z

orno

tza,

Biz

kaia

).Hor

reki

n, g

azte

aren

ord

ezka

riak

baim

ena

eman

go d

u, g

azte

aren

izen

arek

in, f

itxat

egi h

orre

tan

datu

aksa

rtzek

o et

a er

abilt

zeko

. Fitx

ateg

iare

n he

lbur

ua d

a IK

A Ku

ltur A

lkar

teak

baz

kide

ekin

har

rem

ana

izat

ea, p

rodu

ktue

i eta

zer

bitz

uei

buru

zko

info

rmaz

ioa

bida

ltzea

,et

a ba

zkid

een

beha

rret

ara

egok

itzea

. Era

ber

ean,

esk

ubid

e de

nez,

dat

uren

bat

zuz

endu

edo

deu

sezt

eko

auke

ra iz

ango

da.

Hor

reta

rako

, esk

aera

bat

bid

ali

beha

riz

ango

daai

patu

tako

helb

ider

a,id

atzi

zet

asi

natu

ta,a

ita,a

ma

edo

lege

zko

orde

zkar

ien

izen

-abi

zena

ket

aba

zkid

eare

nda

tuak

hela

razi

z."

BETIZUKO BAZKIDEOKDOHAINIK DUZUEKARRAMARROALDIZKARIA!

11-13 urte BITARTEKO irabazLea

OLATZ RUIZ DE AZUA EGILUZNongoa: ARRIGORRIAGA, BIZKAIA

Saria: EKIN biLduma

8-10 urte BITARTEKO irabazLeaMIKEL VARELANongoa: LEMOA, BIZKAIASaria: MATXINSALTO biLduma

SARI

AK

IBA

IZABALEk banatu zituen

SARI BANAKETAKarramarro aldizkariarenlehiaketa ataleko txapeldunak

Aupa, zer-nolako argazkiak ditugun, lagun!!!Oraingo lehiaketa hau oso zaila izan da, etahorrexegatik zoriondu nahi zaituztet, eta animatuhurrengoan parte hartzen. Eskerrik asko nirelagunak izateagatik. Hona hemen txapeldunak, mereziduten oparia jasotzen.

44

45

46

EBATZI HONAKOPROBLEMA HAUEK:KARRAMARROK LIMOI ZUKUZKO 135LATA DAUZKA, ETA 65, LARANJAZUKUZKOAK. 10 LAGUNEN ARTEANBANATU NAHI DITU LATA HORIEK.ZENBAT EMANGO DIZKIO LAGUNBAKOITZARI?

LEHEN HEZKUNTZAKO SEIGARRENMAILAKO A GELAN, 12 MUTIKO ETA13 NESKATO DAUDE; B GELAN, 13MUTIKO ETA 12 NESKATO; ETA CGELAN, 11 MUTIKO ETA 14 NESKATO.ZENBAT UME DAUDE GUZTIRA SEI-GARREN MAILAN?

NIRE BI LAGUNAK ETA NI FESTA BA-TERA GOAZ HONDARTZARA, ETAHAN UME BAKOITZAK GLOBOAKHAR DITZAKE. ZENBAT HARTU AHALIZANGO DITU BAKOITZAK, LEHENDIK24 UME BAZEUDEN ETA GUZTIRA108 GLOBO BANATZEKO BADAUDE?

TAULA PERFEKTUAOSA EZAZU AURREKO TAULA HAU,HONAKO ZIFRA HAUEK ERABILIZ:

1 , 2 , 3 , 4 , 5, 6, 7 , 8 , 9BALDINTZA: ILAREN, ZUTABEEN ETADIAGONALEN BATURA BERBERAIZAN BEHAR DA.

1

2

3

LETRA DESORDENATUAKEA AUSARTZEN ZAREN DESORDENATU-RIK DAUDEN ANIMALIA HAUEN LETRAKORDENATZEN:

- KKOOORDIAL

- AEBLA

- EAAAHT

- EXEMITTLA

- AIHEB

- AARREK

- LARIROA

- GATXOTXIRRANAN

BIKOTEAKELKARTU GEZI BATEZ ZERIKUSIA DUTENHITZAKGuggenheim mendiaTxindoki parke naturalaHaize Orrazia santutegiaUrbasa Nafarroa BehereaOteiza hiriburuaArantzazu BilboZuberoako hiriburua DonostiaDonibane Garazi eskultoreaPirinioak MauleBaiona mendikatea

EMAITZAK

1 · PROBLEMAK1 · 20 LATA2 · 75 UME3 · 4 GLOBO

2 · TAULA PERFEKTUA

3 - LETRA DESORDENATUAK- KKoOORDIALKRoKODRILOA- AEBLABALEA- EAAAHTAHATEA- EXEMITTLATXIMELETA- AIHEBBEHIA- AARREKAKERRA- LARIROAOILARRA- GATXOTXIRRANATXAnTXANGORRIA

4 - BIKOTEAKGuggenheim > > > > > > > > > BilboTxindoki > > > > > > > > > > > > >mendiaHaizeen orrazia > > > > > > DonostiaUrbasa > > > > > > > > > > > > >parke naturalaOteiza > > > > > > > > > > > > > >eskultoreaArantzazu > > > > > > > > > >santutegiaZuberoako hiriburua > MauleDonibane Garazi > > > > > Nafarroa BehereaPirinioak > > > > > > > > > > > >mendikateaBaiona > > > > > > > > > > > > > >hiriburua

492357816

47

HOROSKOPOA2005EKO UDABERRIA

AriesMARTXOAK 21 - APIRILAK 20

AMODIOA Txukun janzteak ez dizukalterik egingo! XOXAK Lanik eginezean dirurik... ez. IKASKETAKAnimo, azken txanpa dator eta!!!OSASUNA Hotzari aurre egin, jan-tzi txapela.

TaurusAPIRILAK 21 - MAIATZAK 20

AMODIOA Denok dugu maite dugu-nik, eta zuk? XOXAK Aurreztu AsteSantua hemen da eta!!! IKASKETAKInauterietako egunak aspaldi buka-tu dira, txo!!! OSASUNA Mendirabuelta eman eta asko hobe senti-tuko zera.

GeminiMAIATZAK 21 - EKAINAK 20

AMODIOA Lotsa! Zeri baina?XOXAK Oraingoan ez duzu arazo-rik, ezta? IKASKETAK Hori baitxukun lan egitea, zorionak!OSASUNA Gabonetako jakiak nondaude?

CancerEKAINAK 21 - UZTAILAK 20

AMODIOA Ametsek ez dizute lagun-txo hori ekarriko. XOXAK Ingu-rukoen artean banatzea, goraipa-tzekoa da. IKASKETAK Irakaslea hor-txe duzu, laguntzatxo bat botatzeko.OSASUNA Energiaz beteta zaude,segi korrika pixka bat egitera.

LeoUZTAILAK 21 - ABUZTUAK 23

AMODIOA Esaiozu sentitzen du-zun hori... XOXAK Gutxiago gasta-tzen ikasi behar duzu. IKASKETAKEz utzi biharko gaurko lanak!OSASUNA Kirola eginda ur pixkabat edan.

VIRGOABUZTUAK 24 - IRAILAK 23

AMODIOA Kasurik ez ingurukoenesanei. XOXAK Zorrak lehenbaile-hen kitatu. IKASKETAK Ahal ze-nuena egin duzu; beraz, lasaiegon. OSASUNA Zein kirol egingoduzu aurten?

LibraIRAILAK 24 - URRIAK 23

AMODIOA Urte berria, amodio...XOXAK Ikastolen jaia laster hemendaukagu eta aurrezteko ordua da.IKASKETAK Ea matematika horiek,bilatu alderdi polita!!! OSASUNAHortzak zer, egunean zenbat aldizgarbituko dituzu?

SCORPIUSURRIAK 24 - AZAROAK 23

AMODIOA Carpe Diem. Hau da:ondo pasa momentua. XOXAK No-la, dena xahutu duzu dagoeneko?IKASKETAK Zer moduz doaz mate-matika horiek? OSASUNA Zer go-mendatu dizute mila aldiz...?

SAGITARIUSAZAROAK 24 - ABENDUAK 23

AMODIOA Erlea bezala joan zaitezzure lorearengana. XOXAK Pentsatual duzu zer erosi? IKASKETAK Zerikasi duzue gaur Ikastolan?OSASUNA Zaindu gorputz hori,bakarra dugu eta.

CAPRICORNIUSABENDUAK 24 - URTARRILAK 20

AMODIOA Agian, berak ere zurekikoberdin pentsatzen du! XOXAK Nondago atzo zenuen guztia? IKASKE-TAK Eguna ongi antolatuta hobetoegingo dituzu lanak. OSASUNA Lu-zaketak ongi egingo bazenitu, ezzenuke giharretako minik izango.

AQUARIUSURTARRILAK 21 - OTSAILAK 18

AMODIOA Lotsak ez dizu laguntzahandirik emango. XOXAK Etxekojostailuak non daude? IKASKETAKOraingoan bai, ongi hasi duzu ur-tea. OSASUNA Urte berria, kirolberria.

PiscisOTSAILAK 19 - MARTXOAK 20

AMODIOA Adinak ez du garrantzi-rik, animo!!! XOXAK Zenbat dirunahi duzu baina? IKASKETAK Ikas-tea ez da, hain zuzen, memoriazikastea. OSASUNA Urte berriari,osasuna eskatu!!!

48