1. Tema 7 O poboamento Ismael Vide Gonzlez IES Mara Solio Cangas (Pontevedra)

2. O poboamento Defnese como 1. Forma de colocarse os asentamentos no espazo. 2. Lugar de residen- cia das poboacins. 3. Colonizacin e ex- plotacin dun espazo deshabitado. Pode ser Rural Urbano Agrocidades Se ten menos de 2.000 h. Se ten mis de 10.000 h. Teen mis de 10.000 h. pero traballan a maiora no S. Primario Entre 2000 e 10.000 h. Poden ser Rurais Semiurbanos Mis da 4 par- te da poboa- cion traballa no S. Primario. Menos da 4 parte da po- boacin traba- lla no S. Prima- rio. Para estudalo debemos fixarnos en Distribucin dos asenta- mentos Tipos de vivendas Relacin da vivenda cos elementos da paisaxe Relacin cos demais asen- tamentos Estes aspectos determinan A ordenacin do territorio 3. A evolucin histrica do poboamento Antigidade prerromana (S. VIII-I a C.) - Colonizacins: Fenicias. Gregas. Pnicas. - Asentamentos: En factoras preto da costa levantina. Restos de Emporion en Girona poca romana (S. I a C.-S. V d C.) -Coa romanizacin: Creanse novos Asentamentos. Constrese unha importante rede de vas. Cidades e vas da poca romana Idade Media (S. V-XV) - Divisin doterritorio entre cristins e mu- sulmns. - Mundo musulmn: Urbanizado. - Mundo cristi: Ruralizado. Unha aldea medieval cristi. pocas Moderna e Contempornea(S. XVI -XX) - S. XVIII:pouca va- riacin respecto poca medieval. - S. XIX:industriali- zacin e crecemento urbano. - S. XX:gran expan- sin urbana e des- poboamento rural. AAlameda de Vigo no S. XIX. 4. Tipos de poboamento rural tradicional. Poboamento concentrado Poboamento disperso Poboamento illado 1 2 3 5. Factores que determinan o poboamento Factores naturais Factores humanos O relevo accidentadofavore- ce a dispersin das explota- cins. O relevo suavefavorece a concentracin das explotacins. O relevo A abundancia de augafavorece a dispersin do poboamento A escaseza de augafavorece a concentracin do hbitat. A auga Ante a inseguridadea poboacin concentrase a carn dun castelo ou dentro dunhas murallas. Cando a seguridade est garan- tidao poboamento disperso A defensa O traballo individual ou fami- liarfavorece a dispersin O traballo colectivoimpulsa a concentracin do poboamento O traballo Espaa hmida:pob. illado e disperso Espaa seca:pob. concentrado 6. A morfoloxa das vilas Obsrvase polo seuTrazado Que pode ser Regular Irregular Presenta Deseo xeomtrico Non ten Planificacin E pode ser E dase en Vilas en chaira Vilas sobre elevacins Radial Ortogonal Lineal Radial Amontoado En ladeira As casas seguen unha ra principal. As ras conflen nun punto central, onde est o Concello ou a igrexa.As ras conflen nun punto central e se com- lementan con outras concntricas. As ras cortanse perpen- dicularmente,son rec- tas e forman mazns cadradas. As casas sitanse arre- dor do castelo, nas la- deiras do outeiro. As ras principais seguen as curvas de nivel e as casas trepan pola la- deira. 7. A vivenda rural Segundo a sa Utilidade Segundo os Materiais de construcin Segundo a Antigidade De pedra Zona norte de Espaa De madeira Pas Vasco e S. Ibrico e Central. De barro A Meseta, Valencia e Murcia. De rea gandeira 1 planta vivenda e planta baixa cortes para o gando. De rea agrcola A vivenda est anexada a outros elementos. Chozas Bombo manchego Pallozas Palloza de Piornedo (Lugo) Covas Vivenda troglodtica en Guadix, Granada 8. Evolucin doPoboamento rural Dende 1950 Diminucin do poboamento rural e aumen- to da poboacin urbana. xodo rural Concentracin da poboacin en poucos ncleos. Expansin urbana Perda de actividades secundarias e terciarias no campo. Intensificacin da ruralizacin Prodcese un estancamento ou mesmo regresin de casas. Abandono de aldeas 9. A rururbanizacin a consecuencia da Proliferacin de vivendas desegunda residencia. Favorece A recuperacin de ncleos e casas rurais. Que estn prximos s Grandes cidades Personalzase nas Franxas ou aneis rururbanos Nas que se faidifusa a A separacin entre o espa- zo rural e o urbano. En Galicia manifestase principalmente nos Arredores De Vigo A Corua E supn Perda de poboacin das cidades. Que se vai vivira Zonas rurais 10. O poboamento urbano En Espaa Todo municipio maior de 10.000 habitantes Chmase Cidade o resultado dun lon- go proceso histrico. e Castro de Sta. Tegra Avila, cidade medieval Salamanca. S. XVIII Desenvolvese en Vas de comunica- cins naturais: ros. Sevilla Cruces de camios. Melide (A Corua) Portos abrigados. Vigo Enclaves estratxico- militares. Lugo En moitos casos As cidades aproveitan todas as condicins e crean un rea de influencia que se chamahinterland 11. O urbanismo na antigidade. (S. VIII a d C-S. V d C) As primeiras manifestacins urbanas foron as beras e tar- tesas. Mis tarde, s. VIII a d. C., produciuse a fenicia, que seguiron a grega e a pnica. De todos os xeitos, a urbaniza- cin mis intensa a levaron acabo os romanos a partir do s. I a d C, coa construcin dunharede de vas e cidades. Tarraco (Tarragona). S. I a d C 12. O urbanismo na Idade media (S. V - XV) Na Idade Media, sobre todo no Califato de Crdoba, a urbani- zacin do territorio foi intensa ata o sculo X. Os ncleos cristins do norte non comezaron a crecer ata os sculos XII e XIII, grazas ao comercio e ao desenvolve- mento das feiras. Idealizacin dunha cidade medieval cristi 13. A urbanizacin na Idade Moderna. (S. XVI-XVIII) Densidade de poboacin no sculo XVIII Durante o sculo XVI Madrid convertese en capital e cre- cer moito. Xa no sculo XVII, as cidades deixan de medrar ou perden poboacin. Durante o XVIII hai unha re- cuperacin da urbanizacin grazas mellora econmica e defnese a rede urbana como a coecemos hoxe. Vista de Madrid no s. XVIII 14. A urbanizacin na Idade Contempornea. (S. XIX e XX) No sculo XIX as cidades tiveron un gran impulso grazas nova divisin ad- ministrativa de J. De Bur- gos. As cidades mis im- portantes sitanse na zona costeira. No XX reforzase o proceso co desenvolvemento da industria. Comeza o fen- meno darururbanizacin. Os Cantns da Corua nos anos 40 15. A urbanizacin de Galicia A urbanizacin comenza en Galicia a partir de 1936. O proceso toma como base os antigos asentamentos de orixe romana e castrexa. Na Idade Media as cidades organzanse arredor do Camio de Santiago. Na poca Moderna localzanse na costa e no sculo XX xorde o eixo Vigo- Santiago-A Corua, marcado pola autopista do Atlntico. Ourense na actualidade.