LAGUNTZA,ESKUZ ESKU‘Basamortura Eskuzabal’ egitasmo solidarioa errealitatebihurtuko da domekatik aurrera //9

ASIER

ALK

ORTA

«Kausa-efektu erlazioa ikustendiot daukadan gaixotasunari»JOAN MARI TORREALDAI‘EGUNKARIA’-KO ADMINISTRAZIO KONTSEILUKO PRESIDENTE OHIA

‘Euskaldunon Egunkaria’-ren aurkako polizia operazioan torturak jasan zituela esan zuen, duela bi aste,foruarrak, estreinako, eta gaur egun daukan minbiziak jasotako torturan dituela zuztarrak iritzi dio //5

osteopatia eta osasun zentroa

Aransolo, 4-behea BERRIATUA 94 613 98 34

Zure osasuna berreskuratu:

kolon hidroterapiaren 4 sesio

Lehen 360€ ; orain 270 €

WWW.HITZA.EUSBARIKUA, 2015EKO APIRILAREN 24A VI. URTEA. 781. ZENBAKIA

Gernika-Lumo 1937koapirilaren 26a, oroitu

beharreko egun lazgarria //6-7

BermeokoUdalak HITZAleku publikoetanbanatzensegituko du120 ale banatuko dituzte,doan .Euskararennormalizazioan laneanjarraitzeko era horretakoekimenak «beharrezkoak»direla uste du udalak //4

Santoñako‘Nuevo Libe’ontziak su hartudu Ondarroarasartu aurretik //8

Markina-XemeinLeireAranokirabazi duPeru Abarka,‘Betiko atzo’lanagaz // 11

Auro AnsorregiMutriku

H asi aurretik izannuen honetaz ari-tzeko tentazioa, bai-na barruak esatenzidan pasa eta gero hobeto adie-raziko nuela sentitutakoa.Iritsi zen eguna, eta etorri be-

zain azkar joan zen, di-da bate-an. Orduan goizegi zena beran-duegi iruditzen zait orain, iraun-gitutako kontu bat, akaso?Bestalde, oraingoan kale egi-

ten badut bi urte egon beharkodut zain. Ezin diot ezetzik esan,eta aurrera.

Lehendabizikoa dut gogoan,negua, hotza, elurra… Ez zengiro, eta ez zen gure herritikpasa… Hala ere, txapligu batzukbotatzeko aukera ez genuen gal-du, ez ziren Oñatitik entzungo,baina… Guk gure aletxoa jarrinahi izan genuen.Estreinako aldiak beti izaten

du «halako» zerbait, eta honekere bazuen, eta hogeita hama-bost urte atzera eginez gero, zeresanik ez. Aitortu behar dut or-duko sentsazio eta emozioakberriztu egiten zaizkidala ediziobakoitzean. Parte hartzaile iza-tea egokitu izan zait beti, modubatean zein bestean, eta betilortu du ni hunkitzea eta bere-ganatzea.

Elementu naturalak ez ditualde izan beti, baina bai jendea-ren onarpena. Beste elemen-tuak, agintean zeudenak, be-rriz, kontra izan zituen urtetan.Agintean zeuden udaletan, etaeuren esku zituzten komunika-bideetan boikot gordina jasanizan behar genuen. Garai haietan agintari gutxi

genuen ondoan, eta beti bezalaherritarren lanari esker eginizan zen aurrera, «gure herrisantu» honetan beste hainbatekimenetan bezala. Garai iluneta gogorrak datozkit gogora,baina nago, garaiok ikastekoeta gu sendotzeko baliagarriakizan zirela.Egun inork ez dio euskararen

kontra dagoenik, politikoki zu-zena ez delako, baina euskarakaurrera egin dezan ere ezer gu-txi egiten du.Lankide izan nuen bati iraku-

rri nion duela ez denbora asko:«Eutsiko diogu ekimen herri-koi, alai, piska bat ero, baina zo-ragarri honi». Eta bat egiten dutberarekin. Segituko dugu gozatzen eta

urduri jartzen. Oilo ipurdia ja-rriko zaigu kantua entzutean.Herria hankaz gora jarriko dugueguna iristean, eta ezin izangodiogu malkoari eutsi furgonetaikusten dugunean. Euritan,eguzkitan zein ilargipean jarrai-tuko dugu gozatzen, Korrika ba-karra da eta.

Beste behin ere

2 //Otzara bete

HITZABarikua, 2015eko apirilaren 24a

Mikel IruskietaBermeo

B elar txarrik gabe etabaldintza egokiak iza-nik, haretx sendoaketa iraunkorrak ikuszezakeen Gernika jaiotzen, erre-tzen eta zaharberritzen. Izanere, ofizialki onartzen direndata historikoen arabera, Ger-nikak 571 urteko garapena izanzuen erre arte guztiz, edo iaguztiz (eraikinen % 1 baino ezzuten zutik utzi). Gerora 78 urtepasatu dira gaur egun arte,

2015eko urte honetara arte. Sor-kuntzak eta suntsipenak ironi-koki urteko abizen bera dute:jorraila (bedar txarrak kentzekosasoia).Belar txarrik inguruan sobran

badugunez eta jorrailean gau-denez, galde geniezaieke geureburuei zein diren gaur egungoegin beharrak. Alegia, zer denjorratu behar duguna.Bi galderok ikuspuntu ezber-

dinetatik egin badaitezke ere,jorrailean sendotasunaren etairaunkortasunaren bidetikemango ditut bi erantzun.Belar txarrak Iruñean kentze-

ko aukera bihar izango dugu,apirilaren 25ean, Euskaraz bizinahi dutekimenari esker. Nafa-

rroan aldaketa garaia dator, etahein batean horretan ere eginbehar dugu. Nola, ordea? Ba,euskaraz bizitzen uzten ez duenedozertatik urrunduz eta gureesku dagoenean eragozpen edobelar horiek moztuz.Belar txarrak Hezkuntzan

moztuz, Heziberriren (LOMCE-ren inposizioaren autoasimila-zio estrategia) iruzurrak agerianuzteko maiatzaren 9an Duran-gora joatea eta hirugarren mai-lako azterketarekin ez gaudelakonforme erakusteko. Kanpotikinposaturiko azterketak edo be-lar txarrik kenduko ditugulaerakusteko eta gure ebaluazio-irizpideak, euskaldunonak etahaurrak ezagutzen dituzten ira-

kasleenak, landatu eta zaindu-ko ditugula erakusteko.Belar txarrak

jorrailean!

Alex UriarteGernika-Lumo

7 8 urte. 78 urte udalehenhura gogoratuz, behino-la geure herri maiteaezerezean bihurtu zute-la bakardadean esanez. Egunseinalatu hartaz geroztik, geuresorterria goitik behera suntsituzuten hartatik, ezin izan dugubihotzaren eta arrazoiarenepaia azaleratu, borreroak gugeu ginela zioten eta. Erraietangorde behar izan dugu amorruguzti hori, azalera atera ezinik,itzalpean. Baina udaberri be-rriek garai berriak ekarri zituz-ten. Gure barrenean giltzapetze-ra beharturiko gorroto hura ja-danik erruki bihurtua zen.Haserrearen hazi sendo hura or-durako gupidaz ernaitua zego-en. Geure herriaren suntsiketa

komunikazio faltaren ondorioizan zitekeen, nork jakin. He-riotz-kondor haietan etorritakogizon haiek ezin gintuzten gu,behekoak, ondo ikusi. Xomorro-ak baino ez ginen haientzat, izu-ikaraz ihesean zihoazenak.Haiek ere behean egongo balira,gure parean, ikusi ahal izangozuten beraiek bezalakoak gine-la. Baina ez zen komunikaziorikizan. Haiek goian zeuden, gu be-hean. Haiek zeruan, gu infer-nuan. Eta suzko, metrailazkoeta heriotzazko euri hura bidaliziguten. Eta gure anai-arrebakerail. Eta gure amets oro lurpe-ratu. Denborak zauriak irekitzeko

duen indarraren parekoa dahaien orbainak ixteko duenahalmena. Eta orduz geroztik,udaberri ugari bizi izan ditugu.Batzuk ilunak eta lorerik gabe-koak, isiltasunezkoak eta sumi-ziozkoak, alegia. Beste batzuk,argi eta biziagoak. Haietako ba-tean atzerriko gizon arrotz haiekbueltatu ziren gurera. Baina

orain ez zekarten fusilik, besar-kadak baizik. Ez zekarten he-gazkinik, damu hitzak baino. Ezzekarten kondorraren begiradazorrotz hura, anaitasunezko es-presio bizia baizik. Eta orain de-nok geunden behean, bai gu etabai haiek ere. Ikusi zuten bage-nituela karrika berriak. Gure es-kuekin eraikiriko bunker-zuloilun haien beharrik jada ez ge-nuela, gorrotoaren hiriburuhura komunikazioarena bihur-tu zela. Balak lurperatu geni-tuen elkarrekin besarkatzeko,eta ikusi zuten ez ginela kondo-rrak, ezta zomorroak, beraiekbezalako herritarrak baizik.1997an gizon arrotz haiek gu-

rera barkamen eske itzultzean,Gernikan, gure sorterrian, geureerraietan bizitako izu eta zora-keria ezin zitekeela beste inonere gertatu eta gure herriarenerrautsetatik bakezko lema bathazi behar zela aldarrikatu ge-nuen. Mundu guztira zabaltze-ko lema, denontzat baliogarria.Beldur eta mozalak askatu geni-

tuen barnetik, eta ondorengodeiadarra hedatu: atzerritarrok,herritarrok, lagunok, ongi etorriGernikara. Euskaldunon herri-ra, alemaniarrenera, mundukobiztanleenera, bakearen eta as-katasunaren herrira. 19 urteko gazte bat naiz, eta

nire esanak ez direla ez lehenakezta azkenak izango badakit.Honez gain, ederto dakit nikesandakoek ez dutela ezer alda-tuko, ezta erakutsiko. Baina hitzhauekin adierazi gura izan du-dana gazteok ere, gernikarrakzein kanpokoak, gure iragana-ren eta sustraien jakitun garelada. Gazte batzuk ez garela isola-turik bizi, gure arbasoek bizita-koaz kontziente garela. Oroimena ez delako egun ba-

tera mugatzen eta gure barrene-an egun oro izan beharko litza-tekeelako apirilaren 26a, saihes-tu beharrekoaren oroigarri.Egunero izan behar genukeela-ko gogoan behinola gurean ger-taturikoa ez litzatekeela atzerainon jazo behar.

Gernika 78udaberriren ostean

Belar txarrikinguruanbadugunez, etajorrailean gaudenez,galde geniezaiekegeure buruei zer denjorratu beharduguna; Iruñeanbihar izango duguaukera hori,‘Euskaraz bizi nahidut’ ekimenari esker

Mallukitza, historia luzea daukan errotaMuruetan dago Mallukitza, garai batean Maiuguruza izenagaz ezaguna zen errota. Eraikineko ateburuak 1796. urteari aipamen egiten dionarren, hamarkada batzuk arinago hasi ziren eraikitzen. Manuel Txirapozu busturiarrarena zen, eta San Mami zeramikak erabili eta alokatuzuen. Gerora, jabeak dohaintzan eman zion alabari, Maria Dolores Txirapozuri. 1983an itxi zuten, garai batean hornitzen zuen ibilgua erre-katxo bihurtu baitzen itsasadarra bideratzerakoan. Zutik dirau oraindik. INDALECIO OJANGUREN / GIPUZKOAKO ARTXIBO OROKORRA

Argazki zaharra Murueta

«Etxeko jokalariek ere, emakumeen elite mailakosaskibaloian beraientokia edukidezaketela ikusteazharro sentitzen naiz»

«Joko alai etadeigarriaren alde egingenuen, eta uste dutlortu egin dugula»Mario LopezGernika Bizkaia-ren entrenatzailea

‘‘

//3Otzara bete

HITZABarikua, 2015eko apirilaren 24a

Urteurrena

«Gazteenprekaritatearekingehiegi jolasten ari gara»

«Politikak ez dumerezi, gure helburuaez bada gazteek landuina izatea»Angel ToñaLan eta Gizarte Politiketakosailburua

‘‘

Aitzol Aramaio

Bengoetxea

Izar, Oroitz, Pello, Manoli, Haritz, Oihana, Haizea eta Lea.

2015eko apirilaren 24an

Geure marabilli,beti geuaz.

Matxe-matxe.

IV. URTEURRENA

HilberriakUrteurrenakEskertzak HITZAk bi eskualdeetan 28.000 irakurle

Eskelak 18:00ak arte hartzen ditugulea-artibai@hitza.eus / Gizaburuaga: 94-684 44 36 / busturialdea@hitza.eus Gernika-Lumo: 94-627 10 85 / Bermeo: 94-618 72 99

LEA-ARTIBAI, MUTRIKU ETA BUSTURIALDEKO HITZA

Tarifak (BEZ barne)Bi modulu 1x2 (38 mm x 64 mm) 50€Lau modulu 2x2 (82 mm x 64 mm) 100€Sei modulu 3x2 (168 mm x 64 mm) 150€Hamabi modulu 3x4 (168 mm x 131 mm) 300€

Eskelak orain

merkeago

–ERREDAKZIOAEuskara eta euskal komunikabi-deak sustatzeko eta herritarrenartean euskaraz irakurtzeko ohi-tura zabaltzea helburu, Bermeo-ko Udalak LEA-ARTIBAI, MUTRIKUETA BUSTURIALDEKOHITZA egun-kariaren 120 ale banatuko ditudoan herriko zenbait leku publi-koetan. HITZAn «herritarrek hur-bileko informazioa euskaraz ira-kurtzeko aukera dutela», azaldudu Josu Unanue Bermeoko Uda-leko euskara zinegotziak.Udalak banatuko dituen 120

harpidetza horiek udal eraikine-tan izango dira edozeinen esku-ra; liburutegian, Gizarte eta Kul-tura Etxean, Berh@zen, MusikaEskolan…. Era berean, aurton,fisioterapia eta medikuntza zen-troetan, ileapaindegietan, ase-guru etxeetan, zenbait taberna-tan, Erroxape Emakumeen El-kartearen lokalean, akademi-etan, autoeskoletan eta gimna-sioetan ere HITZAirakurtzeko au-kera edukiko dute horietara jo-tzen dutenek.

14 harpidedun ordaintzaileItxaron gelak dituzten lekuakaukeratu ditu Bermeoko Udalakegunkariak banatzeko, «herrita-rrek toki horietan irakurtzekoohitura izaten dutelako, eta ho-rietan euskarazko hurbileko in-formazioa irakurtzeko aukera

ematea oso positiboa dela ustedutelako», aipatu helburuak lor-tzeko bidean.Atzo emandako prentsaurre-

koan gogorarazi dutenez, 2014.urtean udalaren eta HITZAren hi-tzarmenaren bidez egunkariadoan jaso zutenen artean, 14 har-pidedun ordaintzaile lortu dira,«HITZAren garrantziaz jabetuta»,diote. Honakoak dira: Izokin,Erreten, Akelarre, Zokoa, Izaroeta Kiroldegiko tabernak; Bilbaoaseguruak; Amaia eta Bermeopodoklinikak; Yoli, Kix-kix, Kar-mele eta Isabel ileapaindegiaketa Lorea Agirre hortz klinika. Maite Alvarez euskara tekni-

kariak azaldutakoaren arabera,

«oso positiboa da establezimen-du bakoitza harpidedun ordain-tzaile bihurtzea. Modu horretan,Bermeoko Udalak aukera daukabeste leku batzuetara HITZA za-baltzea». Era berean, euskararennormalizazioan lanean jarrai-tzeko, mota honetako ekimenak«beharrezkoak» direla aipatu duUnanuek.HITZA egunkariko Bermeoko

kazetari Olaia Zabalondok, bes-talde, produktua zabaltzen la-guntzeagatik eskerrak eman diz-kio udalari, «herritar gehiago-rengana iristeko modua baita».Bestalde, BUSTURIALDEKOHITZAkaurton hamar urte betetzen di-tuela gogorarazi du.

HITZA leku publikoetanbanatzen jarraituko duBermeoko Udalak aurtonHain zuzen ere, 120 ale banatuko dituzte doan .Euskararennormalizazioan lanean jarraitzeko mota honetako ekimenak«beharrezkoak» direla esan du Josu Unanue Euskara zinegotziak

Atzoko prentsaurrekoan, Ama Lur Bedialauneta HITZAkokudeatzailea, Olaia Zabalondo, Josu Unanue eta Maite Alvarez. I.M.

4 //Bermeo

HITZABarikua, 2015eko apirilaren 24a

–O.Z.Goiko Plazako Kabidxen egingodu gaur, 19:00etan, BermeokoGazte Mahaiak bigarren batza-rra. Horretan, Bermeok Gaztetxebaten edo herriko gazteak batze-ko leku edo espazio ezberdinenbeharrizanen inguruan eztabai-datuko dute. Jakinarazi dute-nez, Bermeoko Udaleko zinego-tziak eta teknikariak ere izangodira gaurko batzarrean.

14 eta 35 urte bitarteko gaztebermeotarrek parte hartu ahaldute Gazte Mahaian. Martxoa-ren 27an egin zuten lehenengobatzarra, eta 25 gazte batu ziren.Horretan, gazte diagnostikoanateratako ondorioen hausnarke-ta egin zuten, eta mahaiarenfuntzionamendua eta lan-ildoakzehaztu zituzten. Ondoren, pro-posamenen eta beharrizanen ze-rrenda bat egin zuten.

Bermeoko GazteMahaiak bigarrenbatzarra egingo du gaur

–OLAIA ZABALONDOBeste urte batez, Guk abizena,zuk? sentsibilizazio kanpaina ja-rri du martxan Bermeoko Udale-ko Euskara Sailak. 2010ean hasiziren kanpainagaz, eta urtezurte, abizenak euskal grafiagazidaztera animatzen diren herri-tarren kopurua goraka doa, Mai-te Alvarez Euskara teknikariakazaldu modura. Jakinarazi due-nez, iaz 48 espedienteen izapi-deak egin ziren euskaraz.Udaleko Euskara zinegotzi

Josu Unanueren arabera, «eraoso errazean» jarri dezakete he-rritarrek euskal abizena moduofizialean euskaraz idatzita, hirupauso besterik ez direla aipatudu. Interesa duenak, lehenik etabehin, erregistro zibilean edobake epaitegian abizena euskalgrafiaz ipini gura duela esan be-harko du, eta han emango dio-

ten eskaera bete beharko du. Ho-rregaz batera eraman beharkoditu nortasun agiriaren fotoko-pia (adinez nagusia ez denak gu-rasoena eraman beharko du), hi-tzez hitzeko jaiotza ziurtagiria,errolda agiria (adinez nagusia ezdenak gurasoena eraman behar-ko du), familia liburuaren foto-kopia (seme-alabak izatekotan)eta seme-alaben nortasun agi-riaren fotokopia (16 urtetik gora-koak badira).

Izen emateak, euskarazHerritarrak abizenak euskal gra-fiarekin idaztera animatzeazgain, epaitegietan egiten direnizen emate guztiak euskaraz egi-tera ere animatzen dituzte. Eus-kara teknikariaren arabera, «eus-kaldun jaio, euskaldun ezkondueta euskaldun hiltzeko aukera ba-dagoelako».

‘Guk abizena, zuk?’kanpaina martxan jarridu aurten ere udalak

–OLAIA ZABALONDOJoan Mari Torrealdai (Forua,1942) idazle, euskaltzaiin, sozio-logo eta Jakinaldizkariko zuzen-dari ohiak hezur-muineko min-bizia dauka, eta 2003az geroztikbizi izandakoari egotzi dio.Zergatik erabaki zenuen Baio-nan, torturari buruzko jardu-naldietan zuk jasandako tortu-ren kontaketa egitea? Kongresuko antolatzaileek eska-tu eta erregutu egin zidaten par-te har nezan nire lekukotasunaedo testigantza emanez. Nireprofileko bat behar zutela, Eus-kal Herritik kanpora ere torturengaia atera zedin. Jardunaldi aka-demikoa zen, eta, gainera, nazio-artekoa. Bi arrazoi horiengatikonartu nuen, kostata, baina.Orduan bizitako eta sufrituta-ko guztiagaz lotzen duzu egunsufritzen duzun minbizia.Baionako nazioarteko jardunal-dietan esan nuen lehen aldiz jen-daurrean minbizia dudala, bai,harira zetorrelako. Nire ustean,nire minbiziak Egunkariakasu-ko torturan ditu bere zuztarrak.Kausa-efektu erlazioa ikustendiot. Ez naiz medikua eta ez naizfrogatzen ahaleginduko, bainani neu, neure barruan, segurunago. Gehiago esango dizut: pu-bliko egin dudanetik hainbatkonfidentzia izan ditut, norkbere kasua aipatuz edo ingurukonorbaitena, eta kasu guztietantrauma osteko estresaren ondo-rioz gaitz fisikoa jasan dutenenkasuak dira.Publikoki asteburuan lehen al-diz kontatu zenuena azaltzea,zaila al da?Ez da erraza zure barruko kon-tuak jendaurrean azaltzea. Lotsakontua da. Errazagoa da, betiere, garaipenak edo ekintza arra-kastatsuak haizatzea. Bestalde,plaza publikoan tortura gaiagazazalduzalea sekula ez naiz izan.Bost urte behar izan nitueneman zidaten tratuari «tortura»izena jartzeko. Torturaz jendau-rrean hitz egitea zaila baldin ba-zait, pentsa zer izango den min-bizia daukazula mundu osoari

jakinaraztea. Eta oraindik zaila-goa da bien arteko lotura egitea.Zaila da, baina barruak aginduzidan esan egin behar nuela,egiari zor niolako, neure buruarieta nire jendeari zor niolako.Ziur nago ez dela nirea kasu ba-karra, eta nahiko nuke bide haubeste batzuek ere urratzea. Nibaino gehiago sufritu duen jen-de asko dago. Gure herrian askosufritu da, asko sufritzen da he-men modu bidegabean, eta ai-torpenenen arrastorik ez dago.Zelan gogoratzen duzu Guar-dia Zibilak zure etxera sartu zi-ren momentua?Atxiloketa osoan une gogorrenaez bada gogorrenetakoa hauxeda, zelan sartu ziren etxean ateaapurtuta, goizeko ordu bat etaerdietan, orroka, kolpeka, zelanapuntatzen zaituen bekokira fu-silekin, zelan emaztea eta ume-ak zugandik apartatzen dituz-ten. Lau ordu egon ziren etxean,nire dokumentuak eta paperakhartu eta euren poltsetan sar-tzen hamar bat guardia zibil. Es-kuak burdinez lotuta etxetik era-matean, familia agurtzen minu-tu erdi bat utzi zidaten, besar-kadatxo bat, guztiz blokeaturikguztiok. Eta ez zait sekula ahaz-tuko, ez umeen begiratu galduaeta izutia, eta ez, zelan guardiazibil batek bota zidan: «Zein hotzagurtu dituzun umeak!» Eta ge-

roago, «umeek aitaren zein irudiizango dute orain?». Barru gaiz-toa behar du gizonak! Hortxeapurtu zuten nire erresistentzia-ren lehen harresia.Etxetik bulegora eraman zin-tuzten dokumentu miaketa egi-teko.Etxetik segidan eraman nindu-ten Jakinen bulegora, nire bule-go profesionalera. Hura zenguardia zibil piloa. Mugitu ezinzen bakarra, neu. Lokal guztiagrabatu, zoko eta bazter guztiakmiatu, ordenagailuaren tripakatera eta edukiak kopiatu. Nireeta Jakinen dokumentu guztiakmiatu zituzten. Iruditzen zi-tzaien guztia apartatu eta jasozuten eramateko, ehunka etaehunka paper. Era guztietakoak,originalak eta kopiak, ofizialaketa intimoak, intimoenak erebai, nire dosierrak eta agendak.Zazpi ordutan bildu zuten guz-tia. Zein den gogorra inpoten-tziarik handienarekin ikusteanahi zutena egin zezaketela, ho-rretan ari zirela, zure iragana txi-kitzen eta zure etorkizuna bal-dintzatzen ari zirela zeure be-gien aurrean. Nire bizitzaprofesionala, nire urteetakolana, pikutara botatzen ari ziren.Kulturalki biluzik utzi ninduten.Eta nik ezin nuen ezer egin.Miaketaren ostean, bidaia etainkomunikazioa. «Benetako»

inkomunikazioa izan zela aipa-tu duzu.Madrilgo bidaia bai luzea, lauguardia zibilen artean, ez jan, ezedan, ez txiza egin. Eta buruamakurtuta, begiak itxita. Eznuen ezertarako eskubiderik,baina bai agindu bat: berba egi-tekoa, isildu barik. Benetan go-gorra. Baina ezer ez gerokoagazalderatuta. Infernu zuloan sartuninduten bost egunerako, galde-ketaz josteko, kolpe eta irainezumiltzeko. Bai, inkomunikazioaeta isolamendua erabatekoa da,osoa: erlojurik ez, eguneko argi-rik ez, 24 ordu argi bonbilla batpiztuta. Ez dakizu zein egunden, ez zein ordu. Inkomunika-zio hori, baina, majo hausten zu-ten guardia zibilek, itaunketara

behin eta berriz deituz, edozeinordutan, beti kaputxaz estalitaeta burua makurtuta. Umilga-rria den-dena, nortasun txiki-tzailea.Gutxi gorabehera, hilabete bategin zenuen kartzelan. Ondo-ren, posible izan duzu normal-tasunera bueltatzea?Kartzela zerutzat hartu genuenhasieran, gentozen lekutik eto-rrita. Baina ez zuen luze iraun ze-ruak. Kartzela gogorra da, fun-tzionarioen apetetara zaude. Es-kerrak euskaldun batzuk bazi-ren han, eta sekulako laguntzaeskaini zidaten. Geroztik nor-maltasunera bueltatu naizen?Bai eta ez. Neurri handi bateanbai, baina ez guztiz. Famili bizi-tza egin dut, lan profesionaleanjardun naiz, bizitza soziala ere

bai, baina beti dago hor nonbai-ten «gure kasua». Ez ahaztu, gai-nera, 12.000 euroko fidantza or-dainduta ateratzen zarela, esku-bide zibilak mugatuta segitzenduzula, eta, gainera, epaiketadaukazula buru gainean. Biepaiketa, hobeto esan: 2010eangauzatu zena bata, eta oraintsu,duela sei hilabete itxi dena bes-tea. Zenbat joan-etorri, zenbatneke eta buruhauste. Zelan nahiduzu normaltasunera guztizitzultzea? Begira, oraintxe ber-tan, hamabi urte igaro eta geroere, arazo horri bueltaka gabil-tza. Betiko markatuta gelditunaizelakoan nago, trauma oste-ko estresaren ondoriozko minbi-ziagaz.Momentu batean galdutako au-toestimua berreskuratzea po-sible al da?Bai, posible eta egingarria da.Horretarako daude psikologoeta psikiatrak, eta horretarakodago, batez ere, gure herria. He-rri honek eman digun sosten-guak, atxikimenduak, maitasu-nak... zutik mantendu gaitu. Or-daintezineko zorra daukaguherriko jendeagaz, erakunde pu-blikoekin, eragile sozialekin, sin-dikatuekin, elkarte soziokultu-ralekin, Egunkaria-ko langilee-kin.Bizitako guztia gogoratzeak, zesentimendu sorrarazten dizu?Alde batetik, etsipena, ikusirikgure inpotentzia eta Estatuareneta bere morroien inpunitatea;atsekabea ere bai, hedabidegehienen jarrera zentsuratzaileaikusita. Eta bestetik, armarik etabotikarik eraginkorrena elkarta-suna, batasuna eta solidaritateadirela sinistea. Hauek gabe gure-ak egin du.Egun aurre egin behar diozugaixotasunari. Indartsu al zau-de?Bai, baietz uste dut . Ondo babes-tua eta lagundua nago: familia,lagunartea, euskaldun jendea.Neure aldetik ere ahal den guztiajarriko dut, noski. Gogoratu di-date maratoilaria izana naizela,eta ez dut ahazteko, bide luze etamalkartsuetan eskarmentua ba-dudala. Ez diot inori huts eginnahi. Ahalegin guztia egingo dutminbizia bizi minez gainditze-ko.Eta familiak? Zelan bizi du hauguztia?Nigaz batera, elkarrekin, ahaliketa hobeen eramaten saiatuta.Naturaltasun osoz. Gainera, pro-zesu honetan, Egunkaria auziosoan legez, ez nago bakarrik,eta nire familia ere ez. Familiakere, nik legez, inguruaren maita-sunaren beroa bizi du etengabe.

«Nire minbiziak ‘Egunkaria’kasuko torturan ditu zuztarrak»JOAN MARI TORREALDAI ‘EGUNKARIA’-KO ADMINISTRAZIO KONTSEILUKO PRESIDENTE OHIAOrain dela bi aste azaldu zuen lehenengoz Euskaldunon Egunkaria-ren aurkako poliziaoperazioan jasan zuen tortura. Min hori egun duen minbiziagaz lotzen du foruarrak

HITZA

«Ez da erraza zurebarruko kontuakjendaurrean azaltzea,lotsa kontua da»

«Ahalegin guztiaegingo dut minbizia bizi minezgainditzeko»

‘‘

//5Forua

HITZABarikua, 2015eko apirilaren 24a

6 //Gernika-Lumo

HITZABarikua, 2015eko apirilaren 24a

–OIHANA CABELLO1937ko apirilaren 26 odoltsuhura gogoan izango dute, bestebehin ere, Gernika-Lumon. Fa-xisten hegazkinek herria bon-bardatu zuela 78 urte beteko diradomekan. Urtero legez, hainbatekitaldi antolatu ditu Gernika-Lumoko Udalak (George Steerkazetariari omenaldia, GernikaSarien banaketa, bonbardake-tan hildakoen aldeko hileta eliz-kizuna Zallo hilerrian...). Hala ere, herritarrek eta herri-

ko talde zein elkarte ezberdinekere sarraski hura gogoan izatekoekitaldiak antolatu dituzte. Ger-nika Batzordeak, esaterako, 4minutu ekimenean parte hartze-ko deia egin die gernikar denei.Orain 78 urte Gernikan bonbakbota zituzten ordu berean(15:45ean) joko dute sirenek etakanpaiek; eta 4 minutuko isil etageldiunea egingo dute. Errente-riko zubia, Merkurio iturriarenparea eta San Kristobal plazadira elkarguneak. Astra arma lantegia zeneko si-

rena berreskuratu zuten Gerni-ka-Lumoko gazteek 2006. urte-an. Orduz geroztik, sirena ho-rren hotsa entzun izan da Ger-nika-Lumon, apirilaren 26an.Gernika 4 minutuekimena 2012.urtean egin zuten lehenengoz(bonbardaketaren 75. urteurre-nean). «Pentsatzeko, oroitzeko,gogoratzeko…» minutuak dira,sustatzaileen arabera. Gernika Batzordeak deituta,

baita, kandelen argiek piztukodituzte Gernika-Lumoko kaleak,iluntzean. Manifestazio isilaegingo dute aurten ere,21:30ean, Foru plazatik hasita.

Gernika SariakBonbardaketaren eguna oroitze-ko ekitaldi gehiago ere izangodira egun horretan. Domeka goi-zean, George Steer kazetariariegingo dioten omenaldiak za-balduko du Gernika-LumokoUdalak prestatutako egitaraua.Gernikazarra Historia Taldeagazbatera, lore eskaintza egingodute, Steerren eskulturan. Ostean, eguerdi partean, Lizeo

Antzokian batuko dira agintari

eta herritarrak, Bakearen eta Be-rradiskidetzearen aldeko Gerni-ka Sarien banaketan. XI. edizioaizango da aurtengoa. Hain zu-zen, Mohamed Abdelaziz etaCarlos Martin Beristain izangodira sarituak. Bi horiek bakeareneta berradiskidetzearen aldeegindako lana eta erakutsitakokonpromisoa sarituko ditu aur-ten Gernika-Lumok. Fronte Polisarioko idazkari

orokor eta SEAD Saharako Erre-publika Arabiar Demokratikoa-ren presidentea da Abdelaziz.Hain zuzen, Saharan bakea lor-tzearen eta giza eskubideekikoerrespetuaren alde lan egiteaga-tik hartuko du saria, domekakoekitaldian.

Beristain, bestalde, azken hiruhamarkadetan indarkeria gataz-ken biktimei lagunduz eginikolanagatik sarituko dute. Besteak

beste, Guatemalan, Kolonbian,SEADen, Bosnian, Mexikon etaEuskal Herrian jardun du.Gernika Sariak horretarako

sortutako epaimahaiak aukera-tu ditu. Herritarren eta elkarteenproposamenak aztertu osteanhartu dute erabakia. Hain zuzen,udaleko ordezkari politikoek,Pforzheimgo alkateak, GernikaGogoratuz Fundazioak, Gerni-ka-Lumoko Kultur Etxeak etaGernika-Lumoko Bakearen Mu-seoak osatzen dute.

Erakusketak16:30ean, Zallo hilerrian batukodira udal ordezkariak, BizkaikoForu Aldundikoak, Eusko Jaur-laritzakoak, bonbardaketatik bi-zirik atera zirenak eta Gernika-Lumoko bizilagunak. Hain zu-zen, 1937ko apirilaren 26an hilziren herritar denen omenezko

hileta elizkizuna egingo dute hi-lerrian, lore eskaintza egiteagazbatera. Bonbardaketagaz lotuta, gai-

nera, hainbat erakusketa egongodira ikusgai egunotan. BakearenMuseoak bonbardaketaren oste-an herria nola berreraiki zutenkontatzen duen erakusketa har-tuko du, urrira bitartean: Onda-rearen berreraikuntza gerra on-doan: ‘Regiones Devastadas’Gernikan. Euskal Herria museo-an, berriz, Los Gernika de Barce-lona erakusketa inauguratu zu-ten atzo. Gernika-Lumoko Kultur Etxe-

ak, berriz, gaur inauguratuko duerakusketa berria: Gerrak denaaldatzen du.

78 urtera ere oroitu beharra Faxisten hegazkinek Gernika bonbardatu zuteneko urteurrena izango da domekako eguna.Udalak ez ezik, herriko elkarte eta taldeek ere ekitaldiak antolatu dituzte

4 minutuko geldiunea eta isilunea egingo dute, aurten ere, bonbak erortzen hasi ziren orduan: 15:45ean. ASIER ALKORTA

Udalak zein herrikotalde eta elkarteekbonbardaketa izangodute gogoanMohamed Abdelazizeta Carlos MartinBeristainek hartukodute Gernika Saria

//7Gernika-Lumo

HITZABarikua, 2015eko apirilaren 24a

Egitaraua

GAUR18:00. Ipuin kontalarialiburutegian: Gerra kontutxoak.Kontalaria, Eneritz Artetxe.20:30.Zine kluba: Omar (Pales-tina, 2013). Lizeo Antzokian.

BIHAR12:30.Liburu aurkezpena:Gernika y otros escritos de LuisIriondo (Xabier Irujo).12:30ean, Elai-Alai aretoan.19:30.Bakearen DoinuakIV. jaialdia.Zuzendaria: Artur Sustatxa.Jai Alai pilotalekuan.

DOMEKA, 2611:15.George Steer-i omenaldia.Lore eskaintza haren eskultu-ran. 12:00.Bakearen eta berradiski-detzearen aldeko XI. Gernika Sa-riak. Sari banaketa ekitaldia, Li-zeo Antzokian.15:45.Sirena deia Pasealekuaneta 4 minutuekimena.Performance herrikoia. 16:30.Bonbardaketanhildakoen aldeko elizkizunaeta lore eskaintza.Zallo hilerrian. 20:00.Herri antzerkia: Gernikagarretan. Gernika-Lumokokaleetan. 21:30.Manifestazio isilakandelekin.Foru plazatik hasiko da.

MARTITZENA, 2820:00.Gernika sortu zeneko649. urteurrena.Zapia jarriko diote On Telloreneskulturan dagoenUri gutunari. Ostean, ibilaldiaegingo dute uriko mugetan ba-rrena.

EGUENA, 3020:30. Ikuskizun flamenkoa:Guernica 75 (Picasso oroituz).Lizeo antzokian.

ERAKUSKETAKGerrak dena aldatzen du.Api-rilaren 24tik maiatzaren 15era.Gernika-Lumoko Kultur Etxe-an. Ondarearen berreraikuntzagerra ondoan: ‘Regiones De-vastadas’ Gernikan.Apirilaren1etik urriaren 4a arte, BakearenMuseoan. Los Gernika de Barcelona.Obra grafikoa: kartelak, posta-lak, zigiluak... GOAZ Museumeketa Bizkaiko Foru Liburutegiakutzitako dokumentu originalak.Apirilaren 23tik azaroaren 11raarte. Euskal Herria museoan.

Gutunak

1937ko Gernika nolakoazen agertaraziko duenalkatea nahi dugu

Apirilaren 26an, GernikarenBonbardaketa kriminala-ren urteurrenean eta laster izan-go ditugun hauteskundeen ata-rian, honako hau eskatu nahidiogu Gernika-Lumoko alkate-gaiari. Alkate izango den andre-ari edo gizonari, gu herritarrokordezkatzeaz gain, munduanezaguna den Gernika ikurra ha-rrotasunez ordezkatu beharduela ohartarazten diogu.Gernika munduan ezaguna

bada, nazi-faxistek egin zutenbonbardaketari, Picassorenegundoko koadroari eta Soroza-balen martxari esker da ezagu-na. Baina... eraso kriminala Ger-nika herriaren aurka gertatu ba-zen ere, etsai inbaditzaileakEuskal Gobernua izutu guraizan zuelako izan zen, eta, ho-rretarako, saminik handienaeragingo zion lekuan eraso zion.Erasoa gudariak eta agintari

politikoak izutzeko izan zen,

bertan behera utz zezaten de-mokrata espainolek faxista ma-txinatuen kontra egiten ari zirengerra. Eten gabe errepikatu denegia da historia irabazleek idaz-ten dutela. Gaur egun ere, ba-tzuek sinistarazi gura diguteGernika ospetsua bada, Don Te-llo deituriko batek Hiri tituluaeman ziolako dela.Egia dena da Gernika ospe-

tsua bazen, bertan eta Gernika-ko Arbolaren babespean Juntak,demokratikoki ordezkatuak, bil-tzen zirelako zela. Gurekin zer ikusirik ez zuten

Castillako Erregeen izenean, ai-paturiko Don Tellok Lumo zati-tu zuen, eta inork eskatu ez zi-tuen Fueroak eman zizkion. Bai-na dohaintza izanda eman zeinkendu berdin egin daitezke.78ko Autonomia Estatutua adi-bide argia dugu; 37 urte pasatuondoren, oraindik, bete barik ja-rraitzen du.Gernika bizkaitar guztien,

zein Baskongadetakoen zeinEuskal Herri osoaren harrotasu-na zen. Horregatik bonbardatuzuten. Guk gura dugu, ordezka-tuko gaituenak argi eta garbiager dezala eraso kriminal harkgure askatasun egarriari eraginzion samina; jaso eta eskertu de-zala beste herri batzuek gugana-ko izan duten eta gaur ere duten

solidaritatea. Gure historiarenberri dutelako onartzen etaerrespetatzen gaituzten herriak.Baten batek Gernika «Bakea-

ren Hiria» izendatu zuen. Gerra-rik ezarekin nahasten da Bakea.Baina Bakea ez da gerrarik eza.Bakea gerra sor dezakeen arra-zoiak ez izatea da. Baten batekGernika «Kulturaren Hiria»izendatu zuen. Baina zenbate-raino da herri baten kultura,bere hizkuntza bigarren hizkun-tza denean eta inbaditzailearenhizkuntza ofiziala denean?Gure herrira datozen bisita-

riak zur eta lur geratzen diraikustean ez dela gelditzen sa-rraski hartako aztarna bat beraere. Eta Gernikatik desagertuegin direla bai krimenaren az-tarnak bai eta kriminalen erres-pontsabilitatea ere. Gure alkateizango denari eskatzen diogu37ko Gernika nolakoa zen ager-tzea. Horretarako, kaleen sarre-retan jarritako argazkien bitar-tez, gaur egun ikusi ahal izateagarai hartako kalea nolakoa zenbonbardaketaren aurretik, etanola geratu zen ondoren. Etaleku historiko esanguratsuetatikbisita gidatuak egitea. Udalarieskatzen dio jai egun bat izenda-tzeko daukan eskubidea erabildezala, eta, aurrerantzean, apiri-laren 26a jai izan dadin. Aberri

Eguna eta Gernikaren bonbar-daketaren egunak luto egunakizendatuko lirateke.Aipamen bat Durangorako,

Hiroshima eta Nagasakirako,Gazarako, Bagdaderako eta Si-riarako... –Juan Ignacio Arana Martija.Gernika-Lumo.

Doluzko eguna,ez zirkuarena

Apirilaren 26ean, 12:00etaneta 17:00etan, zirku ekital-di bi daude antolatuta Gernikan. Ulertzen dugu zirkuko partai-

deek gure herriko historia ezezagutzea, baina, hala ere, gurekexak plazaratu behar dituguekitaldia baimendu dutenei bi-deratuta.Apirilak 26 doluzko eguna da

Gernikan, eta ez zirkuarena. Go-goratu beharra dago, abiazio ita-liarrak parte hartu zuela bonbar-daketa kriminal hartan, eta sol-dadutza italiarra izan zelaGernika inbaditu zuen lehena,bonbardatu ostean. Apirilak, 23, 24 eta 25eko eki-

taldiei buruz ez dago zer esanik,baina apirilaren 26a ez da zirkueguna, doluaren urteurrena bai-zik.–Juan Ignacio Arana Martija. Gernika-Lumo.

2011. urtean antzeztu zuten Gernika Sutan. OIHANA CABELLO ELORRIAGA

–O.C.

Gure herriaren eta in-gurukoen historia bal-dintzatu zuen ekintzahistoriko bat gogora-

tzea eta salatzea, batetik; eta he-rritarrak eurak protagonista zu-zenak izatea, bestetik». Bi horiekziren orain 11 urte jaio zen eki-menaren helburu nagusiak.Gaur egun, egitasmo hura an-tzezlan bilakatu dute, antzezlanherrikoia. 11 urte horietan, sa-soiak sasoi, Patxi Bilbao, EneritzArtetxe eta Carlos Panera zuzen-darien esku egon den proiektua-ren gidaritza herritarrek hartuzuten orain bi urte, eta GernikaGarretan elkartea sortu zuten.Herri antzerkiak ardura han-

dia eskatzen duela onartu duteelkartekideek: «Lan asko eginbehar da dena behar den bezalakoordinatzeko: libretoaren be-rrikuspena eta aldaketak; bakar-

lariekin, koruko partaideekin,umeekin eta beste antzezle guz-tiekin entseguak... Eta koordina-tu behar dira, baita ere, ibilbide-an segurtasuna bermatuko du-ten taldeak». Era berean, kale antzerkia po-

sible egiteko, beraien etxeetakobalkoiak eskatu dizkiete hainbatbizilaguni. «Guzti horrek bu-ruhauste ugari sortu dizkigu,baina, beste alde batik, poztasunhandia ere bai, jendearen bere-koikeriarik bariko ahaleginaikusterakoan».

180 lagunHerritarren inplikazioari esker,180 lagun inguru izango dira do-mekan anztezlanean parte har-tuko dutenak. Kalez kale kroni-kak kantatzen dituen korua, he-rriko zenbait korutako partai-deak, antzezleak edo bakarla-riak, 30 ume...

Herriko elkarteen inplikazioaere aipatzekoa da Gernika Ga-rretan herri antzerkian. Elai-Alaiko dantzariak, txalaparta-riak, irrintzilariak, musika esko-lako musikoak, Gaudeamusabesbatzekoak...

Derioko hilerrianBerritasunak ere badakartza do-mekan antzeztuko duten kaleantzerkiak: eszena berriak pres-

tatu dituzte. Elkartekideek dio-tenez, urteotan euren buruarigaldetu diotenari erantzuteradator kale antzerkia: Zer gertatuzen Gernikan gertatutako izuga-rrikeriaren biharamunean? Ho-rrela,biharamuna goiburu duenperformancea gehitu diote. Tar-te horretan, 1937ko abuztuaren5ean Derioko hilerrian egin zi-tuzten fusilamenduak kontatu-ko dute, besteak beste.

‘Gernika Garretan’ herri antzezlana ikusteko aukera izango dute gernikarrek domeka iluntzean,herriko kaleetan zehar. Aurten, gainera, eszena berriak antzeztuko dituzte.

Herriko historian herritarrak protagonista

–NEREA BEDIALAUNETAMartitzenaz geroztik, Santoñako(Kantabria, Espainia) Nuevo Libebaxurako ontzia Ondarroakoportuan loturik dago. Martitzen goizean, 11:30ean al-

dean, Frantziako uretan arran-tzan zeudela ontziak su hartuzuen, eta dena susto batean geldi-tu baldin bada ere, bertoko mari-nelak ezin izango dira itsasoratu.«Koadro eletrikoan zirkuitu laburbat egon zen, eta horrek eraginzuen sutea. Zorionez, gune horre-tan karbono dioxidoa igortzenduen zirkuitu itxi moduko batdago, eta ateak itxita sua ez zengehiago zabaldu», adierazi du Ru-ben Trueba ontziko patroiak.

Antxoeta erdianItxura guztien arabera, kalteenkonponketak luzerako joangodira; teknikoek bi edo hiru astebeharko dituzte. Denbora tartehorretan, ordea, itsasoratu ezinakgalera ekonomikoak ekarri diz-

kie. Izan ere, baxurako flota an-txoeta erdi-erdian dabil eta. «Ga-lera handiak izango ditugula ustedugu; ia urte erdiko irabaziak».Bien bitartean, gainontzeko

ontziek antxoa deskargatzen ja-rraitzen dute Egidazu Kaian.

Handiagoaren nahianKofradiak igorritako datuen ara-bera, apirilaren 16tik 22ra750.000 kilo antxoa lehorreratudituzte arrantzaleek. Aurreko

asteko kopuruagaz alderatuta,gutxiagoa ekarri dute asteon.Arrainaren tamaina nahikoa

txikia izan da (kiloko 45 eta 55ale), eta merke saldu da bentan:bataz beste, 1,86 euroan. Bestalde, arrantzaleek eurek-

horrela adostuta, kiloko 50 aldebaino txikiagoko antxoarik ezarrantzatzea erabaki dute. Denakere, arrain handiagoa harrapatunahian dabiltza Teilagorrietan,Landen parean.

Pare bat astean ontzi batgutxiago egongo daantxoa deskargatzenOndarroako portuan ibiltzen den Santoñako ‘Nuevo Libe’-k sutetxiki bat izan du, eta konponketak amaitu bitartean, ezin izangodu arrantzara irten .Baxura ontziko arrantzaleak onik atera dira

Teknikoak ‘Nuevo Libe’ ontzian konponketak egiten, atzo goizean. N.B.A.

Iazko Ondarroako Barra. L.I.E.

8 //Ondarroa

HITZABarikua, 2015eko apirilaren 24a

+ Herritaren segurtasuna, hobetzenUdalaren eskariz, asteon Itsasaurre Zubiko zebrabideak berriztu egin dituzte. Hain zuzen ere, lehen zeu-den bi zebrabideak goratu egin dira, eta horregaz guztiagaz herritarren segurtasuna hobetuko da. Se-gurtasuna ez eze, irisgarritasuna ere hobetu egin da; alde batetik bestera igarotzeko herritarrek ez dutezertan koxkarik jaitsi beharko eta. «Herritarrek aspaldi batean egindako eskariari erantzun nahi izandiegu. Portu Zuzendaritzak orain arte ez digu horretarako baimenik eman, baina orain horretarako bai-mena lortu dugunean, beharrak lehenbailehen egitea erabaki dugu». LORE BENGOETXEA

Irudia

–N.B.A.Beste urtez batez, dantza kaleraaterako dute Dantzartek elkarte-ko kideek. Etzi, Dantzaren Na-zioarteko Eguna goi-goitik ospa-tuko dute Ondarroako IX. Ba-rran; Artibai ibaiaren bueltan100 bat dantzari batuko diradantzaren inguruko ekimen be-rezian. «Arrigorri hondartzakozubitik hasi eta erreka ondokopaseoan zehar batuko gara»,azaldu du Maitane Uribe Dan-tzarteko arduradunak. Urtero legez, Ondarroako eta

Lekeitioko dantzariak batukoditu ekimenak. Horiez gain, Vi-llasana de Menako (Burgos, Es-painia) dantzariak ere eurekinbatera egongo dira.

Koreografia bereziakTxikiek zein nagusiek ordu erdi-ko saioak eskainiko dituzte, ba-koitzak bere mailan. Hasten lehenak txikiak izango

dira. 12:30etik aurrera, orain arte

ikasitakoa herritarrei erakustekoaukera izango dute. 13:10ak buel-tan, ostera, nagusien txandaizango da. Hauek «dantza lan-duagoak» eskainiko dituzte.Barra, 13:45ak inguruan amai-

tuko da, baina dantza ikuskizu-nak ez du etenik izango. Dan-tzartekoek funky eta ballet ikus-kizunak eskainiko dituzteAlamedan. «Koreografia bere-ziak antolatu ditugu domekara-ko, eta herritarrak horiek ikuste-ra gonbidatu nahiko genituzke».

Artibai ibaiaren bueltan100 dantzari batuko dituOndarroako IX. Barrak

Aplikazio berri batmartxan ipintzekobatzarra, gaur

UDALA // Ondarroako Udal Eus-kara Sailak bultzatuta, herrikoesaera zaharrekin eta berbekinosatutako mugikorrentzako apli-kazio berri bat ipini nahi da mar-txan. Euskara sailak aplikazio ho-rren erabilera bultzatu nahi du 18urteko gorako gazteen artean, etahorren harira gaur, 19:00etan, Ko-fradia Zaharreko 1. soilairuanegingo den batzarra egingo da.Bertan aplikazioari buruzko in-presioak jaso nahi dira.

San Ignacio kalekosaltoki bateanlapurrak sartu dira

GIZARTEA // Herrizaingo Sailakjakitera eman duenez, San Igna-cio kaleko saltoki batean ostekoahalegina egin dute; jabeek atekosarraila apurtuta topa zuten. «Kal-te materialak besterik ez dituzteeragin lapurrek, itxura guztienarabera, ez zen ezer falta». Ertzai-nen arabera, gainera, gertaera05:00ak eta 08:00ak aldean jazozela uste dute. «Lekuko bat saltokiaurretik 04:30ean pasa zen, eta ezzuen ezer arrarorik ikusi».

HARPIDEDUN IZATEAK BADU SARIA

1 2

Ituarte Zarragoikoetxea, Marieli (Markina-Xemein)Bilbao Zamakona, Amaia (Ondarroa)

AITONA KAFE SORTASaridunek etxean jasoko dute sorta.

w w w . c a f e s a i t o n a . c o m

Kafe kit (sorta): hainbat zaporetako kafeak dakartzan 8 ontzi, 100 gramokoak: Hur, koko, txokolate-menda, txokolate-laranja, txokolate-banilla, anis, banana eta marrubi zaporekoak.

TXINDOKIKO ITZALASaridunek bina sarrera izango dituzte leihatilan, bi hilabetez.

Larraitz | Abaltzisketa | Tel.: 943-10 43 67/628-94 72 53

Lezertua, Ana Mari (Mutriku)Urresti Quinteiro, Jabier (Ondarroa)

–ASIER ALKORTA

Duela bi urte hasita-ko abentura azke-nean ere errealita-te bihurtu da. Ti-tan Desert by

Garmin mendi bizikleta probaegingo da astelehenean hasi etamaiatzaren 2ra bitartean.

Proba horretan Berriatuko(Ander Txakartegi), Ondarroako(Iñigo eta Txomin Bustindui),Markina-Xemeingo (Xabat Arra-te) eta Iurretako (Eneko Barrota)bizilagunak egongo dira. Bainaeurekin batera, Alex Txikon ereegongo da. Seirek batera taldebat osotzen dute. Baina eurenabentura mundu mailako probaegitetik haratago doa. Basamor-tura Eskuzabal lelopean, laster-keta egin eta proiektu solidariobat gauzatuko dute: 6.000 euro-tan baloratutako edukiontziaeramango dute.

Luze jo dute Titan Deserterakoprestaketek. Babesleak lortu,produktuak bildu, edukiontziaeramateko ate guztiak jo... Bidealuzea eta maldatsua izan bada

ere, Txakartegik, Bustinduianaiek, Barrotak, Arratek etaTxikonek ez dute etsi. Erronkahandiei aurre egiteko egindadaudela erakutsi dute.

6.000 eurotan baloratutakomaterialez betetako edukiontziaMarokon dago jada. Bai eta bizi-kletak ere. Orain, bakarrik, pro-tagonistak ailegatzea falta da;maletak ilusioz eta gogoz beteta,gaur aterako dira Marokorantz.

Begoñe Arrizabalaga gogoanZapatua guztia antolatzeko egu-na izango dute. Eta domekanproiektu solidarioa burutukodute. «Zendu berri den BegoñeArrizabalagaren kongregaziokomojekin elkartuko gara, bai etaManuel Tajada Titan Desertekozuzendariagaz ere. Kongrega-zioko mojak eta Tejadak hitz ba-tzuk esango dituzte, eta, ostean,edukiontzia emango diegu kon-gregazioko kideei».

Bihotz handikoak dira seirak.Izan ere, borondatezko akzio so-lidarioa euren kabuz egin dute,gogotik lan eginez.

Astelehenean, lasterketa go-gorrari aurre egin beharko diote.«Gogorra izango dela esan digu-te denek, baina psikologikoki etafisikoki prest gaudela uste dugu.Ondo antolatuta gaude, eta elkarbabestuko dugu; ondo entrena-tu gara, eta egingo dugu».

613 txirrindularigazDenaren gainetik gozatzera etabizitzera doazela diote. «Sufri-mendua gozamen bihurtukodugu». Ezjakintasunak urduri jar-tzen dituela diote. Baina bateko etabestekoekin, gogotsu daude guz-tiak.613 txirrindularik parte har-tuko dute proban, eta sei etapaegin beharko dituzte.

Astelehenean hasiko den Titan Desert mendibizikleta proban parte hartzeaz gain, proiektusolidarioa gauzatuko dute ‘Basamorturaeskuzabal’ egitasmoaren bultzatzaileek;HITZAk jarraipen berezia egingo die.

Titan Desertera,esku bete ilusioz

Ezkerretik eskumara, Eneko Barrota, Xabat Arrate, Ander Txakartegi eta Txomin Bustindui. ASIER ALKORTA

//9Lea-Artibai, Mutriku eta Busturialdea

HITZABarikua, 2015eko apirilaren 24a

Egunez egun

1. ETAPA, APIRILAK 27Irteera.Boumalne Dades.Helmuga.Aknoiun. Kilometroak. 115,930.Igoera maila.2.652 metro.

2. ETAPA, APIRILAK 28Irteera.Aknouin.Helmuga.Toughach.Kilometroak. 112,820.Igoera maila.937 metro.

3. ETAPA, APIRILAK 29Irteera.Toughach.Helmuga.Lamdouare.Kilometroak. 113.

Igoera maila. 1.128 metro.

4. ETAPA, APIRILAK 30Irteera.Lamdouare.Helmuga.Erg Znaigui.Kilometroak.98,940.Igoera maila.585 metro.

5. ETAPA, MAIATZAK 1Irteera.Erg Znaigui.Helmuga.Merzouga.Kilometroak. 102,080.Igoera maila.510 metro.

6. ETAPA, MAIATZAK 2Irteera.Merzouga.Helmuga.Maadid.Kilometroak.65,610.Igoera maila.303 metro.

–EIDER MUGARTEGI

Erdi Aroko harre-siaren arrastoakbegi bistan daudegaur egun orain-dik Lekeition.Dendari kaleko 47.

zenbakitik hilerri sarrerarainokotartean, harresi zati bat ageri da.Tarte batean, Santo Domingokomentuaren barneko aldeangeratzen da harresia, horma ba-tek tapatuta.Joaquin del Valle de Lersundi

(Deba, 1922-Iruñea 2009) inge-niari, geologo eta ikertzailekegindako lan handiari esker eza-gutzen dira Lekeitioko historia-ren atal esanguratsuetako asko.Besteak beste, Lekeitio inguratuzuen harresia ikertu zuen DelValle de Lersundik, haren ingu-ruan zeuden datu eta xehetasu-nak aztertuz.Geologo eta ikerlariak jasota-

koaren arabera, Erdi Aroan, Lu-mentxaren azpian, Isuntzan ze-goen portua lotzen zuen bidea-ren gainean herrigune bat sortuzen. Herrigune hori handitzenjoan zen Gaztelako artile, arraineta ontzigintzari esker. Ardatznagusia Rua Real edo Dendari-kale zuen.Herrigune hori harresi batek

inguratzen zuen, eta gutxienez,bi atari zeuzkan: Portal zaharraedo Portal de Atea (Dendari kale-aren amaieran) eta Elexateakoportala (Santa Maria elizako do-rrearen hegoaldeko fatxadara lo-tua).Lekeitio hiribildu bihurtu ze-

nean hedatu egin zen itsasalde-raino, baina auzo berria babesbarik zegoen. Horrela, 1.334 ur-tean, herrigune osoa inguratukozuen harresia eraikitzeko baime-na ematen du Alfonso XI.ak. Ha-rresi berri horrek bost ate izangozituen: Atea eta Elexatea porta-lak mantendu egin zituzten, etaZumaseta (Gaur egun Artolabaeta Tortola kaleak batzen diren

tokian), Apallua (Gallo taberna-ren eta Euskadiko Kutxaren ar-tean dagoen kantoia ixten zuen)eta Arranegikoa (Narea kalea etaArranegi zabala artean) zabalduzituzten.Harresia ez zegoen setio luze

bat jasateko eraikia, baizik etaherria pirata eta bandokideeta-tik babesteko. Horrela, metro ba-teko lodiera zuen horma nahi-koa zuten. Apallua, Uribarria,Insaurrondo eta La PedreraArranegin amaitzen ziren, etaetxebizitzen atzekaldeak harresipapera betetzen zuen.Hala ere, defentsa horiek era-

sotzeko errazak ziren. Horrela,1414an, Arteaga etxekoek herri-ko atea igarotzea lortu zutelaaurkitu zuen Joaquin del Vallede Lersundik harresien ingu-ruan egindako ikerketan. Bestebatzuetan, berriz, babes hobeaeskaini zuen. Esate baterako,1448an, herria erre zenetik gu-txira, berriz ere Arteaga sendiko-ek inguratu egin zuten herria,Zubieta dorreaz jabetu ondoren.

Ondorengo gotortzeakHarresiaren zati bat indartu zu-ten ondoren, sei oinetako lodie-ra zeukan horma bategaz, eta go-tortze gehiago egin zituzten au-rreraxeago, itsasotik zetozenerasoetatik babesteko. Horreta-rako, kanoiak jarri zituzten San-ta Katalinako puntan. San Niko-las irlan, egun Garraitz, bateriajarri zuten, eta beheko talaianeta San Juanekoan jarri zituztenbeste bigaz batera, portuko sa-rrera itxi zuten.Hesi hori pasatuta, beste ha-

rresi bat zegoen, kanoi-zuloekin.Alarma kasuetan etorbide ba-koitzean jartzen zituzten bate-riak; hondartzako sarrera babes-teko, esate baterako. Indepen-dentzia gerran zein Karlistan,artilleria jarri zuten Lumentzanherriaren babeserako.Gotorleku guztiak itsasoko

erasoetatik babesteko egokiakzirela erakutsi zuten, ez, ordea,lurretik egindako erasoetatik ba-besteko. 1806ko abuztuaren ha-sieran, Ean lurreratzerik ezinizanda, flota ingeleseko zazpiitsasontzi Lekeitio parean jarriziren, eta, iluntzean, ontziakuretaratzen hasi ziren lehorrera-tzeko. Baina egoera horretan or-duak egon ondoren, etsi egin zu-ten ingelesek. Diotenez, seguras-ki, gotorlekuek erakusten zutenzailtasuna ikusita.Uriarte familiaren artxiboan

dionez, eskerrak horrela izanzela: defentsa prestatzeko mar-kinarren bila joan ziren-eta le-keitiarrak, baina ondarrutarrekaurrea hartu zieten.

1812ko ekainean, berriz ere, in-gelesak zeuden Lekeitioren au-rrean, baina, oraingoan, Jauregieta Gipuzkoako boluntarioakzeuden Lekeition herria hartutazeukaten frantsesak kanpora-tzeko. Frantsesak San Jose eli-zan babestu ziren, baina sute ba-ten ondoren, amore eman zuten400 gizonek.

SuhesiaBeste harresi bat ere ba omendago, beste izaera batekoa.1442an Lekeitio suntsitu zuensutearen ondoren, suhesi bateraikitzea erabaki zuten, suteagertatuz gero herritar guztienga-na ez ailegatzeko. Horretarako,etxebizitzak baino altuera han-diagoko harresi bat egin beharzuten, ekialdetik mendebalde-raino, herriaren alde berria ze-harkatuz eta bitan banatuz.Obra luzatu egin zen, sutearen

ondorioz herria ekonomikokiegoera txarrean zegoelako.1488an lortu zen erregearenonarpena, eta Uribarria –gauregun Azpiri– eta Insaurrondokantoien artean eraiki zuten.Bi portal zituen: Trinidade-

koa, izen bereko kalean, Pipe-rrenportalea legez ere ezaguna,eta San Nicolas Tolentinorena.Suhesi hark bere balioa eraku-

tsi zuen. 1595 urteko sutean,Arranegi kalera sua igarotzeasaihestu zuen. Azpiri kaleanbere aztarnaren bat ikus daitekeoraindik.

Erdi Aroan herria inguratzen zuenharresiaren aztarnak bizirik dirautegaur egon oraindik; hari jarraituzherriaren alde batetik bestera ailegatudaiteke ezkutuko bideetatik.

Sei atarikoharresi luzea

Dendari kalerantz zubi txiki batek lotzen du harresia. EIDER MUGARTEGI

Erdi Aroan zegoen harresia ikusten den planoa.

Hilerrirako bidean ikus daiteke harresiaren zati bat. EIDER MUGARTEGI

Alfonso XI.akherrigune osoaharresiz inguratzekobaimena eman zuen Beste harresi bat ereba omen dago; 1442kosutearen ondoreneraiki zuten suhesia

10 //Lekeitio

HITZABarikua, 2015eko apirilaren 24a

–EIDER MUGARTEGIMarkina-XemeinBetiko atzo lanagaz, Leire Aranoizan da 2015eko Peru Abarkalehiaketaren irabazlea. EuskalHerri osoko hemeretzi lan aur-keztu dira aurten, Ibaizabal argi-taletxeak eta Markina-Xemein-go Udalak lankidetzan antola-tzen duten narrazio lehiaketara.Epaimahaikideek esan dutenez,«kalitate handikoak asko».

Betiko atzo lana «ispiluan bereburua ezagutzen ez duenarenerretratua dela» goraipatu duteepaimahaikoek. Egitura biribilaizateaz aparte, idazkera aldetikere oso dotorea dela azaldu dute:«Esaldien erritmoa nabarmen-tzen da, eta hizkuntza landua etaederra darabil egileak. Hitzekinjolasean aritzen da, eta irudi ede-rrak sortzen ditu». Estilo-baliabideak ere finak

dituela azpimarratu du epaima-haiak, «sarearen alegoria bizitza-gaz parekatzean, esate batera-ko», esan dute.

Idazlan irabazlea aukeratuta,ilustrazio lehiaketaren epea za-baltzen da orain. Idazlana esku-ragarri jarri dute antolatzaileekwww.peruabarka.wordpress.comblogean, eta narrazio horretanoinarrituta, euren proposame-nak bidali ahal izango dituzteilustratzaileek ekainaren 27ra bi-tartean.

Ilustrazio bikoitza bidali behardute, guztiz amaituta eta kolore-tan; portadaren zirriborroa etaStory board proposamenaren zi-rriborroa.Lanak formatu digitalean aur-

keztu behar dira, 72 pixel inguru-ko erresoluzioan eta CD bateanMarkina-Xemeingo udaletxeanbertan edo posta bidez.

Leire Arano zumaiarraren‘Betiko atzo’ lanak irabazidu Peru Abarka lehiaketaEuskal Herri osoko hemeretzi lan aurkeztu dituzte narraziolehiaketara .Egitura biribila, idazkera dotorea eta erritmoadituela esan du epaimahaiak .Ilustratzaileen epea zabaldu dute

VI. Umeen Euskal Jaia. HITZA

–E.M.U.250 ume batuko dira domekan,Lekeition, elkarregaz dantzanegiteko. Herriko Etorkizunadantza taldeak VIII. Umeen Eus-kal Jaia antolatu du, eta herrikodantzariez gain, beste bost tal-dek ere parte hartuko dute jaian:Bilboko Goierrik, Markina-Xe-meingo Zerutxuk, Berrizko Ide-miñek, Ermuko Txindurrik etaMutrikuko Gure Ametsak.Dantzari guztiei harrera egin

ondoren, 12:00etan hasiko dutekalejira Atea kaletik, eta Talarai-noko ibilbidea egingo dute Esko-lapetik pasatuta. Dantzaldi batere egingo dute bertan. Agintari

eta Txotxongilo, Txulalai eta Za-patain eta Bizkaiko zinta dantzaeta arku dantza egingo dituzte. Talatik plazarako ibilbidea

egingo dute kalejiran ondoren,Txatxo Kaiatik zehar, eta plazan,berriz, dantzaldia eskainikodute dantzari txikiek. Oraingo-an, Zortziko, Ezpata txiki eta Bi-nako, Xanpetrike, Saltokua, etaGorulari dantzatuko dituzte.

Arratsaldeko erakustaldiaEguerdian, bazkaltzeko tarteaegin ondoren, 17:00etan batukodira dantzariak Atean, eta kaleji-ran joango dira plazara, arratsal-deko dantzaldia eskaintzeko.

Talde bakoitzak, nahi dituen batedo bi dantza egingo dituztela ja-kitera eman dute Etorkizunadantza taldekoek, eta jaiagazamaitzeko Zazpi Jauziak eta La-rrain dantza dantzatuko dituzteguztiek batera.

Umeen Euskal Jaia ospatuko dute250 umek domekan, Lekeition

Peru Abarkagazliluratuta dagoenzumaiarra

1971n Zumaian jaio zen LeireArano, eta Zumaian bizi da,«itsasoaren ertzean beti, etaitsasoari begira». Ikasketaztximeleta, lorez lore askousaindu ditu, baina ezer buka-tu gabea: enpresa-ikasketak, fi-losofia, psikologia... Lanbidez,berriz, itzulpengintzan arituda azken hamar urtean, eta ho-rretan dihardu orain ere, eus-

karara testuliburuak ekartzenbatik bat, gaztelaniatik beti.Orain bi urte bolada batez la-nik gabe gertatu zen eta, herri-ko Julene Azpeitia Ipuin Lehia-ketara narrazio bat aurrene-koz aurkeztu eta Zumaiakoonenaren saria lortu zuen. Ho-rrek adoretu egin zuen zer edozer, eta aurten, bestelako gora-behera batzuk tarteko, PeruAbarka lehiaketara aurkezteraanimatu da, orain dela hiruurte bilduma honen berri jakinzuenetik erabat liluratuta dau-kalako batik bat.

//11Lea-Artibai

HITZABarikua, 2015eko apirilaren 24a

–E.M.U.LekeitioIkusgarri Aretoko apirila, maia-tza eta ekaina bitarteko progra-mazioa prest dago. Udalak, Aitti-tta Txiki Kultur Elkarteak, Musi-kaia Musika Elkarteak eta AzkueIkastolak prestatu dute egita-raua. Joseba B Lenoir Duo musi-ka ikuskizuna izango da lehenataularatzen. Gaur bertan igokoda oholtzara bikoa.Joseba B. Lenoir-ek, Felix Buff

bateriajoleagaz batera prestatuduten musika ikuskizun bereziaegongo da, Ikusgarri Aretoan.20:00etan hasiko da emanaldia,eta sarrera 5 eurotan izango dutemusikazaleek. Bere betiko gita-rragaz, bluesa, folka eta rockarenbidetik abiatuko da bere ema-naldia.

Joseba B. Lenoirigoko da gaur,Ikusgarriaretokooholtzara

–E.M.U.LekeitioThe Mockers Durangoko hiruko-tearen eta Eskean Kristo Arratia-ko boskotearen rock and roll doi-nuak entzuteko aukera egongoda gaur, 22:00etan, Uhagon kul-turgunean. Zuzeneko indartsuaeskainiko dute talde biek.The Mockers hirukote duran-

garraren pausoek, musika ildoberriak jorratzera eraman dituz-te, desagertutzat jotzen zen Rockestilo baten gainean finkatu arte.Musika estilo desberdinen hari-tik, blues edota psikodelia beza-lako mundu desberdinak lan-tzen dituzte. Azote Kalduz! dis-koa aurkeztuko dute ondoren,Eskean Kristo taldekoek.Sarrerak 5 eurotan egongo

dira; 3 eurotan bazkideentzat.

Rock indartsuaeskainiko duteThe Mockerseta EsneanKristo taldeek

–EIDER MUGARTEGIZesta-puntaAsteburuan hasiko da KarmenJaietako Zesta-Punta Txapelke-ta. Aurreko urteetan baino ari-nago hasiko da norgehiagoka, jo-katzeko sistema berezia prestatudute-eta aurtengo txapelketara-ko. Denak denekin eta denak de-

nen kontra jokatuko dute. «Siste-ma polita da, eta lehia pizten du,denak dira aurkari eta bikoteki-de», azaldu du Gorka Urkidi kan-txazainak.86 partida jokatuko dituzte

guztira, lau kategoriatan bana-tuta, eta finala uztailaren 31n iza-tea aurreikusi dute. Elite maila, lehenengo maila,

bigarren maila eta gazteen mailaariko dira jokoan. Elite mailanzortzi aurrelarik eta zortzi atzela-rik jokatuko dute, beste mailaguztietan, ostera, sei aurrelarieta sei atzelari egongo dira ba-koitzean.Aurrelari guztiak atzelari guz-

tiekin batera eta guztien kontrajokatu ostean jakingo da zein-

tzuk egongo diren finalean. Ira-bazten duten partida bakoitzekopuntuak eskuratuko dituzte pi-lotariek, eta puntu gehien di-tuen aurrelaria eta atzelaria zu-zenean pasatuko dira finalera.Bestalde, sailkapenean biga-

rren geratzen diren pilotarieketa hirugarren geratzen direnekfinalaurrekoa jokatuko dute eu-

ren artean. Partidu horren ira-bazleek ere, finalean egoteko au-kera izango dute.Markagailua ere garrantzitsua

izango da; pilotarien puntuetanberdinketa egonez gero, tantukopurua edukiko dute-eta kon-tuan antolatzaileek.

PilotariakTxapelketa, batez ere Lea-Arti-bai eta inguruko herrietako pilo-tariek jokatuko badute ere, kan-poko pilotariak ere hartuko duteparte norgehiagokan. Iparralde-ko Tanbo eta Inza, gipuzkoakoAlberro, Iturbide eta Bailo nafa-rrak eta Gasteiztik etorriko denForondak ere jokatuko dutela ja-kitera eman du Gorka Urkidik.«Daniatik etorri berri diren pilo-tariak ere izango ditugu, Salegi,Etxeba eta Garita, esate batera-ko», zehaztu du kantxazainak.Bertoko pilotariak ere azpima-

rratu ditu Urkidik, eta Antxon,Arbe eta Barandika aitatu ditubeste batzuen artean. Felix Espi-llak ere ikuskizunean parte har-tuko duela aurreratu du.

Karmen Jaietako Txapelketajokatzen hasiko dira asteburuan86 partida jokatuko dituzte guztira, lau kategoriatan banatuta: elite maila, lehen maila,bigarren maila eta gazteen maila .Finala uztailaren 31n izango da

Publikoa, joan den urtean jokatu zen zesta-punta txapelketa ikusten, Markina-Xemeingo frontoi nagusian. EIDER MUGARTEGI

–AINTZINA MONASTERIOPilotaMunitibarko pilotalekuan dau-kate hitzordua gaur gauean pilo-tazaleek. Promozioko Buruz Bu-ruko eta Eskuz Binakako txapel-ketetako bi partidaz gozatzekoaukera izango dute.22:00etan hasiko da pilota

ikuskizuna. Gorka eta Irusta el-karren kontra lehiatuko dira norbaino nor gehiago PromoziokoBuruz buruko lehian.Lehenengo partida horren os-

tean, Eskuz Binakako txapelke-tako partida jokatuko dute. Xala-Cecilio eta Irribarria-Rezustaaterako dira kantxara.Munitibarko pilotalekua bete-

tzea espero dute antolatzaileek;ikuskizuna bertatik bertara ikus-teko pilotazale asko elkartukobaita. Gainera, joaterik ez dute-nentzat Euskal Telebistak zuze-nean emango du emanaldia.Sarrerarik erosi ez dutenek

leihatilan eskuratu ahalko dituz-te, 25 euroren truke.

Gaur gauean Binakakotxapelketa lehiatukodute Munitibarren

–NEREA BEDIALAUNETASokatiraLur gaineko sokatira denboral-di-aurreko azken jardunaldia jo-katuko da Gatikan, bihar. Bosttaldek parte hartuko dute jardu-naldi berezian, eta horien arteanizango dira mutrikuarrak. Euskadiko lur gaineko sokati-

ra denboraldia datorren asteanBerriatuan hasiko baldin badaere, Herri Kirolen Euskal Federa-zioak denboraldia berriari begiraberotzen hasteko hainbat jardu-naldi antolatu ditu.

Bihar Gatikan jokatuko dena,horietako bat izango da. 11:30eanhasita, Mutrikuk, Getxok etaLaukizeko Gaztedi klubeko hirutaldek datorren hastera begiraprest dauden edo ez erakustekoaukera izango dute. «Denboraldiberria hasteko irrikitan gaude.Taldean lau bat kide berri ditugu,eta horiek nola moldatzen direnikusteko egokiak dira horrelakojardunaldiak», azaldu du JavierUrresti Mutrikuko tiratzaileak.Biharkoa, gainera, jardunaldi

berezia izango da. Zortziko tal-

deetan tira egin ordez, launakaegin beharko dute. Jardunaldia-ri dagokionez, pisuaren araberahiru kategoriatan banatuta egin-go dute tira. Gizonezkoak 320 eta300 kilotan ariko dira, eta ema-kumezkoak 260 kilotan. Mutrikuarrek lehen bi probe-

tan parte hartuko dute. Hala ere,ez daude oso ziur 300 kiloko pro-ban parte hartzeko aukerarikizango duten ala ez. «Bi probetanizena emana dugu, baina ez da-kigu pisuan sartuko garen edoez. Hortxe-hortxe ibiliko gara».

Mutrikuarrek denboraldi-aurrekoazken proban parte hartuko dute

Partidak

BARIKUA, 17:001.Antxon-Felix/Tanbo-Inza.2.Gotzon-Collazo/Rodriguez-Alonso.3.Urri-Aitzol/Koxme-Diaga.4.Gandi II-Mandiola/Azka-Ibar.5.Gaizka-Lekue/Bidaburu-Elko-ro I.

ZAPATUA, 10:301.Roke-Elkoro II/Iruta-Uranga2. Ibar II-Collazo/Maza-Jon.3.Arbe-Bailo/Foronda-Leke.

12 //Lea-Artibai eta MutrikuKirola

HITZABarikua, 2015eko apirilaren 24a

//13Busturialdea

Kirola

HITZABarikua, 2015eko apirilaren 24a

–AINTZINA MONASTERIOPilota

Domekan hasi, eta hiruastez jarraian lehiatu-ko dute AjangizkoEsku pilota txapelke-

ta. Etzi, 11:30ean hasiko da lehe-nengo partida. Lehenengo, ben-jamin eta kimu mailetako pilota-riak lehiatuko dira. Gero, lehenmailako afizionatuetan Erran-donea-Martinez eta Elordi-Eros-tarbe bikoteen arteko norgehia-goka izango da.Aurtengoa txapelketa antola-

tzen duten hirugarren urtea da.Hala, hiru astez jarraian, EuskalHerri osotik etorritako pilotariakbertatik bertara ikusteko aukeraizango dute pilotazaleek. Partida guztiak domeketan jo-

katuko dituzte, eta maiatzaren10ean izango da finala. Lehenengo, Arkupe eta Lea

esku pilota eskoletako ikasleakariko dira nor baino nor gehiago.

Haien ostean, lehen mailako afi-zionatuen txanda izango da.

Punta puntako pilotaHortaz, punta-puntako pilota-riak ikusteko aukera ederra es-kaintzen du txapelketak, lasterprofesionalak izango diren pilo-tariak baitaude lehian.Ajangizko pilotalekuan joka-

tuko dutenak gaur egun Malla-

Hiru domekatan lehiatuko dituzte esku pilota partiduak. Maiatzaren 10eanizango dira finalak. Arkupe eta Lea esku pilota eskoletako ikasleak etagerora profesionalak izango diren pilotariak ariko dira jokatzen.

Etzi jokatuko dute Ajangizkotxapelketako lehen partida

Partiden egutegia

APIRILAK 26Benjaminak:Aimar vs Endika.Benjaminak:Uribarri-Arrizaba-la bikotea Ekain eta Inhar biko-tearen aurka.Kimuak:Gallastegi-Enbeita bi-kotea Ioritz eta Aimar bikotea-ren aurka.Lehen mailako afizionatuak:Errandonea eta Martinez biko-

tea Elordi eta Erostarbe bikotea-ren aurka.

MAIATZAK 3 Benjaminak:Lopez vs Salegi.Benjaminak:Kareaga -Kareagabikotea Oier eta Aimar bikotea-ren aurka.Kimuak:Jaio-Bernaola bikoteaPeio eta Koldoren aurka.Lehen mailako afizionatuak:Larrañaga eta Imaz bikoteaEtxebarria eta Erasunen aurka.

bian jokatzen den Biharko Iza-rrak txapelketako partaideetakobatzuk dira. Txapelketa hori dagaur egun lehen mailako afizio-natuen artean jokatzen den ga-rrantzitsuena. Antolatzaileen berbetan, «le-

hen mailako pilota ikusteko etaberataz gozatzeko aukera pare-gabea egongo da Ajangizen».

Xixili Taldeko kide bat.

Gernika-Lumoneskolarteko lehiazgozatuko dute, bihar

GIMNASTIKA ERRITMIKOA //Gernika-Lumoko Santanape ki-roldegian Bizkaiko Eskolartekobakarkako txapelketaren hiru-garren fasea lehiatuko dutebihar, egun osoan. 10:00etanhasiko da ikuskizuna, eta ilun-tzera arte luzatuko da. Xixili tal-deko kideekin batera, Bizkaikobeste ikastetxeetako ikasleekhartuko dute parte. Ume, benja-min, kimu eta kadete mailakoikasleak elkartuko dira Santana-pen.

Getxoren kontrakoderbia lehiatuko dutebihar, basurdeek

ERRUGBIA // Asteburuan 21. jar-dunaldia dute jokoan Ohorezkomailan, eta bi euskal derbi joka-tuko dituzte. Gernika Rugby tal-deak Getxon du hitzordua bihar,17:30etan. Ordiziak eta Herna-nik, aldiz, etzi jokatuko dute.Lau euskal taldeen artetik, ba-surdeak dira orain arte puntugehien lortu dituztenak. Izanere, gernikarrak 44 puntugazseigarren daude sailkapen oro-korrean. Datorren astean amai-tuko dute aurtengo denboraldia.

Beasainen kontrajokatuko dute bihar,gernikarrekFUTBOLA // Gernika futbol tal-deak Beasainen kontra lehiatu-ko du bihar, Hirugarren mailako35. jardunaldia. 18:00etan hasi-ko da bi taldeen arteko nor-gehiagoka, Loinaz futbol ze-laian. Ikusmin handiko partidaizango da, bi taldeak sailkapene-ko gorengo postuetan baitaude.Hain zuzen ere, Gernika biga-rrena da sailkapenean, 65 pun-tugaz. Beasain, berriz, laugarre-na da, 57 puntugaz.

Bihar, Bizkaikotxapelketakofinalerdiak, ikusgai

ESKUBALOIA // Bihar BermeokoArene kiroldegian umeen mai-lako Bizkaiko txapelketako bi fi-nalerdi jokatuko dituzte. Lehe-nengo, 10:30etik aurrera, UribeKosta eta Urdaneta taldeen arte-ko norgehiagoka izango da ikus-gai. 12:00etan, berriz, Urdaibaieta Beurko Barakaldoren artekopartida hasiko da. Finala Gerni-ka-Lumon izango da, maiatza-ren 9an.

Bermeotarrek LagunOnaken zelaiabisitatuko dute, bihar

FUTBOLA // Azpeitiko LagunOnak futbol taldearen kontra jo-katuko du bihar, arratsaldean,Bermeo Futbol Taldeak. Gar-mendipe futbol zelaiko neurke-ta, hain zuzen ere, 17:00etan ha-siko da. Etxekoak zein bermeo-tarrak hiru puntuen bilazelairatuko dira. Izan ere, Ber-meok 42 puntu dauzka, eta ha-mahirugarrena da sailkapene-an. Lagun Onakek, berriz, 39puntu ditu, eta sailkapeneko ha-maseigarrena da.

Urdaibaiko mutiko bat, iaz.

Iazko bi taldeeen arteko derbia.

–A.M.M.Zesta-puntaApirilaren 2an ekin zioten Bari-kuetan Jai Alai kiniela amerika-rra lehiatzeari, eta dagoenekobaditu irabazleak. NagusietanXabi Barandika da aurtengo txa-pelduna. Kadeteetan, berriz,Urko Lekerika nagusitu da. Halaere, txapelketa oraindik ez daamaitu, beste bi jardunaldi gera-tzen baitira. Nagusietan sei partida dira,

eta Barandikak horietatik lauirabazi dituenez berarentzatizan da garaipena. Kadeteetan,bost partida dira, eta horietatikhiru irabazi ditu Lekerikak.Gaur ez da partidarik egongo.

Hurrengo jardunaldia maiatza-ren 1ean izango da, eta hilaren8an jokatuko dute finala.

Barikuetan Jai Alai kinielakirabazleakdauzkadagoeneko

Agenda

Farmaziak

GaurBermeo.Aparicio. AskatasunaBidea, 25. 94-618 70 07.Gernika-Lumo.Arginzoniz.Don Tello, 4. 94-625 38 61.Lekeitio. Arrieta. San Kristobalplaza, z/g. 94-684 01 02.Markina-Xemein/Ondarroa.Urruzuno. Kantoipe, 12 (Ondarroa). 94-683 35 11.Mutriku. Egunez.Apraiz. Erdi-kokale, 3. 943-60 32 50. Gauez.Elorza (Eibar).Juan Gisasola, 18. 943-20 61 00.

BiharBermeo.Aparicio. AskatasunaBidea, 25. 94-618 70 07.Gernika-Lumo.Vitoria. Ocho deEnero, 5. 94-625 09 90.Lekeitio. Arrieta. San Kristobalplaza, z/g. 94-684 01 02.Markina-Xemein/Ondarroa.Urruzuno. Kantoipe, 12 (Ondarroa). 94-683 35 11.Mutriku. Egunez.Apraiz. Erdikokale, 3. 943-60 32 50. Gauez.Elorza (Eibar). Juan Gisasola, 18. 943-20 61 00.

EtziBermeo.Aparicio. AskatasunaBidea, 25. 94-618 70 07.Gernika-Lumo.Vitoria. Ocho deEnero, 5. 94-625 09 90.Lekeitio. Arrieta. San Kristobalplaza, z/g. 94-684 01 02.Markina-Xemein/Ondarroa.Urruzuno. Kantoipe, 12 (Ondarroa). 94-683 35 11.Mutriku. Egunez.Apraiz. Erdikokale, 3. 943-60 32 50. Gauez.Elorza (Eibar). Juan Gisasola, 18. 943-20 61 00.

AstelehenaBermeo.Aparicio. AskatasunaBidea, 25. 94-618 70 07.Gernika-Lumo.Vitoria. Ocho de Enero, 5. 94-625 09 90.Lekeitio.Gorostiaga. Atea, 14.94-684 30 23.Markina-Xemein/Ondarroa.Roldan. Aranatar Sabin, 2 (Ondarroa). 94-683 07 90.Mutriku. Egunez.Burgoa. Astillero, 2 (Deba). 943-19 18 12.Gauez.Elorza (Eibar). Juan Gisasola, 18. 943-20 61 00.

HITZAk ez du bere gain hartzenegunkarian adierazitako esaneneta iritzien erantzukizunik.

Zinema

Gernika-Lumo

LIZEO ANTZOKIA8 de enero, 4 (94-627 02 01).

Omar (Zine Kluba) Gaur 20:30

Fuerza Mayor Bihar 19:00-22:00Etzi 19:00-22:00Astelehena 20:30

BermeoNESTOR BASTERRETXEA ARET.Prantzisko Deuna Atea z/g.

Noche en el museoGaur 21:30Bihar 16:30-18:30-21:30Etzi 16:30-19:00Astelehena 19:00-21:30

LekeitioIKUSGARRIOtxoa Urkiza, 2.

HomeBihar eta etzi 17:30

Perdiendo el norteBihar eta etzi 19:30Astelehena 20:30

OndarroaBIDE ONERABide Onera zinema digitala (94-613 41 48)

Felices 140Gaur eta bihar 22:00Etzi eta astelehena 19:00

Disney junior party (3D)Bihar 19:30Etzi 16:30

Oizmendi TB

Gaur11:30.Gernika-Lumoko osokobilkura.13:30.Kalitatea.15:30.Estetika.16:00. Ikusmira: Simon BolibarMuseoa. 21:30.Gurean Gaur.

Bihar09:30.Gurean gaur asteburua.10:o0.Antzerki: Larri Bombe-roa.12:00.2015eko Eskolarteko Dan-tzari Txikien Eguna.15:30.Bertsoak.20:00.Joxerra Senar: Elkarriz-keta.23:30.Klaketa.

Etzi10:00.Roberto Uriarte.10:30.Antzerkia: Oso printzesailetsuahaur ikuskizuna.15:00.Gurean gaur asteburua.19:00.Kirolaldia: VII. Barikue-tan Jai-Alai kiniela txapelketa 1. saioa.20:30.Berbetan: Luis Iriondo.23:00.Gernika Sutan 2012.

14 //Asteburu kulturala

HITZABarikua, 2015eko apirilaren 24a

–ASIER ALKORTAOndarroaGaur birari hasiera emango dio-zue. Lehenengo kontzertua ze-lakoa izatea aurreikusten du-zue?Guretzat kontzertu berezia iza-ten da beti. Hilabeteak zuzeneanjo barik egon ondoren, gogo han-diz hartu ohi dugu; errepertorioberria, aldaketa dexente abestie-tan, sentsazio berri asko izatenditugu taula gainean. Ikusleen-tzat, aldiz, guztiz gomendagarriada.Zergatik aukeratu duzue Onda-rroa birari hasiera emateko?Esne Beltzak erlazio berezia izandu betidanik Ondarroagaz; tal-dekide bat bertakoa da. ZapatoAzuleko abestia ere egin genuen,eta Beikozini ireki denetik ezdugu bertan jo. Alberto eta Txo-min lagun handiak ditugu, etagogo betez gaude bertan aritzeko.Positibotasuna eta animoak oi-narritzat hartu dituzue birara-ko. Gaur egun bi balio horiekezinbestekoak direla deritzo-zue?Bai, betidanik saiatu izan gara ja-rrera positibo bategaz aurreraegiten, nahiz eta garai zailak biziizan. Guk ondo pasatzeko egitendugu musika, eta hori nabari dagure kontzertuetan, baina ondopasatzeak ez du esan nahi alda-rrikapen sozial nahiz politikoekkabidarik ez dutenik. Alderan-tziz, alaitasun kontziente bateansinisten dugu, kontzientea etaaktiboa. Hori da GoraGo tour.Aurretik egindako birekin al-deratuta, bira berri honek zei-tzuk berezitasun dauzka?Ba, berezitasun handiena, bi tal-dekide berri ditugula da, Pini etaAitor Valcarlos. Horretaz gain,errepertorio berria ere badugu,indartsua eta bizia!Zelan moldatu zarete Suia etaSistiaga ordezkatzeko? Piniketa Valcarlosek zein ekarpenegingo diote taldeari?

Aldaketak ez dira errazak izaten,baina aurre egin behar zaie. Bitaldekide berri edukitzeak ereindarra eta ilusioa berritu egitendizu. Pini guretzat aurkikuntzabat izan da. Ahots indartsua etaaldi berean gozoa du, izugarria.Beste alde batetik, Aitor Valcar-los lehenengo egunetik haizesekzioan oso ondo moldatu daGoraGOn!Balorazio orokor bat egiteko,urteetan taldeak nolako bilaka-era eduki du?Balorazio ederra egiten dugu.Errepidean hamaika pertsona-tik gora gara, eta esperientzia ez-berdinak bizi izan ditugu, onak

asko eta txarren bat ere bai. Bainabidea biziki polita izaten ari da.

Zuen kontzertuetan publikoakantu gosez ikusten da. Giroona izaten da nagusi, eta haneta hemen, jendetza biltzen du-zue. Zein da formula?Ez dakigu. Guk geu ondo pasa-tzen saiatzen gara, egiten dugu-nagaz gozatzen, eta, batez ere,esker onekoak izaten.

«GoraGO Tour alaitasunkontziente eta aktiboabultzatzeko bira da»ZIGOR DZESNE BELTZA TALDEKO KIDEAEsne Beltzak GoraGO Tour birari hasiera emango dio gaur,23:00etan, Ondarroako Beikozinan; DZren esanetan, taldekokideak «gogo betez» daude gaur gaueko kontzerturako.

ESNE BELTZA

Guk ondo pasatzekoegiten dugu musika,eta hori nabari dagure kontzertuetan

//15Asteburu kulturala

HITZABarikua, 2015eko apirilaren 24a

Ekitaldiak

Ondarroa.Gaitasunak ikastengurasoentzako formazio saioa,hilaren 28ean eta 29an, 17:30etik20:30era, Lekeitioko kultur etxe-an. Markina-Xemeinen hilaren28an, 29an eta 30ean, 10:30etik12:30era, Amankomunazgoarenegoitzan. Hizlaria: Hilario Garru-do psikologo klinikoa eta hezi-tzaileen hezitzailea. Saioan par-te hartzeko izena emateko epeamaituta dago. Antolatzailea:Lea-Artibai Amankomunazgoa.

Musika

Bermeo.DJ gaua. Gaur, 23:30eanhasita, Bermeoko Kafe Antzo-kian. Sarrera: 10 euro.Bermeo.Gigatron eta Calceti-nes y Cachetes taldeen kontzer-tua eta DJ Dataren saioa. Bihar,21:30ean hasita, Bermeoko KafeAntzokian. Sarrera: 15 euro au-rretiaz, eta 18 euro leihatilan. Bermeo.Musika taldeen topa-ketak. Los Paniks taldea GarajePunk taldearen aurka; Los Ni-txos taldea Postpunk taldearenaurka; Piketa taldea Grindcoretaldearen aurka; Pupa taldeaDadatrash-en aurka. Bihar,22:00etan, Nuntxaku Kapillan. Lekeitio.Late in brighton tal-dea, etzi, 18:30ean, Ka Hamairun.Markina-Xemein.The Mockerseta Eskean Kristo, gaur,22:00etan, Uhagonen. Sarrera 5euro (bazkideentzat 3).Ondarroa.Esne Beltza (Gora GoTour-en lehen kontzertua), gaur,23:00etan, Beikozinin. Aurresal-menta 8 euro (txarteldegian 10).

Antzerkia

Mutriku.Gaur, 22:30ean, Tra-mana & Brix antzerki taldearenObarixo biazantzezlana, Txala-parta kafetegian, doan.

Deialdiak

Markina-Xemein.Karmen jaie-tako batzarra, astelehenean,19:00etan, Uhagonen. Gaiak: iaz-ko karmenetan deitutako argaz-ki eta margo lehiaketako saridu-nak aukeratzea eta taldeekorain arte egindako proposame-nekin osatutako zirriborrokoekintzak zehazten joaten eta be-rriak aztertzea. Ondarroa.Juanito Urkizu: On-darroako kirolariak historianzeharbekaren aurkezpena,gaur, 19:30ean hasita, Kofradia

Erakusketak

Berriatua.Natalia ZubovarenPastelez egindako erretratuakerakusketa, domekara arte, Goi-kolau kultur elkartearen lokale-an. Gaur, 19:30etik 20:30era;bihar eta etzi, 12:30etik 13:30era.Busturia.Skeleton Sea. Manten-du garbi ozeanoak.Maiatzaren17ra arte, Euskadiko Biodibertsi-tate Zentroan.Gernika-Lumo.Gerrak dena al-datzen du. Maiatzaren 15eraarte, Kultur Etxean.Gernika-Lumo.Photoka Gerni-kako argazkilaritza elkartearenerakusketa. Gaur azken eguna,Elai Alai aretoan.Gernika-Lumo.Los Gernika deBarcelona.Azaroaren 11ra arte,Euskal Herria Museoan.

Lehiaketak

Lekeitio.K13 argazki lehiaketaabiarazi dute. Parte hartu nahidutenek Facebook-era argazkiaigo eta K13-ra atxikitu behardute. Lehiaketa «atsegin dut»gehien jasotzen duen argazkiaizango da. Saria: K13 kamisetaeta jertsea. Argazkiak aurkezte-ko azken eguna: maiatzaren 30a.

Irteerak

Mendexa.Mendexa-Mendexaibilaldia, etzi, 08:30ean abiatuta.Antolatzailea: Kuku-Habixa kul-tur elkartea.

Dantza

Bermeo.Ume eta gaztetxoendantza ekitaldia. Bihar, 20:30ean,Artza frontoian.Markina-Xemein.Dantza kale-an 2015, bihar, 12:00etan, Arkupeaurrean.Ondarroa. IX. Ondarroako Ba-rra, etzi, 12:30ean, HondartzakoZubitik hasi eta ibai ondoko pa-sealekuan. 12:30ean Barra Txikiaegingo da, eta 12:40 aldera, dan-tzari nagusiek egingo dute saioa.Ostean, dantza kale saioa,funkyko eta balleteko hiruzpa-lau koreografiagaz. Antolatzai-lea: Dantzarte.

Hitzaldiak

Bermeo.Botiquin en casa. Gaur,19:00etan, Erroxape EmaumeenElkartearen lokalean.

Zaharrean. Hizlaria: Irene Urru-zola.Ondarroa.Boga! mendi martxa,etzi. Izena emateko epea zabalikdago, Kulixkan eta Anaitasu-nan. Online ere izena eman ahalda: www.boga.aurreramt.org.Eta egunean bertan ere izenaeman ahal da. Irteera orduak(Zubi Zahar ikastolatik): 07:00(ibilbide luzea), 08:30 (ibilbidemotza) eta 10:30 (ibilbide txikia).

Bestelakoak

Bermeo.Udaberriko Azoka:umeentzako tailerrak, arraindastaketa, bertoko produktuensalmenta... Bihar, 09:00etatik15:00etara, Bermeoko azokan. Bermeo.Arrantzaleen Museorabisita; itsasontziak egiteko taile-rra eta jokoak. 4 urtetik gorako-entzat. Bihar, 17:00etatik19:00etara bitartean, Arrantzale-en Museoan. Bermeo.Sukaldaritza tailerra:txokolatezko bizkotxoa. Gaur,17:00etatik 20:00etara, Gizarteeta Kultura Etxean. Sarrera: 3euro.Bermeo.Mireia Delgado ipuinkontalaria. 4 urtetik gorakoumeentzako. Gaur, 18:00etan,udal liburutegian. Gernika-Lumo.Eneritz Artetxeipuin kontalaria: Gerra kontu-txoak. Gaur, 18:00etan, Elai-Alaiareto txikian.Gernika-Lumo.Gernika y otrosescritos de Luis Iriondo liburua-ren aurkezpena. Bihar, 12:30ean,Elai-Alai aretoan.Gernika-Lumo.Gernikako Kul-tura eta Bakearen 25. Nazioarte-ko Jardunaldiak: Askatasuna,adierazpena eta esfera publikoaBakearen Kulturarako. Hitzal-dia, eztabaida-mahaiak eta taile-rrak. Apirilaren 23tik 26ra, goiz-arratsaldez, Elai-Alai aretoan.Munitibar.Bertso-rasta afaria,gaur, 21:30ean, gaztetxean. Bas-tayah Band eta bertsolariak (Ne-rea Ibarzabal, Eneko Arrate, Ma-len Amenabar, Asier Galarza).Mutriku.Etzi, 19:00etan, Ameri-can cuisine filma, Zabiel kulturetxean, 19:00etan, doan. Antola-tzailea: Zine Forum taldea.Markina-Xemein, Etxebarria,Lekeitio, Ispaster eta Mutri-ku.Joste Egunak. Bihar, Marki-na-Xemeinen (Arkupe aurrean),Mutrikun eta Lekeition. Etzi,Etxebarrian eta Ispasterren(12:00etatik aurrera, plazan). Lea-Artibai, Mutriku eta Bus-turialdea.Basamortura esku-zabalproiektu solidarioarenzozketako zenbaki sarituak(oraindik agertu ez direnak):1.851, 3.882, 1.513, 2.161 eta 1.579.

Zure ekitaldiaagertzea

nahi baduzu:

lea-artibai@hitza.eus

busturialdea@hitza.eus

Gernikako hiribilduasortu zenetik 649 urteraOn Tello kondeak Gernikako hiribildua sortu zuela 649 urte betekodira martitzenean, eta, urtero legez, urteurren hura gogoratukodute gernikarrek, On Telloren eskulturaren eskuan dagoen Uri gu-tunari zapia jarrita. Horretarako, Foru plazan bilduko dira herrita-rrak. Hori eginda, ibilaldia egingo dute bertaratutakoek herriko ka-leetan. 20:00etan jarri dute hitzordua. GERNIKAZARRA HISTORIA TALDEA

Irudia Gernika-Lumo

–IZARO MENDIETAArratzuHainbat eta hainbat korrikalariprest dira bihar Campos Urdai-bai Kopako hirugarren probapuntuagarria lehiatzeko; biga-rren urtez, gainera, era berezi ba-tean jokatuko dute Arratzukoproba, egunez barik, gauez partehartuko dute korrikalariek.Lasterka ez ezik, proba oinez

ere egingo duenik bada; izan ere,martxa zein lasterketa hartukoditu, beste urte batez, ArratzukoGau Trailak. Hala, batean zeinbestean parte hartzen duenak 18kilometroko ibilbidea izango duaurretik, behin irteera puntutikaterata. Ibilbidea burutzeko, Arratzu-

ko plazan jarri dute hitzordua;martxako parte hartzaileak20:30ean bilduko dira, eta laster-ketakoak, berriz, 21:30ean.

Kontuan hartuta gauez eginbeharko dutela, zailtasun «han-dia» daukan proba izango da za-patukoa antolatzaileen arabera.Hala eta guztiz ere, ibilbidean la-guntzeko kontrol puntu bi etaanoa puntu bi egongo direla go-gorarazi dute.

Kopeta argia beharrezkoaLasterketarako 200 lagunekeman ahal izango dute izena,eta, momentuz, 80 bat lagunekeman dute. Martxarako, berriz,140 parte hartzailetik gora egon-go dira. Batean zein bestean par-te hartzen duten guztiek kopetaargia eraman beharko dute.Horien artean federatuak di-

renek 13 euro ordaindu beharkodituzte martxan zein lasterketanparte hartzeko, eta federatuta ezdaudenek, aldiz, 15 euro.

Urdaibai Kopakohirugarren probalehiatuko dute bihar

Publierreportajea

Industriari lotutakoaukera anitzak

Barrutialde BHI

Txikia izanik ere, asko du eskain-tzeko Barrutialde BHIk, eta ho-rren adierazgarri da bere anizta-suna eta ematen dituen aukeraguztiak. Ohiko institutuetan be-zala, Derrigorrezko BigarrenHezkuntza (DBH) eta Batxiler-goa ikasteko aukera dute bertanmatrikulatzen direnek, baina,horrez gain, Erdi zein Goi maila-ko lanbide heziketak ere egin di-tzakete, beste hainbat aukerenartean.

Bi indargune ditu BarrutialdeBHIk: batetik, eskualdean elea-nitza den institutu bakarra da,ikasgaiak ingelesez egiteko au-kera ematen baitu maila guztie-tan; bestetik, profil oso teknikoadu, Lanbide Heziketak eranstendizkion arlo industrialeko balia-bideekin. Batxilergoa, halaber,arlo bakarrekoa da; zientifiko-teknologikoa.

Eskaintzen dituen LanbideHeziketak ere, arlo berekoakdira: Erdi mailan, Instalazio etaaltzari hornikuntza (Aroztegia)eta Mekanizazioa zikloak egin

daitezke, eta, Goi mailan, berriz,Fabrikazio mekanikoaren pro-dukzioaren programazioa deitu-takoa. Azken horrretan, gainera,enplegarritasun tasa oso altuada. Batxilergoa bukatuta, uni-bertsitatera joan aurreko aukeraposible moduan ikusten du Ba-rrutialdek Lanbide Heziketa;bertan hartzen baitute lan mun-durako praktikotasuna.

Egunez ez ezik, arratsaldeetanere, Barrutialde inguruko herri-tarren ikasgune bilakatzen da;izan ere, klase ezberdinen bitar-tez, praktikak atzerrian (Eras-mus +) egiteko asmoa dutenikasleentzat ahozkotasuna inge-lesez praktikatzeko, Goi mailakoziklora igarotzeko sarbide froga-rako prestakuntza jasotzeko(atal orokorra) edota langabe-tuentzako ikastaroetan partehartzeko aukera izaten baita.

Hala, Lanbide Heziketako es-kaintza zabaltzea helburu, lane-an jarraituko du Barrutialdek au-rrerantzean ere, industria arloanaukera anitzak eskainiz.

Lea-Artibai, Mutriku eta Busturialdeko

Argitaratzailea:Lea-Artibaialdeko Hedabideak, S.L.LegeGordailua:BI-2906-03. ISSN: 2173-7118. Zuzendaria: LarraitzIbaibarriaga Etxaburu. Zuzendariordeak: Izaro Mendieta eta Asier Alkorta. Kudeatzailea: Ama Lur Bedialauneta.Egoitzak. Gizaburuaga.Okamika Goikoa baserria, 48289. Tel. 94-684 44 36. Faxa: 94-684 44 33. Mutriku. Barrenkale, 12(behea), 20830. Tel. 943-60 34 68. Bermeo. Atalde 17, atzealdea,48370. Telefonoa eta faxa: 94-618 72 99. Gernika-Lumo.Bekoibarra. San Miguel eraikina, 35. 1. solairua. 48300. Tel. 94-627 10 85. Faxa: 94-625 71 57. Posta: lea-artibai@hitza.eus,busturialdea@hitza.eus. Webguneak: busturialdea.hitza.eus /lea-artibaietamutriku.hitza.eus. Publizitatea:publibusturia@hitza.eus / publilea@hitza.eus ; 600 57 14 26(Irati Urberuaga).Postak eta telefonoak: bermeo@hitza.eus(647 355 654); gernika@hitza.eus (647 355 332);muxika@hitza.eus (647 355 009); ondarroa@hitza.eus,mutriku@hitza.eus (607 490 163); markina-xemein@hitza.eus,lekeitio@hitza.eus (607 490 160).

‘Hitza’ diruz laguntzen duten erakundeak. Udalak: Aulesti, Mutriku, Lekeitio,Nabarniz, Ispaster, Bermeo, Gernika-Lumo, Busturia, Ajangiz, Muxika, Berriatua,Gizaburuaga, Ondarroa, Markina-Xemein, Ibarrangelu, Murueta, Etxebarria eta Ea.

Hitza-ko bezeroenarreta zerbitzua(zalantzakargitzeko,harpidedunegiteko):

902 82 02 01

Lea-ArtibaialdekoHedabideak S.L.kokideak:

Aldizkari honek BizkaikoForu Aldundiaren laguntza jaso du.

Hitza-kBai Euskarari

eta beste 108eragile

Barikua2015eko apirilaren 24a

Goiza Arratsaldea Tenperatura Itsasoa

< 24°<13°

Itsasgora 09:23-21:45Metroak 1,2-1,2Itsasbehera 03:03-15:22Metroak -1,2 - -1,4

lea-artibaietamutriku.hitza.eus / busturialdea.hitza.eus

SARRERAKMOCKERS + ESKEAN KRISTO

KontzertuaApirilak 24, barikua, 22:00etan

Markina-Xemeingo Uhagon kulturgunean

ESNE BELTZAGORA GO TOUR 2015

Bira berriaren lehen kontzertua

Apirilak 24, barikua, 23:00etanOndarroako Beikozinin Miren Urresti Arano ( Berriatua)

Felisa Urresti Txurruka ( Ondarroa)Ibai Muñiz Etxaniz (Ondarroa)

Naroa Argoitia Iñurrita (Ondarroa)Josefa Mendizabal Gabiola ( Ondarroa)

Agurrak

Zorionak!

Edurne. Zorionak bi bider zure lobak Arene, Ane, Aiora eta Mikel. Lekeitioko familia eta lagunak.

Zoridxonak printzesa!

Sare (Bermio). Konturetu barik4 urte mando! Asteburuen pilobaten amatukuz kandelak!

–IZARO MENDIETABermeoOrain arte moduan, haurren ar-tean irakurzaletasuna piztu nahidu Bermeoko Udal Liburute-giak, eta hori lortzeko, hainbatekimen burutu izan ditu. Orain-goan ere, helburu horren aldekoapustua egin du, ekimen berribat antolatuta.

Hain zuzen, 0 eta 2 urtekoumeei zuzenduta egongo damaiatzean gauzatuko duten eki-men berria, Azalerako ipuinak.Giro «lasaia eta xamurra» sortu-ko da horren baitan, eta, bitarte-an, ipuinek, kantuek, masajeeketa jolasek hartuko dute nagusi-tasuna. Hartara, haurrekin ko-munikazio bide berriak zabal-tzeko aukera edukiko dutelauste dute Udal Liburutegikoek.

Hain justu, hiru saio egingo di-tuzte, eta maiatzaren 7an izangoda lehena. Gainontzekoak maia-tzaren 14an eta 21ean egingo di-tuzte; guztiak 11:30ean hasita.

Egun horietan guztietan, «li-buruek eskaintzen duten balia-bideak erabiliz, entzumena,kontaktua, ikusmena eta dasta-

mena landuko dituzte parte har-tzaileek».

Gehienez, hamabi familiakparte hartu ahal izango dute, etaizena emateko Bermeoko UdalLiburutegira jo beharko dute.Leku berean, gainera, ekimena-ren informazio gehiago eskuratuahal izango dute.

Irakurzaletasuna pizteko ekimenberria hasiko dute umeentzat

Zorixonak aitxitxe!

Zelako merendolie preparakozubixer? Gozokixek baino maris-kue gurau, eh?Mosutxu askooooo!!

Maiatzean hasiko dute Azalerako ipuinakekimena. IZARO MENDIETA

p001_busturia(279)p002_busturia(385)p003_busturia(351)p004_busturia(371)p005_busturia(403)p006_busturia(338)p007_busturia(348)p008_busturia(419)p009_busturia(95)p010_busturia(85)p011_busturia(86)p012_busturia(113)p013_busturia(98)p014_busturia(69)p015_busturia(71)p016_busturia(92)