44907477-apuntes-celga

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

1/64

1. Que os dígrafos galegos non se poden separar a final da liña; polo tanto é incorrecto cortar así a palabra: baral-la, un-ha, gu-iso.

2. Os dígrafos, que son seis, forados por dous grupos de letras: ch, ll,... coo !ios antes,representan un "nico son e non foran parte do alfabeto, son coo se fosen un #, ou un $. %osdicionarios est&n & fronte da s"a propia letra ag&s o 'que(.

). O noe galego das letras é do *énero asculino: así debe dicirse: o a, o b, o t, etc.

+. O noe da letra 'q( pasa a ser 'que(, fora parte do alfabeto e atpase & fronte da s"a propia letra.

. ol!endo sobre os dígrafos citados antes: representan un "nico son e funcionan, na escrita, coounidade. /olo tanto, na di!isin sil&bica e na particin de palabras en final de liña, os dígrafos nonse poden separar. 0 particin ten que ser: ningu-nha, e non ningun-ha.

. 0 inicial ai"scula dos dígrafos s se escribe con 'ai"scula( o prieiro eleento: Quiroga Qu3,4leida 4l3.

Non se acentúan graficamente (´)

5e acaban en ditongo decrecente, seguido ou non de 'n( ou 's(: partiu, aei, aou, adeais,controis, papeis, fieis, españois, catedrais, aneis, caracois.

Os adverbios reatados en –mente %O% le!an nunca acento gr&fico: rapidaente, politicaente,econoicaente.

Os pronoes interrogativos e exclamativos %O% le!an acento gr&fico, cal, cando, coo, onde,quen, por que3 cando !an entre signos de interrogacin ou de adiracin. 6*eplo: Que calor7; 8eonde !és9; Que e contas9; oo cho!e7.

0O 86

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

2/64

0O=%86

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

3/64

c3 Perden o M4M E is; 5epre en palabras agudas: seana l3 F is E seanais; cara!e l3 F isE cara!eis; aHu l3 F is E aHuis; cadri l3 F s E cadrís; papel3 F is E papeis.

d3 Conservan o M4M F es: ando non son agudas ou son onosílabas: fértil F es E fértiles; pel F es E peles; !al F es E !ales; el F es E eles; ril F es E riles.

e3 Se rematan en calquera outra consoante MM, ou MNM, ou M?M ou M5M, antéñena, F

M65M, singular: *antar F es E *antares; flor F es E flores; rapaH F es E rapaces; noH F es E noces;arqués F es E arqueses.

Os noes que teñen a esa fora para o singular e o plural: lapis, *udeus, !enres, oasis, paraugas, bens, cutes, ir&ns.

a3

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

4/64

'n canto á interrogaci$n () e a admiraci$n () o eprego dos signos de interrogacin eadiracin é obrigatorio final do enunciado, e s se recoenda seu principio para e!itar abigidade e facer &is doada a lectura.

Cn erro oi corrente en >alicia é usar o !erbo 'facer( cando hai referencia a tepo no cato de'haber(. e*aos e*eplos:

*ai anos que non te !e*o.

+ai o que che andan.

*ai oitos séculos que se descubriu 0érica.

*ai un inuto que esti!o aquí.

+ai todo o que quería.

0s seguintes palabras teñen o 'n( en castel&n que o perden pasaren galego así teos: 0 orde, o

e*ae, ditae, crie, !elae, abdoe, ré*ie, !e*ae, *ere, lique, pole, en cabio non seadmite xoven, debe dicirse oHo, no!o: iño no!o; Os oHos buscan traballo. /ero é 'dolen(,que é un bretoniso.

Os pronoes persoais: ?6, $6,

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

5/64

1- 8is non dices3, dicía non decía3. 2- 5ouben non supen3, dicir. )- aeu non caiu3, !oan non!olan3. +- 0ndei non andi!en, nin andu!en3, andara non andi!era, nin andu!era3. - onducínnon condu*en3, fo*es non fu*es3. - 8ores non dures3, cospe non cuspe3 G- 0d!irte nonad!erte3, saio non salgo3 I- ?oio non oo3, coñeHo non coñoHo3 J- aio non caigo3, entesnon intes3. 1D- Ko*en non fu*en3, ides non !ades3. 11- =a non iba3, !ou non !on3. 12- =aos

non íbaos3, saireos non salireos3. 1)- rería non creería3, liron non leron3. 1+- 5aberei nonsabrei3, caín non caíne3. 1- 4ida non leída3, sae non sale3. 1-

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

6/64

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

7/64

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

8/64

Coas preposicións DE e EN

EN DE

este(s)esta(s)

isto

neste(s)nesta(s)

nisto

deste(s)desta(s)

disto

ese(s)esa(s)

iso

nese(s)nesa(s)

niso

dese(s)desa(s)

diso

aquel (es)aquela (s)aquilo

naquel (es)naquela (s)naquilo

daquel (es)daquela (s)daquilo

Co indefinido OUTRO

OUTRO OUTROS

esteesta

nestoutro(s)nestoutra(s)

destoutro(s)destoutra(s)

ese

esa

nesoutro(s)

nesoutra(s)

desoutro(s)

desoutra(s)aquelaquela

naqueloutro (s)naqueloutra (s)

daqueloutro (s)daqueloutra (s)

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

9/64

Posuidores Persoa Unha cousa posuída Varias cousas posuídas

Masculino__Feminino Masculino__Feminino

1ª meu _____miña meus _____miñas

2ª teu _____túa teus _____túas

3ª seu _____súa seus _____súas

4ª noso _____nosa nosos _____nosas

5ª voso _____vosa vosos _____vosas

6ª seu _____súa seus _____súas

*23',

INDICATIVO

Presente Co!ret4rito Pret4rito

hei había houbenhas habías houbeches

ha, hai había houbo

habeosAheos habiaos houbeos

habedes habiades houbestes

han habían houberon

2nte!ret4rito

+uturo

Pos!ret4rito

houbera haberei habería

houberas haber&s haberías

houbera haber& habería

houberaos habereos haberiaos

houberades haberedes haberiades

houberan haber&n haberían

SUBXUNTIVOPresente Pret4rito +uturo

ha*a houbese houber

ha*as houbeses houberes

ha*a houbese houber

ha*aos houbéseos houberos

ha*ades houbésedes houberdes

ha*an houbesen houberen

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

10/64

S',

INDICATIVO


son era fun

es eras fuches

é era foisoos eraos foos

sodes erades fostes

son eran foron

2nte!ret4rito

+uturo

Pos!ret4rito

fora serei sería

foras ser&s serías

fora ser& seríaforaos sereos seriaos

forades seredes seriades

foran ser&n serían

SUBXUNTIVO

Presente Pret4rito +uturo

se*a fose for

se*as foses fordes

se*a fose for

se*aos fseos foros

se*ades fsedes fordes

se*an fosen foren

IMPEATIVO

se 2S persoa do singular sede 2S persoa do plural

!OMAS NOMINAIS

0nf% Conx% 0nfinit% 5erund% Partic%

ser ser sendo sido

seres

ser

seros

serdes

seren

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

11/64

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

12/64

/resente3 0ndo equi!ale a 0ndo

=perfecto3 0ndaba ' 0ndaba

/retérito /erfecto3 0ndei ' 0ndu!e- $e andado- $ube andado

/luscuaperfecto3 0ndara ' $abía andado

Kuturo3 0ndarei ' 0ndaré-$abré andado.

ondicional3 0ndaría '0ndaría-$abría andado.

/resente de sub*unti!o3 0nde '0nde-haVa andado.

=perfecto de sub*unti!o3 0ndase '$ubiera o hubiese andado-

0ndu!iera o andu!iese.

=perati!o3 0nda - 0ndade !os '0nda t"-0ndad !osotros.

Presenteand-o coll-o part-oand-as coll-es part-esand-a coll-e part-eand-a-os coll-e-os part-i-osand-a-des coll-e-des part-i-desand-an coll-en part-en

0m!erfecto

and-a-ba coll-ía part-íaand-a-ba-as coll-í-a-s part-ía-sand-a-ba coll-ía part-íaand-a-ba-os coll-ía-os part-ia-osand-a-ba-des coll-ía-des part-ia-desand-a-ba-n coll-ía-n part-ía-n

Perfectoand-ei coll-ín part-ín

and-aches coll-iches part-ichesand-ou coll-eu part-iuand-aos coll-eos part-iosand-astes coll-estes part-istesand-aron coll-eron part-iron

Pluscuam!erfecto

and-a-ra coll-e-ra part-i-raand-a-ra-s coll-e-ra-s part-i-ra-sand-a-ra coll-e-ra part-i-ra

and-a-ra-os coll-e-ra-os part-i-ra-osand-a-ra-des coll-e-ra-des part-i-ra-desand-a-ra-n coll-e-ra-n part-i-ra-n

+uturoand-a-re-i coll-e-re-i part-i-re-iand-a-r&-s coll-e-r&-s part-i-r&-sand-a-r& coll-e-r& part-i-r&and-a-re-os coll-e-re-os part-i-re-osand-a-re-des coll-e-re-des part-i-re-desand-a-r&-n coll-e-r&-n part-i-r&-n

+uturo &i!ot4tico (condicional)

and-a-ría coll-e-ría part-i-ríaand-a-ría-s coll-e-ría-s part-i-ría-sand-a-ría coll-e-ría part-i-ríaand-a-ria-os coll-e-ria-os part-i-ria-osand-a-ria-des coll-e-ria-des part-i-ria-desand-a-ría-n coll-e-ría-n part-i-ría-n

S8358N607-

Presenteand-e coll-a part-aand-e-s coll-a-s part-a-sand-e coll-a part-aand-e-os coll-a-os part-a-osand-e-des coll-a-des part-a-desand-e-n coll-a-n part-a-n

0m!erfectoand-a-se coll-e-se part-i-se

and-a-se-s coll-e-se-s part-i-se-s

and-a-se coll-e-se part-i-seand-&-se-os coll-é-se-os part-í-se-osand-a-se-des coll-e-se-des part-i-se-desand-a-se-n coll-e-se-n part-i-se-n

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

13/64

92,

INDICATIVO


dou daba dei

d&s daba deches

d& daba deudaos dabaos deos

dades dabades destes

dan daban deron

2nte!ret4rito

+uturo

Pos!ret4rito

dera darei daría

deras dar&s darías

dera dar& daríaderaos dareos dariaos

derades daredes dariades

deran dar&n darían

SUBXUNTIVO


dea dese der

deas deses deres

dea dese der

deaos désos deros

deades désedes derdes

dean desen deren

IMPEATIVO

d& 2S persoa do singular dade 2S persoa do plural

!OMAS NOMINAIS


dar dar dando dado

dares

dar

daros

dardes

daren

'S62,

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

14/64

INDICATIVO


estou estaba esti!en

est&s estabas esti!eches

est& estaba esti!o

estaos estabaos esti!eosestades estabades esti!estes

est&n estaban esti!eron

2nte!ret4rito

+uturo

Pos!ret4rito

esti!era estarei estaría

esti!eras estar&s estarías

esti!era estar& estaría

esti!eraos estareos estariaosesti!erades estaredes estariades

esti!eran estar&n estarían

SUBXUNTIVO


estea esti!ese esti!er

esteas esti!eses esti!eres

estea esti!ese esti!er

esteaos esti!éseos esti!eros

esteades esti!ésedes esti!erdes

estean esti!esen esti!eren

IMPEATIVO

est& 2S persoa do singular

estade 2S persoa do plural

!OMAS NOMINAIS


estar estar estando estado

estares

estar

estaros

estardes

estaren

+2C',

INDICATIVO


fago facía fi*en

fas facías fi*eches

fai facía fi*o

faceos faciaos fi*eosfacedes faciades fi*estes

fan facían fi*eron

2nte!ret4rito

+uturo

Pos!ret4rito

fi*era farei faría

fi*eras far&s farías

fi*era far& faría

fi*eraos fareos fariaosfi*erades faredes fariades

fi*eran far&n farían

SUBXUNTIVO


faga fi*ese fi*er

fagas fi*eses fi*eres

faga fi*ese fi*er

fagaos fi*éseos fi*eros

fagades fi*ésedes fi*erdes

fagan fi*esen fi*eren

IMPEATIVO

fai 2S persoa do singular

facede 2S persoa do plural

!OMAS NOMINAIS


facer facer facendo feito

faceres

faceros

facerdes

serdes

faceren

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

15/64

6,2',

INDICATIVO


8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

16/64

/ordes

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

17/64

/oren

O coparati!o pode ser de:

1. =gualdade con: a3 tan, b3 coa, c3 coo.a. 5on tan alto coa ti.

b. O e*ae foi tan doado coo pensaba.c. Baquín é tan grande coa in.

2. 5uperioridade: a3 &is, b3 que, c3 do que.a. P &is bo do que parece.

b. #tae &is auga queAca !iño.c. /ocholo traballa &is ca ns.

). =nferioridades: a3 enos, b3 caAque, c3 do que.a.

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

18/64

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

19/64

son un calco do castel&n, coo !eos, f&ciles de distinguir. 0 tra!és do castel&n entraron oitos préstaos no galego: escoba por !asoira, grifo por billa, sartén por ti*ola. %on se di sin senn sen.0!enta*ar é un castelaniso por a!anta*ar; !i*iar correcto e non !i*ilar; !idro non !idrio; casaríofora correcta e non caserio.

-erbos reatados en RC=: constituír, construír, restituír, contribuír, prostituír, destruír, concluír,substituír, incluír.

C-NS6,8@,/resente de =ndicati!o: constr"o, constr"es, constr"e.....

5ub*. /resente: constr"a, constr"as, constr"a, construaos, construades, constr"an.

-erbos reatados en R66: agradecer, coñecer, crecer, renacer, ou -C=: conducir, producir,inducir, aducir, traducir.

2A,29'C',/resente de =ndicati!o: agradeHo, agradeces, agradece...

5ub*. /resente: agradeHa, agradeHas, agradeHa, agradeHaos, agradeHades, agradeHan.

C-N98C0,/resente de =ndicati!o: conduHo, conduces, conduce.

5ub*. /resente: conduHa, conduHas, conduHa, conduHaos, conduHades, conduHan.

-erbos reatados en RC= nos que se coeten oitos erros: conducir, producir, inducir, traducir,aducir, reducir.

C-N98C0,/erfecto: conducín, conduciches, conduciu, conducios, conducistes, conduciron.

/luscuaperfecto: conducira, conduciras, conducira....

5ub*. iperfecto: conducise, conducises, conducise...

7',3-S 98,.0," S830," 8=0," +850,

PESENTE DE INDICATIVO

98,.0, S830, 8=0, +850, duro subo ulo fu*o

dores sobes oles fo*es

dore sobe ole fo*e

durios subios ulios fu*ios

durides subides ulides fu*ides

doren soben olen fo*en

COPET"ITO

98,.0, S830, 8=0, +850, duría subía ulía fu*ía

durías subías ulías fu*ías

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

20/64

duría subía ulía fu*ía

duriaos subiaos uliaos fu*iaos

duriades subiades uliades fu*iades

durían subían ulían fu*ían

!UTUO

98,.0, S830, 8=0, +850,

durirei subirei ulirei fu*irei

durir&s subir&s ulir&s fu*ir&s

durir& subir& ulir& fu*ir&

durireos subireos ulireos fu*ireos

duriredes subiredes uliredes fu*iredes

durir&n subir&n ulir&n fu*ir&n

PESENTE DE INDICATIVO

S',70, S'N60, S'A80,

sir!o sinto sigo

ser!es sentes segues

ser!e sente segue

ser!ios sentios seguios

ser!ides sentides seguides

ser!en senten seguen

1. -

Orquestra non orquesta3. 2.- 4aran*a non naran*a por castelaniso3. ).- Orde, palabra de *énerofeinino coo contraorde, desorde en cabio é coordinar, ordenacin, ordenador, ordenado,ordenanHa, ordenar. +.- /ara fora correcta. 0 !oH pra, nunha pronuncia r&pida non est& aditida naescrita, é un !ulgariso. .- O*al& é a fora correcta e non ogall& . .- ?ontaña é correcto, nonontana. G.- /ai*n correcto e non o castelaniso pasin. I.- /erdoar correcto e non o castelaniso

perdonar. J.- /osuír correcto e non o castelaniso poseer. 1D.- /obre correcto é non probe. 11.-5abedoría correcto e non sabiduría. 12.- 5angue é asculino, o sangue. 1+.- elo*o correcto e nonrel, castelaniso. 1.-?oa, correcto e non uela. 1.- ?arHo correcto cando é es: 6n arHo hai bo

tepo. 6n cabio arHal referente a esta época. 1I.- ?onuento, correcto, oiento s raraentecando é un onuento f"nebre. 1J.- 4ingua, correcto e non o !ulgariso lingoa. 2D.- 4anterna e nonlinterna. 21.- =n*eccin correcto e non indicin. 22.- ?argarida, correcto e non argarita.

IMPEATIVO

98,.0, S830, 8=0, +850,

dure sube ule fu*e

duride subide ulide

COPET"ITO

S',70, S'N60, S'A80,

ser!ía sentía seguía

ser!ías sentías seguíasser!ía sentía seguía

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

21/64

S23',

INDICATIVO


sei sabía souben

sabes sabías soubeches

sabe sabía soubosabeos sabiaos soubeos

sabedes sabiades soubestes

saben sabían souberon

2nte!ret4rito

+uturo

Pos!ret4rito

soubera saberei sabería

souberas saber&s saberías

soubera saber& saberíasouberaos sabereos saberiaos

souberades saberedes saberiades

souberan saber&n saberían

2S +-,.2S P,-N-.0N20S 9' S-=092,0'929'

un interlocutor varios interlocutores

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

22/64

-==- cos !erbos: queiar, casar, caer, subir, quedar, sentar: non son refle*i!os, non deben le!ar pronoes:a3 Queieie a an, debe ser: Queiei a an.

b3 5ubine tellado, debe ser: 5ubín tellado.c3 Quedeie calado, debe ser: Quedei calado.d3 5éntate ben, debe ser: 5enta ben.

0NS62N6' 5ignifica 'agora eso(. %este oento: '0garda un instante(.

.-.'N6- P o tero &is *eral, con aior duracin 'O oento histrico no que !i!ios(.

0N6,' P un oento interedio: /equeno espaHo de tepo entre dous oentos. P incorrectodicir '8urante un intre non falou(. 0busaos oito de 'intre( que, coo !eos, ten unhasignificacin &is restrin*ida. =nter!alo é o seu sinnio. %ese intre chegaron os aigos.

S' 6n !eH de 'si( coo con*uncin, coo queda dito: '5e !és & festa....( '5e o dis...(.

S0 5 se eprega coo ad!erbio de afiracin, sen til. 0índa que o galego para afirar

noralente repite o !erbo da pregunta: 'Kuches cine9 Kun. %on e*iste coo condicional.=ncorrecto dicir: '5i cho!e( debe dicirse '5e cho!e(.

S0N cantelaniso por sen.

S: foroa correcta. %on soio

7-2N6' 0d*ecti!o deri!ado de !oar: 'Ob*ectos !oantes(.

7-=2N6' '

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

23/64

3) -s que serven !ara indicar a orde das !ersoas ou cousas/rieiroAa; segundoAa; terceiroAa; sétioAa; oita!oAa etc. undécioAa ou décio prieiro; décioterceiroAa; décio sétioAa; décio oita!oAa; décio no!eno; !i*ésio; !i*ésio prieiroAa;tri*ésioAa; cuadra*ésioAa; quincua*ésioAa; sesa*ésioAa; septua*ésioAa octo*ésioAa;nona*ésioAa; centésioAa; ilésioAa.

C) -s múlti!los indican que se multi!lica un&a cantidade

2E8obre ou duploAa; )EtriploAa non se adite triple3; +Ecu&druploAa non se adite cuadruple3;EquíntuploAa ...; Esé*tuploAa; GEséptuploAa; IEctuploAa; JE nnuploAa; 1DEdécuploAa; 11Eonce!eces non se adite undécuplo3; 12E doce !eces non se adite duodécuplo3; 1)Etrece !eces non seadite terHodécuplo3; 1DDE céntuploAa.

9) -s Partitivos indican un&a !arte dun todo

1A2E?edio, etade; 1A) EterHo; 1A+Ecuarto; 1AEquinto; 1AEse*to; 1AGEsétio; 1AIEoita!o;1A11Eoncea!o; 1A12Edocea!o... ; 1A2DE!intea!o; 1A22E!inte e dousa!o; 1A)DEtrintea!o ...;1A1DDEcentésio; 1A1DDDEilésio...

') -s Colectivos indican un conxunto de algo

/ar, parella, decena, ducia, quincena, !intena, trintena, centena, illeiro.?illeiro e illar son sinnios, na lingua*e ate&tica para a descricin de cifras "sase illar:Cnidade de illar, centena de illar.

oAlo aAla osAlos asAlas

e o a os as

che cho cha chos chas

lles llo lla llos llas

nos nolo nol nolos nolas

!os !olo !ola !olos !olas

lles llelo llela llelos llelas

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

24/64

Os principais cabios aprobados pola eal 0cadeia dos que *a !ios alg"ns nos teas anteriores:- 0cent"anse s as interrogati!as indirectas: 'Ba e dir&s qué che di*o(.

- %on se acent"an as interrogati!as directas ou adirati!as e teñen que le!ar obrigatoriaente, finals, os signos de interrogacin e de adiracin. 5 se colocar&n principio para facer &is clara deentender a s"a lectura: Que fas9; Que calor7; 5ilencio, por fa!or7.

- O signo 9 entre paréntese e*presa d"bida 93: P un "sico e*celente 93.

- O signo 7 entre paréntese indica perple*idade 73: 8i que non é culpable 73 e que lle perdoeos.

- 6n canto o 0O 86

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

25/64

6er

=%8=0

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

26/64

1. 0s palabras que reatan en Raría, aditen taén o sufi*o Rería: caisaría, chocolataría,enferaría, la!andería, libraría, oblaría, tinturaría, Hapataría coo taén: notaría, secretaría, entreoutras oitas &is.... son correctas ou norati!as pero coo no galego edie!al taén est&ndocuentadas as reatadas en Rería adítense taén coo correctas ou norati!as, entn é ellor seguir co sufi*o: -ería, e dicir: enferería, en*eñería, gandería, panadería, relo*ería, cer!e*ería,Hapatería, papelería....

2. 5ufi*os ou terinacins en RHo, -HaA-cio, -Ha. Rancia, -encia, -cencia.

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

27/64

+B ,'P2S'.-S -S S8P',=2607-S 'SP'C020S 9'

#O E ptio ?04O E pésio

>0%86 E &*io /O#6 E paupérrio

4=#6 E libérrio 50#=O E sapientísio

P46#6 E celebérrio #0=BO E ínfio

04

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

28/64

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

29/64

C2S-S 'SP'C020SF) 2G8'=" aais de deostrati!o, é un substanti!o coa significacin de 'engado(, '*eito(,'oportunidade(, 'gallo ou oti!o(. /or e*eplo: 'aona ten un 0QC64 que e engaiola(.'hegou co gallo das !acacins do %adal(.H) '0QC640( é un !erbo coodín. ando non nos sae a palabra e*acta botaos an de aquelar:

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

30/64

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

31/64

9) 9' C2N60929' #astante, abondo, &is, enos, oi, oito, pouco, ben, tan, tanto, canto, deenos, de &is, de sobra, s, soaente, nada, todo, *usto.

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

32/64

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

33/64

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

34/64

%O% O?O 6% 05

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

35/64

1- P,0.'0,- 9'%%%: 'haa antes, prieiro de !ir(.1G- P-, ,032 9'%%% E '6ncia de...(, '6nriba de...(: '/or riba de facelo aínda e berras(.1I- 2 6,27ES 9'D%%.E =ndica instruento ou edio: ?andoulle a!iso 'a tra!és dun( aigo co"n.Ts !eces ese a barbaridade: '0 tra!eso de(, isto non e*iste, é incorrecto.1J- / P2,6' 9'. E 6qui!ale 'adeais de( E 'T parte dos( teus aigos !ir&n taén os eus.2D- 2C',C2 9'# 2 ,'S8=62S 9'" 2,,'9-, 9'" : ,'9-, 9'" 9',,'9-, 9'.21- 2 P2,60,'S: P unha incorreccin gra!e. %on e*iste coo locucin prepositi!a. P un infiniti!o

con*ugado do que *a falaos: '8e partires o !enres que !én, chegaredes a tepo(.

0a de tepo3 A abof4 de afiracin3 A amodo de odo3 A acotío detepo3 A adrede de odo3 A a des&ora de tepo3 A antonte de tepo3 A arestora de tepo3 A arreode tepo3 A asemade de tepo3 A deseguida de tepo3 A devagar de odo3 A disque de d"bida3 Adabondo de odo3 A qui?abes de d"bida3

=ocuci$ns adverbiais se!aradas/s !r4sas de odo3 A de socato de odo3 A ás veces de tepo3 A de socate de odo3 A a eito deodo3 A $ c&ou A de odo3 A &oxe en día de tepo3 A $ xeito de odo3 A $ fin de odo3 A en baldede odo3 A á fin de odo3 A $ cabo de odo3 A de balde de odo3 A deica !ouco de tepo3 A amiúdo de tepo3 A deica un !ouco de tepo3 A de cando en cando de tepo3 A de cando en ve?de tepo3 A $ !4 de lugar3

5olidariedade, soidade, herdade, !erdade, no!idade, !ariedade. /ero en cabio é: necidade, sucidade,enferidade, lealdade, ortaldade, !ir*indade, puberdade, liberdade, trindade, notoriedade.

/alabras oi frecuenteente al escritas e que hai que escribir así:0biente, huano, seana, Hona lugar3, concelleiro de concello3, conselleiro *unta3, conducín,illado, bil, !er&n, republicano, urbano.

8ebu*o, deseño, defuntos, deputados, 8eputacin da oruña.

40565 86 /6K0565

%on esquecendo que nun cursiño sin*elo de >alego /r&ctico, non o podeos abranguer todo,indicareos as &is co"ns:

1- = F infiniti!o: =os estudar e*presa futuridade3.2- $0#6 F infiniti!o: $ase de3 facer iso obrigati!a3.)- $oubeos de3 caer accin a piques de suceder no pasado3.+- #otarse a, poñerse a F infiniti!o: #otouse a chorar incoati!a, é dicir e*presa o coeHo brusco da

accin3.- 0ndar, estar a F infiniti!o indican unha accin durati!a3: 0ndaban a traballar onde podían.- 8eber F infiniti!o indica obrigatoriedade3: 8eberías estudar &is.G- /oder F infiniti!o indica probabilidade ou unha hiptese3: ?S do are pode ter uns trinta e seis

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

36/64

anos. aona uns setenta.I- 6star F infiniti!o indica unha accin a punto de suceder ou futuridade inediata3: 6st&n a chegar.

/6K0565 O% B6C%8=O1- 6star F *erundio indica unha accin iperfecti!a durati!a3: 6st&n traballando na horta.2- =r F *erundio iperfecti!a ou de desen!ol!eento gradual3: Koise acabando pouco a pouco.)- ir F *erundio iperfecti!a con !alor terinati!o3: 0ntonio !én sendo o sobriño de 4oli.

/6K0565 O% /0

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

37/64

a3 O/C40

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

38/64

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

39/64

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

40/64

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

41/64

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

42/64

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

43/64

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

44/64

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

45/64

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

46/64

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

47/64

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

48/64

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

49/64

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

50/64

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

51/64

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

52/64

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

53/64

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

54/64

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

55/64

As ormas lo! la! los! las úsanse"

#ras un$a orma ver%al rematada en &r ou &s"

Vou busca-lo libro. Vou buscalo

'esois dos ronomes tonos encl*ticos de o%+ecto indirecto" nos! vos! lles,

Eniounos un pa!ue"e. Enióunolo#e$%osos un re&alo. #e$%osolo

Pedinlles un faor. Pedínllelo

'esois do adver%io -"

'U-lo libro( Ulo) casa !ue %ercaches* 'ula(

As ormas no! na! nos! nas, úsanse"

'esois das ormas ver%ais rematadas en diton.o"

+uscar* bus!ueino* pero non o a"opeiDei,ou o re&alo na %esa. Dei,ouno

ercou a saia nas rebai,as. ercounaRachou o es"ido na sila. Rachouno

As ormas lle e lles son as ormas do comlemento indirecto sin.ular e lural resectivamente,

On"e faleille do asun"o.s %eus alu%nos deilles unha noa opor"unidade.

Posición do prono%e dependendo dunha for%a fini"a. O PRONOE V)/ PROC#0T/CO

/n oraci0ns desiderativas,

al raio "e par"a1 ala cen"ella "e co%a1 O de%o "e lee1

as oraci0ns interro.ativas ou e+clamativas introducidas or un ronome

2uen cho di,o( Can"o "e bo"an en fal"a1

/ci0ns ne.ativas! introducidas or un$a con+unci0n ou adver%io ne.ativo,

O lei"e non %e &us"a. ) %in "a%pouco %e con"es"aron. Nin&u3n %e deu o recado.

#amn se ante0n o ronome! nas oraci0ns enticas nas que o elemento inicial adquirerelevancia,

Dous %eses nos leou facer es"e "raballo. Nós o fi,e%os.

as roosici0ns su%ordinadas,

Se %e apreciases un pouco* non %e farías is"o.

)índa !ue "34a-lo "raballo fei"o* non o en"re&ues a"a %a4$.#a%en"o dicirche !ue "e e,o pouco faorecido.

Non che !uero %ercar nada* por!ue a,i4a an po4er rebai,as.

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

56/64

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

57/64

7erbos acabados en -aer,-oer, -aír, -oír Caer de'aer& re'aer 3, '(oer& doer 'ondoer 3, moer remoer 3, proer& roer 'orroer 3, o)r deso)r&entreo)r 3, sa)r so%resa)r 3, los deri!ados de traer atraer& distraer ...3, etc., son regulares, perointercalan un -i- sin !alor orfolgico entre la raíH V la desinencia, cuando ésta epieHa por o o por a.

06

P,'S% 0N9 C-P,'6E,% P,'6E,06- P,'S% S83K% 0.P',2607-

caio caía caín caia

caes caías caíches caias cae

cae caía caeu caia

caeos ca_aos caeos caiaos

caedes ca_ades caestes caiades caede

caen caían caeron caian

?O6

P,'S% 0N9 C-P,'6E,% P,'6E,06- P,'S% S83K% 0.P',2607-

oio oia oín oia

oes oías caíches oias oe

ae oía oeu oia

oeos o_aos oeos oiaos

oedes o_ades ostes oiades oede

oen oían oeron oian

50=

P,'S% 0N9 C-P,'6E,% P,'6E,06- P,'S% S83K% 0.P',2607-

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

58/64

saio saia saín saia

saes saías saíches saias sae

sae saía saíu saia

saios sa_aos saíos saiaos

saídes ca_ades saístes saiades saíde

saen saían saíron saian

O

P,'S% 0N9 C-P,'6E,% P,'6E,06- P,'S% S83K% 0.P',2607-

oio oía oín oia

oes oías oíches oaias oe

oe oia oíu oia

oíos o_aos oíos oiaos

oídes o_ades oístes oiades oídeoen oían oíron oian

46

=%8. 5C#Z.=?/./656%

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

59/64

rios riaos riaos

rides riades riades ride

rin rían rían

/6

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

60/64

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

61/64

7ir

=%8=0

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

62/64

Poder

=%8=0

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

63/64

caber&s caberías couberes caber

cabereos

caberiaos couberos >6.

caber& cabería couber cabendo

caberades caberiades couberdes /0er

=%8=0

8/18/2019 44907477-Apuntes-celga

64/64

44907477-apuntes-celga

Documents